Języcznik zwyczajny Phyllitis scolopendrium (L.) Newm. w Tatrzańskim Parku Narodowym
|
|
- Aneta Cybulska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Chrońmy Przyrodę Ojczystą 64 (3): 3 13 Języcznik zwyczajny Phyllitis scolopendrium (L.) Newm. w Tatrzańskim Parku Narodowym JAN BODZIARCZYK 1, EDWARD WALUSIAK 2, ANNA DELIMAT 2, WOJCIECH KRZAKLEWSKI 3 1 Katedra Botaniki Leśnej i Ochrony Przyrody, Wydział Leśny Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłataja Kraków, al. 29 Listopada 46 rlbodzia@cyf-kr.edu.pl 2 Instytut Ochrony Przyrody PAN, Tatrzańska Stacja Terenowa Zakopane, ul. Antałówka 13 walusiak@iop.krakow.pl; delimat@iop.krakow.pl 3 Katedra Ekologii Lasu, Wydział Leśny Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłataja Kraków, al. 29 Listopada 46 wkrzak@ar.krakow.pl Wstęp Języcznik zwyczajny Phyllitis scolopendrium jest rzadkim w Polsce gatunkiem paproci ograniczonym w swym występowaniu głównie do Karpat i ich pogórza oraz Jury Krakowsko- Częstochowskiej. Jedyne znane aktualnie stanowisko w Sudetach znajduje się na Pogórzu Kaczawskim, w rezerwacie leśnym Wąwóz Myśliborski (Fabiszewski i in. 1997). Jest to najdalej na północ wysunięte i zarazem najbardziej izolowane stanowisko języcznika w Polsce. Języcznik jest gatunkiem górskim. Przywiązany do rzadkiego zespołu jaworzyny górskiej Phyllitido-Aceretum, swoje optimum ekologiczne osiąga w niższych położeniach, głównie w piętrze pogórza oraz w dolnej części regla dolnego, gdzie skupia 3
2 J. Bodziarczyk i in. się większość jego populacji (Frey, Guzik 1969, Bodziarczyk 2002). Tylko nieliczne stanowiska znajdują się powyżej 900 m n.p.m.; między innymi w Bieszczadach Wysokich (Winnicki, Zemanek 1987, Kucharzyk 1994, Zemanek, Winnicki 1999) i w Tatrach (Piękoś-Mirkowa 2006). O ile stanowiska bieszczadzkie są dobrze udokumentowane i od kilkunastu lat poddane są szczegółowemu monitoringowi (J. Bodziarczyk, mat. niepubl.), to o stanowiskach tatrzańskich wciąż brakuje aktualnych danych, co niewątpliwie wynika z jego skrajnej rzadkości (Piękoś-Mirkowa, Mirek 1996). Historia stanowisk tatrzańskich Języcznik należy do gatunków bardzo rzadkich w Tatrach. Pierwszą informację o występowaniu Phyllitis scolopendrium w Tatrach polskich podał Grzegorzek (1868). Przez wielu badaczy nie był potwierdzony na tym obszarze w trakcie prowadzonych badań; np. przez Kotulę i Zapałowicza w ogóle nie wykazywany we florze Tatr (Radwańska-Paryska 1950). Kotula ( ) wymienia wprawdzie języcznika z Tatr słowackich, ale powołuje się na Wahlenberga (1814), wyraźnie zaznaczając, że gatunku tego nie udało mu się w Tatrach spotkać. Również Profesor Bogumił Pawłowski wybitny i znany badacz flory górskiej, prawdopodobnie nigdy tego gatunku w Tatrach nie spotkał, a stanowiska w większości z terenu Tatr słowackich podał powołując się na innych odkrywców (Pawłowski 1956 i literatura tam cytowana). Z terenu polskich Tatr podano jak dotąd zaledwie 6 opublikowanych stanowisk (ryc. 1): Dolina Miętusia (Grzegorzek 1868); Pod Organami nad Pisaną, m n.p.m. (Radwańska-Paryska 1950); Dolina Kościeliska na południowy wschód od Bramy Kraszewskiego (Krzaklewski 1971); Wąwóz Kraków (Beiger 1981); Dolina Chochołowska dwa stanowiska: Głębowiec i Wyżnia Chochołowska Brama (Skawiński i in. 1995). Informacje o trzech pierwszych stanowiskach są powszechnie znane i najczęściej cytowane, na pozostałe natrafiliśmy 4
3 Języcznik zwyczajny w TPN A B 5 km Ryc. 1. Rozmieszczenie stanowisk języcznika zwyczajnego w Tatrzańskim Parku Narodowym (według: Grzegorzek 1868, Radwańska-Paryska 1950, Krzaklewski 1971, Beiger 1981, Skawiński i in. 1995): A stanowisko aktualnie potwierdzone; B stanowiska nie potwierdzone od wielu lat. Fig. 1. Location of known sites of Phyllitis scolopendrium in the Tatra National Park (according to Grzegorzek 1868, Radwańska-Paryska 1950, Krzaklewski 1971, Beiger 1981, Skawiński i in. 1995): A the site confirmed in this study; B sites not confirmed for many years. przypadkowo. Najbardziej aktualna informacja, choć pochodząca sprzed ponad 35 lat, o występowaniu języcznika na obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego zawarta jest w publikacji Krzaklewskiego (1971). Autor szczegółowo opisał nowoodkryte wówczas stanowisko w Dolinie Kościeliskej, w pobliżu Bramy Kraszewskiego. Od tamtej pory, języcznik w Tatrach nie został potwierdzony, mimo że od kilkunastu lat podejmowano wielokrotnie próby poszukiwań tego gatunku w celu potwierdzenia któregokolwiek ze znanych w literaturze stanowisk (z tego powodu współczesne występowanie języcznika w Tatrach podawano w wątpliwość). Dopiero w 2006 roku (28 października) udało się odnaleźć i tym samym potwierdzić stanowisko 5
4 J. Bodziarczyk i in. z Doliny Kościeliskiej podane przez Krzaklewskiego (1971). Być może, że inne stanowiska, zwłaszcza z Miętusiej i pod Organami nad Halą Pisaną, mają już charakter historyczny. Natomiast pewnym zaskoczeniem dla botaników może być informacja podana z Wąwozu Kraków, gdzie na liściach języcznika Beiger (1981) udokumentowała miny rzadkiej muchówki Phytomyza scolopendrii (Agromyzidae). Obserwacja pochodzi z 4 września 1961 roku i na pewno nie jest pomyłką. Stanowisko to potwierdza informacja uzyskana od Prof. Elżbiety Pancer-Kotejowej, że 7 lat wcześniej, w lipcu 1954 roku, podczas studenckich praktyk terenowych obserwowała języcznika na półce skalnej w dolnej części Wąwozu Kraków. Mimo szczegółowych poszukiwań przeprowadzonych 18 i 19 maja 2007 roku, nie udało nam się potwierdzić tego stanowiska (co nie oznacza, że języcznik w Wąwozie Kraków nie występuje). Z kolei informacja podana przez pracowników TPN o występowaniu języcznika w Dolinie Chochołowskiej (Skawiński i in. 1995) ma charakter bardzo ogólnikowy i nie została nigdy zweryfikowana, a autorzy doniesienia nie podają ani szczegółów lokalizacji stanowiska, ani też innych danych dotyczących wielkości i liczebności populacji. Opis stanowiska i warunki występowania Odszukane stanowisko w Dolinie Kościeliskiej położone jest na wysokości 1100 m n.p.m., po prawej orograficznie stronie doliny, na bardzo stromym stoku o nachyleniu o i ekspozycji NW, w otoczeniu pionowych ścian i grzęd skalnych (ryc. 2). Na stanowisku stwierdzono tylko 2 osobniki w odległości około 1,5 m od siebie. Jeden z nich, w pełni dojrzały, wykształcił 3 zarodnikujące liście o długości: 31, 31 i 32 cm; drugi osobnik, w stadium senilnym, wykształcił dwa liście płonne, o długości: 29 i 15,5 cm. Obydwa osobniki były w dobrej kondycji, wyróżniały się zdrowymi i ciemnozielonymi liśćmi, bez jakichkolwiek uszkodzeń (ryc. 3). W otoczeniu języcznika na powierzchni 400 m 2, mimo późnej pory fenologicznej, zanotowano 35 gatunków roślin naczyniowych i 8 gatunków mchów. Drzewostan wyraźnie lukowaty, zróżnicowany na dwie warstwy, tworzy głównie świerk Picea abies oraz pojedynczo jawor Acer pseudoplatanus i jarząb 6
