W Y R O K W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Transkrypt

1 Sygn. akt VI ACa 857/11 W Y R O K W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 13 grudnia 2011 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący Sędzia SA Sędzia SA Sędzia SO del. Protokolant Małgorzata Kuracka (spr.) Ewa Klimowicz-Przygódzka Jadwiga Smołucha sekr. sąd. Edyta Kaczmarek- Kępińska po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2011 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Stowarzyszenia [ ] w P. przeciwko A. M. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone na skutek apelacji pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 22 grudnia 2010 r. sygn. akt XVII AmC 1769/09 zmienia zaskarżony wyrok w całości w ten sposób, że powództwo oddala.

2 2 VI A Ca 857/11 Uzasadnienie Powód Stowarzyszenie [ ] z siedzibą w P. wnosiło o uznanie postanowień stosowanego przez pozwaną A. M. wzorca umowy o treści: Towar uszkodzony nie podlega reklamacji za niedozwolone. Pozwana wnosiła o oddalenie powództwa. Wyrokiem z dnia 22 grudnia 2010r. Sąd Okręgowy w Warszawie- Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał za niedozwoloną i zakazał pozwanej A. M. wykorzystywania w umowach z konsumentami postanowienia wzorca umowy o treści Towar uszkodzony nie podlega reklamacji, obciążył pozwaną kosztami postępowania w sprawie i zarządził publikację prawomocnego wyroku na jej koszt w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Rozstrzygnięcie Sądu zapadło na podstawie następujących ustaleń i rozważań. Pozwana A. M. jest przedsiębiorcą, prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą [ ] w P., zajmując się prowadzeniem sklepu internetowego. Pozwana posługiwała się w obrocie z konsumentami wzorcem umownym o nazwie: "Regulamin sklepu internetowego [ ].pl", umieszczonym na stronie internetowej pod adresem // ]html, zawierającym w pkt VII.7 zapis następującej treści: Towar uszkodzony nie podlega reklamacji". Oceniając przedmiotowe postanowienie w płaszczyźnie art. 385 ¹ 1 kc Sąd wskazał, iż nie było ono uzgodnione indywidualnie ani nie określało głównych świadczeń stron. Przechodząc do oceny dalszych przesłanek powołanego przepisu podzielił stanowisko powoda, iż stanowi ono odpowiednik tzw. klauzuli szarej wymienionej w art. 385 ³ pkt.2 kc, jako postanowienie, które wyłącza lub istotnie ogranicza odpowiedzialność za nie wykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania. Postanowienie to jest

3 3 zdaniem Sądu sprzeczne z przepisami regulującymi odpowiedzialność za nie wykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, przepisami dotyczącymi rękojmii za wady rzeczy sprzedanej, jak również ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego. Sąd uznał następnie, iż w świetle przytoczonych przepisów zapis: Towar uszkodzony nie podlega reklamacji" stanowi niedozwolone postanowienie umowne. Jest to zapis zbyt ogólny, powoduje wyłączenie prawa do reklamacji, niezależnie od tego w jaki sposób do uszkodzenia doszło. Wyłączono konsumentowi prawo do reklamacji, poza sytuacją, gdy odmówi on przyjęcia towaru przy przewoźniku. Jest to sprzeczne z cytowaną ustawą, gdyż kupujący może swe uprawnienia zrealizować w terminie 2 miesięcy. Sąd dokonując abstrakcyjnej oceny kwestionowanego postanowienia, nie wziął pod uwagę okoliczności, że pozwana sprzedaje [ ] praliny w szklanych opakowaniach i że charakter sprzedawanego towaru winien, jej zdaniem, usprawiedliwiać wyłączenie możliwości reklamowania go w razie uszkodzenia. Sąd nie ocenia bowiem konkretnego stosunku prawnego łączącego strony. Ponadto oprócz sprzeczności z przepisami przedmiotowe postanowienie prowadzi do uprzywilejowania sprzedającego, zakłóca więc równowagę stron umowy. Sprzedający nie wykona zobowiązania w sposób należyty i będzie zwolniony z odpowiedzialności wobec kupującego. Kwestionowana klauzula rażąco narusza interesy konsumenta, przede wszystkim ekonomiczne, w sytuacji, gdy konsument będzie zmuszony zapłacić za uszkodzony towar, z którego nie będzie miał pożytku. Może spowodować u konsumenta również dyskomfort wynikający z doznania zawodu, czy straty czasu. Dysproporcja praw i obowiązków na niekorzyść konsumenta jest istotna. Skutkowało to uznaniem kwestionowanego wzorca za niedozwolony w rozumieniu art. 385 ¹ 1 kc i zakazaniem jego stosowania na podstawie art. 479(42) 1 kpc.

