PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA

Transkrypt

1 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO dla projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dźwierzuty Autorzy opracowania inż. Grzegorz Prusik mgr inż. Maciej Wronka mgr inż. Michał Romański inż. Świętosław Dembicki mgr inż. Daria Rółkowska Olsztyn, styczeń 2014 r.

2 Spis treści WSTĘP CEL I ZAKRES OPRACOWANIA PODSTAWY FORMALNO-PRAWNE PROGNOZY ZASTOSOWANE METODY PROGNOZY WYKORZYSTANE MATERIAŁY ANALIZA ZAWARTOŚCI PROJEKTU ZMIANY STUDIUM USTALENIA I GŁÓWNE CELE STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO KIERUNKI ZMIAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO W POSZCZEGÓLNYCH OBSZARACH WYZNACZONYCH W PROJEKCIE STUDIUM (OPIS SKRÓCONY) STREFA I CENTRALNA DOTYCHCZASOWE USTALENIA STUDIUM DLA ANALIZOWANEGO OBSZARU (PRZED PROJEKTEM ZMIANY) POWIĄZANIE Z INNYMI DOKUMENTAMI STAN ŚRODOWISKA RYS HISTORYCZNY LOKALIZACJA OBSZARU GMINY NA TLE WOJEWÓDZTWA I POWIATU ISTNIEJĄCY STAN ŚRODOWISKA Obszary chronione i środowisko przyrodnicze Rzeźba terenu Budowa geologiczna Gleby Surowce naturalne Wody powierzchniowe Wody podziemne Klimat Powietrze atmosferyczne Klimat akustyczny Zabytki i dobra materialne Warunki życia ludzi Lokalizacja zabudowy mieszkaniowej Turystyka i rekreacja Transport Gospodarka wodno-ściekowa

3 Gospodarka odpadowa Zaopatrzenie w energię elektryczną i cieplną, gazownictwo, telekomunikacja, źródła odnawialne Rolnictwo i leśnictwo CHARAKTERYSTYKA POSZCZEGÓLNYCH MIEJSCOWOŚCI OBJĘTYCH ZMIANĄ STUDIUM POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI ZMIANY STUDIUM WPŁYW BRAKU ZMIAN W STUDIUM W ODNIESIENIU DO GMINY PRZEWIDYWANE ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIA (BEZPOŚREDNIE, POŚREDNIE, WTÓRNE, SKUMULOWANE, KRÓTKOTERMINOWE, ŚREDNIOTERMINOWE I DŁUGOTERMINOWE, STAŁE I CHWILOWE, POZYTYWNE I NEGATYWNE) NA ŚRODOWISKO, W TYM NA OBSZARY NATURA ODDZIAŁYWANIE POSZCZEGÓLNYCH RODZAJÓW ZABUDOWY I OBIEKTÓW PRZEWIDZIANYCH W PROJEKCIE ZMIANY STUDIUM NA ŚRODOWISKO ODDZIAŁYWANIE NA OBSZARY CHRONIONE I RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNĄ ODDZIAŁYWANIE NA WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE POWIETRZE I KLIMAT POWIERZCHNIA ZIEMI I GLEBY KRAJOBRAZ ZASOBY NATURALNE HAŁAS ZABYTKI I DOBRA MATERIALNE ODDZIAŁYWANIE NA WARUNKI ŻYCIA LUDZI ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO, MOGĄCYCH BYĆ REZULTATEM REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, W SZCZEGÓLNOŚCI NA CELE I PRZEDMIOT OCHRONY OBSZARU NATURA 2000 ORAZ INTEGRALNOŚĆ TEGO OBSZARU TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM ZAŁĄCZNIKI

4 Wstęp 1.1. Cel i zakres opracowania Cel opracowania prognozy zawarty jest w art. 46 i art. 51 ustawy z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr - 199, poz. 1227), według w/w przepisu, konieczne jest opracowanie prognozy oddziaływania na środowisko skutków realizacji zapisów Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dźwierzuty (zwanym dalej Studium ). Zasadniczym celem prognozy, opracowywanej dla potrzeb projektu Studium jest identyfikacja i ocena skutków oddziaływań na poszczególne elementy środowiska przyrodniczego, w tym na: świat zwierzęcy i roślinny oraz krajobraz we wzajemnym ich powiązaniu, warunki życia i zdrowia ludzi, środowisko kulturowe, zabytki i dobra materialne, będące potencjalnym wynikiem realizacji projektowanego zagospodarowania przestrzeni, ocena możliwości oddziaływań transgranicznych, ewentualne poszukiwania rozwiązań, które zapobiegałyby, ograniczały lub przyrodniczo kompensowały negatywne oddziaływania na środowisko. Istotnym celem Prognozy jest także poszukiwanie i wskazanie możliwości rozwiązań planistycznych zabezpieczających środowisko i przeciwdziałających negatywnemu oddziaływaniu na nie. Zakres prognozy obejmuje elementy określone w art. 51 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227). Zakres obszarowy objęty nowym studium, a tym samym niniejszą prognozą, określone zostały uchwałą Nr XVII/151/08 Rady Gminy Dźwierzuty z dnia 30 grudnia 2008 r. Prognozę wykonano w zakresie i stopniu szczegółowości uzgodnionym przez: Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie pismo WOOŚ AB z dnia 23 lipca 2012 r. (zał. teks. nr 1); Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Szczytnie pismo ZNS z dnia r. (zał. teks. nr 2). Postanowienia odmowy uzgodnienia wydane przez RDOŚ w Olsztynie; WOPN-OOP AOK z dnia r. WOPN-OOP AOK z dnia r. 4

5 Na podstawie otrzymanych uzgodnień niniejsza Prognoza zawiera informacje o: głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego zawartości, powiązaniu z innymi dokumentami, informacje o metodyce zastosowanej podczas sporządzenia prognozy, propozycje dotyczące metod analizy skutków realizacji zapisów projektowanego dokumentu, częstotliwość ich przeprowadzania, informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko oraz streszczenie w języku niespecjalistycznym. Niniejszy dokument analizuje, wskazuje i ocenia istniejący stan środowiska naturalnego na obszarach przewidywanego znaczącego oddziaływania, istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji zapisów studium, w szczególności dotyczących: obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody; celach ochrony przyrody ustanowionych na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym istotne z punktu widzenia realizacji zapisów studium oraz sposoby ich uwzględnienia podczas opracowywania dokumentu; przewidywanym znaczącym oddziaływaniem, w tym oddziaływaniem bezpośrednim, pośrednim, wtórnym, skumulowanym, krótkoterminowym, średnioterminowym i długoterminowym, stałym i chwilowym oraz pozytywnym i negatywnym na cele i przedmiot ochrony obszarów NATURA 2000 oraz na inne elementy środowiska. Prognoza przedstawia rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu. Projekt studium typuje obszary przeznaczone do przyszłego zainwestowania - zainwestowanie na obszarach zwartej zabudowy wsi oraz obszarach wiejskich. Poniższa tabela obrazuje lokalizację miejscowości objętych projektem nowego studium. Tabela 1. Miejscowości objęte opracowaniem Lp. 1 Dąbrowa 2 Dźwierzuty 3 Gisiel 4 Grodziska 5 Jabłonka 6 Julianowo 7 Linowo 8 Łupowo 9 Małszewko 10 Miętkie 11 Mycielin 12 Nowe Kiejkuty 13 Olszewki 14 Orzyny Miejscowość 5

6 15 Popowa Wola 16 Rańsk 17 Rumy 18 Rusek Mały 19 Rutkowo 20 Sąpłaty 21 Stankowo 22 Szczepankowo 23 Targowo 24 Targowska Wólka 25 Zalesie - Kałęczyn Prognoza składa się z części tekstowej oraz materiałów kartograficznych. Mając na uwadze zapis art. 52. ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr -199, poz. 1227) "Informacje zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko, o których mowa w art. 51 ust. 2, powinny być opracowane stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny oraz dostosowane do zawartości i stopnia szczegółowości projektowanego dokumentu oraz etapu przyjęcia tego dokumentu w procesie opracowywania projektów dokumentów powiązanych z tym dokumentem" - zakres stopnia szczegółowości załączników graficznych dostosowano do skali i dokładności map studium. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego opracowuje się na podkładzie geodezyjnym uniemożliwiającym szczegółowe wskazywanie poszczególnych elementów środowiska takich jak na przykład stanowiska ptactwa, poszczególne stanowiska roślin. Mając powyższe na uwadze w dalszej części opracowania posługiwano się materiałami kartograficznymi ukazującymi na raz cały obszar gminy Dźwierzuty, albo wycinkami projektu studium obrazujących poszczególne fragmenty obszaru badań na obszarze, których zapisy studium wskazują ewentualne kierunki rozwoju. Studium stanowi jedynie wskazanie kierunków nie dokonując de facto ich zmiany. Na zamieszczonych w dalszej części opracowania wycinkach map wskazano obszary chronione oraz wszelkie dane o środowisku jaki udało się zebrać podczas tworzenia niniejszego dokumentu - w tym informacji o typach siedlisk, informacjach o gatunkach chronionych, wyniki inwentaryzacji terenowych, ewentualnych strefach ochronnych, strefach oddziaływania lub strefach ochrony wymagających Podstawy formalno-prawne prognozy Obowiązek opracowania prognozy oddziaływania na środowisko wynika z ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U r. Nr 199, poz.1227 z późn. zm.). Podstawą formalno-prawną prognozy również są: 6

7 ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (art. 17 pkt. 4; tekst jednolity Dz. U. 2012, poz. 647), ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.), ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. Prawo ochrony przyrody (Dz. U Nr 159, poz. 1220). Projekt Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Dźwierzuty, Rozporządzenie Ministra środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000, Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie dziko występujących grzybów objętych ochroną, dziko występujących zwierząt objętych ochroną oraz dziko występujących roślin objętych ochroną, Dyrektywy 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. Dyrektywy 2009/147/WE z 30 listopada 2009 w sprawie ochrony dzikiego ptactwa. Ocena planów i przedsięwzięć znacząco oddziaływujących na obszary Natura 2000 wytyczne metodyczne dotyczące przepisów Artykułu 6(3) i (4) Dyrektywy Siedliskowej 92/43/EWG - WWF Polska, 2005, Natura 2000 w planowaniu przestrzennym rola korytarzy ekologicznych Autorzy: Mariusz Kistowski, Marcin Pchałek, wyd. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2009 r., Ostoje ptaków o znaczeniu europejskim w Polsce (wyd r.), Poradnik ochrony siedlisk i gatunków Natura tom I IX, Prognoza oddziaływania na środowisko jest elementem strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, służącej eliminowaniu lub łagodzeniu ewentualnych konfliktów przyrodniczo - przestrzennych. Formuła dokumentu pozwala, by we wszystkich fazach planowania uwzględniać wzajemne relacje pomiędzy uwarunkowaniami przyrodniczymi, a przyjętymi w projekcie studium rozwiązaniami planistycznymi. Niniejsze opracowanie sporządzane jest na podstawie uchwały Nr XVII/151/08 Rady Gminy Dźwierzuty z dnia 30 grudnia 2008 r Zastosowane metody prognozy Ponieważ obecnie nie funkcjonują ujednolicone metody wykonywania strategicznych ocen oddziaływania na środowisko, prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono przy zastosowaniu metod opisowych, polegających na analizach jakościowych wykorzystujących dostępne dane na temat stanu środowiska przyrodniczego. Na podstawie tych danych określono bieżący stan środowiska na obszarze badań. Następnie na podstawie zebranych danych na temat potencjalnych zagrożeń wynikających z zapisu 7

8 studium dokonano analizy wpływu zapisów studium na stan środowiska. Na tej podstawie zalecono odpowiednie działania i kierunki mające na celu jak najmniejszą ingerencję w zasoby środowiskowe. Ze względu na niski stopień szczegółowości zapisów studium (dotyczą one tylko kierunków rozwoju bez szczegółowych danych ilościowych) niniejsza prognoza ma charakter jakościowy. Wykonane oceny wynikają z zastosowania oprócz metod opisowych, również metod porównawczych, wykorzystujących wiedzę o funkcjonowaniu środowiska na podstawie doświadczenia regionalnego dla obszarów o zbliżonym ukształtowaniu terenu, różnorodności biologicznej oraz intensyfikacji zabudowy Wykorzystane materiały 1. Projekt oraz obecnie obowiązujące Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dźwierzuty. 2. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa warmińsko - mazurskiego. 3. Program ochrony środowiska i plan gospodarki odpadami gminy Dźwierzuty. 4. Aktualne i wdrażane plany zagospodarowania przestrzennego w miejscowościach Targowo, Gisiel, Popowa Wola, Budy, Małszewko, Dąbrowa. 5. Plan Urządzania Lasu oraz informacje o środowisku od organów administracji publicznej oraz nadleśnictw: Korpele, Spychowo, Wipsowo, Strzałowo. 6. Materiały literaturowe opracowania, publikacje dotyczące obszaru objętego prognozą oraz ogólnie dotykające problematyki zagospodarowania przestrzennego oraz ochrony środowiska. 7. Raport o stanie środowiska województwa warmińsko mazurskiego z lat Opracowania kartograficzne: 1. Mapa topograficzna w skali 1: Mapy tematyczne obszary chronionego krajobrazu i NATURA Mapy Hydrogeologiczne Polski 1: z 1985 r. 4. Przeglądowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1: Przeglądowa Mapa Surowców Skalnych Polski w skali 1: Mapa Glebowa w skali 1: Dane GIS-owskie zawarte w tematycznych bazach danych WMS. 2. Analiza zawartości projektu zmiany studium 2.1. Ustalenia i główne cele Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dźwierzuty Podstawą formułowania ustaleń studium jest zrównoważony rozwój gminy, niepowodujący konfliktów i napięć społecznych, zgodny z uwarunkowaniami ochrony 8

9 środowiska i dóbr kultury. Celem stworzenia studium jest określenie kierunków i polityki rozwoju gminy, w których zawiera się ustalenie zasad zagospodarowania przestrzennego oraz rozmieszczenia terenów inwestycyjnych na obszarze gminy. Studium samo w sobie nie jest aktem prawa miejscowego. Dopiero późniejszy etap tworzenia planów zagospodarowania przestrzennego przy spójności z zapisami studium pozwala na realizację zainwestowania. W projekcie studium gminy Dźwierzuty uwzględniono zagadnienia priorytetowe ustanowione na szczeblach porozumień międzynarodowych, dyrektywach unijnych rządowych, samorządowych oraz lokalnych uzgodnieniach z mieszkańcami gminy. Należy zwrócić uwagę na fakt iż uchwalone studium nie ma ram czasowych - nie traci swojej aktualności, do czasu potrzeb jego zmiany. Wytycznymi do wprowadzania zmian ewentualnie rozszerzeń zapisów studium jest prowadzony monitoring realizacji zapisów studium oraz potrzeba wskazania dalszych kierunków rozwoju z uwzględnieniem aspektów środowiskowych, kulturowych i społecznych. Prognozę sporządzono dla potrzeb projektu studium, które jako dokument składa się z ustaleń tekstowych i rysunków w skali 1:25 000, będących załącznikiem do projektu uchwały. Część tekstowa Studium składa się z dwóch części: pierwsza część - stanowi diagnozę stanu istniejącego oraz określa potrzeby i determinuje uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. druga część - określa kierunki i ustala zasady zagospodarowania przestrzennego gminy Dźwierzuty. Głównym celem dokumentu jest: Zrównoważony rozwój społeczno - gospodarczy służący poprawie jakości i warunków życia mieszkańców oraz ograniczenie strefy ubóstwa i bezrobocia, przy zachowaniu równowagi między aktywnością gospodarczą, a ochroną środowiska przyrodniczego i kulturowego. Studium określając główne kierunki i zasady rozwoju przestrzennego gminy jest pewnego rodzaju kompromisem pomiędzy polityką rozwoju, ochroną środowiska, a oczekiwaniami mieszkańców. W projekcie studium ustalono następujące cele szczegółowe: Cele ekonomiczne tworzenie niezbędnych mechanizmów korzystnie wpływających na rozwój gospodarczy Gminy, zapewniających stały spadek bezrobocia, a co za tym idzie podnoszenie zamożności mieszkańców. Cele społeczne uruchamianie procesów zapobiegających odpływom ludności z Gminy. Ponadto kształtowanie struktury osadniczej wraz z systemami gospodarki wodno ściekowej w taki sposób, aby tworzyły łącznie interesującą 9

10 ofertę mieszkaniową, a także inwestycyjną związaną z różnego rodzaju formami działalności gospodarczej i usługowej. Cele przyrodnicze prowadzenie działań mających na uwadze ochronę cennych obszarów i obiektów znajdujących się w granicach Gminy. Zamierzenia polityki Gminy powinny być ukierunkowane na racjonalne gospodarowanie zasobami środowiska w szczególności dotyczyć powinno to wód powierzchniowych i podziemnych, powietrza, gleb i lasów oraz ograniczenie zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł lokalnych. Cele kulturowe dążenie do zachowania dziedzictwa kulturowego, zabytków, obiektów archeologicznych, a także układów urbanistycznych i ruralistycznych. Podejmowanie starań wpływających na poprawę stanu cennych obiektów zabytkowych. Cele przestrzenne kształtowanie struktury funkcjonalno-przestrzennej Gminy zgodnie z zasadami ładu przestrzennego. Propagowanie na terenach wiejskich tradycyjnych rozwiązań architektonicznych, utrzymywanie charakterystycznych układów zabudowy, w tym obiektów budowlanych, do budowy których użyte zostały materiały harmonizujące z krajobrazem zarówno przyrodniczym jak i kulturowym. Ustalanie w Gminie Dźwierzuty wytycznych dotyczących nowej zabudowy stymulujących rozwój urbanistyczny w szczególności wpływających na rozbudowę terenów mieszkaniowych, usługowych i turystycznych. W projekcie studium ustalono następujące cele strategiczne: Wykorzystanie naturalnego potencjału rozwojowego Gminy Dźwierzuty. Pogodzenie ochrony walorów środowiska z racjonalnym rozwojem gospodarczym. Wspieranie rozwoju działalności gospodarczej wykorzystującej lokalne zasoby rozwojowe (np. wody powierzchniowe, lasy, wszelkie formy rekreacji). Prowadzenie działalności gospodarczej, w tym agroturystyki przez mieszkańców obszarów wiejskich jako uzupełnienie rolnictwa, rybactwa. Uznanie peryferyjnego położenia Gminy za walor pozwalający na rozwój określonych dziedzin życia. 10

11 W obszarze Gminy naturalne warunki fizjograficzno przyrodnicze pozwoliły na wyodrębnienie czterech podstawowych stref polityki przestrzennej o zróżnicowanych predyspozycjach rozwojowych, dla których określono skalę rozwoju gospodarczego w tym także rozwoju zabudowy, przy zachowaniu wartości przyrodniczych i kulturowych. W każdej z wyznaczonych stref polityk przestrzennej w projekcie studium wyznaczono odpowiednie podstrefy charakteryzujące się odrębnymi funkcjami zabudowy, w tym także sposobem zagospodarowania działek budowlanych, wielkością tych działek oraz gabarytami budynków zlokalizowanych w obrębie tych podstref. Wyróżnione podstrefy : A 1 tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, wielorodzinnej, usługowej; A tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej; B tereny zabudowy turystycznej; C tereny skoncentrowanej działalności gospodarczej w tym produkcji. Każda z wymienionych podstref wyznaczona jest w miejscowościach o odpowiednich predyspozycjach do pełnienia danych funkcji. W każdej z miejscowości możliwe jest wyznaczenie kilku podstref - informacja o wyznaczonych podstrefach została określona symbolami na mapie projektu studium (umieszczona bezpośrednio obok nazwy danej miejscowości). Za obszar danej strefy rozumie się zarówno wyznaczone obszary zabudowy istniejącej, przedstawione na rysunku projektu studium jako stan istniejący, jaki i obszary oznaczone kierunkami rozwojowymi danych funkcji Kierunki zmian zagospodarowania przestrzennego w poszczególnych obszarach wyznaczonych w projekcie studium Gminy Dźwierzuty (opis skrócony) STREFA I CENTRALNA Obejmuje tereny istniejącego i przyszłego zagospodarowania w granicach administracyjnych miejscowości Dźwierzuty wraz z terenami przyległymi. Miejscowość Dźwierzuty powinna stanowić ośrodek aktywizacji społeczno gospodarczej Gminy. W obrębie tej Strefy proponuje się ustanowienie następujących kierunki zagospodarowania: Kształtowanie nowej zabudowy z zachowaniem zasad ładu przestrzennego. Tworzenie jednolitej zwartej struktury urbanistycznej w celu łączenia istniejącego i projektowanego zagospodarowania. Modernizacja, porządkowanie i uzupełnienie zabudowy istniejącego układu przestrzennego w celu zintegrowania terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, mieszkaniowej wielorodzinnej z terenami usługowo handlowymi znajdujących się w centrum miejscowości; Ochrona dóbr kultury, zabytków i stanowisk archeologicznych; Ochrona cennych obszarów pod względem przyrodniczym tj. obszaru Chronionego Krajobrazu Pojezierza Olsztyńskiego; 11

12 Kształtowanie miejscowości Dźwierzuty jako ośrodka usług i handlu w gminie; Rozwój zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, wielorodzinnej, usługowej w rejonie podstrefy A 1 ; Na lokalizacje obiektów uciążliwych na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, wielorodzinnej, usługowej w rejonie podstrefy A 1 należy zezwolić pod warunkiem, że uciążliwość tych obiektów zamknie się w granicach danej inwestycji; Lokalizowanie nowej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, wielorodzinnej, usługowej powinna odbywać się wraz z budową dróg dojazdowych oraz sieci infrastruktury technicznej w szczególności sieci wodociągowej, kanalizacyjnej i sieci elektroenergetycznej. Należy zezwolić na lokalizację obiektów związanych z rekreacją i wypoczynkiem, w szczególności obiektów sportowych i obiektów użyteczności publicznej, a także ogródków działkowych. W granicach strefy centralnej w odległości minimum 500 m od zabudowań mieszkalnych i zagrodowych zakazuje się lokalizowania budowli oraz urządzeń i instalacji służących do wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych, takich jak elektrownie wiatrowe, itp. Odległość 500 m wynika z interpretacji dostępnych Raportów oddziaływania na środowisko dla farm wiatrowych z województwa warmińsko - mazurskiego i mazowieckiego wykonywanych w latach w treści tychże Raportów podczas analizy oddziaływania autorzy posługują się pojęciem "minimalna odległość od zabudowy". Na podstawie analizy tego typu dokumentów dochodzi się do wniosku, że odległość ok 500 metrów od turbin wiatrowych w przeważającej większości lokalizacji wystarcza do zapewniania brak oddziaływania na lokalne zabudowania i ludzi. Potwierdzają to także badania prof. Marek Degórski z Polskiej Akademii Nauk - opracowanie; Energetyka wiatrowa w kontekście ochrony krajobrazu przyrodniczego i kulturowego w województwie kujawsko pomorskim. Przed realizacją opisywanych inwestycji należy przeprowadzić stosowne procedury i określić (doprecyzować) zakres strefy ochronnej w taki sposób by zapewniała ona pełną ochronę przed narażeniem ludzi na przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku - zarówna w nocy jak i w ciągu dnia. Dopuszcza się lokalizację przedsięwzięć mogących znacząco oraz mogących potencjalnie znacząco oddziaływujących na środowisko, jednakże ostateczna ich lokalizacja uzależniona będzie od wpływu tych działalności na środowisko, który określić należy na podstawie sporządzonych stosownych dokumentów z zakresu oddziaływania na środowisko. W celu lokalizowania elektrowni wiatrowych oraz farm wiatrowych niezbędne jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego; Lokalizacja inwestycji celu publicznego z zakresu łączności oraz elektrowni wiatrowych jest możliwa tylko pod warunkiem uwzględnienia uwarunkowań: przyrodniczych i krajobrazowych, a w szczególności dotyczących ochrony życia i zdrowia ludzi. 12

13 W Strefie I wyznaczono jedną podstrefę: A 1 tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, wielorodzinnej, usługowej; Podstrefa A 1 obejmuje obszary zabudowy o funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej, wielorodzinnej, usługowej. W obrębie tej podstrefy obowiązują zasady jak dla Strefy I Centralnej oraz wprowadza się dodatkowe kierunki zagospodarowania: Rozwój zabudowy mieszkaniowej i usługowej musi tworzyć jednolity układ zabudowy; Nowa zabudowa od strony architektoniczno - funkcyjnej powinna bezpośrednio nawiązywać do zabudowy sąsiedniej, a w szczególności do jej funkcji, skali i kolorystyki. Nowopowstającą zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, powinno się lokalizować w zwartych kompleksach w taki sposób, aby tworzyła harmonijną całość uzupełnioną zabudową usługową; Nowopowstającą zabudowę mieszkaniową wielorodzinną powinno się lokalizować w zwartych kompleksach w taki sposób, aby projektowana struktura tworzyła harmonijną całość uzupełnioną zabudową usługową; Należy zapewnić niezbędną ilość miejsc postojowych dla funkcjonowania budynków mieszkalnych minimalnie 1,0 miejsca postojowego lub parkingowego na jeden lokal mieszkalny - w celu optymalizacji ochrony terenów sąsiadujących przed niekontrolowaną presją (wydeptywanie, rozjeżdżanie, tworzenie "dzikich" dróg wewnętrznych). Proponuje się wprowadzenie zakazu tworzenia struktur łączących w sobie (bez utworzenia widocznej granicy przestrzennej w postaci np.: szpaleru zieleni, oddzielenia funkcji za pomocą ciągów komunikacyjnych, lub rozdzielenia funkcji poprzez wprowadzenie usług itp.) funkcję mieszkaniową wielorodzinną i mieszkaniową jednorodzinną; STREFA II KRAJOBRAZOWA Obejmuje północno - wschodnią część Gminy. W jej granicach znajdują się cenne obszary pod względem środowiskowym, przyrodniczym i krajobrazowym. Najważniejszą formą ochrony przyrody wchodzącą w skład II Strefy jest Zespół przyrodniczokrajobrazowy Rzeka Babant i Jezioro Białe, ponadto znajdują się tu dwa obszary Natura 2000: Ostoja Piska, Puszcza Piska. Znaczną część terenu Strefy II zajmują lasy, występują tu także jeziora z czego największe to Babięty Wielkie. W obrębie tej Strefy proponuje się ustanowienie następujących kierunki zagospodarowania: W obrębie tej strefy lokalizowanie nowej zabudowy należy dostosować do przepisów dotyczących ochrony środowiska, a w szczególności przepisów dotyczących zespołu przyrodniczo-krajobrazowego Rzeka Babant i Jezioro Białe Jednocześnie zakazuje się, w stosunku do obszarów Natura 2000, 13

