Siedziba Zarządu : Polskie Towarzystwo Urologiczne Oddział Północno-Zachodni,

Transkrypt

1 Siedziba Zarządu : Polskie Towarzystwo Urologiczne Oddział Północno-Zachodni, Wojewódzki Szpital im. dr. J. Biziela, ul. Ujejskiego 75, Bydgoszcz, tel. (052) wew. 306 fax (052) ptu@jarzemski.pl 1

2 List Od Przewodniczącego Oddziału Północno-Zachodniego PTU : Szanowne koleżanki, szanowni koledzy! Spotykamy się w okresie wielkiej zadumy i refleksji. Powinien to być również dla nas czas przemyśleń nad zmarnowanymi latami niedokończonej reformy służby zdrowia. Musimy zastanowić się czy nie dokonała się ona za naszym przyzwoleniem. Za chwilę znowu rozpocznie się kampania wyborcza i kolejni uzdrawiacze będą przekonywać społeczeństwo do swoich cudownych recept. Co zrobić aby nasz głos, lekarzy urologów został zauważony, żebyśmy mogli powiedzieć im stanowcze NIE. Co zrobić aby młodzi adepci nie musieli znajdować normalności poza granicami Polski. Mam nadzieję, że nasze spotkanie naukowe, podczas którego będziemy mieli okazję wysłuchania kilkunastu prac nie ograniczy się tylko do części czysto akademickiej. Nie zapominając o dążeniu do podnoszenia wiedzy i naukowego rozwoju, musimy pamiętać o tym, aby zadbać o nasze miejsca pracy. Dlatego proponuję, by w ostatniej części spotkania wypracować wspólne stanowisko, w obronie naszych urologicznych interesów. Liczę na państwa pomoc i aktywne włączenie się do prac nad merytoryczną oceną nadchodzących zmian. Wiosenne spotkanie naukowe Oddziału Północno-Zachodniego Polskiego Towarzystwa Urologicznego odbywa się w Darłowie. Gospodarzami są koledzy z Oddziału Urologii w Koszalinie. Pragnę pogratulować organizatorom oraz autorom prac, będąc pod wrażeniem liczby nadesłanych streszczeń i ich wartości merytorycznej. W większości autorami są młodzi adepci urologii i to właśnie zasługuje na pochwałę. Program spotkania zapowiada się niezwykle interesująco i z pewnością zaowocuje ciekawymi pytaniami i dyskusją. Spodziewam się jak zwykle aktywnego udziału w obradach i miłej koleżeńskiej atmosfery. Przewodniczący Oddziału Północno-Zachodniego PTU Piotr Jarzemski 2

3 Zarząd Oddziału Północno-Zachodniego PTU : Komisja Rewizyjna Przewodniczący Piotr Jarzemski Wojewódzki Szpital im. dr J. Biziela, ul. Ujejskiego 75, Bydgoszcz tel. (052) w. 306, fax (052) ptu@jarzemski.pl Wiceprzewodniczący Lech Stachurski Szpital Miejski, im. J. Brudzińskiego, ul. Wójta Radtkego 1, Gdynia tel. (058) Sekretarz Sławomir Listopadzki Wojewódzki Szpital im. dr J. Biziela, ul. Ujejskiego 75, Bydgoszcz tel. (052) , w. 306, slawlist@ozzl.org.pl Skarbnik lek. med. Jacek Szyperski Wojewódzki, Szpital im. dr J. Biziela, ul. Ujejskiego 75, Bydgoszcz tel. (052) , w. 306, szyper@poczta.onet.pl Członek Krzysztof Szkarłat Szpital Specjalistyczny, ul.piechowskiego 36, Kościerzyna tel. (058) , k.szkarlat@szpital.koscierzyna.pl Członek Szymon Kwiatkowski Publiczny Specjalistyczny ZOZ, ul. Poznańska 97, Inowrocław tel. (052) szymon @pharmanet.wm.pl Przewodniczący Członek Członek Stanisław Stępień 10 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką w Bydgoszczy Marek Roslan Szpital Specjalistyczny im. F. Ceynowy w Wejherowie lek. med. Marek Żabiński Miejski Szpital Zespolony w Olsztynie 3

4 Lista Oddziałów Urologii Województwo pomorskie Klinika/Oddział Ordynator Adres Telefon/fax Katedra i Klinika Urologii Akademii Medycznej w Gdańsku Oddział Urologii Szpital Specjalistyczny im. Św. Wojciecha Adalberta Szpital Marynarki Wojennej Szpital Miejski im. J. Brudzińskiego Szpital Specjalistyczny im. F. Ceynowy Szpital Specjalistyczny Wojewódzki Szpital Specjalistyczny prof. dr hab. med. Kazimierz Krajka Arkadiusz Mikszewicz Jan Iwanicki Lech Stachurski Marek Roslan Krzysztof Szkarłat Janusz Kordasz ul. Kliniczna 1A Gdańsk ul. J. Pawła II Gdańsk ul. Polanki Gdańsk ul.wójta Radtkego Gdynia ul. dr. Jagalskiego Wejherowo ul. Piechowskiego Kościerzyna ul. Obrońców Wybrzeża Słupsk wew Województwo zachodnio-pomorskie Klinika Urologii Pomorskiej Akademii Medycznej Wojewódzki Szpital Zespolony Szpital Miejski im. Św. K. Boromeusza Szpital Wojskowy Prof. dr hab. med. Andrzej Sikorski Jerzy Świtała Marek Grabowski Jan Mickiewicz ul. Powstańców Wielkopolskich Szczecin ul. Arkońska Szczecin Al. Wyzwolenia Szczecin ul. Piotra Skargi Szczecin Szpital Wojewódzki im. M. Kopernika Anatol Pachman ul. Chałubińskiego Koszalin

