MODEL STANDARDU WYPOSAENIA DYDAKTYCZNEGO PRACOWNI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO

Transkrypt

1 MODEL STANDARDU WYPOSAENIA DYDAKTYCZNEGO PRACOWNI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Zawód: technik technologii chemicznej Symbol cyfrowy: 311[31] W szkole kształccej w zawodzie technik technologii chemicznej niezbdne s nastpujce laboratoria i pracownie: I. Pracownia chemii i chemii fizycznej, II. Pracownia technologii chemicznej, III. Pracownia projektów aparatury chemicznej, IV. Pracownia techniki laboratoryjnej, V. Laboratorium projektów aparatury chemicznej, VI. Laboratorium analizy klasycznej i preparatyki chemicznej, VII. Laboratorium analizy instrumentalnej i technicznej, VIII. Laboratorium syntezy chemicznej, IX. Pracownia komputerowa. I. Pracownia chemii i chemii fizycznej Przeznaczona do zaj z cał klas lub w grupach z tematyki dotyczcej zagadnie kształcenia z zakresu: chemii, chemii fizycznej, podstaw oblicze chemicznych. 1. Wyposaenie ogólnodydaktyczne pracowni: stół nauczyciela wyposaony w konsol do urzdze audiowizualnych, zlew, gaz i gniazda elektryczne, meble szkolne: stoliki i krzesła umoliwiajce indywidualn i zespołow prac uczniów, tablica szkolna, rzutnik foliogramów i ekran, magnetowid i odtwarzacz DVD, komputer z oprogramowaniem i drukark, rzutnik multimedialny, układ okresowy pierwiastków plansza, tablice pogldowe, foliogramy, fazogramy, filmy dydaktyczne na kasetach VHS, płytach DVD, programy edukacyjne na płytach CD ROM, biblioteczka podrczna, regulamin pracowni. 2. Wykaz niezbdnych stanowisk dydaktycznych właciwych dla pracowni: dygestorium do pokazów dowiadcze niebezpiecznych. 3. Opis infrastruktury pracowni a. usytuowanie pracowni: w budynku; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduje si pracownia: pomieszczenie przestronne, wyposaone w co najmniej 18 stolików uczniowskich, owietlenie naturalne z moliwoci zaciemnienia i owietlenie sztuczne, ogrzewanie sali, instalacja alarmowa przeciwpoarowa z czujnikami gazu i dymu, zapewniajca automatyczne wyłczenie dopływu gazu i nawiewu powietrza z instalacji wentylacyjnej, 1

2 szafy na pomoce dydaktyczne; c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczego stanowiska: według norm dla sali do wicze chemicznych; d. wyposaenie pracowni w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: ogólna instalacja wentylacyjna (wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna z nagrzewnicami wieego powietrza, zapewniajca co najmniej czterokrotn wymian powietrza na godzin), instalacja elektryczna 230V do zasilania urzdze audiowizualnych, instalacja gazowa, instalacja wodno-kanalizacyjna, wyposaenie dygestorium: instalacja wodno-kanalizacyjna, instalacja elektryczna, instalacja gazowa, instalacja wywiewna zapewniajca przepływ powietrza w otwartym oknie dygestorium co najmniej 0,1 m/sek., owietlenie w obudowie przeciwwybuchowej. 4. Opisy wyposaenia pracowni a. wykaz maszyn, urzdze, aparatów, narzdzi i innego sprztu właciwego dla zawodu: zestawy do konstruowania ogniw, elektrolizer laboratoryjny, komory chromatograficzne, sprzt metalowy i pomocniczy (łapy, statywy, podnoniki lab., ogrzewacze itp.), suszarka laboratoryjna, elektroniczne wagi techniczne, waga analityczna na konsoli; b. wykaz sprztu/urzdze pomiarowych, diagnostycznych: sprzt szklany i pomiarowy zgodnie z programem nauczania, kalkulatory z logarytmami, mierniki uniwersalne (ma, mv, V, A AC/DC), lepkociomierze rónych typów, areometry i piknometry, ph metry, konduktometry, kalorymetry, termometry cieczowe i elektroniczne; c. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: modele budowy substancji, kolekcje pierwiastków, zwizków chemicznych, minerałów oraz tworzyw sztucznych i syntetycznych; d. wykaz materiałów, surowców, półfabrykatów i innych rodków niezbdnych w procesie kształcenia oraz podczas egzaminu zawodowego: odczynniki niezbdne do przeprowadzenia pokazów chemicznych, próbki katalizatorów; e. stanowisko komputerowe z wykazem urzdze peryferyjnych oraz programów właciwych dla pracowni: komputer z odpowiednim oprogramowaniem, drukark i dostpem do Internetu, zestaw głoników i projektor multimedialny; f. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, przewodniki, regulaminy, przepisy prawne właciwe dla pracowni: dydaktyczne programy komputerowe, tablice dydaktyczne (elektroujemnoci pierwiastków, wielkoci fizykochemicznych, rozpuszczalnoci zwizków chemicznych, itp. zgodnie z programami nauczania), filmy dydaktyczne (DVD, VHS), 2

3 literatura zawodowa podrczniki, poradniki chemiczne, tablice, katalogi, czasopisma zawodowe, instrukcja pierwszej pomocy w przypadku zatru, oparze i urazów, karty charakterystyk substancji niebezpiecznych znajdujcych si w pracowni; g. wykaz rodków do udzielania pierwszej pomocy: apteczka pierwszej pomocy wyposaona w preparaty do neutralizacji poparze chemicznych i pierwszej pomocy w przypadku zatru, zestaw rodków opatrunkowych i medykamentów; h. wykaz rodków zapewniajcych przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczestwa i higieny pracy: ganica i koc ganiczy, pojemniki na odpady, okulary ochronne w liczbie zapewniajcej dostpno dla kadego ucznia, stanowisko do płukania oczu i twarzy. 5. Inne, szczególne wymagania dotyczce stanowiska, właciwe dla danego zawodu: stoły uczniowskie pokryte wykładzin chemoodporn (ceramika) wyposaone w gniazda elektryczne 230V~ z bolcem uziemiajcym i zabezpieczeniem przeciwporaeniowym. II. Pracownia technologii chemicznej Przeznaczona do zaj z cał klas lub w grupach z tematyki dotyczcej zagadnie kształcenia z zakresu technologii chemicznej. 1. Wyposaenie ogólnodydaktyczne pracowni: stół nauczyciela wyposaony w konsol do urzdze audiowizualnych, zlew, gaz i gniazda elektryczne, meble szkolne: stoliki i krzesła umoliwiajce indywidualn i zespołow prac uczniów, tablica szkolna, rzutnik foliogramów i ekran, magnetowid i odtwarzacz DVD, komputer z oprogramowaniem i drukark, rzutnik multimedialny, układ okresowy pierwiastków plansza, tablice pogldowe, foliogramy, kasety VHS, płyty DVD, programy edukacyjne na płytach CD ROM, biblioteczka podrczna, regulamin pracowni. 2. Wykaz niezbdnych stanowisk dydaktycznych właciwych dla danej pracowni: stoliki uczniowskie z krzesłami zapewniajce indywidualn i grupow prac uczniów. 3. Opis infrastruktury pracowni: a. usytuowanie pracowni: w budynku; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduje si pracownia: pomieszczenie przestronne, wyposaone w co najmniej 18 stolików uczniowskich, owietlenie naturalne z moliwoci zaciemnienia i owietlenie sztuczne, szafy na pomoce dydaktyczne; c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczego stanowiska: według norm dla sali dydaktycznej; d. wyposaenie pracowni w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: 3

