Socjologia sztuk walki
|
|
- Jerzy Kowalik
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Socjologia sztuk walki Tekst ten stanowi jednocześnie: wprowadzenie w dorobek grupy, skupionej wokół prof. dr M. von Salderna, dotyczący analiz problematyki japońskich sztuk walki; przekład na język polski nie znanych dotąd w Polsce treści (np. Karty Budō); recenzję sympozjum i książki oraz własny krótki wykład dr Cynarskiego. Jest przyczynkiem do określenia zachodnioeuropejskiej perspektywy teorii dalekowschodnich sztuk walki. Według prof. Z. Krawczyka artykuł ten jest odpowiedni do pisma specjalistycznego, jakim właśnie jest nasz rocznik. WOJCIECH J. CYNARSKI Podglebie japońskich sztuk i sportów walki według von Salderna Prof. dr Matthias von Saldern doprowadził do wydania szóstego tomu z serii Geist-Technik-Körper. Schriften zu den Hintergründen der Budōkünste ( Duch-technika-ciało. Pisma dot. podglebia sztuk budō ). Według autora serii, wspólną zasadą łączącą sztuki walki jest budowanie harmonii między ciałem (jap. mi) i duchem (shin), poprzez ćwiczenie technik (waza) i fizyczny ruch. Wprowadzenie w problematykę shin-waza-mi japońskiego budō Grupa Salderna tworzy jak gdyby podstawy teoretyczne, nieokreślonej jeszcze konkretnie dziedziny, dotyczącej zakresu zagadnień pomiędzy indywidualną praktyką budō a kulturą Japonii. Owo podglebie sztuk walki ma być, w intencji pomysłodawców, badane i wyjaśniane w pracach historycznych, filozoficznych oraz z zakresu systematyki i teorii sportu. Dotychczas wydane tomy zaprezentowały: bushidō etykę japońskich rycerzy (tom 1), karatedō i powstrzymywanie się od przemocy (t. 2), historię sztuk walki (t. 4), filozofię karate (t. 5). Tym razem tytuł tomu sugerował autorowi niniejszego artykułu istotny związek z tematem jego problemu badawczego współczesnej recepcji budō na Zachodzie. Niestety, treść książki Budō w dzisiejszym czasie 1 niezupełnie odpowiada jej tytułowi. Książkę rozpoczynają pozdrowienia ambasadora Japonii, pana Kunisada Kume i przedmowa współpomysłodawcy sympozjum w Moers, sekretarza tejże ambasady Shingo Nakae. Obydwaj Japończycy zwracają uwagę na nowy wymiar ideału bushidō, funkcjonującego w światowym ruchu budō (nadającemu budō japońską tożsamość) oraz na fakt jego kulturowej ekspozycji eksportowej. Budō będące japońskim dziedzictwem kulturowym, kultywowane w wielu krajach świata, przybliża japońską kulturę, a także staje się czynnikiem międzynarodowej przyjaźni i pokoju. We wprowadzeniu Saldern zaznacza, że ta seria nie rozpoczyna dyskusji nad sensem i znaczeniem budō i bushidō, lecz ma pomóc we właściwym ich zrozumieniu. Rozumienie to jest rzeczą indywidualną, wynikającą z biografii danego autora. Nie można jednak o budō pisać, gdy się go nie praktykuje (s. 12). Wbrew zaś powierzchownemu wrażeniu, budō nie prowadzi do agresji, lecz przeciwnie. Jak wykazały badania m. in. J.-M. Woltersa, obniża agresywność ćwiczących. Sympozjum w Moers Do powstania tomu nr 6 przyczyniło się spotkanie grupy niemieckich sympatyków budō z kilkoma Japończykami, zamieszkałymi w Niemczech, na imprezie pod nazwą: I. Europejskie Sympozjum Budō 1998 w Moers (nadaną sporo na wyrost). Organizatorami sympozjum byli: Ambasada Japonii, Japanische Club Düsseldorf e.v., Niemiecko-Japońskie Towarzystwo w Niederrhein, Naczelny Związek Technik Budō NW i Satori-Kan Moers e.v. Zamierzeniem organizatorów była wspólna dyskusja, mająca na celu wyjaśnienie pewnych nieporozumień dotyczących budō. 1 Saldern M. von (red.), Geist Technik Körper. Schriften zu den Hintergründen der Budōkünste. Budō in heutiger Zeit (Band 6), Verlag der Universität Lüneburg, 1998, s Electronic PDF security powered by Committee of Scientific Research, Stowarzyszenie Idokan Polska, Poland
2 Dyskusję rozpoczął Jörg Möller, doktor nauk o sporcie i historyk kultury japońskiej, który starał się ukazać historyczny wymiar sztuk walki w opracowaniu Historia budō i bushidō. Opisał on początki sztuki japońskich wojowników, zwanych w nihongi (starej kronice japońskiej) jako kume lub ikusabito (s. 20). Przedstawił wiele anegdot i ciekawostek, kończąc na współczesnej idealizacji drogi wojownika bushidō (s ). Joachim Kersten, profesor socjologii prawa Uniwersytetu w Konstancji, zajmował się zagadnieniem zmian budō i bushidō w czasie i kulturze, analizując cywilizację feudalną kraju samurajów (s ), a następnie opisując własne doświadczenia z praktyki karate (s ). Muneto Sonoda, prof. filozofii, w swoim wykładzie o duchowej głębi bushidō zwrócił uwagę na szczególną, konstytutywną rolę konfucjanizmu w powstaniu tegoż kodeksu etycznego. Według Sonody, formy kata są bramą wejściową, przez którą prowadzi droga (s. 52). Droga ta jest formą wschodnioazjatyckiej filozofii i rycerskich zasad (s. 55). Także historycznie zorientowany wykład przedstawili Nobukazu Hayashi (trener kendō) i Stefan Claus (japonista). Referat ten został poświęcony historii kendō. Interesujące jest ujęcie bushidō jako normy społecznej, co ma związek z popularnością drogi miecza. Historia kendō (właściwie historia kenjutsu) od roku 794 (kalendarium, s ) nie zawiera informacji o pierwszej historycznej szkole szermierki tenshin shōden katori shintō-ryū, o której wiele pisał np. D. F. Draeger 2. Carolin Funck (doktorat z geografii turystyki japońskiej, 5 dan iaidō) dokonała próby porównania budō, zwłaszcza iaidō i aikidō, uprawianego w Japonii i w Europie. W analizie porównawczej pomógł jej zapewne 10-letni pobyt w Kraju Wschodzącego Słońca. Autorka wskazała właśnie na doświadczenie praktyczne, jako centralny element budō (s. 81). Ki, jako energia duchowa, stanowi koncepcję specyficzną nie tylko dla budō, lecz również dla japońskiej mentalności i wyobrażenia o świecie, a także dla języka (s. 82). Budō zaś jak pisze Funck jest drogą, która zmienia się stale, nie jest nigdy skończona i dlatego także jej wytłumaczenie powinno być prowadzone dalej w kraju pochodzenia (s. 83). Autorka ma na uwadze zmiany społecznego uczestnictwa Japończyków w tradycji budō. W 1987 r. 3,7% ogółu ludności trenuje systematycznie sztuki walki, w 1993 r.: 3,4%, czyli 3,5 miliona osób w tym zarejestrowano, że 6% mężczyzn i 1% kobiet ćwiczy budō. Wśród młodzieży w wieku lat uprawia tę dziedzinę 33,2% mężczyzn i 4,8% kobiet (s. 84). Te liczby wskazują na ważny punkt: trening budō jest jeszcze dzisiaj istotną częścią socjalizacji młodych mężczyzn. Tu uczą się dwóch przymiotów, przydatnych w późniejszym życiu zawodowym: szacunku dla senpai (dłużej ćwiczących) i gaman cierpliwości, wytrwałości. Szczególnie pierwszy aspekt gra w zachodnim budō istotną rolę i dlatego powinien tu być dokładniej wygłaszany (s. 84). Nie należy więc odrzucać systemu