5 Języcznik zwyczajny w TPN Ryc. 2. Ogólny widok na stanowisko języcznika zwyczajnego w Dolinie Kościeliskiej w Tatrzańskim Parku Narodowym (28.X 2006 r.; fot. E. Walusiak). Fig. 2. The general view of the site of Phyllitis scolopendrium in the Kościeliska Valley in the Tatra National Park (28 October 2006; photo by E. Walusiak). 7
6 J. Bodziarczyk i in. Ryc. 3. Jeden z dwóch osobników języcznika zwyczajnego znalezionych w Tatrzańskim Parku Narodowym (28.X 2006 r.; fot. E. Walusiak). Fig. 3. One of two individuals of Phyllitis scolopendrium found in the Tatra National Park (28 October 2006; photo by E. Walusiak). pospolity Sorbus aucuparia. W podroście i podszyciu stwierdzono wiciokrzew czarny Lonicera nigra, wierzbę iwę Salix caprea oraz podrost świerkowy. Runo bujne, wielowarstwowe, typowe dla jaworzyn, zdominowane jest głównie przez gatunki ziołoroślowe, takie jak, miesiącznica trwała Lunaria rediviva, pokrzywa zwyczajna Urtica dioica, trzcinnik leśny Calamgrostis arundinacea, rozchodnik karpacki Sedum fabaria, wierzbownica górska Epilobium montanum, malina właściwa Rubus idaeus, kosmatka olbrzymia Luzula sylvatica czy goryczka trojeściowa Gentiana asclepiadea, a ponadto gatunki bardziej związane z buczyną karpacką, jak paprotnik kolczysty Polystichum aculeatum, szczyr trwały Mercurialis perennis czy gajowiec żółty Galeobdolon luteum. Wśród zanotowanych mchów są gatunki związane z różnymi podłożami zarówno jednorodnymi, jak 8
7 Języcznik zwyczajny w TPN i o charakterze przejściowym: murszejące drewno i rumosz skalny np. widłoząb okazały Dicranum majus, a także gatunki typowo epiksyliczne, jak krągłolist macierzankowy Rhizomnium punctatum, czy sanionia haczykowata Sanionia uncinata. Jednak większość z wymienionych mszaków, które występują w bliskim otoczeniu języcznika, to gatunki naziemne. Poniżej przedstawiono spis wszystkich zanotowanych roślin współwystępujących z języcznikiem na stanowisku w Dolinie Kościeliskiej. Ilościowość podano tylko dla roślin naczyniowych wg skali Braun-Blanqueta (1964). Data: r., lokalizacja: ATPOL DG-59, wysokość n.p.m.: 1100 m, ekspozycja: NW, nachylenie: 44 46, pow.: 400 m 2. Zwarcie: A1 25%, A2 10%, B 5%, C 100%, D 70%. A1: świerk pospolity Picea abies, jawor Acer pseudoplatanus 1; A2: jarząb pospolity Sorbus aucuparia 1; B: świerk pospolity Picea abies 1, wiciokrzew czarny Lonicera nigra +, wierzba iwa Salix caprea 1; C: języcznik zwyczajny Phyllitis scolopendrtium +, paprotnik kolczysty Polystichum aculeatum 2, miesiącznica trwała Lunaria rediviva 2, pokrzywa zwyczajna Urtica dioica 2, szczyr trwały Mercurialis perennis 2, bodziszek cuchnący Geranium robertianum 2, szczawik zajęczy Oxalis acetosella +, nerecznica samcza Dryopteris filix-mas 2, paprotka zwyczajna Polypodium vulgare 1, trzcinnik leśny Calamgrostis arundinacea 2, rozchodnik karpacki Sedum fabaria +, wierzbownica górska Epilobium montanum +, czyściec leśny Stachys sylvatica +, orędownik bulwiasty Scropularia nodosa +, pierwiosnek wyniosły Primula elatior +, świerk pospolity Picea abies (w) +, nerecznica górska Dryopteris expansa +, nerecznica krótkoostna Dryopteris carthusiana +, malina właściwa Rubus idaeus +, naparstnica zwyczajna Digitalis grandiflora +, kosmatka gajowa Luzula luzuloides +, poziomka pospolita Fragaria vesca +, przytulia Schultesa Galium schultesii, goryczka trojeściowa Gentiana asclepiadea +, starzec gajowy Senecio nemorensis s.l. +, jarząb pospolity Sorbus aucuparia (w) +, kosmatka olbrzymia Luzula sylvatica +, sałatnik leśny Mycelis muralis +, zanokcica zielona Asplenium viride +, gęsiówka alpejska Arabis alpina 2, skalnica gronkowa Saxifraga paniculata +, gajowiec żółty Galeobdolon luteum 1, rzeżusznik piaskowy Cardaminopsis arenosa +; D: widłoząb okazały Dicranum majus, krągłolist ma- 9
8 J. Bodziarczyk i in. cierzankowy Rhizomnium punctatum, fałdownik szeleszczący Rhytidiadelphus triquestris, krótkosz rowowy Brachythecium salebrosum, dwustronek ząbkowany Plagiothecium denticulatum, dziubkowiec Zetterstedta Eurhynchium angustirete, sanionia haczykowata Sanionia uncinata, wiewiórecznik sudecki Sciuro-hypnum starki. Języcznik na opisywanym stanowisku rośnie na silnie szkieletowej rędzinie, której poziom powierzchniowy charakteryzuje się odczynem lekko kwaśnym (ph w H 2 O 6,15, a w KCl 5,63), niską zawartością fosforu przyswajalnego (16,63 mg P 2 O 5 kg -1 ) i wysoką zasobnością w przyswajalny potas (204,24 mg K 2 O kg -1 ). Wysoka zawartość węgla organicznego w poziomie powierzchniowym (15,97%) uprawnia do zaliczenia go do poziomów organicznych. Uzyskane wyniki zawierają się w granicach zmienności wyników badań przeprowadzonych na innych stanowiskach języcznika w niższych położeniach Polskich Karpat (Bodziarczyk 1989, Zwydak 1999). Prognoza na przyszłość Z opisu Krzaklewskiego (1971) wynika, że przed 35 laty na stanowisku odnaleziony został tylko jeden dojrzały osobnik języcznika o 6 zarodnikujących liściach, z których najdłuższy miał 35 cm. Autor zanotował wówczas na powierzchni 250 m 2 aż 86 gatunków roślin naczyniowych (czerwiec). Mimo iż aktualny spis roślin wykonany był o bardzo późnej i nieporównywalnej porze fenologicznej (październik), to jednak potwierdzono występowanie wielu z tych gatunków. Skład gatunkowy drzewostanu oraz rozmieszczenie poszczególnych okazów drzew potwierdzają właściwą lokalizację stanowiska. Jest interesujące, czy któryś z odnalezionych dwóch osobników języcznika może być osobnikiem obserwowanym przez Krzaklewskiego. Języcznik zwyczajny jest gatunkiem długo żyjącym (J. Bodziarczyk, mat. niepubl.), więc jest to możliwe. Można też postawić hipotezę, że odnalezione osobniki są uciekinierami z większej populacji, która zajmuje niedostępne siedlisko i nie została jeszcze odnaleziona. Jest to prawdopodobne, chociaż niełatwe do udowodnienia, ponieważ potencjalnych miejsc dla języcznika bardzo trudnych do spenetrowania czy wręcz niedostępnych jest w 10