4 ogrzewanie sali, instalacja elektryczna 230V do zasilania urzdze audiowizualnych, instalacja wodno-kanalizacyjna. 4. Opisy wyposaenia pracowni a. wykaz sprztu/urzdze pomiarowych, diagnostycznych: kalkulatory z logarytmami; b. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: modele aparatów i urzdze przemysłu chemicznego, schematy ideowe i technologiczne, foliogramy i fazogramy opisujce procesy technologiczne, plansze przedstawiajce rozmieszczenie zasobów naturalnych i zakładów chemicznych, tablica magnetyczna i zbiór modeli płaskich aparatów i elementów instalacji technologicznych, kasety VHS i płyty DVD z dydaktycznymi materiałami dotyczcymi technologii chemicznej, przykładowe parametry pracy aparatów i urzdze, wykaz substancji dozwolonych w rodkach spoywczych; c. wykaz materiałów, surowców, półfabrykatów i innych rodków niezbdnych w procesie kształcenia oraz podczas egzaminu zawodowego: drobne elementy armatury przemysłowej, próbki materiałów konstrukcyjnych, próbki surowców, półproduktów i produktów, kolekcje dydaktyczne; d. stanowisko komputerowe z wykazem urzdze peryferyjnych oraz programów właciwych dla pracowni: komputer z odpowiednim oprogramowaniem, drukark i dostpem do Internetu, zestaw głoników i projektor multimedialny, dydaktyczne programy komputerowe, oprogramowanie umoliwiajce symulacj procesów technologicznych; e. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, przewodniki, regulaminy, przepisy prawne właciwe dla pracowni: literatura zawodowa podrczniki, poradniki chemiczne, tablice, katalogi, czasopisma zawodowe, karty charakterystyk substancji niebezpiecznych znajdujcych si w pracowni i omawianych na zajciach teoretycznych, wykazy NDS, Roczniki Statystyczne, podrczniki i zbiory zada z zakresu technologii chemicznej, mapy gospodarcze Polski i wiata, poradniki, Kalendarz Chemiczny, zbiór aktów prawnych zwizanych z produkcj chemiczn i spoywcz, zbiór Polskich Norm i Norm Branowych, tablice wielkoci fizykochemicznych; f. wykaz rodków do udzielania pierwszej pomocy: apteczka pierwszej pomocy, zestaw rodków opatrunkowych i medykamentów, instrukcja pierwszej pomocy; g. wykaz rodków zapewniajcych przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczestwa i higieny pracy: ganica i koc ganiczy, pojemnik na odpady. III. Pracownia projektów aparatury chemicznej 4

5 Przeznaczona do zaj w grupach z tematyki dotyczcej zagadnie kształcenia z zakresu rysunku technicznego i projektowania aparatury chemicznej. 1. Wyposaenie ogólnodydaktyczne pracowni: stół nauczyciela wyposaony w konsol do urzdze audiowizualnych i gniazda elektryczne, meble szkolne: stoły krelarskie z wyposaeniem i krzesła umoliwiajce indywidualn prac uczniów, tablica szkolna, rzutnik foliogramów i ekran, magnetowid i odtwarzacz DVD, komputer z oprogramowaniem i drukark, rzutnik multimedialny, tablice pogldowe, foliogramy, kasety VHS, płyty DVD, prezentacje na płytach CD ROM, biblioteczka podrczna, regulamin pracowni. 2. Wykaz niezbdnych stanowisk dydaktycznych właciwych dla danej pracowni: stoły krelarskie umoliwiajce wykonywanie rysunków w formacie A Opis infrastruktury pracowni a. usytuowanie pracowni: w budynku; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduje si pracownia: pomieszczenie przestronne, wyposaone w co najmniej 16 stolików uczniowskich, owietlenie naturalne z moliwoci zaciemnienia i owietlenie sztuczne zgodne z norm dla pracowni krelarskich, ogrzewanie sali, szafy na pomoce cydaktyczne; c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczego stanowiska: według norm dla sali dydaktycznej; d. wyposaenie pracowni w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: instalacja elektryczna 230V do zasilania urzdze audiowizualnych. 4. Opisy wyposaenia pracowni a. wykaz maszyn, urzdze, aparatów, narzdzi i innego sprztu właciwego dla zawodu: rysownice, przykładnice, ekierki, cyrkiel, linijki, rapidografy, krzywiki, ołówki krelarskie, ktomierz, tusz krelarski, kalka techniczna, brystol, papier rysunkowy; b. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: tablice z zasadami krelenia figur płaskich, foliogramy i fazogramy opisujce podział odcinka, konstruowanie figur, dydaktyczne prezentacje komputerowe, plansze przedstawiajce rzutowania brył, symbole graficzne urzdze chemicznych itp., zbiór modeli, brył i elementów armatury chemicznej, kasety VHS i płyty DVD z dydaktycznymi materiałami dotyczcymi rysunku technicznego, rysunki aparatów, rysunki złoeniowe, modele aparatów i urzdze przemysłu chemicznego, drobne elementy armatury przemysłowej, przekroje niewielkich aparatów i urzdze chemicznych, instrukcje wykonania wicze; 5

6 c. stanowisko komputerowe z wykazem urzdze peryferyjnych oraz programów właciwych dla pracowni: komputer z odpowiednim oprogramowaniem, drukark, skanerem A-3, ploterem i dostpem do Internetu, zestaw głoników i projektor multimedialny, oprogramowanie komputerowe umoliwiajce przygotowanie schematów i rysunków technicznych i technologicznych; d. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, przewodniki, regulaminy, przepisy prawne właciwe dla pracowni: podrczniki do rysunku technicznego, poradniki, zbiór Polskich Norm i Norm Branowych, dotyczcych rysunku technicznego i projektów aparatury chemicznej, literatura zawodowa podrczniki, poradniki, tablice, katalogi, czasopisma zawodowe; e. wykaz rodków zapewniajcych przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczestwa i higieny pracy: ganica i koc ganiczy, pojemnik na odpady. IV. Pracownia techniki laboratoryjnej Przeznaczona do wicze w grupach, wyposaona i zorganizowana podobnie jak pracownia chemii z uwzgldnieniem specyfiki treci kształcenia, wykonywanie podstawowych czynnoci laboratoryjnych oraz podstawowych bada właciwoci zwizków organicznych i nieorganicznych. 1. Wyposaenie ogólnodydaktyczne pracowni: stoły laboratoryjne wraz z krzesłami, stół nauczyciela, jednoczenie spełniajcy rol stanowiska dla egzaminatorów, tablica szkolna, układ okresowy pierwiastków, tablice pogldowe schematy aparatury chemicznej i podstawowych procesów chemicznych, rzutnik foliogramów i ekran. 2. Wykaz niezbdnych stanowisk dydaktycznych właciwych dla danej pracowni: pracownia techniki laboratoryjnej (podstawowe czynnoci laboratoryjne, jak: rozpuszczanie substancji, zatanie roztworów, strcanie, sczenie, przemywanie osadów, praenie osadów do stałej masy, dekantacja, destylacja, rektyfikacja, ekstrakcja, absorpcja, adsorpcja, wirowanie, waenie, odmierzanie objtoci cieczy i gazów, podstawowe badania właciwoci substancji chemicznych jak: pomiar temperatury, gstoci cieczy, ph roztworów), pomieszczenie do prac szklarskich (wykonywanie prostych prac szklarskich). 3. Opis infrastruktury pracowni 3.1. Pracownia techniki laboratoryjnej a. usytuowanie pracowni: w budynku; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduje si pracownia: jasna (owietlenie dzienne i sztuczne), przestronna, zapewniajca prac dla co najmniej 16 uczniów (16 stanowisk), podłoga antypolizgowa, łatwozmywalna, wyposaona w co najmniej 5 dygestoriów, 6

