PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW DELEGATURA URZĘDU OCHRONY

Transkrypt

1 PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW DELEGATURA URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW w Warszawie RWA-61-5/13/AŻ Warszawa, dn. 20 kwietnia 2015 r. DECYZJA Nr RWA- 2/2015 I. Na podstawie art. 28 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2015 r., poz. 184), stosownie do art. 33 ust. 6 tej ustawy, po przeprowadzeniu, w imieniu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, przeciwko Provident Polska Spółce Akcyjnej z siedzibą w Warszawie postępowania w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, w toku którego zostało uprawdopodobnione, iż ww. przedsiębiorca stosuje określone w art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów polegające na: 1. stosowaniu opłaty za obsługę w domu, której wysokość nie odpowiada wartości świadczeń realizowanych w ramach tej opłaty, co może stanowić naruszenie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz ze zm.), 2. stosowaniu dodatkowej opłaty przygotowawczej, której wysokość nie odpowiada wartości świadczeń realizowanych w ramach tej opłaty, co może stanowić naruszenie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz ze zm.), 3. stosowaniu opłaty przygotowawczej, której wysokość nie odpowiada wartości świadczeń realizowanych w ramach tej opłaty, co może stanowić naruszenie art. 3

2 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz ze zm.), po przyjęciu wyrażonego w piśmie z dnia 19 stycznia 2015 r. zobowiązania przedsiębiorcy do zaniechania stosowania zakazanych praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, nakłada się na Provident Polska Spółkę Akcyjną z siedzibą w Warszawie obowiązek wykonania tego zobowiązania poprzez: A. wprowadzenie opłaty za obsługę w domu w wysokości stałej (zryczałtowanej), określonej w tabeli opłat, na podstawie której zawierane będą umowy pożyczki dla konsumentów, naliczanej za każde zdarzenie, tj. za każdą zakontraktowaną wizytę w domu klienta, B. wprowadzenie zamiast dodatkowej opłaty przygotowawczej opłaty za usługę dostarczenia kwoty pożyczki (gotówki) do domu pożyczkobiorcy w wysokości stałej (zryczałtowanej), określonej w tabeli opłat, na podstawie której zawierane będą umowy pożyczki dla konsumentów, pobieranej jednokrotnie, C. wprowadzenie opłaty przygotowawczej w wysokości stałej (zryczałtowanej), określonej w tabeli opłat, na podstawie której zawierane będą umowy pożyczki dla konsumentów, pobieranej jednokrotnie za czynności bezpośrednio związane z przygotowaniem pożyczki, w terminie do dnia 1 sierpnia 2015 r. oraz: D. przekazanie najpóźniej w lipcu 2015 r. konsumentom, z którymi Provident Polska Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie będzie miała w tym czasie zawarte umowy pożyczki, informacji o nowych zasadach, według których zawierane będą przez ww. przedsiębiorcę nowe umowy, a które wprowadzone zostaną do obrotu z dniem 1 sierpnia 2015 r., E. publikację niniejszej decyzji na stronach internetowych Provident Polska Spółki Akcyjnej z siedzibą w Warszawie ( od dnia następnego po otrzymaniu niniejszej decyzji do dnia 1 sierpnia 2015 r. II. Na podstawie art. 28 ust. 3 w związku z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr z 2015 r., poz. 184) i stosownie do art. 33 ust. 6 tej ustawy, w imieniu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, nakłada się na Provident Polska Spółkę Akcyjną z siedzibą w Warszawie obowiązek przekazania, 2

3 w terminie do dnia 15 sierpnia 2015 r., informacji o stopniu realizacji zobowiązania nałożonego w pkt. I sentencji decyzji, która powinna obejmować przedstawienie nowo wprowadzonych tabel opłat prezentujących opłatę za obsługę w domu, opłatę za usługę dostarczenia kwoty pożyczki oraz opłatę przygotowawczą, jak również złożenie oświadczenia, że konsumenci, o których mowa w pkt. I.D. sentencji niniejszej decyzji, zostali poinformowani o nowych zasadach, według których zawierane będą przez Provident Polska Spółkę Akcyjną z siedzibą w Warszawie nowe umowy pożyczki, wraz ze wskazaniem liczby tych konsumentów. UZASADNIENIE Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeprowadził postępowanie wyjaśniające, mające na celu wstępne ustalenie, czy wybrani przedsiębiorcy niebędący bankami i świadczący konsumentom usługi finansowe dopuścili się, w zakresie pobierania opłat oraz prezentacji kosztów, naruszenia przepisów uzasadniających wszczęcie postępowania w sprawie zakazu stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24 ust. 2 w zw. z ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów lub podjęcie działań przewidzianych w odrębnych ustawach (sygn. DDK /12). W toku tego postępowania Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeprowadził analizę wzorców umów oraz formularzy informacyjnych dotyczących pożyczki, jak również zweryfikował treść umów zawartych z konsumentami nadesłanych m.in. przez Provident Polska Spółkę Akcyjną z siedzibą w Warszawie (dalej także: Spółka, Provident Polska S.A.). W wyniku ww. analizy zidentyfikowane zostały nieprawidłowości wymagające podjęcia działań zgodnie z kompetencjami wynikającymi z ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów sprawę Provident Polska S.A. przekazał do wszczęcia i prowadzenia Delegaturze Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie (dalej również: Prezes Urzędu, Prezes UOKiK, Delegatura UOKiK w Warszawie). Delegatura UOKiK w Warszawie wszczęła w dniu 19 czerwca 2013 r. wobec Provident Polska S.A. postępowanie w związku z podejrzeniem, iż: 3