senpai-kohai i hierarchii według wieku i doświadczenia... (s. 91). Funck wskazała na spartańskie warunki, pozbawionych estetyki, ogrzewania etc. japońskich dōjō (s. 85). Budō jest bowiem pewną formą ascezy. W szczególności praktyka iaidō, kendō i kobudō łączy się z treściami narodowymi (hymn, rozmowy o patriotyzmie i charakterze narodowym). Japończycy postrzegają budō często jako staromodne, a sztuki budō bez turniejów (jak aikidō lub iaidō) są dla wielu nieznane (s. 87). W Japonii procentowo trenuje więcej osób w wieku średnim, niż ma to miejsce np. w Europie. Spośród krajów europejskich najwięcej osób dojrzałych ćwiczy we Francji. Kraj ten posiada najbogatszą w Europie tradycję w zakresie kultywowania Martial Arts. Najchętniej uprawiane przez np. 50-latków jest iaidō (s. 88). To umiędzynarodowienie potwierdza uniwersalność budō. Funck zwróciła uwagę, że na kwestię samoobrony w motywacjach osób ćwiczących budō, największy nacisk kładziony jest w Ameryce, mniejszy w Europie, a najmniejszy w Japonii. Trening budō ma liczne aspekty (...) jest szkołą życia społecznego. Z drugiej strony jest drogą kształcenia własnej osobowości, zorientowaną bardzo indywidualnie. Właśnie ten indywidualizm prawdopodobnie spowodował duże zainteresowanie tymi koncepcjami na Zachodzie (s. 89). To sprawiło, że po II wojnie światowej budō zyskało na popularności w samej Japonii. 2 Draeger D. F., The Martial Arts and Ways of Japan. Classical budō (Vol. 2), Weatherhill, New York Tokyo 1996, s Electronic PDF security powered by Committee of Scientific Research, Stowarzyszenie Idokan Polska, Poland 87
3 Zrozumiałe w międzynarodowej społeczności reguły sportowe przyczyniły się do rozprzestrzenienia w świecie jūdō i karate. Przy czym sporty walki zagubiły niektóre istotne aspekty np. rozwój ki (s. 90). Aikidō lub sztuka miecza zawdzięczają swe powodzenie zachowaniu myślenia budō twierdzi C. Funck. Celem nie jest zwyciężyć przeciwnika, lecz przywracać z nim harmonię, związaną z ki (s. 90). Chodzi o całożyciowy proces nauki, którego efektem jest zyskanie życiowej energii. Niewiele ma to wspólnego ze sportem rozrywki ( Fun-Sportart ). Nie ma to także nic wspólnego z tym, co Steven Seagal pokazuje w swoich filmach akcji... (s. 91). Jeżeli ktoś sprowadza budō do czynności ciała, nie rozumie prawdziwej jego istoty. Karta Budō Feliks F. Hoff, trener i lider kyūdō w Niemczech, opisywał sens budō w dzisiejszych czasach z pozycji praktyka. Pojęcie sensu analizuje w znaczeniach: rozumienia, postępowania i bytu. Uważa, że długoletnie doświadczenie daje subiektywną konstrukcję prawdy, rozwój osobowy, moralne uszlachetnienie, przyjazny stosunek do świata itd. (s ). Także w ojczyźnie budō postawiono współcześnie pytania o jego nowy sens np. w Japońskim Związku Budō (Nippon Budō Shingikai) sformułowano kwestię: Czym jest budō i jaki jest sens edukacji budō?. Na początku lat 80. temat ten był szeroko dyskutowany. W 1984 r. powołano specjalny Komitet Założenia Karty Budō, w którym uczestniczyli między innymi oficjalni przedstawiciele poszczególnych związków: jūdō, kendō, kyūdō, sumō, karatedō, aikidō, shōrinji kenpō, naginatadō i jukendō. Karta Budō (Budō Kensho) została przedstawiona 23 kwietnia 1987 r. Tekst, składający się z preambuły i sześciu paragrafów, dotarł do sensei Hoffa (a także do Europy?) przez International Budō University w roku W Polsce nie był dotąd publikowany. Preambuła Budō, wywodzące się z rycerskiego ducha, stanowi aspekt swej tradycyjnej kultury. W ciągu trwającego setki lat historycznego i społecznego rozwoju sztuki wojennej przekształciło się z jutsu w dō. Budō zostało rozwinięte i udoskonalone według podstawowej idei, że duch, technika i ciało pozostają w jedności, do której dąży się przez: traktowanie tradycji z dużą powagą, dyscyplinę, etykietę i trening siły cielesnej. Nowoczesna Japonia odziedziczyła te wartości i odgrywają one istotną rolę w kształceniu japońskiego charakteru osobowości. We współczesnej Japonii duch budō jest źródłem potężnej energii i przynosi wielu jednostkom satysfakcję. Budō jest dzisiaj rozpowszechnione na całym świecie i cieszy się międzynarodowym zainteresowaniem. Zadurzenie w technicznie zorientowane wykształcenie i chęć zwycięstwa za wszelką cenę są przykładami, że istota budō jest zagrożona. Chcąc zapobiec wypaczeniu tej sztuki, zostaliśmy wezwani, aby ustawicznie sprawdzać i zabiegać o ochronę i dalsze doskonalenie tego narodowego dziedzictwa. Karta Budō została zredagowana w nadziei, że przedłożone pryncypia tradycyjnego budō zostaną utrzymane. Artykuł 1. Cel Cel budō trwa w kultywowaniu charakteru, poszerzaniu zdolności oceniania i rozstrzygania, w fizycznym i duchowym wychowaniu przy udziale technik walki. Artykuł 2. Keiko (ćwiczenie) W dzisiejszym ćwiczeniu musi się stale podążać za regułami skromności, pozostawać wiernym podstawom i nie ulegać pokusom, aby uprawiać trening zorientowany na umiejętności techniczne, kosztem dążenia do jedności ducha i techniki. 88 Electronic PDF security powered by Committee of Scientific Research, Stowarzyszenie Idokan Polska, Poland
4 Artykuł 3. Shiai (zawody) W walce sportowej i wykonywaniu kata musi się objawiać duch budō. Wytężajcie się do ostateczności! Wygrywajcie ze skromnością, przyjmujcie chętnie przegraną i pomimo to pokazujcie odpowiednią postawę! Artykuł 4. Dōjō Dōjō jest uświęconym miejscem dla kształtowania naszego ducha i ciała. Tu muszą obowiązywać: dyscyplina, właściwa etykieta i ceremoniał. Miejsce ćwiczeń musi oferować spokojną, czystą, bezpieczną i poważną atmosferę. Artykuł 5. Nauczanie Aby w nauczaniu być efektywnym nauczycielem, mistrz budō musi stale dążyć do kultywowania charakterów i uzdolnień swoich uczniów i sprzyjania procesowi opanowania ducha i ciała. On (ona) nie powinien przez zwycięstwa lub przegrane stać się chwiejnym lub okazywać arogancji, lecz utrzymywać przykładną postawę. Artykuł 6. Upowszechnianie Przy upowszechnianiu budō, aby je badać i utrzymać jego zrozumienie w międzynarodowej recepcji, powinno się podążać za tradycyjnymi wartościami i istotą treningu, jak np. wnoszone pojęcie ostateczności 3. Określone zostało wspólne stanowisko przedstawicieli różnych dziedzin budō, a główny cel został zdefiniowany jako jedność ciała i ducha. Nie ma tu żadnych wskazówek światopoglądowych ani religijnych. Karta Budō służyć ma międzynarodowemu ruchowi budō dla lepszej orientacji w teleologii i aksjologii japońskich sztuk walki oraz ułatwiać transfer budō (jako idei) do innych obszarów kulturowych. Sformułowana przez japońskie autorytety karta, stanowi esencjalny opis sensu budō, bazowy dla tego typu analiz. Przenosi do dzisiejszych czasów wiedzę, pomagającą w ewolucji jak