14 podejmowania działań mogących, osobno lub w połączeniu z innymi działaniami, znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000, w tym w szczególności pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000 lub wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, lub pogorszyć integralność obszaru Natura 2000 lub jego powiązania z innymi obszarami.; Nowe obiekty budowlane o charakterze rolniczym, mieszkalnym oraz zabudowy rekreacji indywidualnej powinny być lokalizowane w obrębie wsi na terenach zwartej zabudowy wsi, z nawiązaniem do istniejącej linii zabudowy; Dla miejscowości położonych w granicach tej strefy proponuje się adaptację istniejącej zabudowy mieszkaniowej, usługowej i turystycznej; W celu szczegółowej lokalizacji nowej zabudowy należy sporządzić miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego w granicach administracyjnych miejscowości, w których wyznaczono strefy polityki przestrzennej o funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej; Proponuje się wprowadzenie zakazu lokalizacji obiektów mogących negatywnie wpływać na jakość wód; Lokalizacja inwestycji celu publicznego z zakresu łączności jest możliwa pod warunkiem uwzględnienia uwarunkowań: przyrodniczych i krajobrazowych, a w szczególności dotyczących ochrony życia i zdrowia ludzi; Zabrania się lokalizacji elektrowni wiatrowych; Zakrzaczenia i zadrzewienia nadbrzeża należy pozostawić w formie niezmienionej w celu ochrony brzegów przed erozją; Preferuje się ekologiczne metody produkcji rolniczej, oparte na nawożeniu naturalnym z ograniczeniem pestycydów; W granicach obszarów chronionych na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody obowiązują ustalenia zawarte w odrębnych aktach prawnych; Nową zabudowę należy dostosować do zabudowy istniejącej oraz nawiązać skalą, formą, parametrami technicznymi, a także detalem architektonicznym do historycznych obiektów zabytkowych zlokalizowanych w sąsiedztwie planowanych inwestycji; Obiekty objęte ochroną zabytków zgodnie z ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w zależności od rodzaju i formy ochrony wymagają zachowania odpowiednich stref ochronnych i uwzględnienia ich ekspozycji architektonicznych i krajobrazowych; Dodatkowo w Strefie II Krajobrazowej wydzielona została podstrefa A. Podstrefa A obejmuje istniejące i projektowane tereny zainwestowania zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej w rejonach miejscowości Jeleniowo oraz części miejscowości Rańsk, Rogale. W obrębie tej podstrefy obowiązują zasady jak dla Strefy II Krajobrazowej oraz wprowadza się dodatkowe kierunki zagospodarowania: rozwój zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej dopuszcza się w granicach wyznaczonych terenów o kierunkowym rozwoju danej funkcji, a także w granicach istniejącej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej; 14

15 nową zabudowę należy projektować w taki sposób, aby bezpośrednio nawiązywała do zabudowy sąsiedniej, a w szczególności do jej funkcji, skali i kolorystyki. STREFA III ROLNICZO GOSPODARCZA Obejmuje północną i środkowo południową część Gminy. Dodatkowo w Strefie III Rolniczo Gospodarczej wydzielone zostały podstrefy: A i C. Podstrefa A obejmuje istniejące i projektowane tereny zainwestowania zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej w rejonach miejscowości Zalesie, Kałęczyn, Orzyny, Augustowo, Rutkowo. Stankowo, Olszewki, Jabłonka, Nowe Kiejkuty, Łupowo, Małszewko, Rumy, Gisiel, Grodziska, Popowa Wola, Targowska Wola, Szczepankowo, Przytuły oraz części miejscowości Targowo, Rogale i Grądy. Podstrefa C obejmuje istniejące i projektowane tereny zainwestowania skoncentrowanej działalności gospodarczej w tym produkcji w rejonach miejscowości: Stankowo, Nowe Kiejkuty, Małszewko, Targowo, Grądy, Zalesie, Linowo, Julianowo, cześć miejscowości Dźwierzuty. W obrębie tej Strefy proponuje się ustanowienie następujących kierunki zagospodarowania: Dla miejscowości położonych w strefie adaptuje się istniejącą zabudowę; Nową zabudowę dopuszcza się lokalizować w wyznaczonych rejonach zainwestowania funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej oraz turystycznej. Jednocześnie zakazuje się w stosunku do obszarów Natura 2000 podejmowania działań mogących, osobno lub w połączeniu z innymi działaniami, znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000, w tym w szczególności pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000 lub wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, lub pogorszyć integralność obszaru Natura 2000 lub jego powiązania z innymi obszarami; Dopuszcza się lokalizację zabudowy poza terenami zainwestowania w przypadku sporządzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego; W granicach terenów nie znajdujących się w obszarach chronionych na podstawie przepisów dotyczących ochrony przyrody, należy dopuścić możliwość lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco oraz mogących potencjalnie znacząco oddziaływujących na środowisko, jednakże ostateczna ich lokalizacja uzależniona będzie od wpływu tych działalności na środowisko, który określić należy na podstawie sporządzonych stosownych dokumentów z zakresu oddziaływania na środowisko. W granicach terenów znajdujących się w Spychowskim Obszarze Chronionego Krajobrazu należy wprowadzić zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco i mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko o których mowa w przepisach ochrony środowiska. Zakaz ten nie dotyczy: wykonywania zadań na rzecz obronności kraju i bezpieczeństwa państwa; prowadzenia akcji ratowniczej oraz działań związanych z bezpieczeństwem powszechnym; 15

16 realizacji inwestycji celu publicznego; przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których przeprowadzona ocena oddziaływania na środowisko wykazała brak znacząco negatywnego wpływu na ochronę przyrody obszaru chronionego krajobrazu. lokalizacja inwestycji celu publicznego z zakresu łączności jest możliwa pod warunkiem uwzględnienia uwarunkowań: przyrodniczych i krajobrazowych, a w szczególności dotyczących ochrony życia i zdrowia ludzi; W granicach terenów znajdujących się w obszarach chronionych na podstawie przepisów dotyczących ochrony przyrody tj. Spychowskim obszarze chronionego krajobrazu oraz obszarze natura 2000 puszcza Piska zakazuje się lokalizacji: budowli urządzeń oraz instalacji służących do pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych, a w szczególności elektrowni wiatrowych oraz farm wiatrowych i instalacji fotowoltaicznych; W granicach terenów nie znajdujących się w obszarach chronionych na podstawie przepisów dotyczących ochrony przyrody dopuszcza się lokalizację: budowli urządzeń oraz instalacji służących do pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych, a w szczególności elektrowni wiatrowych oraz farm wiatrowych i instalacji fotowoltaicznych; W granicach strefy zezwala się na lokalizację zakładów przemysłowych oraz przemysłowo-składowych. W celu lokalizowania elektrowni wiatrowych oraz farm wiatrowych niezbędne jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego; Lokalizacja inwestycji celu publicznego z zakresu łączności oraz elektrowni wiatrowych i farm wiatrowych jest możliwa pod warunkiem uwzględnienia uwarunkowań: przyrodniczych i krajobrazowych, a w szczególności dotyczących ochrony życia i zdrowia ludzi; W granicach obszarów chronionych na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody obowiązują ustalenia zawarte w odrębnych aktach prawnych; Wykształcone układy zabudowy powinny być uzupełnione obiektami przestrzeni publicznej; Obiekty objęte ochroną zabytków zgodnie z ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w zależności od rodzaju i formy ochrony wymagają zachowania odpowiednich stref ochronnych i uwzględnienia ich ekspozycji architektonicznych i krajobrazowych; Podstrefa A obejmuje obszary zabudowy funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej. W obrębie tej podstrefy obowiązują zasady jak dla Strefy III Rolniczo Gospodarczej oraz wprowadza się dodatkowe kierunki zagospodarowania: Rozwój zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej dopuszcza się w granicach wyznaczonych terenów o kierunkowym rozwoju danej funkcji, a także w granicach istniejącej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej; Nową zabudowę należy projektować w taki sposób, aby bezpośrednio nawiązywała do zabudowy sąsiedniej, a w szczególności do jej funkcji, skali i kolorystyki. Podstrefa C obejmuje obszary skoncentrowanej działalności gospodarczej w tym 16

17 produkcji. W obrębie tej podstrefy obowiązują zasady jak dla Strefy III Rolniczo Gospodarczej oraz wprowadza się dodatkowe kierunki zagospodarowania: W granicach podstrefy C, w granicach terenów nie znajdujących się w obszarach chronionych na podstawie przepisów dotyczących ochrony przyrody dopuszcza się lokalizację przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko oraz mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Lokalizacje takie uznaje się, że nie narusz w granicach terenów nie znajdujących się w obszarach chronionych na podstawie przepisów dotyczących ochrony przyrody dopuszcza się lokalizację przedsięwzięć mogących znacząco oraz mogących potencjalnie znacząco oddziaływujących na środowisko, jednakże ostateczna ich lokalizacja uzależniona będzie od wpływu tych działalności na środowisko, który określić należy na podstawie sporządzonych stosownych dokumentów z zakresu oddziaływania na środowisko. W granicach terenów znajdujących się w Spychowskim Obszarze Chronionego Krajobrazu zakazuje się lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco i mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko o których mowa w przepisach ochrony środowiska. Zakaz ten nie dotyczy: wykonywania zadań na rzecz obronności kraju i bezpieczeństwa państwa; prowadzenia akcji ratowniczej oraz działań związanych z bezpieczeństwem powszechnym; realizacji inwestycji celu publicznego; przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których przeprowadzona ocena oddziaływania na środowisko wykazała brak znacząco negatywnego wpływu na ochronę przyrody obszaru chronionego krajobrazu. lokalizacja inwestycji celu publicznego z zakresu łączności jest możliwa pod warunkiem uwzględnienia uwarunkowań: przyrodniczych i krajobrazowych, a w szczególności dotyczących ochrony życia i zdrowia ludzi; W granicach terenów znajdujących się w obszarach chronionych na podstawie przepisów dotyczących ochrony przyrody tj. Spychowskim obszarze chronionego krajobrazu oraz obszarze natura 2000 puszcza Piska zakazuje się lokalizacji: budowli urządzeń oraz instalacji służących do pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych, a w szczególności elektrowni wiatrowych oraz farm wiatrowych i instalacji fotowoltaicznych; w granicach terenów nie znajdujących się w obszarach chronionych na podstawie przepisów dotyczących ochrony przyrody dopuszcza się lokalizację: budowli urządzeń oraz instalacji służących do pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych, a w szczególności elektrowni wiatrowych oraz farm wiatrowych i instalacji fotowoltaicznych; Inwestycje nie naruszają ustaleń studium, wyłącznie w przypadku, gdy będą one zgodne z przepisami odrębnymi, a w szczególności nie będą naruszać przepisów dotyczących ochrony środowiska, przyrody, a także nie wpłyną negatywnie na obiekty zabytkowe. Jednakże ostateczna ich lokalizacja uzależniona będzie od wpływu tych działalności na środowisko, który określić należy na podstawie sporządzonych stosownych dokumentów z zakresu oddziaływania na środowisko; Rozwój skoncentrowanej działalności gospodarczej w tym produkcji dopuszcza się w granicach wyznaczonych terenów o kierunkowym rozwoju danej funkcji, a 17

18 także w granicach istniejącej zabudowy skoncentrowanej działalności gospodarczej w tym produkcji; STREFA IV TURYSTYCZNA Obejmuje części Gminy Dźwierzuty w rejonach jezior: Sąpłaty, Sasek Wielki, Łęsk i jeziora Rańskiego. Strefa turystyczna charakteryzować się będzie lokalizacją głównie zabudowy rekreacji indywidualnej oraz obiektów zamieszkania zbiorowego związanych z obsługą ruchu turystycznego. Zabudowa mieszkaniowa w tej strefie dopuszczona jest wyłącznie w podstrefie A, jako uzupełnienie już istniejących układów zabudowy mieszkaniowej. W obrębie tej strefy ustala się następujące kierunki zagospodarowania: Dla miejscowości położonych w strefie adaptuje się istniejącą zabudowę; Nową zabudowę zezwala się lokalizować w wyznaczonych rejonach zainwestowania funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej Jednocześnie zakazuje się w stosunku do obszarów Natura 2000 podejmowania działań mogących, osobno lub w połączeniu z innymi działaniami, znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000, w tym w szczególności pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000 lub wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, lub pogorszyć integralność obszaru Natura 2000 lub jego powiązania z innymi obszarami. Dopuszcza się lokalizację zabudowy poza terenami zainwestowania w przypadku sporządzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego; Preferuje się ekologiczne metody produkcji rolniczej, oparte na nawożeniu naturalnym z ograniczeniem pestycydów; Zakazuje się lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco i mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko o których mowa w przepisach ochrony środowiska. Zakaz ten nie dotyczy: wykonywania zadań na rzecz obronności kraju i bezpieczeństwa państwa; prowadzenia akcji ratowniczej oraz działań związanych z bezpieczeństwem powszechnym; realizacji inwestycji celu publicznego; przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których przeprowadzona ocena oddziaływania na środowisko wykazała brak znacząco negatywnego wpływu na ochronę przyrody obszaru chronionego krajobrazu. lokalizacja inwestycji celu publicznego z zakresu łączności jest możliwa pod warunkiem uwzględnienia uwarunkowań: przyrodniczych i krajobrazowych, a w szczególności dotyczących ochrony życia i zdrowia ludzi; Lokalizacja inwestycji celu publicznego z zakresu łączności jest możliwa pod warunkiem uwzględnienia uwarunkowań: przyrodniczych i krajobrazowych, a w szczególności dotyczących ochrony życia i zdrowia ludzi; Zakazuje się lokalizacji elektrowni wiatrowych; W granicach obszarów chronionych na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody obowiązują ustalenia zawarte w odrębnych aktach prawnych; Nową zabudowę należy dostosować do istniejących układów zabudowy, 18

19 a w szczególności nawiązać do skali, formy, parametrów technicznymi, do zabudowy istniejącej Obiekty objęte ochroną zabytków zgodnie z ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w zależności od rodzaju i formy ochrony wymagają zachowania odpowiednich stref ochronnych i uwzględnienia ich ekspozycji architektonicznych i krajobrazowych; Lokalizacja uciążliwych warsztatów i usług uciążliwych na terenach mieszkalno usługowych jest możliwa pod warunkiem, że uciążliwość zamknie się w granicach danej inwestycji - zakres oddziaływania musi zostać poparty stosownymi celowymi badaniami akustycznymi oraz badaniami zakresu oddziaływania na powietrze atmosferyczne i wody podziemne oraz powierzchniowe. Dodatkowo w Strefie IV Turystycznej wydzielone zostały dwie podstrefy A i B. Podstrefa A obejmuje istniejące i projektowane tereny zainwestowania zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej w rejonach miejscowości Sąpłaty, Linowo, Dąbrowa, Miętkie, Orzyny, Kałęczyn, Targowska Wólka, Mycielin, Rusek Mały, Budy oraz część miejscowości Targowo, Rańsk. Podstrefa B obejmuje tereny zainwestowane i tereny rozwojowe funkcji turystycznej w rejonie miejscowości Sąpłaty, Mycielin, Budy, Linowo, Dąbrowa, Miętkie, Nowe Kiejkuty oraz część miejscowości Rańsk. Podstrefa A - w obrębie tej podstrefy obowiązują zasady jak dla strefy IV Turystycznej oraz wprowadza się dodatkowe kierunki zagospodarowania: Rozwój zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej dopuszcza się w granicach wyznaczonych terenów o kierunkowym rozwoju danej funkcji, a także w granicach istniejącej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usługowej; Nową zabudowę należy projektować w taki sposób, aby bezpośrednio nawiązywała do zabudowy sąsiedniej, a w szczególności do jej funkcji, skali i kolorystyki. Podstrefa B - w obrębie tej podstrefy obowiązują zasady jak dla strefy IV Turystycznej oraz wprowadza się dodatkowe kierunki zagospodarowania: Rozwój zabudowy turystycznej dopuszcza się w granicach wyznaczonych terenów o kierunkowym rozwoju danej funkcji, a także w granicach istniejącej zabudowy turystycznej; Nową zabudowę należy projektować w taki sposób, aby bezpośrednio nawiązywała do zabudowy sąsiedniej, a w szczególności do jej funkcji, skali i kolorystyki; 2.3. Dotychczasowe ustalenia studium dla analizowanego obszaru (przed projektem zmiany) Aktualnie obowiązujące studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dźwierzuty posiadało podobne kierunki rozwoju do obecnie proponowanych. Wszystkie obszary obecnie zabudowane oraz posiadające aktualne 19

20 plany zagospodarowania utworzono w oparci o to studium. Ponieważ główną gałęzią produkcji w gminie jest rolnictwo wszelki rozwój gminy powiązano z tym zagadnieniem. Obszary o dużych walorach rekreacyjnych tak jak i w obecnym projekcie starano się wyeksponować z zachowaniem równowagi pomiędzy uwarunkowaniami środowiskowymi, a zapotrzebowaniem na tereny inwestycyjne. Obszary wydzielone w projekcie studium - poza obszarami zwartej zabudowy wsi stanowiły użytki rolne. Niektóre z nich stanowiły rozszerzenia perspektywicznej zabudowy w obecnie obowiązującym studium. Należy zakładać, że obecny projekt studium stanowi kontynuację zapisów i kierunków zawartych w obowiązującym studium Powiązanie z innymi dokumentami Projekt Studium Gminy Dźwierzuty powiązany jest z takimi dokumentami w zakresie gospodarki przestrzennej i ochrony środowiska jak: Uchwały Rady Gminy Dźwierzuty w sprawach opracowania planów zagospodarowania przestrzennego. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Dźwierzuty. Województwo Warmińsko Mazurskie. Plan Zagospodarowania Przestrzennego (2002 r.). Strategia Rozwoju społeczno gospodarczego Województwa Warmińsko Mazurskiego (2000 r.). Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Dźwierzuty na lata Plan Gospodarki Odpadami Południowo-Mazurskiego Rejonu Gospodarki Odpadami z perspektywą do 2015 r. 20

21 3. Stan środowiska 3.1. Rys historyczny gminy Dźwierzuty Przed podbojem krzyżackim gmina Dźwierzuty jak i sąsiednie była częścią Galindii, a następnie częścią prokuratorii szczycieńskiej przeznaczoną do nadań dla rycerstwa w zamian za zasługi dla Zakonu. Dzisiejszy teren gminy zasadniczo pokrywa się z dwoma latyfundiami feudalnymi tzw. dobrami dźwierzuckimi i rańskimi. Obdarowani rycerze we własnym zakresie zakładali nowe wsie czynszowe, dwory i folwarki, a także często sprzedawali, zamieniali lub tracili własne majątki, stąd spora liczba kolejnych właścicieli. Jednakże należałoby wymienić kilka rodów: von Wildenau (Wildenaw), von Tergowitz (Targowski) i von Pfeilsdorf (Pilawski) w dobrach dźwierzuckich oraz bracia Küchmeister von Sternberg w dobrach rańskich, ponieważ dzięki ich nadaniom potwierdzanych przez Zakon powstała większość miejscowości na terenie gminy. Dźwierzuty - nazwa wsi jest polonizacją staropruskiej nazwy Swersutten. Około 1374 roku Wielki Mistrz krzyżacki Winrich von Kniprode obdarza przywilejem na 250 włók ziemi wokół Dźwierzut rycerza Mentzla von Wildenau (Mieczysław Wildenaw). W 1383 roku tenże Mentzel von Wildenau w obawie przed napadami Litwinów buduje tu obronny zamek. Z zapisów komtura elbląskiego Henryka Reuss von Plauen z roku 1438 wiadomo, że Dźwierzuty były główną miejscowością wielkich latyfundiów feudalnych rodziny von Wildenau, a syn Mentzla Filipa uważał się za niezależnego władcę na obszarze ok. 600 włók ziemi. W tym także czasie zmieniono pruską nazwę Swersutten na Mentzelsgut (na cześć protoplasty rodu) skróconą później do Mensguth i używaną do 1945 roku. W 1399 roku istniał tu już kościół, a proboszcz Herder prócz obowiązków duszpasterskich w Dźwierzutach i Targowie, często był świadkiem przywilejów lokacyjnych dla sąsiednich miejscowości. Kolejni właściciele nadają w 1438 Gedowittowi karczmę i 1 morgę ziemi. Po śmierci Niclasa von Tergowitza (Mikołaj Targowski) jego udziały w dobrach dźwierzuckich przejmuje Zakon i zakłada w 1440 folwark co rozpoczyna długotrwały podział miejscowości (mimo likwidacji folwarku już w 1473 roku) zakończony formalnie dopiero w 1840 roku, a administracyjne dopiero po ostatniej wojnie. Za pozwoleniem prokuratora (wójta) szczycieńskiego Konrada von Stauchwitza zbudowany został młyn wodny na strudze Dźwierzutna w 1483 roku przez młynarza Stefana (Steffen Möllner). Najazd Tatarów w 1657 roku pustoszy większość miejscowości, a w samych Dźwierzutach zostaje tylko 4 gospodarzy. Również epidemia dżumy w 1709 roku zbiera tu obfite żniwo. W latach Dźwierzuty były siedzibą urzędu dominialnego (skarbowego). W pierwszej fazie I wojny światowej Dźwierzuty jak i okolice zostają zajęte przejściowo przez wojska rosyjskie a dowódca korpusu generał Nowosilcow kwateruje w pastorówce (plebanii) ewangelickiej. 21 stycznia 1945 roku wojska radzieckie zajmują Dźwierzuty, następuje częściowy powrót mieszkańców po nieudanej ewakuacji w kierunku zatoki gdańskiej, a także coraz silniejszy napływ ludności polskiej z Mazowsza oraz repatriantów z kresów wschodnich. Powstają struktury polskiej administracji państwowej, spółdzielczości, zakłady pracy. 21

22 Od stycznia 1973 roku w wyniku nowego podziału administracyjnego kraju Dźwierzuty stają się siedzibą Gminy. [ŹRÓDŁO: STRONA INTERNETOWA Lokalizacja obszaru gminy na tle województwa i powiatu Gmina Dźwierzuty znajduje się w północno - wschodniej części Polski w województwie Warmińsko - Mazurskim, w powiecie szczycieńskim. Zgodnie z podziałem fizyczno - geograficznym (J.Kondracki) położony jest w obrębie Pojezierza Mrągowskiego. RYS. nr 1 - Mapa z podziałem na mezoregiony z podaną lokalizacją gminy Dźwierzuty Oznaczenia cyfrowe mezoregionów: Pojezierze Olsztyńskie; Pojezierze Mrągowskie; Kraina Wielkich Jezior Mazurskich; Kraina Węgorapy; Szeskie Wzgórza; Pojezierze Ełckie; Równina Mazurska. Wzdłuż zachodniej granicy gminy przebiega granica z Pojezierzem Olsztyńskim. Mezoregiony te wchodzą w skład makroregionu Pojezierza Mazurskiego i razem z Pojezierzami Południowobałtyckimi jest on częścią okołobałtyckiej strefy pojeziernej. Gmina Dźwierzuty od wschodu graniczy z gminami: Barczewo, Purda i Pasym, od południa z gminą Szczytno, od strony zachodniej z gminami Sorkwity, Piecki i Świętajno, a od północy z gminą Biskupiec. 22

23 RYS. nr 2 - Podział administracyjny powiatu szczycieńskiego. Przez obszar gminy przebiegają szlaki komunikacyjne: Droga krajowa nr 57 łącząca Bartoszyce - Biskupiec - Dźwierzuty - Szczytno - Przasnysz - Maków Mazowiecki - Pułtusk. Droga wojewódzka nr 600 łącząca Mrągowo - Kałęczyn - Szczytno. Nieczynna linia kolejowa Biskupiec - Szczytno. 23

24 RYS. nr 3 - Układ komunikacyjny Gminy Dźwierzuty. 24

25 3.3. Istniejący stan środowiska Stan środowiska gminy został opisany na podstawie wszelkich dostępnych materiałów tematycznych oraz obserwacji terenowych i ramowych wytycznych co do projektowanego sposobu użytkowania terenu badań Obszary chronione i środowisko przyrodnicze Gminą Dźwierzuty posiada na swoim terytorium wyraźne trzy obszary - północny, rolniczy, centralny z miejscowością Dźwierzuty ora południowy, krajobrazowo - turystyczny, z znacząco dużymi obszarami chronionymi. Na obszarze południowym przy udziale obszarów leśnych poprzeplatanych jeziorami oraz terenami rolniczymi, a także niskim wskaźnikiem zaludnienia stworzone zostały dogodne warunki do występowania siedlisk cennych i rzadkich gatunków roślin i zwierząt. Obszary chronione mają często tendencję do pokrywania się nawzajem. Należy wymienić następujące obszary podlegające ochronie prawnej: Obszary Natura 2000 o Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Natura Puszcza Napiwodzko - Raumucka (kod obszaru: PLB280007) o o Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000 Puszcza Piska (kod obszaru: PLB280008), NATURA Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty Ostoja Piska (kod obszaru: PLH280013), 25

26 MAPA OBRAZUJĄCA ROZKŁAD POKRYCIA GMINY OBSZARAMI NATURA

27 Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000 Puszcza Napiwodzko - Ramucka (kod obszaru: PLB280007) Obszar obejmuje znaczną część dużego kompleksu leśnego (lesistość ok. 75%), leżącego na północny wschód od Nidzicy, obejmując fragment powierzchni morenowej o bardzo urozmaiconej rzeźbie (deniwelacje do m, najwyższe wzniesienia do 220 m n.p.m.) oraz sandru o łagodniejszej lecz również pagórkowatej rzeźbie. Występuje wiele bezodpływowych jeziorek, oczek wodnych i torfowisk. Największą część terenu odwadnia rzeka Omulew (dopływ Narwi), która słabo wciętą, silnie zatorfioną doliną, zbierając wody szeregu wpadających do niej rzeczek i strumieni. Południowy skraj obszaru należy do zlewni rzeki Orzyc. Północną i południowo-zachodnią część terenu odwadnia Łyna (dopływ Pregoły), która płynie doliną wciętą na m w otaczające ją wzgórza. Na terenie ostoi leży ponad 50 jezior, w większości niewielkich. Największe z nich to: jez. Łańskie (1070 ha), jez. Kośno (552 ha) i jez. Omulew (549 ha). Część jezior to zbiorniki głębokie i przepływowe, część - płytkie i bezodpływowe. Przeważają zbiorniki mezo- i eutroficzne, nieliczne są jeziora dystroficzne. W ostoi występują duże powierzchnie torfowisk niskich i przejściowych; torfowiska wysokie występują znacznie rzadziej. Powierzchnia leśna zajęta jest przede wszystkim przez zbiorowiska borowe, głównie boru sosnowego świeżego. Na niżej położonych terenach występują bory mieszane, na torfowiskach bór bagienny i sosnowy bór wilgotny. Na najsuchszych wzniesieniach występuje bór chrobotkowy. Zbiorowiska lasów liściastych to nielicznie występujące grądy oraz olsy i zarośla łozowe. Na terenie obszaru występuje co najmniej 35 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 14 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej (C3,C6) następujących gatunków ptaków: bąk (PCK), bielik (PCK), błotniak zbożowy (PCK), bocian czarny, cietrzew (PCK), kania czarna (PCK), kania ruda (PCK), kraska (PCK), muchołówka białoszyja, orlik krzykliwy (PCK), puchacz (PCK), rybitwa rzeczna, rybołów (PCK) i trzmielojad; w stosunkowo wysokiej liczebności (C7) występują: bocian biały, błotniak stawowy, derkacz, żuraw i zimorodek. W okresie wędrówek występuje co najmniej 1% populacji szlaku wędrówkowego (C2) żurawia. Spośród zagrożeń dla funkcjonowania ostoi wymienia się: nieodpowiednie prowadzenie gospodarki leśnej poprzez usuwanie starych drzewostanów i martwego drewna, presja turystyczno-rekreacyjna, w szczególności lokalizacja domków letniskowych nad jeziorami, niszczenie siedlisk, płoszenie i zabijanie zwierząt pojazdami, w tym pojazdami terenowymi quadami, zanieczyszczenie i eutrofizacja wód, sukcesja roślinności drzewiastej i krzewiastej w ekosystemach nieleśnych, zalesienia gruntów nieleśnych, melioracje odwadniające. 27