4 I. niepodawanie w formularzu informacyjnym dotyczącym kredytu konsumenckiego w rubryce koszty, które zobowiązany/a będzie Pan/i ponieść w związku z umową o kredyt informacji o opłacie za obsługę pożyczki w domu oraz dodatkowej opłacie przygotowawczej, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową kredytu, może stanowić naruszenie art. 13 ust. 1 pkt 10 w zw. art. 14 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 126, poz. 715 ze zm.), a w konsekwencji naruszać przepis art. 24 ust. 2 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, II. podawanie w formularzu informacyjnym nieprawdziwej informacji o całkowitej kwocie do zapłaty poprzez nieuwzględnienie w niej kosztu opłaty za obsługę w domu oraz odsetek może stanowić nieuczciwą praktykę rynkową, o której mowa w art. 4 ust. 1 i art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. nr 171, poz. 1206), a w konsekwencji naruszać przepis art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. III. podawanie nieprawdziwej informacji o wysokości rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania może stanowić naruszenie art. 4 ust. 1 i art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. nr 171, poz. 1206), a w konsekwencji naruszać art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, IV. podawanie nieprawdziwej informacji o całkowitym koszcie kredytu poprzez nieuwzględnienie w nim kosztu opłaty za obsługę w domu i dodatkowej opłaty przygotowawczej może stanowić nieuczciwą praktykę rynkową, o której mowa w art. 4 ust. 1 i art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. nr 171, poz. 1206) w zw. z art. 5 pkt 6 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 126, poz. 715 ze zm.), a w konsekwencji naruszać przepis art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, V. stosowanie opłaty za obsługę w domu, której wysokość nie odpowiada wartości świadczeń realizowanych w ramach tej opłaty może stanowić naruszenie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz ze zm.), a w konsekwencji naruszać przepis art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, 4

5 VI. stosowanie dodatkowej opłaty przygotowawczej, której wysokość nie odpowiada wartości świadczeń realizowanych w ramach tej opłaty może stanowić naruszenie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz ze zm.), a w konsekwencji naruszać przepis art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, VII. stosowanie opłaty przygotowawczej, której wysokość nie odpowiada wartości świadczeń realizowanych w ramach tej opłaty może stanowić naruszenie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz ze zm.), a w konsekwencji naruszać przepis art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Pismem z dnia 20 czerwca 2013 r. Spółka została zawiadomiona o wszczętym postępowaniu. Prezes Urzędu, na podstawie art. 50 ust. 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, zwrócił się do Provident Polska S.A. o ustosunkowanie się do zarzutów przedstawionych w sentencji postanowienia o wszczęciu niniejszego postępowania. W odpowiedzi na zawiadomienie Prezesa Urzędu, Spółka w piśmie z dnia 11 lipca 2013 r. odniosła się do postawionych zarzutów, a w piśmie z dnia 2 września 2013 r. złożyła wniosek o wydanie decyzji w trybie art. 28 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w zakresie zarzutów sformułowanych w pkt. V VII sentencji postanowienia o wszczęciu niniejszego postępowania. Prezes Urzędu postanowieniem z dnia 9 października 2013 r. zaliczył w poczet dowodów w niniejszym postępowaniu część dokumentów przekazanych przez Provident Polska S.A. w ramach postępowania wyjaśniającego o sygn. DDK /12, o czym zawiadomił Spółkę pismem z dnia 9 października 2013 r., wzywając jednocześnie do przekazania informacji niezbędnych dla rozstrzygnięcia niniejszego postępowania. Spółka pismem z dnia 16 października 2013 r. udzieliła odpowiedzi na ww. wezwanie Prezesa UOKiK i przekazała zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych za rok 2012 (CIT-8). W dniu 20 grudnia 2013 r. Prezes Urzędu wydał decyzję częściową nr RWA-33/2013, w której orzekł w zakresie zarzutów sprecyzowanych w pkt. I IV sentencji postanowienia o wszczęciu przedmiotowego postępowania. W drodze ww. decyzji Prezes UOKiK: 5

6 I. na podstawie art. 26 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów 1. uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 2 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, działanie Provident Polska Spółki Akcyjnej z siedzibą w Warszawie polegające na niepodawaniu w Formularzu informacyjnym dotyczącym kredytu konsumenckiego wykorzystywanym przy pożyczce z obsługą w domu w rubryce koszty, które zobowiązany/a będzie Pan/i ponieść w związku z umową o kredyt informacji o opłacie za obsługę pożyczki w domu oraz dodatkowej opłacie przygotowawczej, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową pożyczki (umową o kredyt konsumencki), co stanowi naruszenie art. 13 ust. 1 pkt 10 w zw. art. 14 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 126, poz. 715 ze zm.), i nakazał zaniechanie jej stosowania, 2. uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, działanie Provident Polska Spółki Akcyjnej z siedzibą w Warszawie polegające na podawaniu w umowie pożyczki z obsługą w domu nieprawdziwej informacji o całkowitym koszcie pożyczki poprzez nieuwzględnienie w nim kosztu opłaty za obsługę w domu i dodatkowej opłaty przygotowawczej, co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową, o której mowa w art. 4 ust. 1 i art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. nr 171, poz. 1206) w zw. z art. 5 pkt 6 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 126, poz. 715 ze zm.), i nakazał zaniechanie jej stosowania, 3. uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, działanie Provident Polska Spółki Akcyjnej z siedzibą w Warszawie polegające na podawaniu w Formularzu informacyjnym dotyczącym kredytu konsumenckiego wykorzystywanym przy pożyczce z obsługą w domu nieprawdziwej informacji o całkowitej kwocie do zapłaty przez konsumenta poprzez nieuwzględnienie w niej kosztu opłaty za obsługę w domu, co stanowi nieuczciwą praktykę rynkową, o której mowa w art. 4 ust. 1 i art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 6