9 Języcznik zwyczajny w TPN tym rejonie wiele, podobnie jak w otoczeniu innych wymienianych w literaturze stanowisk tatrzańskich. Niewykluczone również, że dwa odnalezione osobniki, są jedyną pozostałością populacji zamierającej. Podsumowując, należy stwierdzić, że stanowisko w Dolinie Kościeliskiech jest jedynym aktualnie znanym stanowiskiem języcznika zwyczajnego w Tatrzańskim Parku Narodowym. Nie bez powodu więc gatunek ten w polskich Tatrach ma status skrajnie zagrożonego (Piękoś-Mirkowa 2006). Wskazane jest kontynuowanie poszukiwań tej rośliny na terenie całego Parku. Warto szczególnie dokładnie spenetrować rejon stanowisk podanych w literaturze, które nie zostały potwierdzone przez ostatnie dziesięciolecia. Na opisywanym stanowisku rozpoczęto już systematyczny monitoring w cyklu dwuletnim. Podziękowania. Pani Prof. dr hab. Elżbiecie Pancer-Kotejowej dziękujemy za informacje o stanowisku języcznika w Wąwozie Kraków. Pani Prof. dr hab. Annie Miechówce jesteśmy wdzięczni za wykonanie analiz glebowych, a Panu Prof. dr hab. Krzysztofowi Jędrzejko za oznaczenie mchów. Dziękujemy również Pani Profesor Halinie Piękoś- Mirkowej za przeczytanie tekstu i cenne uwagi. SUMMARY Bodziarczyk J., Walusiak E., Delimat A., Wojciech Krzaklewski. Hart s tongue Phyllitis scolopendrium (L.) Newm. in the Tatra National Park (S Poland). Chrońmy Przyrodę Ojczystą 64 (3): In Polish part of the Tatra Mountains the hart s tongue is extremely rare. This fern has been observed only at six sites. For years its occurrence in the area was treated with reservation, because there has not had any confirmation of Phyllitis scolopendrium presence in the Polish Tatra. However, on 28 October 2006, for the first time in thirtyfive years, the hart s tongue was found again in the Kościeliska Valley (the West Tatra Mountains). Only two specimens have been stated: one of them developed three leaves with sori, the second formed two barren leaves. Both individuals seemed to be in a good condition. They 11
10 J. Bodziarczyk i in. were localized at altitude of 1100 m on a steep slope (44 46 ) of NW exposition, surrounded of sheer rocky walls. Soil consisted mostly of parts of rock. The ph in H 2 O was 6.15, while P 2 O 5 concentration mg/kg, K 2 O mg/kg and organic carbon content 15.97%. Thirty-five species of vascular plants and eight species of mosses occurred with the hart s tongue. Picea abies, Acer pseudoplatanus, Sorbus aucuparia and in the storey of bushes Lonicera nigra and Salix caprea were recorded in the surrounding stand. Plant community was dominated by herbaceous species: Lunaria rediviva, Urtica dioica, Calamagrostis arundinacea, Sedum fabaria, Epilobium montanum, Rubus idaeus, Luzula sylvatica, Gentiana aslepiadea, Polystichum aculeatum, Mercurialis perennis and Galeobdolon luteum. Among mosses Dicranum majus, Rhizomnium punctatum, Rhytidiadelphus triquestris, Brachythecium salebrosum, Plagiothecium denticulatum, Eurhynchium angustirete, Sanionia uncinat and Sciuro-hypnum starki were found. The described site is actually the only one of P. scolopendrium, confirmed to occur in the Tatra National Park. It is being constantly monitored in two-year cycle. PIŚMIENNICTWO Beiger M Studia nad owadami minującymi Tatrzańskiego Parku Narodowego. 12. Część faunistyczno-ekologiczna. Prace Komisji Biologicznej Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 57: Bodziarczyk J Języcznik zwyczajny Phyllitis scolopendrium, nowy gatunek dla Gorców. Chrońmy Przyr. Ojcz. 45, 4: Bodziarczyk J Zróżnicowanie zespołu jaworzyny górskiej z języcznikiem Phyllitido-Aceretum w Polsce. Fragm. Flor. Geobot. Polonica 9: Braun-Blanquet J Pflanzensoziologie. Grundzüge der Vegetationskunde. 3. Aufl. Springer Verl., Wien, ss. xiv Fabiszewski J., Koła W., Kwiatkowski P Języcznik zwyczajny Phyllitis scolopendrium (L.) Newm. w Sudetach. Annales Silesiae 27:
11 Języcznik zwyczajny w TPN Frey A., Guzik J Materiały do atlasu rozmieszczenia roślin naczyniowych w Karpatach polskich. 3. Phyllitis scolopendrium (L.) Newm. Fragm. Flor. Geobot. 15, 2: Grzegorzek W Spis roślin w różnych okolicach Galicji zebranych. Spraw. Kom. Fizjogr. Tow. Nauk. Krak. 2: Kotula B Rozmieszczenie roślin naczyniowych w Tatrach. Nakł. Wydz. Mat.-Przyr. AU, Kraków. Krzaklewski W Nowe stanowisko języcznika zwyczajnego Phyllitis scolopendrium w Tatrzańskim Parku Narodowym. Chrońmy Przyr. Ojcz. 27, 4: Kucharzyk S Języcznik zwyczajny Phyllitis scolopendrium w Bieszczadach Zachodnich. Chrońmy Przyr. Ojcz. 50, 3: Pawłowski B Flora Tatr. Rośliny naczyniowe. T. I. Warszawa, PWN. Piękoś-Mirkowa H., Mirek Z Zbiorowiska roślinne. W: Z. Mirek (red.). Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego. TPN: Piękoś-Mirkowa H Pteridophytes of the Polish Tatra Mountains distribution, threat and conservation. Botanical Guidebooks 29: Radwańska-Paryska Z Tatrzańskie notatki florystyczne. Acta Soc. Bot. Pol. 20 (2): Skawiński P., Zięba T., Babicz J Przyroda i gospodarka. W: M. J. Adamczyk, P. Skawiński, T. Zięba, J. Babich. Tatrzańska wspólnota leśna w Witowie. Podhalańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Nowym Targu: Wahlenberg G Flora Carpatorum Principalium. Göttingae. Ss. CXVIII Winnicki T., Zemanek B Phyllitis scolopendrium (L.) Newm. i Phyllitido-Aceretum w Bieszczadach Zachodnich. Zesz. Nauk. UJ. Prace Bot. 14: Zemanek B., Winnicki T Rośliny naczyniowe Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Monografie Bieszczadzkie 3. Zwydak M Gleby zespołu jaworzyny górskiej Phyllitido- Aceretum Moor 1952 w Polsce. Praca doktorska, Akademia Rolnicza, Kraków. 13
SPIS TREŚCI. Aneta Czarna: Przytulia szorstkoowockowa Galium pumilum Murray w Wielkopolsce...