5 Województwo kujawsko pomorskie Klinika/Oddział Ordynator Adres Telefon/fax Katedra i Klinika Urologii, Collegium Medicum UMK Wojewódzki Szpital im. dr Jana Biziela Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką Specjalistyczny Szpital Miejski Wojewódzki Szpital Zespolony Specjalistyczny ZOZ Szpital Specjalistyczny im. dr W. Biegońskiego prof. dr hab. med. Zbigniew Wolski Piotr Jarzemski Stanisław Stępień lek. med. Romuald Butkiewicz lek. med. Jerzy Chajkowski Szymon Kwiatkowski lek. med. Tadeusz Czumiel ul. M. Skłodowskiej- Curie 9, Bydgoszcz ul. Ujejskiego Bydgoszcz ul. Powstańców Warszawy Bydgoszcz ul. Batorego 17/ Toruń ul. Wieniecka Włocławek ul. Poznańska Inowrocław ul. Sikorskiego Grudziądz wew. 306, wew wew Województwo warmińsko-mazurskie Miejski Szpital Zespolony Wojewódzki Szpital Zespolony Oddział Urologii Szpital Powiatowy im. J. Śniadeckiego lek. med. Marek Żabiński lek. med. Jan Meller Wiesław Kotarski ul. Niepodległości Olsztyn ul. Królewiecka Elbląg ul. Warszawska Giżycko wew. 225,

6 WIOSENNE SPOTKANIE NAUKOWE ODDZIAŁU PÓŁNOCNO ZACHODNIEGO GO TOWARZYSTWA GO DARŁOWO, kwietnia 2005 Wiosenne, spotkanie naukowe Oddziału Północno-Zachodniego Polskiego Towarzystwa Urologicznego, odbędzie się w dniach kwietna 2005 roku, w Darłowie. Gospodarzem sympozjum jest zespół Oddziału Urologii Szpitala Wojewódzkiego w Koszalinie, pod kierownictwem ordynatora Anatola Pachmana. Miejscem obrad będzie Hotel Jan w Darłowie Wschodnim. Hotel położony jest na plaży i stanowi część zespołu hotelowo-konferencyjnego wraz z aquaparkiem. Ramowy program spotkania: piątek od godziny 19:30 tradycyjna uroczysta kolacja sobota od godziny 09:00 do obrady Koszty noclegu wraz ze śniadaniem wynoszą: - w pokoju 2 osobowym 110 zł/osoby - w pokoju 1 osobowym 130 zł/osoby W cenie noclegu ze śniadaniem wliczone jest korzystanie bez ograniczeń z jacuzzi, sauny, basenu kąpielowego w głównym budynku, kortu tenisowego oraz parkingu strzeżonego. Inne atrakcje, w tym aquapark są dodatkowo płatne. Organizatorzy nie przewidują opłat za koszty uczestnictwa w spotkaniu! Organizator: Zespół ODDZIAŁU UROLOGII SZPITALA WOJEWÓDZKIEGO im. Mikołaja KOPERNIKA ul. Chałubińskiego KOSZALIN Tel

7 Prezentacja Oddziału Urologii w Koszalinie Oddział Urologii Szpitala Wojewódzkiego im. Mikołaja Kopernika w Koszalinie istnieje od 15 stycznia Usytuowany jest w zabytkowym budynku zbudowanym w 1931 roku, w którym w latach przed II Wojną Światową mieścił się szpital ewangelickiego zgromadzenia Sióstr Diakonisek. Szpital ten miał za zadanie szkolenie pielęgniarek zakonnych oraz opiekę nad zaniedbanymi dziećmi. Organizatorem Oddziału i jego wieloletnim ordynatorem był dr Janusz Karaśkiewicz, który wcześniej utworzył Oddział Urologii w Słupsku i był także jego pierwszym ordynatorem. Można więc śmiało powiedzieć, że dr Karaśkiewicz jest prekursorem urologii na Pomorzu Środkowym. Obecnie Oddział Urologii w Koszalinie liczy 28 łóżek, dysponuje samodzielną salą operacyjna i salą endoskopową. Obejmuje opieką niemal półmilionową populację mieszkańców Pomorza Środkowego. Zespół lekarzy liczy 6 osób wraz z ordynatorem Anatolem, Pachmanem. W oddziale pracuje 19 pielęgniarek (w tym 3 instrumentariuszki), kierowane przez pielęgniarkę oddziałową mgr Edytę Cłapirek. Prawie wszystkie pielęgniarki zaocznie studiują w tym niektóre są w trakcie studiów magisterskich. Rocznie leczonych jest w Oddziale około 1800 pacjentów. W strukturze organizacyjnej pionu urologicznego Szpitala Wojewódzkiego w Koszalinie jest Poradnia Urologiczna, w której udziela się ok. 9 tys.porad rocznie oraz Pracownia USG w której wykonywanych jest ok. 3 tys. badań w ciągu roku. Zespół Oddziału Urologii w Koszalinie: dr n.med. Anatol Pachman - ordynator lek med. Krzysztof Chęciński - specjalista urolog lek. med. Roman Jędrzejewski - specjalista urolog lek. med. Sławomir Firmanty - specjalista urolog lek. med. Marcin Chęciński - w trakcie specjalizacji lek. med. Paweł Pawlicz - lekarz po stażu, pracuje w Oddziale od roku. 7