7 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. nr 171, poz. 1206), i nakazał zaniechanie jej stosowania, 4. uznał za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, działanie Provident Polska Spółki Akcyjnej z siedzibą w Warszawie polegające na podawaniu w Formularzu informacyjnym dotyczącym kredytu konsumenckiego wykorzystywanym przy pożyczce z obsługą w domu oraz w umowie pożyczki z obsługą w domu nieprawdziwej informacji o wysokości rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania, co stanowi naruszenie art. 4 ust. 1 i art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. nr 171, poz. 1206), i nakazał zaniechanie jej stosowania; II. na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów nałożył na Provident Polska Spółkę Akcyjną z siedzibą w Warszawie karę pieniężną w wysokości: zł (słownie: jeden milion pięćset czterdzieści cztery tysiące czterysta pięćdziesiąt złotych), płatną do budżetu państwa, z tytułu naruszenia zakazu, o którym jest mowa w art. 24 ust. 2 w związku z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, w zakresie opisanym w punkcie I.1. sentencji przedmiotowej decyzji, zł (słownie: cztery miliony sześćset trzydzieści trzy tysiące trzysta czterdzieści dziewięć złotych), płatną do budżetu państwa, z tytułu naruszenia zakazu, o którym jest mowa w art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, w zakresie opisanym w punkcie I.2. I.3. sentencji przedmiotowej decyzji, zł (słownie: sześć milionów sto siedemdziesiąt siedem tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt osiem złotych), płatną do budżetu państwa, z tytułu naruszenia zakazu, o którym jest mowa w art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, w zakresie opisanym w punkcie I.4. sentencji przedmiotowej decyzji; III. na podstawie art w zw. z art ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.. Dz. U. z 2013 r., poz. 267) w zw. z art. 83 7

8 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331, ze zm.) umorzył jako bezprzedmiotowe postępowanie wszczęte w związku z podejrzeniem, że działanie Provident Polska Spółki Akcyjnej z siedzibą w Warszawie polegające na podawaniu w Formularzu informacyjnym dotyczącym kredytu konsumenckiego nieprawdziwej informacji o całkowitej kwocie do zapłaty przez konsumenta poprzez nieuwzględnienie w niej odsetek, stanowi nieuczciwą praktykę rynkową, o której mowa w art. 4 ust. 1 i art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. nr 171, poz. 1206), co może stanowić naruszenie art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Do rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie pozostała kwestia zarzutów wskazanych w pkt. V VII sentencji postanowienia o wszczęciu postępowania, gdzie Provident Polska S.A. zarzucono stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, polegających na: I. stosowaniu opłaty za obsługę w domu, której wysokość nie odpowiada wartości świadczeń realizowanych w ramach tej opłaty, co może stanowić naruszenie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz ze zm.), a w konsekwencji naruszać przepis art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, II. stosowaniu dodatkowej opłaty przygotowawczej, której wysokość nie odpowiada wartości świadczeń realizowanych w ramach tej opłaty, co może stanowić naruszenie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz ze zm.), a w konsekwencji naruszać przepis art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, III. stosowaniu opłaty przygotowawczej, której wysokość nie odpowiada wartości świadczeń realizowanych w ramach tej opłaty, co może stanowić naruszenie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz ze zm.), a w konsekwencji naruszać przepis art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Prezes Urzędu pismem z dnia 21 marca 2014 r. poinformował Spółkę, iż nie jest możliwe rozważenie przez Prezesa UOKiK przyjęcia zobowiązania złożonego przez Provident Polska S.A. w piśmie z dnia 2 września 2013 r. z uwagi na jego ogólnikowość. 8

9 Provident Polska S.A. pismem z dnia 8 kwietnia 2014 r. zaprezentował dodatkowe dane i wyjaśnienia. W piśmie z dnia 8 grudnia 2014 r. Spółka podtrzymała wniosek o wydanie decyzji w trybie art. 28 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz złożone zobowiązanie. Provident Polska S.A. pismem z dnia 19 stycznia 2015 r. przedłożył ostateczną wersję treści zobowiązania do wyeliminowania zarzuconych przez Prezesa Urzędu w postanowieniu o wszczęciu niniejszego postępowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Spółka zobowiązała się do: A. wprowadzenia opłaty za obsługę w domu w wysokości stałej (zryczałtowanej), określonej w tabeli opłat, na podstawie której zawierane będą umowy pożyczki dla konsumentów, naliczanej za każde zdarzenie tj. za każdą zakontraktowaną wizytę w domu klienta, B. wprowadzenia zamiast dodatkowej opłaty przygotowawczej opłaty za usługę dostarczenia kwoty pożyczki (gotówki) do domu pożyczkobiorcy w wysokości stałej (zryczałtowanej), określonej w tabeli opłat, na podstawie której zawierane będą umowy pożyczki dla konsumentów, pobieranej jednokrotnie, C. wprowadzenia opłaty przygotowawczej w wysokości stałej (zryczałtowanej), określonej w tabeli opłat, na podstawie której zawierane będą umowy pożyczki dla konsumentów, pobieranej jednokrotnie za czynności bezpośrednio związane z przygotowaniem pożyczki, w terminie do dnia 1 sierpnia 2015 r. oraz: D. przekazania najpóźniej w lipcu 2015 r. konsumentom, z którymi Provident Polska Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie będzie miała w tym czasie zawarte umowy pożyczki, informacji o nowych zasadach, według których zawierane będą przez ww. przedsiębiorcę nowe umowy, a które wprowadzone zostaną do obrotu z dniem 1 sierpnia 2015 r., E. publikację niniejszej decyzji na stronach internetowych Provident Polska Spółki Akcyjnej z siedzibą w Warszawie ( od dnia następnego po otrzymaniu niniejszej decyzji do dnia 1 sierpnia 2015 r. 9