sformułował to prof. Horst Tiwald od nagiej kultury ruchu do humanistycznej natury ruchu (s ). Dyskusja japońskich gości 2 kwietnia 1998 r., po zakończeniu sympozjum w Moers, miała miejsce dyskusja japońskich gości w zaciszu restauracji Benkei (s ). Uczestniczyli w niej m. in. posiadacze wysokich stopni 8 dan karate H. Ochi i aikidō K. Asai. Prof. Sonoda wyraził pogląd, że Niemcy zen praktykują dla zdrowia, a budō dla samej tylko techniki, co jest przykładem fałszywej drogi. Stwierdził też, że nie samo budō, lecz wszystkie znane koncepcje dō składają się na ruch całej ludzkości w obydwu aspektach łącznie fizycznym i duchowym. Asai zwrócił uwagę na zagadnienie energii życiowej ki w budō. Hayashi określił ki jako moc szermierza i wyraził ultrasubiektywistyczny pogląd, że budō nie istnieje na tym świecie, lecz tylko wewnątrz ducha. Ocenił, że budō niekiedy staje się towarem (więc chyba jednak egzystuje obiektywnie? przypis aut.), a specjalistyczne magazyny prezentują głównie przemoc. Stwierdził też, że budō aby nie stało się przeszłością musi się dalej rozwijać. Podczas dyskusji poruszone zostały problemy uwarunkowań społeczno-politycznych japońskiego budō. Na społeczny aspekt tradycji wskazał Hayashi, porównując służbę samuraja dla swego pana, którą pełnił wraz z rodziną, do współczesnego Japończyka, który obecnie podobnie służy firmie i państwu (według zasad bushidō). Kendō określił on jako najbardziej narodowe w swym charakterze budō par excellence, natomiast karate, którego 30 różnych stylów konkuruje w Japonii zarzucił, że nie jest japońskie. Pochodzącego z Okinawy karate bronił H. Ochi, powtarzając za G. Funakoshim (który nb. włączył karate do budō), że karate ni sente nashi (jap. karate nie uderza pierwsze) i że ta sztuka nie zna brawury. Akcent narodowy podjął też Nakae, proponując tłumaczenie budō jako japońska sztuka walki, zapewne w trosce o utrzymanie oryginalnej tożsamości budō. Zwrócił też uwagę, że nie tylko 3 Hoff F. F., Die Budō-Charta (w:), Saldern M. von (red.), op.cit., s Electronic PDF security powered by Committee of Scientific Research, Stowarzyszenie Idokan Polska, Poland 89
5 kendō zachowuje właściwego ducha budō. Właśnie uprawianie kendō, za powiązania z militaryzmem, zostało po wojnie zabronione. Obecnie rozwija się ono także bardziej jako sport. Biozofia budō Książka von Salderna zawiera opracowanie Junyu Kitayamy pt. Znaczenie drogi, w którym Kitayama pisze między innymi o drodze herbaty (chadō) i kwiatów (kadō) (s ). Japończycy, podobnie przecież jak Europejczycy, szukają duchowej drogi. Potrzebę tę realizują praktykując różne dō. Zaprezentowany jest także tekst autorstwa Erwina Toku Bälza, syna znanego z historii jūjutsu lekarza i antropologa dr Erwina von Bälza (s ). Ukazuje on sytuację społeczną w Japonii A.D i opisuje japońskiego ducha narodowego. Nieprawdą jest jakoby przytoczona, ważna historycznie książka prof. Inazo Nitobe wydana była w językach angielskim i niemieckim (s. 131), gdyż I. Nitobe autoryzował także wydanie w języku polskim 4. Według Bälza, nauki wywodzone od Kungfutse (Konfucjusza) należałoby określać terminem biozofia, tłumaczonym jako życiowa mądrość ( Biosophie, d.h. Lebensweisheit, s. 159). Zdaniem autora, na to określenie tym bardziej zasługują koncepcje taoizmu i inne dalekowschodnie idee, współkonstytuujące specyficzne filozofie budō lub chińskiego kung-fu. Może właśnie adekwatnym określeniem będzie biozofia sztuk walki, z zastrzeżeniem, że pojęcie to rozumiane będzie nieco szerzej z nawiązaniem do koncepcji E. Fromma (biofilia miłość życia), W. Linda (filozofia duchowej drogi) i ontogenetycznej drogi budō z postulatem wszechstronności 5. Przyczynek do teorii sztuk walki Książka stanowi kolejny przyczynek do powstania interdyscyplinarnej, humanistycznej teorii sztuk walki. Obecność w Moers specjalistów kilku dziedzin: pedagogiki, socjologii, filozofii, historii, japonistyki i nauk o sporcie spowodowała, że to niemiecko-japońskie spotkanie zaowocowało zbiorem cennych spostrzeżeń i analiz, zgodnych z nowo-paradygmatycznymi zaleceniami badań systemowych i ujęć holistycznych. Tym bardziej, że antropologiczna problematyka budō wymaga interpretacji, nie tylko z zakresu nauk humanistycznych i biologicznych, ale głównie pogranicznych nauk o kulturze fizycznej. Wobec licznych odniesień do japońskiej kultury, zabrakło wyraźnie śladu wyników polskich badań kulturologicznych i socjologicznych z zakresu adaptacji owych sztuk walki w kulturze Zachodu 6. Brakło także analiz budō jako grupy dyscyplin sportów walki i ujęć sztuk walki od strony teorii treningu (tak opracowywane są one w naszym kraju) 7. Konkludując, spotkanie w Moers było z pewnością cenną inicjatywą, a książka von Salderna 8, jako zapis efektów tej intelektualnej konfrontacji, stanowi kolejny krok postępu w procesie naukowej interpretacji fenomenu sztuk walki. 4 Nitobe I., Bushido dusza Japonii, Lwów Warszawa Cynarski W. J., Das subjektive Verstehen Budō, Budo-Info. Berichte, Meinungen, Informationen, 1999, nr 2, s Tokarski S., Sztuki walki. Ruchowe formy ekspresji filozofii Wschodu, Glob, Szczecin 1989; także: Sikorski W., Tokarski S., Budō. Japońskie sztuki walki, Glob, Sterkowicz S., Ju-jitsu. Wybrane aspekty sztuki walki obronnej, Wyd. AWF, Kraków 1998; także: Cynarski W. J., Sterkowicz S., Jūjutsu. Wybrane aspekty sztuki walki obronnej, Przegląd Naukowy IWFiZ WSP w Rzeszowie, 1999, nr 2, s Saldern M. von (red.), op.cit. 90 Electronic PDF security powered by Committee of Scientific Research, Stowarzyszenie Idokan Polska, Poland
6 BIBLIOGRAFIA 1. Cynarski W. J., Das subjektive Verstehen Budō, Budo-Info. Berichte, Meinungen, Informationen, 1999, nr 2, s Cynarski W. J., Humanistic researches of the Martial Arts phenomenon for the Martial Arts theory, opraco.htm#cynar 3. Cynarski W. J., Sztuki walki budō w kulturze Zachodu, Wyd. WSP, Rzeszów Draeger D. F., The Martial Arts and Ways of Japan. Classical budō (Vol. 2), Weatherhill, New York-Tōkyō 1996, s Nitobe I., Bushido dusza Japonii, Lwów-Warszawa Sterkowicz S., Ju-jitsu. Wybrane aspekty sztuki walki obronnej, Wyd. AWF, Kraków 1998; patrz także: Cynarski W. J., Sterkowicz S. Jūjutsu. Wybrane aspekty sztuki walki obronnej, Przegląd Naukowy Instytutu Wychowania Fizycznego i Zdrowotnego WSP w Rzeszowie, 1999, nr 2, s Tokarski S., Sztuki walki. Ruchowe formy ekspresji filozofii Wschodu, Glob, Szczecin 1989; także: Sikorski W., Tokarski S., Budō. Japońskie sztuki walki, Glob, Saldern von M.(red.), Geist Technik Körper. Schriften zu den Hintergründen der Budōkünste. Budō in heutiger Zeit (Band 6), Verlag der Universität Lüneburg, 1998, s Hoff F. F., Die Budō-Charta (w:), Saldern von M. (red.), Saldern von M.(red.), Geist Technik Körper. Schriften zu den Hintergründen der Budōkünste. Budō in heutiger Zeit (Band 6), Verlag der Universität Lüneburg, 1998, s Electronic PDF security powered by Committee of Scientific Research, Stowarzyszenie Idokan Polska, Poland 91