28 Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000 Puszcza Piska (kod obszaru: PLB280008) Obszar cechuje się dużą powierzchnią ogólną 173 tys. ha oraz licznymi jeziorami, w tym największym polskim jeziorem Śniardwy. Teren jest w większości porośnięty borami. Występuje tu stosunkowo dużo drzewostanów powyżej 100 lat. Obszar w ujęciu międzynarodowym jest ważną ostoją bielika Haliaeetus albicilla, orlika krzykliwego Aquila pomarina, żurawia Grus grus oraz włochatki Aegolius funereus. W ostoi stwierdzono występowanie 202 gatunków ptaków, w tym 153 lęgowych. Występuje tu 48 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, z tego 35 jest lęgowych. Spośród gatunków ptaków wymienionych w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt na terenie obszaru występuje 28 gatunków. W skali kraju obszar jest ważną ostoją bąka Botaurus stellaris, bielika Haliaeetus albicilla, trzmielojada Pernis apivorus, kani czarnej Milvus migrans, żurawia Grus grus, orlika krzykliwego Aquila pomarina oraz włochatki Aegolius funereus. Spośród zagrożeń dla funkcjonowania ostoi wymienia się: nieodpowiednie prowadzenie gospodarki leśnej poprzez usuwanie starych drzewostanów i martwego drewna, presja turystyczno-rekreacyjna, w szczególności zabudowa jezior, niszczenie siedlisk, płoszenie i zabijanie zwierząt pojazdami, w tym pojazdami terenowymi quadami, zanieczyszczenie i eutrofizacja wód, sukcesja roślinności drzewiastej i krzewiastej w ekosystemach nieleśnych, zalesienia gruntów nieleśnych, melioracje odwadniające. Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty Natura 2000 Ostoja Piska (kod obszaru: PLH280013) Obszar zajmuje powierzchnię 58 tys. ha. Powierzchnia wpisuje się w OSOP Natura 2000 Puszcza Piska. Odznacza się dużą różnorodnością biologiczną. Występują tu prawie wszystkie podstawowe zbiorowiska roślinne charakterystyczne dla Polski północnowschodniej. Z siedlisk Natura 2000 największą powierzchnię zajmuje grąd subkontynentalny Tilio-Carpinetum Niespełna 70 % powierzchni obszaru zajmują lasy, wśród których dominują bory sosnowe. Lasy łęgowe i olsy zachowały się jedynie w dolinach rzecznych. Stosunkowo duży udział stanowią dobrze zachowane zbiorowiska wodne i torfowiskowe. Flora naczyniowa liczy około 900 gatunków. Spośród siedlisk wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej (Dyrektywy 28

29 Rady 92/43/EWG) na terenie obszaru występuje 16 ich rodzajów oraz 16 gatunków z Załącznika II. Jest to również ważna ostoja wydry Lutra lutra, bobra Castor fiber i wilka Canis lupus. Spośród zagrożeń wymienia się: intensyfikacja ruchu turystycznego i zwiększenie presji rekreacyjnej, a zwłaszcza lokalizacja domków letnich nad jeziorami, zintensyfikowanie gospodarki leśnej, wędkarstwa, gospodarki rolnej, melioracje odwadniające. Rezerwaty przyrody o Rezerwat Kulka Rezerwat częściowy, florystyczny Kulka - Utworzony został w 1955 roku w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych fragmentu lasu mieszanego ze stanowiskami flory pontyjskiej i roślin chronionych. Omawiany rezerwat znajduje się w Gminie Dźwierzuty około 1 km od wsi Orżyny. Ciągnie się on wąskim pasem szerokości m i długości około 2500 m wzdłuż wschodniego brzegu rynnowego jeziora Łęsk w leśnictwie Kulka. Usytuowany na wysokim brzegu jeziora rezerwat porasta w większości las dębowo grabowy oraz fragmentem bór mieszany. Powierzchnia rezerwatu obecnie wynosi 12,39 ha. 29

30 Obszary chronionego krajobrazu o o Obszar Chronionego Krajobrazu Pojezierza Olsztyńskiego. Spychowski Obszar Chronionego Krajobrazu. Obszar Chronionego Krajobrazu Pojezierza Olsztyńskiego Utworzony na mocy rozporządzenie Nr 153 Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Pojezierza Olsztyńskiego (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 198, poz. 3104). Obszar Chronionego Krajobrazu Pojezierza Olsztyńskiego, zwany dalej Obszarem, o powierzchni ,4 ha położony jest w województwie warmińsko mazurskim, w powiecie olsztyńskim na terenie gmin: Purda, Barczewo, Biskupiec oraz w powiecie szczycieńskim na terenie gmin: Pasym, Dźwierzuty, Szczytno. Na obszarze wprowadza się następujące zakazy: 1. zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor, legowisk, innych schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk, złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarką rolną, leśną, rybacką i łowiecką; 2. realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227); 3. likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, jeżeli nie wynikają one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych; 4. wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów i bursztynu; 5. wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciw osuwiskowym lub utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub remontem urządzeń wodnych; 6. dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli służą innym celom niż ochrona przyrody lub zrównoważone wykorzystanie użytków rolnych i leśnych oraz racjonalna gospodarka wodna lub rybacka; 7. likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów wodnobłotnych; 30

31 8. lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem urządzeń wodnych oraz obiektów służących prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej. Spychowski Obszar Chronionego Krajobrazu Obszar został utworzony Rozporządzeniem nr 133 Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 12 listopada 2008 r. w sprawie Spychowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Warm.- Maz. z 2008 r. nr 178, poz. 2615). Spychowski Obszar Chronionego Krajobrazu, o powierzchni ,8 ha położony jest w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim na terenie gmin: Dźwierzuty, Szczytno i Świętajno oraz w powiecie piskim na terenie gminy Ruciane-Nida. Na obszarze wprowadza się następujące zakazy: 1. zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor, legowisk, innych schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk, złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarką rolną, leśną, rybacką i łowiecką; 2. realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227); 3. likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, jeżeli nie wynikają one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych; 4. wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów i bursztynu; 5. wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciw osuwiskowym lub utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub remontem urządzeń wodnych; 6. dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli służą innym celom niż ochrona przyrody lub zrównoważone wykorzystanie użytków rolnych i leśnych oraz racjonalna gospodarka wodna lub rybacka; 7. likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów wodnobłotnych; 8. lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem urządzeń wodnych oraz obiektów służących prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej. 31

32 MAPA OBRAZUJĄCA OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU ORAZ ZESPOŁY PRZYRODNICZO - KRAJOBRAZOWE NA TLE 32

33 Zespół Przyrodniczo - Krajobrazowy o Zespół przyrodniczo krajobrazowy "Rzeka Babant i Jezioro Białe" Zespół przyrodniczo krajobrazowy powołany został rozporządzeniem Nr 11 Wojewody Warmińsko - Mazurskiego z dnia 11 stycznia 2000 r. w sprawie uznania zespołu przyrodniczo krajobrazowego (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 2, poz. 20 z 2000 r.) oraz rozporządzeniem Nr 26 Wojewody Warmińsko - Mazurskiego z dnia 9 sierpnia 2007 r. w sprawie zespołu przyrodniczo - krajobrazowego "Rzeka Babant i Jezioro Białe" (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 122, poz z 2007 r.), a także stosownymi rozporządzeniami zmieniającymi. Zespół zlokalizowany jest na terenie gmin Piecki,Sorkwity, Dźwierzuty, Świętajno i Biskupiec o powierzchni ha. Na obszarze zespołu przyrodniczo - krajobrazowego, zabrania się: 1. niszczenia, uszkadzania lub przekształcania obszaru; 2. wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym lub przeciwpowodziowym albo budową, odbudową, utrzymywaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych; 3. uszkadzania i zanieczyszczania gleby; 4. dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli zmiany te nie służą ochronie przyrody albo racjonalnej gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej; 5. likwidowania, zasypywania i przekształcania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych; 6. wylewania gnojowicy, z wyjątkiem nawożenia użytkowanych gruntów rolnych; 7. zmiany sposobu użytkowania ziemi; 8. wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów i bursztynu; 9. umyślnego zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia nor, legowisk zwierzęcych oraz tarlisk i złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarką rolną, leśną, rybacką i łowiecką; 10. umieszczania tablic reklamowych. 11. powyższe przepisy ustanowione w granicach zespołu przyrodniczo krajobrazowego rzeka Babant i Jezioro Białe nie dotyczą: prac wykonywanych na potrzeby ochrony przyrody po uzgodnieniu z organem ustanawiającym daną formę ochrony przyrody; realizacji inwestycji celu publicznego po uzgodnieniu z organem ustanawiającym daną formę ochrony przyrody; zadań z zakresu obronności kraju w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa państwa; likwidowania nagłych zagrożeń bezpieczeństwa powszechnego i prowadzenia akcji ratowniczych. 33

34 Zakres obszaru chronionego obwiedziono niebieską linią z okrągłymi znacznikami graficznymi. 34

35 Pomniki przyrody Wykaz pomników przyrody występujących na terenie Gminy Dźwierzuty LP. NR EWID. OBIEKT OBWÓD CM WYSOKOŚĆ M GMINA LOKALIZACJA ROK UZNANIA GŁAZ- GRANITOGNEJS SZARY ,4 DŹWIERZUTY N-CTWO SZCZYTNO, L- CTWO KULKA ODDZ. 74 (1970) RLB-1 6/143/ R DĄB SZYPUŁKOWY QUERCUS ROBUR DŹWIERZUTY M. MAŁKSZEWO, PARK PODWORSKI RGŻL-OP-402/ R GŁAZ- GRANIT SZARY ,4 DŹWIERZUTY NIECZYNNY CMENTARZ NA WZGÓRZU K. ZALESIA RGŻL-OP-403/ R. LIPA L-CTWO RAŃSK ODDZ. 7G, DZ. URZ. WOJ DROBNOLISTNA TILIA CORDATA DŹWIERZUTY DZIUPLE W 3 KONARACH NA WYS. 7 M, W PNIU WBITE OLSZTYŃSKIEGO NR 12 PÓZ. 236 Z LIPA BARTNA" HAKI-WŁAZY R. JAŁOWIEC N-CTWO STRZAŁOWE, M. DZ. URZ. WOJ POSPOLITY JUNIPERUS RAŃSK, PRZY DRODZE 90 7 DŹWIERZUTY POLNEJ 1 50 M OD SZOSY OD OLSZTYŃSKIEGO NR 4 PÓZ. 88 Z COMMUNIS JELENIEWA R JAŁOWIEC POSPOLITY JUNIPERUS COMMUNIS 56 6 DŹWIERZUTY N-CTWO STRZAŁOWO, PRZY DRODZE POLNEJ MIĘTKIE- RAŃSK DZ. URZ. WOJ. OLSZTYŃSKIEGO NR 35 PÓZ. 493 Z R DĄB BEZSZYPUŁKOWY QUERCUS PETRAEA N-CTWO STRZAŁOWE, L- DZ. URZ. WOJ. CTWO RAŃSK, ODDZ. IB, M. OLSZTYŃSKIEGO DŹWIERZUTY ROGALE, OK. 25 M OD NR 35 PÓZ. 493 Z SKRAJU ŁĄKI R. ŹRÓDŁO DANYCH : RDOŚ OLSZTYN (AKTUALIZACJA NA 2012 R.) 35

36 Strefy ciszy Rozporządzeniem nr 45 Wojewody Olsztyńskiego z dnia 5 czerwca 1998 roku, na obszarze gminy Dźwierzuty objęto strefą ciszy jeziora: Łęsk i Babięty Wielkie, a także akwen Babięty Małe - przylegający do granic gminy. Na akwenach tych obowiązuje generalnie zakaz używania silników spalinowych do napędu jednostek pływających. Sieć ekologiczna. Według koncepcji krajowej sieci ekologicznej ECONET - POLSKA obszar całej gminy należy do obszarów o wysokiej randze. Zachodnia i wschodnia część terenów gminy znajdują się w obrębie obszarów węzłowych o znaczeniu międzynarodowym. Część zachodnia leży w obrębie obszaru Zachodniomazurskiego", a część wschodnia gminy w obrębie Puszczy Piskiej". Niektóre z tych terenów to biocentra obszaru węzłowego. Dotyczy to terenów w rejonie Łąk Dymerskich i na południe od nich, a także większości obszarów południowo - wschodniej części gminy. W hierarchii sieci ekologicznej są to obszary o najwyższej randze. Pas środkowy gminy o rozciągłości południkowej wchodzi w skład korytarza ekologicznego o znaczeniu międzynarodowym, łączącego wspomniane obszary węzłowe o znaczeniu międzynarodowym: Zachodniomazurski" i Puszczy Piskiej". Są to na ogół tereny rolne w rejonie miejscowości Grodziska, Przytuły, Targowska Wola, Kałęczyn, Targowo, Olszewki, Jabłonka, Nowe Kiejkuty Rzeźba terenu Powierzchnia terenu Gminy Dźwierzuty została ukształtowana przez lądolód zlodowacenia północnopolskiego, głównie w jego fazie pomorskiej. Obszar położony na terenie Pojezierza Mrągowskiego. Cechą tego regionu jest charakterystyczna mniej więcej południkowo zorientowane pobrużdżenie rynnami lodowcowymi oraz równoleżnikowe przebieg 7 łańcuchów moren. Dział wody Wisły i Pregoły przebiega w ten sposób, że wody z zachodnich rynien kierują się na południe od Narwi, ze wschodnich zaś do Łyny. Wzdłuż rynien ciągną się wały ozów i kemów, ale na wysoczyznach między rynnami występuje glina morenowa. Jeziora zajmują około 5% powierzchni regionu. Licząc od południowego - zachodu pierwszą rynnę wypełnia jezioro Sasek Wielki, mające odpływ do rzeki Omulew i Narwi. W drugiej rynnie z kolei, na południe od morenowego Jeziora Rańskiego znajduje się kręte i wąskie jezioro Łęsk, którego przedłużeniem jest jezioro Wałpusz na Równinie Mazurskiej. Trzecia i kolejne rynny wychodzą już poza obszar badań. Większych jezior na terenie gminy jest 14. Największe to: Sasek Wielki, Rańskie i Babięty Wielkie. Rzeźbę terenu wydzieleń objętych studium zostanie opisana w dalszej części opracowania - dla każdego z wydzielonych obszarów. 36

37 Budowa geologiczna Obszar gminy leży w zasięgu prekambryjskiej platformy wschodnioeuropejskiej, w jednostce tektonicznej zwanej wyniesieniem mazursko - suwalskim. Zachodnia część gminy to pagórkowata morena czołowa, o intensywnie zróżnicowanej rzeźbie, której powierzchnia usytuowana jest na wysokościach rzędu m n.p.m. Podobną charakterystykę posiada rejon na wschód od wsi Nowe Kiejkuty. Część południowowschodnia i wschodnia gminy to obszary falistego sandru. Dzieli on tereny wysoczyznowe na dwie części: zachodnią i wschodnią. Otwory dla rozpoznania głębszej budowy geologicznej pozwalają stwierdzić że strop utworów krystalicznych (sjenity) zalega na głębokości ok m p.p.t. W jeszcze głębszym podłożu nawiercano gabro. Powyższe obserwacje stanowią podstawę do faktu, iż w obrębie utworów krystalicznych nastąpiła intruzja sjenitu kwarcowego wśród gabra piroksenowi-ambifolo-biotytowego. Skały magmowe intrudowały w kompleks gnejsowy. Pokrywę osadową na obszarze gminy tworzą utwory mezozoiczne i kenozoiczne. Na profil mezozoiku składają się skały detrytyczne i węglanowe pochodzące z triasu i jury oraz wapienie, opoki i margle datowane na górną kredę. Miąższość utworów mezozoicznych szacuje się na 800 m. 37

38 FRAGMENT MAPY GEOLOGICZNEJ POLSKI, OBEJMUJĄCY GMINĘ DŹWIERZUTY 3- żwiry, piaski, mady rzeczne, torfy i namuły; 14- piaski i żwiry sandrowe; 15- piaski i mułki kemów; 17- żwiry, piaski, głazy i gliny moren czołowych; 18- gliny zwałowe, ich zwietrzeliny, piaski i żwiry lodowcowe. Pm zasięg fazy pomorskiej zlodowacenia Wisły [ŹRÓDŁO: PAŃSTWOWY INSTYTUT GEOLOGICZNY - PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY] Jak obrazuje powyższa rycina, zewnętrzna pokrywa czwartorzędowa i neogeńska składa się głównie z utworów polodowcowych różnej granulacji. Ich rozmieszczenie jest deprymowane ostatnim zlodowaceniem. 38

39 Gleby STRUKTURA UŻYTKOWANIA ZIEMI W GMINIE DŹWIERZUTY LP. RODZAJ UŻYTKU GRUNTOWEGO POWIERZCHNIA [W HA] 1. GRUNTY ORNE 10907,00 2. ŁĄKI TRWAŁE 1287,00 3. PASTWISKA TRWAŁE 2834,00 4. SADY 11,00 5. GRUNTY ROLNE ZABUDOWANE 338,00 6. GRUNTY POD ROWAMI 92,00 7. GRUNTY POD WODAMI 1683,00 8. GRUNTY ZABUDOWANE I ZURBANIZOWANE 754,00 9. GRUNTY ZADRZEWIONE I ZAKRZEWIONE 371,00 W WIEKU DO 40 LAT 1413, LASY (NADLEŚNICTWA) PARKI I REZERWATY 1165,34 POZOSTAŁE 3892,39 RAZEM 24748,00 [Źródło: Urząd Gminy Dźwierzuty, 2012 r.] 39

40 Strukturę użytkowania gruntu obrazują powyższe ryciny. Wśród gruntów rolnych przeważają grunty orne ( 41,4 % powierzchni gminy). Znaczny jest udział pastwisk, który stanowi 10,7 % powierzchni gminy. Dominującym typem gleb są gleby brunatne. Kompleksami przeważającymi na terenie gminy, a dominującymi na wysoczyźnie morenowej są głównie: kompleks pszenny dobry i pszenny wadliwy o składzie gatunkowym glin lekkich całkowitych lub glin lekkich zalegających na glinie średniej bądź piaskach gliniastych mocnych. Gleby kompleksów pszennych są zwięzłe, o wykształconym profilu orno-próchnicznym i dobrej strukturze. Pod względem przydatności rolniczej są uniwersalne i wydajne: zaliczone do III i IVa klasy bonitacyjnej. Znaczny udział kompleksu trzeciego wadliwego związany jest z intensywnie zróżnicowaną rzeźbą wysoczyzny morenowej. Jego przewaga zaznacza się w rejonie wsi Nowe Kiejkuty, Mały Rusek, Julianowo, Rumy, Stankowo. Gleby kompleksów żytnich bardzo dobrego i dobrego skupiają się głównie w części południowo - wschodniej oraz w okolicach Rutkowa, Lupowa, Dźwierzut. W składzie gatunkowym dominują piaski gliniaste mocne i lekkie od powierzchni, zalegające na ginie lekkiej lub piasku słabogliniastym. Zaliczone są do klas bonitacyjnych IIIb i IV. Przepuszczalne piaszczyste gleby kompleksu żytniego słabego i żytnio - łubinowego występują w rejonie wsi Rogale, Gisiel, Babięty, na zachód od wsi Targowe oraz na terenach przyległych do lasów. Są to słabe gleby, suche, dość ubogie w składniki pokarmowe należące do V i VI klasy bonitacyjnej. Pod względem gatunkowym są to piaski słabogliniaste zalegające na piasku luźnym lub żwirze - okolice wsi Rogale. Trwałe użytki zielone występują na terenie gminy w rozproszeniu, głównie na terenach obniżeń wysoczyzny. Są to użytki zielone średnie - III i IV klasy bonitacyjnej, i słabe - V i VI klasy bonitacyjnej. Gleby trwałych użytków zielonych w większości są pochodzenia organicznego (głównie gleby torfowe ). UDZIAŁ PROCENTOWY UŻYTKOWANIA ZIEMI W OBRĘBACH GRUNTY ORNE UŻYTKI ZIELONE LP. NAZWA OBRĘBU KLASY RIIIA I RIIIB [HA] % W STOSUNKU DO CAŁEJ GMINY KLASY RIVA I RLVB [HA] % W STOSUNKU DO CAŁEJ GMINY KLASA III [HA] % W STOSUNKU KLASA IV DO CAŁEJ [HA] GMINY % W STOSUNK U DO CAŁEJ GMINY 1. DĄBROWA 37,1786 2,39 66,0599 1,53 10,2441 2,04 64,9153 3,77 2. DŹWIERZUT 295, ,06 565, ,13 56, ,33 211, ,28 3. GISIEL 9,9700 0,64 156,0000 3,62 0,7700 0,15 95,3012 5,53 4. JABŁONKA 77,8160 5,01 238,9697 5,55 34,4238 6,85 41,0428 2,38 5. JELENIOWO - 0,00 1,2700 0,03-0,00 17,2400 1,00 6. LINOWO 59,2446 3,82 214,9789 4,99 0,7400 0,15 69,8454 4,06 7. ŁUPOWO 184, ,89 371,8007 8,63 56, ,33 141,5800 8,22 40

41 8. MIĘTKIE 32,2223 2,08 307,2288 7,13 0,8100 0,16 31,3530 1,82 9. NOWE 16,7578 1,08 260,9581 6,06 1,9200 0,38 97,5550 5, OLSZEWKI 154,0109 9,92 424,1677 9,84 41,6756 8,29 72,4558 4, ORZYNY 103,7671 6,68 273,2087 6,34 3,0400 0,60 53,1959 3, POPOWA 58,8286 3,79 213,7255 4,96 23,4795 4,67 77,2706 4, RAŃSK 41,3155 2,66 431, ,00 7,9235 1,58 255, , RUMY 274, ,68 438, ,17 131, ,11 220, , SĄPŁATY 59,5165 3,83 233,8899 5,43 40,5044 8,06 94,6504 5, TARGOWO 146,8683 9,46 111,9495 2,60 91, ,30 178, ,35 RAZEM 1552, , , ,00 502, , , ,00 [ŹRÓDŁO: URZĄD, STAN NA R.] Surowce naturalne Gmina Dźwierzuty jest bogata pod względem występowania złóż kruszywa naturalnego. Na jej terenie udokumentowanych zostało 10 złóż tego surowca. W bezpośrednim sąsiedztwie gminy znajdują się także obszary rozpoznanych i czynnych kopalni. Część występujących na obszarze gminy złóż ma charakter ponadlokalny. Znaczna cześć ma jednak znaczenie lokalne, a ze względu na udział terenów prawnie chronionych oraz wpływ wydobywania kopalin na elementy środowiska w sposób znaczący, możliwości udokumentowania, a tym bardziej eksploatacji tych złóż jest ograniczona. Nadrzędne jest zwrócenie uwagi podczas procesu eksploatacji na ograniczenie oddziaływania oraz konieczność rekultywacji terenu wyrobisk do stanu pierwotnego. Zachowanie naturalnego krajobrazu polodowcowego powinno być uwzględniane zarówno w procesach planistycznych jak i na etapach inwestycyjnych. Kolejną bardzo ważną sprawą jest przed wydaniem koncesji wykonanie bardzo wnikliwej analizy hydrogeologicznej. Badania te muszą skupiać się na ocenie wpływu działającej kopalni na wody podziemne w tym wody Głównego Zbiornika Wód Podziemnych 213 Olsztyńskiego. Wszelkie wykryte okna hydrogeologiczne mogące być przyczyną zanieczyszczeń wód wgłębnych należy szczegółowo rozpoznać i zabezpieczyć. Każdą koncesję należy szczegółowo rozpatrzeć w tym właśnie kierunku (poprzedzając badaniami). Zgodnie z uwarunkowaniami prawnymi w granicach Obszarów Chronionego Krajobrazu należy wprowadzić zakaz wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów i bursztynu oraz wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub remontem urządzeń wodnych; 41

42 Wykaz złóż kopalin na terenie Gminy Dźwierzuty wraz z charakterystyką stanu ich zagospodarowania LP. NR MIDAS NAZWA ZŁOŻA KOPALINY RODZAJ ZŁOŻA KOPALINY STAN ZAGOSPODAROWANIA GISIEL-DYMER SZCZEPANKOWO GĄSIOROWO GĄSIOROWO II MIĘTKIE NOWE KIEJKUTY TARGOWO TARGOWO I TARGOWO II TARGOWO III JABŁONKA JABŁONKA JABŁONKA DZ.NR 109/ JABŁONKA II KRUSZYWO NATURALNE (PIASKI I ŻWIRY) KRUSZYWO NATURALNE (PIASKI I ŻWIRY) KRUSZYWO NATURALNE (PIASKI I ŻWIRY) KRUSZYWO NATURALNE (PIASKI I ŻWIRY) KRUSZYWO NATURALNE (PIASKI I ŻWIRY) KRUSZYWO NATURALNE (PIASKI I ŻWIRY) KRUSZYWO NATURALNE (PIASKI I ŻWIRY) KRUSZYWO NATURALNE (PIASKI I ŻWIRY) KRUSZYWO NATURALNE (PIASKI I ŻWIRY) KRUSZYWO NATURALNE (PIASKI I ŻWIRY) KRUSZYWO NATURALNE (PIASKI I ŻWIRY) KRUSZYWO NATURALNE (PIASKI I ŻWIRY) KRUSZYWO NATURALNE (PIASKI I ŻWIRY) KRUSZYWO NATURALNE (PIASKI I ŻWIRY) ZŁOŻE ROZPOZNANE WSTĘPNIE EKSPLOATACJA ZANIECHANA ZŁOŻE ROZPOZNANE WSTĘPNIE ZŁOŻE ZAGOSPODAROWANE ZŁOŻE ZAGOSPODAROWANE ZŁOŻE EKSPLOATOWANE OKRESOWO ZŁOŻE ZAGOSPODAROWANE ZŁOŻE ROZPOZNANE SZCZEGÓŁOWO ZŁOŻE ROZPOZNANE SZCZEGÓŁOWO ZŁOŻE ROZPOZNANE SZCZEGÓŁOWO ZŁOŻE EKSPLOATOWANE OKRESOWO ZŁOŻE ROZPOZNANE SZCZEGÓŁOWO ZŁOŻE ZAGOSPODAROWANE ZŁOŻE ZAGOSPODAROWANE 42

43 JABŁONKA II/ JABŁONKA III RASZĄG* KRUSZYWO NATURALNE (PIASKI I ŻWIRY) KRUSZYWO NATURALNE (PIASKI I ŻWIRY) KRUSZYWO NATURALNE (PIASKI I ŻWIRY) ZŁOŻE ZAGOSPODAROWANE ZŁOŻE ZAGOSPODAROWANE ZŁOŻE ROZPOZNANE WSTĘPNIE * - ZŁOŻE KOPALINY CZĘŚCIOWO USYTUOWANE W GRANICACH [SERWIS MIDAS PAŃSTWOWEGO INSTYTUTU GEOLOGICZNEGO - PAŃSTWOWEGO INSTYTUTU BADAWCZEGO, 2011 R.] Wody powierzchniowe Przeważająca część obszaru gminy znajduje się w zlewni rzeki Omulwi, Rozogi i Krutyni, które należą do zlewiska Wisły, jedynie część północno-zachodnia należy do dorzecza Łyny, co stanowi zlewisko Zalewu Wiślanego. Położenie hydrograficzne obszaru gminy przy głównym wododziale jest spowodowane brakiem istnienia większych rzek. Natomiast teren gminy obfituje w liczne strugi. Największa z nich to Babant w dorzeczu Krutyni, której przepływ średni przy ujściu z 43