7 szafy mieszczce niezbdny sprzt laboratoryjny, blaty stołów laboratoryjnych z materiału kwasoodpornego; c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczego stanowiska: 2m 2 /osob; d. wyposaenie pracowni w media z okreleniem ich parametrów: instalacja elektryczna 230 V, instalacja wodno-kanalizacyjna (kwasoodporna), instalacja wentylacyjna nawiewno-wywiewna zapewniajca co najmniej czterokrotn na godzin wymian powietrza, sterowana rcznie, instalacja gazowa, instalacja alarmowa z czujnikami gazu i dymu zapewniajca automatyczne odcicie dopływu gazu i wyłczenie nawiewu, ogrzewanie Pomieszczenie do prac szklarskich a. usytuowanie pomieszczenia: w budynku; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduje si pomieszczenie: jasne (owietlenie dzienne i sztuczne) zapewniajce prac, dla co najmniej 12 uczniów (12 stanowisk), podłoga antypolizgowa, łatwo zmywalna, wyposaona w stojaki na rury szklane, blaty stołów uczniowskich z materiału ognioodpornego (ceramika), ciany i sufit pomieszczenia powinny by wyłoone niepalnym materiałem dwikochłonnym, wloty i wyloty instalacji wentylacyjnej powinny by tak ukształtowane, aby nie powodowa przecigów i zawirowa powietrza w pobliu stanowisk; c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczego stanowiska: 2m 2 /osob; d. wyposaenie pomieszczenia w media z okreleniem ich parametrów instalacja elektryczna 230 V, instalacja wodno-kanalizacyjna, instalacja wentylacyjna wywiewna z automatyk uruchamiajc wentylacj po przekroczeniu temperatury 25 o C i moliwoci sterowania rcznego, instalacja gazowa i tlenowa, instalacja alarmowa z czujnikami gazu i dymu zapewniajca automatyczne odcicie dopływu gazów i włczenie wentylacji, ogrzewanie. 4. Opis wyposaenia pracowni a. wykaz, maszyn, urzdze, aparatów, narzdzi i innego sprztu właciwego dla danego zawodu: pracownia techniki laboratoryjnej: sprzt laboratoryjny: trójnogi, statywy, łapy drewniane i metalowe, piercienie, ciskacze, płytki izolacyjne, szczypce, podstawki do szkła, butelki, zlewki, kolby stokowe, okrgłodenne, miarowe i destylacyjne, pipety, biurety, cylindry miarowe, chłodnice, naczynka wagowe, rozdzielacze, lejki zwykłe, sitowe, z płytk ze spiekanego szkła, do sczenia na gorco, tygle, parownice, krystalizatory, łyki, łopatki, we gumowe i tworzyw sztucznych, korki, eksykatory, probówki, szkiełka zegarkowe, złcza na szlif, przedłuacze do chłodnic, rurki, szalki Petriego, kolby z tubusem bocznym, bagietki, bibuła i sczki, modzierze z tłuczkami, korkobory, aparat Kippa, podstawowa aparatura i urzdzenia pomocnicze: palniki, grzejniki czaszowe, łanie wodne, olejowe, piaskowe, lewary, pompka do sprania powietrza, 7

8 sprzt ogólnego stosowania: destylarka lub zestaw do odwróconej osmozy, chłodziarka z zamraark, suszarka, piec elektryczny, pompa próniowa, elektroniczne wagi techniczne i analityczne, wytrzsarka, zestaw sit, młynek kulowy lub udarowy, wyparka laboratoryjna; pomieszczenie do obróbki szkła: palniki gazowo-tlenowe, butla z tlenem wyposaona w reduktor i manometr, rury szklane ze szkła borowo-krzemowego o rónych rednicach, noe do cicia szkła, proszek szlifierski, maszyna do cicia szkła, narzdzia do obróbki rcznej szkła; b. wykaz sprztu/urzdze pomiarowych, diagnostycznych: termometry o rónych zakresach pomiarowych, zestaw do pomiaru temperatury topnienia, komplety areometrów, pehametry, polaryskop (pracownia obróbki szkła); c. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: plansze lub foliogramy prezentujce prawidłowe wykonanie czynnoci laboratoryjnych; d. wykaz materiałów surowców, półfabrykatów i innych rodków niezbdnych w procesie kształcenia oraz podczas egzaminu zawodowego: odczynniki nieorganiczne, odczynniki organiczne w tym wskaniki; e. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, przewodniki, regulaminy, przepisy prawne właciwe dla pracowni: tablice fizykochemiczne, kalendarz chemiczny, poradniki, zestawy norm przedmiotowych, instrukcja pierwszej pomocy, karty charakterystyk substancji niebezpiecznych znajdujcych si w pracowni, instrukcje obsługi aparatów, instrukcje wicze; f. wykaz rodków do udzielania pierwszej pomocy: apteczka pierwszej pomocy rodki opatrunkowe, przeciwbólowe, pooparzeniowe oraz roztwory wglanu sodu i kwasu borowego do neutralizacji poparze chemicznych instrukcje udzielania pierwszej pomocy; g. wykaz rodków zapewniajcych przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczestwa i higieny pracy: rodki ochrony osobistej rkawice ochronne i gumowe, okulary ochronne, osłony na twarz, fartuch gumowy, sprzt ochrony przeciwpoarowej ganica pianowa i proszkowa, koc ganiczy, wszystkie urzdzenia mechaniczne powinny posiada zabezpieczenia przed poraeniem i osłony na elementach ruchomych, regulaminy, przepisy bhp i instrukcje bezpiecznej obsługi aparatów i urzdze, rodki i sprzt do utrzymania czystoci na stanowisku, pojemniki na odpady stałe i ciekłe. 5. Inne, szczególne wymagania dotyczce stanowiska, właciwe dla danego zawodu: Pomieszczenie na butle ze spronym tlenem lub parownik tlenu skroplonego umiejscowione na zewntrz budynku, zadaszone i ogrodzone zgodnie z normami bezpieczestwa. Tlen do pracowni obróbki szkła doprowadzany poprzez specjalnie zaprojektowan lini zasilajc, umoliwiajc odcicie dopływu gazu w przypadku poaru. Przy pracowni powinien znajdowa si pokój przygotowawczy: opis infrastruktury: 8

