D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 2 OD AUTORA:

Transkrypt

1

2 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 2 OD AUTORA: Niniejsza publikacja jest pierwszą próbą napisania słoweńsko-polskiego słownika tematycznego z przeznaczeniem dla szerokiego grona odbiorców, w szczególności dla uczniów i studentów. Rok temu powstała znacznie okrojona darmowa wersja, która jednak zawierała drobne błędy i była bardzo ograniczona pod względem słownictwa. Wersja komercyjna została poprawiona - każde słowo było sprawdzane w "Słowniku języka słoweńskiego". Dzięki temu w poszczególnych hasłach zamieszczono akcenty, co jest szczególnie przydatne dla studentów słowenistyki. Hasła zostały zaczerpnięte z wielu źródeł, w szczególności ze słowników języka słoweńskiego, korpusu języka słoweńskiego "Nova beseda" oraz słoweńskiej prasy. Słownik w całości został napisany w Polsce; powstał bez żadnych dotacji. Zakres opracowanego materiału powinien wystarczyć do opanowania języka słoweńskiego na poziomie A1-B1. Jeśli chodzi o język słoweński, to możliwości prowadzenia badań leksykalnych są ogromne, lecz jest to działalność niedochodowa, w związku z czym na rynku jest bardzo mało publikacji do nauki tego języka. Oprócz tego słownika w planie jest opracowanie kilku innych słowników mających wypełnić tę lukę. W kilkunastu hasłach oznaczonych * nie ma akcentów - haseł tych nie było w "Słowniku języka słoweńskiego". Zdjęcia pochodzą ze zbiorów własnych autora, a układ tekstu został dobrany w taki sposób, aby był jak najbardziej czytelny. Dariusz Sieczkowski

3 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 3 SPIS TREŚCI 1.KOLEJE ŻYCIA 1. Rodzina 6 2. Czynności codzienne 8 3. Dom i mieszkanie Sen Ciąża i dzieciństwo Młodość i życie dorosłe Starość Śmierć Życie towarzyskie Miłość Małżeństwo Szkoła Studia Problemy CZŁOWIEK 1. Dane osobowe Cechy charakteru i osobowości Emocje i uczucia Ciało Wygląd Inteligencja Nałogi Zmysły Zdrowie U dentysty HANDEL I USŁUGI 1. Zakupy Artykuły spożywcze Gastronomia Mięso Napoje Odzież Obuwie Owoce i warzywa Drogeria Artykuły AGD Artykuły RTV Komunikacja miejska Poczta Telekomunikacja PODRÓŻ 1. Podróż pociągiem Podróż drogą powietrzną Podróż drogą wodną Podróż samochodem Nocleg Kemping Granica 81

4 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 4 5. CZAS WOLNY 1. Film Konkursy i hazard Teatr Muzyka Instrumenty muzyczne Taniec Sztuka pojęcia ogólne Malarstwo Fotografia Literatura Zwierzęta domowe NAUKA 1. Pojęcia ogólne Astronomia Fizyka Optyka Chemia Matematyka Geometria Filozofia Językoznawstwo Gramatyka Genetyka TECHNIKA 1. Budownictwo Komputer Internet Oprogramowanie Przemysł Elektrotechnika Energetyka Samochód BIZNES 1. Pieniądze Bankowość Gospodarka Giełda Handel Przedsiębiorstwo Praca Zawody Ubezpieczenia PRZYRODA 1. Pogoda Przestrzeń Ssaki Ptaki Drzewa Ekologia Materiały Pierwiastki Rolnictwo 162

5 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" SPOŁECZEŃSTWO: 1. Pojęcia ogólne Polityka Wybory Religia Protest Media Miasto Migracja Państwa Miasta Narody SPORT: 1. Dyscypliny sportowe Rywalizacja Piłka nożna Hokej na lodzie Lekkoatletyka Skoki narciarskie Tenis Koszykówka Boks PRZESTĘPCZOŚĆ 1. Przestępczość pospolita Przestępczość zorganizowana Przestępczość gospodarcza Sąd Więzienie SIŁY ZBROJNE 1. Wojsko Broń Woina Służby specjalne KATASTROFY I KLĘSKI ŻYWIOŁOWE 1. Wulkan Powódź Trzęsienie ziemi Pożar Katastrofa - pojęcia ogólne Wypadek Katastrofa ekologiczna 235

6 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 6 1. KOLEJE ŻYCIA 1.1 RODZINA adópcija adoptirana hči adoptíranje adoptírati bábica bil je potomec ameriških priseljencev biti iz dobre družine bližnji sorodnik bràt brátec bratje in sestre brátranec četvórček člani družine daljni sorodnik dati otroka v posvojitev dedek in babica družína družina brez otrok družina je osnovna celica družbe družínica družínski družinski album družinski prijatelj družinsko srečanje dvojajčna dvojčka dvójček edínec edínka enojajčna dvojčka hčerin mož hčérka hči je odrasla ima brata ima dve sestri izgubil je oba starša je oče dveh otrok kakršna mati, taka hči máma mámica máti mlada mati mlajša sestra nájdenček nájdenka najpomembnejša stvar v življenju nečák nečákinja ni mogla imeti lastnih otrok nima ne brata ne sestre adopcja adoptowana córka adopcja adoptować babcia był potomkiem amerykańskich imigrantów pochodzić/być z dobrego domu bliski krewny brat braciszek rodzeństwo kuzyn czworaczek członkowie rodziny daleki krewny oddać dziecko do adopcji dziadek i babcia rodzina bezdzietna rodzina rodzina jest podstawową komórką społeczną rodzinka rodzinny album rodzinny przyjaciel rodziny rodzinne spotkanie bliźnięta dwujajowe bliźniak jedynak jedynaczka bliźnięta jednojajowe mąż córki córka córka dorosła/córka jest dorosła ma brata ma dwie siostry stracił oboje rodziców jest ojcem dwojga dzieci jaka matka, taka córka mama mama, mamusia mama, matka młoda matka młodsza siostra znajda /chłopiec/ znajda /dziewczyna/ najważniejsza rzecz w życiu siostrzeniec siostrzenica nie mogła mieć (własnych) dzieci nie ma brata, ani siostry

7 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 7 obiskati staro mater ôče ôčka oddati v posvojitev odločila se je za adoptiranje otroka otroci iz prvega zakona pólbràt pólsêstra posvojítev posvojíti potomci podedujejo lastnosti staršev potómec prábábica prádéd práprábábica práprádéd prava sestra právnúk právnúkinja prédnik rodila je trojčke sêstra sestríčna siamska dvojčka skrben oče skrbna mati snáha soródnik stara mama starejša sestra starejši brat stari oče stari starši stárši stríc svák svákinja šestčlanska družina ta družina stanuje v našem bloku ta ura mi je družinski spomin tást tášča têta têtka to je moj brat trójček újec újna ustvaril si je družino v prisotnosti staršev vnúk vnúkec vnúkinja zanemarjati družino zèt odwiedzić babcię ojciec tata oddać do adopcji zdecydowała się na adopcję dziecka dzieci z pierwszego małżeństwa brat przyrodni siostra przyrodnia adopcja adoptować potomkowie dziedziczą cechy rodziców potomek prababcia pradziadek praprababcia prapradziadek siostra biologiczna prawnuk prawnuczka przodek urodziła trojaczki siostra kuzynka bliźnięta syjamskie troskliwy ojciec troskliwa matka synowa krewny babcia starsza siostra starszy brat dziadek dziadkowie rodzice stryj szwagier szwagierka sześcioosobowa rodzina ta rodzina mieszka w naszym bloku ten zegar jest dla mnie pamiątką rodzinną teść teściowa ciotka, ciocia ciotka to mój brat trojaczek wujek wujenka założył rodzinę w obecności rodziców wnuk wnuczek wnuczka zaniedbywać rodzinę zięć