10 Prezes Urzędu zawiadomił Spółkę o zakończeniu zbierania materiału dowodowego w niniejszym postępowaniu oraz o możliwości zapoznania się z materiałem zgromadzonym w aktach sprawy w siedzibie Delegatury UOKiK w Warszawie. Strona niniejszego postępowania skorzystała z prawa do zapoznania się z materiałem zgromadzonym w aktach sprawy. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił, co następuje: Provident Polska S.A. jest spółką prawa handlowego wpisaną do rejestru przedsiębiorców KRS prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy pod numerem: Przedmiotem działalności Spółki są m.in. pozostałe formy udzielania kredytów. Prezes Urzędu ustalił, iż Spółka oferuje konsumentom pożyczki z dwoma metodami jej obsługi tj.: 1) z obsługą pożyczki w domu Spółka dostarcza gotówkę i odbiera kolejne raty w domu konsumenta, za co pobierane są dodatkowe opłaty: opłata obsługi pożyczki w domu oraz dodatkowa opłata przygotowawcza (dalej jako: pakiet gotówka), 2) bez obsługi pożyczki w domu wypłata i spłata pożyczki odbywa się przelewem na konto (dalej jako: pakiet przelew). W obu pakietach Provident Polska S.A. pobiera opłatę przygotowawczą. Prezes Urzędu ustalił również metodę naliczania wysokości ww. opłat każda z nich uzależniona jest od kwoty udzielanej pożyczki im wyższa kwota pożyczki, tym wyższa opłata za obsługę pożyczki w domu, dodatkowa opłata przygotowawcza i opłata przygotowawcza. Provident Polska S.A. udziela pożyczki w pakiecie gotówka oraz pakiecie przelew, jak ustalił Prezes Urzędu, w wysokości: od 300 zł do 3000 zł na okres 30 tygodni, w wysokości od 300 zł do 4000 zł na okres 45 tygodni, w wysokości od 500 zł do 5000 zł na okres 60 tygodni oraz w wysokości od 3000 zł do 7000 zł na okres 90 tygodni. Prezes Urzędu ustalił również, iż Provident Polska S.A. udziela konsumentom pożyczek na obszarze całej Polski. Przy zawieraniu umów o pożyczkę z klientami, będącymi konsumentami w rozumieniu art ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.), tj. osobami fizycznymi dokonującymi z przedsiębiorcą czynności prawnej 10

11 niezwiązanej bezpośrednio z ich działalnością gospodarczą lub zawodową., Spółka posługuje się wzorcami umownymi w rozumieniu art. 384 Kodeksu cywilnego zatytułowanymi: Umowa pożyczki pieniężnej pakiet gotówka, Formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego (pakiet gotówka), Umowa pożyczki pieniężnej pakiet przelew, Formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego (pakiet przelew), Wniosek o pożyczkę, Wniosek o pożyczkę (pilot). Provident Polska S.A. posługuje się również tabelami opłat zatytułowanymi: Pakiet gotówka pożyczka 30-tygodniowa, Pakiet gotówka pożyczka 45- tygodniowa, Pakiet gotówka pożyczka 60-tygodniowa, Pakiet gotówka pożyczka 90- tygodniowa, Pakiet przelew pożyczka 30-tygodniowa, Pakiet przelew pożyczka 45- tygodniowa, Pakiet przelew pożyczka 60-tygodniowa, Pakiet przelew pożyczka 90- tygodniowa. Ww. wzorce umowne Provident Polska S.A. stosuje od dnia 17 września 2012 r. Spółka przekazała Prezesowi Urzędu dziesięć umów pożyczki zawartych w dniu 15 stycznia 2013 r. w oparciu o ww. wzorce umowne, w tym: osiem Umów pożyczki pieniężnej pakiet gotówka oraz dwie Umowy pożyczki pieniężnej pakiet przelew wraz z Formularzami informacyjnymi dotyczącymi kredytu konsumenckiego do każdej z umów. Mając powyższe na uwadze Prezes Urzędu zważył, co następuje: Naruszenie interesu publicznoprawnego Podstawą zastosowania przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów jest uprzednie stwierdzenie przez Prezesa UOKiK, iż w wyniku stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów zagrożony został interes publicznoprawny. Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, ustawa ta określa warunki rozwoju i ochrony konkurencji oraz zasady podejmowanej w interesie publicznym ochrony interesów przedsiębiorców i konsumentów. Przepis ten przesądza o przynależności niniejszej ustawy do dziedziny prawa publicznego, jak również o wyłączeniu możliwości podejmowania przez Prezesa Urzędu działań w celu ochrony interesów indywidualnych czy grupowych. W toku postępowania i przy wydawaniu decyzji Prezes Urzędu jest zatem rzecznikiem interesu publicznego. Rola ta wynika nie tylko z celu ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, lecz również z jednej z naczelnych zasad postępowania administracyjnego, tj. zasady uwzględniania interesu społecznego i słusznego interesu obywateli, określonej w art. 7 k.p.a. 11