8 8

9 Program Naukowy Spotkania Oddziału Północno Zachodniego Polskiego Towarzystwa Urologicznego Darłowo 2005 Komitet Naukowy Krzysztof Szkarłat - członek Zarządu prof. dr hab. med. Kazimierz Karjka prof. dr hab. med. Andrzej Sikorski prof. dr hab. med. Zbigniew Wolski 9

10 Program Naukowy Spotkania Oddziału Północno - Zachodniego PTU kwietnia SESJA SZKOLENIOWA - RAK STERCZA Rak stercza standardy postępowania na podstawie EAU GUIDELINES Prezentuje: Piotr Jarzemski, 15 min. Surgery, radiotherapy and endocrine treatment in the management of locally advanced prostate cancer. Tłumaczenie wykładu profesora F.H. Schrodera wygłoszonego podczas Kaszubskiego Sympozjum Urologicznego w Kościerzynie w dniu r. Prezentuje: Krzysztof Szkarłat, 30 min. Postępowanie u chorych z wznową biochemiczną po radykalnej prostatektomii wykonanej z powodu raka. Prezentuje: Krzysztof Szkarłat, Oddział Urologii Szpitala Specjalistycznego w Kościerzynie. 15 min. Dyskusja 15 min. Przerwa - 15 min SESJA REFERATOWA - LAPAROSKOPIA UROLOGICZNA Wyniki retroperitoneoskopowej nefropeksji w leczeniu objawowej nefroptozy. Agata Kaliszczak, Marcin Słojewski, Adam Gołąb, Andrzej Sikorski Katedra i Klinika Urologii, Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie. 7 min. Wyniki odległe laparoskopowej radykalnej nefrektomii. Daniel Lewczak, Maamoun Kraiz, Sławomir Listopadzki i Piotr Jarzemski Wojewódzkiego Szpitala im. dr. Jana Biziela w Bydgoszczy. 7 min. Modyfikacja laparoskopowej techniki nefroureterektomii u chorych z rakiem przejściowokomórkowym górnych dróg moczowych. Piotr Jarecki, Krzysztof Szkarłat, Szpitala Specjalistycznego w Kościerzynie. 7 min. 10

11 Użycie noża harmonicznego podczas zabiegów laparoskopowych w chorobach układu moczowego. Piotr Jarecki, Krzysztof Szkarłat, Szpitala Specjalistycznego w Kościerzynie. 7 min. Dyskusja 20 min SESJA REFERATOWA Jednoczasowa nephrouretero-cystectomia. M. Chęciński, Szpitala Wojewódzkiego w Koszalinie, 5 min. Zaburzenia wzwodu po urazach miednicy małej w latach w województwie pomorskim. M. Draczyński, E. Pawłowska, Katedra i Klinika Urologii, Pomorskiej Akademii Medycznej w Gdańsku. 10 min. Przetoka tętniczo-żylna, rzadkie powikłanie zabiegu PCNL. Ewa Czapkowicz, Stanisław Wroński i Piotr Jarzemski, Wojewódzkiego Szpitala im. dr. Jana Biziela w Bydgoszczy. 5 min. Ocena porównawcza pęcherza nadreaktywnego w grupie kobiet i mężczyzn. Agata Kaliszczak, Marcin Słojewski, Artur Lemiński, Andrzej Sikorski, Katedra i Klinika Urologii, Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie. 5 min Zakażona torbiel moczownika -przypadek kazuistyczny. M. Klim, J. Głuchowski, J. Kordasz, J. Ołubiec, R. Krupniewicz, Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Słupsku. 5 min. Urosepsa w ciąży. Adam Gołąb, Katedra i Klinika Urologii, Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie. 5 min. Dyskusja - 30 min. Przerwa - 15 min 11