SPIS TREŚCI Jan Bodziarczyk, Edward Walusiak, Anna Delimat, Wojciech Krzaklewski: Języcznik zwyczajny Phyllitis scolopendrium (L.) Newm. w Tatrzańskim Parku Narodowym... Edward Bróż, Marcin Bielecki: Występowanie
Bardziej szczegółowoJaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stromych stokach i zboczach Tilio platyphyllis-acerion pseudoplatani
Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stromych stokach i zboczach Tilio platyphyllis-acerion pseudoplatani Fot. 1. Przyk ad siedliska przyrodniczego o kodzie 9180. Ostoja rodkowojurajska ( J. Bodziarczyk).
Bardziej szczegółowoCzosnek niedźwiedzi Allium ursinum L. ponownie w Ojcowskim Parku Narodowym
Chrońmy Przyrodę Ojczystą 63 (4): 84 88, 2007 ANNA SOŁTYS-LELEK Ojcowski Park Narodowy, Dział Naukowo-Edukacyjny 32-047 Ojców 9 e-mail: ana_soltys@wp.pl Czosnek niedźwiedzi Allium ursinum L. ponownie w
Bardziej szczegółowo8150 Środkowoeuropejskie wyżynne piargi i gołoborza krzemianowe
8150 Środkowoeuropejskie wyżynne piargi i gołoborza krzemianowe Koordynator: Krzysztof Świerkosz Eksperci lokalni: Piwowarczyk Renata, Świerkosz Krzysztof Liczba i lokalizacja stanowisk i obszarów monitoringowych
Bardziej szczegółowoRAPOT Z MONITORINGU SKALNICY TORFOWISKOWEJ (SAXIFRAGA HIRCULUS) (KOD 1523) NA STANOWISKACH GÓRNEJ BIEBRZY
Preservation of wetland habitats in the upper Biebrza Valley Ochrona siedlisk mokradłowych doliny Górnej Biebrzy. RAPOT Z MONITORINGU SKALNICY TORFOWISKOWEJ (SAXIFRAGA HIRCULUS) (KOD 1523) NA STANOWISKACH
Bardziej szczegółowoAlyssum saxatile L. in the Bieszczady National Park
ROCZNIKI BIESZCZADZKIE 18 (2010), str. 409 413 Doniesienia i notatki Tomasz Winnicki Received: 21.07.2010 Bieszczadzki Park Narodowy Reviewed: 4.08.2010 38 700 Ustrzyki Dolne, ul. Bełska 7 dyrekcja@bdpn.pl
Bardziej szczegółowoOcena wpływu zwierzyny płowej na odnowienia naturalne na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego analiza florystyczna powierzchni
Sfinansowano ze środków funduszu leśnego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasów Państwowych Tomasz Skrzydłowski Tomasz Michalik RAPORT Ocena wpływu zwierzyny płowej na odnowienia naturalne na terenie Tatrzańskiego
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 20 grudnia 2016 r. Poz. 5660 UCHWAŁA NR XXVI/121/2016 RADY MIEJSKIEJ W KOLUSZKACH z dnia 29 listopada 2016 r. w sprawie uznania za użytek ekologiczny
Bardziej szczegółowoGLEBOWE I ŚWIETLNE WARUNKI WZROSTU WYBRANYCH GATUNKÓW PAPROCI W NATURALNYCH STANOWISKACH POLSKI POŁUDNIOWEJ. Wstęp
Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXXXIII (2007) ANNA PINDEL 1, ZBIGNIEW PINDEL 2 GLEBOWE I ŚWIETLNE WARUNKI WZROSTU WYBRANYCH GATUNKÓW PAPROCI W NATURALNYCH STANOWISKACH POLSKI POŁUDNIOWEJ Z 1
Bardziej szczegółowoWykonanie: Koplin Małgorzata i Szmyt Konstancja Kl. 3 IM
Wykonanie: Koplin Małgorzata i Szmyt Konstancja Kl. 3 IM Jest to obszar chroniony ze względu na swoje walory, głównie przyrodnicze. W Polsce obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi,
Bardziej szczegółowo8210 Wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis
8210 Wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis Metodyka badań Autor: Krzysztof Świerkosz fot. K. Kulpioski Za stanowisko 8210 uznawano pojedynczą ścianę skalną lub szereg ścian,
Bardziej szczegółowoOmawiana inwestycja leży poza wyznaczonym korytarzem ekologicznym (załącznik 1) tj. ok. 20 km od niego.
Wstęp Planowana inwestycja polega na rozbudowie budynku chlewni na dz. nr 274 w miejscowości Różyce Żurawieniec 24, gmina Kocierzew Południowy, powiat łowicki. W gminie Kocierzew Południowy udział powierzchni
Bardziej szczegółowoLasy w Tatrach. Lasy
Lasy w Tatrach Lasy h c a r t a T w Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego za pośrednictwem Euroregionu Tatry w ramach Programu Współpracy Transgranicznej
Bardziej szczegółowoŚcieżki przyrodniczo-edukacyjne Nysy. Nysa, r.
Ścieżki przyrodniczo-edukacyjne Nysy Nysa, 06.09.2012 r. Potencjalne miejsca edukacji ekologicznej Nysy i okolic Jezioro Nyskie Dolina Nysy Kłodzkiej Dolina Białej Głuchołaskiej 2 Potencjalne miejsca edukacji
Bardziej szczegółowoPRĄDNIK PRACE I MATERIAŁY MUZEUM IM. PROF. WŁADYSŁAWA SZAFERA Prądnik. Prace Muz. Szafera
PRĄDNIK PRACE I MATERIAŁY MUZEUM IM. PROF. WŁADYSŁAWA SZAFERA Prądnik. Prace Muz. Szafera 19 243 256 2009 Stefan Michalik Os. Przyszłość 24, 32 020 Wieliczka Zmiany liczebności i rozmieszczenia wybranych
Bardziej szczegółowoDRYOPTERIS REMOTA (A. BRAUN EX DÖLL) DRUCE (DRYOPTERIDACEAE: PTERIDOPHYTA) IN POLAND
FERN GAZ. 18(7):328-332. 2010 328 DRYOPTERIS REMOTA (A. BRAUN EX DÖLL) DRUCE (DRYOPTERIDACEAE: PTERIDOPHYTA) IN POLAND Dariusz Tlałka 1 & Krzysztof Piątek 2 1 Os. nad Sołą 4/19, Kęty, Poland; 2 Institute
Bardziej szczegółowoINWENTARYZACJA PRZYRODNICZA
Załącznik graficzny nr 10 INWENTARYZACJA PRZYRODNICZA Budowa dwóch kurników na dz. nr 232 w miejscowości Wyborów, gmina Chąśno, powiat łowicki. Opracowanie : dr inż. Sebastian Jaworski Nowy Sącz, 2015
Bardziej szczegółowoSTANOWISKO PODEJŹRZONA RUTOLISTNEGO BOTRYCHIUM MULTIFIDUM
NOTATKI NOTES Agnieszka Laskowska-Ginszt, Marek Wołkowycki NOWE STANOWISKO PODEJŹRZONA RUTOLISTNEGO BOTRYCHIUM MULTIFIDUM W PUSZCZY BIAŁOWIESKIEJ A new location of leathery grape fern Botrychium multifidum
Bardziej szczegółowoWspółczesna ochrona przyrody w Małopolsce
Współczesna ochrona przyrody w Małopolsce Przewodnik sesji terenowych 58. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego Botanika bez granic, Kraków, 1 7 lipca 2019 r. POLSKIE BOTANICORUM TOWARZYSTW O SOCIETAS
Bardziej szczegółowoRaport z prac terenowych w ramach projektu Ekologia wybranych torfowisk przejściowych w Sudetach Zachodnich
Raport z prac terenowych w ramach projektu Ekologia wybranych torfowisk przejściowych w Sudetach Zachodnich Maria Kolon a, b, Anna Adamczyk a, Agnieszka Dudała a Jagoda Gawlik a, Sylwia Kacperska a, Ewelina
