Przygotował mgr Adam Jończyk

Transkrypt

1 Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych oraz metody sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów z wiedzy o społeczeństwie dla klas drugich w zakresie rozszerzonym od roku szkolnego 2018/2019 Przygotował mgr Adam Jończyk 1

2 Aby uzyskać kolejną, wyższą ocenę, uczeń musi opanować zasób wiedzy i umiejętności z poprzedniego poziomu. Tematy lekcyjne Zagadnienia Wymagania na poszczególne oceny dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra celująca Rozdział I: Człowiek jako jednostka w społeczeństwie 1. Człowiek jako istota społeczna 2. Normy społeczne i ich rola w życiu społecznym 3. Instytucje społeczne i ich rola w życiu społecznym 4. Konflikty społeczne i metody ich rozwiązywania 5. Socjalizacja 6. Kontrola społeczna - socjologia - formy życia społecznego - normy społeczne - instytucje społeczne - anomia - konflikty społeczne - rozwiązywanie konfliktów społecznych - socjalizacja pierwotna i wtórna - modele socjalizacji - czynniki socjalizacji - kontrola społeczna - stygmatyzacja społeczna - resocjalizacja zbiorowość, stosunki społeczne, społeczność, społeczeństwo, norma społeczna, instytucja społeczna, konflikt społeczny, rodzaje norm społecznych, przykłady instytucji społecznych, - podaje źródła konfliktów społecznych. wychowanie, socjalizacja, uspołecznienie, - uzasadnia, dlaczego człowiek jest istotą społeczną, socjologia, więź społeczna, zależność społeczna, działanie społeczne, para, krąg społeczny, publiczność, wspólnota, wartości, konformizm, formy życia społecznego, i opisuje formy zbiorowości, - omawia rodzaje norm społecznych, - opisuje funkcje norm społecznych, przykłady instytucji społecznych, - podaje elementy konfliktów społecznych. natura ludzka, socjalizacja pierwotna, socjalizacja wtórna, porządek społeczny, kontrola społeczna, resocjalizacja, 2 zbiór społeczny, styczność przestrzenna, styczność społeczna, sankcje, anomia, i opisuje rodzaje więzi społecznych, zadania instytucji społecznych, - opisuje przyczyny, przejawy i skutki anomii, - omawia sposoby rozwiązywania konfliktów. dewiacja, stygmatyzacja, różne modele socjalizacji, - opisuje czynniki socjalizacji, - omawia teorię socjologia ogólna, socjologia szczegółowa, łączność psychiczna, innowacja, rytualizm, wycofanie, bunt, alienacja, wpływ poglądów Augusta Comte a, Herberta Spencera, Emila Durkheima, Maxa Webera na badania socjologiczne, fazy konfliktu społecznego. - porównuje różne modele socjalizacji, - opisuje typy socjalizacji, - omawia mechanizmy procesów socjalizacyjnych. - ocenia sposoby rozwiązywania konfliktów - ocenia wpływ czynników socjalizacji na przystosowanie młodych ludzi do w zbiorowości, - ocenia skutki

3 7.Pojęcie i typologia grup społecznych 8.Funkcjonowanie grup społecznych 9. Rodzina jako podstawowa grupa społeczna 10.Małżeństwo, związki formalne i partnerskie 11. Struktura życia społecznego - podział grup społecznych - czynniki grupotwórcze - cechy grupy społecznej - pozycja i rola społeczna - status społeczny - grupy odniesienia - rodzina w ujęciu historycznym i współczesnym - cechy współczesnej rodziny - modele rodziny - nowe formy rodziny - funkcje rodziny - zróżnicowanie społeczne - tłumaczy, jaki wpływ na człowieka ma kontrola społeczna. grupa społeczna, interakcja społeczna, cechy grupy społecznej, - omawia funkcjonowanie małej grupy społecznej. terminu: rodzina, cechy współczesnej rodziny. etapy socjalizacji, czynniki socjalizacji, - opisuje formy i środki kontroli społecznej. piramida Maslowa, pozycja społeczna, rola społeczna, status społeczny, rodzaje grup społecznych, - opisuje klasyfikację potrzeb według Abrahama Maslowa. konkubinat, związek partnerski, - omawia cechy współczesnej rodziny, nowe formy rodziny, - opisuje sytuację współczesnej rodziny stygmatyzacji społecznej, - tłumaczy, na czym polega proces resocjalizacji. kategoria statystyczna, kategoria socjologiczna, kategoria społeczna, grupy odniesienia, czynniki grupotwórcze, - omawia rodzaje ról społecznych i ich wpływ na funkcjonowanie grupy społecznej, - opisuje różne style kierowania grupą. i opisuje charakter i formy rodziny na przestrzeni wieków, funkcje rodziny i sposoby ich realizacji przez rodziny współczesne, - omawia postawy rodzicielskie. Rozdział II. Charakterystyka życia społecznego - wyjaśnia wpływ liczebności, interakcji i więzi społecznych, celów, wartości i norm oraz poczucia odrębności i wspólnoty na sposób grupy społecznej, grupy odniesienia i omawia ich wpływ na społeczne funkcjonowanie jednostki. modele rodziny ze względu na typ małżeństwa, wielkość, podział władzy i miejsce zamieszkania. stygmatyzacji społecznej, - ocenia skutki resocjalizacji. - ocenia różne style kierowania grupą. - porównuje tradycyjny model rodziny ze współczesnym, - ocenia różne postawy rodzicielskie, - ocenia sytuację współczesnej rodziny - ocenia społeczne 3