8 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" CZYNNOŚCI CODZIENNE bráti brati na glas brisati prah česáti česati lase dajáti dáti dati sinu denar za kino fotografírati gledati film/televizijo gledati se v ogledalu gledati skozi okno hodíti hoditi ob berglah hoditi peš v službo hoditi sem ter tja po sobi hoditi v cerkev hoditi v šolo igráti igráti se iskáti íti iti iz sobe iti k frizerju iti na delo izkljúčiti izlíkati izpíti izpolniti obljubo izpolnjevati svoje obveznosti izposodíti izsušíti jahati na konju je in pije je za tri jésti kúhati kupováti lagáti líkati mama češe hčerko ménjati, menjáti načŕt načrtováti načrtovati prihodnost narediti kosilo nazaj dati neprijetno presenečenje ni se mogel odločiti nikoli ne pospravi za seboj noče si umivati zob o tem se bomo pogovorili kasneje obísk czytać czytać na głos/głośno ścierać kurze czesać czesać włosy dawać dać dać synowi pieniądze na kino fotografować, sfotografować oglądać film/telewizję oglądać sie w lustrze patrzył przez okno chodzić chodzić o kulach chodzić pieszo do pracy chodzić tu i tam po pokoju chodzić do kościoła chodzić do szkoły grać bawić się szukać iść wyjść z pokoju iść do fryzjera iść do pracy wyłączyć wyprasować wypić spełnić obietnicę wypełniać swoje obowiązki wypożyczyć wysuszyć jechać konno, jeździć konno je i pije je za trzech jeść gotować kupować kłamać prasować mama czesze córkę zmienić, wymienić plan planować planować przyszłość przyrządzić obiad oddać niemiła niespodzianka nie mógł się zdecydować nigdy po sobie nie posprząta nie chce myć zębów porozmawiamy o tym później wizyta, odwiedziny

9 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 9 obiskáti obiskávati obljúba obljubil je, da bo prišel obljubíti obljubiti in dati je dvoje obvéznost odhájati odločíti, odlóčiti odpírati odpréti oglédati opráti oprati avtomobil oprati lase pazljivo poslušati peljati psa na sprehod pere in lika péti píti plačeváti plávati plésati počesáti pogledala se je v ogledalu pogovarjáti se pogovarjati se po telefonu pogóvor pogovoríti se pomágati pomiti in pobrisati posodo pomiti okna pomiti skodelice pomiti z vročo vodo pomivati posodo posanjáriti posesáti posláti poslúšati poslušati samo z enim ušesom posodíti pospráviti posprávljati pospremil je goste do vrat pošalíti se potrkati na vrata povabíti práti prati pralnem stroju prebral bom članek prebráti preglédati prepír prepírati se presenéčenje presenétiti odwiedzić odwiedzać obietnica obiecał, że przyjdzie obiecać łatwo obiecać, trudniej zrobić obowiązek odchodzić, wychodzić, odjeżdżać zdecydować, zadecydować otwierać otworzyć obejrzeć (się) wyprać umyć samochód umyć włosy uważnie słuchać wyprowadzać psa na spacer pierze i prasuje śpiewać pić 1. płacić 2. spłacać pływać tańczyć uczesać obejrzała się w lustrze rozmawiać rozmawiać przez telefon rozmowa porozmawiać pomagać zmyć/umyć i wytrzeć naczynia umyć okna umyć szklanki umyć pod gorącą wodą zmywać naczynia pomarzyć (sobie) poodkurzać wysłać słuchać słuchać jednym uchem pożyczyć posprzątać sprzątać odprowadził gości do drzwi zażartować zapukać do drzwi zaprosić prać prać w pralce przeczytam artykuł przeczytać przejrzeć kłótnia kłócić się zaskoczenie, niespodzianka zaskoczyć

10 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 10 prezračiti sobo prihájati priti na obisk prižgal je luč in šel odpirat prodájati rad bi ti nekaj povedal razglédati se sanjáriti sedeči življenjski slog sedel je pri mizi in jedel sesáti sesati s sesalnikom sesati sobo dvakrat na teden sestájati se sestánek sestanek je bil preložen skúhati sléči se slovesno obljubiti smúčati spíti sprehajati psa sprehajati se ob jezeru sprehòd sprehod po trgovinah sprehodíti se stríči stušírati se sušíti šalíti se šívati tako kot vsakič uči se kuhati umázati umíti umiva se z mrzlo vodo umívati umivati se z milom vabíti vadijo vsak dan váditi vrniti denar vrniti se domov vrniti se v sobo po ključ vrníti, vŕniti vsako jutro se dolgo češe vsakodnevna rutina zahvalíti se zapírati zapréti zasanjáriti zbírati zlíkati zna zelo dobro kuhati že dolgo nas ni nihče obiskal przewietrzyć pokój przychodzić, przyjeżdżać przyjść z wizytą zapaliwszy światło, poszedł otworzyć sprzedawać chciałbym ci coś powiedzieć rozejrzeć się śnić, marzyć siedzący tryb życia siedział przy stole i jadł odkurzać odkurzać odkurzaczem odkurzać pokój dwa razy w tygodniu spotykać się spotkanie spotkanie zostało przełożone ugotować rozebrać się uroczyście obiecać jeździć na nartach wypić wyprowadzać psa spacerować nad jeziorem spacer spacer po sklepach pospacerować strzyc wziąć prysznic suszyć żartować szyć tak jak zawsze uczy się gotować pobrudzić umyć myje się zimną wodą myć myć się mydłem zapraszać codziennie ćwiczą ćwiczyć oddać pieniądze wrócić do domu wrócić do pokoju po klucz zwrócić, oddać każdego ranka długo się czesze codzienna rutyna podziękować zamykać zamknąć zamarzyć (sobie) zbierać wyprasować potrafi bardzo dobrze gotować od dawna nikt nas nie odwiedził

11 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" DOM I MIESZKANIE balkón balkónček bidé centralna kurjava dívan dívanček dvigálo dvigalo se je ustavilo v sedmem nadstropju enodružinska hiša fotélj fotéljček garáža híša híšen híšica híška hladílnik hodník izstopna vrata jašek za dvigalo jašek za smeti kanapé kávč klét ključ od stanovanja ključávnica ključavnična luknja kljúček kljúka kopálnica kopalnica z bidejem kredénca kúhinja kuhinjska kredenca kuhinjsko pohištvo lastnik hiše likálnik lônec majhno stanovanje mešálnik mêtla míza mízica montirati polico móp nadstrópen nadstrópje ob steni je stala miza obesiti ogledalo na steno obrisati si čevlje na predpražniku odkleniti s ključem odselítev odselíti se balkon balkonik bidet centralne ogrzewanie tapczan tapczanik winda winda zatrzymała się na siódmym piętrze dom jednorodzinny fotel fotelik garaż dom domowy, dotyczący domu domek domek chłodziarka korytarz drzwi wyjściowe szyb windy zsyp kanapa tapczan piwnica klucz do mieszkania zamek dziurka od klucza kluczyk klamka łazienka łazienka z bidetem kredens kuchnia kredens kuchenny meble kuchenne właściciel domu żelazko 1. gar, garnek 2. doniczka małe mieszkanie mikser miotła stół stolik zamontować półkę mop piętrowy piętro przy ścianie stał stół powiesić lustro na ścianie wytrzeć buty o wycieraczkę otworzyć kluczem wyprowadzka wyprowadzić się