Efekty kształcenia dla kierunku studiów Etyka prowadzonego w Instytucie Filozofii UJ. Studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki
Efekty kształcenia dla kierunku studiów Etyka prowadzonego w Instytucie Filozofii UJ Studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Lp. K_W01 K_W02 Nazwa Wydziału: Wydział Filozoficzny Nazwa kierunku
Bardziej szczegółowoWielokrotny medalista Mistrzostw Polski i Europy.
Daniel Iwanek Daniel Iwanek - lat 30,żonaty,instruktor karate tradycyjnego w Biłgoraju, Puławach i Lublinie. Wieloletni propagator zdrowia, sportu, rekreacji dzieci, młodzieży i dorosłych. Wielokrotny
Bardziej szczegółowoSYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty)
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA...2016-2019... (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Socjologia Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej
Bardziej szczegółowoUniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Wydział Nauk Społecznych. Efekty kształcenia
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Załącznik nr 74 do uchwały nr Senatu Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach z dnia 29 maja 2012 r. Efekty kształcenia dla: nazwa kierunku poziom kształcenia profil kształcenia
Bardziej szczegółowoReligioznawstwo - studia I stopnia
Załącznik Nr 4 do Uchwały Nr 68/2015 Senatu UKSW z dnia 22 maja 2015 r. Religioznawstwo - studia I stopnia Dokumentacja dotyczaca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia na kierunku Religioznawstwo
Bardziej szczegółowoOpis zakładanych efektów kształcenia
Załącznik do uchwały nr 218 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 18 grudnia 2013 r Nazwa kierunku studiów: Psychologia Obszar kształcenia: Obszar nauk społecznych Poziom kształceni: jednolite studia
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 10. WYMAGANIA WSTĘPNE I DODATKOWE (np. przedmioty poprzedzające):
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Wykład monograficzny z nauk humanistycznych i społecznych KOD WF/II/st/33 2. KIERUNEK: Wychowanie fizyczne 3. POZIOM STUDIÓW 1 : II stopień studia stacjonarne 4. ROK/
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku studiów ENGLISH STUDIES (STUDIA ANGLISTYCZNE) studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki
Załącznik nr 2 do Uchwały Nr XXIII 24.5/15 z dnia 25 marca 2015 r. Efekty kształcenia dla kierunku studiów ENGLISH STUDIES (STUDIA ANGLISTYCZNE) studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Umiejscowienie
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia Dla kierunku studiów PSYCHOLOGIA jednolite studia magisterskie profil ogólnoakademicki
Załącznik nr 7 Efekty kształcenia Dla kierunku studiów PSYCHOLOGIA jednolite studia magisterskie profil ogólnoakademicki Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia Psychologię jako kierunek studiów
Bardziej szczegółowoSTUDIA I STOPNIA PRZEKŁAD PISEMNY
STUDIA I STOPNIA PRZEKŁAD PISEMNY WIEDZA - Student ma podstawową, uporządkowaną wiedzę z zakresu aparatu pojęciowo-terminologicznego stosowanego w przekładoznawstwie oraz w naukach pomocniczych i pokrewnych,
Bardziej szczegółowo10. WYMAGANIA WSTĘPNE I DODATKOWE (np. przedmioty poprzedzające):
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Wykład monograficzny z nauk humanistycznych i społecznych KOD WF/II/st/32 2. KIERUNEK: Wychowanie fizyczne. Specjalność: wychowanie fizyczne w służbach mundurowych
Bardziej szczegółowoSTUDIA I STOPNIA PRZEKŁAD PISEMNY
STUDIA I STOPNIA PRZEKŁAD PISEMNY - Student ma podstawową, uporządkowaną wiedzę z zakresu aparatu pojęciowo-terminologicznego stosowanego w przekładoznawstwie oraz w naukach pomocniczych i pokrewnych,
Bardziej szczegółowoZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNY w Szczecinie WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I ARCHITEKTURY PROGRAM KSZTAŁCENIA
ZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNY w Szczecinie WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I ARCHITEKTURY PROGRAM KSZTAŁCENIA na studiach trzeciego stopnia w dyscyplinie architektura i urbanistyka 1. Koncepcja kształcenia
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PEDAGOGIKA. I. Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia wraz z uzasadnieniem
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PEDAGOGIKA Poziom kształcenia Profil kształcenia Tytuł zawodowy absolwenta studia I stopnia ogólnoakademicki licencjat I. Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU SOCJOLOGIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU SOCJOLOGIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Symbol efektu kierunkowego K_W01 K_W02 K_W03 K_W04 K_W05 K_W06 K_W07 K_W08 K_W09 K_W10 Po ukończeniu studiów absolwent:
Bardziej szczegółowoPOLITOLOGIA Studia I stopnia. Profil ogólnoakademicki
Opis efektów kształcenia dla kierunku politologia I stopnia przyjętych uchwałą Rady Wydziału Nauk Politycznych w dniu 27 lutego 2012 r., zmodyfikowanych 24 września 2012 r. oraz 25 maja 2015 r. Efekty
Bardziej szczegółowoZałącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Filozofia z estetyką. 2. KIERUNEK: pedagogika. 3. POZIOM STUDIÓW: licencjat
Załącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Filozofia z estetyką 2. KIERUNEK: pedagogika 3. POZIOM STUDIÓW: licencjat 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: 2 semestr 4 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 2 6. LICZBA GODZIN:
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1WZORCOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI
Dz.U. z 2013 poz. 1273 Brzmienie od 31 października 2013 Załącznik nr 1WZORCOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Umiejscowienie kierunku
Bardziej szczegółowoPROGRAM MODUŁU SPECJANOŚCI. Geografia z wiedzą o społeczeństwie
Geografia, II stopień... pieczęć wydziału PROGRAM MODUŁU SPECJANOŚCI zatwierdzony przez Radę Wydziału dnia 21.09.2016. kod modułu Nazwa modułu specjalność Geografia z wiedzą o społeczeństwie Liczba punktów
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYCHOWANIA PATRIOTYCZNEGO DLA ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH W STRZELINIE
PROGRAM WYCHOWANIA PATRIOTYCZNEGO DLA ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH W STRZELINIE Podstawa prawna: 1.Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. ( Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z póżn. zm.).