12 SESJA REFERATOWA Inhibitory proteazy i kamica moczowodowa. Opis Przypadku. K. Węgrzyn, M. Roslan, M. Strzyżewski, M. Lubocki, Szpitala Specjalistycznego im. F. Ceynowy w Wejherowie. 5 min. Spontaniczna regresja nowotworów układu moczowego. K. Kamecki,Sz. Kwiatkowski. S. Wrotek, W. Kozak, Oddział Urologii w Inowrocławiu, Zakład Immunologii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. 5 min. Sprawozdanie z II Międzynarodowgo kursu Naukowo-Szkoleniowego Leczenie naciekającego raka pęcherza moczowego i techniki odprowadzania moczu po cystektomii. W. Lauer, Katedra i Klinika Urologii, Pomorskiej Akademii Medycznej w Gdańsku. 15 min. Dyskusja - 5 min SPRAWY RÓŻNE Kondycja Urologii w Polsce Północnej. Piotr Jarzemski, Przewodniczący Oddziału Północno -Zachodniego PTU Zakończenie spotkania 12

13 Streszczenia Prezentowanych Prac 13

14 POSTĘPOWANIE U CHORYCH Z WZNOWĄ BIOCHEMICZNĄPO RADY- KALNEJ PROSTATEKTOMII WYKONANEJ Z POWODU RAKA K. Szkarłat Oddział Urologii Szpitala Specjalistycznego w Kościerzynie Ordynator: Krzysztof Szkarłat U około 40 % mężczyzn poddanych radykalnej prostatektomii z powodu CaP stwierdza się pojawienie dodatnich wartości PSA w trakcie kontroli ambulatoryjnej. Zarówno czas oraz rodzaj leczenia uzupełniającego zależą od wartości progowych jak i tempa narastania PSA. Wielu autorów podaje różne wartości progowe (od 0,1 do 0,5 ng/ml) mające być wskazaniem do leczenia. O rodzaju wznowy (miejscowa lub uogólniona) wnioskować można na podstawie czasu podwojenia stężenia PSA (PSAD) lub szybkości jego narastania (PSAV). W pracy omówiono wskazania do biopsji połączenia cewkowo pęcherzowego w zależności od wyniku badania mikroskopowego i pooperacyjnych poziomów PSA. Krytycznej ocenie poddano wykonywane w przypadku wznowy biochemicznej badania dodatkowe (CT, scyntygrafia) Na przykładzie przedstawionego przypadku klinicznego 64 letniego chorego ze wznową biochemiczną spróbowano utworzyć algorytm postępowania. WYNIKI RETROPERITONEOSKOPOWEJ NEFROPEKSJI W LECZENIU OBJAWOWEJ NEFROPTOZY Agata Kaliszczak, Marcin Słojewski, Adam Gołąb, Andrzej Sikorski Katedra i Klinika Urologii, Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Andrzej Sikorski Wstęp: Objawowe opadanie nerki jest rzadkim schorzeniem, które wymaga leczenia chirurgicznego jedynie w wybranych przypadkach. Nefropeksja laparoskopowa (NL) ze względu na swój minimalnie inwazyjny charakter stanowi atrakcyjną metodę w leczeniu tego stanu. Cel pracy: Przedstawiamy własne doświadczenia w zakresie kwalifikacji do NL, techniki chirurgicznej wraz z oceną pooperacyjnej jakości życia i wyników odległych. 14

15 Materiał i metody: Od lutego 2003 do stycznia 2005 zabiegowi NL poddano siedem pacjentek w wieku od 25 do 58 lat (średni wiek 40,6) z objawowym opadaniem nerki. We wszystkich przypadkach operowana była nerka prawa z dostępu pozaotrzewnowego. U wszystkich pacjentek wykonano przed operacją urografię robiąc zdjęcia w pozycji leżącej i stojącej w celu dokumentacji opadania nerki na wysokość większą niż półtora trzonu kręgu. Pięć spośród operowanych chorych poddano pooperacyjnej ocenie obejmującej kwestionariusz jakości życia, urografię kontrolną i posiew moczu. Dwie pacjentki wyłączono z kontroli ze względu na zbyt krótki okres pooperacyjny. Wyniki: Każdorazowo zabiegi zakończyły się powodzeniem bez powikłań śródoperacyjnych. Średni czas operacji wynosił 66 minut (min. 35 maks. 90 minut). Utrata krwi nigdy nie przekroczyła 10 ml. Zabieg polegał na całkowitym wypreparowaniu nerki i na założeniu dwóch lnianych szwów mocujących torebkę włóknistą nerki do brzegu mięśnia lędźwiowego. Średni czas hospitalizacji po zabiegu wynosił 1,8 dnia ( min. 1- maks. 3 dni ). Pooperacyjna urografia wykazała prawidłową pozycję nerki zarówno w pozycji leżącej jak i stojącej oraz brak cech jej opadania u wszystkich kontrolowanych chorych. Wszystkie chore donosiły o ustąpieniu objawów i u żadnej z nich nie stwierdzono w okresie obserwacji wynoszącym 14,6 miesiąca (4-24 miesiące) nawrotu dolegliwości. Jedynie jedna chora oceniła poprawę jako umiarkowaną w porównaniu ze znaczącą poprawą zgłaszaną przez pozostałe cztery chore. Przed i pooperacyjne posiewy moczu były ujemne. Wnioski: Leczenie operacyjne objawowej nefroptozy powinno być wykonywane jedynie w wybranych przypadkach. Nefropeksja na drodze retroperitoneoskopii jest metodą minimalnie inwazyjną i zapewnia doskonały efekt kliniczny i kosmetyczny oraz w znaczący sposób poprawia jakość życia chorych. Wybór metody operacyjnej w leczeniu objawowej nefroptozy powinien być oparty na indywidualnym doświadczeniu i wyposażeniu ośrodka. WYNIKI ODLEGŁE LAPAROSKOPOWEJ RADYKALNEJ NEFREKTOMII Daniel Lewczak, Maamoun Kraiz, Sławomir Listopadzki i Piotr Jarzemski Wojewódzkiego Szpitala im. dr. Jana Biziela w Bydgoszczy Ordynator: Piotr Jarzemski Wstęp: Technika laparoskopwa znajduje coraz szersze zastosowanie w leczeniu chorób układu moczowego w tym również nowotworów. Zanim operacje usunię- 15