12 Wobec powyższego wykazanie wystąpienia zagrożenia interesu publicznoprawnego w danej sprawie stanowi podstawową przesłankę warunkującą możliwość jej rozstrzygania w oparciu o przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. W ocenie Prezesa Urzędu niniejsza sprawa ma charakter publicznoprawny, albowiem wiąże się z ochroną interesu wszystkich konsumentów, którzy są lub będą klientami Provident Polska S.A. Należy przy tym zauważyć, że interes publicznoprawny przejawia się także w postaci zbiorowego interesu konsumentów. Innymi słowy, naruszenie zbiorowego interesu konsumentów stanowi jednocześnie naruszenie interesu publicznoprawnego. Wobec powyższego uzasadnione było podjęcie przez Prezesa Urzędu w niniejszej sprawie działań przewidzianych w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów. Ad I sentencji decyzji I. Uprawdopodobnienie stosowania praktyki, o której mowa w art. 24 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów Przepis art. 28 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów stanowi, że jeżeli w toku postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów zostanie uprawdopodobnione na podstawie okoliczności sprawy, informacji zawartych w zawiadomieniu lub będących podstawą wszczęcia postępowania że został naruszony zakaz, o którym mowa w art. 24, a przedsiębiorca, któremu jest zarzucane naruszenie tego zakazu, zobowiąże się do podjęcia lub zaniechania określonych działań zmierzających do zakończenia naruszenia lub usunięcia jego skutków, Prezes Urzędu może, w drodze decyzji, zobowiązać przedsiębiorcę do wykonania tych zobowiązań. W przypadku gdy przedsiębiorca zaprzestał naruszenia zakazu, o którym mowa w art. 24, i zobowiąże się do usunięcia skutków tego naruszenia, zdanie pierwsze stosuje się odpowiednio. W związku z powyższym dla zastosowania art. 28 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów zachodzi w przedmiotowej sprawie konieczność uprawdopodobnienia naruszenia przez Provident Polska S.A. przepisu art. 24 ww. ustawy. Zgodnie z treścią art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów zakazane jest stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, przez które stosownie do definicji zawartej w ust. 2 tego przepisu rozumie się godzące w zbiorowe interesy konsumentów bezprawne działania przedsiębiorcy. 12

13 Aby określone zachowanie mogło zostać uznane za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek: A) kwestionowane działanie jest działaniem przedsiębiorcy, B) działanie to jest bezprawne, C) działanie to godzi w zbiorowy interes konsumentów. A. Status przedsiębiorcy Zakaz naruszenia zbiorowych interesów konsumentów odnosi się do przedsiębiorców. Art. 4 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów zawiera legalną definicję przedsiębiorcy, zgodnie z którą pod tym pojęciem rozumie się przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a także: (a) osobę fizyczną, osobę prawną, a także jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, organizującą lub świadczącą usługi o charakterze użyteczności publicznej, które nie są działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, (b) osobę fizyczną wykonującą zawód we własnym imieniu i na własny rachunek lub prowadzącą działalność w ramach wykonywania takiego zawodu, (c) osobę fizyczną, która posiada kontrolę, w rozumieniu pkt 4, nad co najmniej jednym przedsiębiorcą, choćby nie prowadziła działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, jeżeli podejmuje dalsze działania podlegające kontroli koncentracji, o której mowa w art. 13, (d) związek przedsiębiorców w rozumieniu pkt 2, z wyłączeniem przepisów dotyczących koncentracji. Przedsiębiorcą, zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 672 ze zm.), jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Działalnością gospodarczą, w myśl art. 2 ww. ustawy, jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Podmiot będący stroną niniejszego postępowania ma status przedsiębiorcy w rozumieniu powołanego powyżej art. 4 pkt 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, gdyż jest spółką prawa handlowego wpisaną do Krajowego Rejestru 13

14 Sądowego, prowadzącą działalność gospodarczą we własnym imieniu. Tym samym oznacza to, iż zachowanie Provident Polska S.A. podlega kontroli dokonywanej na podstawie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. B. Uprawdopodobnienie bezprawności działania Bezprawność jest taką cechą działania, która polega na jego sprzeczności z normami prawa lub zasadami współżycia społecznego, bez względu na winę, a nawet świadomość sprawcy. Dla ustalenia bezprawności działania wystarczy ustalenie, że określone zachowanie koliduje z przepisami prawa (por. J. Szwaja (red.): Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, Komentarz, Wydawnictwo CH BECK, Warszawa 2000, s ). Prezes Urzędu, oceniając zachowanie Provident Polska S.A. pod kątem ewentualnego naruszenia przepisów zakazujących stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, musi stosować inne akty prawa powszechnie obowiązującego i na ich podstawie stwierdzić, czy działanie przedsiębiorcy było bezprawne. Należy wskazać w związku z powyższym, że art. 24 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów nie ma samodzielnego znaczenia prawnego, lecz powinien być interpretowany oraz stosowany w określonym kontekście normatywnym. W związku z tym, w celu konkretyzacji przesłanki bezprawności należy sięgnąć do przepisów innych ustaw. Na ich podstawie możliwe jest dokonanie oceny działań przedsiębiorcy w aspekcie ich zgodności z prawem 1. Zarzuty postawione Spółce w pkt. V VII sentencji postanowienia o wszczęciu niniejszego postępowania związane są z podejrzeniem pobierania przez Provident Polska S.A., w ramach udzielanych pożyczek, opłat, których wysokość poprzez sposób ich naliczania może nie odpowiadać wartości świadczeń realizowanych w ramach tych opłat. W ocenie Prezesa Urzędu takie działania Provident Polska S.A. mogą naruszać art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. 1 Art. 24 ust. 2 pkt 2, który odnosi się do zakazu stosowania postanowień wzorców umów wpisanych do rejestru prowadzonego przez Prezesa UOKiK na podstawie art k.p.c., stanowi samoistną przesłankę bezprawności i wyjątek od ogólnej zasady. 14

