D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 2 OD AUTORA:

Transkrypt

1

2 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 2 OD AUTORA: Niniejsza publikacja jest pierwszą próbą napisania słoweńsko-polskiego słownika tematycznego z przeznaczeniem dla szerokiego grona odbiorców, w szczególności dla uczniów i studentów. Rok temu powstała znacznie okrojona darmowa wersja, która jednak zawierała drobne błędy i była bardzo ograniczona pod względem słownictwa. Wersja komercyjna została poprawiona - każde słowo było sprawdzane w "Słowniku języka słoweńskiego". Dzięki temu w poszczególnych hasłach zamieszczono akcenty, co jest szczególnie przydatne dla studentów słowenistyki. Hasła zostały zaczerpnięte z wielu źródeł, w szczególności ze słowników języka słoweńskiego, korpusu języka słoweńskiego "Nova beseda" oraz słoweńskiej prasy. Słownik w całości został napisany w Polsce; powstał bez żadnych dotacji. Zakres opracowanego materiału powinien wystarczyć do opanowania języka słoweńskiego na poziomie A1-B1. Jeśli chodzi o język słoweński, to możliwości prowadzenia badań leksykalnych są ogromne, lecz jest to działalność niedochodowa, w związku z czym na rynku jest bardzo mało publikacji do nauki tego języka. Oprócz tego słownika w planie jest opracowanie kilku innych słowników mających wypełnić tę lukę. W kilkunastu hasłach oznaczonych * nie ma akcentów - haseł tych nie było w "Słowniku języka słoweńskiego". Zdjęcia pochodzą ze zbiorów własnych autora, a układ tekstu został dobrany w taki sposób, aby był jak najbardziej czytelny. Dariusz Sieczkowski

3 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 3 SPIS TREŚCI 1.KOLEJE ŻYCIA 1. Rodzina 6 2. Czynności codzienne 8 3. Dom i mieszkanie Sen Ciąża i dzieciństwo Młodość i życie dorosłe Starość Śmierć Życie towarzyskie Miłość Małżeństwo Szkoła Studia Problemy CZŁOWIEK 1. Dane osobowe Cechy charakteru i osobowości Emocje i uczucia Ciało Wygląd Inteligencja Nałogi Zmysły Zdrowie U dentysty HANDEL I USŁUGI 1. Zakupy Artykuły spożywcze Gastronomia Mięso Napoje Odzież Obuwie Owoce i warzywa Drogeria Artykuły AGD Artykuły RTV Komunikacja miejska Poczta Telekomunikacja PODRÓŻ 1. Podróż pociągiem Podróż drogą powietrzną Podróż drogą wodną Podróż samochodem Nocleg Kemping Granica 81

4 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 4 5. CZAS WOLNY 1. Film Konkursy i hazard Teatr Muzyka Instrumenty muzyczne Taniec Sztuka pojęcia ogólne Malarstwo Fotografia Literatura Zwierzęta domowe NAUKA 1. Pojęcia ogólne Astronomia Fizyka Optyka Chemia Matematyka Geometria Filozofia Językoznawstwo Gramatyka Genetyka TECHNIKA 1. Budownictwo Komputer Internet Oprogramowanie Przemysł Elektrotechnika Energetyka Samochód BIZNES 1. Pieniądze Bankowość Gospodarka Giełda Handel Przedsiębiorstwo Praca Zawody Ubezpieczenia PRZYRODA 1. Pogoda Przestrzeń Ssaki Ptaki Drzewa Ekologia Materiały Pierwiastki Rolnictwo 162

5 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" SPOŁECZEŃSTWO: 1. Pojęcia ogólne Polityka Wybory Religia Protest Media Miasto Migracja Państwa Miasta Narody SPORT: 1. Dyscypliny sportowe Rywalizacja Piłka nożna Hokej na lodzie Lekkoatletyka Skoki narciarskie Tenis Koszykówka Boks PRZESTĘPCZOŚĆ 1. Przestępczość pospolita Przestępczość zorganizowana Przestępczość gospodarcza Sąd Więzienie SIŁY ZBROJNE 1. Wojsko Broń Woina Służby specjalne KATASTROFY I KLĘSKI ŻYWIOŁOWE 1. Wulkan Powódź Trzęsienie ziemi Pożar Katastrofa - pojęcia ogólne Wypadek Katastrofa ekologiczna 235

