Podstawy systemu L A TEX

Transkrypt

1 Podstawy systemu L A TEX Krzysztof Trąd Zawodowe Studia Informatyczne Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytet Warszawski kt220537@students.mimuw.edu.pl 19 listopada

2 Streszczenie Dokument ten zawiera podstawy formatowania tekstu, tworzenia wyliczeń oraz tabelek w systemie L A TEX.Wszystkie zamieszczone w nim materiały są w rzeczywistości wybranymi i nieznacznie zmodyfikowanymi częściami licznych tutoriali do L A TEXa.Oryginalne treści można znaleść pod adresami: oraz 2

3 Spis treści 1 Struktura dokumentu Podstawowe wiadomości Podział hierarchiczny Strona tytułowa Streszczenie Elementarna bibliografia Podstawowe elementy składu Akapity Odstępy, przejście do nowej linii i nowej strony Polskie znaki Przypisy Zabawa z czcionką Zapis dosłowny Wyliczenia i wyszczególnienia Wyliczenia Wyszczególnienia Zagnieżdzanie wyliczeń i wyszczególnień Znaki szczególne Znaki specjalne Cudzysłowy Myślniki, wielokropki i inne częste symbole Tworzenie tabelek O tabelkach ogólnie Howto Prosta tabelka Linie pionowe Linie poziome Połączenie linii pionowych podwójnych i poziomych Połączenie kolumn w danym wierszu Tabelki a tekst

4 1 Struktura dokumentu 1.1 Podstawowe wiadomości Dokument jest ograniczony przez \begin{document} \end{document} W treści dokumentu korzystamy z poleceń: formatujących czcionki, akapity itd np: \textrm{...} \emph{...} \centering kształtujących logiczny układ dokumentu np: \section \subsection tworzących otoczenia, które umożliwiają składać fragmenty tekstu w określony sposób np: \begin{nazwa otoczenia} \end{nazwa otoczenia} 1.2 Podział hierarchiczny W podstawowej klasie dokumentu(article) mamy dostępne: \section{...} \subsection{...} \subsubsection{...} \paragraph{...} \subparagraph{...} \appendix{...} Ponaddto w klasach report i book mamy dodatkowo: \part{...} \chapter{...} Poziom zagnieżdzenia oczywiście od góry do dołu czyli od section do appendix. Dodatkowo używając * przed klamerką możemy wyłączyć numerację np: \section*{wstep} % to nie bedzie numerowane! 4

5 1.3 Strona tytułowa \title{tu wpisz tytuł} \author{tu wpisz autora} \date{\today} % wstawia dzisiejszą datę \maketitle % tworzy stronę tytułową 1.4 Streszczenie \begin{abstract} Tutaj wpisz treść streszczenia \end{abstract} 1.5 Elementarna bibliografia \begin{thebibliography}{9} \bibitem{nazwa_klucza} Krzysztof Trąd, \emph{implementacja kompilatora C dla komórek Sonny Ericsson}. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Wydanie 2, \bibitem{nazwa_klucza} Krzysztof Trąd, Marcin Rutkowski, \emph{analiza numeryczna dla informatyków}. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Wydanie 3, \end{thebibliography} Literatura [1] Krzysztof Trąd, C extreme Programming. Wydawnictwo Naukowo- Techniczne, Wydanie 2, [2] Krzysztof Trąd, Marcin Rutkowski, Analiza numeryczna dla informatyków. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Wydanie 3, [3] Antoni Nowicki Zarażanie osób pobocznych grami typu Massive Multiplayer.Podręcznik użytkownika. Travian Books Wydanie 1 poprawione, 2007 W tekście do bibliografii odwołujemy się za pomocą 5

6 \cite{nazwa_klucza} np: Organizowanie... szczegółowo opisane w \cite{travian} Podstawowe wiadomości... mogą Państwo znaleść w \cite{annum} Organizowanie sojuszu w grach multiplayer zostało szczegółowo opisane w [3] Podstawowe wiadomości na temat całkowania numerycznego mogą Państwo znaleść w [2] 2 Podstawowe elementy składu 2.1 Akapity W L A TEXw większości operujemy na tekście.fajnie byłoby więc nim elegancko zarządzać. Co oferuje nam L A TEX? 1. fragment tekstu oddzielony pustymi wierszami jest traktowany jako akapit 2. akapit domyślnie zaczyna się wciętym wierszem i jest wyrównywany do prawego marginesu 3. akapit nie zacznie się wcięciem jeśli poprzedzimy go poleceniem \noindent 4. zmiana wielkości wcięcia polega na ustawieniu \setlength{rodzaj odstępu}{odstęp} gdzie: rodzaj odstępu to jedna ze stałych \parindent - wciecie akapitowe \baselineskip - wielkość interlinii \parskip - odstęp między akapitami \textwidth \textheight - szerokość i wysokość łamu Natomiast odstęp to pt, dt, mm, cm, in itd. np: 10mm -> odstęp 10 milimetrów 5. akapity można formować za pomocą poleceń \centering \raggedleft \raggedright Częściej stosuje się jednak otoczenia \begin{...} \end{...} gdzie kropki to center flushleft flushright 6

