BADANIE 2018: LEGALNE OFERTY FILMÓW W INTERNECIE STRESZCZENIE

Transkrypt

1 BADANIE 2018: LEGALNE OFERTY FILMÓW W INTERNECIE STRESZCZENIE

2 Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej, 2018 r. Powielanie jest dozwolone pod warunkiem podania źródła. SPRAWOZDANIE Z 2018 R. NA TEMAT BADANIA: LEGALNA OFERTA W INTERNECIE FILM 2

3 Streszczenie BADANIE: LEGALNE OFERTY FILMÓW W INTERNECIE W niniejszym sprawozdaniu omówiono ustalenia z badania, które przeprowadzono w okresie od września do grudnia 2017 r., aby ocenić doświadczenia konsumentów w zakresie dostępu do filmów cyfrowych w legalnych źródłach internetowych, dokładniej poprzez płatne usługi dostarczania wideo na żądanie ( pay per title zapłać za tytuł, zwane dalej TVOD). Badanie zostało zamówione przez Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej w ramach jego zadania monitorowania rozwoju nowych konkurencyjnych modeli biznesowych, które poszerzają legalną ofertę treści kulturowych i kreatywnych. Badanie to jest drugim badaniem z serii pierwsze badanie zostało przeprowadzone w 2016 r. i dotyczyło dostępu do cyfrowych treści muzycznych. Aby umożliwić porównanie obu badań, w możliwie największym zakresie dostosowano metodykę i strukturę sprawozdawczą w ramach drugiego badania do pierwszego badania. Badanie opracowano jako test grupy fokusowej, w ramach którego mała grupa doświadczonych konsumentów (którzy nie są jednak specjalistami) w pierwszej kolejności sprawdziła, czy dany zestaw filmów jest dostępny legalnie w ramach usługi TVOD, a następnie omówiła swoje doświadczenia z usługami TVOD i innymi internetowymi usługami na żądanie w ramach moderowanej dyskusji grupowej. Po badaniu pilotażowym, które przeprowadzono w październiku 2017 r. w Irlandii, w listopadzie 2017 r. zorganizowano właściwe badanie w oparciu o zróżnicowaną geograficznie grupę państw członkowskich, w skład której wchodziły: Austria, Bułgaria, Niemcy, Francja, Włochy, Łotwa, Polska, Szwecja, Słowenia i Zjednoczone Królestwo. W pierwszej części badania uczestnicy wyszukiwali w ramach jednej lub większej liczby usług TVOD tytuły ze zbiorów filmów podzielonych na pięć kategorii: filmy międzynarodowe (wyprodukowane poza UE), filmy krajowe (wyprodukowane i wyświetlone po raz pierwszy w państwach członkowskich objętych badaniem, w jednym z języków urzędowych lub języków większości danego państwa członkowskiego), zagraniczne filmy unijne (wyprodukowane w innym państwie członkowskim), dokumenty (niefabularne filmy dokumentalne dowolnego pochodzenia) oraz filmy klasyczne (starsze filmy wyprodukowane w UE lub poza UE). Opracowano metodykę, aby wybrać najbardziej popularne tytuły w tych kategoriach w każdym z państw. W odniesieniu do każdego filmu uczestnicy informowali o tym, czy byli w stanie znaleźć film, jakie były dostępne opcje językowe (wersja oryginalna, wersja z napisami lub wersja z dubbingiem) oraz czy udało im się zdobyć (drogą kupna lub wypożyczenia) film i uzyskać do niego dostęp. Opisane zadanie wyszukiwania (w ramach którego niewiele ponad połowa uczestników skorzystała z więcej niż jednej usługi) wykazało, że w większości państw można było odszukać większość filmów. We wszystkich państwach najczęściej udało się odnaleźć filmy międzynarodowe. W większości państw można było znaleźć większość filmów (ponad 80%). W dwóch państwach członkowskich dostępność filmów z tej kategorii była jednak przeciętna (50 80% odszukanych filmów), a w jednym państwie członkowskim niska (mniej niż 50% odszukanych filmów). Dostępność filmów z pozostałych kategorii jest niższa niż w przypadku filmów międzynarodowych. Ogólnie rzecz biorąc, wskaźnik powodzenia w odnajdywaniu tytułów w kategoriach filmów klasycznych, filmów krajowych i zagranicznych filmów unijnych był zasadniczo podobny. Również w tym przypadku zauważalne są jednak różnice między państwami członkowskimi. Dostępność filmów klasycznych była wysoka w większości państw członkowskich, ale w trzech państwach była ona przeciętna, zaś w jednym państwie członkowskim dostępność filmów klasycznych wynosiła mniej niż 50%. 3