6 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 6 1. KOLEJE ŻYCIA 1.1 RODZINA adópcija adoptirana hči adoptíranje adoptírati bábica bil je potomec ameriških priseljencev biti iz dobre družine bližnji sorodnik bràt brátec bratje in sestre brátranec četvórček člani družine daljni sorodnik dati otroka v posvojitev dedek in babica družína družina brez otrok družina je osnovna celica družbe družínica družínski družinski album družinski prijatelj družinsko srečanje dvojajčna dvojčka dvójček edínec edínka enojajčna dvojčka hčerin mož hčérka hči je odrasla ima brata ima dve sestri izgubil je oba starša je oče dveh otrok kakršna mati, taka hči máma mámica máti mlada mati mlajša sestra nájdenček nájdenka najpomembnejša stvar v življenju nečák nečákinja ni mogla imeti lastnih otrok adopcja adoptowana córka adopcja adoptować babcia był potomkiem amerykańskich imigrantów pochodzić/być z dobrego domu bliski krewny brat braciszek rodzeństwo kuzyn czworaczek członkowie rodziny daleki krewny oddać dziecko do adopcji dziadek i babcia rodzina bezdzietna rodzina rodzina jest podstawową komórką społeczną rodzinka rodzinny album rodzinny przyjaciel rodziny rodzinne spotkanie bliźnięta dwujajowe bliźniak jedynak jedynaczka bliźnięta jednojajowe mąż córki córka córka dorosła/córka jest dorosła ma brata ma dwie siostry stracił oboje rodziców jest ojcem dwojga dzieci jaka matka, taka córka mama mama, mamusia mama, matka młoda matka młodsza siostra znajda /chłopiec/ znajda /dziewczyna/ najważniejsza rzecz w życiu siostrzeniec siostrzenica nie mogła mieć (własnych) dzieci

7 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 7 nima ne brata ne sestre obiskati staro mater ôče ôčka oddati v posvojitev odločila se je za adoptiranje otroka otroci iz prvega zakona pólbràt pólsêstra posvojítev posvojíti potomci podedujejo lastnosti staršev potómec prábábica prádéd práprábábica práprádéd prava sestra právnúk právnúkinja prédnik rodila je trojčke sêstra sestríčna siamska dvojčka skrben oče skrbna mati snáha soródnik stara mama starejša sestra starejši brat stari oče stari starši stárši stríc svák svákinja šestčlanska družina ta družina stanuje v našem bloku ta ura mi je družinski spomin tást tášča têta têtka to je moj brat trójček újec újna ustvaril si je družino v prisotnosti staršev vnúk vnúkec vnúkinja zanemarjati družino zèt nie ma brata, ani siostry odwiedzić babcię ojciec tata oddać do adopcji zdecydowała się na adopcję dziecka dzieci z pierwszego małżeństwa brat przyrodni siostra przyrodnia adopcja adoptować potomkowie dziedziczą cechy rodziców potomek prababcia pradziadek praprababcia prapradziadek siostra biologiczna prawnuk prawnuczka przodek urodziła trojaczki siostra kuzynka bliźnięta syjamskie troskliwy ojciec troskliwa matka synowa krewny babcia starsza siostra starszy brat dziadek dziadkowie rodzice stryj szwagier szwagierka sześcioosobowa rodzina ta rodzina mieszka w naszym bloku ten zegar jest dla mnie pamiątką rodzinną teść teściowa ciotka, ciocia ciotka to mój brat trojaczek wujek wujenka założył rodzinę w obecności rodziców wnuk wnuczek wnuczka zaniedbywać rodzinę zięć

8 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" CZYNNOŚCI CODZIENNE bráti brati na glas brisati prah česáti česati lase dajáti dáti dati sinu denar za kino fotografírati gledati film/televizijo gledati se v ogledalu gledati skozi okno hodíti hoditi ob berglah hoditi peš v službo hoditi sem ter tja po sobi hoditi v cerkev hoditi v šolo igráti igráti se iskáti íti iti iz sobe iti k frizerju iti na delo izkljúčiti izlíkati izpíti izpolniti obljubo izpolnjevati svoje obveznosti izposodíti izsušíti jahati na konju je in pije je za tri jésti kúhati kupováti lagáti líkati mama češe hčerko ménjati, menjáti načŕt načrtováti načrtovati prihodnost narediti kosilo nazaj dati neprijetno presenečenje ni se mogel odločiti nikoli ne pospravi za seboj noče si umivati zob o tem se bomo pogovorili kasneje czytać czytać na głos/głośno ścierać kurze czesać czesać włosy dawać dać dać synowi pieniądze na kino fotografować, sfotografować oglądać film/telewizję oglądać sie w lustrze patrzył przez okno chodzić chodzić o kulach chodzić pieszo do pracy chodzić tu i tam po pokoju chodzić do kościoła chodzić do szkoły grać bawić się szukać iść wyjść z pokoju iść do fryzjera iść do pracy wyłączyć wyprasować wypić spełnić obietnicę wypełniać swoje obowiązki wypożyczyć wysuszyć jechać konno, jeździć konno je i pije je za trzech jeść gotować kupować kłamać prasować mama czesze córkę zmienić, wymienić plan planować planować przyszłość przyrządzić obiad oddać niemiła niespodzianka nie mógł się zdecydować nigdy po sobie nie posprząta nie chce myć zębów porozmawiamy o tym później

