Techniki niskotemperaturowe w Inżynierii Mechaniczno Medycznej
|
|
- Rafał Marszałek
- 9 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Techniki niskotemperaturowe w Inżynierii Mechaniczno Medycznej prowadzący Waldemar Targański Patrycja Misiołek Inżynieria mechaniczno medyczna stopień II, semestr 2 grupa 2 Rok akademicki 2012/2013
2 Spis treści: 1. Podstawowe pojęcia kriogeniki. 2. Medyczne zastosowania kriogeniki 3. Własności ciał zmiany pod wpływem temperatur kriogenicznych. rozszerzalność cieplna zmiana wymiarów przewodność cieplna spadek wraz z obniżaniem temp. ciepło właściwe maleje wraz ze spadkiem temperatury ciepło parowania im niższa temp gazu tym niższe entropia zmniejsza się nadciekłość kruchość/ ciągliwość zeszklenie nadprzewodnictwo 4. Podsumowanie 5. Bibliografia
3 1. Podstawowe pojęcia kriogeniki. Kriogenika jest to dziedzina nauki zajmująca się badaniem i wykorzystaniem właściwości ciał w niskich temperaturach, a także uzyskiwaniem i mierzeniem tych temperatur. Temperatury takie nazywamy temperaturami kriogenicznymi i zaliczamy do nich temperatury niższe niż -150 stopni Celsjusza, czyli 120 Kalwinów. Kriogenika ma poważny udział w takich dziedzinach jak: badania przestrzeni kosmicznej, biologia i chirurgia, w przemyśle spożywczym, metalurgicznym, chemicznym i urządzeniach nadprzewodzących. Zastosowanie kriogeniki jest bardzo szerokie i wykorzystuje się ją w wielu naukach technicznych, biologicznych i elektrycznych. Zainteresowanie niskimi temperaturami było pierwotnie związane z próbami skraplania i ewentualnie zestalenia wszystkich znanych gazów. Próby te dzięki długotrwałym wysiłkom licznych eksperymentów zostały uwieńczone sukcesem. Przy okazji stwierdzono wiele niezwykłych właściwości, którymi odznaczają się ciała w bardzo niskich temperaturach. Jedną z nich stanowiło silne zmniejszenie się ciepła właściwego w obszarze niskich temperatur. Ekstrapolacja tego rezultatu do temperatury zera bezwzględnego oraz wykorzystanie statystycznej interpretacji entropii w ramach mechaniki kwantowej doprowadziły do sformułowania trzecie zasady termodynamiki Nernsta-Plancka. Inne bardzo ważne odkrycie w dziedzinie badań niskotemperaturowych to odkrycie nadciekłości helu i nadprzewodnictwa niektórych metali w bardzo niskich temperaturach. Częściowe wytłumaczenie obu tych zjawisk uzyskano przez uwzględnienie kwantowego zachowania się helu i gazu elektronowego w obszarze bardzo niskich temperatur. Wiele faktów pozostaje nadal zagadką i wymaga dalszych badań eksperymentalnych i teoretycznych. W tym paragrafie omówimy najpierw metody uzyskiwania niskich temperatur związane ze skraplaniem gazów oraz metodę oziębienia w drodze adiabatycznego rozmagnesowania soli paramagnetycznych. Dalszą część paragrafu poświęcimy trzeciej zasadzie termodynamiki.
4 2. Zastosowanie kriogeniki w medycynie Leczenie zimnem jest najstarszą formą leczenia. Już od ponad 4500 lat jest wykorzystywana w świecie. Egipcjanie jako pierwsi użyli zimna w leczeniu, stwierdzając, że zimno działa uśmierzająco na miejsca urazu i ma działanie przeciwzapalne. Dzięki współczesnym technologiom można uzyskać dużo niższych temperatur niż ta, jaką zapewniał okład ze śniegu lub lodu. Rozwój kriogeniki umożliwił skroplenie gazów uznawanych wcześniej za gazy trudno- bądź nieskraplające się. Należą do nich między innymi: azot, tlen, hel, ksenon, argon, metan czy wodór. Aktualnie technika pozwala nie tylko na produkcję czynników (cieczy) kriogenicznych, ale także na ich przechowywanie i transport w fazie cieczowej. Czynniki kriogeniczne pełnią różnorodne role w medycynie. Ich własności wykorzystuje się w diagnostyce (rezonans magnetyczny), leczeniu (kriochirurgia), rehabilitacji (krioterapia) a także umożliwiają przechowywanie oraz transport materiałów biologicznych. Rys. 1. Sztucznie barwione zdjęcie przekroju zdrowego mózgu ludzkiego. [1]
5 Pierwszą dziedziną medycyny gdzie wykorzystywana jest kriogenika jest diagnostyka, czyli nauka o rozpoznawaniu chorób. Prawidłowe rozpoznanie, analiza objawów i wyników badań, stanowi pierwszy i podstawowy etap leczenia. Współcześnie jednym z najnowszych metod wspomagających badania nad narządami jest metoda wykorzystująca rezonans magnetyczny. Zjawisko rezonansu magnetycznego polega na wykrywaniu protonów (jąder wodoru) w badanym narządzie. Silne pole elektromagnetyczne, wytwarzane przez magnes nadprzewodzący pobudza protony do wysyłania promieniowania elektromagnetycznego. Opisane badanie wykonuje się tomografem NMR. Magnes nadprzewodzący chłodzony jest ciekłym helem, uzyskanym dzięki metodom kriogenicznym. Rys. 2. Pojemniki z suchym lodem do przechowywania materiałów biologicznych. [1] Ciekły azot oraz suchy lód są idealnymi środkami chłodzącymi podczas transportu i czasowego przechowywania preparatów biologicznych takich, jak: krew, tkanka lub narząd. Ciecze kriogeniczne zapewniają nieprzerwane utrzymanie temperatury przez określony czas. Dzięki izolacji pojemników do transportu materiałów biologicznych, suchy lód można w nich przechowywać przez wiele dni bez strat i zmian jego własności. Dzięki temu możliwe jest pobranie organu od dawcy, który przebywa w miejscu położonym w dużej odległości od szpitala, gdzie ma zostać wykonany przeszczep. Kolejną dziedziną gdzie wykorzystuje się temperatury kriogeniczne jest kriochirurgia, czyli miejscowe, kontrolowane niszczenie zainfekowanych komórek poprzez działanie na nie niskimi temperaturami. Zabiegi kriochirurgiczne mogą być