12 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 12 ogledálo ôkno omára omárica otomána otroci tekajo po stanovanju otroška soba pekáč peljati se z dvigalom pisalna miza po moževi smrti se je odselila pod predpražnikom je našla ključ od sobe podstréha podstrešna soba pohíštvo políca pônev póstelja pràg predprážnik prèdsôba preseliti se v novo stanovanje pŕha primakniti stol k mizi pritisniti na kljuko pritlíčen pritlíčje regál sesti na divan smetíšnica soba ima dvoje vrat soba ima tri okna sôbica sokóvnik spraviti obleko v omaro spustiti v stanovanje stanovánje stanovanje v bloku stanovanjska hiša stanovati v prvem nadstropju stòl stôlček stopiti v dvigalo stréha stréšen stréšica strma streha šop ključev temen hodnik usesti se na stol usnjen fotelj váza vráta vstati s stola vtakniti ključ v ključavnico začasno stanuje pri prijatelju lustro okno szafa szafka otomana dzieci biegają po mieszkaniu pokój dziecięcy piekarnik jechać windą biurko wyprowadziła się po śmierci męża pod wycieraczką znalazła klucz do pokoju poddasze pokój na poddaszu meble półka patelnia łóżko próg wycieraczka przedpokój przeprowadzić się do nowego mieszkania prysznic przysunąć krzesło do stołu pociągnąć za klamkę parterowy parter regał usiąść na tapczanie szufelka pokój ma dwoje drzwi pokój ma trzy okna pokoik sokowirówka włożyć ubranie do szafy wpuścić do mieszkania mieszkanie mieszkanie w bloku dom mieszkalny mieszkać na pierwszym piętrze krzesło krzesełko wejść do windy dach dachowy daszek spadzisty dach pęk kluczy ciemny korytarz usiąść na krześle skórzany fotel waza drzwi wstać z krzesła włożyć klucz do zamka tymczasowo mieszka u przyjaciela

13 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" SEN bil je spočit in naspan boriti se s spancem budilka zvoni/ je zazvonila budilka me je zbudila ob petih dati otroke spat dobro se naspati drémanje drémati hoditi pozno spat legati v posteljo legel je in zaspal ležati v postelji miren spanec nadstropna postelja naspáti se nastaviti budilko na šesto uro ne morem spati neprespana noč ob nedeljah radi pospimo otroci že spijo otrok spi v svoji postelji otroška/ zložljiva postelja podremávati pokríti pomanjkanje spanja póstelja posteljnína postlati posteljo rad spi pri odprtem oknu sladko spati spal je vso noč spánec spáti spi kot jazbec/klada spi kot otrok spi kot ubit/top šel je malo dremat tisto noč skoraj nisem zatisnila očesa trdno spati v hiši že vse spi v sobi sta dve postelji v vlaku je vso pot dremal vsak dan spi do osmih zaradi hrupa se pogosto zbuja zaspáti zazéhati zbudíti se zbujali so jih ob štirih zbujati koga iz globokega spanja zbujati se iz spanja zehanje je nalezljivo zehati od utrujenosti był wypoczęty i wyspany walczyć ze snem budzik dzwoni/ zadzwonił budzik obudził mnie o piątej położyć dzieci do łóżka/snu dobrze się wyspać drzemka drzemać późno chodzić spać kłaść się do łóżka położył się i zasnął leżeć w łóżku spokojny sen łóżko piętrowe wyspać się nastawić budzik na szóstą nie mogę spać nieprzespana noc w niedzielę lubimy dłużej pospać dzieci już śpią dziecko śpi w swoim łóżku łóżko dziecięce/ składane podrzemywać przykryć brak snu łóżko pościel pościelić łóżko lubi spać przy otwartym oknie słodko spać spał całą noc sen spać śpi jak suseł śpi jak niemowlę śpi jak zabity poszedł się trochę zdrzemnąć tej nocy prawie nie zmrużyłam oka/oczu twardo spać w domu wszyscy już śpią w pokoju są dwa łóżka w pociągu drzemał przez całą podróż codziennie śpi do ósmej często się budzi z powodu hałasu zasnąć ziewnąć obudzić się budzili ich o czwartej budzić kogoś z głębokiego snu wybudzać się ze snu ziewanie jest zaraźliwe ziewać ze zmęczenia

14 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" CIĄŻA I DZIECIŃSTWO avtomobílček bila je v sedmem mesecu nosečnosti bodoča mamica brati otrokom pravljice brezskrbno/ zgodnje otroštvo carski rez cúcelj dojênje dojíti igráča imeti dudo v ustih izbrati otroku ime izvenmaternična nosečnost jásli mama treh otrok materínstvo mati doji otroka mati poje otroku uspavanko menjanje pleničk naša mala že hodi nezaželen otrok niso vedeli, s kom je zanosila nosečnost je potekala normalno nositi plenice novorojenček je tehtal tri kilograme očetovski dopust otroci so se igrali na dvorišču otrok hodi v otroški vrtec otrok si želi novo igračo otrok z dudo v ustih otroška domišljija otroški voziček otroško igrišče pleníca porod je potekal v redu porodnišnica prezgodnji porod pripravljati se na porod rodila je zdravega otroka rodíti (se) rojstni list rôjstvo skrb za otroke spêrmij tu je preživel svoja otroška leta umetna oploditev uspávanka visoka nosečnost vzgájati vzgója zanosíti zíbelka samochodzik była w siódmym miesiącu ciąży przyszła mama czytać dzieciom bajki beztroskie/ wczesne dzieciństwo cesarskie cięcie smoczek karmienie piersią karmić piersią zabawka mieć smoczek w ustach wybrać imię dla dziecka ciąża pozamaciczna żłobek mama trojga dzieci macierzyństwo matka karmi dziecko /piersią/ mama śpiewa dziecku kołysankę przewijanie nasza mała już chodzi niechciane dziecko nie wiedzieli, z kim zaszła w ciążę ciąża przebiegała normalnie nosić pieluszki noworodek ważył trzy kilogramy urlop ojcowski dzieci bawiły się na dworze dziecko chodzi do przedszkola dziecko chce nową zabawkę dziecko ze smoczkiem w ustach dziecięca wyobraźnia wózek dziecięcy plac zabaw pielucha, pieluszka poród przebiegł bez komplikacji szpital położniczy przedwczesny poród przygotowywać się do porodu urodziła zdrowe dziecko rodzić (się), urodzić (się) akt urodzenia urodzenie, narodziny opieka nad dziećmi plemnik tutaj przeżył swoje dziecięce lata sztuczne zapłodnienie kołysanka zaawansowana ciąża wychowywać wychowanie zajść w ciążę kołyska