4 W przypadku filmów krajowych w sześciu państwach członkowskich wskaźnik ten był na bardzo wysokim poziomie, w jednym państwie na przeciętnym, a w trzech na niskim. Co interesujące, w przypadku zagranicznych filmów unijnych odnotowano nieco lepszy wynik. We wszystkich państwach członkowskich z wyjątkiem jednego znaleziono ponad połowę zagranicznych filmów unijnych, a w sześciu państwach członkowskich wskaźnik ten był na bardzo wysokim poziomie. Wszystkie państwa członkowskie, w których odszukano mniej niż 50% filmów krajowych, odnotowały lepsze wyniki w przypadku zagranicznych filmów unijnych. We wszystkich państwach najtrudniej było znaleźć dokumenty. Jedynie w dwóch państwach członkowskich znaleziono dużą liczbę dokumentów. W pięciu państwach członkowskich odnotowano przeciętny wynik, a w jednym państwie członkowskim dostępność była niska. W drugiej części badania wszyscy uczestnicy wzięli udział w dyskusji grupowej o ich doświadczeniach z usługami VOD z życia codziennego. Dyskusja skupiała się na zwyczajach uczestników w zakresie oglądania filmów i dopasowaniu usług VOD do tych zwyczajów, praktycznych aspektach tych usług (abonament a konta pay per title, pobieranie na dysk a transmisja strumieniowa, zakup a wypożyczenie, preferowane urządzenia i metody płatności) oraz na kwestii legalności usług, z których korzystają. Na podstawie tej dyskusji wśród uczestników badania można wyróżnić trzy różne typy użytkowników, którzy różnią się potrzebami i preferencjami oraz tym, w jaki sposób korzystają z usług VOD, aby zaspokoić te potrzeby: Niezaangażowani użytkownicy: użytkownicy tego rodzaju zwykle korzystają z jednej usługi. Ponadto zwykle korzystają z usługi abonamentowej ( pay per month ), a nie usług TVOD. Są zadowoleni z treści oferowanych w ramach takiej usługi, ponieważ rzadko poszukują konkretnych filmów. Oznacza to również, że nie przejmują się późnymi premierami internetowymi, ponieważ oglądają tylko te filmy, do których mają dostęp na swojej platformie, a nie czekają na konkretne tytuły. Tego rodzaju użytkownicy najrzadziej skłaniają się ku nielegalnym źródłom, ponieważ treści oferowane w ramach legalnych usług w zupełności im wystarczą. Zaangażowani użytkownicy: tacy użytkownicy mają określone preferencje dotyczące treści i częściej korzystają z wielu usług, aby znaleźć filmy, które chcą obejrzeć, ponieważ filmy, które chcą oglądać, nie zawsze są oferowane przez każdą usługę. Podobnie jak niezaangażowani użytkownicy, są oni również ogólnie zadowoleni z dostępnych treści różnica polega na tym, że będą oni brać pod uwagę więcej niż jedną usługę, co zapewnia im szerszą ofertę do zaspokajania ich potrzeb. W związku z tym, że szukają konkretnych tytułów, częściej uważają czekanie na premierę internetową przez kilka miesięcy za problematyczne. W zależności od tego, jak bardzo chcą obejrzeć konkretny film i jak długo trzeba czekać na premierę internetową, mogą skorzystać z nielegalnych źródeł. Jeśli chodzi o kwestię oczekiwania, wydaje się, że wśród uczestników testu panuje zgoda, że są w stanie zaakceptować maksymalnie sześć miesięcy. Należy jednak zauważyć, że jeśli film nie jest jeszcze dostępny, zaangażowani użytkownicy nie zwracają się automatycznie do nielegalnych źródeł. Kilku uczestników testu tego typu wspomniało, że regularnie wybierałoby się do kina, aby zobaczyć dany film, gdyby nadal był tam wyświetlany. Nieprzywiązani użytkownicy: użytkownicy tego typu zwykle nie rozpoczynają poszukiwania filmów w usłudze VOD. Zamiast tego dokonują ogólnego wyszukiwania internetowego i podążają najwygodniejszą ścieżką do filmów, niezależnie od tego, czy jest legalna, czy nielegalna. Oznacza to, że nie interesuje ich ani legalna dostępności treści, ani okres oczekiwania na udostępnienie filmu w ramach legalnych usług. Ponadto z dyskusji z uczestnikami testu nie 4