7 2.2 Odstępy, przejście do nowej linii i nowej strony 1. wiele spacji jest traktowanych jak jedna spacja, tak jak w HTML u 2. aby ręcznie wstawić spację, używamy \<spacja> 3. spację na początku wiersza są ignorowane 4. \newline lub \\ wymusza przejście do nowego wiersza - uwaga! nie rozpoczyna nowego akapitu! 5. odstępy tworzymy poleceniami: \hspace{odstep} \vspace{odstep} - odstep poziomy o danym rozmiarze - odstęp pionowy o danym rozmiarze Możemy wykorzystać gotowe stałe np: \quad - odstęp poziomy wielkości dużej litery M \qquad - 2 x quad \smallskip - mały odstęp pionowy między akapitami \medskip - można się domyśleć \bigskip - j.w. 6. \newpage wymusza przejście do nowej strony, stara srona zostaje wypełniona do końca spacjami. 2.3 Polskie znaki Jeśli dobrze skonfigurujemy edytor oraz zamieścimy odpowiednie polecenia, na ogół nie powinniśmy mieć problemów z polskimi znakami.jeśli jednak wszystko zawiedzie, można się do tych znaków dobrać recznie za pomocą: \k{a} \k{e} \ c \ n \ o \ s \l{} \.z 2.4 Przypisy - ą, ę - ć, ń, ó, ś itd - ł - ż 1. Do wstawiania przypisów służy instrukcja \footnote{...} 2. Instrukcję wstawiamy po słowie lub zdaniu, do którego ma odnosić się przypis 3. Przypisy są numerowane automatycznie, zależnie od klasy dokumentu Przykład: Adam Mickiewicz żył w latach \footnote{adam Mickiewicz wielkim poetą był!} 7

8 Adam Mickiewicz żył w latach Zabawa z czcionką Do dyspozycji mamy pare poleceń pozwalających na zmianę rodzaju pisma 1. \textrm{...} - szeryfowy Uwielbiam programować w Smalltalku 2. \textsf{...} - bezszeryfowy Uwielbiam programować w Smalltalku 3. \texttt{...} - maszynowe Uwielbiam programować w Smalltalku 4. \textbf{...} - pogrubione Uwielbiam programować w Smalltalku 5. \textup{...} - proste Uwielbiam programować w Smalltalku 6. \textsl{...} - pochyłe Uwielbiam programować w Smalltalku 7. \textit{...} - kursywa Uwielbiam programować w Smalltalku 8. \textsc{...} - kapitaliki Uwielbiam programować w Smalltalku 9. \textmd{...} - pismo normalnej grub. i szer. Uwielbiam programować w Smalltalku 10. \textnormal{...} - główna czcionka Uwielbiam programować w Smalltalku Można też oczywiście zmieniać wielkość pisma 1. {\Huge...} Haha, żartowałem :) 2. {\huge...} Haha, żartowałem :) 3. {\LARGE...} Haha, żartowałem :) 4. {\Large...} Haha, żartowałem :) 5. {\large...} Haha, żartowałem :) 6. {\normalsize...} Haha, żartowałem :) 7. {\small...} Haha, żartowałem :) 8. {\footnotesize...} Haha, żartowałem :) 9. {\scriptsize...} Haha, żartowałem :) 10. {\tiny...} Haha, żartowałem :) Oczywiście nie muszę nikomu przypominać o tym że można stosować otoczenia!!! Możemy też wyszczególnić fragment tekstu za pomocą \emph{...} 1 Adam Mickiewicz wielkim poetą był! 8