15 Czynem nieuczciwej konkurencji jest zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Przepis art. 3 ust. 1 ww. ustawy stanowi klauzulę generalną, niemniej w doktrynie i orzecznictwie zaakceptowany jest pogląd, iż może on stanowić samodzielną podstawę do uznania praktyki za czyn nieuczciwej konkurencji, pomimo iż nie można go odnieść do któregokolwiek ze stypizowanych czynów wyraźnie zakazanych wymienionych w rozdziale II ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji 2. Aby działanie przedsiębiorcy mogło być w kontekście przedmiotowego postępowania uznane za czyn nieuczciwej konkurencji, powinno spełniać przesłankę sprzeczności z prawem lub dobrymi obyczajami i jednocześnie zagrażać lub naruszać interes klienta 3. Klauzula generalna dobrych obyczajów podlega konkretyzacji na okoliczność danego stanu faktycznego. Zgodnie z poglądem doktryny, sprzeczne z dobrymi obyczajami są działania, które zmierzają do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania u klienta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności, czyli takie działania, które potocznie określone są jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus od przyjętych standardów postępowania 4. W stosunkach z konsumentami dobry obyczaj powinien wyrażać się we właściwym informowaniu o przysługujących uprawnieniach, niewykorzystywaniu pozycji profesjonalisty i rzetelnym traktowaniu partnerów umów. W stosunkach z konsumentami szczególne znaczenie mają te oceny zachowań podmiotów w świetle dobrych obyczajów, które odwołują się do takich wartości jak: szacunek wobec partnera, uczciwość, szczerość, zaufanie, lojalność, rzetelność i fachowość 5. 2 Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 31 lipca 1995, sygn. akt I ACr 308/95 Jeżeli określone działanie nie mieści się w katalogu czynów wyraźnie zakazanych przez ustawę należy na podstawie przewidzianej w art. 3 ustawy klauzuli generalnej, jako uniwersalnego zakazu nieuczciwej konkurencji, ocenić charakter tego działania z uwzględnieniem przesłanek zawartych w tym przepisie. 3 M. Sieradzka, Komentarz do art. 24 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów [w:] K. Kohutek, M. Sieradzka, Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, pkt 4.3.1, LEX K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2002 r., str A. Olejniczak, Komentarz do art. 385 (1) Kodeksu cywilnego, pkt 10 [w:] A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania część ogólna, LEX,

16 Ponadto, mimo, że pojęcie dobrych obyczajów nie jest w prawie zdefiniowane, to, podobnie jak klauzula zasad współżycia społecznego, jest przedmiotem wielu orzeczeń sądowych oraz opracowań doktryny 6. Wskazuje się, że dobre obyczaje to uczciwe zasady postępowania i ustalone zwyczaje w ujęciu etyczno-moralnym, a na ich treść składają się elementy etyczne i socjologiczne kształtowane przez oceny moralne i społeczne stanowiące uzupełnienie porządku prawnego. W zakresie określenia istoty poszanowania dobrych obyczajów orzecznictwo odwołuje się m.in. do istoty dobrego obyczaju jako szeroko rozumianego szacunku dla drugiego człowieka. Przy takim założeniu sprzeczne z dobrym obyczajem jest np. nierzetelne udzielanie informacji konsumentom 7. Obowiązek informowania partnera o istotnych (z jego punktu widzenia) okolicznościach dotyczących m.in. przedmiotu świadczenia, a także powinność czynienia tego w sposób prawdziwy, rzeczowy i kompletny jest cechą generalną prawa umów i wypływa z obowiązku lojalnego kontraktowania 8. Najczęściej akceptuje się nową tendencję w odczytywaniu pojęcia dobrych obyczajów w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, którą charakteryzuje podejście ekonomiczno-funkcjonalne. Jego istotą jest przywiązywanie wagi nie do przestrzegania dobrych obyczajów w ogóle, ale do zachowania przedsiębiorców w działalności gospodarczej. Syntetyczne ujęcie tych poglądów wyraża się w stwierdzeniu, że dobre obyczaje to normy moralne i zwyczajowe stosowane w działalności gospodarczej. Odchodzi się tu zatem od ujęcia tradycyjnego, zgodnie z którym dobre obyczaje były oceniane z punktu widzenia ogólnych zasad etyczno moralnych, a istotne kryterium stanowiło poczucie godności ogółu ludzi, myślących sprawiedliwie i słusznie 9. Z uwagi na to, iż normy postępowania będące dobrymi obyczajami mają z reguły charakter moralny i zwyczajowy, nie da się określić zamkniętego ich katalogu. Dopiero zatem w konkretnej sytuacji możliwe jest przypisanie im określonej treści, poprzez ocenę 6 Por. wyrok SA we Wrocławiu z 13 listopada 1991 r., sygn. akt I ACr 411/91, Wokanda 1992/4, J. Szwaja [w:] Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, Warszawa 2000, str , R. Stefanicki, Dobre obyczaje w prawie polskim, Przegląd Prawa Handlowego, 2002/5. 7 wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 marca 2005 r., sygn. akt VI ACa 774/ Ewa Łętowska, Prawo umów konsumenckich, Wydanie 2. Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2002, str Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 września 2002 r., sygn. akt III CKN 213/01, LEX nr