6 wykonywane za pomocą wacików, natryskowo lub za pomocą metody kontaktowej, stosując aplikator. Najczęściej w wyżej wymienianych zabiegach stosowany jest ciekły azot, który oprócz niskiej temperatury odparowania jest najbardziej dostępnym i najtańszym czynnikiem kriogenicznym. Ostatnim z najbardziej powszechnych zastosowań jest krioterapia. Polega ona na wykorzystywaniu zimna do leczenia powierzchni ciała, bez destrukcji tkanek. Działanie zimnem na tkanki łagodzi ból, zmniejsza obrzęk, tamuje krwawienie. Krioterapię stosuje się dla wywołania i wykorzystania fizjologicznych i ustrojowych reakcji na zimno w celu wspomagania leczenia podstawowego i ułatwienia leczenia ruchem. Gwałtowne oziębienie jest wystarczająco silnym bodźcem, który uruchamia miejscowe i ośrodkowe odczyny i ośrodki termoregulacyjne dla konserwacji, redystrybucji ciepła i gdy to konieczne jego produkcji. Wyróżniamy dwie grupy zabiegów krioterapii: zabiegi miejscowe, obejmujące niewielką powierzchnię ciała, oraz zabiegi ogólnoustrojowe obejmujące całe ciało. 3. Właściwości ciał Charakterystyczne własności ciał, które ulegają najczęściej zmianie podczas obniżania temperatury to: a) rozszerzalność cieplna; b) przewodność cieplna; c) ciepło właściwe; d) ciepło parowania; e) entropia; f) nadciekłość; g) kruchość; h) ciągliwość; i) zeszklenie; j) nadprzewodnictwo.
7 Wraz z obniżaniem temperatur zmieniają się wymiary materiałów, zarówno objętościowe jak i powierzchniowe. Wykorzystuje się to między innymi w wykonywaniu połączeń skurczowych po oziębieniu jednej z łączonych części, transporcie gazów technicznych w postaci ciekłej oraz jako czynnik nośny do balonów i sterowców. W niskich teperaturach często zmienia się także stahn skupienia materii. Dlatego też do pomiaru bardzo niskich temperatur nie można stosować rtęci, gdyż krzepnie w temperaturze -38 C. Przewodnictwo cieplne ciał dąży do zera, gdy temperatura dąży do zera absolutnego. Wykorzystuje się to do izolacji strat ciepła, gdzie wykorzystuje się takie materiały, które wykazują bardzo duży spadek przewodności cieplnej w miarę obniżania temperatury. Korzystne działanie temperatur kriogenicznych na wymianę ciepła stanowi również zależność energii promieniowania od czwartej potęgi temperatury. W takich warunkach wartość temperatury jest bardzo mała, zatem i wpływ promieniowania maleje. Ciepło właściwe wszystkich cieczy i ciał stałych zmniejsza się wraz ze spadkiem temperatury. Natomiast ciepło parowania cieczy mających niski punkt wrzenia jest bardzo małe. Prowadzi to do konieczności przechowywania ich wyłącznie w naczyniach doskonale izolowanych (najlepszym izolatorem jest próżnia). W przypadku ciekłego helu bardzo małe ciepło parowania daje niewielki efekt chłodzenia. Obniżeniu temperatury ciał powoduje zmniejszenie ich entropii, czyli miary stopnia nieuporządkowania układu. Zanikają szumy wewnętrzne. Zjawisko to wykorzystuje się w radiokomunikacji, detektorach podczerwieni i laserach [5]. Nadciekłość (całkowity zanik lepkości) - ciecz dąży do wyrównania poziomów nawet wbrew prawu ciążenia, powstaje w warunkach bardzo niskich temperatur. Najlepszym przykładem jest hel, który osiąga stan nadciekły poniżej 2,17K. Służy on do kriostatowania (chłodzenia) magnesów wysokopolowych oraz wnęk rezonansowych o wysokiej częstotliwości np. w akceleratorach cząstek [4]. W niskich temperaturach niektóre materiały konstrukcyjne stają się bardzo kruche, np. stal węglowa. Nie należy ich stosować do instalacji kriogenicznych ze względu na to, że nie wykazują one trwałego odkształcenia poprzedzającego pęknięcie. Metale, które zachowują ciągliwość mimo obniżania temperatury maja sieć krystaliczną płasko centrowaną, ułatwiającą dyslokacje. Przykładami są:
8 aluminium i jego stopy, miedź, stale austenityczne i stal nierdzewna. Przy spadku temperatury wzrastają naprężenia, ponieważ dochodzi do deformacji poprzez dyslokację. Materiał wtedy traci plastycznośc i staję się bardziej kruchy. Przyjmuje się, że materiały, które w teście wykazały odporność większą niż 20Nm mogą być stosowane w konstrukcjach kriogenicznych [4]. Często Stosuje się tzw. obróbkę podzerową (umieszczenie przedmiotu w komorze zasilanej ciekłym azotem) w celu uzyskania wysokiej twardości materiału, redukcji naprężeń wewnętrznych, wytrącenie węglików lub poprawa struktury krystalicznej. Przy obniżaniu temperatury należy zwrócić uwagę na możliwość wystąpienia skurczy termicznych. Kolejnym zjawiskiem jakie zachodzi w temperaturach kriogenicznych jest zeszklenie (witryfikacja) polimerów i elastomerów, które powoduje wzrost kruchości. Znalazło to zastosowanie w recyklingu opon zbrojonych i przewodów izolacyjnych. Nie zawsze efekt zeszklenia jest czymś pozytywnym, jak np. podczas zamrażania tkanek. Stosuje się wówczas krioprotektanty (np. glicerol). Obniżają one temperaturę zeszklenia zamrażanego obiektu, poniżej temperatury topnienia, lub w ogóle mu zapobiegają. Metale czyste w niskich temperaturach wykazują bardzo małe oporności elektryczną, a nawet niektóre z nich poniżej określonej temperatury (temperatura krytyczna) posiadają oporność zerową. Zjawisko takie nazywamy nadprzewodnictwem. Nadprzewodniki możemy spotkać w akceleratorach cząstek lub w rezonansie magnetycznym. Nadprzewodniki można traktować jako doskonałe diamagnetyki, gdyż wypierają linie pola magnetycznego. Jest to tzw. efekt Meissnera (lewitacja magnetyczna). Przykładem zastosowania jest kolej magnetyczna w Japonii. 