4 12. Struktura polskiego i jej przemiany 13. Nierówności społeczne i problem wykluczenia 14. Wybrane problemy życia społecznego w Polsce 15. Przeciwdziałanie problemom społecznym 16. Formy organizacji 17. Współczesne - struktura społeczna i elementy struktury społecznej - ruchliwość społeczna - nierówności społeczne - wykluczenie społeczne - problem bezrobocia - sytuacja osób niepełnosprawnych - perspektywy ludzi młodych - przyczyny zmian społecznych - reakcje na zmiany społeczne struktura społeczna, klasa, warstwa, przyczyny zróżnicowania społecznego. terminu: bezrobocie, przyczyny i skutki bezrobocia. zmiana społeczna, rewolucja, stratyfikacja społeczna, system klasowy, system warstwowy, struktura klasowo - warstwowa, struktura społeczno - zawodowa, ruchliwość Społeczna, - opisuje różne rodzaje stratyfikacji społecznej, - omawia przyczyny, przejawy i skutki nierówności społecznych. wykluczenie społeczne, polityka społeczna, - omawia sposoby zwalczania bezrobocia, główne problemy społeczne w Polsce i omawia możliwości ich rozwiązania. proces społeczny, rozwój system kastowy, ruchliwość pozioma, ruchliwość pionowa, awans, degradacja, - porównuje różne rodzaje stratyfikacji społecznej, - omawia procesy społeczne, które mają wpływ na trwałość i stabilność stratyfikacji społecznej, różne rodzaje struktury społecznej, przyczyny i rodzaje ruchliwości społecznej. rodzaje bezrobocia, - omawia przyczyny i przejawy wykluczenia społecznego, i ocenia sytuację osób niepełnosprawnych w Polsce, - omawia problemy i ocenia perspektywy ludzi młodych transformacja kooptacja, zasada kumulatywnych korzyści, - opisuje i porównuje strukturę polskiego czasów PRL i współcześnie. - opisuje następstwa wykluczenia społecznego, - omawia instrumenty aktywnej polityki społecznej. dyfuzja, feminizm, ruch skutki nierówności społecznych. - ocenia perspektywy ludzi młodych - ocenia ruchy społeczne na przykładzie ruchu 4

5 zachodnie 18. Reforma czy rewolucja, dwie drogi zmiany społecznej 19. Współczesne ruchy społeczne 20. Naród i tożsamość narodowa 21. Postawy współczesnych Polsków wobec narodu, ojczyzny i mniejszości 22. Mniejszości narodowe, etniczne i grupy imigrantów w Polsce 23. Negatywne zjawiska społeczne - typy społeczeństw - społeczeństwo współczesne - formy zmian społecznych: rewolucja i reformy - ruchy społeczne - ruch kobiet - ruch niepodległościowy - ruch praw obywatelskich - czynniki narodotwórcze - koncepcje narodu - tożsamość narodowa - postawy wobec ojczyzny i narodu - szowinizm - rasizm - antysemityzm - mniejszości narodowe i etniczne w Polsce - sytuacja prawna mniejszości narodowych i etnicznych - imigranci w Polsce reformy, - omawia przyczyny i skutki zmian społecznych. naród, symbole narodowe, patriotyzm, czynniki narodotwórcze. społeczny, regres społeczny, postęp społeczny, ruch społeczny, społeczeństwo współczesne, - omawia istotę i złożoność ruchów społecznych. Rozdział III: Naród świadomość narodowa, kosmopolityzm, rasizm, antysemityzm, nacjonalizm, mniejszość narodowa, mniejszość etniczna, czynniki narodotwórcze, - opisuje postawy wobec ojczyzny i narodu, mniejszości narodowe i etniczne ustrojowa, ruch radykalny, ruch reformatorski, ruch emancypacyjny, - omawia sposoby i formy zmian społecznych oraz ocenia ich wpływ na jednostkę i społeczeństwo, - opisuje reakcje na zmiany społeczne, i charakteryzuje typy społeczeństw. tożsamość narodowa, asymilacja, ksenofobia, szowinizm, wielokulturowość, - opisuje koncepcję etniczno-kulturową i polityczną tworzenia się narodu, negatywne postawy związane z postrzeganiem narodu, sytuację prawną mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce, problem imigrantów niepodległościowy, ruch non-violence, ruch praw obywatelskich, ruchy społeczne na przykładzie ruchu kobiet, ruchu niepodległościowego i ruchu praw obywatelskich. terminu: rekulturacja, poglądy Johanna G. Herdera i Romana Dmowskiego na genezę a, - wyjaśnia przyczyny, przejawy i skutki zanikania tożsamości narodowej. kobiet, ruchu niepodległościowego i ruchu praw obywatelskich. - ocenia postawy wobec ojczyzny i narodu, - ocenia negatywne postawy związane z postrzeganiem narodu, - ocenia problem imigrantów 5

