SYSTEM OSTRZEGANIA I ALARMOWANIA

Transkrypt

1 SYSTEM OSTRZEGANIA I ALARMOWANIA Jednym z zadań obrony cywilnej jest rozbudowa systemu ostrzegania i alarmowania ludności o niebezpieczeństwach z powietrza, grożących skażeniach promieniotwórczych lub chemicznych, celem umożliwienia mieszkańcom ukrycia się w przygotowanych budowlach ochronnych /ukrycia, schrony/ lub pomieszczeniach piwnicznych przystosowanych do tymczasowego schronienia się i przebywania w okresie trwania zagrożenia. Podstawą prawną działań w zakresie ostrzegania i alarmowania ludności o zagrożeniach jest Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 stycznia 2013 r. w sprawie systemów wykrywania i powiadamiania o ich wystąpieniu oraz właściwości organów w tych sprawach (D. U. z 2013 r. poz. 96). Zarządzenie to zostało wydane na podstawie art. 6 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 r. poz.1430 ). Alarm sygnał z dowolnego źródła o wykryciu skażenia, wystąpienia sytuacji kryzysowej na skutek katastrofy naturalnej lub technicznej, działań terrorystycznych, zagrożenia wojennego lub wojny. Alarmowanie działania w celu natychmiastowego przekazania sygnału do władz, służb i do ludności na danym terenie informującego o zagrożeniu skażeniem, skażeniu, wystąpieniu sytuacji kryzysowej na skutek katastrofy naturalnej lub technicznej, działań terrorystycznych, zagrożenia wojennego lub wojny. Powiadamianie przekazanie przy użyciu dostępnych środków, informacji w celu zaalarmowania właściwych władz i ludności o możliwości wystąpienia zagrożenia, o jego wystąpieniu lub ustąpieniu oraz poinformowania o sposobie postępowania w danym przypadku. Skażenie - zanieczyszczenie środowiska, w szczególności gruntu, wody, powietrza, żywności, pasz oraz powierzchni ciała ludzi lub zwierząt, niebezpiecznymi substancjami i mieszaninami chemicznymi, materiałami promieniotwórczymi lub zakaźnymi czynnikami biologicznymi, niezależnie od ich rodzaju i czasu ich oddziaływania; Systemy wykrywania i alarmowania o skażeniach - powiązany organizacyjno-technicznie zespół elementów przeznaczonych do identyfikacji skażeń, wytwarzania, gromadzenia, przetwarzania i wstępnej analizy informacji o uwolnieniu do środowiska toksycznych środków chemicznych, materiałów promieniotwórczych, zakaźnych czynników biologicznych i powstaniu ognisk zakażeń, a także o powstałych w następstwie takich zdarzeń skażeniach oraz o potencjalnych źródłach tych zagrożeń; Wykrywanie skażeń - działanie realizowane w określonym rejonie i czasie w celu potwierdzenia lub wykluczenia obecności niebezpiecznych substancji i mieszanin chemicznych, materiałów promieniotwórczych i zakaźnych czynników biologicznych;

2 zakażenie - skutki skażenia ludzi, zwierząt lub roślin zakaźnymi czynnikami System wykrywania zagrożeń, ostrzegania i alarmowania polega na: - uzyskaniu informacji o zbliżaniu się lub stwierdzeniu faktu o wystąpieniu na określonym terenie zagrożenia życia i zdrowia ludzi związanego ze stosowaniem środków rażenia, wystąpienia klęsk żywiołowych, awarii obiektów technicznych, skażeń chemicznych, promieniotwórczych, zakażeń biologicznych, powodzi i pożarów lub innych podobnych zdarzeń, - określaniu rodzaju, miejsca, skali i możliwych skutków zaistniałych zagrożeń oraz wyznaczaniu niebezpiecznych stref, - ostrzeganiu i alarmowaniu ludności o zbliżającym się zagrożeniu oraz informowaniu o zalecanych zasadach postępowania ludności w określonej sytuacji. Wykrywanie zagrożeń, ostrzeganie i alarmowanie ludności realizowane jest w oparciu Systemu Wykrywania i Alarmowania (SWA). System ten przygotowuje się i organizuje w czasie pokoju, a rozwija w sytuacji wystąpienia nadzwyczajnych zagrożeń ludzi i środowiska w czasie pokoju lub podczas podwyższania gotowości obronnej państwa. System Wczesnego Ostrzegania - Dobrze zorganizowany system ostrzegania i alarmowania musi spełniać następujące warunki: - sygnał powinien być ogłoszony z takim wyprzedzeniem w czasie aby ludzie w odpowiednio krótkim czasie moli szybko i spokojnie wykonać określone czynności, - ogłoszenie sygnału powinno się odbywać jednocześnie dla określonej grupy (np. uczniów w szkole), - urządzenia alarmowe powinny być tak rozmieszczone aby zasięgi ich słyszalności wzajemnie się pokrywały, - określona grupa ludzi (np. uczniów w szkole) powinna znać sygnały alarmowe i zasady postępowania po ich ogłoszeniu. I. Wyróżniamy następujące kategorie komunikatów alarmowych : ostrzegające- przekazują informację o zagrożeniu uderzeniami z powietrza oraz o skażeniach i zakażeniach, są przekazywane przez organy wykrywające lub określające stan zagrożenia do organów odpowiedzialnych za alarmowanie i uprzedzanie, alarmujące - przekazują ustalone wcześniej sygnały lub komunikaty informujące o bezpośrednim niebezpieczeństwie uderzeń z powietrza i skażeń, uprzedzające - informują o grożącym niebezpieczeństwie skażeń promieniotwórczych, chemicznych lub zakażeń biologicznych, przekazywane są z odpowiednim wyprzedzeniem.

