potrzeby vs. ograniczenia środowiskowe,

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "potrzeby vs. ograniczenia środowiskowe,"

Zofia Wiśniewska
8 lat temu
Przeglądów:

1 Rozwój zrównoważony rozwój podtrzymywalny rozwój trwały ekorozwój sustainable development Takie gospodarowanie środowiskiem przez żyjące pokolenie, aby respektować interesy przyszłych pokoleń, a w szczególności by zapewnić im warunki rozwoju i zaspokojenia potrzeb na poziomie przynajmniej nie obniżonym do obecnego. potrzeby vs. ograniczenia środowiskowe, utrzymanie stabilności długookresowej; ograniczenia limitują zaspokajanie potrzeb; potrzeby nie są stałe lecz zdeterminowane społecznie i kulturowo; społeczeństwa powinny zaspokajać swoje potrzeby na takim poziomie, który jest do przyjęcia z ekologicznego punktu widzenia; postulatowi temu można łatwiej sprostać, gdy w pełni zaspokojone są potrzeby podstawowe; rozwój jest zrównoważony, jeśli relacje pomiędzy środowiskiem a gospodarką nie uszczuplają zasobów środowiska; rozwój jest trwały, jeśli relacje te utrzymują się przez długi okres.

ograniczenia środowiskowe, utrzymanie stabilności długookresowej; ograniczenia limitują zaspokajanie potrzeb; potrzeby nie są stałe lecz zdeterminowane społecznie i kulturowo; społeczeństwa powinny

2 Ład przestrzenny Ładem przestrzennym nazywamy takie ukształtowanie przestrzeni, które tworzy harmonijną całość oraz uwzględnia w uporządkowanych relacjach wszelkie uwarunkowania i wymagania funkcjonalne, społeczno-gospodarcze, środowiskowe, kulturowe oraz kompozycyjno-estetyczne. Ład przestrzenny jest uznawany za finalny cel zagospodarowania przestrzennego, podobnie jak jakość życia jest przyjmowana jako cel planowania społeczno-gospodarczego. Dla obydwu pojęć brak jest jednoznacznych, powszechnie zaakceptowanych definicji. Ład przestrzenny jest zazwyczaj utożsamiany z uporządkowanym stanem środowiska przestrzennego - porządkiem przestrzennym. Jednak sam porządek przestrzenny jest koniecznym, ale nie wystarczającym warunkiem ładu przestrzennego. Ład należy łączyć z pojęciem równowagi, która odgrywa zasadniczą rolę w zagadnieniach kompozycji przestrzennych, urbanistycznych i krajobrazowych. Tak więc stan równowagi - w znaczeniu, jakie mu przydaje teoria kompozycji artystycznej, ale także teoria systemów - można uznać za jedno z kryteriów ładu przestrzennego. W zagospodarowaniu przestrzennym ład przestrzenny oznacza uporządkowanie i harmonię pomiędzy różnymi elementami składowymi przestrzeni i funkcjami struktury przestrzennej. W szerszym rozumieniu zarządzania przestrzenią może on oznaczać równowagę pomiędzy sprzecznymi często trendami rozwoju. Pozwala więc na wyeliminowanie konfliktów na tle wykorzystania przestrzeni przez podmioty gospodarcze i społeczeństwo. We wszelkich zmianach sposobu zagospodarowania przestrzeni, ład przestrzenny stanowi kryterium oceny jakości tych przeobrażeń.

Ład przestrzenny jest uznawany za finalny cel zagospodarowania przestrzennego, podobnie jak jakość życia jest przyjmowana jako cel planowania społeczno-gospodarczego.

3 Rewitalizacja Proces przemian przestrzennych, społecznych i ekonomicznych, mający na celu wyprowadzenie terenu ze stanu kryzysowego i prowadzący do rozwoju, w tym do poprawy jakości życia lokalnej wspólnoty. Gentryfikacja Procesy dowartościowywania starych dzielnic miast drogą realizacji inwestycji zmierzających do utworzenia z nich obszarów o wysokiej atrakcyjności dla dobrze sytuowanych nabywców bądź najemców lokali mieszkalnych i użytkowych. Jeżeli dotyczy to obszarów zamieszkiwanych dotychczas przez ludność uboższą, to zostaje ona z takich obszarów wyparta. Interwencje instrumentami rewitalizacji w latach 70. miały m.in. zapobiec takim procesom.