6 24. Integracja narodów świata zachodniego 25. Polityka europejskich wobec mniejszości i grup imigrantów 26. Konflikty między narodami w Europie i na świecie 27. Problemy społeczne poza Europą. 28. Kultura i pluralizm kulturowy 29. Współczesne spory - integracja narodów w świecie zachodnim - charakterystyka konfliktów między narodami - konflikty na świecie - polityka wybranych wobec imigrantów - integracja kulturowa i polityka integracji - kultura w ujęciu opisowym i normatywnym - kultura elitarna, masowa, narodowa i ludowa - kontrkultura - subkultura - religia a kultura - proces przejścia od pluralizmu kulturowego do wielokulturowości - aborcja - eutanazja terminu: integracja, - omawia przyczyny i przejawy konfliktów między narodami. kultura, kultura wysoka, kultura masowa, kultura narodowa, kultura ludowa, tolerancja, cechy kultury wysokiej i masowej oraz kultury narodowej i ludowej. migracja, imigrant, - omawia przyczyny i przejawy integracji w świecie zachodnim, politykę wybranych wobec imigrantów, przeszkody w procesie integracji imigrantów w Europie. Rozdział IV: Kultura subkultura, akceptacja, - omawia źródła i cechy kultury wysokiej i masowej oraz kultury narodowej i ludowej, - opisuje rodzaje subkultur i podaje ich przykłady, - porównuje postawy tolerancji i akceptacji. integracja kulturowa, repatriant, uchodźca, - omawia konflikty etniczne na przykładzie wybranych świata. folklor, kontrkultura, pluralizm kulturowy, wielokulturowość, multikulturalizm, - wyjaśnia różnice między opisową a normatywną definicją kultury, - opisuje formy folkloru, - omawia przyczyny narodzin kontrkultury i charakteryzuje różne rozumienia tego pojęcia. - omawia wybrane unie regionalne świata, przykłady ważniejszych konfliktów, wojen i aktów terrorystycznych na świecie. etnografia, folkloryzm, - porównuje cechy kultury wysokiej i masowej oraz kultury narodowej i ludowej, - określa zależność między religią a kulturą i życiem publicznym w Polsce, - omawia proces przechodzenia od pluralizmu kulturowego do wielokulturowości. - formułuje własne - ocenia politykę wybranych wobec imigrantów. - ocenia zjawiska pluralizmu kulturowego i wielokulturowości, a także ich wpływ życie społeczne oraz kulturalne. - ocenia osiągnięcia 6

7 światopoglądowe 30. Edukacja w XXI wieku 31. Obywatel i obywatelstwo - kara śmierci - genetyka - inżynieria genetyczna - prawa mniejszości seksualnych - rozwój szkolnictwa - zadania szkoły współczesnej - edukacja wobec wyzwań informacyjnego - kształcenie ustawiczne - edukacja a rynek pracy - wzorce obywatelstwa - nabywanie i zrzekanie się obywatelstwa - obywatelstwo a narodowość - prawa i obowiązki obywatela polskiego - obywatelstwo unijne - obywatelskie nieposłuszeństwo aborcja, eutanazja, - omawia istotę współczesnych sporów światopoglądowych na przykładzie aborcji, eutanazji i kary śmierci. - omawia zadania współczesnej szkoły w zakresie nauczania i wychowania. obywatelstwo, narodowość, prawa i obowiązki obywatela w świetle Konstytucji RP. inżynieria genetyczna, GMO, - omawia osiągnięcia inżynierii genetycznej, problem równouprawnienia mniejszości seksualnych. - wyjaśnia, na czym polega proces uczenia się przez całe życie, rolę społeczną szkoły dawniej i współcześnie. Rozdział V: Obywatel w ie prawo krwi, prawo ziemi, - omawia zasady nabywania i zrzekania się obywatelstwa polskiego, - porównuje cechy obywatelstwa z wyznacznikami terminu: eugenika, założenia Powszechnej deklaracji o genomie ludzkim i prawach człowieka, - omawia etyczną stronę badań genetycznych. Uczeń terminu: edukacja nieformalna, gospodarka oparta na wiedzy wpływ współczesnej szkoły na kształtowanie się informacyjnego. obywatelskość, cnota obywatelska, - określa dokonania postaci: Henry ego Davida Thoreau, Martina Lutera Kinga, Mahatmy Gandhiego, - opisuje i porównuje wzorce obywatelstwa stanowisko w sporze, argumenty popierające lub krytykujące różne postawy wobec sporów światopoglądowych. - analizuje rozwój szkolnictwa na przestrzeni dziejów, - omawia programy unijne realizujące ideę uczenia się przez całe życie. historyczne i współczesne przykłady obywatelskiego nieposłuszeństwa. inżynierii genetycznej, - ocenia etyczną stronę badań genetycznych, - ocenia uregulowania prawne dotyczące aborcji i kary śmierci w Polsce, - ocenia problem równouprawnienia mniejszości seksualnych. - ocenia wpływ współczesnej szkoły na kształtowanie się informacyjnego, - ocenia wpływ uczenia się przez całe życie na współczesne społeczeństwo. - ocenia postawę obywatelskiego nieposłuszeństwa. 7