4. Podsumowanie Kriogenika jako dziedzina techniki odnalazła szerokie pole zastosowań w wielu aspektach życia codziennego i naukowego. Dzięki niej możemy kupić w sklepie zapakowane w szczelne opakowanie i chłodzone w odpowiednich temperaturach mrożonki na nasz obiad. Możemy wykonać badanie rezonansem magnetycznym, leczyć się w kriokomorze oraz usunąć kurzajkę za pomocą ciekłego azotu. Kriogenika znajduje zastosowanie także w energetyce, przemyśle rakietowym oraz
9 umożliwia przechowywanie materiałów genetycznych, narządów, krwi i tkanek na przeszczepy. Jej szeroki zakres zastosowań uwarunkowany jest możliwością zmiany własności ciał pod wpływem niskich temperatur. 5. Bibliografia %20medycynie.pdf M. Chorowski, J. Poliński: Kriogenika w medycynie; dostępne na: M. Chorowski: Kriogenika Podstawy i zastosowania; Wydawnictwo I.P.P.U. MASTA; Gdańsk pdf
Techniki niskotemperaturowe w medycynie
Politechnika Gdańska Wydział Mechaniczny Katedra Energetyki i Aparatury Przemysłowej Zakład Termodynamiki, Chłodnictwa i Klimatyzacji Przedmiot: Techniki niskotemperaturowe w medycynie Temat: Zmiana własności
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Techniki niskotemperaturowe w Inżynierii Mechaniczno Medycznej Zmiana własności ciał w temperaturach kriogenicznych Prowadzący: dr inż. Waldemar Targański Emilia
POLITECHNIKA GDAŃSKA
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY,,ZMIANA WŁASNOŚCI CIAŁ W TEMPERATURACH KRIOGENICZNYCH Jakub Bazydło Inżynieria Mechaniczno-Medyczna Sem. II mgr GDAŃSK 2012/2013 1. KRIOGENIKA Kriogenika - Słowo
Specyficzne własności helu w temperaturach kriogenicznych
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Specyficzne własności helu w temperaturach kriogenicznych Opracowała: Joanna Pałdyna W ramach przedmiotu: Techniki niskotemperaturowe w medycynie Kierunek studiów:
LABORATORIUM Z PODSTAW KRIOGENIKI KRIOMEDYCYNA
Politechnika Wrocławska Instytut Techniki Cieplnej i Mechaniki Płynów Zakład Kriogeniki i Technologii Gazowych LABORATORIUM Z PODSTAW KRIOGENIKI KRIOMEDYCYNA Dr hab. inż. Maciej Chorowski, prof. PWr Mgr
Michael Buraczewski Inżynieria Mechaniczno-Medyczna. Temat: Przechowywanie cieczy kriogenicznych i rodzaje izolacji cieplnych.
Michael Buraczewski Inżynieria Mechaniczno-Medyczna Temat: Przechowywanie cieczy kriogenicznych i rodzaje izolacji cieplnych. Spis treścci: 1. Wstęp...3 2. Zastosowanie cieczy kriogenicznych...4 3. Zagrożenia...5
Medyczne zastosowanie kriotechniki - do przechowywania preparatów biologicznych, w urządzeniach diagnostycznych i kriochirurgii.
Techniki niskotemperaturowe w medycynie Medyczne zastosowanie kriotechniki - do przechowywania preparatów biologicznych, w urządzeniach diagnostycznych i kriochirurgii. Wykonała: Patrycja Czonstke Inżynieria
SPECYFICZNE WŁASNOŚCI HELU W TEMPERATURACH KRIOGENICZNYCH
Politechnika Gdańska Wydział Mechaniczny Inżynieria Mechaniczno Medyczna Techniki niskotemperaturowe w medycynie SPECYFICZNE WŁASNOŚCI HELU W TEMPERATURACH KRIOGENICZNYCH Opracowała: Eliza Bisewska Spis
TECHNIKI NISKOTEMPERATUROWE W MEDYCYNIE
TECHNIKI NISKOTEMPERATUROWE W MEDYCYNIE Medyczne zastosowanie kriotechniki do przechowywania preparatów biologicznych, w urządzeniach diagnostycznych i w kriochirurgii Mateusz Salamon IMM, stopień II,
Podstawowe informacje o module. Pozostałe osoby prowadzące moduł. Cel kształcenia i wykaz literatury. Wykaz literatury, wymaganej do zaliczenia modułu
Podstawowe informacje o module Strona: 1 Nazwa jednostki prowadzącej studia: Wydział Matematyki i Fizyki Stosowanej (fiz) Nazwa kierunku studiów: Fizyka techniczna Obszar kształcenia: nauki techniczne
Kriogenika w zastosowaniach przemysłowych, medycznych i badawczych.
Kriogenika w zastosowaniach przemysłowych, medycznych i badawczych. W niskich temperaturach ulegają zmianie liczne własności materiałów w tym biologicznych. Obecnie technologie kriogeniczne stają się szeroko
MEDYCZNE ZASTOSOWANIE KRIOTECHNIKI DO PRZECHOWYWANIA PREPARATÓW BIOLOGICZNYCH, W URZĄDZENIACH DIAGNOSTYCZNYCH I KRIOCHIRURGII
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY MEDYCZNE ZASTOSOWANIE KRIOTECHNIKI DO PRZECHOWYWANIA PREPARATÓW BIOLOGICZNYCH, W URZĄDZENIACH DIAGNOSTYCZNYCH I KRIOCHIRURGII Agnieszka Rećko Inżynieria mechaniczno-medyczna,
Termodynamika. Energia wewnętrzna ciał
ermodynamika Energia wewnętrzna ciał Cząsteczki ciał stałych, cieczy i gazów znajdują się w nieustannym ruchu oddziałując ze sobą. Sumę energii kinetycznej oraz potencjalnej oddziałujących cząsteczek nazywamy
TECHNIKI NISKOTEMPERATUROWE W MEDYCYNIE
TECHNIKI NISKOTEMPERATUROWE W MEDYCYNIE Przechowywanie cieczy kriogenicznych i rodzaje izolacji cieplnych Imię i nazwisko: Olga Gałązka i Mateusz Pawelec Rok akademicki: 2011/2012 Semestr: II magisterski
Nadprzewodniki. W takich materiałach kiedy nastąpi przepływ prądu może on płynąć nawet bez przyłożonego napięcia przez długi czas! )Ba 2. Tl 0.2.
