Znaczenie terapii manualnej w specyficznym przygotowaniu do ćwiczeń czynnych u osób z młodzieńczą skoliozą idiopatyczną

Transkrypt

1 Znaczenie terapii manualnej w specyficznym przygotowaniu do ćwiczeń czynnych u osób z młodzieńczą skoliozą idiopatyczną DR N. K F B A RT O S Z W N U K

2 Boczne idiopatyczne skrzywienie kręgosłupa powstaje w wyniku wadliwego przepływu bodźców czuciowych kształtujących odruchy postawy i równowagi dziecko ze skoliozą nie odczuwa wadliwego ustawienia tułowia, a korygowanie postawy jest dla niego trudne i niezrozumiałe. System kontroli odruchów postawy osiąga swą pełną dojrzałość po roku życia (Veldhuizen i wsp. Eur Spine J 2000;9: )

3 Warunki do rozpoznania skoliozy idiopatycznej ( Scoliosis Research Society ) Deformacja kręgosłupa w trzech płaszczyznach przestrzeni: płaszczyzna czołowa- boczne skrzywienie płaszczyzna strzałkowa- zaburzenie fizjologiczne kifozy piersiowej i lordozy lędźwiowej płaszczyzna poprzeczna rotacja osoiowa kręgów GARB ŻEBROWY - TH WAŁ LĘDŹWIOWY - L

4 Kąt skrzywienia mierzony sposobem Cobba na zdjęciu RTG w pozycji stojącej w projekcji a-p wynosi co najmniej 10 stopni KRYTERIUM SCOLIOSIS RESERCH SOCIETY C-18 R-10 ( K.D. 11 r.ż po 18 miesiącach ) C-0 R-5

5 Dalsze cechy charakterystyczne skoliozy idiopatycznej ( Scoliosis Research Society ) Powstawanie w wieku rozwojowym Tendencja do pogarszania się w okresach szybkiego wzrastania kręgosłupa ( okres pokwitaniowego skoku wzrostowego) Progresja dotyczy częściej dziewcząt Nie leczone mogą prowadzić do dużych deformacji tułowia, ograniczając pojemność oraz biomechanikę klatki piersiowej, wydolność wysiłkową, sprawność fizyczną, jakość życia

6 Cele leczenia zachowawczego 1. Zatrzymanie progresji skrzywienia 2. Zapobieganie lub leczenie dysfunkcji oddechowych 3. Zapobieganie lub leczenie dolegliwości bólowych kręgosłupa 4. Poprawa estetyki przez korekcję postawy ciała

7 REKOMENDACJE SOSORT I. Obserwacja ( 3/6/12 miesięcy ) II. Specyficzna fizjoterapia ambulatoryjna (Physiotherapeutic Specific Exercises PSE) III. Stacjonarna Intensywna Rehabilitacja (Special Inpatient Rehabilitation SIR) Gorsetowanie ( gorset dynamiczny, gorset sztywny 12/20 godzin, gorset sztywny 20/24 godzin)... RISSER Negrini S, Donzelli S, Aulisa AG, Czaprowski D, Schreiber S, de Mauroy JC, Diers H, Grivas TB, Knott P, Kotwicki T, Lebel A, Marti C, Maruyama T, O'Brien J, Price N, Parent E, Rigo M, Romano M, Stikeleather L, Wynne J, Zaina F SOSORT guidelines: orthopaedic and rehabilitation treatment of idiopathic scoliosis during growth. Scoliosis Spinal Disord Jan 10;13:3.