Bardziej szczegółowoSALVIA GLUTINOSA L. NA TERENIE POZNANIA
Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXIII (2004) ANETA CZARNA, CZESŁAW MIELCARSKI SALVIA GLUTINOSA L. NA TERENIE POZNANIA Z Katedry Botaniki Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu
Bardziej szczegółowoRezerwat przyrody Oszast jako ostoja lasów jaworowych w polskich Karpatach
ARTYKUŁY Chrońmy Przyr. Ojcz. 70 (4): 291 300, 2014 Rezerwat przyrody Oszast jako ostoja lasów jaworowych w polskich Karpatach The Oszast Nature Reserve as an important Sycamore maple forests site in the
Bardziej szczegółowoNowe stanowisko chrząszcza Typhaeus typhoeus (L.) (Coleoptera, Geotrupidae)
Chrońmy Przyrodę Ojczystą 64 (2): 46 50. Nowe stanowisko chrząszcza Typhaeus typhoeus (L.) (Coleoptera, Geotrupidae) JERZY KARG Zakład Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN Stacja Badawcza w Turwi
Bardziej szczegółowoZakres i metodyka prac terenowych. Część II
Zakres i metodyka prac terenowych Część II Obowiązujące pomiary Dla wszystkich drzew (stojące i leżące, żywe i martwe) o wysokości powyżej 130 cm należy określić pierśnice. Gatunki drzew należy podać zarówno
Bardziej szczegółowoNowe stanowisko buławnika czerwonego Cephalanthera rubra (L.) Rich. w Puszczy Augustowskiej
Chrońmy Przyrodę Ojczystą 64 (1): 91 95, 2008. MACIEJ SZCZYGIELSKI 1, PIOTR ROJEK 2 1 Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział Warszawa 08-110 Siedlce, ul. 10 Lutego 22 e-mail: Maciej.Szczygielski@warszawa.buligl.pl
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Ochrona przyrody cz.2 Rok akademicki: 2015/2016 Kod: HKL-2-206-OD-s Punkty ECTS: 3 Wydział: Humanistyczny Kierunek: Kulturoznawstwo Specjalność: Ochrona dóbr natury i dóbr kultury Poziom
Bardziej szczegółowoInwentaryzacja i kontrola zasiedlenia gniazd ptaków drapieŝnych i rzadkich na obszarze Bieszczadzkiego Parku Narodowego w sezonie 2010
Inwentaryzacja i kontrola zasiedlenia gniazd ptaków drapieŝnych i rzadkich na obszarze Bieszczadzkiego Parku Narodowego w sezonie 2010 Opracowanie, prace terenowe: Pirga Bartosz B.Pirga 2010. UŜytkowane
Bardziej szczegółowoNauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net Dział: Ogrodnictwo Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu 2009 Tom 3 Zeszyt 1 MAGDALENA SZYMURA 1, KATARZYNA
Bardziej szczegółowoMałże jako podłoże dla innych organizmów: składanie jaj przez ryby na muszli Unio crassus
Małże jako podłoże dla innych organizmów: składanie jaj przez ryby na muszli Unio crassus K. Zając, T. Zając Instytut Ochrony Przyrody PAN, 31-120 Kraków, Mickiewicza 33 kontakt: kzajac[...]iop.krakow.pl,
Bardziej szczegółowo9410 Górskie bory świerkowe (Piceion abietis część - zbiorowiska górskie)
9410 Górskie bory świerkowe (Piceion abietis część - zbiorowiska górskie) Koordynator: Wojciech Mróz Eksperci lokalni: Kamila Reczyńska, Krzysztof Świerkosz, Krzysztof Stawowczyk Typ siedliska przyrodniczego
Bardziej szczegółowosylwan nr 9: 3 15, 2006
sylwan nr 9: 3 15, 2006 Jerzy Szwagrzyk, Waldemar Sulowski, Tomasz Skrzydłowski Structure of a natural stand of a Carpathian beech forest in the Tatra mountains compared with natural beech stands from
Bardziej szczegółowoZakład Botaniki i Mykologii Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Akademicka 19, PL Lublin. dr Zofia Flisińska
Zakład Botaniki i Mykologii Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Akademicka 19, PL-20-033 Lublin dr Zofia Flisińska WYKAZ PUBLIKACJI (stan na dzień 31.12.2007) 1981 1. Bystrek J., Flisińska Z. 1981. Porosty
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 20 grudnia 2016 r. Poz. 5654 UCHWAŁA NR XXVI/115/2016 RADY MIEJSKIEJ W KOLUSZKACH z dnia 29 listopada 2016 r. w sprawie uznania za użytek ekologiczny
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA
ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA CZĘŚĆ OPISOWA 1. PODSTAWA FORMALNO PRAWNA...3 2. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA...3 3. SZCZEGÓŁOWA INWENTARYZACJA ZIELENI...3 3.1. DANE OGÓLNE...3 3.2. CHARAKTERYSTYKA ZADRZEWIENIA...4
Bardziej szczegółowoNowe stanowisko dwulistnika muszego Ophrys insectifera L. w Tatrzańskim Parku Narodowym
Chrońmy Przyrodę Ojczystą 63 (5): 103 108, 2007. EDWARD WALUSIAK 1, WIESŁAW GAWRYŚ 2 1 Instytut Ochrony Przyrody PAN 31-120 Kraków, al. Mickiewicza 33 e-mail: walusiak@iop.krakow.pl 2 Ogród Botaniczny
Bardziej szczegółowoRAPORT KOŃCOWY [ ]
RAPORT KOŃCOWY [2014-2017] Umowa nr LF -081-1.3.10C/2014 Monitoring efektów działań ochronnych związanych z remontem szlaków regeneracja roślinności autorzy: Kamila Brzezińska Beata Nasiłowska Piotr Nasiłowski
Bardziej szczegółowoPROJEKT pielęgnacji istniejącego drzewostanu
PROJEKT pielęgnacji istniejącego drzewostanu w ramach projektu Ogród dwóch brzegów 2013-2015. Rewitalizacja przestrzeni i obiektów Cieszyńskiej Wenecji Inwestor: Gmina Cieszyn, Rynek 1, 43-400 Cieszyn
Bardziej szczegółowo8160 Podgórskie i wyżynne rumowiska wapienne
8160 Podgórskie i wyżynne rumowiska wapienne Koordynatorzy: obecny: Wojciech Mróz, Natalia Mikita; w poprzednim badaniu: Joanna Perzanowska Eksperci lokalni: obecni: Pielech Remigiusz; w poprzednim badaniu:
Bardziej szczegółowoKlub Przyrodników. Świebodzin, 1 czerwca Nadleśnictwo Jawor i Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych we Wrocławiu
Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, 66-200-Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr 28 1090 1593 0000 0001 0243 0645 tel./fax 068 3828236, e-mail: kp@kp.org.pl, http:// www.kp.org.pl Świebodzin, 1 czerwca
Bardziej szczegółowoANEKS nr II DO PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
ANEKS nr II DO PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO USTALEŃ PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY STEPNICA POD PRZEBIEG LINII ELEKTROENERGETYCZNEJ 220kV Szczecin, grudzień 2014r.