Nadprzewodniki Pewna klasa materiałów wykazuje prawie zerową oporność (R=0) poniżej pewnej temperatury zwanej temperaturą krytyczną T c Większość przewodników wykazuje nadprzewodnictwo dopiero w temperaturze
Przemiany energii w zjawiskach cieplnych. 1/18
Przemiany energii w zjawiskach cieplnych. 1/18 Średnia energia kinetyczna cząsteczek Średnia energia kinetyczna cząsteczek to suma energii kinetycznych wszystkich cząsteczek w danej chwili podzielona przez
POLITECHNIKA GDAŃSKA TECHNIKI NISKOTEMPERATUROWE W MEDYCYNIE.,,Przechowywanie cieczy kriogenicznych i rodzaje izolacji cieplnych.
POLITECHNIKA GDAŃSKA TECHNIKI NISKOTEMPERATUROWE W MEDYCYNIE,,Przechowywanie cieczy kriogenicznych i rodzaje izolacji cieplnych. Kamila Browarczyk Inżynieria Mechaniczno - Medyczna semestr I, II stopień
Układ termodynamiczny Parametry układu termodynamicznego Proces termodynamiczny Układ izolowany Układ zamknięty Stan równowagi termodynamicznej
termodynamika - podstawowe pojęcia Układ termodynamiczny - wyodrębniona część otaczającego nas świata. Parametry układu termodynamicznego - wielkości fizyczne, za pomocą których opisujemy stan układu termodynamicznego,
1) Rozmiar atomu to około? Która z odpowiedzi jest nieprawidłowa? a) 0, m b) 10-8 mm c) m d) km e) m f)
1) Rozmiar atomu to około? Która z odpowiedzi jest nieprawidłowa? a) 0,0000000001 m b) 10-8 mm c) 10-10 m d) 10-12 km e) 10-15 m f) 2) Z jakich cząstek składają się dodatnio naładowane jądra atomów? (e
Dr Andrzej Bąk Wykład KRIOGENIKA
Dr Andrzej Bąk Wykład KRIOGENIKA KRIOGENIKA ZASTOSOWANIA TECHNICZNE 1. Droga do zera bezwzględnego rys historyczny 2. Termometria niskich temperatur termometry gazowe, ciśnieniowe, oporowe, magnetyczne,
POLITECHNIKA GDAŃSKA NADPRZEWODNICTWO I EFEKT MEISSNERA
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA ENERGETYKI I APARATURY PRZEMYSŁOWEJ NADPRZEWODNICTWO I EFEKT MEISSNERA Katarzyna Mazur Inżynieria Mechaniczno-Medyczna Sem. 9 1. Przypomnienie istotnych
3. Przejścia fazowe pomiędzy trzema stanami skupienia materii:
Temat: Zmiany stanu skupienia. 1. Energia sieci krystalicznej- wielkość dzięki której można oszacować siły przyciągania w krysztale 2. Energia wiązania sieci krystalicznej- ilość energii potrzebnej do
Własności materiałów konstukcyjnych w niskich temperaturach
Własności materiałów konstukcyjnych w niskich temperaturach Dobierając materiał konstrukcyjny do konkretnego zastosowania należy zawsze uwzględniać jego wytrzymałość, trwałość zmęczeniową, wagę, cenę,
FALOWA I KWANTOWA HASŁO :. 1 F O T O N 2 Ś W I A T Ł O 3 E A I N S T E I N 4 D Ł U G O Ś C I 5 E N E R G I A 6 P L A N C K A 7 E L E K T R O N
OPTYKA FALOWA I KWANTOWA 1 F O T O N 2 Ś W I A T Ł O 3 E A I N S T E I N 4 D Ł U G O Ś C I 5 E N E R G I A 6 P L A N C K A 7 E L E K T R O N 8 D Y F R A K C Y J N A 9 K W A N T O W A 10 M I R A Ż 11 P
Szkła specjalne Przejście szkliste i jego termodynamika Wykład 5. Ryszard J. Barczyński, 2017 Materiały edukacyjne do użytku wewnętrznego
Szkła specjalne Przejście szkliste i jego termodynamika Wykład 5 Ryszard J. Barczyński, 2017 Materiały edukacyjne do użytku wewnętrznego Czy przejście szkliste jest termodynamicznym przejściem fazowym?