9 powierzchnia ok.12m 2, wielko okna odpowiednia do kubatury, podłoga łatwo zmywalna, antypolizgowa, ciana przy stole przygotowawczym do wysokoci 1,7m wyłoona glazur; opis wyposaenia: instalacja wodno-kanalizacyjna, wentylacyjna, gazowa, elektryczna o napiciu 230V, owietleniowa i grzewcza, dygestorium, stół przygotowawczy, szafy na sprzt laboratoryjny i odczynniki, szafa pancerna na trucizny, apteczka ze standardowym wyposaeniem i rodkami przeciw poparzeniom chemicznym i termicznym, sprzt ochrony przeciwpoarowej ganica i koc ganiczy, rodki ochrony osobistej rkawice, fartuch ochronny i gumowy okulary ochronne, osłona na twarz, pojemnik na odpady stałe i ciekłe. V. Laboratorium projektów aparatury chemicznej Przeznaczone do wicze w grupach, wyposaone i zorganizowane podobnie jak pracownia techniki laboratoryjnej z uwzgldnieniem specyfiki treci kształcenia, jak wykonywanie podstawowych czynnoci z zakresu obróbki materiałów konstrukcyjnych oraz podstawowych bada właciwoci materiałów i wykonanych projektów. 1. Wyposaenie ogólnodydaktyczne laboratorium: stoły laboratoryjne wraz z krzesłami, stół nauczyciela, jednoczenie spełniajcy rol stanowiska dla egzaminatorów, tablica szkolna, układ okresowy pierwiastków, tablice pogldowe schematy aparatury chemicznej i charakterystyk wytrzymałociowych materiałów konstrukcyjnych, rzutnik foliogramów i ekran. 2. Wykaz niezbdnych stanowisk dydaktycznych właciwych dla danej pracowni: okrelanie właciwoci konstrukcyjnych materiałów i ich jakoci, badanie odpornoci na korozj metali i ich stopów, badanie twardoci, mikrostruktury i składu stopów, badanie właciwoci termicznych materiałów konstrukcyjnych metalowych i niemetalowych, badanie odpornoci chemicznej tworzyw sztucznych i kompozytowych, wykonywanie połcze elementów aparatury. 3. Opisy infrastruktury laboratorium: a. usytuowanie laboratorium: w budynku; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduje si laboratorium: ze wzgldu na równoczesne wyposaenie pracowni w sprzt elektroniczny i sprzt do obróbki cieplnej i mechanicznej wskazane jest zainstalowanie urzdze w dwóch podzielonych szklan przegrod pomieszczeniach, zaopatrzonych w drzwi luzowe i sprawn wentylacj (cz cieplno-mechaniczna) oraz instalacj nagłaniajc umoliwiajc uczniom słyszenie polece prowadzcego zajcia, 9

10 pomieszczenie jasne z moliwoci zaciemnienia (owietlenie dzienne i sztuczne), przestronne, zapewniajce prac dla co najmniej 15 uczniów, podłoga antypolizgowa, łatwo zmywalna, wyposaone w co najmniej 15 stanowisk badawczych, szafy mieszczce niezbdny sprzt laboratoryjny, blaty stołów laboratoryjnych z materiału odpornego na udary mechaniczne i chemikalia. Stałe stanowiska pomiarowe naley rozmieci w sposób umoliwiajcy prowadzcemu zajcia stał kontrol poczyna uczniów, ze wzgldów bezpieczestwa laboratorium powinno by wyposaone w drugie wyjcie ewakuacyjne, owietlenie czci mechanicznej laboratorium nie moe wywoływa efektu stroboskopowego, ogrzewanie; c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczego stanowiska: ok. 2,5 m 2 /osob; d. wyposaenie laboratorium w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: instalacja elektryczna 230 V z zabezpieczeniem przeciwporaeniowym i uziemieniem (wszystkie stanowiska), instalacja wodno-kanalizacyjna (przy stanowiskach do bada korozji i właciwoci materiałów ceramicznych), ogólna instalacja wentylacyjna nawiewno-wywiewna zapewniajca co najmniej czterokrotn na godzin wymian powietrza sterowana rcznie (cz cieplnomechaniczna), okap z wywiewem nad stanowiskami do spawania, klejenia i lutowania, instalacja gazowa (stanowiska do lutowania i identyfikacji tworzyw sztucznych). 4. Opis wyposaenia laboratorium a. wykaz, maszyn, urzdze, aparatów, narzdzi i innego sprztu właciwego dla danego zawodu: Laboratorium projektów aparatury chemicznej cz cieplno-mechaniczna: urzdzenia i narzdzia: zrywarka uniwersalna, młotek Poldi'ego, twardociomierz Brinella, mikroskop metalograficzny, stanowisko lusarskie, stanowisko do badania właciwoci materiałów ceramicznych, stanowisko do nauki klejenia, stanowisko do nauki lutowania, stanowisko do nauki spawania i badania spoin, stanowisko do nitowania i gwintowania, waga hydrostatyczna, sekundomierze, przyrzd do cicia metali i szlifów metalograficznych, palnik gazowy, przyrzd do spawania PCW, lutownice elektryczne i gazowe, narzdzia do obróbki metali, wiertarka stołowa, narzdzia traserskie, suwmiarki, liniały, gwintowniki i narzynki, sprzt laboratoryjny: trójnogi, statywy, łapy drewniane i metalowe, piercienie, ciskacze, płytki izolacyjne, szczypce, podstawki do szkła, butelki, zlewki, kolby stokowe, pipety, biurety, cylindry miarowe, naczyka wagowe, lejki zwykłe, łopatki, we gumowe i tworzyw sztucznych, korki, probówki, szkiełka zegarkowe, bagietki, bibuła i sczki, podstawowa aparatura i urzdzenia pomocnicze: palniki, grzejniki czaszowe, łanie wodne, olejowe, sprzt ogólnego stosowania: elektroniczna waga techniczna, suszarka laboratoryjna, pomieszczenie dla aparatury elektronicznej: dylatometr automatyczny z zestawem komputerowym, staloskop, przyrzd Vicata, ciemnia skrzynkowa do obróbki płyt wiatłoczułych ze staloskopu, suwmiarki, liniały, próbki wzorcowe do staloskopu i przyrzdu Vicata; b. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: 10