17 konkretnego postępowania z punktu widzenia ukształtowanej, uczciwej postawy przedsiębiorców przyjmując za miernik uczciwości ocenę zorientowaną na zapewnienie niezakłóconego funkcjonowania konkurencji przez rzetelne i niezafałszowane współzawodnictwo pod względem jakości, ceny i innych pożądanych przez klientów cech oferowanych towarów i usług oraz poszanowanie pozycji konsumentów. W wyroku z dnia 4 listopada 2011 r. (I CSK 796/10, LEX nr ) Sąd Najwyższy zwrócił uwagę na dobry obyczaj odnoszenia się do każdego człowieka z powagą i szacunkiem, natomiast traktowanie konsumentów przedmiotowo uznał za przekroczenie granic działania przyzwoitego i godziwego. Z kolei Sąd Okręgowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie wskazał w wyroku z dnia 25 lipca 2013 r. (sygn. akt XVII AmC 9145/12, niepubl.), iż dobre obyczaje to w szczególności normy postępowania polegające na nienadużywaniu w stosunku do słabszego uczestnika obrotu posiadanej przewagi ekonomicznej. Z kolei w cytowanym już wyroku z dnia 26 września 2002 r. Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż dokonując wykładni prawa (w przedmiocie dobrych obyczajów) należy mieć na względzie także jej znaczenie na przyszłość. Określone rozumienie konkretnego zachowania jako zgodnego z dobrymi obyczajami lub z nimi sprzecznego może wpływać na kształtowanie właściwych wzorców postępowania i zapobiegać upowszechnieniu praktyk niezasługujących na aprobatę. Stanowisko to koresponduje z funkcją prewencyjną decyzji Prezesa UOKiK. W doktrynie przeważa pogląd, że sprzeczność z dobrymi obyczajami podlega ocenie obiektywnej. Z tego zaś wynika, iż w zasadzie jest obojętne, czy sprawca czynu miał świadomość, że jego zachowanie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami oraz czy niewiedza ta była usprawiedliwiona lub nie. Jest to stanowisko akceptowane również przez judykaturę 10. Prezes Urzędu w pkt. V VII sentencji postanowienia o wszczęciu niniejszego postępowania zakwestionował stosowanie przez Provident Polska S.A. trzech opłat: opłaty za obsługę w domu, dodatkowej opłaty przygotowawczej oraz opłaty przygotowawczej, stawiając zarzut, że ich wysokość może nie odpowiadać wartości świadczeń realizowanych w ramach tych opłat. 10 Por. J. Szwaja, komentarz do art. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji [w:] J. Szwaja (red.) Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2006, str. 165, pkt 69 i n. oraz przytoczone tam źródła i orzecznictwo. 17

18 Opłata za obsługę pożyczki w domu Prezes Urzędu ustalił, iż Provident Polska S.A. w ramach umowy pożyczki (pakiet gotówka) pobiera od konsumentów opłatę za obsługę pożyczki w domu. 2 wzorca umownego zatytułowanego: Umowa pożyczki pieniężnej pakiet gotówka definiuje pojęcie tej opłaty jako: wynagrodzenie pobierane przez Pożyczkodawcę od Klienta za wykonanie usługi obsługi pożyczki w domu. Należy zatem stwierdzić, iż opłata za obsługę w domu pobierana jest w zamian za odbiór rat pożyczki w miejscu zamieszkania konsumenta przez przedstawiciela pożyczkodawcy wierzyciel stawia się w miejscu zamieszkania dłużnika w celu odbioru świadczenia. Prezes UOKiK ustalił, iż dla pożyczek o takiej samej liczbie rat opłata za obsługę pożyczki w miejscu zamieszkania ustalana jest na różnym poziomie. Przykładowo, dla pożyczki w kwocie 500 zł na 60 tygodni, opłata za obsługę pożyczki w domu wynosi [ ] zł, dla pożyczki w kwocie 2000 zł na 60 tygodni, opłata ta wynosi [ ] zł, dla pożyczki w kwocie 3500 zł na 60 tygodni opłata za obsługę pożyczki w domu wynosi [ ] zł, a dla pożyczki w kwocie 5000 zł na 60 tygodni, opłata ta wynosi [ ] zł. Prezes Urzędu ustalił również, iż kwota opłaty wyrażona jako odsetek kwoty pożyczki zależy wyłącznie od okresu spłaty. W każdym z podanych przykładów opłata za obsługę w domu przy tym samym okresie spłaty pożyczki równym 60 tygodni stanowi [ ]% kwoty pożyczki. Analogicznie przy okresie spłaty pożyczki wynoszącym 30 tygodni opłata ta stanowi [ ]% kwoty pożyczki, 45 tygodni [ ]% tej kwoty, 90 tygodni [ ]%. Należy zatem stwierdzić, iż wysokość opłaty za obsługę w domu dla danego okresu spłaty pożyczki jest zależna wyłącznie od kwoty pożyczki oraz okresu spłaty. W ocenie Prezesa Urzędu odbiór pożyczki w domu to konkretne świadczenie, związane z podejmowaniem przez Provident Polska S.A. określonych czynności. Należy zauważyć, iż obsługa w domu pożyczki zaciągniętej przez tego samego konsumenta na kwotę 2000 zł i 3500 zł na ten sam okres do spłaty wynoszący 60 tygodni co do zasady powinna następować, w ocenie Prezesa UOKiK, na podobnych zasadach. Przy założeniu regularnej spłaty tych pożyczek, przedstawiciel Spółki powinien dokonać 60 odbiorów rat dla każdej z nich. Różnica w opłacie za obsługę w domu dla pożyczki w ww. kwotach wynosi jednak [ ] zł, co obrazuje, iż jedynym wyznacznikiem wysokości tej opłaty dla tego samego okresu spłaty pożyczki jest kwota pożyczki. 18