44 terenu gminy wynosi około 820 l/sek. Drugim co do wielkości jest Kanał Dźwierzucki w dorzeczu Omulwi, którego przepływ średni przy ujściu do jeziora Sasek Wielki wynosi około 300 l/sek. Ponadto znaczący przepływ ma też struga uchodząca z jez. Rańskiego (196 l/sek) i ciek w rejonie Łupowa (3 km powyżej ujścia do jeziora Sasek Wielki (112 l/sek). W dorzeczu Łyny największym jest ciekiem jest Kanał Dymerski o średnim przepływie 104 l/sek. Cały obszar gminy znajduje się w zlewni pojeziernej. Jeziora są istotnym elementem sieci hydrograficznej gminy. Większych jezior jest 14. Największe to Sasek Wielki, Rańskie i Babięty Wielkie. Jezioro Babięty Wielkie odznacza się dużą głębokością maksymalnie dochodzi do 65 m głębokości. Stan czystości wód: Główny dopływ Kanał Dźwierzucki wiosną prowadził wody pozaklasowe, a latem III klasy czystości o czym decydowało zanieczyszczenie bakteryjne ( miano coli typu kałowego). Podobnej jakości były wody dopływu z jeziora Linowskiego, lecz okresowo zawierały dużo fosforu. Ciek z okolic Małszewka, przyjmujący wody pochłodnicze także wiosną prowadził wody pozaklasowe ze względu na nadmierną zawartość fosforu i substancji organicznej. Dopływ z okolic Julianowa prowadził wody w II klasie czystości. - j. Linowskie 1989 r nie odpowiadało normom wg. raportu WIOŚ. - j. Rańskie III klasa czystości, badanie było przeprowadzone w 1990 r. - j. Łęsk II klasa czystości, badanie było przeprowadzone w 1993 r. - j. Babięty Wlk- II klasa czystości wg. badań z 1989 r. Wiadomości o stanie czystości wód pochodzą z Raportu o stanie środowiska Województwa Warmińsko Mazurskiego w latach Tabela. Charakterystyczne parametry jezior: Nazwa jeziora Powierzchnia [ha] Głębokość średnia [m] Głębokość max [m] 1. Sasek Wielki 869,3 8,1 38,0 2. Rańskie 291,3 3,8 7,8 3. Babięty Wielkie 250,4 23,9 65,0 4. Łęsk 116,9 11,0 39,5 5. Sąpłaty (Buczek) 81,4 5,0 16,0 6. Łęczek 39,5 5,4 16,8 7. Małszeweckie 35,2 3,6 6,0 8. Arwiny 33,9 b.d. 14,0 9. Dźwierzuty 25,4 b.d. b.d. 10. Miętkie 23,0 b.d. 3,0 11. Słupek 17,1 b.d. 6,0 44

45 12. Linowskie 12,7 b.d. b.d. 13. Borówko 9,9 b.d. 12,0 14. Zaleśno 5,0 b.d. b.d. [ŹRÓDŁO: STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY DŹWIERZUTY] WYKAZ CIEKÓW WODNYCH NA TERENIE GMINY WRAZ Z ICH CHARAKTERYSTYCZNYMI PARAMETRAMI LP. NAZWA CIEKU WODNEGO UREGULOWANA DŁUGOŚĆ CIEKU [M], W TYM: NIEUREGULOWANA 1. RZEKA RAŃSK 1890 X 2. RZEKA BABANT X RZEKA DYMER 4100 X 4. STRUGA DŹWIERZUCKA 8860 X 5. CIEK MIĘTKIE X 4860 RAZEM RAZEM [ŹRÓDŁO: ZARZĄD MELIORACJI I URZĄDZEŃ WODNYCH W OLSZTYNIE, REJONOWY ODDZIAŁ W SZCZYTNIE, STAN NA R.] Wody podziemne Warunki hydrogeologiczne gminy są na ogół korzystne, jednak często zmienne, nawet w obrębie jednego ujęcia. Średnie wydajności pojedynczych studni wynoszą przeważnie m 3 /h. Wydajności jednostkowe wahają się w szerokich granicach: od kilku do kilkunastu m³/h/m depresji (nawet w obrębie jednego ujęcia). Sporadycznie występują wartości ułamkowe lub wynoszące kilkadziesiąt m³/h/m depresji. Miąższości warstw wodonośnych wynoszą od 5 m do 33 m, najczęściej jest to jednak kilkanaście metrów. W części zachodniej, środkowej i prawdopodobnie na wschodnim skraju gminy pierwsza użytkowa warstwa wodonośna zalega na głębokości 30m p.p.t. Natomiast w częściach południowo-wschodniej i północno - wschodniej studnie wiercone wykorzystują warstwy wodonośne położone na głębokości m. Stosunkowo najtrudniejsze warunki hydrogeologiczne występują w rejonie Popowej Woli. Na większości obszaru gminy warstwy wodonośne od powierzchni terenu posiadają na ogół naturalną izolację z warstw o słabej przepuszczalności. Według obecnego rozpoznania hydrogeologicznego użytkowy poziom wodonośny o zróżnicowanej izolacji, często słabej, narażony jest na zanieczyszczenia z powierzchni terenu, zalega w zachodniej części gminy, w części południowo - zachodniej i w jej części wschodniej. Na tych terenach użytkowa warstwa wodonośna w studniach jest miejscami pozbawiona izolacji (okna hydrogeologiczne) i w związku z tym szczególnie narażona na zanieczyszczenie. Takie warunki stwierdzono w rejonie Dźwierzut, Bud, Łupowa, Stankowa, nad jez. Sąpłaty i Sasek Wielki. 45

46 W 1988 roku opracowana została mapa Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) w Polsce na której wyróżniono obszary o korzystnych parametrach filtracyjnych warstw wodonośnych. Wyróżniono między innymi GZWP Olsztyn, w obrębie którego, znajduje się większość obszaru gminy. Tylko jej część północno -wschodnia nie została włączona w skład tego zbiornika. Tereny w obrębie zbiornika zostały uznane za wymagające wysokiej lub najwyższej ochrony. Do tych ostatnich zaliczono tereny w południowo - zachodniej części gminy, leżące na południe od miejscowości Małszewko i Dźwierzuty i na zachód od miejscowości Olszewki. MAPA GŁÓWNEGO ZBIORNIKA WÓD PODZIEMNYCH - GZWP 213 OLSZTYN [ŹRÓDŁO - OPRACOWANIE WŁASNE NA PODSTAWIE BAZY DANYCH WMS - GZWP POLSKI] 46

47 Osady czwartorzędowe na terenie gminy nie zostały przewiercone, jednak na podstawie analogii do terenów sąsiednich można sądzić, że głębiej zalegające, trzeciorzędowe warstwy wodonośne mają mniej korzystne parametry hydrogeologiczne. Szacunkowe zasoby wód podziemnych zostały obliczone na podstawie modułu wydajnościowego przyjętego przez Centralny Urząd Geologii dla woj. olsztyńskiego. Dla zbiornika Olsztyn przyjęto moduł w oparciu o Mapę Głównych Zbiorników Wód Podziemnych w Polsce - 1: (Kleczkowski z Zespołem). Pobór wody obliczono przez zsumowanie maksymalnych godzinowych poborów na poszczególnych ujęciach - w oparciu o pozwolenia wodno - prawne W celu otrzymania poboru dobowego średniego, pobór godzinowy maksymalny podzielono przez 2. Tabela. Szacunkowe zasoby dyspozycyjne i ich szacunkowy pobór na terenie Gminy Dźwierzuty. Nazwa zbiornika Powierzchni a w km 2 Moduł w m³/dobę/km 2 Zasoby w m³/dobę Pobór wody w m³/dobę Stosunek poboru do zasobów w % 213 Zbiornik Olsztyn , b.d. b.d. Czwartorzęd pozostały Neogen + kreda , b.d. b.d , b.d. Razem [ŹRÓDŁO: STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ] Z przedstawionej tabeli wynika, że pobór wód podziemnych na terenie gminy stanowi około 7 % ich zasobów dyspozycyjnych. Z tego można wnioskować, że przyrodnicze możliwości zaopatrzenia w wodę podziemną nie stanowią bariery dla rozwoju gminy. W części południowej gminy przeważają wody dobre, nie wymagające uzdatnienia do celów spożywczych. Natomiast w części północnej gminy w większości występują wody średniej jakości, które wymagają prostego uzdatnienia ze względu na naturalne ponadnormatywne zawartości żelaza i manganu. Wody mineralne Na obszarze Województwa Warmińsko - Mazurskiego występują wody chlorkowosodowe. Część województwa, w której leży gmina Dźwierzuty określana jest jako mało rozpoznana pod względem występowania wód mineralnych o znaczeniu leczniczym. Z ogólnej budowy geologicznej rejonu wynika, że zalegania solanek o znaczeniu 47

48 leczniczym i mineralizacji ogólnej rzędu g/l można się spodziewać w osadach jury i triasu, na głębokościach zbliżonych do 1-1,4 km. Spodziewać się należy wód mineralnych pospolitych, nadających się głównie do kąpieli leczniczych i rekreacyjnych Klimat Klimat Gminy Dźwierzuty, podobnie jak klimat Polski, odznacza się dużą różnorodnością i zmiennością typów pogody. Związane jest to z przemieszczaniem się frontów atmosferycznych i częstą zmiennością mas powietrza. Fluktuacje stanów pogody są nawet większe niż w pozostałych nizinnych regionach kraju, co związane jest z różnorodnością fizjograficzną podłoża: urozmaiconą rzeźbą, występowaniem dużych kompleksów leśnych, obszarów podmokłych oraz bogatej sieci wód powierzchniowych. Mazurska dzielnica klimatyczna - do której należy gmina Dźwierzuty - jest najchłodniejsza w nizinnej części Polski, a związane jest to głównie z chłodnymi zimami i wiosnami. Warunki te kształtują bardzo krótki okres wegetacyjny, który dla Szczytna wynosi tylko około 187 dni. Jest to wartość podobna jak dla Zakopanego. Dla porównania dla Szczecina i Wrocławia wynosi ona około 230 dni. Rejon Szczytna i Biskupca jest dodatkowo nieco chłodniejszy (średnio w roku o około 0,2 C ) niż obszary sąsiednie. Średnie roczne temperatury wynoszą około 6,4 C w Biskupcu i 6,5 C w Szczytnie. Najniższe temperatury notowane są w lutym (Szczytno - 4,7 C ; Biskupice - 4,4 C), a najwyższe - w lipcu, (Szczytno 17,3 C ; Biskupiec 16,7 C). Średnia liczba dni gorących (powyżej 25 C) dla Szczytna wynosi 31, a dla Biskupca - 26 C. Roczne sumy opadów wynoszą średnio około mm. Największe są latem (w lipcu około mm), a najmniejsze wczesną wiosną (marzec mm). Dni z opadem jest około w roku. Pokrywa śnieżna utrzymuje się średnio około 115 dni w roku. Przeważają wiatry z kierunków południowo - zachodniego, zachodniego i północno - zachodniego, z których to kierunków wiatry wieją około 1,5-2 razy częściej niż z kierunków pozostałych. Przeważają wiatry słabe i o średniej prędkości. Wiatry silne i porywiste występują najczęściej jesienią i zimą. Najwięcej dni pochmurnych występuje późną jesienią (w grudniu), a najmniej późnym latem (we wrześniu). Zachmurzenie generalnie jest większe w okresie późnej jesieni i zimą, zaś mniejsze w pozostałych porach roku. Na klimat lokalny ma wpływ rzeźba terenu. Obniżenia terenowe przyczyniają się do zalegania chłodnego, wilgotnego powietrza, dużych wahań dobowych temperatury, mniejszych prędkości wiatrów, występowania przymrozków wczesną jesienią. Topoklimat terenów wyniesionych jest na ogół bardziej sprzyjający pobytowi łudzi. Cechą ujemną jest narażenie na działanie silnych wiatrów w kulminacjach pagórków. 48

49 ZESTAWIENIE DANYCH KLIMATYCZNYCH W LATACH NA TERENIE DANE KLIMATYCZNE JESIEŃ 2011 ZIMA 2011/2012 WIOSNA 2012 LATO 2012 MINIONY OKRES ROCZNY ROK 2011 ROK 2010 WIATR GŁÓWNY KIERUNEK WEKTORA WIATRU ŚREDNIA PRĘDKOŚĆ WIATRU [MS -1 ] ZACH I PD- ZACH ZACH I PD- ZACH PN-ZACH ZACH ZACH I PD- ZACH ZACH I PD- ZACH ZACH I PD- ZACH 7,4 10,9 7,3 5,0 7,7 7,7 7,5 SUMA OPADU ATMOSFERYCZNEGO [MM] OPADY MAKSYMALNY NIEPRZERWANY CZAS ZALEGANIA POKRYWY ŚNIEŻNEJ [DNI] X 42 X X ZALEGANIE POKRYWY ŚNIEŻNEJ [DNI] MAKSYMALNA GRUBOŚĆ POKRYWY ŚNIEŻNEJ [CM] ŚREDNIA TEMPERATURA [ O C] TEMPERATURA MAKSYMALNA [ O C] X 47 2 X X 22 2 X OD 8 DO 9 OD -3 DO -2 OD 8 DO 9 OD 17 DO 18 OD 7 DO 8 OD 8 DO 9 OD 6 DO TEMPERATURA POWIETRZA TEMPERATURA MINIMALNA [ O C] FIZJOLOGICZNA TEMPERATURA ODCZUWALNA [%]: BARDZO ZIMNO [DNI] X X X X X X X POWYŻEJ 70 DO 20 X X X POWYŻEJ 6 POWYŻEJ 20 ZIMNO [DNI] DO 90 DO 60 DO 20 X X X CHŁODNO [DNI] DO 20 X DO 20 DO 30 X X X KOMFORTOWO [DNI] POWYŻEJ 10 X DO 20 CIEPŁO [DNI] X X DO 20 X X X DO 30 X POWYŻEJ 10 DO 9 GORĄCO/B.GORĄCO [DNI] USŁONECZNIENIE (SUMA SEZONOWA) [GODZ] X X DO 10 DO 20 X DO 6 DO DANE INSTYTUTU MELIORACJI I GOSPODARKI WODNEJ Powietrze atmosferyczne Na terenie gminy brak jest większych zakładów przemysłowych, emitujących zanieczyszczenia gazowe czy też pyły. Największymi emitorami, wprowadzającymi zanieczyszczenia do powietrza są gospodarstwa domowe oraz emisja spalin wzdłuż głównych szlaków komunikacyjnych. 49

50 Wielkość emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłów, w kontekście krajowym uległa w ostatnich latach obniżeniu o średnio 25%. Związane jest to przede wszystkim z ograniczeniem spalania paliw wysokoemisyjnych w kotłowniach lokalnych (zmiana paliwa) oraz łagodnego przebiegu ostatnich zim. Na ograniczenie emisji ma również wpływ ograniczenie działalności gospodarczej i emisji ze źródeł przemysłowych. Według WIOŚ (załączniki) w Olsztynie średnioroczne stężenia zanieczyszczeń powietrza dla terenu gminy Dźwierzuty nie przekraczało dopuszczalnych norm w tym zakresie - w okresie badawczym r. Średnie wartości emisji badanych: pył zawieszony PM10 = µg/m 3 - norma do 40 µg/m 3 dwutlenek siarki = 2,5-2,8 µg/m 3 dwutlenek azotu = 10,0-11,0 µg/m 3 - norma do 40 µg/m Klimat akustyczny W kształtowaniu hałasu na terenie gminy Dźwierzuty główne znaczenie ma hałas komunikacyjny, znacznie mniejsze hałas przemysłowy. Hałas przemysłowy na terenie gminy dotyczy głównie obszarów w bezpośrednim sąsiedztwie istniejących kopalń kruszywa naturalnego. Ponadto otoczenie ferm drobiu w okolicy Julianowa. Należy jednak wskazać na występowanie niewielkich zakładów rzemieślniczych, często zlokalizowanych w ciągu mieszkaniowo-usługowym, które mogą lokalnie pogarszać klimat akustyczny. Pośród tego typu podmiotów należy wymienić zakłady stolarskie oraz małe lokalne tartaki. Hałas o podłożu komunikacyjnym występuje w bezpośrednim sąsiedztwie dróg i linii kolejowych. Jego uciążliwość jest uzależniona od natężenia ruchu, w związku z czym podwyższone natężenie hałasu jest notowane przy drodze krajowej nr 57, drodze wojewódzkiej nr 600 oraz w centrach większych miejscowości. Linia kolejowa relacji Szczytno - Biskupiec jest nie czynna i obecnie nie są znane jakiekolwiek projekty na rewitalizację tej linii. Podsumowując ten dział - wartości dopuszczalnych poziomów hałasu w otoczeniu na przeważającej części gminy nie są przekraczane. Jedynie w centrach miejscowości oraz wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych mogą przekraczać dopuszczalne wartości Zabytki i dobra materialne W tabelach poniżej przedstawione są wszystkie zabytki gminy Dźwierzuty wpisane do rejestru zabytków wraz z miejscowościami w jakich się znajdują. 50

51 Ewidencja Zabytków Gminy Dźwierzuty LP. MIEJSCOWOŚĆ OBIEKT ADRES DATOWANIE EWIDENCJA W- WOJEWODZKA, G- GMINNA, R-REJESTR ZABYTKÓW WPIS DATA WPISU LOKALIZACJA 1. AUGUSTOWO KAPLICZKA PRZYDROŻNA PRZY AUGUSTOWO 3 1 ĆW. XX W. W 2. BUDY ZESPÓŁ DWORSKO-FOLWARCZNY Z PARKIEM - W 3. BUDY DWÓR POŁOWA XIX W. R A STYCZNIA 1984 DZIAŁKA NR 463/2 4. DĄBROWA BUDYNEK MIESZKALNY DĄBROWA 1 POCZĄTEK XX W. W 5. DĄBROWA BUDYNEK MIESZKALNY DĄBROWA 6 XIX/XX W. W 6. DĄBROWA BUDYNEK MIESZKALNY DĄBROWA 5 XIX/XX W. W 7. DĄBROWA CMENTARZ EWANGIELICKI/NIECZYNNY POCZĄTEK XX W. W 600 M NA ZACH. OD WSI, PRZY DRODZE POLNEJ DO KOLONII DĄBROWA 8. DŹWIERZUTY BIURO I SKŁADNICA HANDLOWA, OBECNIE MAGAZYN I SKLEP KAJKI 4, 6 PIERWSZA POŁOWA XX W. R A GRUDNIA 1999 DZIAŁKI NR 595, 594/3, DŹWIERZUTY KOŚCIÓŁ P.W. ŚW. TRÓJCY KOŚCIELNA R. R A MARCA 2000 DZIAŁKA NR DŹWIERZUTY CMENTARZ PARAFIALNY/ RZYMSKO-KATOLICKI/ KOŚCIELNA PRZEŁOM XIX/XX W. R A STYCZNIA 1988 DZIAŁKA NR DŹWIERZUTY DOM PARAFIALNY R A KWIETNIA 1968 DZIAŁKA NR 564/2 51

52 12. DŹWIERZUTY BUDYNEK POLICJI SZCZYCIEŃSKA 15 POCZĄTEK XX W. W 13. DŹWIERZUTY DWORZEC KOLEJOWY (OBECNIE BUDYNEK MIESZKALNY) SZCZYCIEŃSKA R. W 14. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY SZCZYCIEŃSKA 35 POCZĄTEK XX W. W 15. DŹWIERZUTY BUDYNEK GOSPODARCZY PASYMSKA 22 POŁOWA XIX W. W 16. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY PASYMSKA 7 1 ĆW. XX W. W 17. DŹWIERZUTY KOŚCIÓŁ EWANGELICKI Z CMENTARZEM PRZYKOŚCIELNYM R A KWIETNIA DŹWIERZUTY KOŚCIÓŁ EWANGELICKI Z WYPOSAŻENIEM WNĘTRZA I CMENTARZEM PRZYKOŚCIELNYM PASYMSKA 24 KONIEC XIV W. R A-27 1 WRZEŚNIA DŹWIERZUTY CMENTARZ RZYMSKO- KATOLICKI, PARAFIALNY W W POŁUDNIOWEJ CZĘSCI WSI, OBOK KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO 20. DŹWIERZUTY CMENTARZ EWANGIELICKI/NIECZYNNY W W CENTRUM WSI, OBOK KOŚCIOŁA EWANGIELICKIEGO 21. DŹWIERZUTY SZKOŁA (OBECNIE PRZEDSZKOLE) PASYMSKA 26 KONIEC XIX W. W 22. DŹWIERZUTY PASTORÓWKA PASYMSKA 22 W 23. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY PASYMSKA 18 1 ĆW. XX W. W 24. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY PASYMSKA 28 POCZĄTEK XX W. W 25. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY PASYMSKA 4 W 26. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY SZCZYCIEŃSKA 25 POCZĄTEK XX W. W 27. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY SZCZYCIEŃSKA LATA 30. XX W. W 52

53 DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY SZCZYCIEŃSKA 28 LATA 50. XX W. W 29. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY SZCZYCIEŃSKA 10 POCZĄTEK XX W. W 30. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY SIENKIEWICZA 6 POCZĄTEK XX W. W 31. DŹWIERZUTY BUDYNEK GOSPODARCZY SIENKIEWICZA 1 POCZĄTEK XX W. W 32. DŹWIERZUTY SZKOŁA SIENKIEWICZA R. W 33. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNO- USŁUGOWY NIEPODLEGŁOŚCI 3 1 ĆW. XX W. W 34. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY 35. DŹWIERZUTY POCZTA 36. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY 37. DŹWIERZUTY BUDYNEK GOSPODARCZY 38. DŹWIERZUTY BUDYNEK GOSPODARCZY 39. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY 40. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY NIEPODLEGŁOŚCI 9 NIEPODLEGŁOŚCI 13 NIEPODLEGŁOŚCI 10 NIEPODLEGŁOŚCI 20 NIEPODLEGŁOŚCI 20 NIEPODLEGŁOŚCI 20 GRUNWALDZKA 5 1 ĆW. XX W. W 1 ĆW. XX W. W 1 ĆW. XX W. W 1914 R. W OK R. W 1914 R. W POCZĄTEK XX W. W 41. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY GRUNWALDZKA 8 POCZĄTEK XX W. W 42. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY GRUNWALDZKA POCZĄTEK XX W. W 53

54 9 43. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY 44. DŹWIERZUTY BUDYNEK GOSPODARCZY 45. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY 46. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY 47. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY GRUNWALDZKA 12 GRUNWALDZKA 13 NIEPODLEGŁOŚCI 7 NIEPODLEGŁOŚCI 11 NIEPODLEGŁOŚCI 18 POCZĄTEK XX W. W POCZĄTEK XX W. W POCZĄTEK XX W. W 1930 R. W LATA 30. XX W. W 48. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY NIEPODLEGŁOŚCI 25 LATA 30. XX W. W 49. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY PASYMSKA 9 LATA 20. XX W. W 50. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY PIASKOWA 1 LATA 30. XX W. W 51. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY PIASKOWA 3 LATA 30. XX W. W 52. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY POLNA 2 POCZĄTEK XX W. W 53. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNO- USŁUGOWY SIENKIEWICZA 4 POCZĄTEK XX W. W 54. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY SIENKIEWICZA 7 POCZĄTEK XX W. W 55. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY STRAŻACKA 3-5 POCZĄTEK XX W. W 56. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY DLA NAUCZYCIELI SZCZYCIEŃSKA R. W 57. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY SZCZYCIEŃSKA 8 LATA 20. XX W. W 58. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY/SKLEP SZCZYCIEŃSKA 33 POCZĄTEK XX W. W 54

55 59. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY SZCZYCIEŃSKA 37 POCZĄTEK XX W. W 60. DŹWIERZUTY BUDYNEK MIESZKALNY SZCZYCIEŃSKA 45 POCZĄTEK XX W. W 61. GISIEL BUDYNEK MIESZKALNY 19 LATA 20. XX W. W 62. GISIEL BUDYNEK MIESZKALNY 20 POCZĄTEK XX W. W 63. GISIEL BUDYNEK GOSPODARCZY 16 POCZĄTEK XX W. W 64. GISIEL BUDYNEK GOSPODARCZY 15 POCZĄTEK XX W. W 65. GISIEL BUDYNEK GOSPODARCZY (STODOŁA) 11 POCZĄTEK XX W. W 66. GISIEL BUDYNEK MIESZKALNY 11 POCZĄTEK XX W. W 67. GISIEL BUDYNEK MIESZKALNO- USŁUGOWY 4 LATA 30. XX W. W 68. GISIEL BUDYNEK MIESZKALNY 5 POCZĄTEK XX W. W 69. GISIEL BUDYNEK MIESZKALNY 8 LATA 20. XX W. W 70. GISIEL BUDYNEK MIESZKALNY 10 LATA 20. XX W. W 71. GISIEL BUDYNEK MIESZKALNY 12 LATA 20. XX W. W 72. GISIEL BUDYNEK MIESZKALNY 14 LATA 20. XX W. W 73. GISIEL BUDYNEK MIESZKALNY 25 LATA 20. XX W. W 74. GISIEL BUDYNEK GOSPODARCZY 25 W 75. GRĄDY DWÓR R. R A STYCZNIA / GRĄDY CZWORAK (OBECNIE BUDYNEK MIESZKALNY) 3 POCZĄTEK XX W. G 77. GRĄDY ZESPÓŁ DWORSKO-FOLWARCZNY W 55

56 78. GRĄDY BUDYNEK MIESZKALNY 4 LATA 20. XX W. W 79. GRODZISKA DWÓR 1 2 POŁOWA XIX W. R A STYCZNIA GRODZISKA ZESPÓŁ DWORSKO-FOLWARCZNY W 81. GRODZISKA 82. GRODZISKA ZESPÓŁ DWORSKO- FOLWARCZNY: BUDYNEK GOSPODARCZY (STAJNIA LUB OWCZARNIA) ZESPÓŁ DWORSKO- FOLWARCZNY: BUDYNEK GOSPODARCZY (CHLEW) 1 KONIEC XIX W. W 1 3 ĆW. XIX W. W 83. GRODZISKA BUDYNEK MIESZKALNY 3 LATA 20. XX W. W 84. GRODZISKA BUDYNEK MIESZKALNY 2 LATA 20. XX W. W 85. GRODZISKA BUDYNEK MIESZKALNY 6 W 86. GRODZISKA CMENTARZ EWANGELICKI/NIECZYNNY XIX W. W NA ZACH.OD PGR, 0,5 KM.ZA PRZEJAZDEM KOLEJOWYM, NA ZACH. SKRAJU WSI. 87. JABŁONKA PARK XIX W. R A GRUDNIA 1982 DZIAŁKI NR 1, 2, 5, JABŁONKA DAWNE OGRODZENIE ZAŁOŻENIA PARKOWO-PAŁACOWEGO 2 POŁOWA XIX W. W PRZY DRODZE JABŁONKA- OLSZEWKI-DŹWIERZUTY 89. JABŁONKA BUDYNEK MIESZKALNY 14 POCZĄTEK XX W. W 90. JABŁONKA BUDYNEK MIESZKALNY 25 LATA 30. XX W. W 56

57 91. JABŁONKA BUDYNEK MIESZKALNY 15 LATA 30. XX W. W 92. JABŁONKA CMENTARZ EWANGELICKI/NIECZYNNY XIX W. W PO LEWEJ STRONIE SZOSY NOWE KIEJKUTY- DŹWIERZUTY. 93. JELENIEWO CMENTARZ EWANGELICKI/NIECZYNNY XIX W. W 150 M ZA WSIĄ, PO LEWEJ STRONIE DROGI DO WSI MIĘTKIE 94. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 11 POCZĄTEK XX W. W 95. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 5 POCZĄTEK XX W. W 96. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 9 POCZĄTEK XX W. W 97. JELENIOWO BUDYNEK GOSPODARCZY 9 POCZĄTEK XX W. W 98. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 13 POŁOWA XIX W. W 99. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 15 KONIEC XIX W. W 100. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 17 1 ĆW. XX W. W 101. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 19 2 POŁOWA XIX W. W 102. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 20 1 ĆW. XX W. W 103. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 25 POCZĄTEK XX W. W 104. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 32 1 ĆW. XX W. W 105. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 34 1 ĆW. XX W. W 106. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 35 1 ĆW. XX W. W 107. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 37 POCZĄTEK XX W. W 108. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 38 1 ĆW. XX W. W 109. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 43 1 ĆW. XX W. W 57