11 plansze lub foliogramy prezentujce składy i właciwoci tworzyw konstrukcyjnych, przekroje spoin, sposoby i rodzaje uszczelnie, przykładowe widma uzyskane ze staloskopu; c. wykaz materiałów surowców, półfabrykatów i innych rodków niezbdnych w procesie kształcenia oraz podczas egzaminu zawodowego: odczynniki nieorganiczne (zestaw do próby Baumana), odczynniki organiczne; d. stanowisko komputerowe z wykazem urzdze peryferyjnych oraz programów właciwych dla pracowni: zestaw do dylatometru wyposaony w drukark i oprogramowanie specjalistyczne oraz oprogramowanie dydaktyczne i obliczeniowe (takie jak w pracowni projektów); e. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, przewodniki, regulaminy, przepisy prawne właciwe dla pracowni: atlas konstrukcji aparatury chemicznej, atlas widm stali konstrukcyjnych, kalendarz chemiczny, poradniki, zestawy norm przedmiotowych, instrukcje wykonywania wicze, instrukcje pierwszej pomocy, karty charakterystyk substancji niebezpiecznych znajdujcych si w pracowni; f. wykaz rodków do udzielania pierwszej pomocy: apteczka pierwszej pomocy rodki opatrunkowe, przeciwbólowe, pooparzeniowe oraz roztwory wglanu sodu i kwasu borowego do neutralizacji poparze chemicznych, skrócona instrukcja udzielania pierwszej pomocy; g. wykaz rodków zapewniajcych przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczestwa i higieny pracy: rodki ochrony osobistej rkawice ochronne i gumowe, okulary ochronne, osłony na twarz, fartuchy gumowe, instalacja alarmowa z czujnikami gazu i dymu zapewniajca automatyczne odcicie dopływu gazu i wyłczenie nawiewu, sprzt ochrony przeciwpoarowej ganica pianowa i proszkowa, koc ganiczy, wszystkie urzdzenia mechaniczne powinny posiada zabezpieczenia przed poraeniem i osłony na elementach ruchomych, regulaminy, przepisy bhp i instrukcje bezpiecznej obsługi aparatów i urzdze, rodki i sprzt do utrzymania czystoci na stanowisku pojemniki na odpady stałe i ciekłe. 5. Inne, szczególne wymagania dotyczce stanowiska, właciwe dla zawodu: Przy pracowni powinien znajdowa si pokój przygotowawczy: powierzchnia ok.12 m 2, wielko okna odpowiednia do kubatury, podłoga łatwo zmywalna, antypolizgowa, ciana przy stole przygotowawczym do wysokoci 1,7m wyłoona glazur, instalacja wodno-kanalizacyjna, wentylacyjna, gazowa, elektryczna o napiciu 230V, owietleniowa i grzewcza, dygestorium, stół przygotowawczy, szafy na sprzt laboratoryjny i odczynniki, szafa pancerna na trucizny, apteczka ze standardowym wyposaeniem i rodkami na poparzenia chemiczne, sprzt ochrony przeciwpoarowej ganica i koc ganiczy, rodki ochrony osobistej rkawice, fartuch ochronny i gumowy, okulary ochronne, osłona na twarz, 11

12 pojemnik na odpady stałe i ciekłe. VI. Laboratorium analizy klasycznej i preparatyki chemicznej Przeznaczone do wicze w grupach, wyposaone i zorganizowane podobnie jak pracownia techniki laboratoryjnej z uwzgldnieniem specyfiki treci kształcenia, wykonywanie podstawowych analiz laboratoryjnych oraz prowadzenia syntezy zwizków organicznych i nieorganicznych. 1. Wyposaenie ogólnodydaktyczne laboratorium: stoły laboratoryjne wraz z krzesłami, stół nauczyciela, jednoczenie spełniajcy rol stanowiska dla egzaminatorów, tablica szkolna, układ okresowy pierwiastków, tablice pogldowe rozpuszczalnoci soli nieorganicznych, temperatur topnienia, struktur krystalicznych zwizków chemicznych, prawidłowego wykonywania czynnoci laboratoryjnych itp., rzutnik foliogramów i ekran. 2. Wykaz niezbdnych stanowisk dydaktycznych właciwych dla laboratorium: stanowiska do przeprowadzania analizy kationów i anionów w próbkach pojedynczych i mieszanych oraz analizy zwizków organicznych i nieorganicznych, stanowiska do prowadzenia syntezy zwizków organicznych i nieorganicznych, stanowiska do waenia w wydzielonym pokoju wagowym. 3. Opisy infrastruktury laboratorium a. usytuowanie laboratorium: w budynku; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduj si stanowiska: jasne (owietlenie dzienne i sztuczne), przestronne, zapewniajca prac dla co najmniej 15 uczniów (15 stanowisk), podłoga antypolizgowa, łatwozmywalna, wyposaona w co najmniej 5 dygestoriów z owietleniem i instalacj wodno-kanalizacyjn, szafy mieszczce niezbdny sprzt laboratoryjny, blaty stołów laboratoryjnych z materiału kwasoodpornego; c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczego stanowiska: 2m 2 /osob; d. wyposaenie stanowiska w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: bieca zimna i ciepła woda (co najmniej jeden punkt na dwa stanowiska), instalacja kanalizacyjna kwasoodporna, instalacja próniowa (umoliwiajca uzyskanie podcinienia około 20 mmhg 1 punkt na stanowisko), gniazdo 230V z zabezpieczeniem przeciwporaeniowym, instalacja gazowa (1 punkt na stanowisko), szafka na sprzt i preparaty (co najmniej jedna dla jednej grupy wiczeniowej), wyposaenie ogólne laboratorium: instalacja elektryczna 230 V, instalacja wodno-kanalizacyjna (kwasoodporna), instalacja wentylacyjna nawiewno-wywiewna zapewniajca co najmniej czterokrotn na godzin wymian powietrza, sterowana rcznie, instalacja gazowa, instalacja alarmowa z czujnikami gazu i dymu, zapewniajca automatyczne odcicie dopływu gazu i wyłczenie nawiewu, ogrzewanie. 12

13 4. Opis wyposaenia laboratorium: a. wykaz, maszyn, urzdze, aparatów, narzdzi i innego sprztu właciwego dla zawodu: sprzt laboratoryjny: trójnogi, statywy, łapy drewniane i metalowe, piercienie, ciskacze, płytki izolacyjne, szczypce, podstawki do szkła, butelki, zlewki, próbówki, kolby stokowe, okrgłodenne, miarowe i destylacyjne, pipety, biurety, cylindry miarowe, chłodnice, naczynka wagowe, rozdzielacze, lejki zwykłe, sitowe, z płytk ze spiekanego szkła, do sczenia na gorco, tygle, parownice, krystalizatory, łyki, łopatki, we gumowe i tworzyw sztucznych, korki, eksykatory, probówki, szkiełka zegarkowe, chłodnice, przedłuacze do chłodnic, rurki, szalki Petriego, kolby z tubusem bocznym, bagietki, bibuła i sczki, modzierze z tłuczkami, płytki do analizy kroplowej, korkobory, podstawowa aparatura i urzdzenia pomocnicze: palniki, grzejniki czaszowe, łanie wodne, olejowe, piaskowe, lewary, pompka do sprania powietrza, sprzt ogólnego stosowania: destylarka lub zestaw do odwróconej osmozy, chłodziarka z zamraark, suszarka laboratoryjna, piec elektryczny, pompa próniowa, elektroniczne wagi techniczne i analityczne, wyparka laboratoryjna; b. wykaz sprztu/urzdze pomiarowych, diagnostycznych: termometry o rónych zakresach pomiarowych, zestaw do pomiaru temperatury topnienia, zestaw do oznaczania temperatury wrzenia, mikroskop polaryzacyjny z wyposaeniem; c. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: plansze lub foliogramy prezentujce prawidłowe wykonanie czynnoci laboratoryjnych; d. wykaz materiałów surowców, półfabrykatów i innych rodków niezbdnych w procesie kształcenia oraz podczas egzaminu zawodowego: odczynniki nieorganiczne, odczynniki organiczne w tym wskaniki; e. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, przewodniki, regulaminy, przepisy prawne właciwe dla pracowni: tablice fizykochemiczne, kalendarz chemiczny, poradniki, podrczniki szkolne, ksiki z zakresu analizy chemicznej i preparatyki, wykaz substancji niebezpiecznych, karty charakterystyk odczynników uywanych w pracowni, instrukcje wykonania wicze, instrukcj pierwszej pomocy; f. wykaz rodków do udzielania pierwszej pomocy: apteczka pierwszej pomocy rodki opatrunkowe, przeciwbólowe, pooparzeniowe oraz roztwory wglanu sodu i kwasu borowego do neutralizacji poparze chemicznych, skrócona instrukcja udzielania pierwszej pomocy; g. wykaz rodków zapewniajcych przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczestwa i higieny pracy: rodki ochrony osobistej rkawice ochronne i gumowe, okulary ochronne, osłony na twarz, fartuchy gumowe, stacja do mycia oczu, sprzt ochrony przeciwpoarowej ganica pianowa i proszkowa, koc ganiczy, regulaminy, przepisy bhp i instrukcje bezpiecznej obsługi aparatów i urzdze, rodki i sprzt do utrzymania czystoci na stanowisku, pojemniki na odpady stałe i ciekłe. 13