8 32. Społeczeństwo obywatelskie - obywatelskość narodowości, uprawnienia wynikające z posiadania obywatelstwa unijnego. - podmioty obywatelskiego - kapitał społeczny - organizacje pozarządowe w Polsce - organizacje pożytku publicznego 33. Opinia publiczna - kształtowanie się opinii publicznej - rola opinii publicznej - marketing społeczny - historia badań opinii publicznej terminu: społeczeństwo obywatelskie, podmioty obywatelskiego. terminu: opinia publiczna, - wyjaśnia różnice między opinią publiczną a opinią stowarzyszenie, fundacja, - opisuje podmioty obywatelskiego, - omawia czynniki wpływające na funkcjonowanie obywatelskiego, rodzaje organizacji pozarządowych Rozdział VI: Media we współczesnym świecie sondaż, ankieta, wywiad, sonda, - omawia rolę opinii 8 na przestrzeni dziejów, postawę obywatelskiego nieposłuszeństwa, - omawia uznany kanon cnót obywatelskich. kapitał społeczny, organizacja pożytku publicznego, funkcjonowanie obywatelskiego na przestrzeni dziejów, - określa, jaki wpływ na rozwój obywatelskiego ma kapitał społeczny, zasady i cele organizacji pozarządowych public relations, marketing polityczny, próba reprezentatywna, proces, porównuje i ocenia poglądy Johna Locke a, Georga Wilhelma Hegla i Alexisa de Tocqueville a dotyczące obywatelskiego. historię badań opinii publicznej, ośrodki badań opinii publicznej w Polsce, - ocenia wpływ kapitału społecznego na rozwój obywatelskiego. - ocenia wpływ opinii publicznej na życie społeczne i polityczne na przykładzie współczesnej Polski.

9 34. Środki masowego przekazu 35. Geneza demokracji 36. Polskie tradycje demokratyczne 37. Demokracja, zasady i procedury - metody badań opinii publicznej - ośrodki badania opinii publicznej w Polsce - wpływ opinii publicznej na decyzje polityczne - media na świecie i w Polsce - funkcje mediów - niezależność i pluralizm mediów - etyka mediów i dziennikarzy - wartości będące fundamentem współczesnej demokracji - zasady demokracji - fale/fazy demokratyzacji - demokratyczne wybory - formy demokracji bezpośredniej - demokracja przedstawicielska - polskie tradycje demokratyczne społeczną. terminu: media, - omawia funkcje mediów, - tłumaczy, na czym polega zasada wolności słowa. publicznej, - opisuje najczęściej stosowane metody badania opinii publicznej. terminu: globalna wioska, klasyfikację środków masowego przekazu, - określa, na czym polega niezależność i pluralizm mediów. kształtowania się opinii publicznej, - opisuje public relations i marketing polityczny, wpływ opinii publicznej na decyzje polityczne. - wyjaśnia znaczenie terminu: tabloid, kierunki rozwoju mediów na świecie i w Polsce, - uzasadnia, dlaczego media nazywane są czwartą władzą, - omawia etyczne zasady mediów i pracy dziennikarzy. Rozdział VII: Demokracja zasady i procedury cenzus, demokracja bezpośrednia, demokracja przedstawicielska, demokratyzacja, referendum, zasady współczesnej demokracji, - omawia genezę demokracji, - omawia zasady prawa wyborczego. demokracja, wolność, równość, sprawiedliwość, wybory, - omawia wartości będące fundamentem współczesnej demokracji. Rozdział VIII: Myśl polityczna plebiscyt, inicjatywa ludowa, recall, rodzaje równości i sprawiedliwości, wybory w Polsce, - omawia formy demokracji bezpośredniej i podaje jej przykłady, i opisuje rodzaje referendów. - porównuje public relations z marketingiem politycznym. zadania Rady Etyki Mediów. - wyjaśnia, na czym polega zjawisko fal/faz demokratyzacji oraz jakie są jego uwarunkowania i skutki, - omawia polskie tradycje demokratyczne. - ocenia rolę i funkcje mediów w polskim życiu Publicznym. - ocenia znaczenie i przestrzeganie zasad i wartości demokratycznych we współczesnej demokracji. 9