15 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" MŁODOŚĆ I ŻYCIE DOROSŁE bil sem star 50 let mlad človek si želi samostojnosti mlad po duhu mlada generacija mladína mladost hitro mine mladost je preživela na deželi mladostni ideali moški srednje starosti nájstnik odrásel odráslost odraščajoči otroci odráščanje odraščati brez staršev revija za mladino samostójnost smisel življenja sta vrstnika svet odraslih šolska mladina teenager v mladosti je veliko potoval večna mladost vrstník, vrstníca vzeli so mi vso mladost zgodnja mladost zrèl zrélost miałem 50 lat młody człowiek chce być samodzielny młody duchem młode pokolenie młodzież młodość szybko (prze)mija młodość przeżyła na wsi młodzieńcze ideały mężczyzna w średnim wieku nastolatek dorosły dorosłość dorastające dzieci dorastanie dorastać bez rodziców czasopismo dla młodzieży samodzielność sens życia są rówieśnikami /oni dwaj/ świat dorosłych młodzież szkolna nastolatek w młodości/za młodu dużo podróżował wieczna młodość rówieśnik/ rówieśniczka zabrali mi całą młodość wczesna młodość dojrzały dojrzałość 1.7 STAROŚĆ bati se starosti dom za ostarele/ za starejše občane/ dom za upokojence hitro se stara nagubana koža osivéti pokojnína postárati se prestàr prezgodnje staranje stàr stárati (se) stárec/ staríca starost ni radost univerza za tretje življenjsko obdobje upočasniti proces staranja upokojênec, upokójenec/ upokojênka vsi se staramo vsi so mislili, da ne bo dočakal starosti zelo se postarati znaki prezgodnjega staranja bać się starości dom spokojnej starości/ dom emeryta szybko się starzeje pomarszczona skóra osiwieć, posiwieć emerytura postarzeć się (z wyglądu), zestarzeć się (wiekiem) za stary przedwczesne starzenie się stary starzeć (się) starzec/ staruszka starość nie radość uniwersytet trzeciego wieku spowolnić proces starzenia się emeryt/ emerytka wszyscy się starzejemy wszyscy myśleli, że nie doczeka starości bardzo się postarzeć oznaki przedwczesnego starzenia się

16 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" ŚMIERĆ čas žalovanja je minil dan žalovanja družinski grob gròb grobar koplje grobove gróbnica igrati se s smrtjo klinična smrt kondolírati kopati grob kŕsta lesena krsta ljudje se rojevajo in umirajo minuta molka minuta tišine molítev mrlìč mrliški list mrtvášnica naravna smrt narodno žalovanje nekateri se smrti bojijo nesmrtnost ni prišel na pogreb nositi črnino oblast je razglasila žalovanje očeta smo pokopali pred desetimi dnevi od rojstva do smrti od zibelke do groba osmŕtnica ostala je vdova ovdovéti pogrèb pogrebci se počasi razhajajo pogrébec pogrebni govor pogrebni zavod pogrebnína pogrebniška služba pogrebno podjetje pogrébščina pokòp pokopalíšče pokopalíščen pokopališka uprava pokopalíški pokopáti pokopati z vojaškimi častmi položiti venec na grob poskrbeti za pogreb posmŕtnica priti na pogrebščino czas żałoby minął dzień żałoby grób rodzinny/rodziny grób grabarz kopie groby mogiła, grobowiec igrać ze śmiercią śmierć kliniczna składać/złożyć kondolencje kopać grób trumna drewniana trumna ludzie się rodzą i umierają minuta ciszy minuta ciszy modlitwa trup, martwy, denat akt zgonu kostnica naturalna śmierć żałoba narodowa niektórzy boją się śmierci nieśmiertelność nie przyszedł na pogrzeb nosić żałobę władze ogłosiły żałobę dziesięć dni temu pochowaliśmy ojca od narodzin do śmierci od kołyski do grobu nekrolog została wdową owdowieć pogrzeb żałobnicy powoli się rozchodzą żałobnik mowa pogrzebowa zakład pogrzebowy zasiłek pogrzebowy zakład pogrzebowy zakład pogrzebowy stypa pogrzeb cmentarz cmentarny, dotyczący cmentarza zarząd cmentarza cmentarny, dotyczący cmentarza pochować pochować z honorami wojskowymi złożyć wieniec na grobie zająć się pogrzebem nekrolog przyjść na stypę

17 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 17 rodili smo se, da bi umrli skrivnost je nesel s seboj v grob slamnati vdovec smŕt smŕten smŕtnica smŕtnik spustiti krsto v grob umírati umirati za rakom umréti umreti v bolnici umrl je naravne smrti upepelítev upepelíti upepelítven v tem grobu je pokopan njegov sin vdóva vdôvec vdóvski vênec vsi bomo umrli vsi so že pomrli vzrok smrti z eno nogo je že v grobu zbudil se je v mrtvašnici zdravnik je ugotovil smrt žalna maša žalovánje žára urodziliśmy się po to, żebyśmy umarli tajemnicę zabrał ze sobą do grobu słomiany wdowiec śmierć śmiertelny śmiertelniczka śmiertelnik spuścić trumnę do grobu umierać umierać na raka umrzeć umrzeć w szpitalu zmarł śmiercią naturalną kremacja skremować kremacyjny w tym grobie jest pochowany jego syn wdowa wdowiec wdowi wieniec wszyscy kiedyś umrzemy wszyscy już umarli przyczyna śmierci jedną nogą jest już w grobie obudził się w kostnicy lekarz stwierdził zgon msza żałobna żałoba urna

18 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" ŻYCIE TOWARZYSKIE bila sta dobra znanca biti komu prijatelj danes boste naš gost darílo dati darilo dobiti darilo dobrodošel gost dogódek družáben družabno življenje drúžba ena od sosed glasna drúžba gòst ignoríranje ignorírati imel je polno prijateljev imeti goste imeti zelo veliko prijateljev iti na ples izogibaj se njegove družbe na zabavi je srečal zanimive ljudi nakupovanje daril nepovabljen gost neznánka ni preveč družaben obísk obiskáti obiskávati obiskavati prijatelje obiskoválec obiskováti odkloniti vabilo odnosi s sosedami on je pri njih stalen gost píknik plés popolnoma ignorirati koga poskrbeti za zabavo povabílo povabíti pozabila je, da jo čakajo pozabíti pozabiti na ves svet predstavil mu je svojo znanko premisliti si v zadnjem trenutku pričakovati goste prijátelj prijáteljica prijateljíti se prijáteljski prijáteljstvo prijetno zabavo vam želim byli dobrymi znajomymi (oni dwaj) być czyimś przyjacielem dzisiaj będzie pan naszym gościem prezent dać prezent dostać prezent mile widziany gość wydarzenie towarzyski życie towarzyskie towarzystwo jedna z sąsiadek głośne towarzystwo gość ignorowanie ignorować miał mnóstwo przyjaciół mieć gości mieć bardzo dużo przyjaciół iść na bal unikaj jego towarzystwa na zabawie spotkał ciekawych ludzi kupowanie prezentów nieproszony gość nieznajoma nie jest zbyt towarzyski odwiedziny, wizyta odwiedzić odwiedzać odwiedzać przyjaciół odwiedzający odwiedzać odrzucić zaproszenie stosunki/relacje z sąsiadami jest u nich stałym gościem piknik 1. taniec 2. bal całkowicie kogoś ignorować postarać się o zabawę zaproszenie zaprosić zapomniała, że na nią czekają zapomnieć zapomnieć o bożym/całym świecie przedstawił mu swoją znajomą rozmyślić się w ostatniej chwili oczekiwać gości przyjaciel przyjaciółka przyjaźnić się przyjacielski przyjaźń życzę wam dobrej zabawy