14 5. Inne, szczególne wymagania dotyczce stanowiska, właciwe dla zawodu: przy pracowni powinno si znajdowa pomieszczenie wagowe: wydzielone z pracowni pomieszczenie wyposaone w stabilne konsole dla szeciu wag analitycznych i dwóch technicznych, najlepiej klimatyzowane, z oknami od strony północnej, oddzielone od pracowni szyb i wejciem przez podwójne drzwi (luza); przy pracowni powinien si znajdowa pokój przygotowawczy: powierzchnia ok.12 m 2, wielko okna odpowiednia do kubatury, podłoga łatwo zmywalna, antypolizgowa, ciana przy stole przygotowawczym do wysokoci 1,7m wyłoona glazur, instalacja wodno-kanalizacyjna, wentylacyjna, gazowa, elektryczna o napiciu 230V, owietleniowa i grzewcza, dygestorium, stół przygotowawczy, szafy na sprzt laboratoryjny i odczynniki, szafa pancerna na trucizny, apteczka ze standardowym wyposaeniem i rodkami przeciw poparzeniom chemicznym i termicznym, sprzt ochrony przeciwpoarowej ganica i koc ganiczy, rodki ochrony osobistej rkawice, fartuch ochronny i gumowy, okulary ochronne, osłona na twarz, pojemnik na odpady stałe i ciekłe. VII. Laboratorium analizy instrumentalnej i technicznej Przeznaczone do pracy w grupach wiczeniowych dla maksimum 16 uczniów w ramach realizacji zaj z analizy instrumentalnej oraz pomiarów i analizy technicznej 1. Wyposaenie ogólnodydaktyczne laboratorium: stół nauczyciela wyposaony w zlew, gaz i gniazda elektryczne, meble szkolne: stoły laboratoryjne i krzesła umoliwiajce indywidualn i zespołow prac uczniów, tablica szkolna, rzutnik foliogramów i ekran, magnetowid i odtwarzacz DVD, komputer z oprogramowaniem i drukark, rzutnik multimedialny, układ okresowy pierwiastków plansza, tablice pogldowe, foliogramy, filmy dydaktyczne na kasetach VHS, płytach DVD, programy edukacyjne na płytach CD ROM, biblioteczka podrczna, regulamin pracowni. 2. Wykaz niezbdnych stanowisk dydaktycznych właciwych dla danej pracowni: stanowiska do wykonywania pomiarów i analiz wyposaone w gniazda elektryczne 230V~ z zabezpieczeniem przeciwporaeniowym i stykiem uziemiajcym, wyposaone w szafki na typowy sprzt laboratoryjny, 3 stanowiska pod dygestorium do przeprowadzania analiz paliw i smarów (destylacja frakcyjna, oznaczanie temperatur zapłonu i palenia, oznaczanie wilgotnoci) i innych wicze wymagajcych odizolowania od atmosfery laboratorium. 14

15 3. Opis infrastruktury laboratorium a. usytuowanie laboratorium: w budynku; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduje si laboratorium: pomieszczenie przestronne, wyposaone w co najmniej 6 stołów laboratoryjnych pokrytych nie elektryzujc si wykładzin chemoodporn, owietlenie naturalne z moliwoci zaciemnienia i owietlenie sztuczne, ogrzewanie sali, instalacja alarmowa przeciwpoarowa z czujnikami gazu i dymu, zapewniajca automatyczne wyłczenie dopływu gazu i nawiewu powietrza z instalacji wentylacyjnej, ogólna instalacja wentylacyjna (wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna z nagrzewnicami wieego powietrza zapewniajca co najmniej czterokrotn wymian powietrza na godzin), stacja do płukania oczu, szafy na pomoce dydaktyczne; c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczego stanowiska: według norm dla sali do wicze chemicznych; d. wyposaenie laboratorium w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: stanowisko nauczycielskie: instalacja elektryczna 230V do zasilania urzdze audiowizualnych, instalacja gazowa, instalacja wodno-kanalizacyjna, dygestorium: instalacja wodno-kanalizacyjna, instalacja elektryczna, instalacja gazowa, instalacja wywiewna zapewniajca przepływ powietrza w otwartym oknie dygestorium co najmniej 0,1 m/sek., owietlenie w obudowie przeciwwybuchowej. 4. Opisy wyposaenia laboratorium a. wykaz sprztu/urzdze pomiarowych, diagnostycznych: areometry i piknometry, ph metry z elektrodami, konduktometry z elektrodami, elektrolizer laboratoryjny z elektrodami Winklera, komory chromatograficzne, termometry cieczowe i elektroniczne, aparaty do pomiaru temperatury topnienia, wrzenia, zapłonu i palenia, kolorymetry, spektrofotomety UV, VIS, i IR (z komputerem i baz danych), chromatograf gazowy, HPLC (z komputerem i baz danych), refraktometry rczne i laboratoryjne, polarymetr z lamp sodow, termostaty, manometry i wakuometry rónych typów, czujniki i wskaniki poziomu cieczy, zestaw do pomiaru przepływu cieczy i gazów (rotametr, zwki, gazomierz), psychrometry (Assmana, konduktometryczny, pojemnociowy), analizator gazowy (automatyczny, Orsata), zestaw sit i urzdzenia rozdrabniajce (laboratoryjny młynek udarowy, kulowy), zestaw do oznaczania BZT z cieplark, lepkociomierze Englera i Höpplera, 15