3

4 II. Do ogłaszania / odwoływania alarmów wykorzystuje się następujące urządzenia: elektroniczne systemy alarmowe gminy; rozgłośnie lokalnego radia lub telewizji; urządzenia głośnomówiące zamontowane na samochodach OSP i Policji elektroniczne syreny alarmowe włączane przy użyciu centrali alarmowej; sygnały alarmowe, informujące o rodzaju zagrożenia; zastępcze środki alarmowe - dzwony, syreny ręczne, gongi, buczki itp. III. Zasady zachowania się obywateli w sytuacjach zagrożeń: szybkie działanie, ale bez paniki; ciągłe słuchanie komunikatów radiowych; zachowanie spokoju i prowadzenie możliwie normalnego życia; udzielanie pomocy ludziom potrzebującym; rozsądne korzystanie z zapasów; słuchanie rad i poleceń osób uprawnionych do kierowania w sytuacjach zagrożeń (straż pożarna, policja, specjalistyczne grupy ratunkowe); w razie konieczności bezdyskusyjne opuszczenie miejsca zamieszkania; wyłączenie źródeł i odbiorników prądu i gazu oraz zabezpieczenie mienia. IV. Każda rodzina powinna mieć przygotowane podstawowe wyposażenie na czas klęsk żywiołowych. Podczas katastrof może wystąpić brak elektryczności, gazu, wody itp. Możliwe jest też, że warunki uniemożliwią opuszczenie domu przez wiele dni. Przygotowane zawczasu wyposażenie ułatwi przetrwanie tego trudnego okresu. Wyposażenie powinno zawierać: żywność: mięso, owoce i warzywa w puszkach; puszkowane soki, mleko i zupy; cukier, sól i przyprawy; wysokokaloryczne pożywienie (witaminy, słodycze, żywność dla niemowląt i ludzi starszych, krakersy, suchary, ekstrakty kawy i herbaty) - zapas na okres 3-5 dni przechowywać w chłodnym i suchym miejscu; woda: wodę należy zgromadzić najlepiej w plastikowych pojemnikach w ilości 4-5 litrów na osobę na okres 3-5 dni, wliczając wodę do utrzymania podstawowych zasad higieny (woda powinna być odkażona, np. wybielaczem do prania o stężeniu 5,25 % w ilości 1 kropla na litr wody); odzież i rzeczy do spania: każdy domownik powinien posiadać jedną zmianę bielizny, odzieży i butów, a dodatkowo okrycie przeciwdeszczowe, ciepłą bieliznę, koc lub śpiwór; apteczka pierwszej pomocy :gaza; sterylne bandaże, w tym elastyczne; taśmy przylepne; nożyczki; chusta; termometr; środki aseptyczne, środki przeciwbólowe, aspirynę, środki przeczyszczające, węgiel aktywowany; mydło; rękawice gumowe oraz zapas lekarstw na przewlekłe choroby członków rodziny; przybory i narzędzia: turystyczny zestaw do gotowania, radio na baterie, latarki, zapasowe baterie, nóż wieloczynnościowy, zapałki, przybory do pisania, gwizdek, przybory do higieny, plastikowe pojemniki,