58 110. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY (DAWNIEJ SZKOŁA) 6 POCZĄTEK XX W. W 111. JELENIOWO BUDYNEK GOSPODARCZY 43 1 ĆW. XX W. W 112. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 2 W 113. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 29 1 ĆW. XX W. W 114. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 30 KONIEC XIX W. W 115. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 31 KONIEC XIX W. W 116. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY R. W 117. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 40 1 ĆW. XX W. W 118. JELENIOWO 119. JELENIOWO BUDYNEK GOSPODARCZY (OBORA) BUDYNEK GOSPODARCZY (STODOŁA) 40 1 ĆW. XX W. W 40 1 ĆW. XX W. W 120. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 41 XIX/XX W. W 121. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 42 XIX/XX W. W 122. JELENIOWO POMNIK PAMIĘCI OFIAR 1. WOJNY ŚWIATOWEJ R. W 123. JELENIOWO BUDYNEK MIESZKALNY 10 KONIEC XIX W. W 124. JULKOWO PARK - W 125. KAŁĘCZYN BUDYNEK MIESZKALNY 27 LATA 30. XX W. W 126. KAŁĘCZYN BUDYNEK MIESZKALNY 1 LATA 30. XX W. W 127. KAŁĘCZYN BUDYNEK MIESZKALNY 2 LATA 30. XX W. W 128. KAŁĘCZYN BUDYNEK MIESZKALNY 15 POCZĄTEK XX W. W 129. KAŁĘCZYN BUDYNEK MIESZKALNY 16 LATA 20. XX W. W 58

59 130. KAŁĘCZYN SZKOŁA 18 LATA 20. XX W. W 131. KAŁĘCZYN SZKOŁA 19 W 132. KAŁĘCZYN BUDYNEK MIESZKALNY 20 W 133. KAŁĘCZYN BUDYNEK MIESZKALNY 21 LATA 30. XX W. W 134. KAŁĘCZYN BUDYNEK GOSPODARCZY - STODOŁA 21 LATA 30. XX W. W 135. KAŁĘCZYN BUDYNEK MIESZKALNY 22 POCZĄTEK XX W. W 136. KAŁĘCZYN BUDYNEK MIESZKALNY 23 LATA 20. XX W. W 137. KAŁĘCZYN BUDYNEK MIESZKALNY 24 LATA 20. XX W. W 138. KAŁĘCZYN SZKOŁA R. W 139. KAŁĘCZYN CMENTARZ EWANGELICKI/NIECZYNNY XIX W. W 500 M NA PŁN-WSCH.OD WSI, PRZY SZOSIE KAŁĘCZYN-RAŃSK 140. LINOWO BUDYNEK GOSPODARCZY 40 OK.1915/1916 R. W 141. LINOWO BUDYNEK GOSPODARCZY 17 XIX/XX W. W 142. LINOWO BUDYNEK MIESZKALNY 17A POCZĄTEK XX W. W 143. LINOWO BUDYNEK MIESZKALNY 18 LATA 20. XX W. W 144. LINOWO BUDYNEK MIESZKALNY 25 POCZĄTEK XX W. W 145. LINOWO BUDYNEK MIESZKALNY 19 LATA 20. XX W. W 146. LINOWO BUDYNEK MIESZKALNY 47 POCZĄTEK XX W. W 147. LINOWO SZKOŁA /1916 R. W 148. LINOWO BUDYNEK MIESZKALNY 2 POCZĄTEK XX W. W 149. LINOWO BUDYNEK MIESZKALNY 3 POCZĄTEK XX W. W 150. LINOWO BUDYNEK MIESZKALNY 6 3 ĆW. XIX W. W 59

60 151. LINOWO BUDYNEK MIESZKALNY 17 XIX/XX W. W 152. LINOWO CMENTARZ EWANGELICKI/NIECZYNNY XIX W. W OK. 400 M NA POŁUDNIE OD WSI, PRZY DRODZE, NAD JEZIOREM ŁUPOWO BUDYNEK MIESZKALNY 16 POCZĄTEK XX W. W 154. ŁUPOWO BUDYNEK MIESZKALNY 53 LATA 20. XX W. W 155. ŁUPOWO BUDYNEK MIESZKALNY 58 LATA 20. XX W. W 156. ŁUPOWO BUDYNEK GOSPODARCZY 50 LATA 20. XX W. W 157. ŁUPOWO BUDYNEK MIESZKALNY 41 LATA 20. XX W. W 158. ŁUPOWO BUDYNEK MIESZKALNY 42 LATA 20. XX W. W 159. ŁUPOWO BUDYNEK MIESZKALNY 12 LATA 20. XX W. W 160. ŁUPOWO BUDYNEK MIESZKALNY 11 POCZĄTEK XX W. W 161. ŁUPOWO BUDYNEK MIESZKALNY 15 LATA 30. XX W. W 162. ŁUPOWO BUDYNEK MIESZKALNY 4 POCZĄTEK XX W. W 163. ŁUPOWO BUDYNEK MIESZKALNY 7 LATA 30. XX W. W 164. ŁUPOWO BUDYNEK GOSPODARCZY 16 LATA 20. XX W. W 165. ŁUPOWO BUDYNEK MIESZKALNY 48 POCZĄTEK XX W. W 166. ŁUPOWO BUDYNEK MIESZKALNY 55 LATA 20. XX W. W 167. ŁUPOWO ŚWIETLICA WIEJSKA (DAWNA SZKOŁA) 60 KONIEC XIX W. I 2 ĆW. XX W. W 168. ŁUPOWO BUDYNEK MIESZKALNY 61 LATA 20. XX W. W 169. ŁUPOWO BUDYNEK MIESZKALNY 64 POCZĄTEK XX W. W 170. ŁUPOWO BUDYNEK MIESZKALNO- GOSPODARCZY 54 LATA 20. XX W. W 60

61 171. ŁUPOWO BUDYNEK GOSPODARCZY 7 LATA 30. XX W. W 172. ŁUPOWO BUDYNEK GOSPODARCZY 55 LATA 20. XX W. W 173. MAŁSZEWKO BUDYNEK MIESZKALNY (SZEŚCIORAK) 6 KONIEC XIX W. W 174. MAŁSZEWKO BUDYNEK MIESZKALNY 2 KONIEC XIX W. W 175. MAŁSZEWKO ZESPÓŁ DWORSKO-FOLWARCZNY Z PARKIEM W 176. MAŁSZEWKO PARK DWORSKI 2 ĆW. XIX W. R A GRUDNIA 1982 DZIAŁKA NR 4/ MAŁSZEWKO SPICHLERZ R A MARCA 2006 DZIAŁKA NR 4/ MIĘTKIE DOM MIESZKALNY 63 POCZĄTEK XX W. W 179. MIĘTKIE DOM MIESZKALNY 62 POCZĄTEK XX W. W 180. MIĘTKIE ZESPÓŁ DWORSKO- FOLWARCZNY: DWÓR 58 POCZĄTEK XX W. W 181. MIĘTKIE DOM MIESZKALNY 34 POCZĄTEK XX W. W 182. MIĘTKIE DOM MIESZKALNY 29 POCZĄTEK XX W. W 183. MIĘTKIE DAWNA SZKOŁA (OBECNIE BUDYNEK MIESZKALNY) 22 LATA 30. XX W. W 184. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 10 POCZĄTEK XX W. W 185. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 6-6A LATA 20. XX W. W 186. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 7 LATA 20. XX W. W 187. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 9 LATA 20. XX W. W 188. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 17 LATA 20. XX W. W 189. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 19 LATA 20. XX W. W 61

62 190. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 20 POCZĄTEK XX W. W 191. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 30 POCZĄTEK XX W. W 192. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 31 POCZĄTEK XX W. W 193. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 32 POCZĄTEK XX W. W 194. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 40 LATA 20. XX W. W 195. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 41 POCZĄTEK XX W. W 196. MIETKIE BUDVNEK MIESZKALNY R. W 197. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 44 LATA 20. XX W. W 198. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 45 LATA 20. XX W. W 199. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY R. W 200. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 47 POCZĄTEK XX W. W 201. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 48 POCZĄTEK XX W. W 202. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 49 LATA 20. XX W. W 203. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 50 LATA 20. XX W. W 204. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 51 LATA 20. XX W. W 205. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 54 POCZĄTEK XX W. W 206. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 56 LATA 30. XX W. W 207. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY R. W 208. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 73 LATA 20. XX W. W 209. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 74 LATA 20. XX W. W 210. MIĘTKIE BUDYNEK MIESZKALNY 75 LATA 30. XX W. W 211. MIĘTKIE CMENTARZ EWANGELICKI/NIECZYNNY KONIEC XIX W. W OK. 1,5 KM NA PŁN. OD WSI, W KIERUNKU NA RAŃSK 62

63 212. MYCIELIN BUDYNEK MIESZKALNY 1 LATA 30. XX W. W 213. MYCIELIN DWÓR 4 W NOWE KIEJKUTY NOWE KIEJKUTY NOWE KIEJKUTY NOWE KIEJKUTY NOWE KIEJKUTY NOWE KIEJKUTY NOWE KIEJKUTY NOWE KIEJKUTY BUDYNEK MIESZKALNY R. W BUDYNEK MIESZKALNY 23 POCZĄTEK XX W. W BUDYNEK MIESZKALNY 18 POCZĄTEK XX W. W BUDYNEK MIESZKALNY 12 POCZĄTEK XX W. W BUDYNEK MIESZKALNY 9 POCZĄTEK XX W. W BUDYNEK MIESZKALNY 6 POCZĄTEK XX W. W BUDYNEK MIESZKALNY 46 POCZĄTEK XX W. W BUDYNEK MIESZKALNY 52 POCZĄTEK XX W. W 222. NOWE KIEJKUTY DWORZEC KOLEJOWY (OBECNIE BUDYNEK MIESZKALNY) 57 OK R. W 223. NOWE KIEJKUTY BUDYNEK MIESZKALNY 47 W 224. NOWE KIEJKUTY BUDYNEK MIESZKALNO- USŁUGOWY 61 POCZĄTEK XX W. W 225. NOWE KIEJKUTY BUDYNEK MIESZKALNY R. W 226. NOWE KIEJKUTY BUDYNEK GOSPODARCZY 63 POCZĄTEK XX W. W 63

64 NOWE KIEJKUTY NOWE KIEJKUTY NOWE KIEJKUTY BUDYNEK GOSPODARCZY 26 POCZĄTEK XX W. W BUDYNEK MIESZKALNY R. W WIADUKT - OK R. W 230. NOWE KIEJKUTY CMENTARZ EWANGELICKI/NIECZYNNY KONIEC XIX W. W W ZACHODNIEJ CZĘŚCI WSI, PO PRAWEJ STRONIE SZOSY NOWE KIEJKUTY- SZCZYTNO OLSZEWKI DWÓR-OB. BUDYNEK MIESZKALNY 85 LATA 20.,30. XX W. W 232. OLSZEWKI BUDYNEK MIESZKALNY 47 POCZĄTEK XX W. W 233. OLSZEWKI BUDYNEK MIESZKALNY 5 LATA 20. XX W. W 234. OLSZEWKI BUDYNEK MIESZKALNY 6 XIX/XX W. W 235. OLSZEWKI SZKOŁA R. W 236. OLSZEWKI BUDYNEK GOSPODARCZY (STODOŁA) 65 POCZĄTEK XX W. W 237. OLSZEWKI BUDYNEK GOSPODARCZY 65 POCZĄTEK XX W. W 238. OLSZEWKI BUDYNEK MIESZKALNY 65 LATA 20.,30. XX W. W 239. OLSZEWKI BUDYNEK MIESZKALNY 57 XIX/XX W. W 240. OLSZEWKI BUDYNEK MIESZKALNY 26 LATA 20.,30. XX W. W 241. OLSZEWKI CMENTARZ EWANGELICKI/NIECZYNNY KONIEC XIX W. W OK. 1 KM NA PŁN-ZACH.OD WSI I 300M OD SZOSY OLSZEWKI MAZURSKIE- DŹWIERZUTY, ZA PRZEJAZDEM KOLEJOWYM 64

65 242. ORZYNY CMENTARZ EWANGELICKI/NIECZYNNY POCZĄTEK XX W. W W PŁN.CZ.WSI, PO PRAWEJ STRONIE SZOSY ORZYNY- RAŃSK 243. ORZYNY ZESPÓŁ DWORSKO-PARKOWO- FOLWARCZNY 67 LATA 20. XX W. W 244. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 5-5A XIX/XX W. W 245. ORZYNY BUDYNEK GOSPODARCZY 6 POCZĄTEK XX W. W 246. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 6 POCZĄTEK XX W. W 247. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 8 LATA 30. XX W. W 248. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 9 LATA 30. XX W. W 249. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 31 XIX/XX W. W 250. ORZYNY SZKOŁA 34 KONIEC XIX W., ROZBUDOWA W LATACH 30. XX W. W 251. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 48 LATA 30. XX W. W 252. ORZYNY BUDYNEK GOSPODARCZY 60 POCZĄTEK XX W. W 253. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 64 POCZĄTEK XX W. W 254. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 66 LATA 30. XX W. W 255. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY R. W 256. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 86 LATA 30. XX W. W 257. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 4 POCZĄTEK XX W. W 258. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 2 POCZĄTEK XX W. W 259. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 25 POCZĄTEK XX W. W 260. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 24 POCZĄTEK XX W. W 65

66 261. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 38 POCZĄTEK XX W. W 262. ORZYNY PRZEDSZKOLE 47 LATA 20. XX W. W 263. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 58 LATA 20. XX W. W 264. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 57 LATA 20. XX W. W 265. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 56 POCZĄTEK XX W. W 266. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 55 POCZĄTEK XX W. W 267. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 39 LATA 30. XX W. W 268. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 62 LATA 20. XX W. W 269. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 74 LATA 20. XX W. W 270. ORZYNY BUDYNEK MIESZKALNY 75 LATA 30. XX W. W 271. ORZYNY/ANTO NIEWO 272. ORZYNY/ANNO WO ZESPÓŁ FOLWARCZNY (ANTONIEWO) ZESPÓŁ FOLWARCZNY (ANNOWO) W W 273. POPOWA WOLA BUDYNEK MIESZKALNY 11 1 ĆW. XX W. W 274. POPOWA WOLA BUDYNEK MIESZKALNY 20 PIERWSZA POŁOWA XX W POPOWA WOLA BUDYNEK MIESZKALNY 23 1 ĆW. XX W. W 276. POPOWA WOLA BUDYNEK MIESZKALNY 24 POCZĄTEK XX W. W 277. POPOWA WOLA BUDYNEK MIESZKALNY 29 W 278. POPOWA WOLA BUDYNEK MIESZKALNY 25 POCZĄTEK XX W. W 279. POPOWA WOLA BUDYNEK MIESZKALNY 27 POCZĄTEK XX W. W G 280. POPOWA WOLA BUDYNEK MIESZKALNY 32 PIERWSZA POŁOWA XX W. G 66

67 281. POPOWA WOLA DWÓR POŁOWA XIX W. R A STYCZNIA 1997 DZIAŁKA NR 114/ POPOWA WOLA 283. POPOWA WOLA 284. POPOWA WOLA 285. POPOWA WOLA 286. POPOWA WOLA BUDYNEK GOSPODARCZY (CHLEW) BUDYNEK GOSPODARCZY (OBORA) BUDYNEK GOSPODARCZY (CHLEW) BUDYNEK GOSPODARCZY (KUŹNIA) BUDYNEK GOSPODARCZY (D.STAJNIA) 2 POCZĄTEK XX W. W 2 POCZĄTEK XX W. W 8 W 8 3 ĆW. XIX W. W 8 3 ĆW. XIX W. W 287. POPOWA WOLA SZKOŁA R. W 288. POPOWA WOLA BUDYNEK GOSPODARCZY 13 3 ĆW. XIX W. W 289. POPOWA WOLA ZESPÓŁ DWORSKO- FOLWARCZNY: STAJNIA 2? W 290. POPOWA WOLA ZESPÓŁ DWORSKO-FOLWARCZNY Z PARKIEM (DWÓR - RZ) - W 291. POPOWA WOLA CMENTARZ EWANGELICKI/NIECZYNNY XIX W. W 1 KM NA PŁN-WSCH. OD WSI, PO LEWEJ STRONIE DROGI POPOWA WOLA-KAŁĘCZYN POPWA WOLA CMENTARZ EWANGELICKI/NIECZYNNY XIX W. W 1 KM OD WSI, PO LEWEJ STRONIE DROGI POPOWA WOLA - STACJA KOLEJOWA GRODZISKA RAŃSK BUDYNEK GOSPODARCZY 22 POCZĄTEK XX W. W 294. RAŃSK BUDYNEK MIESZKALNY 22 LATA 20. XX W. W 67

68 295. RAŃSK BUDYNEK GOSPODARCZY - MAGAZYN ZBOŻOWY 17 POCZĄTEK XX W. W 296. RAŃSK DAWNY MŁYN 17 W 297. RAŃSK BUDYNEK GOSPODARCZY 16 POCZĄTEK XX W. W 298. RAŃSK KOŚCIÓŁ EWANGELICKI Z CMENTARZEM PRZYKOŚCIELNYM R. R A MARCA 1968 DZIAŁKA NR RAŃSK BUDYNEK MIESZKALNY 15 POCZĄTEK XX W. W 300. RAŃSK BUDYNEK MIESZKALNY 13 LATA 20. XX W. W 301. RAŃSK DOM MIESZKALNY, PIEKARNIA 5A LATA 20. XX W. W 302. RAŃSK BUDYNEK GOSPODARCZY 2 POCZĄTEK XX W. W 303. RAŃSK BUDYNEK MIESZKALNY 1 LATA 10. XX W. W 304. RAŃSK BUDYNEK MIESZKALNY 4 LATA 30. XX W. W 305. RAŃSK BUDYNEK MIESZKALNY 5 POCZĄTEK XX W. W 306. RAŃSK BUDYNEK MIESZKALNY 7 POCZĄTEK XX W. W 307. RAŃSK BUDYNEK MIESZKALNY 18 LATA 20. XX W. W 308. RAŃSK BUDYNEK MIESZKALNY 23 LATA 20. XX W. W 309. RAŃSK BUDYNEK MIESZKALNY 24 LATA 20. XX W. W 310. RAŃSK BUDYNEK MIESZKALNY 28 LATA 20. XX W. W 311. RAŃSK ZESPÓŁ DWORSKO-FOLWARCZNY W 312. RAŃSK CMENTARZ EWANGELICKI/NIECZYNNY XIX W. W 0,5 KM NA POŁUDNIOWY WSCHYD OD WSI, PRZY DRODZE POLNEJ DO SZOSY RAŃSK-JELENIEWO ROGALE DWÓR 1/2 R A STYCZNIA 1997 DZIAŁKA NR 20/8 68

69 314. ROGALE PARK R A ROGALE CHLEW 1/2 XIX/XX W. G 17 STYCZNIA 1980 DZIAŁKA NR 20/ ROGALE 317. ROGALE ZESPÓŁ DWORSKO- FOLWARCZNY: SPICHLERZ ZESPÓŁ DWORSKO- FOLWARCZNY: OBORA 1/2 XIX/XX W. W 1/2 XIX/XX W. W 318. ROGALE DWÓR 1/2 W 319. ROGALE 320. ROGALE 321. ROGALE ZESPÓŁ DWORSKO-PARKOWO- FOLWARCZNY (DWÓR I PARK - RZ) BUDYNEK MIESZKALNY - CZWORAK BUDYNEK MIESZKALNY - CZWORAK 3 XIX/XX W. G 4 XIX/XX W. G W 322. RUMY BUDYNEK MIESZKALNY 14 LATA 20. XX W. W 323. RUMY SZKOŁA 19 LATA 20. XX W. W 324. RUMY BUDYNEK MIESZKALNY 21 LATA 20. XX W. W 325. RUMY BUDYNEK GOSPODARCZY 22 POCZĄTEK XX W. W 326. RUMY BUDYNEK MIESZKALNY 22 POCZĄTEK LAT 20. XX W., LATA 20. XX W. W 327. RUMY BUDYNEK MIESZKALNY 23 LATA 30. XX W. W 328. RUMY BUDYNEK MIESZKALNY 24 LATA 20. XX W. W 329. RUMY BUDYNEK MIESZKALNY 26 LATA 30. XX W. W 330. RUMY BUDYNEK MIESZKALNY 27 LATA 20. XX W. W 69

70 331. RUMY BUDYNEK MIESZKALNY R. W 332. RUMY BUDYNEK GOSPODARCZY 31 LATA 20. XX W. W 333. RUMY BUDYNEK MIESZKALNY 31 LATA 20. XX W. W 334. RUMY MŁYN 32 POCZĄTEK XX W. W 335. RUMY BUDYNEK MIESZKALNY 33 LATA 20. XX W. W 336. RUMY BUDYNEK MIESZKALNY 34 LATA 30. XX W. W 337. RUMY BUDYNEK MIESZKALNY 37 LATA 20. XX W. W 338. RUMY BUDYNEK MIESZKALNY R. W 339. RUMY BUDYNEK MIESZKALNY 40 POCZĄTEK XX W. W 340. RUMY BUDYNEK GOSPODARCZY 43 POCZĄTEK XX W. W 341. RUMY BUDYNEK MIESZKALNY 57 POCZĄTEK XX W. W 342. RUMY BUDYNEK MIESZKALNY 76 LATA 20. XX W. W 343. RUMY BUDYNEK GOSPODARCZY OBOK 84 LATA 20. XX W. W 344. RUMY BUDYNEK GOSPODARCZY - KUŹNIA 79 LATA 20. XX W. W 345. RUMY BUDYNEK MIESZKALNY 88 LATA 20. XX W. W 346. RUMY BUDYNEK MIESZKALNY 96 POCZĄTEK XX W. W 347. RUMY BUDYNEK MIESZKALNY 103 LATA 20. XX W. W 348. RUMY BUDYNEK MIESZKALNY 107 LATA 30. XX W. W 349. RUMY BUDYNEK MIESZKALNY 112 LATA 30. XX W. W 350. RUMY CMENTARZ EWANGELICKI POCZĄTEK XX W. W PRZY DRODZE WYLOTOWEJ Z RUM NA DŹWIERZUTY 70

71 351. RUMY CMENTARZ BAPTYSTÓW/NIECZYNNY POCZĄTEK XX W. W 750M NA POŁUDNIE OD WSI, PO PRAWEJ STRONIE SZOSY RUMY-DŹWIERZUTY RUMY CMENTARZ EWANGELICKI/NIECZYNNY POCZĄTEK XX W. W 800M NA POŁUDNIE OD WSI, PO LEWEJ STRONIE DROGI POLNEJ ZE WSI RUMY DO GOSPODARSTWA RUSEK MAŁY BUDYNEK MIESZKALNY 5 LATA 20. XX W. W 354. RUSEK MATY BUDYNEK MIESZKALNY 7 LATA 20. XX W. W 355. RUSEK MAŁY BUDYNEK MIESZKALNY 9 LATA 20. XX W. W 356. RUSEK MAŁY BUDYNEK MIESZKALNY 10 LATA 20. XX W. W 357. RUSEK MAŁY BUDYNEK MIESZKALNY 11 LATA 20. XX W. W 358. RUSEK MAŁY BUDYNEK MIESZKALNY 13 LATA 20. XX W. W 359. RUSEK MAŁY BUDYNEK GOSPODARCZY 14 LATA 20. XX W. W 360. RUSEK MAŁY BUDYNEK MIESZKALNY 17 LATA 30. XX W. W 361. RUSEK MAŁY BUDYNEK MIESZKALNY 14 LATA 20. XX W. W 362. RUSEK MAŁY BUDYNEK MIESZKALNY 12 POCZĄTEK LAT 20. XX W RUSEK MAŁY BUDYNEK GOSPODARCZY 12 POCZĄTEK XX W. W 364. RUSEK MAŁY BUDYNEK MIESZKALNY 2 LATA 30. XX W. W W 365. RUSEK MAŁY ZESPÓŁ DWORSKO-PARKOWO- FOLWARCZNY Z ELEMENTAMI ZESPOŁU 366. RUSEK MAŁY CMENTARZ WOJENNY/ZAMKNIĘTY 1945 R. W OK. 1 KM NA ZACH. OD PGR, ZA JEZIOREM, W LESIE 71

72 367. RUTKOWO BUDYNEK MIESZKALNY 2 POCZĄTEK XX W. W 368. RUTKOWO BUDYNEK MIESZKALNY 15 POCZĄTEK XX W. W 369. RUTKOWO BUDYNEK MIESZKALNY 18 POCZĄTEK XX W. W 370. RUTKOWO BUDYNEK MIESZKALNY 24 POCZĄTEK XX W. W 371. RUTKOWO BUDYNEK MIESZKALNY 25 POCZĄTEK XX W. W 372. RUTKOWO BUDYNEK MIESZKALNY 26 POCZĄTEK XX W. W 373. RUTKOWO DWORZEC KOLEJOWY 3 OK R. W 374. RUTKOWO BUDYNEK GOSPODARCZY 4 POCZĄTEK XX W. W 375. RUTKOWO BUDYNEK MIESZKALNY 6 POCZĄTEK XX W. G 376. RUTKOWO BUDYNEK MIESZKALNY 11 POCZĄTEK XX W. W 377. RUTKOWO BUDYNEK MIESZKALNY 16 POCZĄTEK XX W. W 378. SĄPŁATY BUDYNEK MIESZKALNY 63 LATA 20. XX W. W 379. SĄPŁATY BUDYNEK MIESZKALNY 9 LATA 20. XX W. W 380. SĄPŁATY BUDYNEK MIESZKALNY 14 LATA 20. XX W. W 381. SĄPŁATY BUDYNEK MIESZKALNY 16 POCZĄTEK XX W. W 382. SĄPŁATY BUDYNEK MIESZKALNO- GOSPODARCZY 23 POCZĄTEK XX W. W 383. SĄPŁATY BUDYNEK MIESZKALNY 25 W 384. SĄPŁATY BUDYNEK MIESZKALNY 26 POCZĄTEK XX W. W 385. SĄPŁATY BUDYNEK MIESZKALNY 27 POCZĄTEK XX W. W 386. SĄPŁATY BUDYNEK GOSPODARCZY (STODOŁA) 27 LATA 20. XX W. W 387. SĄPŁATY BUDYNEK MIESZKALNY 62 POCZĄTEK XX W. W 72

73 388. SĄPŁATY BUDYNEK MIESZKALNY 89 POCZĄTEK XX W. W 389. SĄPŁATY CMENTARZ EWANGELICKI/NIECZYNNY POCZĄTEK XX W. W W PŁN-ZACH. CZ. WSI, PO PRAWEJ STRONIE DROGI ZE WSI DO OŚRODKA WCZASOWEGO SZCZEPANKOW O 391. SZCZEPANKOW O 392. SZCZEPANKOW O 393. SZCZEPANKOW O 394. SZCZEPANKOW O 395. SZCZEPANKOW O BUDYNEK GOSPODARCZY 29 POCZĄTEK XX W. W BUDYNEK MIESZKALNY 2 LATA 20. XX W. W BUDYNEK MIESZKALNY 3 POCZĄTEK XX W. W BUDYNEK MIESZKALNY 10 LATA 20. XX W. W BUDYNEK MIESZKALNY 12 LATA 20. XX W. W BUDYNEK MIESZKALNY R. W 396. TARGOWO KOŚCIÓŁ PARAFIALNY P.W. ŚW. JANA CHRZCICIELA R. R A MARCA 2000 DZIAŁKA NR TARGOWO PARK XIX W. R A LISTOPADA 1981 DZIAŁKA NR 342/ TARGOWO BUDYNEK MIESZKALNY 79 POCZĄTEK XX W. W 399. TARGOWO BUDYNEK MIESZKALNY II 79 XX W. W 400. TARGOWO BUDYNEK MIESZKALNY 37 LATA XX W. W 401. TARGOWO BUDYNEK GOSPODARCZY 37 LATA XX W. W 402. TARGOWO SZKOŁA 36 LATA 20. XX W. W 403. TARGOWO BUDYNEK MIESZKALNY 45 POCZĄTEK XX W. W 73