8 REKOMENDACJE SOSORT stopień kąt Cobba ATR historia postępowanie - poniżej nie spełnia kryteriów skoliozy I nie można przewidzieć przebiegu II , 7 > progresywne w okresie wzrostowym III powyżej 50 7, 7 > brak stabilności obserwacja obserwacja lub fizjoterapia gorset i fizjoterapia operacja i fizjoterapia

9 Barcelona Scoliosis Physical Therapy School by dr Rigo DoboMed FITS Schroth SEAS Side Shift Berdishevsky H, Lebel VA, Bettany Salikov J, Rigo M, Lebel A, Hennes A, Romano M, Białek M,M hango A, Betts T, de Mauroy JC, Durmala J. Physiotherapy scoliosis-specific exercises - a comprehensive review of seven major schools. Scoliosis Spinal Disord Aug 4;11:20

10 DOBOMED Pozycja wyjściowa W trakcie ćwiczeń

11 TERAPIA MANUALNA - REKOMENDACJE SOSORT Zaleca się terapię manualną (łagodną, krótkotrwała mobilizacja lub techniki tkanek miękkich) jest proponowana tylko jako przygotowanie do ćwiczeń czynnych Zaleca się korektę rzeczywistej długości nóg Negrini S, Donzelli S, Aulisa AG, Czaprowski D, Schreiber S, de Mauroy JC, Diers H, Grivas TB, Knott P, Kotwicki T, Lebel A, Marti C, Maruyama T, O'Brien J, Price N, Parent E, Rigo M, Romano M, Stikeleather L, Wynne J, Zaina F SOSORT guidelines: orthopaedic and rehabilitation treatment of idiopathic scoliosis during growth. Scoliosis Spinal Disord Jan 10;13:3.

12 Specyficzne techniki terapii manualnej w skoliozach cel: przygotowanie do czynnych trójpłaszczyznowych ćwiczeń korekcyjnych oraz treningu stabilizacyjnego Specyficzne przygotowanie do metody dotyczy zwiększenia zakresu ruchomości segmentów kręgosłupa. Wykorzystywane jest u osób: leczonych zachowawczo metodami kinezyterapii, leczonych zachowawczo metodami kinezyterapii oraz gorsetowania, przygotowywanych do leczenia operacyjnego

13 derotacja osiowa kręgu szczytowego i zwiększenie ruchomości żeber po stronie wklęsłej skrzywienia z wykorzystaniem ich roli jako dźwigni ma podstawowe znaczenie w zachowawczym leczeniu bocznych idiopatycznych skrzywień kręgosłupa Specyficzne techniki terapii manualnej w skoliozach Techniki derotacyjne uzasadnienie ich stosowania OMT-KE

14 Specyficzne techniki terapii manualnej w skoliozach Technika derotacyjna pozycja siedząca OMT-KE opis- czynna derotacja łuku skoliozy w pozycji siedzącej. Zachowując nieznaczną lordozę podkładamy klin pod guz kulszowy po stronie wypukłej łuku szerszą częścią ustawiony dogrzbietowo. Następnie stojąc od strony cięciwy skrzywienia obejmujemy jedną ręką od przodu klatkę piersiową dziecka a drugą rękę kłębem przykładamy po stronie przeciwnej tuż za linią wyrostków kolczystych dla ułatwienia odwracania skłonu bocznego. W trakcie ruchu derotacji kontrolujemy wielkość i wysokość skłonu bocznego Wojdylak T. Wpływ jednorazowego zastosowania technik mobilizacyjnych wykonywanych zgodnie z zasadami metody Kaltenborna-Evjentha na zmianę kąta skrzywienia w niskostopniowych skoliozach jednołukowych u dzieci. Przegląd Medyczny 2008; 2: 31-3.

15 Specyficzne techniki terapii manualnej w skoliozach Technika derotacyjna pozycja siedząca OMT-KE

16 Specyficzne techniki terapii manualnej w skoliozach Technika derotacyjna pozycja leżenia bokiem OMT-KE opis- Pod szczyt skoliozy podkładamy półwałek dla odwrócenia skłonu bocznego. Następnie przytrzymując wyrostek kolczysty po stronie przeciwnej do cięciwy łuku w najbardziej dogłowowym segmencie skrzywienia wprowadzano rotację przez obręcz barkową kolejno przechodząc w dół do końca łuku. ustawiając głowę pacjenta w kierunku wspomagania zabiegowej rotacji. Opisaną technikę wykonujemy trzykrotnie. Wojdylak T. Wpływ jednorazowego zastosowania technik mobilizacyjnych wykonywanych zgodnie z zasadami metody Kaltenborna-Evjentha na zmianę kąta skrzywienia w niskostopniowych skoliozach jednołukowych u dzieci. Przegląd Medyczny 2008; 2: 31-3.