10 38. Polityka 39. Kultura polityczna 40. Ideologie i doktryny polityczne 39. Współczesne ideologie - polityka, interpretacja pojęcia - politycy, - przywódcy polityczni - mężowie stanu - polityka a moralność - kultura polityczna - typy kultury politycznej - światopogląd i ideologia - ideologia - doktryna - program - prawica i lewica - ideologie totalitarne - faszyzm - nazizm - komunizm - konserwatyzm - doktryna liberalna - doktryna socjalistyczna - socjaldemokracja - chrześcijańska demokracja terminu: polityka, różne interpretacje pojęcia polityki. ideologia, doktryna polityczna, program polityczny, zależności między światopoglądem, ideologią, doktryną i programem politycznym. terminu: przywódca polityczny, - opisuje cechy przywódców politycznych, - wyjaśnia zależności między polityką a moralnością. światopogląd, konserwatyzm, liberalizm, socjaldemokracja, chrześcijańska demokracja, - tłumaczy źródła współczesnych doktryn politycznych, doktrynę konserwatyzmu, liberalizmu, socjaldemokracji i chrześcijańskiej demokracji. 10 mąż stanu, kultura polityczna, - opisuje proces kreowania przywódców politycznych i sposoby sprawowania przez nich władzy, - omawia elementy kultury politycznej, i charakteryzuje rodzaje kultury politycznej. faszyzm, nazizm, komunizm, socjalizm, idea wodzostwa, korporacje, marksizm, rewolucja proletariacka, dyktatura proletariatu, stalinizm, historyczne i współczesne sposoby klasyfikacji nurtów myśli politycznej, - omawia cechy ideologii totalitarnych. - omawia poglądy Arystotelesa, Niccola Machiavellego, Carla Schmitta i Michela Foucaulta na istotę polityki, klasyfikację polityków według teorii Maxa Webera, - wyjaśnia związki między zjawiskami politycznymi a czynnikami kulturowymi. korporacje, socjalizm utopijny, socjalizm naukowy, zasada subsydiarności, solidaryzm społeczny, - porównuje doktrynę konserwatyzmu, liberalizmu, socjaldemokracji i chrześcijańskiej demokracji, - zestawia cechy ideologii totalitarnych. 41. Systemy partyjne - partia polityczna - opisuje i ocenia kulturę polityczną - ocenia ideologie totalitarne, - ocenia doktrynę konserwatyzmu, liberalizmu, socjaldemokracji i chrześcijańskiej demokracji.

11 42. Systemy wyborcze 43. Instytucja a 44. Funkcjonowanie a 45. Modele ustrojowe demokratycznych - funkcje partii politycznych - rodzaje partii politycznych - systemy partyjne - system partyjny a system wyborczy - definicja a - procesy owotwórcze - geneza a - współczesne a - funkcje a - cechy a - legitymizacja władzy - o a naród - formy współczesnych partia polityczna, ordynacja wyborcza, - omawia cechy partii politycznej. o, władza, cechy a. monarchia, partia masowa, system jednopartyjny, system dwupartyjny, system wielopartyjny bez partii dominującej, system wyborczy, - opisuje funkcje partii politycznych, wybrane systemy partyjne i podaje ich przykłady. Rozdział IX: Państwo - wyjaśnia, na czym polega proces owotwórczy, cechy a, - opisuje funkcje a, - tłumaczy, na czym polega legitymizacja władzy system koteria arystokratyczna, klub polityczny, system dwuipółpartyjny, system wielopartyjny z partią dominującą, ordynacja większościowa, ordynacja proporcjonalna, próg wyborczy, proces powstawania partii politycznych, różne rodzaje partii politycznych, - opisuje wybrane systemy partyjne i podaje ich przykłady. terminu: legitymizacja, różne koncepcje definicji a, - tłumaczy, na czym polega zasada samostanowienia narodów, - opisuje formy legitymizacji władzy. reżim zależności między systemem partyjnym a systemem wyborczym, - porównuje ordynację większościową z proporcjonalną, polską i europejską scenę polityczną. i porównuje teorie dotyczące genezy a. - ocenia ordynację większościową i proporcjonalną. - ocenia wpływ zasady samostanowienia narodów na kształtowanie się współczesnej Europy. i ocenia relacje 11