16 cia nowotworowo zmienionej nerki będą standardem w urologii, konieczne jest prowadzenie badań, oceniających wyniki odlegle tego typu zabiegów. W pracy przedstawiamy pięcioletnie obserwacje pacjentów operowanych w naszym ośrodku. Materiał: Od 1998 do 2003 roku wykonano 52 operacje usunięci nowotworowo zmienionej nerki techniką laparoskopową. Analizie poddano 39 pacjentów, u których rozpoznano raka jasnokomórkowego nerki. Wieku operowanych wynosił od 16 do 75 lat, średnio 57 lat. Nerkę prawą usunięto u 23 chorych, lewą u nerek usunięto z dostępu przezotrzewnowego, 3 zaotrzewnowego. Guz był umiejscowiony w biegunie górnym u 12 operowanych, w dolnym u 15 i w części środkowej u 12. Wielkość guza wynosiła od 2,5 do 9,5 cm, średnio 4,8 cm. Stopień zawansowania wynosił: T1 20, T2 13, T3 6. Stopień złośliwości G1 11, G2 28, G3 0. U żadnego chorego nie stwierdzono przerzutów odległych i przerzutów do węzłów chłonnych. Wyniki: Wszyscy pacjenci poddawani są okresowej kontroli w Przyszpitalnej Poradni Urologicznej. Czterech chorych obserwujemy ponad 5 lat, dziewięciu od 3 do 5 lat, szesnastu od 2 do 3 lat i dziesięciu do 2 lat (Tabela1). Czas obserwacji Liczba operowanych Wznowa > lat lat lat 10 0 W okresie prowadzonych obserwacji żaden pacjent nie umarł z powodu rozsiewu procesu nowotworowego. Bez wznowy żyje 38 (97,4 %) chorych. Tylko u jednego (2,56%) nastąpiła wznowa choroby nowotworowej, pomimo operacji guza o niskim stopniu złośliwości. Była to izolowana wznowa w sieci większej. Pierwotny guz w usuniętej nerce miał 5 cm średnicy i był w stopniu zaawansowania pt1n0m0, G2. Nawrót choroby nowotworowej nastąpił w 3 lata po usunięciu nerki. Wnioski: Laparoskopowa nefektomia spełnia wszystkie warunki nefrektomii radykalnej u chorych z nowotworem nerki. Jest metodą bezpieczną i mniej inwazyjną od zabiegów otwartych. Nie stwierdzono w dotychczasowych obserwacjach zwiększonego ryzyka rozsiewu procesu nowotworowego (1 przypadek wznowy) lub obecności wszczepów do miejsc po trokarze. Ocena odległych wyników laparoskopowej radykalnej nefrektomii wymaga dalszych badań i wieloletniej obserwacji. 16

17 MODYFIKACJA LAPAROSKOPOWEJ TECHNIKI NEFROURETEREKTO- MII U CHORYCH Z RAKIEM PRZEJŚCIOWOKOMÓRKOWYM GÓRNYCH DRÓG MOCZOWYCH Piotr Jarecki, Krzysztof Szkarłat Oddział Urologii Szpitala Specjalistycznego w Kościerzynie Ordynator: Krzysztof Szkarłat Nowotwory przejściowo komórkowe górnych dróg moczowych stanowią poważny problem terapeutyczny. Rzadko istnieje możliwość ich endoskopowego leczenia. Najczęściej konieczne jest wykonanie jednoczasowego usunięcia nerki i moczowodu wraz z jego ujściem pęcherzowym. Klasyczny zabieg nefrouretrektomii wykonywany jest z dwóch cięć z dostępu poza otrzewnowego. Rzadziej (zwłaszcza w przypadku jednoczesnej limfadenektomii) stosuje się dostęp przezotrzewnowy z rozległym cieciem pośrodkowym. Wprowadzenie małoinwazyjnych metod chirurgicznych pozwoliło na przezcewkowe usuniecie rozety ujścia moczowodowego i laparoskopowe usuniecie nerki. Często jednak zablokowanie dolnego odcinka moczowodu powoduje znaczne zwiększenie rozmiarów nerki, co sprawia, że jej usuniecie w całości jest niemożliwe. Rozkawałkowanie zaś utrudnia znacznie ocenę histopatologicznego zaawansowania. Dodatkowo w przypadku lokalizacji guza w dystalnym odcinku moczowodu, przezcewkowa resekcja stwarza niebezpieczeństwo rozsiewu komórek nowotworowych poza pęcherz. Proponujemy modyfikacje techniki laparoskopowej, polegająca na małoinwazyjnym preparowaniu i uwolnieniu nerki oraz jej usunięciu wraz z moczowodem z cięcia Pfanenstilla. Tym sposobem operowaliśmy 4 chorych. Średni czas pobytu na Oddziale wynosił 6 dni. W naszej ocenie ten sposób postępowania zmniejsza dolegliwości bólowe chorego i pozwala na zachowanie tzw. jałowości onkologicznej. UŻYCIE NOŻA HARMONICZNEGO PODCZAS ZABIEGÓW LAPAROSKOPOWYCH W CHOROBACH UKŁADU MOCZOWEGO Piotr Jarecki, Krzysztof Szkarłat, Jerzy Sroczyński Oddział Urologii Szpitala Specjalistycznego w Kościerzynie Ordynator: Krzysztof Szkarłat Wstęp: W dobie dynamicznie rozwijających się technik endoskopowych laparo- 17