5 POSTĘPOWANIE PO OGŁOSZENIU SYGNAŁÓW ALARMOWYCH I. Ogłoszenie alarmu Po usłyszeniu sygnału alarmu należy działać szybko, ale rozważnie i bez paniki. Osoby znajdujące się w domu powinny: ubrać się, zabrać dokumenty osobiste, zapas żywności indywidualne środki ochrony przed skażeniami, środki opatrunkowe oraz w miarę potrzeb i możliwości latarkę elektryczną koc, odbiornik radiowy z zakresem fal UKF itp. wyłączyć wszystkie urządzenia elektryczne i gazowe oraz wygasić ogień w piecu, zamknąć okna i zabezpieczyć mieszkanie, zawiadomić o alarmie sąsiadów, udać się do najbliższego schronu lub ukrycia. Osoby znajdujące się miejscu publicznym powinny: udać się do najbliższego schronu lub ukrycia, pomagać słabszym, chorym i ułomnym, podporządkować się ściśle poleceniom organów i służb obrony cywilnej. Prowadzący pojazdy mechaniczne po usłyszeniu sygnału alarmu winni zatrzymać je i zaparkować tak aby nie blokowały ciągów komunikacyjnych i wejść do ukryć. Kierowca i pasażerowie powinni udać się do najbliższego ukrycia. Osoby, które z jakichkolwiek przyczyn nie zdążyły udać się do budowli ochronnych, ukrywają się w zagłębieniach terenu lub za innymi trwałymi osłonami. II. Uprzedzenie o zagrożeniu skażeniami i zakażeniami. Po usłyszeniu uprzedzenia o zagrożeniu skażeniami lub zakażeniami należy: sprawdzić posiadane indywidualne środki ochrony, sprawdzić zabezpieczenie posiadanych zapasów żywności, wody, paszy, sprawdzić szczelność przygotowanych pomieszczeń dla ludzi i zwierząt, jeśli nie ma innych zaleceń, udać się do pomieszczeń ochronnych (ukryć), przestrzegać ogłaszanych zarządzeń oraz wykonywać polecenia organów i służb OC. postępować zgodnie z poleceniami i zaleceniami Państwowej Inspekcji Sanitarnej, wykonywać inne polecenia organów obrony cywilnej. III. Uprzedzenie o klęskach żywiołowych i zagrożeniu środowiska. Po usłyszeniu sygnału alarmu o klęskach żywiołowych i zagrożeniu środowiska należy:

6 zachowywać się spokojnie, przeciwdziałać panice i lękowi, ściśle wykonywać zarządzenia służb porządkowych. Stosować się do zaleceń i informacji przekazywanych w komunikatach, nie zbliżać się do rejonu objętego klęską żywiołową i zagrożeniem środowiska. Przebywając na terenie otwartym należy opuścić zagrożony rejon stosując się do poleceń zawartych w komunikatach przekazywanych przez ruchome środki nagłaśniające. Przebywając w pomieszczeniach: należy włączyć odbiornik radiowy lub telewizyjny na jedno z pasm lokalnych, zastosować się do przekazywanych komunikatów i poleceń. IV. Odwołanie alarmu. Po usłyszeniu sygnału odwołania alarmu należy: opuścić schron (ukrycie), w przypadku wystąpienia skażeń poddać się zabiegom sanitarnym, przeprowadzić dezaktywację (w przypadku skażeń promieniotwórczych) lub odkażanie (pozostałego przypadku skażeń chemicznych) żywności, sprzętu, zwierząt gospodarskich, paszy oraz pozostałego mienia, przewietrzyć dokładnie wszystkie pomieszczenia, przeprowadzić dezaktywację lub odkażanie odzieży, w której wykonywano wymienione uprzednio zabiegi i poddać się ponownie zabiegom sanitarnym, stosować się ściśle do poleceń organów obrony cywilnej, w przypadku zakażenia biologicznego stosować się ściśle