Kąpiel kwasowęglowa sucha
Kąpiel kwasowęglowa sucha Jest to zabieg polegający na przebywaniu w komorze do suchych kąpieli w CO2 z bezwodnikiem kwasu węglowego. Ciało pacjenta (z wyłączeniem głowy) jest zamknięte w specjalnej komorze,
POŻYTKI Z NISKICH TEMPERATUR czyli dlaczego na zimno widzimy więcej
POŻYTKI Z NISKICH TEMPERATUR czyli dlaczego na zimno widzimy więcej Maciej CHOROWSKI POLITECHNIKA WROCŁAWSKA Wydział Mechaniczno-Energetyczny Zakład Kriogeniki i Technologii Gazowych O czym rozmawiamy
Czym jest prąd elektryczny
Prąd elektryczny Ruch elektronów w przewodniku Wektor gęstości prądu Przewodność elektryczna Prawo Ohma Klasyczny model przewodnictwa w metalach Zależność przewodności/oporności od temperatury dla metali,
TECHNIKI NISKOTEMPERATUROWE W MEDYCYNIE
TECHNIKI NISKOTEMPERATUROWE W MEDYCYNIE Skraplarka Claude a i skraplarka Heylandt a budowa, działanie, bilans cieplny, charakterystyka techniczna. Natalia Szczuka Inżynieria mechaniczno-medyczna St.II
Termodynamika Część 7 Trzecia zasada termodynamiki Metody otrzymywania niskich temperatur Zjawisko Joule'a Thomsona Chłodzenie magnetyczne
Termodynamika Część 7 Trzecia zasada termodynamiki Metody otrzymywania niskich temperatur Zjawisko Joule'a Thomsona Chłodzenie magnetyczne Janusz Brzychczyk, Instytut Fizyki UJ Postulat Nernsta (1906):
Kaskadowe urządzenia do skraplania gazów
Kaskadowe urządzenia do skraplania gazów Damian Siupka-Mróz IMM sem.9 1. Kaskadowe skraplanie gazów: Metoda skraplania, wykorzystująca coraz niższe temperatury skraplania kolejnych gazów. Metodę tę stosuje
PLAN REALIZACJI MATERIAŁU NAUCZANIA FIZYKI W GIMNAZJUM WRAZ Z OKREŚLENIEM WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH
PLAN REALIZACJI MATERIAŁU NAUCZANIA FIZYKI W GIMNAZJUM WRAZ Z OKREŚLENIEM WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH Krzysztof Horodecki, Artur Ludwikowski, Fizyka 2. Podręcznik dla gimnazjum, Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe
ciało stałe ciecz gaz
Trzy stany skupienia W przyrodzie substancje mogą występować w trzech stanach skupienia: stałym, ciekłym i gazowym. Ciała stałe mają własny określoną objętość i kształt, który trudno zmienić. Zmiana kształtu
Ciecze kriogeniczne własności, zastosowania i źródła pochodzenia skraplanych gazów.
Ciecze kriogeniczne własności, zastosowania i źródła pochodzenia skraplanych gazów. Michał Bartmański Inżynieria Mechaniczno- Medyczna Rok IV Gdańsk 2013 Spis treści. 1. Wstęp. 2. Ciekły tlen. 3. Ciekły
Projekt Inżynier mechanik zawód z przyszłością współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Zajęcia wyrównawcze z fizyki -Zestaw 4 -eoria ermodynamika Równanie stanu gazu doskonałego Izoprzemiany gazowe Energia wewnętrzna gazu doskonałego Praca i ciepło w przemianach gazowych Silniki cieplne
Techniki niskotemperaturowe w medycynie.
Techniki niskotemperaturowe w medycynie. Adiabatyczne rozmagnesowanie paramagnetyków jako metoda osiągania ekstremalnie niskich temperatur. Inżynieria Mechaniczno-Medyczna st. II Karolina Łysk Domowe lodówki
Wykład 3. Diagramy fazowe P-v-T dla substancji czystych w trzech stanach. skupienia. skupienia
Wykład 3 Substancje proste i czyste Przemiany w systemie dwufazowym woda para wodna Diagram T-v dla przejścia fazowego woda para wodna Diagramy T-v i P-v dla wody Punkt krytyczny Temperatura nasycenia
Techniki niskotemperaturowe w medycynie
INŻYNIERIA MECHANICZNO-MEDYCZNA WYDZIAŁ MECHANICZNY POLITECHNIKA GDAŃSKA Techniki niskotemperaturowe w medycynie Temat: Adiabatyczne rozmagnesowanie paramagnetyków jako metoda osiągania ekstremalnie niskich
Imię i nazwisko ucznia Data... Klasa...
Przygotowano za pomocą programu Ciekawa fizyka. Bank zadań Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2011 strona 1 Imię i nazwisko ucznia Data...... Klasa... Zadanie 1. Wyraź
Skraplarki Claude a oraz Heylandta budowa, działanie, bilans cieplny oraz charakterystyka techniczna
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Skraplarki Claude a oraz Heylandta budowa, działanie, bilans cieplny oraz charakterystyka techniczna Wykonała: Alicja Szkodo Prowadzący: dr inż. W. Targański 2012/2013
Warunki izochoryczno-izotermiczne
WYKŁAD 5 Pojęcie potencjału chemicznego. Układy jednoskładnikowe W zależności od warunków termodynamicznych potencjał chemiczny substancji czystej definiujemy następująco: Warunki izobaryczno-izotermiczne
Podstawy fizyki wykład 6
Podstawy fizyki wykład 6 Dr Piotr Sitarek Instytut Fizyki, Politechnika Wrocławska Elementy termodynamiki Temperatura Rozszerzalność cieplna Ciepło Praca a ciepło Pierwsza zasada termodynamiki Gaz doskonały
POLITECHNIKA GDAŃSKA
POLITECHNIKA GDAŃSKA Techniki Niskotemperaturowe w Medycynie Temat: Przechowywanie cieczy kriogenicznych i rodzaje izolacji cieplnych Kamila Pers I M-M sem. 2, st. 2 Grupa 2 14.01.2013r. 1. Wstęp 1.1.
Wykład 1. Anna Ptaszek. 5 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Chemia fizyczna - wykład 1. Anna Ptaszek 1 / 36
Wykład 1 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 5 października 2015 1 / 36 Podstawowe pojęcia Układ termodynamiczny To zbiór niezależnych elementów, które oddziałują ze sobą tworząc integralną
Spotkania z fizyka 2. Rozkład materiału nauczania (propozycja)
Spotkania z fizyka 2. Rozkład materiału nauczania (propozycja) Temat lekcji Siła wypadkowa siła wypadkowa, składanie sił o tym samym kierunku, R składanie sił o różnych kierunkach, siły równoważące się.