16 lepkociomierze kapilarne, kalorymetr Junkersa, waga Mohra, sekundomierze, mikroskop z oprzyrzdowaniem, lupy włókiennicze, fotometr płomieniowy AAS z wyposaeniem, aparat Parnasa-Wagnera z mikrofalow mineralizacj próbki, aparat Soxhleta, butyrometry; b. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: modele budowy urzdze do pomiaru wielkoci fizycznych temperatury, cinienia, przepływu itp., przekroje urzdze pomiarowych, schematy urzdze i układów pomiarowych, dydaktyczne programy komputerowe, tablice dydaktyczne zgodnie z programem nauczania), filmy dydaktyczne (DVD, VHS); c. wykaz materiałów, surowców, półfabrykatów i innych rodków niezbdnych procesie kształcenia oraz podczas egzaminu zawodowego: odczynniki niezbdne do wicze, sprzt szklany i pomiarowy zgodnie z programem nauczania, sprzt metalowy i pomocniczy (łapy, statywy, podnoniki lab., ogrzewacze itp.), suszarka laboratoryjna, piec muflowy, destylarka lub zestaw do odwróconej osmozy, elektroniczne wagi techniczne, waga analityczna na konsoli (najlepiej w pokoju wagowym); d. stanowisko komputerowe z urzdzeniami peryferyjnymi oraz programami właciwymi dla pracowni: komputer z odpowiednim oprogramowaniem, drukark i dostpem do Internetu, zestaw głoników i projektor multimedialny; e. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, przewodniki, regulaminy, przepisy prawne właciwe dla pracowni: literatura zawodowa podrczniki, poradniki chemiczne, tablice, katalogi, czasopisma zawodowe, zestaw norm branowych, instrukcje obsługi aparatów, instrukcje wykonania wicze, instrukcja pierwszej pomocy w przypadku zatru, oparze i urazów, karty charakterystyk substancji niebezpiecznych znajdujcych si w pracowni; f. wykaz rodków do udzielania pierwszej pomocy: apteczka pierwszej pomocy wyposaona w preparaty do neutralizacji poparze chemicznych i pierwszej pomocy w przypadku zatru, zestaw rodków opatrunkowych i medykamentów; g. wykaz rodków zapewniajcych przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczestwa i higieny pracy: ganica i koc ganiczy, pojemniki na odpady, okulary ochronne w liczbie zapewniajcej dostpno dla kadego ucznia, stanowisko do płukania oczu i twarzy, pojemniki na odpady stałe i ciekłe. 5. Inne, szczególne wymagania dotyczce stanowiska, właciwe dla zawodu: Ze wzgldów bezpieczestwa aparaty wykorzystujce do pracy gazy palne lub sprone powinny by umieszczone w oddzielnym pomieszczeniu i nadzorowane przez wykwalifikowanego laboranta. Gazy techniczne niezbdne do pracy urzdze powinny by 16

17 przechowywane i eksploatowane z pomieszczenia na zewntrz budynku (instalacje gazowe wyposaone w zawory odcinajce sterowane z centralki ochrony przeciwpoarowej). Aparaty skomputeryzowane (GC, HPLC, AAS spektrofotometr UV i IR) nie powinny by eksploatowane przez uczniów bez nadzoru wykwalifikowanego laboranta-asystenta. Ponadto wyej wymienione urzdzenia powinny by umieszczone w osobnym pomieszczeniu, wyposaonym w instalacj wywiewn (AAS) i klimatyzowanym. Przy laboratorium powinien znajdowa si pokój przygotowawczy: powierzchnia ok.12 m 2, wielko okna odpowiednia do kubatury, podłoga łatwo zmywalna, antypolizgowa, ciana przy stole przygotowawczym do wysokoci 1,7m wyłoona glazur, instalacja wodno-kanalizacyjna, wentylacyjna, gazowa, elektryczna o napiciu 230V, owietleniowa i grzewcza, dygestorium, stół przygotowawczy, szafy na sprzt laboratoryjny i odczynniki, szafa pancerna na trucizny, apteczka ze standardowym wyposaeniem i rodkami przeciw poparzeniom chemicznym i termicznym, sprzt ochrony przeciwpoarowej ganica i koc ganiczy, rodki ochrony osobistej rkawice, fartuch ochronny i gumowy okulary ochronne, osłona na twarz, pojemniki na odpady stałe i ciekłe. VIII. Laboratorium syntezy chemicznej Laboratorium syntezy chemicznej składa si z trzech pomieszcze: dwóch hal technologicznych o powierzchni, co najmniej 80 m 2 i wysokoci 4,5m wyposaonych w instalacj próniow (dwie wodne pompy próniowe umoliwiajce uzyskanie podcinienia, co najmniej 30mmHg), instalacj spronego powietrza (6kPa) i wytwornic pary (5kPa, 30kg pary na godzin) oraz pomieszczenia pomocniczego (warsztatu mechanicznego) słucego do przygotowania wicze i konserwacji urzdze. Hale technologiczne przeznaczone s do pracy w grupach wiczeniowych dla maksimum 16 uczniów w ramach realizacji zaj z syntezy i technologii chemicznej. Pomieszczenie pomocnicze pełni rol zaplecza socjalnego dla wykładowców, laboranta-asystenta oraz konserwatora aparatury chemicznej. 1. Wyposaenie ogólnodydaktyczne laboratorium: (wspólne dla obu hal technologicznych) stół nauczyciela, meble szkolne: stoły laboratoryjne i krzesła umoliwiajce indywidualn i zespołow prac uczniów, tablica szkolna, rzutnik foliogramów i ekran, magnetowid i odtwarzacz DVD, komputer z oprogramowaniem i drukark, rzutnik multimedialny, układ okresowy pierwiastków plansza, tablice pogldowe, foliogramy, filmy dydaktyczne na kasetach VHS, płytach DVD, programy edukacyjne na płytach CD ROM, biblioteczka podrczna, regulamin pracowni. 17

18 2. Wykaz niezbdnych stanowisk dydaktycznych właciwych dla pracowni: Hala technologiczna I (procesy mechaniczne i fizyczne) przeznaczona do realizacji wicze z zakresu rozdrabniania, filtracji, klasyfikacji, diagnostyki urzdze pomiarowych, wymiany ciepła, transportu płynów i ciał stałych i elektrochemii: stanowisko do wykonywania pomiarów i analiz wyposaone w gniazda elektryczne 230V~ z zabezpieczeniem przeciwporaeniowym i stykiem uziemiajcym, wyposaone w szafki na typowy sprzt laboratoryjny, stanowisko rozdrabniania wyposaone w dwa urzdzenia rozdrabniajce młyn udarowy i kulowy, zestaw sit znormalizowanych, elektroniczn wag techniczn oraz sprzt pomocniczy (pojemniki na kruszywo, pdzel do czyszczenia sit), przesiewark laboratoryjn. Młyn udarowy podłczony do instalacji wentylacyjnej poprzez cyklon odpylajcy, stanowisko do badania wymiany ciepła wyposaone w wymiennik płaszczoworurowy z zainstalowanymi termometrami i urzdzeniami do pomiaru natenia przepływu mediów (zwkowymi lub wirnikowymi), stanowisko do badania stanu fluidalnego i transportu pneumatycznego wyposaone w szklan kolumn fluidaln umoliwiajc obserwacj stanu złoa, urzdzenia do pomiaru cinienia przed- i za złoem, przepływu powietrza i cyklon do wyłapywania transportowanego materiału, stanowisko do filtracji wyposaone w nucz cinieniow lub pras filtracyjn, zbiornik surowca z mieszadłem mechanicznym i filtratu z cieczowskazem, pomp, manometry, stanowisko do badania procesów elektrolizy wyposaone w wann galwaniczn z wycigiem szczelinowym, zasilaczem i płuczk, stanowisko do badania klasyfikacji hydraulicznej i sedymentacji wyposaone w klasyfikator trzykomorowy, pomp i urzdzenia do pomiaru natenia przepływu, stanowisko do wykonywania charakterystyk pomp odrodkowych, składajce si z dwóch pomp odrodkowych, dwóch zbiorników z cieczowskazami i systemu zaworów umoliwiajcych połczenie szeregowe i równoległe pomp oraz regulacj cinienia, stanowisko do badania pomp wyporowych (dozujcych), umoliwiajce regulacj wydajnoci i cinienia tłoczenia oraz wykonanie charakterystyki pompy, stanowisko do badania charakterystyk zwek, kryz, dysz pomiarowych, rotametrów, przepływomierzy mechanicznych i elektronicznych wyposaone w zbiornik dzwonowy lub gazomierz bbnowy. Hala technologiczna II (procesy cieplne i chemiczne) przeznaczona do realizacji wicze z zakresu destylacji, krystalizacji, suszenia, demineralizacji wody, syntezy chemicznej, katalizy, regeneracji surowców: stanowisko do destylacji wyposaone w zbiornik destylacyjny (warnik) ogrzewany par lub elektrycznie, skraplacz wownicowy i odbieralnik z rozdzielaczem, elektryczny pomiar temperatury w dwóch punktach (warnik i skraplacz) lub rejestrator temperatury, stanowisko do rektyfikacji wyposaone w warnik ogrzewany par lub elektrycznie, kolumn rektyfikacyjn wypełnion piercieniami Raschiga lub sprynkami ze stali nierdzewnej, skraplacz wownicowy i system regulacji orosienia, odbieralnik oraz pomiar temperatury w warniku, ½ wysokoci kolumny i na wlocie par do skraplacza, stanowisko do destylacji próniowej wyposaone w warnik ogrzewany par, dozownik, kolumn rektyfikacyjn, układ regulacji orosienia i odbieralnik próniowy. Pomiar temperatury w warniku i na wlocie skraplacza elektryczny do regulacji podcinienia, zbiornik z wakuometrem i zaworem, 18