18 skopia zajmuje uznane miejsce w leczeniu chorób układu moczowego. Przebieg operacji, który w dużej mierze zależy od dobrego uwidocznienia pola operacyjnego, może być utrudniony przez krwawienie, szczególnie podczas częściowego usuwania narządów miąższowych. Wprowadzenie do instrumentarium laparoskopii noża harmonicznego ułatwia kontrolę hemostazy. Materiał i metoda: W okresie od stycznia 2005 na Oddziale Urologii Szpitala w Kościerzynie operowano metodą laparoskopową z użyciem noża harmonicznego 18 pacjentów (9 nefrektomii, 1 częściową resekcję nerki, 4 nefroureterektomie oraz 4 prostatektomie). Podczas zabiegów używano sprzętu firm Olympus (Sono Surg) oraz Johnson&Johnson (Ultracision). Porównano skuteczność oraz funkcjonalność oraz aspekty ekonomiczne obu urządzeń. Wyniki: Oba narzędzia wykazały się równą skutecznością hemostatyczną. Nie stwierdzono różnic w ocenie utraty śródoperacyjnej krwi. Sono Surg wydaje się być bardziej ergonomiczny, łatwiejszy w manipulowaniu. Ultracision natomiast bardziej funkcjonalny podczas preparowania tkanek. JEDNOCZASOWA NEPHROURETERO-CYSTECTOMIA Marcin Chęciński Szpitala Wojewódzkiego w Koszalinie Ordynator: Anatol Pachman Opis operacji usunięcia pęcherza moczowego, podczas której zaistniała konieczność jednoczesnego usunięcia nerki. ZABURZENIA WZWODU PO URAZACH MIEDNICY MAŁEJ W LA- TACH W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM. M. Draczyński, E. Pawłowska, Katedra i Klinika Urologii, Pomorskiej Akademii Medycznej w Gdańsku Kierownik Kliniki: prof. dr. hab. med. Kazimierz Krajka 18

19 PRZETOKA TĘTNICZO-ŻYLNA, RZADKIE POWIKŁANIE ZABIEGU PCNL Ewa Czapkowicz, Stanisław Wroński i Piotr Jarzemski Wojewódzkiego Szpitala im. dr. Jana Biziela w Bydgoszczy Ordynator: Piotr Jarzemski Wstęp: Przetoki tętniczo-żylne nerek w 70-75% mają charakter nabyty, stanowiąc najczęściej powikłania po przeprowadzonych przeskórnych procedurach urologicznych, w tym PCNL. Przetoki w ok. 70% ulegają samoistnemu zamknięciu. Mogą przebiegać bezobjawowo lub manifestować się klinicznie w sposób pośrednio czy też bezpośrednio zagrażający zdrowiu i życiu pacjenta. Jednym z głównych zagrożeń jest krwawienie z wtórną ostrą anemizacją. W pracy przedstawiono problemy diagnostyczne i terapeutyczne u dwóch pacjentów z jatrogenną przetoką tętniczo-żylną. U obu zastosowano embolizację, jako leczenie z wyboru. Materiał i metoda: Materiał obejmuje 2 pacjentów w wieku 20 i 51 lat, u których w pierwszej i czwartej dobie, po przebytym zabiegu PCNL, wystąpiło krwawienie z wtórną anemizacją. Chorzy wymagali uzupełnienia niedoboru przetoczeniami KKCz i osocza. Pomimo zastosowanego intensywnego leczenia zachowawczego nie uzyskano ustąpienia krwawienia. Po ustabilizowaniu stanu ogólnego, u obu pacjentów wykonano arteriografię tętnicy nerkowej, potwierdzając wstępne rozpoznanie przetoki tętniczo-żylnej. Również u obu chorych w trakcie arteriografii, po zlokalizowaniu miejsca przetoki, wykonano selektywną embolizacją. Wyniki: W obu przypadkach uzyskano całkowite ustąpienie krwawienia w wyniku zamknięcia przetoki A-V. Wnioski: Selektywna embolizacja nabytej przetoki tętniczo-żylnej nerki stanowi metodę z wyboru, cechującą się wysoką efektywnością, oszczędnością miąższu nerkowego, dobrą tolerancją w porównaniu z innymi bardziej agresywnymi procedurami. 19