7 PRZYGOTOWANIE MIESZKANIA (POKOJU, PIWNICY) DO OCHRONY PRZED SKAŻENIAMI I ZAKAŻENIAMI. Na wypadek alarmu o skażeniach lub uprzedzenia o zagrożeniu skażeniami zakażeniami każda rodzina powinna mieć tak przygotowaną piwnicę, pokój lub mieszkanie, aby stanowić one mogły ochronę przed oddziaływaniem na organizm ludzki opadu substancji promieniotwórczych, środków trujących niebezpiecznych dla zdrowia środków biologicznych. Przystosowując na takie ukrycie mieszkanie (piwnicę, pokój) należy mieć na uwadze to, że jego podstawową cechą powinna być hermetyczność (szczelność) i możliwość zapewnienia w miarę potrzeby najprostszej wentylacji. W razie potrzeby wykonać następujące prace: uszczelnić okna odpowiednią taśmą lub watą a nawet okleić paskiem papieru (taśmą samoprzylepną),uszczelnić wszystkie drzwi i futryny. Drzwi zewnętrzne obić kocem i w odległości 1-1,5 m zawiesić zasłonę z koca (kołdry), aby stworzyć śluzę, uszczelnić dokładnie wszystkie szpary, szczeliny, otwory kominowe, miejsca, w których przechodzą przewody wodociągowe, centralnego ogrzewania, kanalizacji itp., zakleić szczelnie papierem kratki wentylacyjne ale tak by w razie potrzeby zapewnić wentylację pomieszczenia. Samoczynną dobrą wentylację mogą zapewnić otwory: nawiewny i wywiewny. Otwór wywiewny powinien być usytuowany 1,5-2 m nad otworem nawiewnym. W przewodzie nawiewnym można umieścić prosty filtr przeciwpyłowy - ramkę z rozpiętą wielowarstwową gazą, a poniżej specjalną kieszeń na zbieranie cząstek pyłu opadającego z filtra (gazy), podwyższać walory ochronne ukrycia, jeżeli jest ono na parterze lub w piwnicy. Można wtedy wykonać obsypkę ziemią wokół zewnętrznych ścian budynku oraz zabudować lub osłonić workami z piaskiem otwory okienne, nie używane otwory drzwiowe itp. W mieszkaniu przygotowanym na ukrycie powinny także być: odpowiedni zapas wody pitnej, żywności, przedmioty pierwszej potrzeby, worki plastykowe na odpadki, lekarstwa dla chorych, apteczka domowa, środki dezynfekcyjne, zapasowe oświetlenie, bateryjny odbiornik radiowy itp., sprzęt gaśniczy (np. gaśnica. koc, wiadro, piasek, łopata itp.), niezbędne przedmioty osobistego użytku. Pamiętać należy o przygotowaniu oświetlenia zastępczego. Zalecane jest oświetlenie elektryczne (bateryjne, akumulatorowe). Lampy naftowe i świece, paląc się. zużywają dużo tlenu oraz zanieczyszczają powietrze dwutlenkiem węgla, dlatego ich używanie jest niewskazane. Również nie wszystkie rodzaje gaśnic nadają się do użycia w okryciach, np. gaśnica halonowa wprowadza do atmosfery halon, który przy wdychaniu wykazuje szkodliwe działanie dla zdrowia, gaśnica śniegowa natomiast wprowadza do atmosfery bardzo dużo dwutlenku węgla.

8 Z tego względu do gaszenia należy używać wody, koców gaśniczych, piasku, a jeżeli gaśnic - to pianowych lub wodnych. PAMIĘTAJ! JEŻELI NIE BĘDZIESZ MIAŁ/MIAŁA MOŻLIWOŚCI UKRYCIA SIĘ W BUDOWLI OCHRONNEJ, UKRYJ SIĘ W ZAGŁĘBIENIU TERENU LUB ZA INNĄ TRWAŁĄ OSŁONĄ. Podsumowanie System wykrywania skażeń i alarmowania służy do wykrywania zagrożeń oraz ostrzegania, uprzedzania i alarmowania. Jego działania polegają na: uzyskiwaniu informacji o zbliżaniu się lub stwierdzaniu na określonym terenie niebezpieczeństwa dla zdrowia i życia ludzi, określaniu rodzaju, miejsca, skali i skutków zagrożeń oraz oznaczaniu stref niebezpiecznych, ostrzeganiu i alarmowaniu ludności o zbliżającym się niebezpieczeństwie, informowaniu o zalecanych zasadach postępowania i zachowania się obywateli w sytuacji zagrożenia. Ostrzeganie, alarmowanie i uprzedzanie o zagrożeniu jest sygnałem dla mieszkańców rejonu zagrożenia, by zachowywali się w ustalony wcześniej sposób. Po usłyszeniu alarmu konieczne jest racjonalne, spokojne zachowanie i postępowanie zgodne z planem.