19 stanowisko do krystalizacji wyposaone w niewielki krystalizator bbnowy, zbiornik z mieszadłem ogrzewany par lub elektrycznie, wirówk filtracyjn lub nucz próniow, stanowisko do oczyszczania i dozowania wyposaone w zbiornik z mieszadłem ogrzewany par lub elektrycznie, zbiorniki z pompami dozujcymi (perystaltycznymi), stanowisko do dejonizacji wody wyposaone w zestaw kolumn z jonitami, zbiorniki regeneratów wody oczyszczonej, konduktometr, pompy dozujce, stanowisko do mieszania i prowadzenia reakcji w układzie heterofazowym wyposaone w zbiorniki surowców, pompy dozujce, reaktor z mieszadłem i chłodnic zwrotn, elektryczny pomiar temperatury, stanowisko do produkcji sody kalcynowanej wyposaone w zminiaturyzowan aparatur do prowadzenia procesu karbonizacji solanki nasyconej NH 3, sprzt do oznaczania CO 2 (aparat Schieblera, analizator CO 2 ), stanowisko do katalitycznego utleniania gazów wyposaone w miniaturowy (ogrzewany elektrycznie) reaktor do utleniania SO 2, system dozowania i mieszania gazów reakcyjnych, system kontroli temperatury reaktora wyposaony w rejestrator, zestaw do analizy produktów reakcji, absorber SO 3, stanowisko do katalitycznego utleniania NH 3, stanowisko do kaustyfikacji sody wyposaone w reaktor z mieszadłem ogrzewany par lub elektrycznie, zestaw do oznaczania NaOH i NaHCO Opis infrastruktury hal a. usytuowanie hal: w budynku; b. wielko i inne wymagania dotyczce pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduje si hale: hale powinny znajdowa si na poziomie parteru, pomieszczenie przestronne o wysokoci co najmniej 4,5 m wyposaone w co najmniej 2 stoły laboratoryjne pokryte wykładzin chemoodporn ze zlewem, gazem, gniazdami 230V~ z zabezpieczeniem przeciwporaeniowym i stykiem uziemiajcym, owietlenie naturalne (okna o moliwie duej powierzchni, o konstrukcji umoliwiajcej wydmuchnicie w przypadku wybuchu) z moliwoci zaciemnienia i owietlenie sztuczne w obudowie przeciwwybuchowej, dodatkowe wyjcie ewakuacyjne, ogrzewanie sali, instalacja alarmowa przeciwpoarowa z czujnikami gazu i dymu, zapewniajca automatyczne wyłczenie dopływu gazu i nawiewu powietrza z instalacji wentylacyjnej, ogólna instalacja wentylacyjna (wentylacja mechaniczna nawiewno wywiewna z nagrzewnicami wieego powietrza zapewniajca co najmniej czterokrotn wymian powietrza na godzin), stacja do płukania oczu, prysznic do spłukiwania ubrania w przypadku oblania du iloci substancji niebezpiecznej, szafy na pomoce dydaktyczne, dygestoria przeznaczone na zestawy wiczeniowe z amoniakiem i dwutlenkiem siarki, elektroniczne wagi techniczne o rónej nonoci, waga analityczna (w pokoju przygotowawczym), suszarka z obiegiem powietrza, destylarka lub zestaw do odwróconej osmozy; c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczej hali: 19

20 według norm dla sali do wicze chemicznych; d. wyposaenie stanowiska w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: stanowisko nauczycielskie: instalacja elektryczna 230V do zasilania urzdze audiowizualnych, dygestorium: instalacja wodno-kanalizacyjna, instalacja elektryczna, instalacja gazowa, instalacja wywiewna zapewniajca przepływ powietrza w otwartym oknie dygestorium co najmniej 0,1 m/sek., owietlenie w obudowie przeciwwybuchowej. 4. Opisy wyposaenia hal a. wykaz maszyn, urzdze, aparatów, narzdzi i innego sprztu właciwego dla zawodu: sprzt szklany właciwy dla wiczenia, kalkulatory; b. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: przekroje urzdze i aparatów chemicznych, modele urzdze, plansze dydaktyczne; c. wykaz materiałów, surowców, półfabrykatów i innych rodków niezbdnych w procesie kształcenia oraz podczas egzaminu zawodowego: chemikalia do wykonywania analiz, surowce techniczne; d. stanowisko komputerowe z urzdzeniami peryferyjnymi oraz programami właciwymi dla pracowni: komputer z odpowiednim oprogramowaniem, drukark i dostpem do Internetu, zestaw głoników i projektor multimedialny; e. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, przewodniki, regulaminy, przepisy prawne właciwe dla pracowni: literatura zawodowa podrczniki, poradniki chemiczne, tablice, katalogi, czasopisma zawodowe, zestaw norm branowych, instrukcje obsługi aparatów, instrukcje wykonania wicze, instrukcja pierwszej pomocy w przypadku zatru, oparze i urazów, karty charakterystyk substancji niebezpiecznych znajdujcych si w pracowni; f. wykaz rodków do udzielania pierwszej pomocy: apteczka pierwszej pomocy wyposaona w preparaty do neutralizacji poparze chemicznych i pierwszej pomocy w przypadku zatru, zestaw rodków opatrunkowych i medykamentów; g. wykaz rodków zapewniajcych przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczestwa i higieny pracy: pojemniki na odpady, agregat ganiczy (niegowy), ganice proszkowe i koce ganicze, okulary ochronne w liczbie zapewniajcej dostpno dla kadego ucznia, fartuchy, rkawiczki i buty gumowe, maski przeciwgazowe z pochłaniaczami NH 3 i do par kwanych (co najmniej 4 szt.), zapas płynu do stanowiska do płukania oczu i twarzy, pojemniki na odpady stałe i ciekłe. 5. Inne, szczególne wymagania dotyczce stanowiska, właciwe dla zawodu: Zestawy pracujce pod cinieniem, próni i wyposaone w silniki elektryczne powinny by wyposaone w osłony wykluczajce poranienie w przypadku awarii. Urzdzenia cinieniowe (sprarka i wytwornica pary) musz znajdowa si pod stał opiek Urzdu Dozoru Technicznego. 20