20 OCENA PORÓWNAWCZA PĘCHERZA NADREAKTYWNEGO W GRUPIE KOBIET I MĘŻCZYZN. Agata Kaliszczak, Marcin Słojewski, Artur Lemiński, Andrzej Sikorski Katedra i Klinika Urologii, Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Andrzej Sikorski Wprowadzenie: Nadreaktywność pęcherza moczowego jest patologią fazy gromadzenia moczu. Rozpoznanie opiera się na podawaniu w wywiadzie nagłej potrzeby oddania moczu i/lub wykazanie w cystometrii mimowolnych skurczów wypieracza pęcherza moczowego. Cel pracy: Charakterystyka pęcherza nadreaktywnego u kobiet i mężczyzn kierowanych na badania do pracowni urodynamicznej Materiał i metody: Spośród 336 kolejnych chorych kierowanych na badania urodynamiczne wyselekcjonowano grupę 75 kobiet i mężczyzn u których w trakcie cystometrii stwierdzono mimowolne skurcze wypieracza. Badana grupa zawierała 36 kobiet w przedziale wieku lat (średnio 61,7) i 39 mężczyzn w wieku od roku życia (średnia 58,7). Cystometrię wykonano w sposób standardowy. Wszystkim zalecono przed badaniem wypełnienie dziennika mikcji (minimum 3 doby). Analizowano dane z wywiadu oraz parametry urodynamiczne: pojemność funkcjonalną, maksymalną pojemność cystometryczną, podatność pęcherza moczowego. W trakcie badania wykonano próby prowokacyjne (próbę kaszlową i próbę Valsalvy). Wyniki: Czynnościowa pojemność pęcherza moczowego na podstawie dziennika mikcji była mniejsza od maksymalnej cystometrycznej u 66,7% kobiet i 64,2% mężczyzn odpowiednio do płci średnio o 134 ml i 232 ml. Podatność poniżej 20 ml/cm H2O obserwowano u 44,4% kobiet i 53,7% mężczyzn. Próbę prowokacyjną z utratą moczu zarejestrowano u 63,9% kobiet i 12,8% mężczyzn. Wysiłkowe nietrzymanie moczu podało w wywiadzie 77,7% kobiet, czego nie obserwowano u mężczyzn. Objawy charakterystyczne dla BPH podawało 43,5% mężczyzn. Po zabiegach na gruczole krokowym było 12,8% mężczyzn. Po wcześniejszych operacjach z powodu nietrzymania moczu było 30,5% kobiet. Neurologiczne tło nadreaktywności wykazano u 30,7% mężczyzn i 13,8% kobiet. Wnioski.Zarówno u kobiet jak i mężczyzn pojemność funkcjonalna pęcherza moczowego jest mniejsza od maksymalnej cystometrycznej. Podatność ścian pęcherza moczowego jest obniżona u obu płci. Neurologiczne tło nadreaktywności można wykazać u nielicznego odsetka chorych obu płci. U kobiet nadreaktywność najczęściej kojarzy się z wysiłkowym nietrzymaniem moczu, a u mężczyzn z łagodnym rozrostem gruczołu krokowego. 20

21 ZAKAŻONA TORBIEL MOCZOWNIKA PRZYPADEK KAZUISTYCZNY M. Klim, J. Głuchowski, J. Kordasz, J. Ołubiec, R. Krupniewicz Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Słupsku Ordynator: Janusz Kordasz Nieprawidłowości moczownika występujące w życiu dorosłym są rzadkie. Po porodzie pozostałością moczownika jest więzadło pępkowe środkowe. W przypadku gdy nie ulegnie ono zarośnięciu lub ponownie się otworzy możemy mieć do czynienia z następującymi patologiami: szczeliną pępkową, torbielą moczownika, uchyłkiem szczytu pęcherza lub przetoką pępkową. Autorzy przedstawili opis przypadku zakażonej torbieli moczownika u 52-letniej pacjentki, u której wystąpiła gorączka, objawy dysuryczne i bóle podbrzusza. Diagnoza została postawiona na podstawie badania fizykalnego i badań dodatkowych: ultrasonografii, tomografii komputerowej, cystografii i cystoskopii. Postępowanie lecznicze polegało na wdrożeniu antybiotykoterapii, a następnie chirurgicznym usunięciu torbieli moczownika wraz z rozetką pęcherza. Nie obserwowano powikłań pooperacyjnych. Wnioski:. Diagnostyka różnicowa bólu podbrzusza z obecnością guza powinna obejmować także zakażoną torbiel moczownika. 2. Tomografia komputerowa jest skutecznym narzędziem diagnostycznym. 3. Postępowaniem z wyboru jest chirurgiczne usunięcie torbieli moczownika wraz z rozetką pęcherza. UROSEPSA W CIĄŻY Adam Gołąb Katedra i Klinika Urologii, Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Andrzej Sikorski Ciąża jest stanem w którym dochodzi do dużych zmian czynnościowych i anatomicznych, co skutkuje zwiększonym ryzykiem wystąpienia patologii. Wśród powikłań urologicznych na szczególną uwagę zasługuje zakażenie układu moczowego /ZUM/. Jest to najczęstsza infekcja bakteryjna w ciąży, mogąca być przyczyną przedwczesnego porodu. W skrajnych przypadkach ZUM prowadzi do urosepsy, stanowiącej bezpośrednie zagrożenie życia. Śmiertelność w urosepsie może sięgać nawet 90%. Przedstawiono przypadek urosepsy u 32 letniej pacjentki w 27 tyg. ciąży. 21