12 46. Stosunki między em a Kościołem - formy złożonych - modele ustrojowe demokratycznych - system parlamentarnogabinetowy - system kanclerski - system prezydencki - system półprezydencki - system parlamentarnokomitetowy - relacja pomiędzy em a Kościołem republika, o unitarne, o złożone, rodzaje form rządów współczesnych, - określa rodzaje reżimu politycznego współczesnych, - podaje rodzaje ustroju terytorialnoprawnego współczesnych. polityczny, wotum zaufania, wotum nieufności, o wyznaniowe, o ateistyczne, o neutralne światopoglądowo, konkordat, rodzaje form rządów współczesnych, - omawia rodzaje reżimu politycznego współczesnych, rodzaje ustroju terytorialnoprawnego współczesnych. polityczny, federacja, konfederacja, unia, system parlamentarnogabinetowy, system kanclerski, system prezydencki, system półprezydencki, system parlamentarnokomitetowy, odpowiedzialność polityczna, odpowiedzialność konstytucyjna, - opisuje modele ustrojowe współczesnych demokratycznych systemy polityczne USA, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Francji, Rosji, Włoch i Szwajcarii, - omawia relacje między władzą świecką i duchowną we współczesnym ie. kontrasygnata, konstruktywne wotum nieufności, weto zawieszające, - porównuje modele ustrojowe współczesnych demokratycznych, relacje między władzą ustawodawczą i wykonawczą w systemie parlamentarnogabinetowym, kanclerskim, prezydenckim, półprezydenckim i parlamentarnokomitetowym. między em a Kościołem 47. Władza ustawodawcza w ie demokratycznym - aparat owy - parlament i jego funkcje - struktura parlamentu - funkcjonowanie Rozdział X: Demokracja mechanizmy, problemy, zagrożenia organ urząd, aparat a, parlament, legislatywa, kadencja, owy, tryb mandat, immunitet większość zwykła, sesyjny, tryb parlamentarny, większość permanentny, - omawia zależności między parlamentarną i partyjną działalnością Parlamentarzystów. - ocenia zasadność immunitetu parlamentarnego 12

13 48. Władza wykonawcza w ie demokratycznym parlamentu - wybory parlamentarne - mandat parlamentarny - immunitet parlamentarny - koalicja i opozycja - egzekutywa - głowa a - rząd w ie demokratycznym - biurokracja rolę i zadania izb parlamentu. głowa a, rząd, rodzaje głów a, - opisuje skład i zadania rządu. bezwzględna, większość kwalifikowana, ordynacja wyborcza, klub parlamentarny, koalicja rządowa, opozycja, funkcje parlamentu, - omawia sposoby podejmowania decyzji na forum parlamentu, - opisuje sposoby przeprowadzania wyborów do parlamentu, - wyjaśnia, jaką rolę w działalności parlamentarzystów pełni mandat poselski i immunitet. egzekutywa, biurokraci, - omawia funkcje i zasady organizacji władzy wykonawczej, sposoby wybierania komisja zwyczajna, komisja nadzwyczajna, komisja śledcza, kworum, system większościowy, system proporcjonalny, mandat wolny, mandat imperatywny, immunitet formalny, immunitet materialny, dyscyplina klubowa, - omawia klasyfikację organów owych, strukturę parlamentu, sposoby parlamentu, rolę i zadania komisji parlamentarnych, - wyjaśnia sposób powstawania koalicji rządowej i opozycji oraz relacje między nimi. egzekutywa polityczna, egzekutywa urzędnicza, - omawia czynniki wpływające na pozycję premiera relacje między władzą wykonawczą a władzą ustawodawczą i elektoratem w systemie prezydenckim, półprezydenckim, parlamentarno - - ocenia wady i zalety monarchii i republiki, - ocenia wpływ biurokratów na sposób a. 13