19 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 19 prišli so vsi povabljeni rojstnodnevno darilo sestánek sestanek je bil preložen seznam gostov sògovórnik sôsed soséda spoznati koga s kom sprejemati goste sprejeti vabilo sprijateljeváti se sprijateljíti se sprijateljiti se s sosedi srečal je prijatelja stari znanec vabílo vabíti videva jo vsak dan vidévati (se) za družbo in zabavo zabáva zabávati zabavati družbo zahvaliti se za povabilo zapreti se med štiri stene znánec znánka žur žurati* žurerka* przyszli wszyscy zaproszeni prezent urodzinowy spotkanie spotkanie zostało przełożone lista gości rozmówca sąsiad sąsiadka (za)poznać kogoś z kimś przyjmować gości przyjąć zaproszenie zaprzyjaźniać się zaprzyjaźnić się zaprzyjaźnić się z sąsiadami spotkał przyjaciela stary znajomy zaproszenie zapraszać widuje ją codziennie widywać (się) do towarzystwa i zabawy zabawa, rozrywka zabawiać zabawiać towarzystwo podziękować za zaproszenie zamknąć się w czterech ścianach znajomy znajoma impreza imprezować imprezowiczka

20 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" MIŁOŚĆ bívša/ bívši deklè dogovoriti se za zmenek dotík fànt flírt/ flírtanje/ flírtati hormóni imeti zmenek s kom iti na zmenek kokéta, kokétka/ kokéten/ koketeríja /koketírati ljubézen ljubezen gre skozi želodec ljubezen med možem in ženo ljubezen na prvi pogled ljubézenski ljubezenski sestanek ljubezenski trikotnik ljubezensko pismo ljúbi ljúbica ljubímec/ ljubímka ljubíti opičja/slepa/ platonična ljubezen pártner pártnerica, pártnerka plešejo in flirtajo poljubiti na čelo predstavil je svoje dekle prekinila je s fantom prekíniti prisegal ji je večno ljubezen prva ljubezen púnca rándi romántičen romántika sréčati se stara ljubezen ne zarjavi storiti kaj iz ljubezni tako mlada, pa ima že fanta to je njen fant vračati komu ljubezen vzdrževati ljubico zaljubila sta se drug v drugega zaljubíti se /v koga/ do ušes/ na stara leta/ na smrt zaljúbljati se zaljúbljen zaljúbljenca zaséden zatréskati se zmének zvéza była/ były dziewczyna umówić się na randkę dotyk chłopak flirt/ flirtowanie/ flirtować hormony mieć z kimś randkę iść na randkę kokietka, kokieteryjny. kokieteria, kokietować miłość przez żołądek do serca miłość między mężczyzną i kobietą miłość od pierwszego wejrzenia miłosny randka trójkąt miłosny list miłosny luby kochanka kochanek/ kochanka kochać małpia/ platoniczna/ ślepa miłość partner partnerka tańczą i flirtują pocałować w czoło przedstawił swoją dziewczynę zerwała z chłopakiem zerwać przysięgał jej wieczną miłosć pierwsza miłość dziewczyna randka romantyczny romantyka spotykać się stara miłość nie rdzewieje zrobić coś z miłości taka młoda, a już ma chłopaka to jej chłopak odwzajemniać czyjąś miłość utrzymywać kochankę zakochali się w sobie zakochać się /w kim/ po uszy/ na stare lata/ na zabój zakochiwać się zakochany zakochana para zajęty zakochać się, zabujać się randka związek

21 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" MAŁŻEŃSTWO bil je edini moški v njenem življenju bila mu je dobra žena biserna/ zlata/ srebrna poroka cerkvena/ civilna/ kraljevska/ pravljična poroka deklíščina dóta fántovščina izbranec njenega srca izbránka lóčenec/ lóčenka ločítev ločiti se mátičar, mátičarka medeni tedni mládoporočênca móž možítev možíti se najpogostejši razlog za ločitev našla si je drugega nevésta omožíti se ostal ji zvest celo življenje oženil se je z bogato vdovo oženíti se partnerska/zakonska zveza po dveh letih zakona sta se ločila podpisati ločitvene papirje poročila sem se pri devetnajstih poročíti poročíti se poročna dvorana poročna noč poročna obleka poročni dan/ obred/ prstan poročno darilo/ potovanje povabilo na poroko prevára prevárati príča razpad zakona skleniti/ uspešen zakon spoznal je mlajšo žensko sprejem za 600 ljudi stopiti pred oltar v dobrem in slabem v zdravju in bolezni vzela ga je za moža z možem sva bila idealen par žêna žénin ženítev življenjska sopotnica/ življenjski sopotnik był jedynym mężczyzną w jej życiu była dla niego dobrą żoną diamentowe/ złote/ srebrne gody ślub kościelny/ cywilny/ królewski/ jak z bajki wieczór panieński posag wieczór kawalerski wybranek jej serca wybranka rozwodnik, rozwódka rozwód rozwodzić się, rozwieść się urzędnik/urzędniczka udzielający(a) ślubu miesiąc miodowy młoda para, nowożeńcy mąż zamążpójście wychodzić za mąż najczęstsza przyczyna rozwodów znalazła sobie innego panna młoda wyjść za mąż pozostał jej wierny przez całe życie ożenił się z bogatą wdową ożenić się związek partnerski/małżeński rozwiedli się po dwóch latach małżeństwa podpisać dokumenty rozwodowe wyszłam za mąż w wieku dziewiętnastu lat 1. poślubić 2. udzielić ślubu wziąć ślub sala ślubów noc poślubna suknia ślubna dzień ślubu/ ceremonia ślubna/ obrączka prezent ślubny/ podróż poślubna zaproszenie na ślub zdrada zdradzić świadek rozpad małżeństwa zawrzeć/ udane małżeństwo poznał młodszą kobietę przyjęcie dla 600 osób stanąć przed ołtarzem na dobre i złe w zdrowiu i chorobie wzięła go za męża z mężem tworzyliśmy idealną parę żona pan młody żeniaczka towarzyszka życia/ towarzysz życia