19 W ocenie Prezesa Urzędu, w świetle zaprezentowanych okoliczności, przyjęty przez Provident Polska S.A. sposób naliczania opłaty za obsługę w domu może powodować brak ekwiwalentności względem wartości usługi świadczonej przez Spółkę w ramach tej opłaty. Powyższe działanie może zagrażać ekonomicznym interesom konsumentów i stanowić przy tym działanie sprzeczne z dobrymi obyczajami. Niezbędne jest zatem przyjęcie takiej metody kalkulowania ww. opłaty, by odpowiadała ona wartości realizowanego świadczenia. Wobec powyższego, zdaniem Prezesa UOKiK, opisane działanie Provident Polska S.A., jako niezgodne z dobrymi obyczajami oraz zagrażające interesom klienta, może stanowić naruszenie art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Za uprawdopodobnione należy zatem uznać, iż działanie Spółki opisane w pkt. I.1. sentencji niniejszej decyzji wypełnia znamiona praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Dodatkowa opłata przygotowawcza Prezes UOKiK ustalił, iż Provident Polska S.A. na podstawie umowy pożyczki (pakiet gotówka) pobiera dodatkową opłatę przygotowawczą. Definicja pojęcia dodatkowej opłaty przygotowawczej znajduje się w 2 wzorca umownego zatytułowanego: Umowa pożyczki pieniężnej pakiet gotówka, zgodnie z którym opłata ta jest wynagrodzeniem za uruchomienie Opcji obsługi pożyczki w domu i dostarczenie gotówki do domu Klienta. Zatem dodatkowa opłata przygotowawcza pobierana jest za przekazanie konsumentowi pożyczanej kwoty w jego miejscu zamieszkania. Prezes Urzędu ustalił, iż dodatkowa opłata przygotowawcza dla różnych kwot pożyczki kalkulowana jest na różnym poziomie. Co więcej, opłata ta dla tych samych kwot pożyczki, ale dla różnych okresów spłaty, również ustalana jest na różnym poziomie. Różnice w wysokości opłat w tym ostatnim przypadku są nieznaczne, wynika to jednak z faktu, iż dodatkowa opłata przygotowawcza stanowi od [ ]% do [ ]% kwoty pożyczki. Różnice te nie znajdują jednak żadnego uzasadnienia. Przykład zróżnicowania dodatkowej opłaty przygotowawczej stanowi poniższa tabela: 19

20 Kwota pożyczki Dodatkowa opłata przygotowawcza Okres spłaty: 30 tygodni Dodatkowa opłata przygotowawcza wyrażona jako % kwoty pożyczki 700 zł [ ] zł [ ]% 1500 zł [ ] zł [ ]% 3000 zł [ ] zł [ ]% Okres spłaty: 45 tygodni 700 zł [ ] zł [ ]% 1500 zł [ ] zł [ ]% 3000 zł [ ] zł [ ]% 4000 zł [ ] zł [ ]% Okres spłaty: 60 tygodni 700 zł [ ] zł [ ]% 1500 zł [ ] zł [ ]% 3000 zł [ ] zł [ ]% 4000 zł [ ] zł [ ]% Okres spłaty: 90 tygodni 3000 zł [ ] zł [ ]% 4000 zł [ ] zł [ ]% Z powyższej tabeli wynika, iż dla okresu spłaty równego 30 tygodni dodatkowa opłata przygotowawcza wynosi [ ]% kwoty pożyczki, dla okresu spłaty wynoszącego 45 tygodni [ ]% tej kwoty, dla okresu 60 tygodni dodatkowa opłata przygotowawcza pobierana jest na poziomie [ ]% kwoty pożyczki, a przy okresie spłaty wynoszącym 90 tygodni [ ]%. Należy zatem stwierdzić, iż wysokość opłaty za obsługę w domu dla danego okresu spłaty pożyczki zależna jest wyłącznie od kwoty pożyczki ustalana jest bowiem procentowo od kwoty pożyczki. Z tabeli wynika także, iż dodatkowa opłata przygotowawcza przy kwocie pożyczki równej 1500 zł wynosi dla okresu spłaty równego 30 tygodni: [ ] zł, dla okresu wynoszącego 45 tygodni: [ ] zł, przy 60 tygodniach na spłatę: [ ] zł, a przy kwocie 20