Bardziej szczegółowoHart s tongue Phyllitis scolopendrium (L.) Newm. in the Lower Silesia region
183 Hart s-tongue-phyllitis-scolopendrium-(l.)-newm-in-the-lower-silesia-region 183 Hart s tongue Phyllitis scolopendrium (L.) Newm. in the Lower Silesia region JAN BODZIARCZYK 1, MAREK MALICKI 2 1) Department
Bardziej szczegółowofot. Marceli Ślusarczyk jaskinie i skały www.przyrodaiczlowiek.pl
fot. Marceli Ślusarczyk 2016 jaskinie i skały www.przyrodaiczlowiek.pl Strefa przyotworowa większo ci jaskiń posiada rozproszone wiatło, większe wahania wilgotno ci i temperatury w stosunku do wnętrza
Bardziej szczegółowoOPIS TECHNICZNY. Materiały wyjściowe Mapa sytuacyjno-wysokościowa w skali 1:500 z naniesionym drzewostanem.
OPIS TECHNICZNY Przedmiot opracowania Inwentaryzacja drzewostanu wraz z projektem gospodarki zielenią na ulicy Jana Pawła II na odc. od Klamrowej (granica miasta Ząbki) do ul. Stefana Batorego w Ząbkach
Bardziej szczegółowoDziewięćsił popłocholistny Carlina onopordifolia
Dziewięćsił popłocholistny Carlina onopordifolia Informacja o zakresie przeprowadzonych prac W ramach prac terenowych przeprowadzono obserwacje gatunku i jego siedliska we wszystkich czterech obszarach
Bardziej szczegółowoCephalanthera longifolia (Orchidaceae) nowy gatunek dla Tatr Polskich
Fragm. Flor. Geobot. Polonica 13(2): 247 251, 2006 Cephalanthera longifolia (Orchidaceae) nowy gatunek dla Tatr Polskich ANNA DELIMAT i WIESŁAW GAWRYŚ DELIMAT, A. AND GAWRYŚ, W. 2006. Cephalanthera longifolia
Bardziej szczegółowoDRZEW WZDŁUŻ DROGI POWIATOWEJ NR. 2347W NA ODCINKU DK7 DĄBEK KONOPKI OD KM DO
VIDAR USŁUGI OGRODNICZE Jarosław Łukasiak Ul.Armii Krajowej 33/26 06-400 Ciechanów Temat: INWENTARYZACJA DENDROLOGICZNA DRZEW WZDŁUŻ DROGI POWIATOWEJ NR. 2347W NA ODCINKU DK7 DĄBEK KONOPKI OD KM 0+000.00
Bardziej szczegółowoZałącznik I. Analiza fitosocjologiczna
Opracował - Włodzimierz Jankowski Władysławowo-23.05.2009 Załączniki do Raportu oddziaływania na środowisko projektowanego zejścia na plażę w formie windy z kładką w miejscowości Rozewie (Władysławowo)
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 1. Zespół dydaktyczny dr hab. Beata Barabasz-Krasny
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Flora wybranych środowisk Flora of selected environments Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator dr hab. Beata Barabasz-Krasny prof. UP Zespół dydaktyczny dr hab. Beata Barabasz-Krasny
Bardziej szczegółowoGrupa dwudziestu członków Szkolnego Koła Turystycznego,,Trzy kilometry działającego przy ZS w Lipie wraz z opiekunami, w okresie od 6 do 9
Grupa dwudziestu członków Szkolnego Koła Turystycznego,,Trzy kilometry działającego przy ZS w Lipie wraz z opiekunami, w okresie od 6 do 9 października 2016 r. była w Tatrach. Celem tej turystycznej wyprawy
Bardziej szczegółowoObliczenie miąższości i wartości drewna drzew rosnących przy ulicy Sikorskiego w Krośnie
Obliczenie miąższości i wartości drewna drzew rosnących przy ulicy Sikorskiego w Krośnie Przy obliczaniu posługiwano się Tablicami miąższości kłód odziomkowych i drzew stojących M.Czuraj, PWRiL, Warszawa
Bardziej szczegółowoACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS KSZTAŁTOWANIE SIĘ WIELKOŚCI OPADÓW NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA MIEJSKIEGO KRAKOWSKIEGO
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA GEOGRAPHICA PHYSICA 3, 1998 Elżbieta Cebulak KSZTAŁTOWANIE SIĘ WIELKOŚCI OPADÓW NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA MIEJSKIEGO KRAKOWSKIEGO THE PRECIPITATION ON THE AREA OF CRACOW
Bardziej szczegółowoOcena wpływu zwierzyny płowej na odnowienia naturalne na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego - powierzchnie powiatrołomowe (25.12.2013 r.
Sfinansowano ze środków funduszu leśnego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasów Państwowych Kamil Kluś Tomasz Skrzydłowski RAPORT Ocena wpływu zwierzyny płowej na odnowienia naturalne na terenie Tatrzańskiego
Bardziej szczegółowoNote on the distribution of some lichenized and lichenicolous fungi of the Tatra National Park
ACTA MYCOLOGICA Vol. 41 (2): 329-342 2006 Dedicated to Professor Alina Skirgiełło on the occasion of her ninety fifth birthday Note on the distribution of some lichenized and lichenicolous fungi of the
Bardziej szczegółowoNowe stanowisko omiegu górskiego Doronicum austriacum Jacq. na Górnym Śląsku
DAMIAN CHMURA 1, TADEUSZ MOLENDA 2 1 Instytut Ochrony Przyrody PAN, 31-120 Kraków, al. A. Mickiewicza 33 e-mail: chmura@iop.krakow.pl 2 Katedra Geografii Fizycznej, Uniwersytet Śląski, 41-200 Sosnowiec,
Bardziej szczegółowoNowe stanowisko zimoziołu północnego Linnaea borealis L. na Mierzei Wiślanej
Chrońmy Przyrodę Ojczystą 64 (3): 31 35. Nowe stanowisko zimoziołu północnego Linnaea borealis L. na Mierzei Wiślanej ZBIGNIEW ENDLER, MIROSŁAW GRZYBOWSKI, JOANNA DURIASZ Katedra Ekologii Stosowanej Wydział
Bardziej szczegółowo8220 Ściany skalne i urwiska krzemianowe ze zbiorowiskami z Androsacion vandelii
8220 Ściany skalne i urwiska krzemianowe ze zbiorowiskami z Androsacion vandelii Metodyka badań Autor: Krzysztof Świerkosz fot. K. Świerkosz Za stanowisko siedliska 8220 uznawano pojedynczą ścianę skalną
Bardziej szczegółowoFunDivEurope: znaczenie różnorodności biologicznej dla funkcjonowania i produktywności ekosystemów leśnych Europy. Bogdan Jaroszewicz
Białowieska Stacja Geobotaniczna FunDivEurope: znaczenie różnorodności biologicznej dla funkcjonowania i produktywności ekosystemów leśnych Europy Bogdan Jaroszewicz Seminarium Ochrona różnorodności biologicznej
Bardziej szczegółowoŚląski Ogród Botaniczny w Mikołowie i Radzionkowie perspektywy rozwoju. ul. Sosnowa Mikołów Tel
Śląski Ogród Botaniczny w Mikołowie i Radzionkowie perspektywy rozwoju ul. Sosnowa 5 43-190 Mikołów Tel. 32 779 76 02 E-mail: sibg@sibg.org.pl Patryk Bubła Kraków 2017 Członkowie zwyczajni Związku Stowarzyszeń
Bardziej szczegółowoGOSPODARKA DRZEWOSTANEM ZAMIENNA
GOSPODARKA DRZEWOSTANEM ZAMIENNA DRZEWA i KRZEWY KOLIDUJĄCE Z PROJEKTOWANĄ INWESTYCJĄ do usunięcia 12 Wiąz górski Ulmus glabra Huds. 13 Wiąz górski Ulmus glabra Ulmus glabra Huds. na ys.1,3m a)42 b) 50