Bardziej szczegółowoUMFC WYDZIAŁ INSTRUMENTALNO-PEDAGOGICZNY W BIAŁYMSTOKU
UMFC WYDZIAŁ INSTRUMENTALNO-PEDAGOGICZNY W BIAŁYMSTOKU KIERUNEK INSTRUMENTALISTYKA OPIS EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PROGRAMU KSZTAŁCENIA Nazwa kierunku studiów i kod programu Poziom kształcenia Profil kształcenia
Bardziej szczegółowoOpis zakładanych efektów kształcenia. Absolwent studiów drugiego stopnia: WIEDZA
Nazwa wydziału: Wydział Polonistyki Nazwa kierunku studiów: wiedza o teatrze Obszar kształcenia w zakresie: nauk humanistycznych Poziom kształcenia: studia drugiego stopnia Profil kształcenia: profil ogólnoakademicki
Bardziej szczegółowoBEZPIECZEŃSTWO NARODOWE
Opis efektów kształcenia dla kierunku bezpieczeństwo narodowe I stopnia przyjętych uchwałą Rady Wydziału Nauk Politycznych w dniu 27 lutego 2012 r., zmodyfikowanych 24 września 2012 r. Efekty kształcenia
Bardziej szczegółowookreślone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013
Załącznik Nr 2.9 do Uchwały Nr 156/2012/2013 Senatu UKW z dnia 25 września 2013 r. EFEKTY KSZTAŁCENIA określone Uchwałą Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 156/2012/2013 z dnia 25 września 2013
Bardziej szczegółowoSymbol EKO S2A_W01 S2A_W02, S2A_W03, S2A_W03 S2A_W04 S2A_W05 S2A_W06 S2A_W07 S2A_W08, S2A_W09 S2A_W10
Załącznik do uchwały nr 73 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 30 stycznia 2013 r. Opis zakładanych efektów kształcenia Nazwa kierunku studiów: Administracja 1. Odniesień efektów kierunkowych do
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PRACA SOCJALNA
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PRACA SOCJALNA Poziom kształcenia Profil kształcenia Tytuł zawodowy absolwenta Obszar wiedzy Dziedzina Dyscyplina studia I stopnia praktyczny licencjat obszar nauk
Bardziej szczegółowoPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku Instytut Nauk Ekonomicznych i Informatyki KARTA PRZEDMIOTU. Część A
Przedmiot: Etyka w biznesie Wykładowca odpowiedzialny za przedmiot: Mgr Beata Orłowska-Drzewek Cele zajęć z przedmiotu: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku Instytut Nauk Ekonomicznych i Informatyki
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW ZARZĄDZANIE STUDIA I STOPNIA PROFIL PRAKTYCZNY
WYŻSZA SZKOŁA BEZPIECZEŃSTWA z siedzibą w Poznaniu EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW ZARZĄDZANIE STUDIA I STOPNIA PROFIL PRAKTYCZNY UMIEJSCOWIENIE KIERUNKU W OBSZARZE Kierunek studiów zarządzanie
Bardziej szczegółowoZałącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Teoretyczne podstawy wychowania. 2. KIERUNEK: pedagogika
Załącznik Nr 1 KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Teoretyczne podstawy wychowania 2. KIERUNEK: pedagogika 3. POZIOM STUDIÓW: studia pierwszego stopnia 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: II/3 5. LICZBA PUNKTÓW
Bardziej szczegółowoPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach SYLLABUS na rok akademicki 2016/2017
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Edwarda F. Szczepanika w Suwałkach SYLLABUS na rok akademicki 06/07 Tryb studiów Niestacjonarne Nazwa kierunku studiów Studia Podyplomowe w zakresie Przygotowania
Bardziej szczegółowoUMFC WYDZIAŁ INSTRUMENTALNO-PEDAGOGICZNY W BIAŁYMSTOKU
UMFC WYDZIAŁ INSTRUMENTALNO-PEDAGOGICZNY W BIAŁYMSTOKU KIERUNEK INSTRUMENTALISTYKA OPIS EFEKTÓW KSZTAŁCENIA DLA PROGRAMU KSZTAŁCENIA Nazwa kierunku studiów i kod programu Poziom Profil Forma studiów Tytuł
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA WSPÓLNE DLA WSZYSTKICH ABSOLWENTÓW KIERUNKU WIEDZA
Załącznik do uchwały 102/03/2013 Senatu Uniwersytetu Rzeszowskiego KIERUNEK STUDIÓW POZIOM KSZTAŁCENIA PROFIL KSZTAŁCENIA TYTUŁ ZAWODOWY ABSOLWENTA EFEKTY KSZTAŁCENIA PEDAGOGIKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Bardziej szczegółowoProgram studiów doktoranckich w zakresie prawa
Program studiów doktoranckich w zakresie prawa Jednostka prowadząca studia doktoranckie: Nazwa studiów doktoranckich: Ogólna charakterystyka studiów doktoranckich Wydział Prawa i Administracji Studia doktoranckie
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA OBSZAR NAUK HUMANISTYCZNYCH/SPOŁECZNYCH
Załącznik nr 4 do Uchwały nr 492/05/2015 Senatu UR z dnia 28 maja 2015 r. EFEKTY KSZTAŁCENIA Kierunek studiów Poziom kształcenia PEDAGOGIKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA studia stacjonarne i niestacjonarne
Bardziej szczegółowoOgólnoakademicki. Umiejscowienie kierunku w obszarze (obszarach) kształcenia (wraz z uzasadnieniem)
Efekty kształcenia dla kierunku STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE STUDIA II STOPNIA Wydział prowadzący kierunek studiów: Wydział Politologii i Studiów Międzynarodowych Kierunek studiów: Stosunki międzynarodowe Poziom
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW NAUK O RODZINIE STUDIA DRUGIEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW NAUK O RODZINIE STUDIA DRUGIEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Umiejscowienie kierunku w obszarach kształcenia Kierunek studiów nauki o rodzinie należy do obszarów
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH IM. JANA MATEJKI W KRAKOWIE WYDZIAŁ ARCHITEKTURY WNĘTRZ
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU ARCHITEKTURA WNĘTRZ STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA profil ogólnoakademicki w obszarze w zakresie sztuki WIEDZA u obszarowego 1. Wiedza o realizacji prac artystycznych K1_W01
Bardziej szczegółowoPreambuła. Jesteśmy szkołą gwarantującą równość szans.