Zamiast przewodnika z miedzi o bardzo dużych rozmiarach możemy zastosowad niewielki nadprzewodnik niobowo-tytanowy
Nadprzewodniki Nadprzewodnictwo Nadprzewodnictwo stan materiału polegający na zerowej rezystancji, jest osiągany w niektórych materiałach w niskiej temperaturze. Nadprzewodnictwo zostało wykryte w 1911
Stany skupienia materii
Stany skupienia materii Ciała stałe Ciecze Płyny Gazy Plazma 1 Stany skupienia materii Ciała stałe - ustalony kształt i objętość - uporządkowanie dalekiego zasięgu - oddziaływania harmoniczne Ciecze -
Temperatura, PRZYRZĄDY DO POMIARU TEMPERATURY
Temperatura, PRZYRZĄDY DO POMIARU TEMPERATURY Pojęcie temperatury jako miary stanu cieplnego kojarzy się z odczuciami fizjologicznymi Jeden ze parametrów stanu termodynamicznego układu charakteryzujący
TECHNIKI NISKOTEMPERATUROWE W MEDYCYNIE SEMINARIUM
TECHNIKI NISKOTEMPERATUROWE W MEDYCYNIE SEMINARIUM Medyczne zastosowanie kriotechniki do przechowywania preparatów biologicznych, w urządzeniach diagnostycznych i w kriochirurgii. Dorota Lisowska Inżynieria
TERMODYNAMIKA I TERMOCHEMIA
TERMODYNAMIKA I TERMOCHEMIA Termodynamika - opisuje zmiany energii towarzyszące przemianom chemicznym; dział fizyki zajmujący się zjawiskami cieplnymi. Termochemia - dział chemii zajmujący się efektami
dr hab. inż. Józef Haponiuk Katedra Technologii Polimerów Wydział Chemiczny PG
3. POLIMERY AMORFICZNE dr hab. inż. Józef Haponiuk Katedra Technologii Polimerów Wydział Chemiczny PG Politechnika Gdaoska, 2011 r. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI KLASA I Budowa materii Wymagania na stopień dopuszczający obejmują treści niezbędne dla dalszego kształcenia oraz użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia. Uczeń: rozróżnia
EFEKT POMERAŃCZUKA I HELOWE CHŁODZIARKI ROZCIEŃCZALNIKOWE
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Anna Radzicka Numer Albumu: 127618 EFEKT POMERAŃCZUKA I HELOWE CHŁODZIARKI ROZCIEŃCZALNIKOWE TECHNIKI NISKOTEMPERATUROWE W MEDYCYNIE dr inż. Waldemar Targański
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Energetyki i Aparatury Przemysłowej PRACA SEMINARYJNA
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Energetyki i Aparatury Przemysłowej Agnieszka Wendlandt Nr albumu : 127643 IM M (II st.) Semestr I Rok akademicki 2012 / 2013 PRACA SEMINARYJNA Z PRZEDMIOTU
TEMAT: BADANIE ZJAWISKA TOPNIENIA I KRZEPNIĘCIA WODY
TEMAT: BADANIE ZJAWISKA TOPNIENIA I KRZEPNIĘCIA WODY Autor: Tomasz Kocur Podstawa programowa, III etap edukacyjny Cele kształcenia wymagania ogólne II. Przeprowadzanie doświadczeń i wyciąganie wniosków
WYKŁAD 2 TERMODYNAMIKA. Termodynamika opiera się na czterech obserwacjach fenomenologicznych zwanych zasadami
WYKŁAD 2 TERMODYNAMIKA Termodynamika opiera się na czterech obserwacjach fenomenologicznych zwanych zasadami Zasada zerowa Kiedy obiekt gorący znajduje się w kontakcie cieplnym z obiektem zimnym następuje
Podstawy termodynamiki
Podstawy termodynamiki Temperatura i ciepło Praca jaką wykonuje gaz I zasada termodynamiki Przemiany gazowe izotermiczna izobaryczna izochoryczna adiabatyczna Co to jest temperatura? 40 39 38 Temperatura
Wykład 4. Przypomnienie z poprzedniego wykładu
Wykład 4 Przejścia fazowe materii Diagram fazowy Ciepło Procesy termodynamiczne Proces kwazistatyczny Procesy odwracalne i nieodwracalne Pokazy doświadczalne W. Dominik Wydział Fizyki UW Termodynamika
WYKONUJEMY POMIARY. Ocenę DOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który :
WYKONUJEMY POMIARY Ocenę DOPUSZCZAJĄCĄ otrzymuje uczeń, który : wie, w jakich jednostkach mierzy się masę, długość, czas, temperaturę wie, do pomiaru jakich wielkości służy barometr, menzurka i siłomierz
Wymagania edukacyjne z fizyki w klasie drugiej gimnazjum rok szkolny 2016/2017
Wymagania edukacyjne z fizyki w klasie drugiej gimnazjum rok szkolny 2016/2017 Siła wypadkowa siła wypadkowa, składanie sił o tym samym kierunku, siły równoważące się. Dział V. Dynamika (10 godzin lekcyjnych)
Równanie gazu doskonałego
Równanie gazu doskonałego Gaz doskonały to abstrakcyjny model gazu, który zakłada, że gaz jest zbiorem sprężyście zderzających się kulek. Wiele gazów w warunkach normalnych zachowuje się jak gaz doskonały.
Temat: Skraplarka La Rouge a i skraplarka Gersza
Opracowanie tematu z przedmiotu: Techniki Niskotemperaturowe Temat: Skraplarka La Rouge a i skraplarka Gersza Opracowała: Katarzyna Kaczorowska Inżynieria Mechaniczno Medyczna, sem. 1, studia magisterskie
Fizyka i inżynieria materiałów Prowadzący: Ryszard Pawlak, Ewa Korzeniewska, Jacek Rymaszewski, Marcin Lebioda, Mariusz Tomczyk, Maria Walczak
Fizyka i inżynieria materiałów Prowadzący: Ryszard Pawlak, Ewa Korzeniewska, Jacek Rymaszewski, Marcin Lebioda, Mariusz Tomczyk, Maria Walczak Instytut Systemów Inżynierii Elektrycznej Politechnika Łódzka
Właściwości magnetyczne materii. dr inż. Romuald Kędzierski
Właściwości magnetyczne materii dr inż. Romuald Kędzierski Kryteria podziału materii ze względu na jej właściwości magnetyczne - względna przenikalność magnetyczna - podatność magnetyczna Wielkości niemianowane!