22 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" SZKOŁA abituriènt akademíja bil sem med najboljšimi učenci biti vprašan pred razredom črtani/ karirasti zvezek danes imamo šest ur pouka diják dijak je letel iz šole dijak tretjega razreda dijaki imajo dobre ocene dijákinja dijaška knjižica dijaški dom dnévnik dobiti oceno fotokopiranje iz učbenikov gimnázija hodil som v peti razred hoditi v gimnazijo iz matematike še nima ocene izključiti iz šole króžek literarni krožek marljiva dijakinja matematični učbenik matúra maturánt/ maturántka maturántski maturantski ples maturírati mednarodna izmenjava narediti domače naloge naučíti negativna ocena obiskovati šolo océna opraviti maturo osnovna/ srednja/zasebna šola otroci obiskujejo šolo pisati na tablo po šoli je šel igrat nogomet počítnice pojdi v klop in se nauči poletne počitnice poučevati na osnovni šoli poúk pouk se začne septembra pouka prost dan predsednik razreda pridobiti poklic pridobivanje znanja priprava na maturo pripravljati se za pouk abiturient akademia należałem do najlepszych uczniów być odpytywanym przed klasą zeszyt w linię/ w kratkę dzisiaj mamy sześć lekcji uczeń /szkoły średniej/ uczeń wyleciał ze szkoły uczeń trzeciej klasy uczniowie mają dobre oceny uczennica /szkoły średniej/ dzienniczek ucznia internat dziennik dostać ocenę kopiowanie z podręczników liceum chodziłem do piątej klasy chodzić do liceum z matematyki jeszcze nie ma oceny wyrzucić ze szkoły koło zainteresowań kółko literackie pilna uczennica podręcznik do matematyki matura maturzysta, maturzystka maturalny studniówka zdawać maturę wymiana międzynarodowa odrobić zadania domowe nauczyć ocena negatywna uczęszczać/chodzić do szkoły ocena zdać maturę szkoła podstawowa/ średnia/ prywatna dzieci chodzą do szkoły pisać na tablicy po szkole poszedł grać w piłkę wakacje, ferie usiądź/siadaj do ławki i naucz się wakacje uczyć w szkole podstawowej zajęcia zajęcia zaczną się we wrześniu dzień wolny od zajęć przewodniczący klasy zdobyć zawód zdobywanie wiedzy przygotowanie do matury przygotowywać się do zajęć

23 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 23 ravnátelj ravnateljeva pisarna rázred razred je šel na izlet razréden razredna ura razrédnica razrédničarka razrédnik skoraj vsak dan zamuja šolo slab učenec splošna gimnazija spomini na osnovno šolo spominjati se dijaških let stanovati v dijaškem domu stare fotografije iz osnovne šole stopiti v razred stroga učiteljica strokovni izpit šola ima štiri razrede šola ima tisoč dvesto učencev šólar šólarka šolarske dolžnosti šolska klop/ knjižnica/ mladina šolska obveznost šolska ura šolske potrebščine šólski šolski zvonec šolsko leto špricati šolo tábla účbenik učbenik za peti razred učenci so pri pouku aktivni učênec učenec je popravil oceno učenec moti pouk učênka učítelj učitelj je popravil zvezke učitelj je postavil prvo vprašanje učíteljica učiti se po zapiskih/ za ocene/ za šolo učiti zgodovino úrnik v razredu je deset učenk v šoli jim dobro gre v šoli se tega še niso učili včeraj so jo vpisali v šolo vzoren dijak zaključni izpit zapísek zimske počitnice zrelostni izpit dyrektor gabinet dyrektora klasa klasa pojechała na wycieczkę klasowy godzina wychowawcza dziennik klasowy wychowawczyni klasy wychowawca klasy niemal codziennie spóźnia się do szkoły słaby uczeń liceum ogólnokształcące wspomnienia ze szkoły podstawowej wspominać szkolne lata mieszkać w internacie stare zdjęcia ze szkoły podstawowej wejść do klasy surowa nauczycielka egzamin zawodowy szkoła ma cztery klasy szkoła ma tysiąc dwustu uczniów uczeń / szkoły podstawowej/ uczennica /szkoły podstawowej/ obowiązki uczniów ławka/ biblioteka/ młodzież szkolna obowiązek szkolny godzina lekcyjna artykuły szkolne szkolny dzwonek szkolny rok szkolny wagarować tablica podręcznik podręcznik dla piątej klasy uczniowie są aktywni na zajęciach uczeń uczeń poprawił ocenę uczeń przeszkadza w prowadzeniu lekcji uczennica nauczyciel nauczyciel poprawił zeszyty nauczyciel zadał pierwsze pytanie nauczycielka uczyć się z notatek/dla ocen/ do szkoły uczyć historii plan lekcji w klasie jest dziesięć uczennic w szkole dobrze im idzie w szkole jeszcze tego nie uczyli wczoraj zapisali ją do szkoły wzorowy uczeń egzamin końcowy notatka ferie zimowe egzamin dojrzałości

24 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" STUDIA biti oproščen šolnine brúc brúcka častni doktorat dekàn, dekán dekanát dekanatska pisarna diplomirati iz mednarodnih odnosov dobiti posebno štipendijo za nadarjene dobivati štipendijo doktorát doktorski naslov dopolnilni izpit fáks fakultéta fakulteta za arhitekturo fakulteta za strojništvo filozofska fakulteta índeks izpít izpraševálec kolókvij kolokvírati končal je fakulteto končati študij lahko študira vsakdo létnik nadaljevati študij nadarjena študentka napraviti/narediti/opraviti izpit nostrificirati tuji diplom obesiti študij na klin obvezna predavanja odločati se za lažje študije pasti pri izpitu pismeni izpit poletni semester popravni izpit poslušati predavanja iz slavistike pravna fakulteta predavanja in vaje predávanje predavátelj predávati prijaviti se k izpitu pródekàn profesor ga je vrgel pri izpitu réktor rektorát réktorski rok za izpit seméster sklad za štipendije być zwolnionym z czesnego student pierwszego roku studentka pierwszego roku doktorat honoris causa dziekan dziekanat gabinet dziekana ukończyć stosunki międzynarodowe otrzymać specjalne stypendium dla uzdolnionych otrzymywać stypendium doktorat tytuł doktora egzamin wyrównawczy 1. wydział 2. studia wydział wydział architektury wydział budowy maszyn wydział filologii indeks egzamin egzaminator kolokwium napisać kolokwium ukończył studia ukończyć studia każdy może studiować rok kontynuować studia uzdolniona studentka zdać egzamin nostryfikować zagraniczny dyplom rzucić studia obowiązkowe wykłady decydować się na łatwiejsze studia nie zdać egzaminu egzamin pisemny semestr letni egzamin poprawkowy słuchać wykładów ze slawistyki wydział prawa wykłady i ćwiczenia wykład wykładowca wykładać przygotowywać się do egzaminu prodziekan profesor wyrzucił go z egzaminu rektor rektorat rektorski termin egzaminacyjny semestr fundusz stypendialny

25 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 25 sprejemni izpit šolnína štipéndija štipendije za nadarjene štipendíjski študènt študent drugega letnika študêntka študêntski študentski dom študentsko naselje študentsko življenje štúdij študij v Nemčiji študijski program študijsko leto študírati študirati ob delu učiti se za izpit univêrza univerzitéten univerzitetna knjižnica ustni izpit vpís vpisal se je na višjo tehnično vpisnína zaprositi za štipendijo zimski semester egzamin wstępny czesne stypendium stypendia dla uzdolnionych stypendialny student student drugiego roku studentka studencki dom studencki osiedle studenckie życie studenckie studia studia w Niemczech program studiów rok akademicki studiować studiować i pracować uczyć się na egzamin uniwersytet uniwersytecki biblioteka uniwersytecka egzamin ustny wpis zapisał się na politechnikę wpisowe poprosić o stypendium semestr zimowy