Preambuła Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi w Kluczborku jest miejscem gdzie stwarza się warunki do wszechstronnego i harmonijnego rozwoju dzieci i uczniów o specjalnych potrzebach
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW NAUK O RODZINIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW NAUK O RODZINIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Umiejscowienie kierunku w obszarach kształcenia Kierunek studiów nauki o rodzinie należy do obszarów
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA studia pierwszego stopnia profil praktyczny
Załącznik do Uchwały Senatu nr 34/2019 EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA studia pierwszego stopnia profil praktyczny Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia: Kierunek studiów pedagogika
Bardziej szczegółowoUchwała Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego. Nr 88/2017/2018. z dnia 24 kwietnia 2018 r.
Uchwała Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 88/2017/2018 z dnia 24 kwietnia 2018 r. w sprawie określenia zmian w zakładanych efektach kształcenia dla kierunku studiów politologia - studia pierwszego
Bardziej szczegółowoKościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH
Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół ponadpodstawowych: liceum, technikum oraz szkół zawodowych. Katechezy
Bardziej szczegółowoZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W KLESZCZOWIE. Liceum Ogólnokształcące Technikum Nowoczesnych Technologii PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA ETYKA
ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W KLESZCZOWIE Liceum Ogólnokształcące Technikum Nowoczesnych Technologii PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA ETYKA Realizowany przez nauczyciela etyki: Mgr Ewę Szczepaniak-Sieradzką
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA KIERUNEK SZTUKA PROJEKTOWANIA KRAJOBRAZU. Studia stacjonarne II stopnia. Profil ogólnoakademicki i praktyczny.
EFEKTY KSZTAŁCENIA KIERUNEK SZTUKA PROJEKTOWANIA KRAJOBRAZU TABELA ODNIESIEŃ Studia stacjonarne II stopnia Profil ogólnoakademicki i praktyczny Obszar sztuki Dziedzina - sztuki plastyczne Dyscyplina -
Bardziej szczegółowoINTUICJE. Zespół norm, wzorców, reguł postępowania, które zna każdy naukowiec zajmujący się daną nauką (Bobrowski 1998)
PARADYGMAT INTUICJE Zespół norm, wzorców, reguł postępowania, które zna każdy naukowiec zajmujący się daną nauką (Bobrowski 1998) PIERWSZE UŻYCIA językoznawstwo: Zespół form deklinacyjnych lub koniugacyjnych
Bardziej szczegółowoSpecjalność Język i Kultura Rosji należy do obszaru kształcenia w zakresie nauk humanistycznych.
ZAŁĄCZNIK Nr 2 NFJKR_efekty_kształcenia_I_stopień Efekty kształcenia dla specjalności Język i Kultura Rosji STUDIA NIESTACJONARNE Studia pierwszego stopnia Profil ogólnoakademicki Specjalność Język i Kultura
Bardziej szczegółowoANKIETA SAMOOCENY OSIĄGNIĘCIA KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
Szanowny Studencie, ANKIETA SAMOOCENY OSIĄGNIĘCIA KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA bardzo prosimy o anonimową ocenę osiągnięcia kierunkowych efektów kształcenia w trakcie Twoich studiów. Twój głos pozwoli
Bardziej szczegółowoSTUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
WYDZIAŁ PEDAGOGIKI, PSYCHOLOGII I SOCJOLOGII STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Kierunek studiów: ARTETERAPIA Forma studiów: 3-letnie studia stacjonarne o profilu praktycznym, Kandydat ubiegający się o przyjęcie
Bardziej szczegółowoP U B L I C Z N E G O G I M N A Z J U M im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Siemoni
P U B L I C Z N E G O G I M N A Z J U M im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Siemoni Opracowano na podstawie Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 roku w sprawie nadzoru pedagogicznego.
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Psychologia KOD S/I/st/9
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Psychologia KOD S/I/st/9 2. KIERUNEK: Sport 3. POZIOM STUDIÓW 1 : I stopień studia stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: I rok/i semestr 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 2 6.
Bardziej szczegółowoDokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia dla kierunku Prawo dla jednolitych studiów magisterskich.
Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr 69/2015 Senatu UKSW z dnia 22 maja 2015 r. Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia dla kierunku Prawo dla jednolitych studiów magisterskich.
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku studiów PEDAGOGIKA SPECJALNA studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki
Efekty kształcenia dla kierunku studiów PEDAGOGIKA SPECJALNA studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki Załącznik nr 5 Umiejscowienie kierunku w obszarach kształcenia Kierunek studiów pedagogika specjalna
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku studiów ANIMACJA KULTURY studia drugiego stopnia profil praktyczny
Załącznik 1. Umiejscowienie kierunku w obszarach kształcenia Efekty kształcenia dla kierunku studiów ANIMACJA KULTURY studia drugiego stopnia profil praktyczny Kierunek studiów: animacja kultury należy
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW FILOZOFIA. I. Umiejscowienie kierunku w obszarze/obszarach kształcenia wraz z uzasadnieniem:
Załącznik nr 1 do uchwały nr 445/06/2012 Senatu UR z dnia 21 czerwca 2012 roku EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW FILOZOFIA poziom kształcenia profil kształcenia tytuł zawodowy absolwenta I stopień
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU. Bioetyka w badaniach przyrodniczych Bioethics in science research. Biologia, studia stacjonarne I stopnia,, 2018/2019, I semestr
Biologia, studia stacjonarne I stopnia,, 2018/2019, I semestr KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Bioetyka w badaniach przyrodniczych Bioethics in science research Koordynator Dr hab. Alicja Walosik Prof.