9 Po ogłoszeniu alarmu należy zachować spokój, postępować zgodnie z planem ewakuacji, zapobiegać panice, myśleć racjonalnie, działać stanowczo i nie ulegać presji grupy. Po usłyszeniu sygnału alarmowego należy stosować się do zarządzeń i komunikatów władz i służb publicznych. Po usłyszeniu alarmu o skażeniach należy użyć indywidualnych środków ochrony przed skażeniami i schronić się w najbliższym ukryciu. W razie potrzeby należy wspierać działania ratunkowe. Nieuzasadnione wszczynanie alarmu, podobnie jak nieuzasadnione wzywanie służb ratunkowych, jest nieetyczne i grozi za nie kara.

10 EWAKUACJA Ewakuacja to zorganizowane przemieszczenie się ludności i transporcie mienia wraz z dobytkiem, z rejonów w których występują zagrożenia na obszar bezpieczny. Ewakuacja może być zarówno działaniem na stosunkowo niewielką skalę, jak na przykład wyprowadzenie ludzi z pojedynczego budynku zagrożonego pożarem, jak również może stanowić dużą i złożoną akcję logistyczną, jak w przypadku terenów zagrożonych przez nieprzyjaciela podczas działań wojennych, lub obszarów dotkniętych żywiołem (np. podczas powodzi).z uwagi na uwarunkowania związane z rodzajem i skalą zagrożenia wyróżnia się ewakuację I, II i III stopnia. Ewakuacja I stopnia polega na niezwłocznym przemieszczeniu ludności, zwierząt, mienia z obszarów,w których wystąpiło nieprzewidziane bezpośrednie zagrożenie poza strefę zagrożenia. Realizuje się ją natychmiast po zaistnieniu zagrożenia dla życia, zdrowia i mienia. Organizuje się ją na polecenie Wójta Gminy lub osoby kierującej akcją ratunkową na terenie obgiętym tą akcją. Ewakuacja II stopnia polega na uprzednio przygotowanym planowanym przemieszczeniu ludności, zwierząt, mienia z rejonów przyległych do zakładów, obiektów hydrotechnicznych, ze stref zalewowych oraz rejonów przyległych do innych obiektów stanowiących potencjalne zagrożenie dla ludności, zwierząt lub mienia w przypadku ich uszkodzenia lub awarii. Realizuje się ją w sytuacji wystąpienia symptomów takiego zagrożenia. Organizuje się ją na polecenie Wójta, Starosty, Wojewody. Ewakuacja III stopnia polega na uprzednio przygotowanym przemieszczeniu ludności, zwierząt i mienia podczas podwyższania gotowości obronnej państwa. Prowadzona jest w czasie zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny. W przypadku ewakuacji III stopnia decyzję o jej przeprowadzeniu podejmują Wójt -Szef OC Gminy lub organy wojskowe ze strefy bezpośrednich działań wojennych, we współdziałaniu z właściwymi organami obrony cywilnej zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z dnia 29sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasad jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Z 2016 r. poz.851.) Zasady ewakuacji: Ewakuację prowadzi się na obszarze macierzystej gminy, a w razie konieczności do miast (gmin) sąsiednich. Ewakuacji nie powinno się planować ani prowadzić do : rejonów leżących w bliskiej odległości wielkich ośrodków przemysłowych, komunikacyjnych oraz ważnych obiektów wojskowych; rejonów przewidywanych i prowadzonych działań zbrojnych; rejonów przewidywanych zagrożeń (zatopieniami, tąpnięciami itp.); Ewakuacji podlegają wszystkie osoby z wyjątkiem:

11 osób posiadających karty mobilizacyjne do sił zbrojnych lub karty mobilizacyjnoorganizacyjne do jednostek podlegających militaryzacji; członków formacji obrony cywilnej i służb ratowniczych; pracowników zakładów pracujących na rzecz obronności kraju i zapewniających środki do przetrwania ludności; osób, którym powierzono ochronę pozostawionego mienia. W procesie ewakuacji biorą udział jednostki organizacyjne zapewniające m.in. opiekę medyczną, transport, warunki socjalno-bytowe oraz porządek i bezpieczeństwo. Do ewakuacji wykorzystuje się wszelkie dostępne środki transportu. W razie braku odpowiedniej ilości tych środków, ewakuacji można prowadzić sposobem kombinowanym (z udziałem środków przydzielonych i własnych) bądź pieszo.