17 Specyficzne techniki terapii manualnej w skoliozach Technika derotacyjna pozycja leżenia bokiem OMT-KE

18 Specyficzne techniki terapii manualnej w skoliozach Technika derotacyjna pozycja leżenia przodem OMT-KE opis- w leżeniu przodem układamy cały łuk skrzywienia w przeciwnym kierunku.głowa pacjenta jest ustawiana tak by wspomagać derotację. Podpieramy wyrostek poprzeczny dolnego kręgu po wklęsłej skrzywienia z najbardziej dogłowowego segmentu skrzywienia i wprowadzano ruch rotacji przez obręcz barkową.tą techniką stopniowo przesuwając się doogonowo mobilizujemy każdy kolejny segment. Wojdylak T. Wpływ jednorazowego zastosowania technik mobilizacyjnych wykonywanych zgodnie z zasadami metody Kaltenborna-Evjentha na zmianę kąta skrzywienia w niskostopniowych skoliozach jednołukowych u dzieci. Przegląd Medyczny 2008; 2: 31-3.

19 Specyficzne techniki terapii manualnej w skoliozach Technika derotacyjna pozycja leżenia przodem OMT-KE

20 Powtarzalność pomiaru V- Rippstein Plurimeter kifoza 0,48 lordoza 0,37 Scoliometer ATR 0,41

21 Wnuk B, Blicharska I, Błaszczak E, Durmała J. The Impact of the Derotational Mobilization of Manual Therapy According to Kaltenborn-Evjenth on the Angle of Trunk Rotation in Patients with Adolescent Idiopathic Scoliosis--Pilot Study, Direct Observation. Ortop Traumatol Rehabili 2015 Jul-Aug;17(4): Rodzaj mobilizacji derotacyjnej Mobilizacja pasywna grupa A Mobilizacja pasywna grupa B Mobilizacja aktywna grupa A Mobilizacja aktywna grupa B Parametry ATR przed [ ] 7.6± ± ± ±2.23 ATR po [ ] 5.4± ± ± ±1.87 Różnica (istotność) <0.001 <0.001 <0.001 <0.001 Kifoza przed [ ] 31.3± ± ± ±7.35 Kifoza po [ ] 30.1± ± ± ±7.96 Różnica (istotność) NS* NS NS <0.01 Lordoza przed [ ] 28.8± ± ± ±5.04 Lordoza po [ ] 30.1± ± ± ±4.97 Różnica (istotność) NS NS NS NS

22 Bartosz Wnuk, Jacek Durmała, Joanna Dzierżęga, Katarzyna Dybula, Karol Wądołowski. Short-term effects of simultaneous using of two physiotherapeutic methods in the treatment of adolescent idiopathic scoliosis : continuation of study. 7 th International Conference on Conservative Management of Spinal Deformities Montreal [Canada] , abstracts Parametry Grupa Dobomed Grupa Dobomed- OMT KE Porównanie (D) =( D OMT KE) Kąt rotacji tułowia Przed 7,9 ± 3,9 9,7±5,9 NS ATR [ º ] Po 7,8 ±4,3 8,7 ±6,0 NS Porównanie przed-po NS p<0,05 FEV 1 [ % ] Przed 102,0 ±13,3 93,6 ±14,6 NS Po 104,9 ±13,0 96,5 ±15,0 NS Porównanie przed-po NS p<0,05 Wartość kifozy piersiowej Przed 28,3 ±9,0 27,7 ±7,6 NS Po 27,7 ±7,0 31,0 ±7,7 NS [ º ] Porównanie przed-po NS p<0,01

23 Podsumowanie Terapia Manualna OMT KE w procesie specyficznego przygotowania do czynny ćwiczeń według wytycznych SOSORT ma pozytywny wpływ na : zmniejszenie kąta rotacji tułowia ATR odtworzenie kifozy piersiowej poprawę parametrów wentylacyjnych

24 Podsumowanie