pociech To nie są łatwe dzieci MIASTO Odwiedź nasz portal: miesięcznik dla rodziców Temat miesiąca: Sposób na matematyka str.

Transkrypt

1 Odwiedź nasz portal: Dr Anna Mrózek: Skąd się biorą alergie u dzieci? str Rodzinne wakacje w Rabce, Bałtowie i Szczyrzycu str Edukacja: Pierwsze w Krakowie przedszkole i żłobek dla cukrzyków i alergików str pociech MIASTO Kraków, nr 2(34) maj 2015 miesięcznik dla rodziców Temat miesiąca: Sposób na matematyka str. 6 ISSN Bernadetta i Paweł Borodziukowie: To nie są łatwe dzieci Rozmowa MIASTA pociech Str

2 BOGACTWO MOŻLIWOŚCI... Ośrodek Wypoczynkowy Leśne Wzgórze jest miejscem wymarzonym dla osób ceniących sobie spokój i chcących odpocząć od zgiełku miasta. Ośrodek usytuowany jest w malowniczej okolicy, na zboczu góry Krzywoń i stanowi idealną bazę wypadową dla osób uprawiających turystykę pieszą. Czyste powietrze i niezwykłe piękno górskiej przyrody sprawiają, że jest to miejsce idealne dla rodzin z dziećmi, osób starszych i par. Ośrodek Leśne Wzgórze to obiekt przyjazny zwierzętom. OFERTA W TRZECH WARIANTACH OBEJMUJE: 3 dni ( 2 noclegi) + wyżywienie ( śniadania + obiadokolacje) + pakiet DAY SPA* 6 dni( 5 noclegów) + wyżywienie( śniadania + obiadokolacje) + pakiet DAY SPA* + kąpiel zapachowa 8 dni ( 7 noclegów) + wyżywienie( śniadania + obiadokolacje) + pakiet DAY SPA * + kąpiel zapachowa Pakiet DAY SPA: 1 x masaż częściowy 1 x inhalacja solankowa sauna bez limitu jacuzzi bez limitu siłownia bez limitu 20 % zniżki na wszystkie zabiegi kosmetyczne w Rabczańskim Zdroju Medical SPA CENA PAKIETU DLA JEDNEJ OSOBY: Opcja zl Opcja zl Opcja zł Dzieci do 2 lat bezpłatnie bez świadczeń Dzieci od 3 do 12 lat 30 % zniżki + kolorowa kąpiel bąbelkowa CENA PAKIETU DLA DWÓCH OSÓB: Opcja zł Opcja zł Opcja zł Dzieci do 2 lat bezpłatnie bez świadczeń Dzieci od 3 do 12 lat 30 % zniżki + kolorowa kąpiel bąbelkowa OFERTA DLA CZYTELNIKÓW MIASTA POCIECH *Wszystkie zabiegi wykonywane są w Rabczańskim Zdroju Medical SPA, przy ul. Roztoki 7.