14 49. Współczesna demokracja w Polsce i na świecie problemy i zagrożenia 50. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej - partycypacja obywatelska - bezpieczeństwo socjalne - ruchy obywatelskiego sprzeciwu i emancypacji - patologie życia publicznego - korupcja - demagogia - populizm - nepotyzm i klientelizm - konstytucja i jej funkcje - zasady ustroju RP - system rządów w Polsce - suwerenność a prawo międzynarodowe bezpieczeństwo socjalne, patologia, korupcja, - opisuje rodzaje korupcji i podaje jej przykłady. głów a i zakres ich kompetencji. emancypacja, demagogia, - podaje sposoby i przykłady walki z korupcją na przykładzie Polski, - opisuje wpływ bezpieczeństwa socjalnego na stabilność systemu demokratycznego. w rządzie i ie, rolę biurokratów w zarządzaniu em. partycypacja obywatelska, antyglobalizm, alterglobalizm, populizm, nepotyzm, klientelizm, - omawia cechy partycypacji obywatelskiej, narzędzia partycypacji obywatelskiej, - opisuje zjawiska populizmu i demagogii oraz ich wpływ na współczesną demokrację. Rozdział XI: Ustrój polityczny Rzeczypospolitej Polskiej - opisuje funkcje konstytucji, zasady ustroju Rzeczypospolitej Polskiej. terminu: konstytucja, zasady ustroju Rzeczypospolitej Polskiej. - prezentuje atrybuty konstytucji jako ustawy zasadniczej, - omawia polskie tradycje konstytucyjne, gabinetowym, parlamentarno - komitetowym i kanclerskim. ruchy obywatelskiego sprzeciwu i emancypacji oraz ich znaczenie dla współczesnej demokracji, wpływ nepotyzmu i klientelizmu na funkcjonowanie a demokratycznego. - omawia system rządów w Polsce, relacje między prawem krajowym i międzynarodowym, w tym unijnym. - ocenia wpływ bezpieczeństwa socjalnego na stabilność systemu demokratycznego, - ocenia wpływ korupcji na funkcjonowanie a i relacje między obywatelami a em, - porównuje i ocenia zjawiska populizmu i demagogii oraz ich wpływ na współczesną demokrację, - ocenia wpływ nepotyzmu i klientelizmu na funkcjonowanie a demokratycznego. - formułuje argumenty uzasadniające lub odrzucające konieczność zmiany Konstytucji RP, - ocenia realną 14

15 51. Parlament Rzeczypospolitej Polskiej - procedura zmiany konstytucji - stany nadzwyczajne - stan wojenny - stan wyjątkowy - stan klęski żywiołowej - sejm i senat - wybory - posłowie i senatorowie - organy sejmu i senatu - funkcjonowanie sejmu i senatu - skrócenie kadencji parlamentu - funkcje parlamentu - Zgromadzenie Narodowe sejm, senat, skład i zadania parlamentu polskiego. czynne prawo wyborcze, bierne prawo wyborcze, inicjatywa ustawodawcza, Zgromadzenie Narodowe, strukturę i funkcje parlamentu polskiego, - opisuje cechy wyborów do sejmu i senatu, - omawia obowiązki, zadania i uprawnienia posłów i senatorów, - tłumaczy, na czym polega kontrolna funkcja parlamentu, - omawia rolę i zadania Zgromadzenia Narodowego. strukturę Konstytucji RP z 1997 r., - opisuje procedurę zmiany ustawy zasadniczej, rodzaje stanów nadzwyczajnych, sposoby ich wprowadzania i kompetencje organów a w tym zakresie. dieta poselska, absolutorium, interpelacja poselska, zapytanie poselskie, - omawia rolę i zadania senatu w strukturze parlamentaryzmu polskiego, sposób sejmu i senatu, - określa uwarunkowania, w jakich może nastąpić skrócenie kadencji parlamentu w Polsce, - opisuje proces legislacyjny w parlamencie polskim, - opisuje skład, zadania i funkcje organów wewnętrznych sejmu i senatu, uprawnienia parlamentu wynikające z członkostwa w Unii Europejskiej. możliwość zmiany ustawy zasadniczej. - ocenia rolę i zadania senatu w strukturze parlamentaryzmu polskiego. 15

16 52. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej 53. Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej - model prezydentury w Polsce - zasady wyboru prezydenta - kadencja prezydenta - uprawnienia wobec parlamentu, rządu, władzy sądowniczej - prezydent a bezpieczeństwo a - uprawnienia w polityce zagranicznej - odpowiedzialność prezydenta - procedura powołania rządu - zmiana rządów i ministrów - odpowiedzialność polityczna Rady inicjatywa ustawodawcza, weto ustawodawcze, - określa uprawnienia Prezydenta RP wobec parlamentu, rządu i władzy sądowniczej, kompetencje Prezydenta RP w zakresie bezpieczeństwa a. premier, minister, wojewoda, kompetencje Rady desygnacja, Rada Bezpieczeństwa Narodowego, zasady wyboru Prezydenta RP, - omawia uprawnienia Prezydenta RP wobec parlamentu, w relacjach z rządem oraz wobec władzy sądowniczej, kompetencje Prezydenta RP w zakresie bezpieczeństwa a i w polityce zagranicznej. terminu: służba cywilna, - omawia skład Rady Ministrów, tryb uchwalania ustawy budżetowej, uprawnienia parlamentu w zakresie powoływania i odwoływania organów władzy publicznej. prezydentura arbitrażowa, arbitraż ustrojowy, arbitraż polityczny, Rada Gabinetowa, odpowiedzialność konstytucyjna, odpowiedzialność polityczna, prerogatywy, model prezydentury w Polsce, - opisuje pozycję prezydenta w systemie rządów w Polsce, - omawia zakres odpowiedzialności Prezydenta RP. rząd większościowy, rząd mniejszościowy, administracja - omawia uwarunkowania i skutki zawieszenia lub usunięcia Prezydenta RP z urzędu, - wyjaśnia, w jakich okolicznościach następuje opróżnienie urzędu Prezydenta RP, najistotniejsze prerogatywy Prezydenta RP. - wyjaśnia okoliczności, w jakich powoływany jest rząd mniejszościowy oraz określa sposób jego - ocenia pozycję Prezydenta RP w systemie ustrojowym a polskiego. - ocenia pozycję premiera w systemie ustrojowym a polskiego, - ocenia sposób 16