Gentryfikacja Procesy dowartościowywania starych dzielnic miast drogą realizacji inwestycji zmierzających do utworzenia z nich obszarów o wysokiej atrakcyjności dla

4 Program rewitalizacji Program wieloletnich działań w sferze przestrzennej, społecznej i ekonomicznej, prowadzący w okresie nie dłuższym niż 20 lat do rewitalizacji terenu znajdującego się w stanie kryzysowym, opracowywany i realizowany w sposób określony w projekcie Ustawy. Obszar programu rewitalizacji Teren, dla którego opracowuje się i realizuje program rewitalizacji, obejmujący całość lub część terenu znajdującego się w stanie kryzysowym. Projekt rewitalizacji Realizowane na określonym terenie przedsięwzięcie, będące częścią programu rewitalizacji, w ramach którego realizowane są zadania inwestycyjne, społeczne i ekonomiczne. Obszar projektu rewitalizacji Część obszaru programu rewitalizacji obejmująca zwarty zespół nieruchomości, na której realizowany ma być jeden projekt rewitalizacji.

Obszar programu rewitalizacji Teren, dla którego opracowuje się i realizuje program rewitalizacji, obejmujący całość lub część terenu znajdującego się w stanie kryzysowym.

5 Segregacja Tworzenie się podziałów według zasad etnicznych, socjalnych lub opartych na określonych "stylach życia". Dla oceny tego zjawiska jest rzeczą istotną, czy procesy te są wymuszane, czy też następują dobrowolnie. Ekskluzja (Exclusion) Pojęcie utworzone przez socjologów francuskich, oznaczające procesy strukturalnej negatywnej selekcji grup mieszkańców na terenie niektórych dzielnic, zwłaszcza dzielnic o przestrzenno-funkcjonalnej monostrukturze (np. nowe osiedla mieszkaniowe). Hyperghetto Pojęcie wywiedzione z badań amerykańskich. Określa proces skrajnej selekcji społecznej na terenach od dłuższego czasu podlegających degradacji w wyniku całkowitego zaniku potencjałów i nie dającej szans jakiemukolwiek procesowi rewitalizacji. W USA obszary takich "hyperghett" były w ostatnich latach konsekwentnie wyburzane, a ich ludność przenoszona w niewielkich grupach do innych obszarów miasta. Celem tych działań było usunięcie dotychczasowych, negatywnych więzów społecznych i wyizolowanie poszczególnych rodzin i jednostek z ich pierwotnych układów w ramach "hyperghetta".

Ekskluzja (Exclusion) Pojęcie utworzone przez socjologów francuskich, oznaczające procesy strukturalnej negatywnej selekcji grup mieszkańców na terenie niektórych dzielnic, zwłaszcza dzielnic o

6 Kumulatywna marginalizacja Proces kumulowania zjawisk kryzysowych w dziedzinie przestrzenno-budowlanej i gospodarczo-społecznej. Powoduje on wzajemne potęgowanie i pogłębianie się procesów wyobcowania i izolacji mieszkańców żyjących na danym terenie. Stan kryzysowy Zespół niepożądanych, destrukcyjnych procesów w sferze przestrzennej, społecznej i ekonomicznej, który spowodował trwałą degradację obszaru. Tipping point Punkt "zapaści", wyznaczający moment, w którym osiągnięty zostaje stan krytyczny dla danego obszaru, ujawniający ostatecznie jego stan kryzysowy. Od tego momentu ustają możliwości samonaprawy takiego obszaru i dla poprawy sytuacji konieczna jest interwencja z zewnątrz.

Stan kryzysowy Zespół niepożądanych, destrukcyjnych procesów w sferze przestrzennej, społecznej i ekonomicznej, który spowodował trwałą degradację obszaru.

7 Dual City Miasta (szczególnie metropolie) o skrajnie zróżnicowanej strukturze przestrzennej, charakteryzujące się ostrym zróżnicowaniem socjalnym mieszkańców. Za klasyczny przykład uchodzą Nowy Jork i Londyn. New Urban Underclass Zjawisko tzw. "nowego ubóstwa", które dotyczy grup społecznych nie mających w wyniku ich strukturalnych deficytów (wykształcenie, wiek, znajomość języków itp.) szans wejścia na nowoczesny rynek pracy. Nierzadko są to jednostki należące w przeszłości do warstw średnich czy robotniczych, które w wyniku restrukturyzacji utraciły miejsca pracy i nie posiadają szansy na zdobycie nowego. Powodem tego być może wiek, niska zdolność do przekwalifikowania etc. Mobilność selektywna Proces przenoszenia się mieszkańców z gorszych obszarów miejskich do lepszych, w którym uczestniczą jedynie mieszkańcy lepiej sytuowani (np. przenoszenie się z obszarów deficytowych do atrakcyjnych osiedli budownictwa jednorodzinnego).

"nowego ubóstwa", które dotyczy grup społecznych nie mających w wyniku ich strukturalnych deficytów (wykształcenie, wiek, znajomość języków itp.) szans wejścia na nowoczesny rynek pracy.

Podobne dokumenty

Kierunki rozwoju, w ujęciu terytorialnym i przestrzennym

Kierunki rozwoju, w ujęciu terytorialnym i przestrzennym Wybrane aspekty zainteresowania Ministra Rozwoju Regionalnego miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego Kompetencje Ministra Rozwoju Regionalnego