3

4 4 spis treści MIASTOpociech List do Nauczycieli Dostałam ostatnio list od mojego dziewięcioletniego synka. W ramach lekcji pisania listów pani nauczycielka zabrała całą klasę na pocztę, pomogła zaadresować koperty, nakleić znaczki i wrzucić korespondencję do skrzynki. Super! cieszyłam się trzymając w ręce pierwszy prawdziwy list wysłany przez moje dziecko. Mój entuzjazm szybko się ulotnił, kiedy zaczęłam czytać: Kochani Rodzice, na początku mojego listu serdecznie Was pozdrawiam. Odbieram dziennie dziesiątki maili, czasem dostaję listy na papierze, sama też je wysyłam. Nigdy, przenigdy nie spotkałam się w żadnym z nich z tą anachroniczną formułką, którą mi również wtłaczano w szkole do głowy. Kiedy czytałam list od mojego synka przyszły mi do głowy słowa Alberta Camusa, który zauważył że szkoła przygotowuje dzieci do życia w świecie, który nie istnieje. Jakże trafna to uwaga! Syn przyznał, że treść listu podyktowała im pani nauczycielka. Pewnie taka forma pojawia się w podstawie programowej. Niech no tylko dzieci w przyszłym roku na trzecioteściku, albo na sprawdzianie w szóstej klasie nie zacytują dokładnie słów formułki. Niech no tylko serdecznie zamienią w stresie na bardzo, już będzie powód do odjęcia im punktów. Szanowni Nauczyciele, wiem, że obowiązuje was podstawa programowa, wiem, że macie plany nauczania i dyrektora, który wymaga, ale na miłość boską bądźcie elastyczni i nowocześni. Pozwólcie dzieciom puścić wodze fantazji, nie wtłaczajcie ich w sztywne schematy i formułki, bo taki świat już dawno odszedł do lamusa. Wychowujcie kreatywnych indywidualistów, a nie mrówki do fabryk i korporacji. O to Was prosi mama ucznia Wybieramy Przyjaciela Pociech W tym roku aż 36 nauczycieli przedszkoli rywalizuje w ogłoszonym przez nas po raz drugi konkursie Przyjaciel Pociech. Tym razem w gronie zgłoszonych znalazł się jeden pan. Ci, którzy śledzą przebieg plebiscytu na naszym portalu miastopociech.pl wiedzą, że nieźle sobie radzi. Gratulujemy nie tylko jemu, ale wszystkim biorącym udział w konkursie. Fakt, że zostali do niego zgłoszeni, często przez rodziców swoich małych podopiecznych, już jest sporym wyróżnieniem. Teraz czekamy na zwycięzców. Podobnie jak przed rokiem tytuł Przyjaciela Pociech otrzyma pięcioro nauczycieli z największą liczbą głosów. Wciąż jeszcze można głosować za pośrednictwem aplikacji zamieszczonej na naszej stronie miastopociech.pl. Głosowanie potrawa do 7 czerwca. Nazwiska zwycięzców zostaną opublikowane na naszym portalu, a już po wakacjach najlepsi nauczyciele przedszkolni będą mogli odebrać dyplomy i nagrody podczas uroczystej gali. TEMAT MIESIĄCA Sposób na matematyka 6-9 ROZMOWY Dr. Anna Mrózek: Jak radzić sobie z alergiami u dzieci? Bernadetta i Paweł Borodziuk: To nie są łatwe dzieci Przepis na weekend: Dzień dziecka w Muzeum Historycznym 15 Muzeum PRL dla dzieci 16 Cafe KULTURA w Wieliczce 18 Rodzinne wakacje: Lato nad brzegiem górskiego potoku 20 Wybierz szkołę z MIASTEM pociech: Zespół Szkół Gastronomicznych Nr 2 w Krakowie otrzymał Nagrodę Jakości Nauczania 21 To był dobry rok dla VIII Prywatnego LO Akademickiego Szkoła może być wspaniałą przygodą Wybierz przedszkole z MIASTEM pociech Pierwszy w Krakowie żłobek i przedszkole dla małych cukrzyków i alergików Rankingi MIASTA pociech: Które licea i technika uczą najlepiej, a które najgorzej? Maja Skowron poleca: FMF4Kids 30 MIASTO pociech Bezpłatny miesięcznik dla rodziców i nauczycieli Wydawca: Wydawnictwo Krakówek Kontakt z redakcją: redakcja@miastopociech.pl, Zamówienia na druk reklam: reklama@miastopociech.pl, Strona internetowa: Projekt graficzny: zylko4media Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń Zdjęcie na okładce: Joanna Kucharska.