9 2.6 Zapis dosłowny Często potrzebujemy zapisać coś, czego nie chcemy by L A TEXdotykał.Tak jest z większą częscią tego dokumentu - zawiera on polecenia, które nie powinny być rozpatrywane, a traktowane jak normalny tekst.służą: \verb<znak ograniczajacy>... <znak ograniczajacy> Znak ograniczający może być czymkolwiek poza literą, gwiazdką i spacją np: \verb!\begin{document}...\end{document}! Do większych obszarów tekstu najlepiej użyć otoczenia verbatim \begin{verbatim}...\end{verbatim} 3 Wyliczenia i wyszczególnienia 3.1 Wyliczenia Składnia wygląda następująco: \begin{enumerate} \item... \item... \item... \end{enumerate} np: Czy kapitanem znanej organizacji przestępczej SWAT jest 1. Wojciech Krawat J. 2. Antoni Ojciec Dyrektor N. 3. Tomasz Thiran K. 4. Szymon Bicyc Lee Sz. 5. Sandał Zabójca Klapek 3.2 Wyszczególnienia Składania jest bardzo podobna do wyliczeń: \begin{itemize} \item... \item... \item... \end{itemize} 9

10 Przykład chyba oczywisty. Co ciekawe, możemy wyszczególniać za pomocą dowolnych symboli pisząc \item[symbol] np: # Test # Test2 # Test3 W powyższym przykładzie użyłem \item[\#] Idąc dalej, możemy symbol zastąpić dowolnym wyszczególnionym tekstem uzywając otoczenia description tzn: \begin{description} \item[tekst...]... \end{description} np: Język C Jedyny właściwy i poprawny język programowania C# Też można popisać, nawet fajny C++ Lubisz się męczyć? Wiem... ja też :) 3.3 Zagnieżdzanie wyliczeń i wyszczególnień Nie ma z tym najmniejszych problemów.jeśli tylko umiemy się w tym połapać. Przykład: \begin{enumerate} \item Co to jest wskaźnik? \begin{enumerate} \item Wskaźnik jest wskaźnikiem \item Wskaźnik to taki zwierzak żyjący w Afryce \item Poproszę o inny zestaw pytań \end{enumerate} \item Co robiłeś wczoraj w czasie emisji "M jak Miłość" \begin{enumerate} \item Pisałem program \item Grałem w Traviana \item Oglądałem reklamy na Polsacie/TVN \end{enumerate} \end{enumerate} 10

11 1. Co to jest wskaźnik? (a) Wskaźnik jest wskaźnikiem (b) Wskaźnik to taki zwierzak żyjący w Afryce (c) Poproszę o inny zestaw pytań 2. Co robiłeś wczoraj w czasie emisji M jak Miłość (a) Grałem w Traviana (b) Patrzyłem na kolegów grających w Traviana (c) Oni patrzyli dziwnie na mnie Znaki szczególne 4.1 Znaki specjalne W L A TEXistnieje 10 znaków specjalnych: \ - zwykły backslash :) % - komentarz jak \\ w C++ # - definiuje polecenia $ - ogranicza wyrażenia matematyczne & - wyrównywanie w pionie elementów tabel lub wielowierszowych równań mat. ~ - niełamliwa spacja _ ^ - indeksy dolne i górne w wyrażeniach matematycznych { } - parametryzacja poleceń, wydzielanie/grupowanie fragmentów tekstu Aby użyć tych znaków w L A TEX, poprzedamy je \ Wyjątek stanowi sam \ : $\backslash$ \% \# \$ \& itd 4.2 Cudzysłowy Wyróżniamy dwa rodzaje cudzysłowów: anglosaskie i polskie. Cudzysłowy anglosaskie: Zaczynaja się od a kończą czyli... Naciśnij F1 aby kontynuować Naciśnij F1 aby kontynuować Cudzysłowy polskie: Zaczynają się,, a kończą czyli,,...,,nacisnij,f1 aby kontynuować Nacisnij,F1 aby kontynuować 11