22 INHIBITORY PROTEAZY I KAMICA MOCZOWODOWA. OPIS PRZYPADKU K. Węgrzyn, M. Roslan, M. Strzyżewski, M. Lubocki Szpitala Specjalistycznego im. F. Ceynowy w Wejherowie Ordynator: dr n. med Marek Roslan Cel pracy: Jest przedstawienie przypadku kamicy moczowodowej u pacjenta leczonego inhibitorem proteazy (Indinawir). Materiał i metoda: Praca przedstawia przypadek 39 letniego chorego przyjętego z powodu pobolewań w lewej okolicy lędźwiowej od kilku miesięcy. Pacjent leczony z powodu zakażenia retrowirusem. Uzupełniono diagnostykę i z rozpoznaniem kamicy moczowodowej po stronie lewej zakwalifikowano do operacji endoskopowej. Wyniki: Wykonano operację URSL usuwając doszczętnie złóg średnicy 7 mm. Wnioski: Opisany przypadek jest potwierdzeniem doniesień o występowaniu kamicy po zastosowaniu inhibitorów proteazy. SPONTANICZNA REGRESJA NOWOTWORÓW UKŁADU MOCZOWEGO Krzysztof Kamecki, Szymon Kwiatkowski, Sylwia Wrotek, Wiesław Kozak Oddział Urologii w Inowrocławiu, Zakład Immunologii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Ordynator: Szymon Kwiatkowski Całkowita spontanicznej regresja nowotworu (CSR complete spontaneous regression) jest definiowana jako całkowity zanik jawnej klinicznie choroby nowotworowej w pełnym okresie obserwacji, bez stosowania metody leczenia, która wg aktualnej wiedzy mogłaby przynieść korzyść w danej sytuacji. Przypadki samoistnej regresji guzów nowotworowych są obserwowane niezwykle rzadko, najczęściej w przypadkach guzów litych, w nowotworach nerek, czerniaku, nerwiaku zarodkowym oraz kosmówczaku. Obserwacja regresji guzów nowotworowych była podstawą empirycznie rozwijanych na przestrzeni wieków metod leczenia chorób nowotworowych. Wiele z tych metod z różnych względów zarzucono. Obecnie w poszukiwaniu sposobów na zwiększenie przeciwnowotworowej odpo- 22

23 wiedzi immunologicznej poddaje się ponownej analizie dawne, nie uznawane i nie stosowane obecnie metody leczenia. W pracy przeanalizowano dostępne wiarygodne publikacje opisujące dobrze udokumentowane przypadki kliniczne. Analiza tych przypadków ujawnia częste występowanie ostrych infekcji poprzedzających remisję nowotworu. Można się spodziewać, że kluczową rolę w takich przypadkach pełni uaktywnienie pewnych mechanizmów immunologicznych, wymagających dalszych badań. Podejmowane są próby ustalenia czynników sprzyjających lub warunkujących wystąpienie samoistnej odpowiedzi przeciwnowotworowej organizmu. Czynniki te mogą stać się punktem wyjścia dla opracowania nowych, być może przełomowych metod leczenia. SPRAWOZDANIE Z II MIĘDZYNARODOWGO KURSU NAUKOWO-SZKOLENIOWEGO LECZENIE NACIEKAJĄCEGO RAKA PĘCHERZA MOCZOWEGO I TECHNIKI ODPROWADZANIA MOCZU PO CYSTEKTOMII. W. Lauer, Katedra i Klinika Urologii, Pomorskiej Akademii Medycznej w Gdańsku. Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Kazimierz Krajka 23

24 Serdecznie zapraszamy na: Jesienne spotkanie Oddziału Północno Zachodniego Polskiego Towarzystwa Urologicznego, które odbędzie się w dniach września 2005 r. w Kościerzynie. Gospodarzem spotkania będzie zespół Oddziału Urologii Szpitala Specjalistycznego w Kościerzynie pod kierownictwem dr. n med. Krzysztofa Szkarłata Biuletyn Oddziału Północno-Zachodniego Polskiego Towarzystwa Urologicznego Redaguje kolegium Redaktor naczelny: Piotr Jarzemski Wydawca: Wydawnictwo WM ISBN xxxxxxxx Wszelkie prawa zastrzezone 24