MIKROSKOPIA METALOGRAFICZNA
MIKROSKOPIA METALOGRAFICZNA WYKŁAD 3 Stopy żelazo - węgiel dr inż. Michał Szociński Spis zagadnień Ogólna charakterystyka żelaza Alotropowe odmiany żelaza Układ równowagi fazowej Fe Fe 3 C Przemiany podczas
Techniki Niskotemperaturowe w Medycynie. Skraplarka Claude a i skraplarka Heylandta (budowa, działanie, bilans cieplny, charakterystyka techniczna).
Techniki Niskotemperaturowe w Medycynie. Skraplarka Claude a i skraplarka Heylandta (budowa, działanie, bilans cieplny, charakterystyka techniczna). Inżynieria Mechaniczno-Medyczna st. II Joanna Katarzyńska
Wykład 5. Kalorymetria i przejścia fazowe
Wykład 5 Kalorymetria Ciepło przemian fazowych Bilans cieplny Proces kwazistatyczny Procesy odwracalne i nieodwracalne Praca Energia wewnętrzna Podstawowe przemiany gazowe W. Dominik Wydział Fizyki UW
Nadprzewodnictwo i efekt Meissnera oraz ich wykorzystanie. Anna Rutkowska IMM sem. 2 mgr
Nadprzewodnictwo i efekt Meissnera oraz ich wykorzystanie Anna Rutkowska IMM sem. 2 mgr Gdańsk, 2012 Spis treści: 1. Nadprzewodnictwo...3 2. Efekt Meissnera...5 2.1 Lewitacja...5 3. Zastosowanie...6 3.1
Temat: Systemy do precyzyjnej regulacji temperatury w obiektach chłodzonych o dużej i małej pojemności cieplnej.
Temat: Systemy do precyzyjnej regulacji temperatury w obiektach chłodzonych o dużej i małej pojemności cieplnej. Paweł Paszkowski SUChiKl Semestr IX Rok akademicki 2010/2011 SPIS TREŚCI Regulacja temperatury
Maciej Chorowski Kriogenika Wykład 13. Metody uzyskiwania temperatur poniżej 1 K.
Maciej Chorowski Kriogenika Wykład 13 Metody uzyskiwania temperatur poniżej 1 K. Wszystkie omówione dotychczas skraplarki i chłodziarki kriogeniczne pozwalają na uzyskanie temperatur rzędu kilku K, a przy
CIEPLNE I MECHANICZNE WŁASNOŚCI CIAŁ
CIEPLNE I MECHANICZNE WŁASNOŚCI CIAŁ Ciepło i temperatura Pojemność cieplna i ciepło właściwe Ciepło przemiany Przejścia między stanami Rozszerzalność cieplna Sprężystość ciał Prawo Hooke a Mechaniczne
Temat: Analiza energetyczna procesów cieplnych powtórzenie. Scenariusz lekcji fizyki w gimnazjum
1 Helena Stech: Scenariusz lekcji Analiza energetyczna procesów cieplnych powtórzenie. Temat: Analiza energetyczna procesów cieplnych powtórzenie. Scenariusz lekcji fizyki w gimnazjum Cele lekcji: - powtórzenie
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI KLASA II
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI KLASA II Energia mechaniczna Wymagania na stopień dopuszczający obejmują treści niezbędne dla dalszego kształcenia oraz użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia.
Maszyny cieplne substancja robocza
Maszyny cieplne cel: zamiana ciepła na pracę (i odwrotnie) pracują cyklicznie pracę wykonuje substancja robocza (np.gaz, mieszanka paliwa i powietrza) która: pochłania ciepło dostarczane ze źródła ciepła
Obieg Ackeret Kellera i lewobieżny obieg Philipsa (Stirlinga) podstawy teoretyczne i techniczne możliwości realizacji
Obieg Ackeret Kellera i lewobieżny obieg Philipsa (Stirlinga) podstawy teoretyczne i techniczne możliwości realizacji Monika Litwińska Inżynieria Mechaniczno-Medyczna GDAŃSKA 2012 1. Obieg termodynamiczny
= = Budowa materii. Stany skupienia materii. Ilość materii (substancji) n - ilość moli, N liczba molekuł (atomów, cząstek), N A
Budowa materii Stany skupienia materii Ciało stałe Ciecz Ciała lotne (gazy i pary) Ilość materii (substancji) n N = = N A m M N A = 6,023 10 mol 23 1 n - ilość moli, N liczba molekuł (atomów, cząstek),
Nadprzewodnictwo i efekt Meissnera oraz ich wykorzystanie.
Nadprzewodnictwo i efekt Meissnera oraz ich wykorzystanie. Aleksandra Galikowska IMM, sem.2, st.ii Spis treści 1. Wstęp, historia... 3 2. Nadprzewodnictwo... 4 3. Własności nadprzewodników... 5 3. Teoria
Technologie kriogeniczne Kriogenika w medycynie
Technologie kriogeniczne Kriogenika w medycynie Leczenie zimnem jest najstarszą formą leczenia. Już 2500 lat p.n.e. Egipcjanie stwierdzili, że zimno działa uśmierzająco na miejsca urazu i ma działanie
POLITECHNIKA GDAŃSKA
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA ENERGETYKI I APARATURY PRZEMYSŁOWEJ TERMOELEKTRYCZNE URZĄDZENIA CHŁODNICZE ZASTOSOWANIE W MEDYCYNIE I TECHNICE LABORATORYJNEJ Opracowanie: Magdalena Karczewska
DRUGA ZASADA TERMODYNAMIKI
DRUGA ZASADA TERMODYNAMIKI Procesy odwracalne i nieodwracalne termodynamicznie, samorzutne i niesamorzutne Proces nazywamy termodynamicznie odwracalnym, jeśli bez spowodowania zmian w otoczeniu możliwy
Krioterapia. - leczenie zimnem. medica press
Krioterapia - leczenie zimnem medica press Aleksander Sieroń, Grzegorz Cieślar, Leszek Jagodziński, Zofia Drzazga, Ewa Birkner, Aleksandra Bilska-Urban, Aleksandra Mostowy, Magdalena Kubacka, Agata Stanek,
Techniki niskotemperaturowe w medycynie
Politechnika Gdańska Wydział Mechaniczny Inżynieria Mechaniczno - Medyczna Techniki niskotemperaturowe w medycynie Adiabatyczne rozmagnesowanie paramagnetyków jako metoda osiągania ekstremalnie niskich
Elektryczne właściwości materii. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W10) Szkoły Policealnej Zawodowej.