Bardziej szczegółowoREZERWAT PRZYŁĘK. Rys. 1. Położenie rezerwatu Przyłęk
REZERWAT PRZYŁĘK Rezerwat Przyłęk został utworzony na podstawie zarządzenia Ministra Leśnictwa z dnia 17 września 1952r. ogłoszone w Monitorze Polskim Nr A 85 z dnia 11. X 1952r. jako pozycja 1348. Rezerwat
Bardziej szczegółowoProjekt Planu Ochrony Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego Cele ochrony
Projekt Planu Ochrony Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego Cele ochrony Fot. Krameko. Opactwo Benedyktynów w Tyńcu, widok ze skały Okrążek. Szczegółowe cele ochrony Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego
Bardziej szczegółowoGeobotaniczna charakterystyka leśnych monokultur świerkowych północno-zachodniej Polski
UNIWERSYTET PRZYRODNICZY W POZNANIU Wydział Leśny Katedra Botaniki Leśnej Aleksander Smoliga Autoreferat pracy doktorskiej Geobotaniczna charakterystyka leśnych monokultur świerkowych północno-zachodniej
Bardziej szczegółowoOcena zagospodarowania leśnego zrekultywowanych terenów po otworowej eksploatacji siarki przekazanych pod administrację Nadleśnictwa Nowa Dęba
Ocena zagospodarowania leśnego zrekultywowanych terenów po otworowej eksploatacji siarki przekazanych pod administrację Nadleśnictwa Nowa Dęba Marcin Pietrzykowski 1, Wojciech Krzaklewski 1, Bartłomiej
Bardziej szczegółowoStan populacji wilka (Canis lupus) w Polsce
Pilotażowy monitoring wilka i rysia w Polsce realizowany w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska Stan populacji wilka (Canis lupus) w Polsce Roman Gula Katarzyna Bojarska Jörn Theuerkauf Wiesław Król
Bardziej szczegółowo3. OCHRONA PRZYRODY PARKI KRAJOBRAZOWE
3. OCHRONA PRZYRODY Zbigniew Wilczek, Andrzej Blarowski, Paweł Nejfeld 3.1. Istniejące formy ochrony przyrody PARKI KRAJOBRAZOWE Park Krajobrazowy Beskidu Małego został utworzony w 1998 r., jako jeden
Bardziej szczegółowo(KOD 1528) NA STANOWISKACH GÓRNEJ BIEBRZY
Raport z monitoringu skalnicy torfowiskowej (Saxifraga hirculus) (KOD 1528) NA STANOWISKACH GÓRNEJ BIEBRZY przygotowany w ramach realizacji zadania Monitoring przyrodniczy prace terenowe i kameralne realizowanego
Bardziej szczegółowoTwórcza szkoła dla twórczego ucznia Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
SCENARIUSZ LEKCJI PRZEDMIOT: BIOLOGIA TEMAT: Struktura ekosystemu i jego funkcjonowanie AUTOR SCENARIUSZA: mgr Agnieszka Kowalik OPRACOWANIE ELEKTRONICZNO GRAFICZNE : mgr Beata Rusin TEMAT LEKCJI Struktura
Bardziej szczegółowoOpracowanie: Lech Krzysztofiak Anna Krzysztofiak
Inwentaryzacja barszczu Sosnowskiego Heracleum sosnowskyi i niecierpka gruczołowatego Impatiens glandulifera na obszarach Natura 2000 "Dolina Górnej Rospudy" oraz "Ostoja Augustowska" Opracowanie: Lech
Bardziej szczegółowoPróby zastosowania matematyki w ekologii lasu; oczekiwania, doświadczenia, sugestie
Próby zastosowania matematyki w ekologii lasu; oczekiwania, doświadczenia, sugestie Jerzy Szwagrzyk Instytut Ekologii i Hodowli Lasu Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Maciej Czarnowski i jego próby matematycznego
Bardziej szczegółowoRAPOT Z MONITORINGU LIPIENNIKA LOESELA (LIPARIS LOESELII) (KOD 1903) NA STANOWISKACH GÓRNEJ BIEBRZY
Preservation of wetland habitats in the upper Biebrza Valley Ochrona siedlisk mokradłowych doliny Górnej Biebrzy. RAPOT Z MONITORINGU LIPIENNIKA LOESELA (LIPARIS LOESELII) (KOD 1903) NA STANOWISKACH GÓRNEJ
Bardziej szczegółowoMaterials to the distribution of genus Euphrasia L. (Scrophulariaceae) in the Western Bieszczady Mts. (Eastern Carpathians)
ROCZNIKI BIESZCZADZKIE 18 (2010), str. 129 133 Ewa Posz (Proszkiewicz) Received: 27.01.2009 Zakład Taksonomii Roślin i Fitogeografii Reviewed: 17.05.2010 Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński 31
Bardziej szczegółowodr hab. inż. Jarosław Lasota Zakład Gleboznawstwa Leśnego, Instytut Ekologii i Hodowli Lasu UR w Krakowie
dr hab. inż. Jarosław Lasota Zakład Gleboznawstwa Leśnego, Instytut Ekologii i Hodowli Lasu UR w Krakowie Pierwotna puszcza, występująca w zachodniej części pasma karpackiego, skutecznie opierała się przed
Bardziej szczegółowoNowe stanowisko cienistki Roberta Gymnocarpium robertianum (Ho f f m.) Ne w m a n w Sudetach
Michał Smoczyk, Albert Wiaderny* PRZYRODA SUDETÓW t. 18(2015): 41-46 Nowe stanowisko cienistki Roberta Gymnocarpium robertianum (Ho f f m.) Ne w m a n w Sudetach Wstęp Cienistka Roberta Gymnocarpium robertianum
Bardziej szczegółowoStanowisko turzycy zwis³ej Carex pendula Huds. (Cyperaceae) w rezerwacie Buki Sudeckie w Górach Kaczawskich
167 Turzyca-zwis³a-Carex-pendula-w-rezerwacie- Buki-Sudeckie -w-g.-kaczawskich 167 Stanowisko turzycy zwis³ej Carex pendula Huds. (Cyperaceae) w rezerwacie Buki Sudeckie w Górach Kaczawskich Locality of
Bardziej szczegółowoINWENTARYZACJA ZIELENI GOSPODARKA DRZEWOSTANEM
INWENTARYZACJA ZIELENI GOSPODARKA DRZEWOSTANEM TEMAT Inwentaryzacja zieleni Gospodarka drzewostanem INWESTYCJA Gdański Park Naukowo - Technologiczny Rozbudowa Etap III AUTOR OPRACOWANIA inż. Arkadiusz
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 2. Dr Robert Kościelniak Dr Lucjan Schimscheiner
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Bioróżnorodność środowisk przyrodniczych Biodiversity of Natural Environments Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator Dr Robert Kościelniak Dr Lucjan Schimscheiner Zespół dydaktyczny
Bardziej szczegółowoZnaczenie obszarów NATURA 2000 ze szczególnym uwzględnieniem siedlisk łęgowych
Znaczenie obszarów NATURA 2000 ze szczególnym uwzględnieniem siedlisk łęgowych Leśny Bank Genów Kostrzyca, 26.06.2014 r. Dr hab. Paweł Rutkowski Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wydział Leśny Katedra
Bardziej szczegółowoRaport z monitoringu wodniczki i derkacza na powierzchniach próbnych w Biebrzańskim Parku Narodowym w roku 2013
Raport z monitoringu wodniczki i derkacza na powierzchniach próbnych w Biebrzańskim Parku Narodowym w roku 2013 Wykonano w ramach projektu LIVE 11 NAT PL 422 Górna Biebrza,,Ochrona siedlisk mokradłowych