Bardziej szczegółowoSTUDIA PODYPLOMOWE FILOZOFII I ETYKI
Załącznik nr 1 do Uchwały nr /2012 Senatu UKSW z dnia 25 września 2012 r. STUDIA PODYPLOMOWE FILOZOFII I ETYKI Dokumentacja dotycząca opisu efektów kształcenia dla programu kształcenia Nazwa kierunku studiów
Bardziej szczegółowoI.2 Matryca efektów kształcenia: filolo drugiego stopnia WIEDZA. MODUŁ 21 Nau społeczne - przedmiot doo wyboru. MODUŁ 20 Seminarium magisterskie
I.2 Matryca efektów kształcenia: filolo drugiego stopnia Efekty kształcenia na kierunku Opis kierunkowych efektów kształcenia Odniesienie efektów do obszaru wiedzy MODUŁ 20 Seminarium magisterskie Seminarium
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW BEZPIECZEŃSTWO WEWNĘTRZNE STUDIA II STOPNIA PROFIL PRAKTYCZNY
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW BEZPIECZEŃSTWO WEWNĘTRZNE STUDIA II STOPNIA PROFIL PRAKTYCZNY Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia Kierunek studiów bezpieczeństwo wewnętrzne należy do
Bardziej szczegółowoPODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO
PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO WARSZAWA, 11 MAJA 2012 USTAWA z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Art. 1. W ustawie z dnia 7 września 1991
Bardziej szczegółowoZdzisława Piątek. o śmierci. seksie. i metodzie in vitro. universitas
Zdzisława Piątek o śmierci seksie i metodzie in vitro universitas Na ironię zakrawa fakt, iż nauka, która nigdy nie dążyła do odkrycia prawd absolutnych, a wręcz odcinała się od takich poszukiwań,
Bardziej szczegółowowybór i oprac. Alicja Kapcia, Małgorzata Wojnarowska. - Warszawa : Ośrodek Rozwoju Edukacji, sygn. WypRz CzytR
Dla dyrektorów : Dyrektor szkoły - koncepcje i wyzwania : między teorią a praktyką / Antoni J. Jeżowski, Joanna Madalińska-Michalak. - Warszawa : Ośrodek Rozwoju Edukacji, 2015. syg. WypRz 244351 CzytR
Bardziej szczegółowoTurystyka i Rekreacja, II stopień KARTA KURSU
Turystyka i Rekreacja, II stopień studia stacjonarne, I semestr 2017/2018 KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Teoria rekreacji Theory of Recreation Koordynator dr Matylda Siwek Zespół dydaktyczny dr Matylda
Bardziej szczegółowoKierunkowe efekty kształcenia. dla kierunku KULTUROZNAWSTWO. Studia pierwszego stopnia
Załącznik nr 1 do Uchwały nr 41/2014/2015 Senatu Akademickiego Akademii Ignatianum w Krakowie z dnia 26 maja 2015 r. Kierunkowe efekty kształcenia dla kierunku KULTUROZNAWSTWO Studia pierwszego stopnia
Bardziej szczegółowoSpecjalność Język i Kultura Rosji należy do obszaru kształcenia w zakresie nauk humanistycznych.
ZAŁĄCZNIK Nr 2 NFJKR_efekty_kształcenia_Istopień Efekty kształcenia dla specjalności Język i Kultura Rosji STUDIA NIESTACJONARNE Studia pierwszego stopnia Profil ogólnoakademicki Specjalność Język i Kultura
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA STUDIÓW PODYPLOMOWYCH
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XXIV-22.24/18 Senatu UMCS Prowadzonych przez Wydział Pedagogiki i Psychologii UMCS Nazwa studiów podyplomowych: PSYCHOLOGIA SPORTU
Bardziej szczegółowoWydział prowadzący kierunek studiów:
Załącznik do Uchwały Nr 70/2018 Rady Wydziału Wychowania Fizycznego z dnia 13.11.2018 r. Efekty kształcenia dla kierunku WYCHOWANIE FIZYCZNE i ich relacje z efektami kształcenia dla obszarów kształcenia
Bardziej szczegółowoKierunek Zarządzanie II stopnia Szczegółowe efekty kształcenia i ich odniesienie do opisu efektów kształcenia dla obszaru nauk społecznych
Kierunek Zarządzanie II stopnia Szczegółowe efekty kształcenia i ich odniesienie do opisu efektów kształcenia dla obszaru nauk społecznych Objaśnienie oznaczeń: Z efekty kierunkowe dla Zarządzania W wiedza
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku studiów Bezpieczeństwo Wewnętrzne
Efekty kształcenia dla kierunku studiów Bezpieczeństwo Wewnętrzne Jednostka prowadząca kierunek studiów: Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Kierunek studiów: Bezpieczeństwo wewnętrzne Poziom kształcenia:
Bardziej szczegółowoPEDAGOGIKA OPIEKUŃCZA JAKO DYSCYPLINA NAUKOWA
PEDAGOGIKA OPIEKUŃCZA JAKO DYSCYPLINA NAUKOWA wykład 1 dr Marta Herzberg Instytut Nauk Społecznych WSG Plan wykładu 1. Definicja pedagogiki opiekuoczej 2. Geneza pedagogiki opiekuoczej 3. 4. Przedmiot
Bardziej szczegółowoTEORETYCZNE PODSTAWY WYCHOWANIA
Autor: Prof. PAWEŁ TYRAŁA Tytuł: TEORETYCZNE PODSTAWY WYCHOWANIA zarys teorii oraz metodyki wychowania Recenzja Prof. Igor Kominarec Liczba stron: 240 Rok wydania: 2012 Spis treści WSTĘP Rozdział I TEORIA
Bardziej szczegółowodziedzina nauk prawnych, prawo
Załącznik nr 1 do Uchwały nr 64/2013 Senatu UKSW z dnia 21 maja 2013 r. Załącznik nr 1 do Uchwały nr 53/2012 Senatu UKSW z dnia 24 maja 2012 r. 1. Dokumentacja dotycząca opisu dla programu prawo studia
Bardziej szczegółowoII - EFEKTY KSZTAŁCENIA
II - EFEKTY KSZTAŁCENIA 1. Opis zakładanych efektów kształcenia Nazwa wydziału Nazwa studiów Określenie obszaru wiedzy, dziedziny nauki i dyscypliny naukowej Wydział Matematyczno-Fizyczny studia III stopnia
Bardziej szczegółowoMATRYCA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA kierunek: politologia NAZWA PRZEDMIOTU SYMBOL KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
MATRYCA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA kierunek: politologia NAZWA PRZEDMIOTU SYMBOL KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA EFEKTY KSZTAŁCENIA Technologia informacyjna Język obcy I Język obcy II Język obcy III Język obcy
Bardziej szczegółowoPROGRAM STUDIÓW DOKTORANCKICH
. pieczęć Wydziału PROGRAM STUDIÓW DOKTORANCKICH kod programu studiów Wydział Geograficzno-Biologiczny. Studia doktoranckie w dyscyplinie naukowej/ artystycznej geografia Obszar /dziedzina/ Nauki o Ziemi
Bardziej szczegółowoWymagania do przedmiotu Etyka w gimnazjum, zgodne z nową podstawą programową.
Wymagania do przedmiotu Etyka w gimnazjum, zgodne z nową podstawą programową. STANDARDY OSIĄGNIĘĆ: Rozwój osobowy i intelektualny uczniów wynikający z ich uczestnictwa w zajęciach etyki podążając za przyjętymi
Bardziej szczegółowoPRZYGOTOWANIE PEDAGOGICZNE
PRZYGOTOWANIE PEDAGOGICZNE DO NAUCZANIA JĘZYKA NIEMIECKIEGO Niniejszy program studiów podyplomowych przygotowano zgodnie z wymaganiami rozporządzenia Ministra Edukacji i Sportu z dnia 7 września 2004 r.