Elektryczne właściwości materii Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W10) Szkoły Policealnej Zawodowej. Podział materii ze względu na jej właściwości Przewodniki elektryczne: Przewodniki I
Spis treści. Przedmowa WPROWADZENIE DO PRZEDMIOTU... 11
Spis treści Przedmowa... 10 1. WPROWADZENIE DO PRZEDMIOTU... 11 2. PODSTAWOWE OKREŚLENIA W TERMODYNAMICE... 13 2.1. Układ termodynamiczny... 13 2.2. Wielkości fizyczne, układ jednostek miary... 14 2.3.
ROZMAGNESOWANIE ADIABATYCZNE
ROZMAGNESOWANIE ADIABATYCZNE Entropia paramagnetyków zależy nie tylko od fluktuacji cieplnych cząsteczek lecz również od ich orientacji. H - natężenie pola magnetycznego, A-B - izotermiczne namagnesowanie,
SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) I rok, 1 semestr Przedmiot kształcenia treści podstawowych dr Julian Skrzypiec
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2019 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Biofizyka Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej
FIZYKA Podręcznik: Fizyka i astronomia dla każdego pod red. Barbary Sagnowskiej, wyd. ZamKor.
DKOS-5002-2\04 Anna Basza-Szuland FIZYKA Podręcznik: Fizyka i astronomia dla każdego pod red. Barbary Sagnowskiej, wyd. ZamKor. WYMAGANIA NA OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ DLA REALIZOWANYCH TREŚCI PROGRAMOWYCH Kinematyka
Zjawiska zachodzące w półprzewodnikach Przewodniki samoistne i niesamoistne
Zjawiska zachodzące w półprzewodnikach Przewodniki samoistne i niesamoistne Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12) Kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Zadania elektroniki: Urządzenia elektroniczne
Zasady bezpieczeństwa przy pracy z cieczami kriogenicznymi
Zasady bezpieczeństwa przy pracy z cieczami kriogenicznymi Ciecze kriogeniczne BHP ZagroŜenia związane z cieczami kriogenicznymi 1. Bardzo niska temperatura cieczy i par 2. Bardzo duŝy współczynnik ekspansji
KRIOSYSTEM Sp. z o. o. pierwszą na świecie kriokomorą mobilną z niezależnym, zintegrowanym system schładzania Kriosystemu
KRIOKOMORA MOBILNA Firma KRIOSYSTEM Sp. z o. o. powstała w 1991 r., ale jest kontynuatorem kilkunastoletniej działalności Zakładu Doświadczalnego Instytutu Niskich Temperatur Polskiej Akademii Nauk Kriopan.
Chemia Fizyczna Technologia Chemiczna II rok Wykład 1. Kierownik przedmiotu: Dr hab. inż. Wojciech Chrzanowski
Chemia Fizyczna Technologia Chemiczna II rok Wykład 1 Kierownik przedmiotu: Dr hab. inż. Wojciech Chrzanowski Kontakt,informacja i konsultacje Chemia A ; pokój 307 Telefon: 347-2769 E-mail: wojtek@chem.pg.gda.pl
Wykład FIZYKA I. 13. Termodynamika fenomenologiczna cz.i. Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak
Wykład FIZYKA I 13. Termodynamika fenomenologiczna cz.i Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej http://www.if.pwr.wroc.pl/~wozniak/fizyka1.html TERMODYNAMIKA Termodynamika
WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z FIZYKI
WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z FIZYKI KLASA VII II SEMESTR: 5. DYNAMIKA Na ocenę dopuszczającą: posługuje się symbolem siły; stosuje pojęcie siły jako działania skierowanego (wektor); wskazuje
Fizyka Termodynamika Chemia reakcje chemiczne
Termodynamika zajmuje się badaniem efektów energetycznych towarzyszących procesom fizykochemicznym i chemicznym. Termodynamika umożliwia: 1. Sporządzanie bilansów energetycznych dla reakcji chemicznych
Temat: Skraplarka La Rouge a i skraplarka Gersza. Karol Szostak Inżynieria Mechaniczno Medyczna
Praca z przedmiotu: Techniki niskotemperaturowe w medycynie Wykładowca - dr inż. Waldemar Targański Temat: Skraplarka La Rouge a i skraplarka Gersza Karol Szostak Inżynieria Mechaniczno Medyczna SPIS TREŚCI
Wprowadzenie do WK1 Stan naprężenia
Wytrzymałość materiałów i konstrukcji 1 Wykład 1 Wprowadzenie do WK1 Stan naprężenia Płaski stan naprężenia Dr inż. Piotr Marek Wytrzymałość Konstrukcji (Wytrzymałość materiałów, Mechanika konstrukcji)
DOŚWIADCZENIA POKAZOWE Z FIZYKI
Tadeusz Dryński DOŚWIADCZENIA POKAZOWE Z FIZYKI WARSZAWA 1964 PAŃ STWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE Red. Barbara Górska Red. techn.: Maria Zielińska Wydanie I. Nakład 4000+250 egz.
Temperatura i ciepło
Temperatura i ciepło Zerowa zasada termodynamiki Ciepło: Sposób przekazu energii wewnętrznej w skutek różnicy temperatur Ciała są w kontakcie termalnym jeżeli ciepło może być przekazywane między nimi Kiedy
Amoniakalne urządzenia chłodnicze Tom I
Amoniakalne urządzenia chłodnicze Tom I W tomie pierwszym poradnika omówiono między innymi: amoniak jako czynnik roboczy: własności fizyczne, chemiczne, bezpieczeństwo użytkowania, oddziaływanie na organizm
mgr Anna Hulboj Treści nauczania
mgr Anna Hulboj Realizacja treści nauczania wraz z wymaganiami szczegółowymi podstawy programowej z fizyki dla klas 7 szkoły podstawowej do serii Spotkania z fizyką w roku szkolnym 2017/2018 (na podstawie