4 4 Apelację od powyższego wyroku złożyła pozwana. Zaskarżyła ona orzeczenie w całości. Zarzuciła obrazę prawa materialnego: -art. 385 ¹ 1 kc i art. 385 ² kc poprzez błędną wykładnię i art. 9 ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej poprzez niewłaściwe zastosowanie. Wnosiła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Sąd Apelacyjny ustalił i zważył co następuje. Apelacja jest zasadna, choć z nieco innych przyczyn, niż to wynika z jej uzasadnienia. Doszło mianowicie do naruszenia prawa materialnego w postaci niewłaściwego zastosowania art. 385¹ 1 kc, które Sąd Apelacyjny jest obowiązany wziąć pod uwagę z urzędu. Należy zauważyć w pierwszej kolejności, iż zgodnie z ostatnio ukształtowanymi w orzecznictwie poglądami na podstawie tego przepisu - nie można uznać za niedozwolone postanowienie umowne - takiego postanowienia wzorca umowy, które jest sprzeczne z bezwzględnie obowiązującym przepisem ustawy/ por. uchwała SN z dnia 13 stycznia 2011 r., III CZP 119/10 i zawarta tam argumentacja prawna, wyrok SN z dnia 20 stycznia 2011 r.,i CSK 218/10/. Potencjalna umowa zawarta z wykorzystaniem takiego wzorca będzie bowiem nieważna, jako sprzeczna z ustawą, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień wchodzą odpowiednie przepisy ustawy / art i 3 kc/. Nie ma zatem potrzeby wszczynania postępowania o uznanie postanowienia wzorca umowy za niedozwolone, skoro od początku jest ono nieważne. Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy zauważyć, iż kwestionowane postanowienie umowne, zawarte w pkt. VII ust.7 Regulaminu o treści Towar uszkodzony nie podlega reklamacji" jest sprzeczne z przepisami dotyczącymi ochrony konsumenta, zawartymi w art. 8 w zw. z art. 11 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży

5 5 konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego. (Dz. U. z dnia 5 września 2002 r. ze zm.).towar uszkodzony jest niewątpliwie towarem niezgodnym z umową w rozumieniu art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, a zatem winien podlegać reklamacji. Podnoszona przez skarżącą okoliczność, iż do sprzedaży artykułów żywnościowych ma zastosowanie trzydniowy termin zawiadomienia o wadzie zgodnie z 1 ust.1 pkt.2 Rozporządzenia Min. Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 stycznia 2003 r. w sprawie terminów zawiadomienia sprzedawcy o stwierdzeniu niezgodności towaru żywnościowego z umową (Dz. U. z dnia 24 lutego 2003 r.), wydanego na podstawie delegacji art. 9 ust.2 ustawy, w żaden sposób nie wpływa na powyższą ocenę. W związku z tym należy uznać, iż kwestionowane postanowienie umowne w sposób sprzeczny z ustawą ogranicza uprawnienia konsumenta, który nie może wobec jego treściskorzystać z żądania wymiany rzeczy wadliwej na nową / ewentualnie wykonać innych uprawnień z katalogu art. 8 ust.4 ustawy/, jedynie przy spełnieniu warunków zawartych w ustawie i cytowanym rozporządzeniu. Natomiast Regulamin nakłada na niego dodatkowe obowiązki zawarte w pkt. VIII wzorca, wymagające natychmiastowego działania i pozytywnego udziału innych osób i wyłączając ustawowe uprawnienia w przypadku niedopełnienia tych ostatnich obowiązków. Dlatego tez kwestionowane postanowienie wzorca /Regulaminu/- jako nieważne - nie podlega kontroli pod kątem abuzywności na podstawie art. 385¹ 1 kc. Z tych względów konstatując, iż w konsekwencji nie można go uznać za niedozwolone postanowienie umowne, Sąd Apelacyjny, działając na podstawie art kpc zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo, co implikowało orzeczenie jak na wstępie.