Bardziej szczegółowoOPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU)
Załącznik Nr 1.11 pieczątka jednostki organizacyjnej OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU), PROGRAMU NAUCZANIA ORAZ SPOSOBÓW WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA CZEŚĆ A * OPIS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Kultury Fizycznej, Zdrowia
Bardziej szczegółowoPedagogika współczesna
Pedagogika współczesna Sebastian Bakuła Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Struktura wykładu Wprowadzenie Pedagogika jako nauka: przedmiot, metody
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA STUDIÓW PIERWSZEGO STOPNIA (LICENCJACKICH) NA KIERUNKU: STUDIA HISTORYCZNO-SPOŁECZNE
Załącznik nr 16 do Uchwały nr 21/2012 Senatu UPJPII z dnia 21 maja 2012 r., wprowadzony Uchwałą nr 6/2014 Senatu UPJPII z dnia 20 stycznia 2014 r. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA STUDIÓW PIERWSZEGO STOPNIA (LICENCJACKICH)
Bardziej szczegółowoBartosz Rakoczy * w obszarze specjalnym o charakterze ekologicznym], Rzeszów 2013 (review)
Bartosz Rakoczy * Recenzja monografii autorstwa Prof. Jerzego Stelmasiaka pt. Interes indywidualny a interes publiczny w ochronie środowiska w obszarze specjalnym o charakterze ekologicznym, Rzeszów 2013
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku studiów
Wydział prowadzący kierunek studiów: Kierunek studiów: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia: Wydział Prawa i Administracji Europeistyka Studia drugiego
Bardziej szczegółowoSenior instruktor Okinawan Goju-ryu Karate Do Polska 2/6
Instruktorzy! Ogólnopolskie Stowarzyszenie Okinawan Goju-ryu Karate Do Polska wraz z Bydgoskim Klubem mają zaszczyt zaprosić wszystkich sympatyków Tradycyjnego Okinawskiego Karate do wspólnego treningu
Bardziej szczegółowoWydział prowadzący kierunek studiów:
Wydział prowadzący kierunek studiów: Kierunek studiów: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia: Wydział Politologii i Studiów Międzynarodowych Wydział Prawa
Bardziej szczegółowoMetodologia badań nad dalekowschodnimi sztukami walki koncepcje i problemy
Artykuł, przedstawiający swoiste metody badań i ich naukowe interpretacje w teorii sztuk walki, został w recenzji oceniony przez prof. J. Kosiewicza jako bardzo dobry. Praca stanowi próbę ukonstytuowania
Bardziej szczegółowoNazwa kierunku studiów i kod programu według USOS Filologia WH-F-FW-1 WH-F-FK-1. Poziom kształcenia. Studia pierwszego stopnia. Profil kształcenia
Efekty kształcenia dla kierunku studiów Filologia studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki WNH UKSW (zatwierdzone przez Radę Wydziału WNH 13.04.2015) Załącznik Nr 5 do Uchwały Nr 66/2015 Senatu
Bardziej szczegółowoOpis zakładanych efektów kształcenia
Załącznik do uchwały nr 72 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 30 stycznia 2013 r. Opis zakładanych efektów kształcenia Nazwa kierunku studiów: Administracja Obszar kształcenia: obszar kształcenia
Bardziej szczegółowoKarta (sylabus) modułu/przedmiotu Pedagogika... (Nazwa kierunku studiów)
Przedmiot: Antropologia kulturowa Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Pedagogika... (Nazwa kierunku studiów) studia pierwszego stopnia Przedmiot w języku angielskim: Cultural anthropology Kod przedmiotu:
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów Turystyka i Rekreacja Studia drugiego stopnia Studia stacjonarne
SYLABUS Nazwa przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot SOCJOLOGIA CZASU WOLNEGO Wydział Wychowania Fizycznego Katedra Nauk Humanistycznych Zakład Teorii Wychowania Fizycznego i Sportu Kod przedmiotu
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 5. kierunkowe efekty kształceniaopis
Załącznik nr 5. Odniesienie kierunkowych efektów kształcenia do obszarowych efektów kształcenia dla obszaru lub obszarów kształcenia przyporządkowanych temu kierunkowi Nazwa kierunku studiów: Interdyscyplinarne
Bardziej szczegółowoZAKŁADANE EFEKTY KSZTAŁCENIA. 1. Odniesienie efektów obszarowych do efektów kierunkowych
Załącznik do uchwały nr 404 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 28 stycznia 2015 r. ZAKŁADANE EFEKTY KSZTAŁCENIA 1. Odniesienie efektów obszarowych do efektów kierunkowych Objaśnienie: symbole
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 20 W KATOWICACH NA ROK SZKOLNY 2015/2016
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 20 W KATOWICACH NA ROK SZKOLNY 2015/2016 WIZJA I MISJA SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 20 W KATOWICACH WIZJA I MISJA SZKOŁY Tworzymy szkołę, która: Troszczy się o wszechstronny
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU Kierunek: Turystyka historyczna. Studia pierwszego stopnia, stacjonarne, rok 1, semestr 1. mgr Edyta Pluta
KARTA KURSU Kierunek: Turystyka historyczna Studia pierwszego stopnia, stacjonarne, rok 1, semestr 1 Nazwa Nazwa w j. ang. Turystyczny kodeks etyczny Code of ethics for tourism Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator
Bardziej szczegółowoProgram kształcenia na studiach doktoranckich Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego (moduł: bibliologia i informatologia)
Program kształcenia na studiach doktoranckich Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego (moduł: bibliologia i informatologia) 1. Poziom kształcenia Studia III stopnia 2. Profil kształcenia Ogólnoakademicki
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET RZESZOWSKI WYDZIAŁ PEDAGOGICZNY INSTYTUT PEDAGOGIKI
UNIWERSYTET RZESZOWSKI WYDZIAŁ PEDAGOGICZNY INSTYTUT PEDAGOGIKI ŁUCJA JAROCH MOTYWY WYBORU ZAWODU PRZEZ UCZNIÓW KLAS III GIMNAZJALNYCH Z RÓŻNYCH ŚRODOWISK SPOŁECZNYCH Praca magisterska napisana pod kierunkiem
Bardziej szczegółowoSpołeczne aspekty kultury
Kierunek Wydział Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II rok akademicki 2012/2013 kulturoznawstwo stopień drugi studia stacjonarne Forma zajęć: Społeczne aspekty kultury konwersatorium
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA DRUGIEGO STOPNIA POLSKIEJ RAMY KWALIFIKACJI DLA KIERUNKU: NAUKI O RODZINIE
CHARAKTERYSTYKA DRUGIEGO STOPNIA POLSKIEJ RAMY KWALIFIKACJI DLA KIERUNKU: NAUKI O RODZINIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA (POZIOM 6) PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Objaśnienie oznaczeń: P6S kod składnika opisu kwalifikacji
Bardziej szczegółowoWIEDZA. przywołuje pogłębioną wiedzę o różnych środowiskach społecznych kształtujących bezpieczeństwo, ich specyfice i procesach w nich zachodzących
Nazwa kierunku studiów: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE Poziom kształcenia: studia II stopnia; Profil kształcenia: praktyczny; Obszar nauk społecznych; Dziedziny nauk: nauki społeczne, nauki ekonomiczne, nauki
Bardziej szczegółowoWydział Nauk Historycznych ARCHEOLOGIA PROGRAM STUDIÓW. studia trzciegostopnia DOKTORANCKIE W ZAKRESIE ARCHEOLOGII
Wydział Nauk Historycznych ARCHEOLOGIA PROGRAM STUDIÓW studia trzciegostopnia DOKTORANCKIE W ZAKRESIE ARCHEOLOGII rok akademicki 2014 2015 Ogólna charakterystyka studiów doktoranckich Jednostka prowadząca
Bardziej szczegółowoJakość życia w perspektywie pedagogicznej
Jakość życia w perspektywie pedagogicznej Jadwiga Daszykowska Jakość życia w perspektywie pedagogicznej Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków 2007 Copyright by Jadwiga Daszykowska Copyright by Oficyna Wydawnicza
Bardziej szczegółowo