5

6 6 temat miesiąca MIASTOpociech Sposób na matematyka Nauczyciele dziesięciu krakowskich szkół i przedszkoli będą od września uczestniczyć w pilotażowym programie nauczania matematyki według metody opracowanej przez prof. Edytę Gruszczyk Kolczyńską. Stanie się to za sprawą krakowskich radnych, którzy chcą, by pedagodzy przekazywali swoją wiedzę w sposób ciekawy i zrozumiały dla uczniów. reklama Z niedawnego raportu Instytutu Badań Edukacyjnych wynika, że część nauczycieli matematyki nie jest przygotowana do wykonywania zawodu i skutecznie obrzydza swój przedmiot uczniom. Eksperci wykazali, że pedagodzy często nie posiadają umiejętności matematycznych i tych z zakresu dydaktyki przedmiotu. Nie potrafią uczyć np. rozwiązywania zadań nieschematycznych. Co gorsze nie znają metod, jak przekazać uczniom wiedzę matematyczną, czy wytłumaczyć jakieś zagadnienie. Instytut oceniał także wiedzę studentów matematyki, którzy niebawem trafią do pracy w szkołach. Wyniki są zatrważające. Okazuje, że potrafią oni rozwiązywać jedynie zadania polegające na odtwarzaniu wiedzy. Trudności pojawiają się, gdy muszą wyjść poza znane sobie schematy, czy podjąć samo- dzielne decyzje. Wniosek jest oczywisty: skoro nauczyciele nie mają pewnych umiejętności, nie rozwiną ich również u swoich uczniów. W szkołach nie brakuje nauczycieli entuzjastów, ale często trafiają na przeszkody nie do przejścia: liczne klasy, brak pieniędzy na pomoce dydaktyczne lub uczniowie niezainteresowani nauką mówi Jolanta Siwecka, prowadząca w Krakowie Centrum Nauczania Metis, uczące dzieci matematyki metodą MathRiders opracowaną przez specjalistów z Grupy Edukacyjnej Helen Doron. Jej zdaniem nauczyciele w szkole często nie mają czasu, by zająć się indywidualnie każdym ze swoich trzydziestu uczniów. Ja mam to szczęście, że mogę pracować z grupką maksymalnie ośmiu osób. Dzieci mogą wszystko same zba-

7 temat miesiąca 7 dać, wyciągnąć wnioski, przedstawić własne spostrzeżenia, które następnie są konsultowane w grupie. Małe grono sprzyja też nabieraniu pewności siebie, co potem procentuje w szkole zauważa nauczycielka. Matematyków broni również Krzysztof Cywiński z Zabrza. Sam jest z zawodu nauczycielem. W szkole uczył historii, ale szybko z tego zrezygnował i zaczął udzielać korepetycji z... matematyki. Jego metody nauki trafiają do najbardziej opornych uczniów. Zdaniem Cywińskiego nauczyciele nie wiedzą, jak uczyć, bo nikt na studiach im tego nie mówi. Czy chciałaby pani, by operował panią lekarz edukowany przez profesorów, którzy nigdy nie trzymali skalpela w ręce? pyta Cywiński. Tymczasem nauczyciele są szkoleni przez osoby, które ze szkolną rzeczywistością mają niewiele wspólnego. Są świetnymi teoretykami, ale tylko teoretykami. Jego obserwacje potwierdzają sami pedagodzy. Danuta Sterna z Centrum Edukacji Obywatelskiej i nauczycielka matematyki mówi wprost: Podczas 25 lat mojej pracy nikt nie powiedział mi, jak matematyki uczyć ciekawie, nikt mi w tym też nie pomagał. Na studiach poznawaliśmy teorie Antona Makarenki i historię metodologii, z których raczej nic nam się nie przydało w przyszłej pracy z uczniami. Tak nieprzygotowani poszliśmy do szkół. Matematyka do poprawki Nic więc dziwnego, że matematyka wciąż zajmuje jedno z czołowych