Bardziej szczegółowoMonitorowanie zmian struktury i składu gatunkowego runa leśnego przy uŝyciu map synuzjalnych
Monitorowanie zmian struktury i składu gatunkowego runa leśnego przy uŝyciu map synuzjalnych na przykładzie buczyny karpackiej Maria Łysik Katedra Botaniki Leśnej i Ochrony Przyrody Wydział Leśny, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 20 grudnia 2016 r. Poz. 5653 UCHWAŁA NR XXVI/114/2016 RADY MIEJSKIEJ W KOLUSZKACH z dnia 29 listopada 2016 r. w sprawie uznania za użytek ekologiczny
Bardziej szczegółowoPrzyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej PUGP. Ćwiczenie 1 zagadnienia wprowadzające do informacji o środowisku przyrodniczym
Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej PUGP Ćwiczenie 1 zagadnienia wprowadzające do informacji o środowisku przyrodniczym Zagadnienia wprowadzające czyli przypomnienie - po trochę o wszystkim
Bardziej szczegółowoWaloryzacja a wycena funkcji lasu
Waloryzacja a wycena funkcji lasu Gołojuch Piotr, Adamowicz Krzysztof, Glura Jakub, Jaszczak Roman Katedra Urządzania Lasu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Katedra Ekonomiki Leśnictwa, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoAnkieta oceny stanu siedlisk na stanowisku
Ankieta oceny stanu siedlisk na WGS) / Nazwa stanowiska (jeżeli istnieje) Zbiorowisko(a)/ nr zdjęcia fitosocjologicznego 990 nr Stok południowo-zachodni, okolice wzniesień Dębnik i Wysoki Kamień w pobliżu
Bardziej szczegółowoRAMOWY PROGRAM PRAKTYK NA KIERUNKU LEŚNICTWO, REALIZOWANYCH W JEDNOSTKACH ADMINISTRACYJNYCH LASÓW PAŃSTWOWYCH (NADLEŚNICTWACH)
RAMOWY PROGRAM PRAKTYK NA KIERUNKU LEŚNICTWO, REALIZOWANYCH W JEDNOSTKACH ADMINISTRACYJNYCH LASÓW PAŃSTWOWYCH (NADLEŚNICTWACH) 1. Zapoznanie się z organizacją wewnętrzną, zakresem zadań komórek organizacyjnych
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 20 grudnia 2016 r. Poz. 5652 UCHWAŁA NR XXVI/113/2016 RADY MIEJSKIEJ W KOLUSZKACH z dnia 29 listopada 2016 r. w sprawie uznania za użytek ekologiczny
Bardziej szczegółowoSPORZĄDZENIE PROJEKTU PLANU OCHRONY DLA CHOJNOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO
SPORZĄDZENIE PROJEKTU PLANU OCHRONY DLA CHOJNOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO N A R O D O W A F U N D A C J A O C H R O N Y Ś R O D O W I S K A U L. E R A Z M A C I O Ł K A 1 3 01-4 4 5 W A R S Z A W A T
Bardziej szczegółowoObuwik pospolity Cypripedium calceolus L. w rezerwacie Segiet w Bytomiu
Chrońmy Przyrodę Ojczystą (63) 3: 42 47, 2007 MONIKA GORCZYCA Katedra Geobotaniki i Ochrony Przyrody, Uniwersytet Śląski 40 032 Katowice, ul. Jagiellońska 28 e-mail: gorczyca@us.edu.pl Obuwik pospolity
Bardziej szczegółowo4003 Świstak Marmota marmota latirostris
4003 Świstak Marmota marmota latirostris Liczba i lokalizacja obszarów i stanowisk monitoringowych Gatunek występuje wyłącznie w regionie alpejskim. Monitoring obejmuje cały teren występowania świstaka
Bardziej szczegółowoZ notatników Tadeusza Szymanowskiego From Tadeusz Szymanowski s notes
NOTATKI 186 Z notatników Tadeusza Szymanowskiego From Tadeusz Szymanowski s notes ROCZNIK DENDROLOGICZNY Vol. 55 2007 187-192 BRONISŁAW JAN SZMIT Dwie zapomniane Botaniki Leśne autorstwa Henryka Edera
Bardziej szczegółowodotyczy: uchwały Komisji Habilitacyjnej z dnia 04 grudnia 2012 r.
Załącznik 1 UZASADNIENIE OPINII W SPRAWIE WNIOSKU O NADANIE STOPNIA DOKTORA HABILITOWANEGO DR. INŻ. JANOWI BODZIARCZYKOWI dotyczy: uchwały Komisji Habilitacyjnej z dnia 04 grudnia 2012 r. Ocena wkładu
Bardziej szczegółowoACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA GEOGRAPHICA PHYSICA 3, 1998 Danuta Limanówka ZMIENNOŚĆ WARUNKÓW TERMICZNYCH WYBRANYCH MIAST POLSKI CHANGES OF THE THERMAL CONDmONS IN THE SELECTED POLISH CITIES Opracowanie
Bardziej szczegółowoInwentaryzacja drzewostanu kolidującego z planowaną inwestycją na obszarze działek 11/3, 8, 7/2 przy ul. Majora Henryka Sucharskiego w Gdańsku
Gdańsk 03.08.2018 Inwentaryzacja drzewostanu kolidującego z planowaną inwestycją na obszarze działek 11/3, 8, 7/2 przy ul. Majora Henryka Sucharskiego w Gdańsku Zleceniodawca: Gdańska Agencja Rozwoju Gospodarczego
Bardziej szczegółowoCarex limosa L. in the Western Bieszczady Mts. (Polish Eastern Carpathians)
351 R. G. Prędki Holly Krzyże Ruch turystyczny i kapliczki ROCZNIKI przydrożne... w Bieszczadzkim BIESZCZADZKIE Parku... 21 (2013) str. 351 355 Doniesienia i notatki Anna Koczur Received: 19.10.2012 Instytut
Bardziej szczegółowoPołączenie ul. Południowej w Gościcinie z ul. Sucharskiego w Wejherowie. Spis treści:
Spis treści: I. Opis techniczny 1. Podstawa opracowania... 2 2. Cel i zakres opracowania... 2 3. Materiały wyjściowe do opracowania... 2 4. Opis stanu istniejącego... 2 5. Parametry techniczne remontowanego
Bardziej szczegółowoUniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Biologia, poziom drugi Sylabus modułu: Ekologia miasta. kod modułu: 2BL_52 1. Informacje ogólne koordynator modułu Dr hab. Ryszard Ciepał
Bardziej szczegółowoFOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin. 2011, Agric., Aliment., Pisc., Zootech.
FOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin. 2011, Agric., Aliment., Pisc., Zootech. 289 (19), 127 138 Magdalena ZIARNEK 1, Krzysztof ZIARNEK 2 SZATA ROŚLINNA
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Ochrona przyrody cz.1 Rok akademicki: 2015/2016 Kod: HKL-2-109-OD-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Humanistyczny Kierunek: Kulturoznawstwo Specjalność: Ochrona dóbr natury i dóbr kultury Poziom
Bardziej szczegółowoInformacja dla chętnych na specjalizację Ochrona przyrody
Informacja dla chętnych na specjalizację Ochrona przyrody Fot. M. Aleksandrowicz Fot. J. Piętka Fot. E. Referowska Jakie są zajęcia na specjalizacji Ochrona przyrody? Studia inżynierskie Fot. R. Rogoziński
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI PRZYRODY W KLASIE 5
SCENARIUSZ LEKCJI PRZYRODY W KLASIE 5 przygotowany na podstawie podręcznika Przyroda 5 WSiP nr DKW 4014-39/99 Temat lekcji : Rozpoznawanie roślin w najbliŝszej okolicy Klasa 5 SP Czas 45 minut autor: mgr
Bardziej szczegółowo