9 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 9 obísk obiskáti obiskávati obljúba obljubil je, da bo prišel obljubíti obljubiti in dati je dvoje obvéznost odhájati odločíti, odlóčiti odpírati odpréti oglédati opráti oprati avtomobil oprati lase pazljivo poslušati peljati psa na sprehod pere in lika péti píti plačeváti plávati plésati počesáti pogledala se je v ogledalu pogovarjáti se pogovarjati se po telefonu pogóvor pogovoríti se pomágati pomiti in pobrisati posodo pomiti okna pomiti skodelice pomiti z vročo vodo pomivati posodo posanjáriti posesáti posláti poslúšati poslušati samo z enim ušesom posodíti pospráviti posprávljati pospremil je goste do vrat pošalíti se potrkati na vrata povabíti práti prati pralnem stroju prebral bom članek prebráti preglédati prepír prepírati se presenéčenje wizyta, odwiedziny odwiedzić odwiedzać obietnica obiecał, że przyjdzie obiecać łatwo obiecać, trudniej zrobić obowiązek odchodzić, wychodzić, odjeżdżać zdecydować, zadecydować otwierać otworzyć obejrzeć (się) wyprać umyć samochód umyć włosy uważnie słuchać wyprowadzać psa na spacer pierze i prasuje śpiewać pić 1. płacić 2. spłacać pływać tańczyć uczesać obejrzała się w lustrze rozmawiać rozmawiać przez telefon rozmowa porozmawiać pomagać zmyć/umyć i wytrzeć naczynia umyć okna umyć szklanki umyć pod gorącą wodą zmywać naczynia pomarzyć (sobie) poodkurzać wysłać słuchać słuchać jednym uchem pożyczyć posprzątać sprzątać odprowadził gości do drzwi zażartować zapukać do drzwi zaprosić prać prać w pralce przeczytam artykuł przeczytać przejrzeć kłótnia kłócić się zaskoczenie, niespodzianka

10 D.Sieczkowski - "Słoweńsko-polski słownik tematyczny dla uczniów i studentów" 10 presenétiti prezračiti sobo prihájati priti na obisk prižgal je luč in šel odpirat prodájati rad bi ti nekaj povedal razglédati se sanjáriti sedeči življenjski slog sedel je pri mizi in jedel sesáti sesati s sesalnikom sesati sobo dvakrat na teden sestájati se sestánek sestanek je bil preložen skúhati sléči se slovesno obljubiti smúčati spíti sprehajati psa sprehajati se ob jezeru sprehòd sprehod po trgovinah sprehodíti se stríči stušírati se sušíti šalíti se šívati tako kot vsakič uči se kuhati umázati umíti umiva se z mrzlo vodo umívati umivati se z milom vabíti vadijo vsak dan váditi vrniti denar vrniti se domov vrniti se v sobo po ključ vrníti, vŕniti vsako jutro se dolgo češe vsakodnevna rutina zahvalíti se zapírati zapréti zasanjáriti zbírati zlíkati zna zelo dobro kuhati že dolgo nas ni nihče obiskal zaskoczyć przewietrzyć pokój przychodzić, przyjeżdżać przyjść z wizytą zapaliwszy światło, poszedł otworzyć sprzedawać chciałbym ci coś powiedzieć rozejrzeć się śnić, marzyć siedzący tryb życia siedział przy stole i jadł odkurzać odkurzać odkurzaczem odkurzać pokój dwa razy w tygodniu spotykać się spotkanie spotkanie zostało przełożone ugotować rozebrać się uroczyście obiecać jeździć na nartach wypić wyprowadzać psa spacerować nad jeziorem spacer spacer po sklepach pospacerować strzyc wziąć prysznic suszyć żartować szyć tak jak zawsze uczy się gotować pobrudzić umyć myje się zimną wodą myć myć się mydłem zapraszać codziennie ćwiczą ćwiczyć oddać pieniądze wrócić do domu wrócić do pokoju po klucz zwrócić, oddać każdego ranka długo się czesze codzienna rutyna podziękować zamykać zamknąć zamarzyć (sobie) zbierać wyprasować potrafi bardzo dobrze gotować od dawna nikt nas nie odwiedził