miejsc, na liście najbardziej nielubianych szkolnych przedmiotów. Z badań przeprowadzonych przez prof. Edytę Gruszczyk Kolczyńską z Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie wynika, że ponad połowa dzieci w wieku przedszkolnym ma zadziwiającą łatwość nabywania wiadomości i umiejętności matematycznych, a ich umysły są ukierunkowane matematycznie. Profesor twierdzi, że co piąty pięciolatek i co czwarty sześciolatek wykazują wybitne uzdolnienia matematyczne. Cześć dzieciaków traci je przekraczając próg szkoły. Zdaniem prof. Gruszczyk Kolczyńskiej, po kilku miesiącach nauki tylko co ósme dziecko przejawia zdolności matematyczne. Osiem miesięcy nauki w klasie pierwszej wystarcza, by dzieci traciły radość Z niedawnego raportu Instytutu Badań Edukacyjnych wynika, że część nauczycieli matematyki nie jest przygotowana do wykonywania zawodu i skutecznie obrzydza swój przedmiot uczniom. Eksperci wykazali, że pedagodzy często nie posiadają umiejętności matematycznych i tych z zakresu dydaktyki przedmiotu. Nie potrafią uczyć np. rozwiązywania zadań nieschematycznych. Co gorsze nie znają metod, jak przekazać uczniom wiedzę matematyczną, czy wytłumaczyć jakieś zagadnienie. uczenia się matematyki, poczucie sensu i stawały się mniej twórcze. Już w kwietniu tylko co czwarte dziecko klasy pierwszej wykazuje uzdolnienia i zainteresowania matematyczne. W klasie licealnej już tylko troje, czworo uczniów twierdzi prof. Gruszczyk Kolczyńska. To przeraża Agnieszkę, mamę sześcioletniego Kuby. Jej syn świetnie radzi sobie w świecie liczb. Potrafi dodawać i odejmować w granicach tysiąca. Zna tabliczkę mnożenia. Zaczyna dodawać ułamki. Zna się też na zegarku i pieniądzach. I to wszystko miałoby zostać zaprzepaszczone w szkole? dziwi się mama Kuby. Korepetycje dla... przedszkolaka? Rodzice coraz wyraźniej dostrzegają ten matematyczny problem i nie kryją swojego strachu przed posłaniem dziecka do szkoły. Trzydziestoosobowe klasy i brak czasu na zajęcie się każdym uczniem indywidualnie. W takich warunkach dzieci szybko zniechęcają się do nauki uważa pani Magdalena, mama pięcioletniej Uli. A mama sześcioletniego Kuby dodaje: W szkole więcej czasu nauczyciele poświęcają dzieciom z problemami niż tym zdolnym. Do tego dochodzi przeładowany zdaniem rodziców program i pobieżne przerabianie materiału, byle zdążyć do końca roku. Szkoła wymaga teraz od dzieci dużo więcej niż kiedyś. Zadania z matematyki, które rozwiązuje córka w IV klasie, są moim zdaniem bardzo skomplikowane i dużo trudniejsze niż te, które ja pamiętam z podstawówki zauważa pan Dariusz, tata dziesięcioletniej Mileny. Inni podkreślają, że nie czują się na siłach lub nie mają czasu, by pomagać dziecku w lekcjach. Korzystają na tym korepetytorzy, którzy od czasu wprowadzenia obowiązkowej matury z matematyki mają prawdziwe żniwa. Na lekcje do Krzysztofa Cywińskiego z Zabrza zjeżdżają się uczniowie z całego Śląska. Mam ich całe tabuny nie kryje korepetytor. Z kolei w Centrum Nauczania Metis najliczniejszą grupą uczniów są... przedszkolaki. Realizowany tam program MathJogs jest przeznaczony już dla czterolatków i bazuje na nauce poprzez zabawę. Jeśli ma się dobre podstawy, to później jest łatwiej w życiu przekonuje Pani