74 404. TARGOWO BUDYNEK MIESZKALNY 81 POCZĄTEK XX W. W 405. TARGOWO BUDYNEK GOSPODARCZY 81 POCZĄTEK XX W. W 406. TARGOWO BUDYNEK MIESZKALNY 82 LATA 20. XX W. W 407. TARGOWO BUDYNEK MIESZKALNY 87 LATA 20. XX W. W 408. TARGOWO BUDYNEK MIESZKALNY 40 LATA 30. XX W. W 409. TARGOWO BUDYNEK MIESZKALNY 41 POCZĄTEK XX W. W 410. TARGOWO BUDYNEK MIESZKALNY 72 LATA 20. XX W. W 411. TARGOWO BUDYNEK GOSPODARCZY 74 LATA 20. XX W. W 412. TARGOWO BUDYNEK MIESZKALNY 75 W 413. TARGOWO BUDYNEK MIESZKALNY 76 LATA 20. XX W. W 414. TARGOWO BUDYNEK GOSPODARCZY 76 LATA 20. XX W. W 415. TARGOWO BUDYNEK GOSPODARCZY 79 XX W. W 416. TARGOWO CMENTARZ EWANGIELICKI/NIECZYNNY XIX W. W PRZY PÓŁNOCNYM SKRAJU WSI, PO LEWEJ STRONIE SZOSY TARGOWO- KAŁĘCZYN 417. TARGOWSKA WOLA BUDYNEK MIESZKALNY 8 W 418. TARGOWSKA WOLA BUDYNEK MIESZKALNY 13 XIX/XX W. W 419. TARGOWSKA WOLA BUDYNEK MIESZKALNY 18 POCZĄTEK XX W. W 420. TARGOWSKA WOLA BUDYNEK MIESZKALNY 20 W 421. TARGOWSKA WOLA BUDYNEK MIESZKALNY 21 POCZĄTEK XX W. W 74

75 422. TARGOWSKA WOLA BUDYNEK MIESZKALNY 9 W 423. TARGOWSKA WOLA CMENTARZ EWANGELICKI/NIECZYNNY XIX W. W OK. 200 M NA POŁUDNIOWY ZACHÓD STACJI KOLEJOWEJ TARGOWSKA WÓLKA TARGOWSKA WÓLKA TARGOWSKA WÓLKA BUDYNEK GOSPODARCZY 2 KONIEC XIX W. W BUDYNEK MIESZKALNY 2 KONIEC XIX W. W BUDYNEK MIESZKALNY 3 KONIEC XIX W. W 427. TARGOWSKA WÓLKA BUDYNEK GOSPODARCZY (STAJNIA) 13 3 ĆW. XIX W. W 428. TARGOWSKA WÓLKA BUDYNEK GOSPODARCZY B.N. W 429. ZALESIE 430. ZALESIE ZESPÓŁ DWORSKO-PARKOWO- FOLWARCZNY (PARK-RZ) ZESPÓŁ DWORSKO-PARKOWO- FOLWARCZNY: GORZELNIA 1 W 1 (5?) W 431. ZALESIE PAŁAC 1 POŁOWA XIX W. R A STYCZNIA / ZALESIE PARK 1865 R. R A-1301 [Źródło: Urząd Gminy Dźwierzuty, 2012 r.] 11 STYCZNIA /81 75

76 OBIEKTY WPISANE DO REJESTRU ZABYTKÓW MIEJSCOWOŚĆ ULICA OBIEKT NR REJESTRU DATA WPISU DZIAŁKA BUDY DWÓR A STYCZNIA /2 DŹWIERZUTY KOŚCIELNA KOŚCIÓŁ P.W. ŚW. TRÓJCY A MARCA DŹWIERZUTY KOŚCIÓŁ EWANGELICKI Z WYPOSAŻENIE WNĘTRZA 1 CMENTARZEM PRZYKOŚCIELNYM A-27 1 WRZEŚNIA 1949 DZWIERZUTY KAJKI BIURO 1 SKŁADNICA HANDLOWA, OBECNIE MAGAZYN 1 SKLEP A GRUDNIA ,594/3, 596 DZWIERZUTY CMENTARZ PARAFIALNY/ RZYMSKO- KATOLICKI/ A STYCZNIA DŹWIERZUTY DOM PARAFIALNY A KWIETNIA /2 DZWIERZUTY KOŚCIÓŁ EWANGELICKI Z CMENTARZEM PRZYKOŚCIELNYM A KWIETNIA 1968 GRĄDY DWÓR A STYCZNIA /23 GRODZISKA DWÓR A STYCZNIA JABŁONKA PARK A GRUDNIA , 2, 5, 6 MAŁSZEWKO PARK DWORSKI A GRUDNIA /8 MAŁSZEWKO SPICHLERZ A MARCA /11 76

77 POPOWA WOLA UWAGA: ZMIANA DECYZJI DWÓR A STYCZNIA /36 RAŃSK KOŚCIÓŁ EWANGELICKI Z CMENTARZEM PRZYKOŚCIELNYM A MARCA ROGALE PARK A STYCZNIA /4 ROGALE ZMIANA DEC! DWÓR A STYCZNIA /8 27 TARGOWO PARK A-1342 LISTOPAD A /4 TARGOWO KOŚCIÓŁ PARAFIALNY P.W. ŚW. JANA CHRZCICIELA A MARCA ZALESIE PAŁAC A STYCZNIA /81 ZALESIE PARK A STYCZNIA /81 [ŹRÓDŁO: URZĄD, 2012 R.] STANOWISKA ARCHEOLOGICZNE WPISANE DO REJESTRU ZABYTKÓW MIEJSCOWOŚĆ ULICA OBIEKT NR REJESTRU DATA WPISU DZIAŁK A DĄBROWA OSIEDLE WYSOCZYZNOW E Z WCZESNEJ EPOKI ŻELAZA C marca /37 GRODZISKO ŁUPOWO CYPLOWE, C stycznia /30 STAROŻYTNE [ŹRÓDŁO: URZĄD, 2012 R.] 77

78 Warunki życia ludzi W gminie Dźwierzuty na dzień roku mieszkało 6960 mieszkańców z czego liczebność kobiet i mężczyzn była bardzo zbliżona i wynosiła na każdą z płci po około 50%. LP. LICZBA MIESZKAŃCÓW W GMINIE DŹWIERZUTY WEDŁUG MIEJSCOWOŚCI MIEJSCOWOŚĆ LICZBA MIESZKAŃCÓW LP. MIEJSCOWOŚĆ LICZBA MIESZKAŃCÓW 1. AUGUSTOWO OLSZEWKI BABIĘTY ORZYNY BUDY POPOWA WOLA DĄBROWA PRZYTUŁY 0 5. DŹWIERZUTY RAŃSK GISIEL ROGALE GRĄDY RÓW 4 8. GRODZISKA RUMY JABŁONKA RUSEK MAŁY JELENIOWO RUTKOWO JULIANOWO SĄPŁATY KAŁĘCZYN STANKOWO KULKA SZCZEPANKOWO LAURENTOWO ŚLEDZIE LINOWO TARGOWO ŁUPOWO TARGOWSKA WOLA MAŁSZEWKO TARGOWSKA WÓLKA MIĘTKIE ZALESIE MIROWO ZAZDROŚĆ MYCIELIN ZIMNA WODA NOWE KIEJKUTY 316 RAZEM 6960 [ŹRÓDŁO: URZĄD, 2012 R.] Gęstość zaludnienia w Gminie wynosi 25 osoby/km². Jest to wartość niska bo dla województwa warmińsko - mazurskiego średnia gęstość zaludnienia wynosi 59 osoby/km², a dla powiatu szczycieńskiego 24 osoby/km². Fakt ten wynika z występowania w granicach gminy rozległych obszarów niezamieszkałych, terenów wód i lasów. Analizując dane na temat dynamiki zmian liczby ludności w przedziałach wiekowych, zauważalny jest wzrost liczby ludzi w wieku produkcyjnym 63 % i spadek liczebności ludności w wieku przedprodukcyjnym 24 %. W przyszłości taki kierunek 78

79 demograficzny może stanowić zagrożenie zarówno dla potencjału ludnościowego, jak i gospodarczego gminy. Ważnym czynnikiem mającym wpływ na liczbę ludności ma poziom przyrostu naturalnego. Na koniec roku 2010 przyrost w gminie Dźwierzuty wynosił 0,4 i jest wyższy od wskaźnika dla powiatu szczycieńskiego, który wyniósł w tym samym roku 0,28. Innym ważnym czynnikiem wpływającym na zmiany w liczbie i strukturze ludności jest migracja. Możliwość zdobycia pracy w innym miejscu zamieszkania, wysokie bezrobocie w gminie powoduje występowanie tego zjawiska - na skalę migracji wewnętrznej (mały odsetek), zewnętrznej i zagranicznej. SALDA MIGRACJI W LATACH LATA SALDO MIGRACJI OGÓŁEM OGÓŁEM ŹRÓDŁO: OPRACOWANIE WŁASNE NA PODSTAWIE DANYCH Z GUS Lokalizacja zabudowy mieszkaniowej Sieć osadnicza gminy odznacza się nieznacznym rozproszeniem zabudowy. W Dźwierzutach zabudowa koncentruje się przy głównych szlakach komunikacyjnych. Należy przy tym podkreślić, że zjawisko to jest korzystne dla realizacji zadań z zakresu infrastruktury technicznej i społecznej. Większość zabudowań gminy ma charakter wolnostojących budynków mieszkalnych usytuowanych bezpośrednio przy ciągach komunikacyjnych. Co do wieku budynków panuje ogólne przemieszanie zabudowy starszej (często zabytkowej) z zabudowa nowopowstałą (o często innej niż lokalna architektonice bryły i wykończeń budynku). Budynki wielorodzinne stanowią mniejszy odsetek - ich główne skupiska to miejscowość Dźwierzuty oraz inne wsie w których zlokalizowane były większe obiekty PGR. W tym miejscu należy zaznaczyć, że stan techniczny dużej części budynków (zabudowa starsza) nie jest zadowalający. Znaczący brak dostępu do kanalizacji potęguje negatywne oddziaływania zabudowy (nawet jednorodzinnej) na środowisko. 79

80 LICZBA ZAKOŃCZONYCH BUDÓW W LATACH ROK FUNKCJA MIESZKALNA LETNISKOWA GOSPODARCZA SUMA ŹRÓDŁO: DANE SPORZĄDZONE NA PODSTAWIE ZAWIADOMIEŃ Z POWIATOWEGO INSPEKTORATU NADZORU BUDOWLANEGO W SZCZYTNIE. Prognoza rozwoju budownictwa mieszkaniowego Zauważalny jest wzrost zainteresowania terenami przeznaczonymi pod budownictwo mieszkaniowe jednorodzinne oraz zabudowę rekreacyjną zarówno w granicach miejscowości i wsi, jak i na atrakcyjnych krajobrazowo obszarach całej gminy Dźwierzuty - szczególnie w części południowej, nad dużymi zbiornikami wód powierzchniowych. Zainteresowanie to płynie zarówno ze strony mieszkańców lokalnych, ale także z zewnątrz. Gmina z racji swej dużej atrakcyjności przyrodniczej dysponuje wieloma obszarami, które mogłyby spełnić oczekiwania przyszłych mieszkańców. Niezbędne jest jednak aktywne realizowanie polityki przestrzennej poprzez opracowywanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz wyposażanie nowych terenów w sieci uzbrojenia technicznego, gdyż systematyczny wzrost zainteresowania budownictwem indywidualnym może w przyszłości przewyższyć posiadane rezerwy Turystyka i rekreacja Teren Gminy Dźwierzuty położony jest w południowo-wschodniej części Pojezierza Olsztyńskiego. Teren ten charakteryzuje się morenową polodowcową rzeźbą i występowaniem znacznej ilości jezior. Wody powierzchniowe stanowią istotny walor rekreacyjny. Wskaźnik powierzchni jezior w stosunku do powierzchni ogólnej gminy kształtuje się na poziomie 7,1 %, natomiast średnia dla województwa wynosi zaledwie 3,8 %. Na obszarze gminy znajduje się bowiem 14 jezior w tym cztery o powierzchni przekraczającej 100 ha ( jez. Sasek Wielki, jez. Rańskie, jez. Babięty Wielkie oraz jez. Łęsk). Przez obszar gminy przebiega szereg szlaków turystycznych. Dominujący udział mają szlaki wodne, które umożliwiają realizację wodnej turystyki krajoznawczej. Do najbardziej znanych szlaków wodnych należą: 80

81 szlak kajakowy prowadzący z jeziora Sasek Mały poprzez jezioro Sendańskie, rzekę Saskę do jeziora Sasek Wielki szlak kajakowy Babięta Dźwierzuty łączący się na wschodzie ze szlakiem jeziorno rzecznym Sorkwity jezioro Bełdany Ruch turystyczny na obszarze gminy jest maksymalny w okresie letnim i koncentruje się przede wszystkim na obszarach przyjeziornych. Zagospodarowanie turystyczne zaspokaja obecne potrzeby przybywających na te tereny turystów. Wśród bazy noclegowej dominują ośrodki wypoczynkowe, pola namiotowe zlokalizowane nad jeziorami. Ostatnio dużą popularnością cieszą się również kwatery agroturystyczne i pensjonaty. Oprócz tego należy zaznaczyć również występowanie indywidualnych domków letniskowych, których liczba w ostatnim czasie wzrosła. Położone są one głównie w Dąbrowie, Kulce, Linowie, Sąpłatach. Presja turystyczna odznacza się sezonowością, największe nasilenie ruchu przypada na miejące maj-wrzesień. Ze zwiększonym nasileniem ruchu turystycznego ściśle wiąże się ingerencja w środowisko przyrodnicze w sposób np.: dewastacja roślinności brzegowej jezior, rzek, zatrzymywanie i biwakowanie w miejscach nieoznaczonych, eutrofizacja wód, zanieczyszczenie strefy brzegowej wód, zwiększony hałas w miejscowościach turystycznych, dewastacja lasów, zaśmiecanie Transport Główną oś komunikacyjną gminy Dźwierzuty tworzy droga krajowa nr 57, biegnąca z kierunku Szczytna do Biskupca i dalej do Bartoszyc oraz przejścia granicznego w Bezledach. W kierunku południowym drogą nr 57 można dotrzeć z Dźwierzut przez Szczytno i dalej w kierunku Warszawy. Biorąc pod uwagę rekreacyjno - turystyczny potencjał gminy połączenie to spełnia kluczową rolę w jej rozwoju, a także przenosi część ruchu tranzytowego w kierunku przejścia granicznego w Bezledach. Uzupełnienie podstawowego układu komunikacyjnego stanowią dwie drogi: - Dźwierzuty - Pasym i dalej w kierunku Olsztyna - droga powiatowa; - droga biegnąca przez wsie Orzyny i Kałęczyn w kierunku Mrągowa - droga wojewódzka nr 600. Podsumowując należy stwierdzić, że jeszcze do niedawna dobry układ komunikacyjny gminy Dźwierzuty w zakresie powiązań regionalnych i międzyregionalnych nie był wykorzystany ze względu na niskie parametry drogi nr 57, a także pozostałych dróg. Obecnie droga nr 57 posiada już znacząco lepsze parametry co powoduje zwiększenie ruchu tranzytowego przez teren gminy. Poprawa stanu drogi przyczyniła się do zmniejszenia hałasu spowodowanego słabą nawierzchnią ale jednocześnie zwiększenia hałasu komunikacyjnego i zwiększenie zanieczyszczenia powietrza. W zakresie połączeń kolejowych jedyna linia kolejowa biegnąca przez teren gminy to nieczynny od kilkunastu lat tor kolejowy biegnący od Szczytna w kierunku Biskupca. 81

82 Jest to wynik braku zapotrzebowania mieszkańców na ten środek lokomocji na tej trasie oraz przekształcenia w PKP Gospodarka wodno-ściekowa Teren gminy jest zaopatrywany w wodę z 12 lokalnych hydroforni. Wszystkie budynki komunalne i socjalne posiadają przyłącze wodociągowe i energię elektryczną. W Tabeli poniżej podano roczną wydajność poszczególnych studni i roczny pobór wody wynikający z rachunków wystawionych na podstawie umów. Z przedstawionych danych wynika, że wszystkie studnie posiadają dużo większą wydajność niż zapotrzebowanie na pobór wody. Szczególnie duża rezerwa jest w studniach położonych na terenach wsi Nowe Kiejkuty, Targowo, Rumy, a wiąże się je z dużymi kosztami eksploatacji. LP Miejscowość Tabela. Wydajność ujęć wody z poszczególnych studni Wydajność studni roczna m 3 /rok Pobór wody ze studni m 3 /rok Różnica m 3 /rok Dźwierzuty Nowe Kiejkuty Targowe Rumy Rańsk Szczepankowo Grądy Grodziska Popowa Wola Małszewko Rusek Źródło: Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Dźwierzuty Konieczna jest rozbudowa istniejącej sieci wodociągowej, a także modernizacja stacji uzdatniania (ewentualnie budowa nowych) tak by przy prognozowanym zwiększeniu zapotrzebowania na wodę sieć spełniała swoją funkcje. 82

83 WYKAZ UJĘĆ WODY NA TERENIE LP. NR UJĘCIA NAZWA UJĘCIA WODOCIĄG WIEJSKI PGR OŚRODEK WCZASOWY SILESIA PGR PGR WODOCIĄG WIEJSKI D. PGR PGR WODOCIAG WIEJSKI D. PGR GORZELNIA MLECZARNIA WODOCIĄG WIEJSKI POSTERUNEK ENERGETYCZNY PGR INSPEKTORAT PGR PRZEM MATER BUDOWL PGR PGR OŚRODEK WCZASOWY TELKOM ZLEWNIA MLEKA OŚRODEK WCZASOWY BUD SOCJAL WODOCIĄG WIEJSKI (D. PGR) PGR WODOCIĄG WIEJSKI D.PGR PGR WODOCIĄG WIEJSKI (D. ZAKŁ EKSPL KRUSZ) WODOCIĄG WIEJSKI D. PGR PGR WODOCIĄG WIEJSKI OSM WODOCIĄG WIEJSKI D. ZAKŁAD ROLNY WODOCIĄG WIEJSKI STACJA PKP WODOCIĄG WIEJSKI STUDNIA PUBLICZNA RYBACZÓWKA OSADA PRAC LEŚNYCH 1 83

84 KOMBINAT ROLNY WODOCIĄG WIEJSKI WODOCIĄG WIEJSKI LEŚNICZÓWKA 1 [ŹRÓDŁO: CENTRALNA BAZA DANYCH HYDROGEOLOGICZNYCH PAŃSTWOWEJ SŁUŻBY HYDROGEOLOGICZNEJ, PAŹDZIERNIK 2012R.] Gospodarka ściekami Na terenie gminy Dźwierzuty największą oczyszczalnię stanowi gminna oczyszczalnia ścieków zlokalizowana na terenie miejscowości Dźwierzuty. Została ona wybudowana w 1996r. według projektu P. P. U. H. PROXIMA z Chodzieży. Technologia oczyszczania ścieków oparta jest na metodzie niskoobciążonego osadu czynnego z tlenową stabilizacją osadu nadmiernego oraz eliminacją związków biogennych (trzeci stopień oczyszczania). Równocześnie w latach została wybudowana sieć kanalizacyjna dla wsi Dźwierzuty liczącej wówczas 1700 mieszkańców. Po podłączeniu wszystkich nieruchomości do kanalizacji stwierdzono, że obciążenie hydrauliczne, ładunek dobowy zanieczyszczeń oraz parametry procesowe osadu czynnego znacznie się różnią od wartości projektowanych. Z otrzymanych danych wskazują, że oczyszczalnia ścieków jest niedociążona zarówno hydraulicznie jak i biologicznie. Pozostałe oczyszczalnie zlokalizowane na terenie gminy to oczyszczalnie o charakterze lokalnym, prywatnym obsługujące przedsiębiorstwa oraz ośrodki wypoczynkowe. Zostały zrealizowane tylko i wyłącznie na ich potrzeby. W granicach Gminy Dźwierzuty wyznaczono aglomerację Dźwierzuty na podstawie Rozporządzenia nr 7 Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 15 stycznia 2008 r. w sprawie wyznaczenia aglomeracji Dźwierzuty. Aglomeracja, której równoważną liczbę mieszkańców (RLM) ustalono na poziomie 3105, obejmuje następujące miejscowości: Dźwierzuty, Małszewko, Budy, Targowo, Targowska Wólka, Kałęczyn, Zalesie, Rańsk, Grądy, Rogale, Orzyny, Miętkie, Jeleniowo, Dąbrowa, Linowo, z oczyszczalnią ścieków w miejscowości Dźwierzuty. Poza tym Dźwierzuty objęte są Krajowym Programem Oczyszczania Ścieków Komunalnych, którego aktualizacja (AKPOŚK 2010) powołuje wyznaczoną aglomerację Dźwierzuty wśród aglomeracji priorytetowych dla wypełnienia wymogów Traktatu Akcesyjnego. W Gminie Dźwierzuty w czynną sieć kanalizacji sanitarnej uzbrojone są miejscowości: Dźwierzuty, Małszewko i Budy. Do końca roku 2014 planowane jest oddanie do użytku wybudowanej już sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowościach: Dąbrowa, Linowo, Targowo, Targowska Wólka, Kałęczyn, Rańsk, Grądy, Rogale Orzyny, Miętkie i Jeleniowo. Dodatkowo do końca 2014 roku planowana jest budowa systemu przydomowych oczyszczalni ścieków w miejscowości Stankowo. Istniejąca biologiczna oczyszczalnia ścieków zlokalizowana w miejscowości Dźwierzuty spełnia standardy odprowadzanych ścieków dla aglomeracji poniżej RLM. Jej aktualna przepustowość wynosi 410 m 3 /d, a w wyniku rozbudowy nastąpi zwiększenie danego 84

85 parametru do 764 m 3 /d. Przewidywana data zakończenia inwestycji to maj 2014 r. Wydajność oczyszczalni ścieków prognozuje się na 5000 RLM, co znacznie przewyższa obecne potrzeby aglomeracji, a jednocześnie gwarantuje zaspokojenie przyszłych potrzeb z zakresu gospodarki ściekowej. Zgodnie z informacją GUS z 2010 roku - aż 41 dam 3 (tys. m 3 /rok) nieoczyszczonych ścieków odprowadzanych jest do wód i ziemi na terenie gminy. W wielu małych gospodarstwach indywidualnych ścieki bytowe i gospodarcze odprowadzane są do przydomowych "bezodpływowych" zbiorników lub przydomowych oczyszczalni ścieków. Ich niedostateczny stan techniczny oraz brak alternatywy w postaci przyłącza sieci kanalizacji sanitarnej skutkuje przesączaniem ścieków do gruntu, wód wgłębnych oraz lokalnych obniżeń terenu i wód powierzchniowych. W rozdziale tym należy nadmienić niedostateczny stan techniczny zabudowy zagrodowej (szczególnie w pobliżu zbiorników wodnych i na terenie strefy GZWP 213 Olsztyn), polegający na niezabezpieczaniu odcieków z pryzm obornikowych, płyt obornikowych oraz zła technologia wywozu w/w odpadów biologicznych - w okresach zmrożenia gruntu, pokrywy śnieżnej itp. Procesy te trwają tak długo, że na dzień dzisiejszy ciężko jest ustalić zakres szkodliwego oddziaływania. FOT 1. Odcieki z pryzmy obornikowej wpuszczane bezpośrednio do zbiornika wodnego - Jezioro Linowskie 85

86 RYS. nr 4 - Układ infrastruktury Gminy Dźwierzuty. 86

87 Gospodarka odpadowa Odpady komunalne z ternu gminy wywożone są na rejonowe wysypisko śmieci we wsi Linowo (Gmina Szczytno), które administrowane jest przez Zakład Oczyszczania Miasta Szczytna. Na terenie wysypiska są składowane śmieci z miejscowości z ternu całego powiatu szczycieńskiego - za wyjątkiem Rozóg. Powierzchnia wysypiska 3,3 ha z czego do czynnego składowania przeznaczone jest ok 1 ha - niecka do wysokości składowania 60 m. Należy pamiętać, że lokalizacja ta jest realnie dużym zagrożeniem dla wód wgłębnych i w przypadku awarii lub przesięku odcieków grozi znaczącym, nieodwracalnym skażeniem zbiornika wód podziemnych. Ilość odpadów za 2010 r ,3 tony Kierunkami w rozwoju systemu gospodarki odpadami w gminie powinno być: zapobieganie i minimalizacja powstawania odpadów; powtórne wykorzystywanie odpadów, których powstawania w danych warunkach techniczno-ekonomicznych nie da się uniknąć; unieszkodliwianie odpadów poza składowiskiem, o ile jest to uzasadnione technicznie i ekonomicznie; składowanie tylko tych odpadów, których nie da się, z uwagi na warunki techniczno-ekonomiczne odzyskać bądź unieszkodliwić, w sposób bezpieczny dla zdrowia ludzkiego i środowiska; zamknięcie i rekultywacja dzikich wysypisk; prowadzenie selektywnej zbiórki odpadów; tworzenie punktów gromadzenia odpadów; zwiększenie liczby pojemników do gromadzenia odpadów w sezonie letnim na brzegach jezior, kempingach, polach namiotowych. nasilenie działań edukacyjnych prowadzących do podwyższenia poziomu świadomości ekologicznej i do zmniejszenia ilości powstających odpadów wśród mieszkańców Gminy. 87

88 Zaopatrzenie w energię elektryczną i cieplną, gazownictwo, telekomunikacja, źródła odnawialne Zaopatrzenie w ciepło Na obszarze gminy dominują indywidualne kotłownie opalane węglem. Wszystkie stare budynki wymagają zabiegów termoizolacyjnych i wymiany części złej stolarki okiennej. Coraz więcej gospodarstw korzysta z pro ekologicznych źródeł energii takich jak olej opałowy lub eko-groszek. Zaopatrzenie w gaz Przez teren gminy przebiega sieć gazowa wysokiego ciśnienia w postaci dwóch gazociągów wysokiego ciśnienia: PN 6,3 MPa, DN 150 mm relacji Szczytno Mrągowo (rok budowy ) oraz PN 6,3 MPa, DN 300 mm relacji Szczytno Rybno (rok budowy ). Dla w/w gazociągów należy zachować pasy technologiczne odpowiednio 15 m i 3 m od osi gazociągu w rzucie poziomym w obu kierunkach. Na terenie gminy brak jest stacji redukcyjnych oraz sieci gazowej średniego ciśnienia. Należy dążyć do jak najszybszego zgazyfikowania gminy oraz zapewnienia odpowiedniej dystrybucji gazu w całej Gminie. Wykorzystanie gazu ziemnego zdecydowanie zmniejszyłaby poziom zanieczyszczeń atmosfery i poprawiło bilans energetyczny Gminy. W tym celu, w odpowiednich programach, należy zarezerwować tereny niezbędne do realizacji tego typu inwestycji. Zaopatrzenie w energię elektryczną Na terenie Gminy istniejący system zasilania w energię elektryczną realizowany jest poprzez punkt rozdzielczy 15/15 kv PZ Dźwierzuty i stacje transformatorowe 15/0,4 kv oraz układ sieci przesyłowych i magistralnych WN 220 kv, 110 kv, SN 15 kv i NN 0,4 kv, który biorąc pod uwagę ciągły wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną nie daje możliwości całkowitego zaspokojenia potrzeb przyszłych inwestorów, a tym samym zapewnienia rozwoju gminy w tym zakresie. W związku z powyższym planuje się wybudowanie nowej stacji elektroenergetycznej 110/15 kv GPZ Dźwierzuty w miejscu istniejącego punktu rozdzielczego 15/15 kv PZ Dźwierzuty, z koniecznością rozszerzenia jego granic. Nowoprojektowana stacja GPZ Dźwierzuty zasilana będzie z istniejącej linii napowietrznej 110 kv relacji GPZ Olsztyn 1 - GPZ Korpele, za pośrednictwem nowoprojektowanej linii kablowonapowietrznej 110 kv. Ponadto przez teren Gminy Dźwierzuty planowany jest przebieg sieci wysokiego napięcia 400 kv po trasie oraz odcinkami wzdłuż trasy istniejącej napowietrznej linii 220 kv. Dla prawidłowego przeprowadzenia powyższej inwestycji, konieczne jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Takie działanie zapewni niezbędny udział społeczeństwa przy wytyczaniu przebiegu sieci - dotyczyć to będzie głównie obejść miejscowości, które ograniczą do minimum konieczność wyłączeń terenów inwestycyjnych Gminy. 88