17 Ministrów - rząd mniejszościowy - administracja rządowa - kompetencje wojewody - służba cywilna w Polsce 54. Sądy i Trybunały - struktura sądownictwa w Polsce - konstytucyjne zasady działania sądów - Sąd Najwyższy - Krajowa Rada Sądownictwa - Trybunał Konstytucyjny - skarga konstytucyjna - Trybunał Stanu Ministrów. terminu: wymiar sprawiedliwości, strukturę sądownictwa w Polsce, konstytucyjne zasady działania sądów. - opisuje procedurę powoływania rządu, strukturę i zadania administracji rządowej, kompetencje wojewody. skarga konstytucyjna, odpowiedzialność konstytucyjna, - opisuje strukturę sądownictwa w Polsce, konstytucyjne zasady działania sądów, - omawia kompetencje Sądu Najwyższego, Trybunału Stanu, zespolona, administracja niezespolona, uwarunkowania, w jakich może nastąpić zmiana rządu i ministrów w trakcie trwania kadencji sejmu, - omawia sposób pociągania całej Rady Ministrów i poszczególnych ministrów do odpowiedzialności politycznej przed sejmem, - omawia zadania i sposób służby cywilnej kasacja, pismo procesowe, - omawia strukturę i kompetencje Krajowej Rady Sądownictwa, strukturę Sądu Najwyższego, Trybunału Stanu, Trybunału Konstytucyjnego, - opisuje sposób. - wyjaśnia, jaką rolę w ie pełni Krajowa Rada Sądownictwa, - omawia elementy skargi konstytucyjnej. służby cywilnej - ocenia znaczenie skargi konstytucyjnej dla a. 17

18 55. Organy kontroli owej, ochrony prawa i zaufania publicznego 56. Samorząd terytorialny w Polsce - Najwyższa Izba Kontroli - Urząd Rzecznika Praw Obywatelskich - Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji - prokuratura - policja - Instytut Pamięci Narodowej - procedura lustracyjna - Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów - Urząd Komunikacji Elektronicznej - samorząd - formy samorządu - struktura samorządu terytorialnego - zadania samorządu terytorialnego - organy samorządu terytorialnego - referendum lokalne - źródła dochodów samorządów - procedura uchwalania budżetu - nadzór nad samorządem terytorialnym zadania i działalność Urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich, - opisuje zadania i działalność policji. samorząd, gmina, powiat, województwo, strukturę samorządu terytorialnego Trybunału Konstytucyjnego. zasada apolityczności, lustracja, działalność kontrolną NIK, zadania i działalność KRRiT. terminu: decentralizacja, różne formy samorządu, - omawia cechy samorządu terytorialnego w Polsce, - opisuje zadania własne gminy, powiatu i województwa, skład i zadania organów Trybunału Konstytucyjnego, - tłumaczy, jaką funkcję pełni skarga konstytucyjna. terminu: kasacja, - omawia zadania i działalność IPN, osoby podlegające obowiązkowi lustracyjnemu, procedurę lustracyjną, - opisuje zadania i działalność UOKiK zadania i działalność UKE. subwencja, dotacja, zakres zadań samorządu terytorialnego, - określa warunki, w jakich może się odbyć referendum lokalne, źródła dochodów samorządu lokalnego. strukturę NIK, prokuratury i IPN, - omawia sposób powoływania prezesa Najwyższej Izby Kontroli, rzecznika praw obywatelskich, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, prokuratora generalnego, prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, prezesa Urzędu Komunikacji Elektroniczne. - omawia procedurę uchwalania budżetu jednostek samorządowych, - wyjaśnia, kto i w jaki sposób sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym. - ocenia zasadność prowadzenia lustracji w Polce. - ocenia funkcjonowanie samorządu terytorialnego 18

19 stanowiących i wykonawczych gminy, powiatu i województwa. Metody sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów: - odpowiedź ustana z trzech ostatnich tematów lekcyjnych, - pisemna odpowiedź testowa z podanego zakresu materiału, - kartkówka zapowiedziana z trzech ostatnich tematów lekcyjnych, - kartkówka niezapowiedziana z trzech ostatnich tematów lekcyjnych, - praca z materiałami źródłowymi, - ocena z wiadomości i umiejętności podczas lekcji, - realizacja projektu. 19