8 8 temat miesiąca MIASTOpociech Alicja. Jej pięcioletnia córka Jagoda od kilku tygodni jest uczennicą Centrum Nauczania Metis. Małej Jagódce radość sprawia wszystko, co można policzyć, dodać lub odjąć. Ula, rówieśnica Jagody, również czuje się znakomicie w świecie liczb. Jej rodzice szybko to zauważyli i posłali córkę na lekcje do Metisa. Nie wiem, co Ula będzie robić w przyszłości, ale wiem jedno: matematyka na pewno jej się przyda mówi pan Magda, mama Uli. Dzielenie i odejmowanie na minusie Matematyczną mizerię w naszym kraju najlepiej chyba obrazują wyniki wszelkich testów kompetencyjnych, na których matematyka zwykle wypada słabo lub bardzo słabo. W ubiegłym roku maturę z tego przedmiotu oblało ponad 25 proc. maturzystów. Ogólnopolskie Badanie Umiejętności Trzecioklasistów co roku pokazuje, jak bardzo nauka matematyki szwankuje już na początkowym etapie nauczania. Uczniowie nieźle radzą sobie zwykle z dodawaniem. Zdecydowanie gorzej idzie im odejmowanie, a najgorzej dzielenie (ma z nim problem aż 60 proc. trzecioklasistów). Mnie te wyniki wcale nie zaskakują mówi Dagmara Kaczmarczyk, mama ośmioletniego Tomka, która na własnej skórze przekonała się, jak szkoła przeszkadza dzieciom w kształceniu. Zanim Tomek poszedł do pierwszej klasy potrafił już dodawać i odejmować i bez zająknięcia recytował z pamięci tabliczkę mnożenia. Po ponad dwóch latach nauki w szkole wszystko zapomniał, a matematyka przestała być jego ulubionym przedmiotem. Po prostu nudzi go rozwiązywanie w kółko podobnych do siebie zadań zauważa pani Dagmara. Kształcenie zintegrowane bez sensu? Dlaczego dzieci po przyjściu do szkoły przestają wykazywać zdolności matematyczne? Zdaniem prof. Gruszczyk Kolczyńskiej przyczyną jest plaga przeciętności, z jaką mamy do czynienia w szkole. Zdolne dzieci prędko dowiadują się, że nie warto szybko rozwiązywać zadań, bo będą się nudzić lub dostaną do rozwiązania kolejne podobne zadanie. Dowiadują się też, że nie warto wyrywać się do odpowiedzi, bo to przeszkadza w prowadzeniu lekcji i nie warto też proponować innych, lepszych metod rozwiązania zadania, bo i tak nie zostanie to docenione. Zdolne dzieci, które zwykle przy okazji są wyjątkowo wrażliwe, szybko równają do średniej, bo FOT. FOTOLIA reklama

9 temat miesiąca 9 bardzo zależy im na akceptacji środowiska twierdzi prof. Edyta Gruszczyk Kolczyńska. O dzieciach z zespołem Aspergera (rodzaj autyzmu red.) mówi się, że są uzdolnione matematycznie. To dlatego, że one po prostu są odporne na działania socjalizacyjne, wszystko spływa po nich jak po kaczce i dzięki temu nie zatracają swoich zdolności. Jak sprawić by nie traciły ich również pozostałe dzieci? Zdaniem prof. Gruszczyk Kolczyńskiej pierwszym krokiem powinno być wydzielenie edukacji matematycznej z kształcenia zintegrowanego, bo nauczyciele często na rzecz języka polskiego i przyrody skracają czas edukacji matematycznej. A na matematykę w I klasie, powinno się przeznaczyć co najmniej cztery godziny lekcyjne w tygodniu. Poza tym według profesor w kształceniu zintegrowanym integruje się często to, czego zintegrować nie sposób. W zeszycie ćwiczeń autorzy umieścili zadanie: dzieci mają ustalać ciężar wybranych wyrazów, kierując się informacjami o umownym ciężarze samogłosek i spółgłosek, a potem uporządkować wyrazy