89 Ponadto dla istniejących i projektowanych linii elektroenergetycznych należy wyznaczyć następujące parametry pasów technologicznych: dla linii 400 kv - szerokość min. 70 m (po min. 35 m od osi linii elektroenergetycznej w obu kierunkach w rzucie poziomym); dla linii 220 kv - szerokość min. 50 m (po min. 25 m od osi linii elektroenergetycznej w obu kierunkach w rzucie poziomym); dla linii 110 kv - szerokość min. 15 m od skrajnego przewodu linii elektroenergetycznej w obu kierunkach w rzucie poziomym; dla linii 15 kv - szerokość min. 5 m od skrajnego przewodu linii elektroenergetycznej w obu kierunkach w rzucie poziomym. Źródła odnawialne Energia z wiatru: Obecnie na terenie gminy Dźwierzuty złożono kilka wniosków o lokalizację farm wiatrowych. Warunki klimatyczne oraz rozproszona zabudowa i duże obszary otwarte sprzyjają lokalizacji w/w inwestycji. Na podstawie informacji o środowisku można w zapisach studium na terenie Gminy w strefie III Rolniczo Gospodarczej oraz w strefie I Centralnej dopuścić lokalizację inwestycji służących pozyskiwaniu energii odnawialnej wiatrowej. Przy lokalizacji elektrowni wiatrowych należy ustalić minimalną wielkość strefy ochronnej elektrowni wiatrowych w odległości nie mniejszej niż 500 m od terenów zabudowy mieszkaniowej oraz zagrodowej, a w stosunku do innych obiektów wymagających ochrony akustycznej strefę ochronną należy ustalać zgodnie z obowiązującymi przepisami odrębnymi dotyczącymi dopuszczalnych poziomów hałasu. Odległość 500 m wynika z interpretacji dostępnych Raportów oddziaływania na środowisko dla farm wiatrowych z województwa warmińsko - mazurskiego i mazowieckiego wykonywanych w latach w treści tychże Raportów podczas analizy oddziaływania autorzy posługują się pojęciem "minimalna odległość od zabudowy". Na podstawie analizy tego typu dokumentów dochodzi się do wniosku, że odległość ok 500 metrów od turbin wiatrowych w przeważającej większości lokalizacji wystarcza do zapewniania brak oddziaływania na lokalne zabudowania i ludzi. Potwierdzają to także badania prof. Marek Degórski z Polskiej Akademii Nauk - opracowanie; Energetyka wiatrowa w kontekście ochrony krajobrazu przyrodniczego i kulturowego w województwie kujawsko pomorskim. Przed realizacją opisywanych inwestycji należy przeprowadzić stosowne procedury i określić (doprecyzować) zakres strefy ochronnej w taki sposób by zapewniała ona pełną ochronę przed narażeniem ludzi na przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku - zarówna w nocy jak i w ciągu dnia. Optymalnym wariantem byłaby lokalizacja tego typu zainwestowania na terenie części północnej strefy III - Rolniczo - Gospodarczej - wynika to z faktu położenia na terenach o najniższych walorach przyrodniczych. 89

90 Energia słoneczna: Na terenie całej gminy można zezwolić na lokalizację obiektów służących pozyskiwaniu energii słonecznej. Warunkiem lokalizacyjnym powinna być skala przedsięwzięcia. W strefach krajobrazowych powinno się wprowadzić zapisy regulujące skalę tego typu zainwestowania do - wykorzystania tylko w gospodarstwa domowych dla celów gospodarstwa. Energia ciepła ziemi: Na ternie gminy powinno się wprowadzić zapisy regulujące tą dziedzinę pozyskiwania energii. Ponieważ praktyka pokazuje różnorodne sposoby wykonania samych otworów pod pompy ciepła zarówno co do jakości jak i głębokości wykazywanej, a docelowej - proponuje się wprowadzenie zapisów o możliwości lokalizacji tego typu instalacji tylko poza granicami Głównego Zbiornika Wód Podziemnych - GZWP 213 Olsztyn (wskazanego na mapie tematycznej str niniejszej prognozy). Tego typu inwestycje mogą w sposób utajony wpływać negatywnie na stan wód wgłębnych poprzez niekontrolowane i niezabezpieczone przewiercanie ośrodka gruntowego i tym samym wspomaganie (drenaż) przepływu wód podskórnych (zanieczyszczonych) do wgłębnych. Obecna technologia wykonania tego typu instalacji w żaden sposób w pełni nie zabezpiecza tego typu migracji zanieczyszczeń, co pokazuje praktyka z innych części Polski (badania w Wielkopolsce na ok. 300 instalacji tego typu dały wyniki negatywne w 85 % przypadków - za negatywne uznano znikome zabezpieczenie (odcięcie) poziomów wodonośnych, możliwość migracji zanieczyszczeń wzdłuż przewodów wiertniczych, złe lub brak zabezpieczenia przed wnikaniem bezpośrednim wód opadowych oraz inne techniczne zagadnienia. Za kluczowe znaczenie dla zmniejszenia oddziaływania energetyki cieplnej na atmosferę miałby rozwój systemu rozprowadzenia gazu ziemnego na terenie Gminy. Telekomunikacja Teren Gminy posiada bardzo dobrze rozwinięta, nowoczesną sieć telekomunikacyjną, opartą na centrali automatycznej, która umożliwia uzyskanie szybkiego i sprawnego połączenia telefonicznego. Problemem pozostaje szeroki i względnie tani dostęp do sieci Internet. Mapka wskazuje rozmieszczenie stacji bazowych telefonii komórkowych na terenie gminy Dźwierzuty. 90

91 ŹRÓDŁO: Rolnictwo i leśnictwo Obszary użytkowania rolniczego widoczne są na terenie całej gminy. Główne obszary koncentracji produkcji rolnej występują w miejscowościach: Dźwierzuty, Rumy, Łupowo. Użytki rolne na terenie gminy stanowią około 60% jej powierzchni - największy odsetek powierzchni stanowią grunty orne (41%), pastwiska i łąki (16%) - łącznie ponad 57 % powierzchni. Sama produkcja rolna na terenie gminy jest wielokierunkowo, mało wyspecjalizowana i skierowana głównie na potrzeby produkcji zwierzęcej i produkcji zbóż oraz rzepaku. Wśród zbóż dominuje: pszenica, jęczmień oraz żyto. Hodowla to głównie bydło mleczne. Zauważalny jest coroczny spadek pogłowia trzody chlewnej, co spowodowane jest małą opłacalnością produkcji. Tereny leśne zajmują ok 25% powierzchni gminy. Łączna powierzchnia 6471 ha - Nadleśnictwa: Korpele, Strzałowo, Wipsowo i Spychowo. Zasoby leśne są więc niewielkie i nie generują dużej produkcji leśnej, przekłada się to bezpośrednio na zatrudnienie w tej gałęzi gospodarki Charakterystyka poszczególnych miejscowości objętych zmianą studium Ze względu na szczególny sposób wykonywania opracowań studyjnych - mała dokładność map, wskazywanie tylko kierunków rozwoju bez niewielkich wyłączeń we wskazanych obszarach, w tym rozdziale omówiono poszczególne wytypowane obszary w których studium wskazuje nowe lub podtrzymuje obecne kierunki rozwoju i 91

92 zainwestowania. Na mapkach starano się uwzględnić jak najwięcej elementów środowiska przyrodniczego uzupełniając je opisami i fotografiami. Szczegółowość tych map bezskalowych została dostosowana do skali i dokładności map studium i całego opracowania studyjnego (zgodnie z założeniami prawnymi). Należy wyraźnie zaznaczyć, że fakt wskazania kierunków rozwoju nie przeznacza automatycznie terenu wskazanego na dany cel np. zabudowy rekreacyjnej. Dopiero na etapach realizacji planów zagospodarowania przestrzennego należy uszczegółowić zakresy dostępnych obszarów inwestycyjnych. Ewentualne wydawanie decyzji o warunkach zabudowy w obszarach chronionych (wskazanych w studium) powinny być poprzedzone co najmniej ocenami oddziaływania oraz rozpoznaniem środowiskowym (fauna i flora). Opisy oraz dokumentacja kartograficzna i fotograficzna została podzielona pod katem wartości przyrodniczej - w pierwszej kolejności opisy dotyczą wytypowanych obszarów przemysłowych, następnie obszarów zabudowy rekreacyjnej i mieszkaniowej w najbardziej cennych przyrodniczo strefach, w kolejnych - tych poza obszarami chronionymi. Na wszystkich poniższych fragmentach map posługiwano się unormowanymi oznaczeniami literowymi, liniowymi i znakowymi. Poniżej przedstawiono legendę do wszystkich umieszczonych poniżej map. Oznaczenia szczególne opisano dla poszczególnych map indywidualnie pod rysunkami. 92

93 93

94 OBSZARY ZABUDOWY PRODUKCYJNEJ Miejscowość Julianowo MAPA OBSZARU PRODUKCYJNEGO 1. Obszar przemysłowo - składowy. 2. Cały obszar przemysłowy Julianowo położony jest na terenie GPZW 213 Olsztyn. 3. Lokalne ujęcia wód gruntowych najprawdopodobniej pobierają wody właśnie z w/w zbiornika. 4. Na wskazanym obszarze na chwilę obecną rozwija się już zabudowa przemysłowa - ferma drobiu - kury nioski. 5. Jak widać na mapie obszar przemysłowy położony jest w bezpośredniej zlewni jeziora Buczek. W sąsiedztwie zbiornika wodnego rozwijane są funkcje rekreacyjno - wypoczynkowe. 6. Ze względu na powyższe obszar przemysłowy należy wyznaczyć i stworzyć dla niego plan zagospodarowania przestrzennego. W planie należy wskazań możliwe gałęzie przemysłu na jaki miejsce to pozwala. Każda inwestycja mogąca znacząco oraz potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko musi spełniać wymogi 94

95 prawne w odniesieniu do lokalizacji na tym terenie - przeprowadzenie postępowania w sprawie oddziaływania na środowisko.. 7. Obszar Julianowa położony jest poza wszelkimi prawnymi formami ochrony środowiska. Położony jest na linii rynny polodowcowej - ukształtowanie powierzchni silnie zmienne z występującymi przewyższeniami i głębokimi wcięciami. 8. Na wskazanym obszarze występują zbiorowiska roślin z typu STELLARIETEA MEDIAE -antropogeniczne nitrofilne zbiorowiska pól uprawnych i jednorocznych roślin terenów ruderalnych. Miejscowość Targowo 1. Obszar przemysłowo - składowy - wyrobisko po kopalni kruszywa naturalnego. 2. Cały obszar przemysłowy położony jest na terenie GPZW 213 Olsztyn. 3. Funkcja przemysłowa może pozostać tylko i wyłącznie przy dostosowaniu gałęzi przemysłu o małej szkodliwości dla środowiska. 4. Obszar ten położony jest w otoczeniu terenów leśnych na południowy zachód od miejscowości Targowo. 5. Ze względu na powyższe obszar przemysłowy należy wyznaczyć i stworzyć dla niego plan zagospodarowania przestrzennego. W planie należy wskazań możliwe gałęzie przemysłu na jaki miejsce to pozwala - z uwzględnieniem położenia w strefach ochronnych GZWP 213 Olsztyn. 6. Obszar położony jest poza wszelkimi prawnymi formami ochrony środowiska. Położony jest na terenie sandrowym - ukształtowanie powierzchni mało zróżnicowane. 7. Na wskazanym obszarze występują zbiorowiska roślin z typu STELLARIETEA MEDIAE -antropogeniczne nitrofilne zbiorowiska pól uprawnych i jednorocznych roślin terenów ruderalnych. W otoczeniu las iglasty z przewagą sosny i świerku. 95

96 96

97 OBSZARY ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ I REKREACYJNEJ NA TERENACH PRAWNIE CHRONIONYCH Miejscowość Linowo, kolonia Linowo 97

98 1. Obszar położony jest na terenie OCHK Pojezierza Olsztyńskiego - obowiązują zakazy opisane w niniejszej prognozie. Wyjątek stanowią obszary zwartej zabudowy wsi. 2. Cały obszar położony jest na terenie GPZW 213 Olsztyn i należy na późniejszych etapach planistycznych oraz ocen środowiskowych uwzględniać wpływ zainwestowania na wody podziemne. 3. Obszar miejscowości Linowo - to uzupełnienie zabudowy (wypełnienie) mieszkaniowej - tzw. zwartej zabudowy wsi. Część obszarów do wyłączenia ze względów geologicznych - powinny zostać uwzględnione w projektach planu zagospodarowania, szczególnie dotyczy to terenów podmokłych, o dużym nachyleniu. Proponowany zasięg kierunków rozwoju powinien w pełni zaspokajać potrzeby tej miejscowości. 4. Obszar kolonijny miejscowości Linowo - to uzupełnienie rozproszonych fragmentów zabudowy rekreacyjnej, mieszkaniowej i zagrodowej. Objęte obszary to głównie łąki i pastwiska, a także pola orne. Cenne walory krajobrazowo - siedliskowe posiada jezioro Sasek Wielki, stąd już na tym etapie wyłączono linię brzegową z ewentualnych kierunków rozwoju. Oczywiście w planach zagospodarowania powinna znaleźć się 100 m strefa ochronna od linii brzegowej. 5. Zasięg proponowanej linii zwartej zabudowy w tej miejscowości zobrazowano na załączonych mapkach z inwentaryzacją terenu. Zakres ten uwzględnia istniejąca zabudowę w formie zwartej i nie obejmuje terenów otwartych - takie rozwiązanie stanowi rzeczywiste odwzorowanie obecnie istniejącej zabudowy. 6. Walory krajobrazowo - przyrodnicze bardzo duże, podczas wizji terenowych już natrafiono na gatunki strefowo chronione - Kania Ruda, Żurawie, oraz częściowo chronione Bocian Biały. Na etapach ocen oddziaływania do Planów zagospodarowania należy precyzyjnie zdefiniować ewentualnie wskazać strefy ochrony gatunkowej. Na etapie studium nie wykonywano takich badań ze względu na zapisy mówiące o fakcie ograniczenia działań mogących powodować płoszenie lub niepokojenie zauważonych gatunków chronionych. Wiadomo także o strefach żerowania orlika krzykliwego oraz orła bielika (kilka par) na obszarze zmian studium. Strefy te także do uwzględnienia w planach - na obecnym etapie nie wiadomo jaki obszar rzeczywiście wykorzystywany będzie na omawiane cele. 7. Obszar badań zasiedla większość gatunków chronionych, dla ochrony których wyznaczono obszary NATURA Konieczność wykonania studium, a w kolejnym etapie planów jest wskazana nie tylko z możliwości uwolnienia kolejnych obszarów inwestycyjnych, ale także zamknięcia dzikiego obozowania i wznoszenia konstrukcji lekkich przez okolicznych właścicieli - nie raz towarzyszy temu dzikie niszczenie pasa linii brzegowej oraz wycinanie "pojedynczych drzew zagrażających bezpieczeństwu". 9. Ważne jest także doprowadzenie sieci kanalizacji sanitarnej dla wskazanych obszarów, gdyż obecnie większa część ścieków sanitarnych przesącza się lub jest wylewana i trafia do jeziora Sasek Wielki 98

99 10. Ukształtowanie terenu faliste z licznymi przewyższeniami - zabudowa formowana na wypłaszczeniach - bez prawa do ingerencji w naturalne ukształtowanie powierzchni. 11. Na wskazanym obszarze występują zbiorowiska roślin z typu STELLARIETEA MEDIAE - antropogeniczne nitrofilne zbiorowiska pól uprawnych i jednorocznych roślin terenów ruderalnych. Ponadto typowe siedliska CAKILETEA MARITIMAE - brzegów wód i okresowo zalewanych zabagnień. 12. Nie stwierdzono występowania gatunków roślin i grzybów objętych ochroną prawną. FOT 2. Obszar nad którym widziano Kanię Rudą, w pobliżu Bocian Biały, w tle istniejące zainwestowanie rekreacyjne. FOT 3. Typowy fragment wydzielonych terenów pod przyszłe zainwestowanie za plecami jezioro Sasek Wielki. 99

100 Miejscowość Dąbrowa, kolonia Dąbrowa 100

101 1. Obszar położony jest na terenie OCHK Pojezierza Olsztyńskiego - obowiązują zakazy opisane w niniejszej prognozie. Wyjątek stanowią obszary zwartej zabudowy wsi. 2. Cały obszar położony jest na terenie GPZW 213 Olsztyn i należy na późniejszych etapach planistycznych oraz ocen środowiskowych uwzględniać wpływ zainwestowania na wody podziemne. 3. Obszar miejscowości Dąbrowa - bez wyznaczonych kierunków rozwoju - stan obecny zaspokaja potrzeby tej miejscowości. 4. Zasięg proponowanej linii zwartej zabudowy w tej miejscowości zobrazowano na załączonych mapkach z inwentaryzacją terenu. Zakres ten uwzględnia istniejąca zabudowę w formie zwartej i nie obejmuje terenów otwartych - takie rozwiązanie stanowi rzeczywiste odwzorowanie obecnie istniejącej zabudowy. 5. Obszar kolonijny miejscowości Dąbrowa - to uzupełnienie rozproszonych fragmentów zabudowy rekreacyjnej, mieszkaniowej i zagrodowej. Objęte obszary to głównie łąki i pastwiska, a także pola orne. Cenne walory krajobrazowo - siedliskowe posiada jezioro Sasek Wielki, stąd już na tym etapie wyłączono linię brzegową z ewentualnych kierunków rozwoju. Oczywiście w planach zagospodarowania powinna znaleźć się 100 m strefa ochronna od linii brzegowej. Walory krajobrazowo - przyrodnicze bardzo duże, na tym obszarze wykonywano już szczątkowe waloryzacje podczas sporządzania prognoz do planów zagospodarowania. W okolicy widziano żerującego Orlika krzykliwego, Derkacza, Lerkę, Gąsiorka, w sąsiedztwie gniazdują także Bąk, Błotniak stawowy, Żuraw, Bielki - ok 1,5-3 km oraz Skowronek, Rudzik, Słowik szary, Pokląskwa, Kos, Kwiczoł, Śpiewak, Świerszczak, Rokitniczka, Łozówka, Piegża, Cierniówka, Gajówka, Kapturka, Piecuszek, Pierwiosnek, Modraszka, Czarnogłówka, Bogatka, Wilga, Sójka, Sroka, Zięba, Szczygieł, Trznadel, Potrzos, Perkoz dwuczuby, Kormoran czarny, Łabędź niemy, Krakwa, Cyranka, Bekas, Wodnik, Brzęczka, Trzciniak, 6. Na etapach ocen oddziaływania do Planów zagospodarowania należy precyzyjnie zdefiniować ewentualnie wskazać strefy ochrony gatunkowej. Na etapie studium nie wykonywano takich badań ze względu na zapisy mówiące o fakcie ograniczenia działań mogących powodować płoszenie lub niepokojenie zauważonych gatunków chronionych - na obecnym etapie nie wiadomo jaki obszar rzeczywiście wykorzystywany będzie na omawiane cele. 7. Obszar badań zasiedla większość gatunków chronionych dla ochrony których wyznaczono obszary NATURA Konieczność wykonania studium, a w kolejnym etapie planów jest wskazana nie tylko z możliwości uwolnienia kolejnych obszarów inwestycyjnych, ale także zamknięcia dzikiego obozowania i wznoszenia konstrukcji lekkich przez 101

102 okolicznych właścicieli - nie raz towarzyszy temu dzikie niszczenie pasa linii brzegowej oraz wycinanie "pojedynczych drzew zagrażających bezpieczeństwu". 9. Ważne jest także doprowadzenie sieci kanalizacji sanitarnej dla wskazanych obszarów, gdyż obecnie większa część ścieków sanitarnych przesącza się lub jest wylewana i trafia do jeziora Sasek Wielki 10. Ukształtowanie terenu faliste z licznymi przewyższeniami - zabudowa formowana na wypłaszczeniach - bez prawa do ingerencji w naturalne ukształtowanie powierzchni. 11. Na wskazanym obszarze występują zbiorowiska roślin z typu STELLARIETEA MEDIAE - antropogeniczne nitrofilne zbiorowiska pól uprawnych i jednorocznych roślin terenów ruderalnych. Ponadto typowe siedliska CAKILETEA MARITIMAE - brzegów wód i okresowo zalewanych zabagnień. 12. Nie stwierdzono występowania gatunków roślin i grzybów objętych ochroną prawną. FOT 4. Typowy fragment wydzielonych terenów pod przyszłe zainwestowanie z widokiem na jezioro Sasek Wielki. 102

103 Miejscowość Małszewko, Budy 103

104 1. Obszar położony jest na terenie OCHK Pojezierza Olsztyńskiego - obowiązują zakazy opisane w niniejszej prognozie. Wyjątek stanowią obszary zwartej zabudowy wsi. 2. Teren wyznaczonych w studium kierunków zainwestowania położony na terenie - Obszaru Specjalnej Ochrony Ptaków Natura Puszcza Napiwodzko - Ramucka (kod obszaru: PLB280007). 3. Cały obszar położony jest na terenie GPZW 213 Olsztyn i należy na późniejszych etapach planistycznych oraz ocen środowiskowych uwzględniać wpływ zainwestowania na wody podziemne. 4. Obszar zwartej zabudowy miejscowości Małszewko - uzupełnienie zabudowy zgodnie z obowiązującym studium - w obrębie terenu zwartej zabudowy miejscowości. 5. Pozostałe wydzielenia podzielone są obecnie na dwa oddzielne toczące się postępowania w sprawie uchwalenia planów zagospodarowania przestrzennego. Droga do wsi Budy stanowi granicę między tymi obszarami. 6. W rozumieniu przyrodniczym należy oceniać te dwa obszary jako jeden. Dla celów planu wykonano pełne waloryzacje przyrodnicze tego terenu obrazujące jak bardzo bogata jest tu flora i fauna - w tym w gatunki objęte ochroną prawną. 7. Na terenie tym stwierdzono występowanie siedlisk lub miejsc żerowania: Orlika krzykliwego, Derkacza, Lerkę, Gąsiorka, w sąsiedztwie gniazdują także Bąk, Błotniak stawowy, Żuraw, Bielki - ok 1,5-3 km oraz Skowronek, Rudzik, Słowik szary, Pokląskwa, Kos, Kwiczoł, Śpiewak, Świerszczak, Rokitniczka, Łozówka, Piegża, Cierniówka, Gajówka, Kapturka, Piecuszek, Pierwiosnek, Modraszka, Czarnogłówka, Bogatka, Wilga, Sójka, Sroka, Zięba, Szczygieł, Trznadel, Potrzos, Perkoz dwuczuby, Kormoran czarny, Łabędź niemy, Krakwa, Cyranka, Bekas, Wodnik, Brzęczka, Trzciniak. Bardzo bogata jest również różnorodność gatunkowa płazów i owadów. Szata roślinna zubożała ze względu na wcześniej wykonywane zabiegi agrotechniczne. Obecnie samoistna sukcesja głownie roślinności ruderalnej - uznawanej za chwasty oraz wszelkiego typu turzyc " gatunkiem dominującym jest rajgras wyniosły Arrhenatherum elatius, licznie występują też: stokłosa bezostna Bromus inermis, konietlica łąkowa Trisetum ftavescens, kupkówka pospolita Dactylis glomerata, ponadto perz właściwy Elymus repens i trzcinnik prosty Calamagrostis stńcta. Obniżenia, które wcześniej były użytkowane jako kośne łąki, porastają turzyce Carex sp., wiązówka błotna Filipeduia ulmaria, sadziec konopiasty Eupatorium cannabinum, pokrzywa zwyczajna Urtica dioica, ponadto jako domieszka ostrożeń warzywny Cirsium oleraceum, ostrożeń błotny Cirsium palustre, nielicznie krwawnica pospolita Lythrum salicaria. Spośród licznych gatunków roślin związanych z terenami polnymi, łąkowymi i ruderalnymi na omawianym terenie stwierdzono występowanie następujących gatunków: koniczyna polna Trifolium arwense, krwawnik pospolity Achillea millefolium, Jastrzębiec kosmaczek Hieracium pilosella, kocanki piaskowe Chelichrysum arenaria, świerzbnica polna Knautia arvense, przymiotno ostre Erigeron acer, przymiotno kanadyjskie Erigeron canadensis, żmijowiec zwyczajny Echium vulgare, starzec jakubek Senecio Jakobae, jasieniec piaskowy 104

105 Jasione montana, cykoria podróżnik Cichorium intybus, poziomka pospolita Fragańa vesca, dzwonek rozpierzchły Campanula patula, lucerna sierpowata Medicago falcata, wyka ptasia Vica sativa, bylica zwyczajna Artemisia vulgaris, ostrożeń lancetowaty Cirsium vulgare, ostrożeń polny Cirsium arvense, dziewięćsił pospolity Carlina vulgaris, dziurawiec Hypericum sp." - opis z jednej z prognoz wykonanych dla tego obszaru. 8. Duża część tych obszarów do wyłączenia jako cenne przyrodniczo. Na etapie studium nie wykonywano badań w tych obszarach ze względu na zapisy mówiące o fakcie ograniczenia działań mogących powodować płoszenie lub niepokojenie zauważonych gatunków chronionych - na obecnym etapie nie wiadomo jaki obszar rzeczywiście wykorzystywany będzie na omawiane cele. 9. Obszar badań zasiedla większość gatunków chronionych dla ochrony których wyznaczono obszary NATURA Konieczność wykonania studium, a w kolejnym etapie planów jest wskazana nie tylko z możliwości uwolnienia kolejnych obszarów inwestycyjnych, ale także zamknięcia dzikiego obozowania i wznoszenia konstrukcji lekkich przez okolicznych właścicieli - nie raz towarzyszy temu dzikie niszczenie pasa linii brzegowej oraz wycinanie "pojedynczych drzew zagrażających bezpieczeństwu". 11. Ważne jest także doprowadzenie sieci kanalizacji sanitarnej dla wskazanych obszarów, gdyż obecnie większa część ścieków sanitarnych przesącza się lub jest wylewana i trafia do jeziora Sasek Wielki 12. Ukształtowanie terenu faliste z licznymi przewyższeniami - zabudowa formowana na wypłaszczeniach - bez prawa do ingerencji w naturalne ukształtowanie powierzchni. 105