5 wynikało jasno, do jakiego stopnia użytkownicy tego typu byliby skłonni całkowicie zrezygnować z nielegalnych źródeł, gdyby premiery internetowe miały miejsce wcześniej. Jeśli chodzi o dostępność konkretnych kategorii filmów, uczestnicy w niektórych krajach byli niezadowoleni z treści krajowych. Ponadto niektórzy uczestnicy stwierdzili, że brakuje starszych filmów. Innym istotnym wnioskiem z dyskusji grupowej był fakt, że wielu uczestników posiada zarówno konta SVOD, jak i TVOD, oraz używa domyślnie konta SVOD, podczas gdy konto TVOD jest drugorzędne i służy wyszukiwaniu filmów niedostępnych w ramach pierwszego konta. Porównując te wyniki z dostępnością muzyki za pośrednictwem legalnych usług internetowych oraz doświadczenia poszczególnych osób z takimi usługami (które zbadano w 2016 r.), można wyciągnąć następujące wnioski: Strategia wyszukiwania: w odniesieniu do filmów uczestnicy wykorzystali więcej źródeł (a także oświadczyli, że w codziennym życiu znają więcej źródeł). W badaniu dotyczącym muzyki uczestnicy częściej byli przywiązani do jednego źródła i jeżeli nie mogli znaleźć tam piosenki, przestawali szukać. Dostępność treści: dostępność treści, mierzona udziałem udanych wyszukiwań, była wyższa w badaniu dotyczącym muzyki. Ponadto w niniejszym badaniu dotyczącym filmów stwierdzono więcej różnic pomiędzy poszczególnymi kategoriami. Legalność: chociaż nie została zmierzona ilościowo, dyskusje grupowe wskazywały, że uczestnicy częściej korzystają z nielegalnych źródeł, aby znaleźć treści filmowe niż muzykę. Korzystanie z serwisu YouTube: serwis YouTube jest powszechnie wykorzystywany do znajdowania muzyki. W przypadku filmów serwis YouTube jest mniej popularny i bardzo rzadko wspominano o nim jako o źródle wykorzystywanym do wyszukiwania filmów pełnometrażowych. Legalność treści dostępnych w serwisie YouTube: w obu badaniach uczestnicy wspomnieli, że stwierdzenie legalności treści w serwisie YouTube sprawia im trudność jednak nie stwierdzali, że sam serwis YouTube jest nielegalnym źródłem. Kilku uczestników obu badań wspomniało, że założyli, że treści znalezione w serwisie YouTube są legalne, ponieważ wierzą, że serwis YouTube usuwa nielegalne treści. Transmisja strumieniowa kontra pobieranie: zarówno w przypadku muzyki, jak i filmów uczestnicy wymieniają te same powody, aby wybrać transmisję strumieniową lub pobieranie, w zależności od kontekstu: pobieranie treści, które są częściej używane, aby zapisać dane i rozwiązać problemy z połączeniem; transmisja strumieniowa jako ogólnie preferowana metoda, aby zachować miejsce w pamięci urządzenia i mieć szybki dostęp. W przypadku muzyki uczestnicy byli bardziej zaniepokojeni utratą jakości dźwięku podczas transmisji strumieniowej. Premiery internetowe: podczas gdy muzyka jest zazwyczaj udostępniana jednocześnie na wielu platformach, filmy są na ogół dostępne na serwisach TVOD dopiero kilka miesięcy po ich premierze kinowej. Chociaż, w zależności od typu użytkownika, w szczególności uczestnicy testu dotyczącego zaangażowanych użytkowników wydawali się zadowoleni z czasu, w jakim filmy pojawiały się na serwisach TVOD, kilkakrotnie wspomniano o maksymalnym progu tolerancji wynoszącym 6 miesięcy na uzyskanie dostępu do filmu. Lokalizacja treści: podczas gdy prawie wszyscy uczestnicy byli zadowoleni z opcji językowych dostępnych w przypadku filmów, wielu z nich było zdezorientowanych językiem używanym w tytułach filmowych. Poza bardzo rzadkimi wyjątkami (np. tytuły kompozycji muzyki poważnej) nie 5

6 jest to problem podczas wyszukiwania muzyki, gdyż treści nie można zwykle zlokalizować w żaden sposób. 6

7 STRESZCZENIE Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej, 2018 r. Powielanie jest dozwolone pod warunkiem podania źródła. SPRAWOZDANIE Z 2018 R. NA TEMAT BADANIA: LEGALNA OFERTA W INTERNECIE FILM 2018 r.