26 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" PROBLEMY biti v slepi ulici brezúp brezúpen brezúpno čas celi rane denarna pomoč depresíja depresíven desperáten diléma dogóvor doživljati krizo govoriti o svojih težavah grenki spomini hladen tuš hud prepir izgubil je vsako upanje izgubiti stik s stvarnostjo je tvoj problem krégati se kríza metati polena pod noge motiti se je človeško napáka narediti napako narediti samomor nehajte se prepirati nerešljiv problem nèsporazúm nèsporazúmek nèuspèh ni bilo druge izbire nikoli ni prezgodaj nikoli se ne prepirata nima nobenega upanja njenega sveta ni poslušal obljubiti pomoč odločítev pameten svet pametna odločitev poglobiti se v problem pojasnílo pojasnítev pojásniti pojasnjeváti pomagaj mi rešiti ta problem pomágati pomagati z denarjem pomanjkanje denarja pomóč pomôči poslédica znajdować się/być w ślepej uliczce beznadzieja beznadziejny beznadziejnie czas goi rany pomoc pieniężna depresja depresyjny desperacki dylemat porozumienie przechodzić kryzys mówić o swoich kłopotach gorzkie wspomnienia zimny prysznic karczemna awantura stracił wszelką nadzieję stracić kontakt z rzeczywistością to twój problem kłócić się, spierać się kryzys rzucać kłody pod nogi mylić się jest rzeczą ludzką błąd popełnić błąd popełnić samobójstwo przestańcie się kłócić problem nie do rozwiązania nieporozumienie małe nieporozumienie niepowodzenie nie było innego wyboru nigdy nie jest za późno nigdy się nie kłócą (oni dwaj) nie ma żadnej nadziei nie posłuchał jej rady obiecać pomoc decyzja mądra rada mądra decyzja zagłębić się w problem wyjaśnienie wyjaśnienie wyjaśnić wyjaśniać pomóż mi rozwiązać ten problem pomagać pomagać finansowo brak pieniędzy pomoc pomóc konsekwencja

27 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 27 posvetoválnica posvetováti se potrebovati pomoč preden bo prepozno predvideti posledice prehodne težave prepír prepírati se preživljati krizo prihiteti na pomoč problém problemátičen problémček problémski razžira ga brezup rejniška družina reševati probleme rešítev rešiti problem samomòr samomorílec slaba novica sprememba na bolje sprememba na slabše svèt svetoválec svetováti težáva težave v službi turbolentno obdobje úpanje vprašati za svet vse se je dobro končalo vzròk začeti pri sebi zahtevati pojasnilo od koga zahvaliti se za pomoč znova je zapadel v krizo žarek upanja življenje se vrača v normalne tirnice poradnia poradzić się potrzebować pomocy zanim będzie za późno przewidzieć konsekwencje przejściowe kłopoty kłótnia kłócić się przeżywać kryzys pospieszyć z pomocą problem problematyczny problemik problemowy zżera go beznadzieja rodzina zastępcza rozwiązywać problemy 1. ratunek 2. rozwiązanie rozwiązać problem samobójstwo samobójca zła wiadomość zmiana na lepsze zmiana na gorsze rada doradca radzić, poradzić, doradzić kłopot, problem kłopoty w pracy burzliwy okres nadzieja pytać o radę wszystko dobrze się skończyło przyczyna zacząć od siebie domagać się od kogoś wyjaśnień podziękować za pomoc znowu popadł w kryzys promyk nadziei życie wraca do normalności/na utarte tory

28 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 28 FRAGMENTY TEKSTÓW PRASOWYCH 1. Začelo se je novo šolsko leto Za več kot šolarjev in dijakov se je začelo novo šolsko leto. Šolski prag je prvič prestopilo prvošolčkov. Letos je osnovnošolcev , srednjo šolo pa bo obiskovalo dijakov. Tako kot vsako leto pristojni tudi letos opozarjajo na posebno skrb za šolarje na cesti, saj so ti v prometu zelo nepredvidljivi Ob tej priložnosti sta minister za šolstvo Milan Zver in notranji minister Dragutin Mate v Ljubljani pospremila prvošolčke v šolo, nato pa obiskala še osnovno šolo v Šiški. V letošnjem šolskem letu bodo veljale spremembe pravilnika o državnem preizkusu znanja, spremenjen pa je tudi pravilnik o ocenjevanju znanja. Tako 14 dni pred koncem ocenjevalne konference ne bo več pisnih preizkusov, razen če gre za ponovitev ocenjevanja pisnih izdelkov. Če je na podlagi pisnega izdelka tretjina ali več izdelkov učencev v oddelku oziroma polovica ali več izdelkov v učni skupini za izvedbo nivojskega pouka ocenjenih negativno, se pisno ocenjevanje še enkrat ponovi, razen za učence, ki so bili prvič ocenjeni s pozitivno oceno in ponovnega ocenjevanja ne želijo. Velik poudarek je dan tudi javnosti ocenjevanja. Prvo ocenjevalno obdobje bo trajalo do 30. novembra, drugo do 10. marca, 23. junija prihodnje leto pa se bo pouk končal. Za učence 1. razreda prvo ocenjevalno obdobje traja od 1. septembra do 10. marca, drugo ocenjevalno obdobje pa od 11. marca do 24. junija. Splošna in poklicna matura se bosta začeli 27. maja. Jesenske počitnice bodo potekala med 31. oktobrom in 6. novembrom, novoletne med 26. decembrom in 2. januarjem. Otroci z območja Ljubljane in Maribora bodo odšli na zimske počitnice med 20. in 26. februarjem, preostali pa teden dni pozneje. Prvomajske počitnice bodo med 27. aprilom in 2. majem. (ŹRÓDŁO: rtvslo.si) 2. Učenje slovenščine na tujih univerzah. Tudi Siddharta je lahko razlog. Na Univerzi v Tokiu je v povprečju od osem do deset študentov na leto, letos so imeli po navedbah lektorice Jelisave Dobovšek Sethne tri slušatelje, na tokijski univerzi za tuje jezike pa je zdaj vpisanih pet slušateljev. Na tokijski univerzi, kjer bodo danes gostili Nejca Gazvodo in si ogledali njegov film Osebna prtljaga, je slovenščina izbirni predmet, drugi slovanski jeziki (češčina, poljščina in ruščina) so redni predmeti. "Treba je veliko dodatnega dela in dogodkov, da se nas opazi!" še dodaja. Lektorica v Argentini Mojca Jesenovec pravi, da so slušatelji v Buenos Airesu predvsem potomci slovenskih izseljencev, partnerji Slovencev, pa tudi drugi, ki jih zanimata slovenska oziroma slovanske kulture. Na lektoratu v Buenos Airesu je bilo na začetku leta vpisanih 95 slušateljev, leto jih bo končalo nekaj manj, v La Plati pa je bilo vpisanih 13 slušateljev, leto pa jih končuje deset. Lektorata v Argentini sta v celoti financirana od Slovenije, sicer pa prebirajo slovensko literaturo v najvišji skupini, v kateri so v glavnem rojeni govorci slovenščine oziroma slušatelji, katerih znanje jezika je na izredno visoki ravni. Na Univerzi v Bukarešti (Fakulteta za tuje jezike in književnosti) je po besedah lektorja Boštjana Božiča trenutno na voljo zgolj izbirni oziroma fakultativni predmet, ki si ga lahko neobvezno kot tretji jezik izberejo študentje matične fakultete, k njemu pa lahko pristopijo tudi zunanji slušatelji. Vsako leto pride namreč tudi nekaj takih "entuziastov", ki so se za Slovenijo in slovenščino navdušili, ko so sami potovali skozi deželo in kak dan bivali v njej ter potem na fakulteti videli oglas za tečaj. Božič omenja tudi primer študentke, ki se je odločila za tečaj slovenščine, potem ko je odkrila skupino Sidharta in jo je pritegnil zven jezika, ki se ga zdaj trudi naučiti. (ŹRÓDŁO: rtvslo.si)