106 Miejscowość Sąpłaty, Mycielin, Rusek Mały 106

107 1. Obszar położony jest na terenie OCHK Pojezierza Olsztyńskiego - obowiązują zakazy opisane w niniejszej prognozie. Wyjątek stanowią obszary zwartej zabudowy wsi. 2. Cały obszar położony jest na terenie GPZW 213 Olsztyn i należy na późniejszych etapach planistycznych oraz ocen środowiskowych uwzględniać wpływ zainwestowania na wody podziemne. 3. Obszar miejscowości Rusek Mały - lokalizacja zabudowy mieszkaniowej w obrębie zwartej zabudowy wsi, wzdłuż drogi przebiegającej przez miejscowość. Celem jest uzupełniająca zabudowa plombowa. 4. Obszar Mycielin i Sąpłaty - mniej korzystny do wyznaczonych kierunków obszar Sąpłaty, ze względu na bogate urozmaicenia w ukształtowaniu i ewidentny zakaz zmiany ukształtowania terenu - duża część tego obszaru powinna zostać wyłączona na etapie prognozy do projektu planu. Obszar Mycielin to teren nieużytków po rolniczych - łąki ugorowane przez kilka lat oraz tereny rolne. 5. Cenne walory krajobrazowo - siedliskowe posiada jezioro Buczek. 6. Należy wprowadzać strefy 100 m ochronne od linii brzegowej. 7. W okolicy widziano żerującego Orlika krzykliwego (lub innego ptaka z rodziny jastrzębiowatych - obserwacje utrudniały warunki atmosferyczne), Żurawia, oraz notorycznie spotykanego na terenie całej gminy Bociana Białego. Obserwowano także dużą różnorodność ptactwa wodnego stąd koniczność ochrony terenów nabrzeża. 8. Na etapach ocen oddziaływania do Planów zagospodarowania należy precyzyjnie zdefiniować ewentualnie wskazać strefy ochrony gatunkowej. Na etapie studium nie wykonywano takich badań ze względu na zapisy mówiące o fakcie ograniczenia działań mogących powodować płoszenie lub niepokojenie zauważonych gatunków chronionych - na obecnym etapie nie wiadomo jaki obszar rzeczywiście wykorzystywany będzie na omawiane cele. 9. Konieczność wykonania studium, a w kolejnym etapie planów jest wskazana nie tylko z możliwości uwolnienia kolejnych obszarów inwestycyjnych, ale także zamknięcia dzikiego obozowania i wznoszenia konstrukcji lekkich przez okolicznych właścicieli - nie raz towarzyszy temu dzikie niszczenie pasa linii brzegowej oraz wycinanie "pojedynczych drzew zagrażających bezpieczeństwu". 10. Ważne jest także doprowadzenie sieci kanalizacji sanitarnej dla wskazanych obszarów, gdyż obecnie większa część ścieków sanitarnych z obszarów dziko rozrastające się zabudowy rekreacyjnej przesącza się lub jest wylewana i trafia do jeziora Buczek. 11. Ukształtowanie terenu faliste z licznymi przewyższeniami - zabudowa formowana na wypłaszczeniach - bez prawa do ingerencji w naturalne ukształtowanie powierzchni. 12. Na wskazanym obszarze występują zbiorowiska roślin z typu STELLARIETEA MEDIAE - antropogeniczne nitrofilne zbiorowiska pól uprawnych i jednorocznych roślin terenów ruderalnych. Ponadto typowe siedliska 107

108 CAKILETEA MARITIMAE - brzegów wód i okresowo zalewanych zabagnień, zbiorowiska szuwarów PHRAGMITETEA. W otoczeniu lasy z przewagą sosny i świerku, na obrzeżach gatunki brzozy i dębu. FOT 5. Typowy fragment wydzielonych terenów - obszar Mycielin z widokiem na jezioro oraz w tle Sąpłaty. 108

109 Miejscowość Nowe Kiejkuty 109

110 1. Obszar położony jest na terenie Spychowskiego OCHK - obowiązują zakazy opisane w niniejszej prognozie. Wyjątek stanowią obszary zwartej zabudowy wsi. 2. Cały obszar położony jest na terenie GPZW 213 Olsztyn i należy na późniejszych etapach planistycznych oraz ocen środowiskowych uwzględniać wpływ zainwestowania na wody podziemne. 3. Obszar miejscowości Nowe Kiejkuty - lokalizacja zabudowy mieszkaniowej w obrębie zwartej zabudowy wsi. Celem jest uzupełniająca zabudowa plombowa. 4. Obszar wydzielony na wschodniej części miejscowości - w strefie wydzielonej ujecie wody - strefy ochronne należy zachować. Z powodu dużego urozmaicenia ukształtowania powierzchnio na tym obszarze zaleca się rozproszenie zabudowy - działki o dużej powierzchni umożliwiające wybranie lokalizacji na wypłaszczeniu celem zachowania obecnego cennego ukształtowania powierzchni. FOT 6. Typowy fragment wydzielonych terenów - obszar Nowe Kiejkuty z ujecie w okolicach stacji uzdatniania wody w kierunku miejscowości. 5. Przekształceniu podlegają głównie tereny orne - bez znaczenia przyrodniczego jako siedliska ptactwa lub innych cennych gatunków. 6. Ważne jest także doprowadzenie sieci kanalizacji sanitarnej dla wskazanych obszarów, gdyż obecnie większa część ścieków sanitarnych z obszarów dziko rozrastające się zabudowy rekreacyjnej przesącza się lub jest wylewana i trafia do jeziora Buczek. 7. Na wskazanym obszarze występują zbiorowiska roślin z typu STELLARIETEA MEDIAE - antropogeniczne nitrofilne zbiorowiska pól uprawnych i jednorocznych roślin terenów ruderalnych. 110

111 8. Nie stwierdzono występowania gatunków roślin i grzybów objętych ochroną prawną. Miejscowość Rańsk, Miętkie, Orzyny 111

112 1. Obszary Orzyny i część nadjeziorna obszaru Rańsk położone są na terenie Spychowskiego OCHK - obowiązują zakazy opisane w niniejszej prognozie. Wyjątek stanowią obszary zwartej zabudowy wsi. 2. Obszar Orzyny i miejscowość Miętkie położone są na terenie GPZW 213 Olsztyn i należy na późniejszych etapach planistycznych oraz ocen środowiskowych uwzględniać wpływ zainwestowania na wody podziemne. 3. Tereny wytypowane w obszarach wsi Rańsk i Orzyny - lokalizacja zabudowy mieszkaniowej w obrębie zwartej zabudowy wsi. Celem jest uzupełniająca zabudowa plombowa. Obecnie działki te nie przestawiają żadnej wartości przyrodniczej - są to albo uprawy orne albo tereny ugorowane, na których wysypywane są śmieci i inne zanieczyszczenia, szczególnie w okresie napływu turystów w okresie letnim. Podczas tworzenia planów zagospodarowania należy zachować wszelkie strefy ochronne, zachować zieleń wysoką wszelkie podmokłości, cieki wodne, oczka wodne i inne obiekty cenne przyrodniczo. 4. Zasięg proponowanej linii zwartej zabudowy w tych miejscowościach zobrazowano na załączonych mapkach z inwentaryzacją terenu. Zakres ten uwzględnia istniejąca zabudowę w formie zwartej i nie obejmuje terenów otwartych - takie rozwiązanie stanowi rzeczywiste odwzorowanie obecnie istniejącej zabudowy. 5. Wydzielone na mapie obszary są częściowo skanalizowane - należy wykonać dalszą sieć kanalizacji w celu zwiększenia procentowej ilości ścieków odprowadzanych - zagrożenie stwarzane dla lokalnego powiązanego z sobą systemu hydrologicznego jezior i cieków wodnych. 6. Obszar wsi Miętkie - lokalizacja zabudowy mieszkaniowej w obrębie zwartej zabudowy wsi. Celem jest uzupełniająca zabudowa plombowa. Obecnie działki te nie przestawiają żadnej wartości przyrodniczej - są to albo uprawy orne albo tereny ugorowane na których wysypywane są śmieci i inne zanieczyszczenia, szczególnie w okresie napływu turystów w okresie letnim. Podczas tworzenia planów zagospodarowania należy zachować wszelkie strefy ochronne, zachować zieleń wysoką wszelkie podmokłości, cieki wodne, oczka wodne i inne obiekty cenne przyrodniczo. 7. Wydzielono również dwa oddzielne obszary na północ od wsi Miętkie. Tereny te to pola uprawne z granica lasów. Ponieważ obszary te są częściowo położone w obszarze NATURA 2000 Ostoja Piska, Puszcza Piska - na ich terenie należy w trakcie prac nad planami zagospodarowania przestrzennego dokonać inwentaryzacji szczegółowej terenów sąsiednich oraz wykazać brak oddziaływania na te obszary. Na północ od tych terenów zlokalizowane jest siedlisko Bielika ze strefa ochronną. 8. Na etapach ocen oddziaływania do Planów zagospodarowania należy precyzyjnie zdefiniować ewentualnie wskazać strefy ochrony gatunkowej. Na etapie studium nie wykonywano takich badań ze względu na zapisy mówiące o fakcie ograniczenia działań mogących powodować płoszenie lub niepokojenie 112

113 zauważonych gatunków chronionych - na obecnym etapie nie wiadomo jaki obszar z wskazanych rzeczywiście wykorzystywany będą na omawiane cele. 9. Na wskazanych obszarach występują zbiorowiska roślin z typu STELLARIETEA MEDIAE - antropogeniczne nitrofilne zbiorowiska pól uprawnych i jednorocznych roślin terenów ruderalnych - głównie tereny rolne i porolne. 10. Nie stwierdzono występowania gatunków roślin i grzybów objętych ochroną prawną. 113

114 Miejscowość Targowo, Wólka Targowska 1. Tereny na pograniczu Spychowskiego OCHK oraz obszaru NATURA Puszcza Piska - obowiązują zakazy opisane w niniejszej prognozie. 2. Cały obszar położony jest na terenie GPZW 213 Olsztyn i należy na późniejszych etapach planistycznych oraz ocen środowiskowych uwzględniać wpływ zainwestowania na wody podziemne. 114

115 3. Tendencja ogólna to lokalizacja zabudowy mieszkaniowej w obrębie zwartej zabudowy wsi. Celem jest uzupełniająca zabudowa plombowa już istniejącej - stworzenie zaplecza w taki sposób by nie "rozchodziło się" ono poza wyznaczone tereny. Obecnie działki te nie przestawiają żadnej wartości przyrodniczej - są to albo uprawy orne albo tereny ugorowane, na których wysypywane są śmieci i inne zanieczyszczenia, szczególnie w okresie napływu turystów w okresie letnim. Występują również obszary podmokłe, które na etapach tworzenia planów zagospodarowania należy zachować i wyłączyć spod zabudowy. 4. Wydzielone na mapie obszary są częściowo skanalizowane - należy wykonać dalszą sieć kanalizacji w celu zwiększenia procentowej ilości ścieków odprowadzanych - zagrożenie stwarzane dla lokalnego powiązanego z sobą systemu hydrologicznego jezior i cieków wodnych. 5. Ze względu na planowany sposób zainwestowania na etapie studium nie wykonywano badań ornitologicznych ze względu na zapisy mówiące o fakcie ograniczenia działań mogących powodować płoszenie lub niepokojenie zauważonych gatunków chronionych - na obecnym etapie nie wiadomo jaki obszar z wskazanych rzeczywiście wykorzystywany będą na omawiane cele. Nie zakład się występowania siedlisk ptactwa chronionego - obszary wytypowane są zmienione antropogenicznie i znajdują się bardzo blisko istniejących zabudowań. 6. Na wskazanych obszarach występują zbiorowiska roślin z typu STELLARIETEA MEDIAE - antropogeniczne nitrofilne zbiorowiska pól uprawnych i jednorocznych roślin terenów ruderalnych - głównie tereny rolne i porolne. Ponadto typowe siedliska CAKILETEA MARITIMAE - brzegów wód i okresowo zalewanych zabagnień, zbiorowiska szuwarów PHRAGMITETEA. 7. Nie stwierdzono występowania gatunków roślin i grzybów objętych ochroną prawną. 115

116 Miejscowość Jeleniewo 1. Tereny objęty następującymi formami ochrony przyrody: Obszar specjalnej ochrony ptaków PLB Puszcza Piska, Obszar mający znaczenie dla wspólnoty PLH Ostoja Piska, Zespołu Przyrodniczo - Krajobrazowego "Rzeki Babant i Jezioro Białe" - obowiązują zakazy opisane w niniejszej prognozie. 2. Cały obszar położony jest poza GPZW 213 Olsztyn. 3. Ze względu na zakazy i nakazy zawarte szczególnie w przepisach wprowadzających Zespół Przyrodniczo - Krajobrazowy "Rzeki Babant i Jezioro Białe" - obszar zwartej zabudowy wsi oraz obszary perspektywiczne ograniczono do terenów pomiędzy istniejącą zabudową - uzupełnienia plombowe, zrezygnowano z terenów produkcji rolnej poza obszarem rzeczywistej zabudowy miejscowości - celem spełnienia w/w wymogów prawnych. 4. Tendencja ogólna to lokalizacja zabudowy mieszkaniowej w obrębie zwartej zabudowy wsi. Celem jest uzupełniająca zabudowa plombowa już istniejącej - stworzenie zaplecza w taki sposób by nie "rozchodziło się" ono poza wyznaczone tereny. Obecnie działki te nie przestawiają żadnej wartości przyrodniczej - są to albo uprawy orne albo tereny ugorowane, na których wysypywane są śmieci i inne zanieczyszczenia, szczególnie w okresie napływu turystów w okresie letnim. Występują również obszary podmokłe i zakrzaczone, które na etapach tworzenia planów zagospodarowania należy zachować i wyłączyć spod zabudowy. 5. Wydzielone na mapie obszary powinny zostać jak najszybciej skanalizowane - należy wykonać dalszą sieć kanalizacji w celu zwiększenia procentowej ilości ścieków odprowadzanych - zagrożenie stwarzane dla lokalnego powiązanego z sobą systemu hydrologicznego jezior i cieków wodnych. 116

117 6. Ze względu na planowany sposób zainwestowania na etapie studium nie wykonywano badań ornitologicznych ze względu na zapisy mówiące o fakcie ograniczenia działań mogących powodować płoszenie lub niepokojenie zauważonych gatunków chronionych - na obecnym etapie nie wiadomo jaki obszar z wskazanych rzeczywiście wykorzystywany będą na omawiane cele. Nie zakład się występowania siedlisk ptactwa chronionego - obszary wytypowane są zmienione antropogenicznie i znajdują się bardzo blisko istniejących zabudowań. 7. Na wskazanych obszarach występują zbiorowiska roślin z typu STELLARIETEA MEDIAE - antropogeniczne nitrofilne zbiorowiska pól uprawnych i jednorocznych roślin terenów ruderalnych - głównie tereny rolne i porolne. Ponadto typowe siedliska CAKILETEA MARITIMAE - brzegów wód i okresowo zalewanych zabagnień, zbiorowiska szuwarów PHRAGMITETEA. 8. Nie stwierdzono występowania gatunków roślin i grzybów objętych ochroną prawną. PODSUMOWANIE DZIAŁU - ZABUDOWA MIESZKANIOWA I REKREACYJNA NA TERNACH PRAWNIE CHRONIONYCH. W/w lokalizacja to wszystkie tereny wytypowane na obszarach prawnie chronionych lub w ich bezpośrednim sąsiedztwie. Na etapie studium posługiwano się głównie materiałami archiwalnymi oraz raportami z wizji lokalnych i własnymi obserwacjami. Obszary wytypowane potencjalnie mogą być przeznaczone na zakładane cele przy założeniu wyłączenia z nich wszelkich form cennych przyrodniczo - wytypowanych na podstawi ocen oddziaływania na etapach planów zagospodarowania przestrzennego. Na etapie studium wskazano tylko możliwe kierunki rozwoju gminy na w/w terenach. Wyłączenia w studium dokonywano na bieżąco podczas prac terenowych. Uwagi do nowopowstających planów zagospodarowania przestrzennego na tych obszarach: Wszelkie zakazy i nakazy wynikające z przepisów prawa należy zachować. Po uchwaleniu studium nie wskazane byłoby wydawanie decyzji o warunkach zabudowy w obszarach wytypowanych w studium. Za właściwe uważa się przeprowadzenie procedury uchwalenia planu miejscowego. ewentualnym wyjątkiem może być sytuacja lokalizacji inwestycji przy zachowaniu zasady wykonania raportu oddziaływania na środowisko - z uwzględnieniem nie tylko badanej nieruchomości ale całego obszaru wytypowanego w studium (np. dla danej miejscowości). Zwraca sie szczególną uwagę na konieczność ochrony GZWP 213 Olsztyn - wody podziemne zagrożone są nieodwracalnym skażeniem przy niewłaściwej gospodarce przestrzennej i ochronie środowiska. 117

118 Wprowadzać należ ograniczenia wynikające z ochrony gatunkowej : zakaz wykonywania prac budowlanych w okresach ochronnych, renaturyzacja i odtwarzanie siedlisk, odtwarzanie i zakładanie nowych zadrzewień śródpolnych, instalowanie przejść dla zwierząt pod ogrodzeniami, drogami, liniami kolejowymi, zapewnienie drożności cieków wodnych utrzymywanie lub odtwarzanie właściwych dla gatunku stosunków wodnych, budowy sztucznych miejsc lęgowych, wodopojów, przenoszenie osobników zagrożonych na nowe stanowiska OBSZARY ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ I REKREACYJNEJ POZA TERENAMI PRAWNIE CHRONIONYCH Miejscowość Dźwierzuty 118

119 1. Oznaczony teren położony na obszarze OCHK Pojezierza Olsztyńskiego - obowiązują zakazy opisane w niniejszej prognozie. 2. Obszary całej miejscowości położone na terenie GPZW 213 Olsztyn i należy na późniejszych etapach planistycznych oraz ocen środowiskowych uwzględniać wpływ zainwestowania na wody podziemne. 3. Rozwinięcie obowiązującego Studium, zapewniające w całości zapotrzebowanie na tereny inwestycyjne w miejscowości Dźwierzuty. Część północno wschodnia - rozwinięcie obecnie postępującej zabudowy. W części południowej - duży obszar ewentualnego zainwestowania - w okolicach cmentarza i ujęć wodnych konieczne wyłączenie terenów jako strefy ochronne. Wszelkie podmokłości i cieki wodne do zachowania. Obecne przeznaczenie - pola uprawne i ternu ugorowane. 4. Wartość przyrodnicza wytypowanych trenów jest znikoma - otoczenie ruchliwej miejscowości nie stanowi dogodnych warunków dla gatunków cennych przyrodniczo. Oczywiście gatunki takie jak Bocian biały i inne gatunki pospolite (Wróble, Sikory, Sroki, Kruki), występują licznie. 5. Wydzielone na mapie obszary są częściowo skanalizowane - należy wykonać dalszą sieć kanalizacji w celu zwiększenia procentowej ilości ścieków odprowadzanych - zagrożenie stwarzane dla lokalnego powiązanego z sobą systemu hydrologicznego jezior i cieków wodnych. 6. Ze względu na planowany sposób zainwestowania na etapie studium nie wykonywano badań ornitologicznych ze względu na fakt odległej osi czasowej dla tego terenu - możliwe jest że realizacja zapisów studium czyli wykonanie planów zagospodarowania i realizacja zainwestowania odbywać się będzie w perspektywie czasowej pond 10 letniej. Stąd dokonywanie ścisłej oceny mija sie z zasadnością celu studium. Nie zakłada się występowania siedlisk ptactwa chronionego - obszary wytypowane są zmienione antropogenicznie i znajdują się bardzo blisko istniejących zabudowań, podczas prac terenowych nie natrafiono na tego typu gatunki. 7. Na wskazanych obszarach występują zbiorowiska roślin z typu STELLARIETEA MEDIAE - antropogeniczne nitrofilne zbiorowiska pól uprawnych i jednorocznych roślin terenów ruderalnych - głównie tereny rolne i porolne. 8. Nie stwierdzono występowania gatunków roślin i grzybów objętych ochroną prawną. 119

120 FOT 7. Typowy fragment wydzielonych terenów - obszar południowo wschodni w okolicach cmentarza - w oddali linia WN 110kV. Miejscowość Gisiel, Szczepankowo, Łupowo 120

121 1. W miejscowościach Łupowo, Szczepankowo, Gisiel wytypowano kierunki rozwoju. Obszary wytypowane to głównie rozwinięcie obowiązującego Studium, zapewniające w całości zapotrzebowanie na tereny inwestycyjne w miejscowościach. Tereny kierunków rozwoju widoczne na mapie zawierają się w obszarach zwartej zabudowy poszczególnych wsi. Obecne przeznaczenie - pola uprawne i ternu ugorowane. 2. Obszary objęty w/w mapką położony jest w całości na terenie GPZW 213 Olsztyn i należy na późniejszych etapach planistycznych oraz ocen środowiskowych uwzględniać wpływ zainwestowania na wody podziemne. 3. Wartość przyrodnicza wytypowanych trenów jest znikoma - otoczenie miejscowości nie stanowi dogodnych warunków dla gatunków cennych przyrodniczo. Oczywiście gatunki takie jak Bocian biały i inne gatunki pospolite (Wróble, Sikory, Sroki, Kruki), występują licznie. 4. Wydzielone na mapie obszary nie są skanalizowane - należy wykonać sieć kanalizacji w celu zwiększenia procentowej ilości ścieków odprowadzanych - brak sieci stwarza zagrożenie dla lokalnych ujęć wody i wód wgłębnych. 5. Ze względu na planowany sposób zainwestowania na etapie studium nie wykonywano badań ornitologicznych ze względu na fakt odległej osi czasowej dla tego terenu - możliwe jest że realizacja zapisów studium czyli wykonanie planów zagospodarowania i realizacja zainwestowania odbywać się będzie w perspektywie czasowej pond letniej. Stąd dokonywanie ścisłej oceny mija sie z zasadnością celu studium. Nie zakład się występowania siedlisk ptactwa chronionego - obszary wytypowane są zmienione antropogenicznie i znajdują się bardzo blisko istniejących zabudowań, podczas prac terenowych nie natrafiono na tego typu gatunki. 6. Na wskazanych obszarach występują zbiorowiska roślin z typu STELLARIETEA MEDIAE - antropogeniczne nitrofilne zbiorowiska pól uprawnych i jednorocznych roślin terenów ruderalnych - głównie tereny rolne i porolne. 7. Nie stwierdzono występowania gatunków roślin i grzybów objętych ochroną prawną. 121

122 Miejscowość Rumy 1. W miejscowości Rumy wytypowano kierunki rozwoju. Obszary wytypowane to głównie rozwinięcie obowiązującego Studium, zapewniające w całości zapotrzebowanie na tereny inwestycyjne w miejscowości. Tereny kierunków rozwoju widoczne na mapie zawierają się w obszarze zwartej zabudowy wsi. Obecne przeznaczenie - pola uprawne i tereny ugorowane. 2. Obszary Rumy położony jest na terenie GPZW 213 Olsztyn i należy na późniejszych etapach planistycznych oraz ocen środowiskowych uwzględniać wpływ zainwestowania na wody podziemne. 3. Wartość przyrodnicza wytypowanych trenów jest znikoma - otoczenie miejscowości nie stanowi dogodnych warunków dla gatunków cennych przyrodniczo. Oczywiście gatunki takie jak Bocian biały i inne gatunki pospolite (Wróble, Sikory, Sroki, Kruki), występują licznie. 4. Wydzielone na mapie obszary nie są skanalizowane - należy wykonać sieć kanalizacji w celu zwiększenia procentowej ilości ścieków odprowadzanych - brak sieci stwarza zagrożenie dla lokalnych ujęć wody i wód wgłębnych. 5. Ze względu na planowany sposób zainwestowania na etapie studium nie wykonywano badań ornitologicznych ze względu na fakt odległej osi czasowej dla tego terenu - możliwe jest że realizacja zapisów studium czyli wykonanie planów zagospodarowania i realizacja zainwestowania odbywać się będzie w perspektywie czasowej pond letniej. Stąd dokonywanie ścisłej oceny mija sie z zasadnością celu studium. Nie zakład się występowania siedlisk ptactwa chronionego - obszary wytypowane są zmienione antropogenicznie i znajdują się bardzo blisko istniejących zabudowań, podczas prac terenowych nie natrafiono na tego typu gatunki. 6. Na wskazanych obszarach występują zbiorowiska roślin z typu STELLARIETEA MEDIAE - antropogeniczne nitrofilne zbiorowiska pól uprawnych i jednorocznych roślin terenów ruderalnych - głównie tereny rolne i porolne. 122

123 7. Nie stwierdzono występowania gatunków roślin i grzybów objętych ochroną prawną. Miejscowość Popowa Wola, Rutkowo, Grodziska 123

124 1. W miejscowościach Grodziska, Popowa Wola, Rutkowo wytypowano kierunki rozwoju. Obszary wytypowane to głównie rozwinięcie obowiązującego Studium, zapewniające w całości zapotrzebowanie na tereny inwestycyjne w miejscowościach. Tereny kierunków rozwoju widoczne na mapie zawierają się w obszarze zwartej zabudowy wsi. Obecne przeznaczenie - pola uprawne i tereny ugorowane. 2. Obszar wskazany na mapie położony jest poza GPZW 213 Olsztyn. 3. Wartość przyrodnicza wytypowanych trenów jest znikoma - wskazane fragmenty miejscowości nie stanowi dogodnych warunków dla gatunków cennych przyrodniczo. Oczywiście gatunki takie jak Bocian biały i inne gatunki pospolite (Wróble, Sikory, Sroki, Kruki), występują licznie. 4. Wydzielone na mapie obszary nie są skanalizowane - należy wykonać sieć kanalizacji w celu zwiększenia procentowej ilości ścieków odprowadzanych - brak sieci stwarza zagrożenie dla lokalnych ujęć wody i wód wgłębnych. 5. Ze względu na planowany sposób zainwestowania na etapie studium nie wykonywano badań ornitologicznych ze względu na fakt odległej osi czasowej dla tego terenu - możliwe jest że realizacja zapisów studium czyli wykonanie planów zagospodarowania i realizacja zainwestowania odbywać się będzie w perspektywie czasowej pond letniej. Stąd dokonywanie ścisłej oceny mija sie z zasadnością celu studium. Nie zakład się występowania siedlisk ptactwa chronionego - obszary wytypowane są zmienione antropogenicznie i znajdują się bardzo blisko istniejących zabudowań, podczas prac terenowych nie natrafiono na tego typu gatunki. 6. Na wskazanych obszarach występują zbiorowiska roślin z typu STELLARIETEA MEDIAE - antropogeniczne nitrofilne zbiorowiska pól uprawnych i jednorocznych roślin terenów ruderalnych - głównie tereny rolne i porolne. 7. Nie stwierdzono występowania gatunków roślin i grzybów objętych ochroną prawną. 124

125 Miejscowość Olszewki, Stankowo, Jabłonka 1. W miejscowościach Olszewki, Stankowo, Jabłonka wytypowano kierunki rozwoju. Obszary wytypowane to głównie rozwinięcie obowiązującego Studium, zapewniające w całości zapotrzebowanie na tereny inwestycyjne w miejscowościach. Tereny kierunków rozwoju widoczne na mapie zawierają się w obszarze zwartej zabudowy wsi. Obecne przeznaczenie - pola uprawne i tereny ugorowane. 2. Obszar wskazany na mapie położony jest na terenie GPZW 213 Olsztyn i należy na późniejszych etapach planistycznych oraz ocen środowiskowych uwzględniać wpływ zainwestowania na wody podziemne. 3. Wartość przyrodnicza wytypowanych trenów jest znikoma - wskazane fragmenty miejscowości nie stanowi dogodnych warunków dla gatunków cennych przyrodniczo. Oczywiście gatunki takie jak Bocian biały i inne gatunki pospolite (Wróble, Sikory, Sroki, Kruki), występują licznie. 4. Wydzielone na mapie obszary nie są skanalizowane - należy wykonać sieć kanalizacji w celu zwiększenia procentowej ilości ścieków odprowadzanych - brak sieci stwarza zagrożenie dla lokalnych ujęć wody i wód wgłębnych. 125