według ich ciężaru. Podobne absurdalne pomysły zaburzają u dzieci rozwój poczucia sensu, bodaj najważniejszego nośnika inteligencji zauważa profesor. Sprawdzona metoda Taką gwarantuje program opracowany przez prof. Edytę Gruszczyk Kolczyńską, wprowadzony w wielu polskich placówkach. Zachwalają go m.in. chorzowskie, łódzkie, czy koszalińskie szkoły. Teraz krakowscy radni chcą, by nowa metoda znana była też nauczycielom z Krakowa. Dlatego przygotowali uchwałę, na podstawie której pilotażowo w dziesięciu placówkach oświatowych: szkołach i przedszkolach stworzone zostaną odziały i klasy z rozszerzonym programem edukacji matematycznej. Działania, które mają podnieść poziom nauczania matematyki oraz wspierać rozwój dzieci matematycznie uzdolnionych to konieczność. Jeśli chcemy, by krakowscy uczniowie polubili matematykę, uczyli się jej i wybierali studia techniczne trzeba dokonać zmian w sposobie nauczania mówi Agata Tatara, radna PiS. Autorski program prof. Edyty Gruszczyk Kolczyńskiej zostanie udostępniany przedszkolom oraz szkołom bezpłatnie i będzie realizowany podczas planowych zajęć z uczniami. Nie wymaga więc dodatkowych nakładów finansowych. Osiągnięcia dzieci poddawane będą systematycznej obserwacji i ewaluacji. Nadzór merytoryczny nad projektem sprawować będzie autorka programu. Placówki od czerwca będą mogły zgłaszać chęć udziału w programie. O tym, które z nich ostatecznie będą pracować zgodnie z założeniami prof. Gruszczyk Kolczyńskiej ma zadecydować kolejność zgłoszeń. Agnieszka Karska reklama

10 10 rozmowa MIASTOpociech Jak walczyć z alergią? Czy dziś dzieci częściej cierpią na alergie niż dawniej? Na przestrzeni kilkudziesięciu lat zanotowano znaczący wzrost liczby małych pacjentów, u których zdiagnozowano alergię, ale nie jest to tendencja lawinowa. Do alergologów ustawiają się kolejki. Czy to znaczy, że wzrosła też świadomość rodziców chcących przebadać dziecko nawet, gdy nie ma niepokojących sygnałów? Niewątpliwie rodzice dziś mają większą wiedzę na temat schorzeń alergicznych oraz łatwiejszy dostęp do specjalistów. Często więc zgłaszają się do poradni, by mieć pewność, że dziecko jest zdrowe. Do przodu poszła też diagnostyka; alergia może być już rozpoznana we wczesnym okresie życia dziecka i odpowiednio leczona. Dawniej choroby alergiczne diagnozowano w późniejszych stadiach, przez co stawały się trudniejsze do wyleczenia np. atopowe zapalenie skóry, astma i inne schorzenia dróg oddechowych na tle alergicznym czy alergie układu pokarmowego. Czy za alergie odpowiedzialne są geny, czy też środowisko, w którym żyjemy? Z jednej strony wiadomo, że alergia jest chorobą dziedziczną i jeżeli rodzice mają na przykład atopowe zapalenie skóry to dziecko będzie przejawiało w 80-procentach skłonność do atopii. Z drugiej strony wiele zależy od liczby alergenów w danym środowisku, a także od układu immunologicznego dziecka i pory roku, w której przychodzi na świat. Jeśli ten moment następuje w okresie pylenia, to noworodek może być narażony na wystąpienie alergii pyłkowej. Zdarza się też, że alergia pojawi się u dziecka, które nie ma obciążenia rodzinnego, ale przebywa w zanieczyszczonym środowisku, gdzie jest dużo agresywnych alergenów. Tym, którzy chorują na pyłkowicę i mieszkają w