29 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" Umrl je Andrej Bajuk Ponoči je v 68. letu starosti umrl nekdanji premier in nekdanji predsednik Nove Slovenije Andrej Bajuk. Še včeraj se je Bajuk sicer udeležil slovesnosti ob prazniku Marijinega vnebovzetja na Brezjah. Po prvih neuradnih informacijah medijev je bila zanj usodna kap. Žalno knjigo bodo v parlamentu odprli v sredo. Pred prihodom v Slovenijo živel v Argentini in ZDA Bajuk se je rodil 18. oktobra 1943 v Ljubljani. Leta 1945 je njegova družina emigrirala, najprej živela v taboriščih po Avstriji, leta 1948 pa se je naselila v Mendozi v Argentini, kjer je Bajuk odraščal in študiral. Prvo diplomo iz ekonomije je opravil v Mendozi, nato v Chicagu naredil še magisterij iz ekonomije. Leta 1969 je šel na univerzo v Kalifornijo, kjer je pridobil drugi magisterij in doktorat. Leta 1973 se je vrnil v Mendozo, kjer je poučeval kot univerzitetni profesor. Leta 1975 je odšel v Washington, kjer je opravljal različne funkcije: od ekonomista, zadolženega za analizo socialnih in industrijskih projektov, do svetovalca izvršilnega podpredsednika banke. Zadnjih pet let službovanja v ZDA je bil direktor kabineta predsednika Medameriške razvojne banke in član predsedniškega sveta banke. Med 1994 do 2000 je bil premeščen v Pariz kot posebni predstavnik na predstavništvu IDB za Evropo. (ŹRÓDŁO: delo.si) 4. Pravi čas za nosečnost Nosečnost med 20. in 24. letom Gre za najbolj plodna leta in to starostno obdobje je verjetno najbolj primeren čas, da se ženska odloči za otroka. Zakaj? Če nima večjih zdravstvenih težav, ima običajno redne menstruacije in kakovostne ovulacije, kar predstavlja tudi večjo verjetnost za zanositev. Povprečna ženska med 20. in 24. letom ima vsak mesec vsaj 20 odstotkov večjo možnost za zanositev od ostalih. Kasneje naj bi se ta možnost zmanjšala, kar pomeni tudi več truda pri spočetju otroka. Ker sta žensko telo in njena vzdržljivost več kot idealna za spočetje, je v tej starosti tudi možnost spontanega splava precej nižja kot sicer. Glede na statistike je možnost za splav 9,5-odstotna. Prav tako je manjša verjetnost, da bo mamica rodila otroka z zdravstvenimi težavami kot, na primer, otroka z Downovim sindromom ali s kromosomskimi napakami. (ŹRÓDŁO: bibaleze.si) 5. Spanec otroka vpliva na razvoj inteligence Znanstveniki z univerze v Montrealu so raziskavo izvedli v skupini 60 otrok, starih od enega do dveh let, in se pri tem osredotočali na to, kako spanje vpliva na njihovo obnašanje, sposobnosti zaznavanja, logično mišljenje in spomin. Ko so bili otroci stari med 12 in 18 mesecev, so njihovi starši vodili dnevnik spanja, v katerem so iz ure v uro beležili spalne navade svojih malčkov: koliko časa spijo čez dan in kolikokrat na noč se zbudijo. V starosti od 18 do 24 mesecev so v proučevanje vključili dejavnosti, na podlagi katerih je bilo mogoče izmeriti intelektualne sposobnosti otrok. Raziskovalci so ugotovili, da se otroci, ki ponoči spijo več, lažje spopadajo z nalogami, katerih reševanje zahteva logično mišljenje, v nasprotju s tistimi, ki se v objemu noči pogosto zbujajo ali spijo več preko dneva. Preprosto povedano: boljši nočni spanec pozitivno vpliva na razvoj logičnih sposobnosti otroških možganov. Še en dober argument, zakaj naj bi otroci hodili v posteljo zgodaj in hitro potonili v spanec. Žal pa vsi starši dobro ve, da na to, ali bo malček vso noč mirno prespal ali se bo pogosto zbujal, ni mogoče kaj dosti vplivati! (ŹRÓDŁO: slovenskenovice.si)

30 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" CZŁOWIEK 2.1 DANE OSOBOWE biti brez stalnega bivališča biti slovenske narodnosti bivalíšče članska izkaznica črkuj svoje ime datum rojstva dekliški priimek državljánstvo ima nepopolno srednjo izobrazbo imé ime ulice imenováti se izdati izkaznico izgubljena izkaznica izkáznica izobrázba kako ti je ime? kraj bivanja kraj rojstva národnost naslòv ni hotel povedati imena ni se mogel spomniti njenega imena nižja/osnovnošolska izobrazba očetov priimek osebna izkaznica osebni podatki podpisal se je s celim imenom poklíc porêklo pozabil se je predstaviti poznati koga po vzdevku prebivalíšče predstavili so se drug drugemu predstáviti se preveriti podatke priímek sámska sámski skrivati se za psevdonimom smešen vzdevek splošna izobrazba sprememba naslova spremeniti priimek srednja/srednješolska izobrazba stárost študentska izkaznica visokošolska izobrazba vozniško dovoljenje vzdévek začasno bivališče zakonski stan nie mieć bez stałego miejsca zamieszkania być słoweńskiej narodowości miejsce zamieszkania legitymacja członkowska przeliteruj swoje imię data urodzenia nazwisko panieńskie obywatelstwo ma niepełne wykształcenie średnie 1. imię 2. nazwisko nazwa ulicy nazywać się wydać dowód/legitymację zgubiony dowód, zgubiona legitymacja legitymacja, dowód wykształcenie jak masz na imię? miejsce pobytu miejsce urodzenia narodowość adres nie chciał podać imienia nie mógł sobie przypomnieć jej imienia wykształcenie podstawowe nazwisko ojca dowód osobisty dane osobowe podpisał się całym nazwiskiem zawód pochodzenie zapomniał się przedstawić znać kogoś po pseudonimie miejsce zamieszkania przedstawili się sobie przedstawić się zweryfikować dane nazwisko panna kawaler ukrywać się za pseudonimem śmieszny pseudonim wykształcenie ogólne zmiana adresu zmienić nazwisko wykształcenie średnie wiek legitymacja studencka wykształcenie wyższe prawo jazdy pseudonim tymczasowe miejsce zamieszkania stan cywilny