12 POWSZECHNA SAMOOBRONA LUDNOŚCI Ustawa z r. o powszechnym obowiązku obrony RP (Dz. U. z 2017 r. poz.1430). Art [Osoby podlegające obowiązkowi szkolenia. Cel i forma szkoleń] 1. Osoby posiadające obywatelstwo polskie, zdolne ze względu na stan zdrowia, podlegają obowiązkowi szkolenia ludności w zakresie powszechnej samoobrony. 2. Szkolenie ludności w zakresie powszechnej samoobrony ma na celu przygotowanie do samoobrony przed środkami masowego rażenia oraz innymi działaniami nieprzyjaciela. 3. Szkolenie ludności w zakresie powszechnej samoobrony przeprowadza się w formie zajęć podstawowych lub ćwiczeń praktycznych. 4. Ćwiczenia praktyczne mogą polegać również na udziale w zwalczaniu klęsk żywiołowych i zagrożeń środowiska oraz usuwaniu ich skutków. Art [Osoby nie podlegające obowiązkowi szkolenia] 1. Obowiązkowi szkolenia nie podlegają: 1) osoby, które ukończyły sześćdziesiąt lat życia; 2) osoby uznane za stale lub długotrwale niezdolne do pracy w gospodarstwie rolnym na podstawie ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników lub za całkowicie niezdolne do pracy oraz samodzielnej egzystencji albo całkowicie niezdolne do pracy na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych lub zaliczone do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności albo umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych; 3) kobiety w ciąży oraz w okresie sześciu miesięcy po odbyciu porodu; 4) osoby sprawujące opiekę nad dziećmi do lat ośmiu; 5) osoby sprawujące opiekę nad: a) dziećmi od lat ośmiu do szesnastu, b) osobami obłożnie chorymi, c) osobami, wobec których orzeczono stałą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym na podstawie ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, d) osobami, wobec których orzeczono całkowitą niezdolność do pracy oraz samodzielnej egzystencji na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, e) osobami zaliczonymi do znacznego stopnia niepełnosprawności w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, jeżeli osoby te wspólnie z nimi zamieszkują i opieki tej nie można powierzyć innym osobom; 6) osoby pobierające naukę lub odbywające studia w szkołach wszystkich typów; 7) osoby odbywające zasadniczą służbę lub szkolenie w obronie cywilnej oraz służbę zastępczą;

13 8) żołnierze w czynnej służbie wojskowej oraz funkcjonariusze Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej. 2. Od obowiązku odbywania szkolenia mogą być zwolnieni: 1) żołnierze rezerwy posiadający karty mobilizacyjne do jednostek Sił Zbrojnych; 2) osoby posiadające karty przydziału do jednostek zmilitaryzowanych; 3) osoby posiadające karty przydziału do służby w obronie cywilnej. 3. Zwolnienie od obowiązku szkolenia w formie ćwiczeń praktycznych polegających na udziale w zwalczaniu klęsk żywiołowych i zagrożeń środowiska oraz usuwaniu ich skutków nie dotyczy osób, o których mowa w ust. 1 pkt 6 i [Obowiązek zaopatrzenia się w sprzęt ochrony indywidualnej] 1. Osoby posiadające obywatelstwo polskie mogą być zobowiązane do zaopatrzenia się w sprzęt ochrony indywidualnej oraz w inne artykuły i przedmioty niezbędne w razie zagrożenia. 2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, może wprowadzić Rada Ministrów w drodze rozporządzenia, określając równocześnie zasady i warunki zaopatrzenia. Art [Pozostałe obowiązki w ramach przygotowania do samoobrony] 1. W ramach przygotowania do samoobrony osoby posiadające obywatelstwo polskie mogą być zobowiązane do: 1) przygotowania ochrony budynku lub lokalu mieszkalnego oraz mienia osobistego i indywidualnego; 2) zabezpieczenia własnych źródeł wody pitnej i środków spożywczych przed zanieczyszczeniem lub skażeniem; 3) utrzymywania i konserwacji posiadanego oraz przydzielonego sprzętu i środków ochrony; 4) utrzymywania i konserwacji domowych pomieszczeń ochronnych; 5) wykonywania innych przedsięwzięć mających na celu ochronę własnego życia, zdrowia i mienia oraz udzielania pomocy poszkodowanym. 2. Obowiązki określone w ust. 1 nakładają wójtowie lub burmistrzowie (prezydenci miast). 3. Rada Ministrów określa w drodze rozporządzenia zasady i tryb postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 2.