12 4.3 Myślniki, wielokropki i inne częste symbole Myślnik to 3 minusy czyli --- np: Tak, to musial być on pomyślał Józek po czym wziął łyk ulubionego wina Belzebub. Półpauzy używamy np: do zakresów liczb i są to dwa minusy czyli -- np: Słyszałem, że II Wojna Światowa trwała w latach Znak minus umieszczamy w dolarach czyli $-4$ np: 2 2 = 4 Wielokropek to \ldots np: Ja to muszę jeszcze sprawdzić... ale ja jestem głupi :) L A TEXautomatycznie złączą kropkę nad i z f oraz f z f w wyrażeniach typu ff, fi, fl, ffi, ffl. Aby to wyłączyć i akcentować odrębność znaków piszemy tak: f\mbox{}ifka np: Jak lepiej? fifka czy fifka? L A TEXudostępnia mnóstwo symboli pomocniczych, których z przyczyn ilościowych nie mogę umieścić w tym krótkim dokumencie.przykładowe symbole: \copyright \textregistered \textgreater \textless \TeX \LaTeX c R > < TEX L A TEX 5 Tworzenie tabelek 5.1 O tabelkach ogólnie Schemat budowy tabelki w L A TEXwygląda następująco: \begin{tabular}{ l c r }... &... &... \\ [... ]... &... &... \\ \end{tabular} Gdzie: 1. l c r - kolumny, l - wyrównanie do lewej, c - centrum, r - do prawej 2. - linia pozioma tabeli 3. & - separator kolumny tabeli 4. \\ - zakończenie wiersza tabeli 5. i - obramowanie tabelki :) 6. p{szer} - akapit wyrównany pionowo do góry 12

13 7. m{szer} - akapit wyrównany centralnie w pionie 8. b{szer} - akapit wyrównany pionowo do dołu 5.2 Howto Prosta tabelka Zróbmy sobie prostą tabelkę o 3 wierszach, gdzie 1 kolumna będzie wyrównana do lewej, 2 centralnie, a 3 do prawej.pominiemy na razie też obramowania. \begin{tabular}{ l c r } 1 & 2 & 3 \\ 4 & 5 & 6 \\ 7 & 8 & 9 \\ \end{tabular} Linie pionowe Aby dodać linie pionowe przed i po(zależnie od tego co chcemy osiągnąć) dodajemy lub. \begin{tabular}{ l c r } 1 & 2 & 3 \\ 4 & 5 & 6 \\ 7 & 8 & 9 \\ \end{tabular} Linie poziome Linia pozioma to.zastosowanie najlepiej widać na przykładzie: \begin{tabular}{ l c r } 1 & 2 & 3 \\ 4 & 5 & 6 \\ 7 & 8 & 9 \\ \end{tabular} 13

14 Połączenie linii pionowych podwójnych i poziomych \begin{tabular}{ l c r } 1 & 2 & 3 \\ 4 & 5 & 6 \\ 7 & 8 & 9 \\ \end{tabular} Połączenie kolumn w danym wierszu Aby osiągnąć ten efekt używamy polecenia \multicolumn{ile kolumn złączyć}{wyrównanie}{tekst} \begin{tabular}{ l c r } 1 & 2 & 3 \\ \multicolumn{3}{ c } {od 4 do 6} \\ 7 & 8 & 9 \\ \end{tabular} od 4 do Tabelki a tekst W L A TEXdomyślnie tekst w komórkach nie jest łamany, dlatego zaleca się stosowanie atrybutu p i podanie odpowiedniej szerokości. begin{tabular}{ l p{5cm} } Samochody japońskie &... \\ Samochody niemieckie &... \\ 14

15 Samochody francuskie &... \\ Samochody amerykańskie &... \\ \end{tabular} Samochody japońskie Nowoczesne, piękne i szybkie.cechuje je wysoka bezawaryjność, dotyczy to jednak tylko modeli produkowanych w Japonii.Dzięki małemu spalaniu i agresywnym sylwetkom zyskały sobie liczne grono zwolenników.problemem mogą być jednak drogie części oraz przeglądy w ASO Samochody niemieckie Bardzo popularne w Polsce.Przez posiadaczy samochodów japońskich często nazywane Dreswagenami.Starsze modele są wyjątkowo wytrzymałe i bardzo dobrze znoszą tzw. palenie gumy pod blokami na licznych osiedlach.jednak najnowsze modele cechuje wysokie spalanie, duża awaryjność oraz wysoka cena. Dzięki rozpowszechnieniu się sieci szrotów oraz warsztatów pana Kazia, naprawy są tanie i bezbolesne. Samochody francuskie Pomińmy je milczeniem... Samochody amerykańskie Jeśli spalanie nie gra dla Ciebie roli, lubisz komfort i wygodę oraz masę gadżetów to właśnie jest to samochód dla Ciebie.Uwaga: zawieszenia bywają dość miękkie więc trzeba uważać by przy dużych prędkościach nie wypaść z drogi. Literatura [1] [2] [3] 15

16 [4] 16