wielkich miastach doskwiera ona bardziej niż mieszkańcom wsi, gdzie pyłków jest więcej. Na taki stan rzeczy wpływ mają zanieczyszczenia powietrza, np. spaliny samochodowe, które uszkadzają strukturę pyłków i przez to stają się one bardziej agresywne. Opowiada nam dr Anna Mrózek, pulmunolog i pediatra w Uzdrowisku Rabka Alergie dzieli się na wziewne, pokarmowe i kontaktowe. Jakie najczęściej występują u dzieci? U małego dziecka pierwsze objawy alergii występują najczęściej ze strony układu pokarmowego i skóry natomiast później, kiedy dziecko rośnie i ma większy kontakt z alergenami wziewnymi to alergia zaczyna ewoluować w kierunku astmy oskrzelowej i nieżytu nosa. To zjawisko nazwane jest marszem alergicznym. Czasami występują alergie krzyżowe pomiędzy alergenami wziewnymi i pokarmowymi. Kontakt z pewnymi alergenami wziewnymi powoduje powstanie objawów alergicznych na alergeny pokarmowe. Najczęstszą alergią krzyżową jest reakcja pomiędzy pyłkami roślin, a owocami i warzywami. Tak więc jeżeli osoba uczulona jest np. na pyłki brzozy to nie może jeść między innymi warzyw :selera, marchwi, ziemniaków, roślin strączkowych i owoców :jabłek, brzoskwiń, śliwek, wiśni i kiwi, a jeśli na pyłki bylicy to przypraw, selera i marchwi. Na jakie składniki pokarmowe może mieć alergię niemowlak? Najczęściej na te same, na które alergię ma jego mama. Dlatego ważne jest, by kobieta karmiąca piersią stosowała profilaktykę hipoalergiczną i nie wprowadzała do swojego jadłospisu pokarmów, na które jest sama uczulona. Gdy mimo rygoru pokarmowego u niemowlęcia pojawiają się biegunki oraz wymioty to trzeba zastanowić się, czy nie mamy do czynienia z alergią na krowie mleko. Jeśli kobieta nie jest osobą alergiczną, to powinna się stosować do ogólnych zasad przyjętych dla kobiet karmiących. Podczas karmienia należy jednak unikać pokarmów alergizujących np. cytrusów, ryb, orzechów, mleka i jajek w dużych ilościach. Czy podanie jakiegoś pokarmu dziecku może spowodować wstrząs anafilaktyczny? Zacznijmy od tego, że występują tzw. silne i słabe alergeny. Silnymi alergenami są ryby, jajka, mleko krowie, gluten oraz orzechy i mogą wywoływać natychmiastową reakcję alergiczną tzw. wstrząs anafilaktyczny. Jakiś czas temu głośno było o śmierci dziewczynki, która zjadła czekoladkę, zawierającą śladowe ilości orzechów arachidowych, na które była uczulona, ponieważ na opakowaniu nie było dokładnej informacji o składnikach czekoladki. Wstrząs anafilaktyczny wymaga bowiem natychmiastowego podania adrenaliny i hydrocortisonu. By zapobiec takim sytuacjom producenci żywności powinni rzetelnie informować o składzie środków spożywczych. Dzieci uczulone na orzechy winny być dokładnie przeszkolone, w jakich produktach mogą znajdować się te silne alergeny. Jak dziś diagnozuje się alergie? Najważniejszym elementem w rozpoznawaniu choroby alergicznej jest wywiad osobniczy i rodzinny. Na podstawie dominujących objawów chorobowych określa się rodzaj choroby. Aby określić czynnik uczulający konieczne są dodatkowe badania diagnostyczne. Podstawowym badaniem są testy skórne punktowe(prick). To najstarsza i nadal skuteczna metoda wykrywania alergii na alergeny wziewne. Jeżeli wynik jest dodatni i wskazane jest odczulanie, to wykonujemy tzw. miano przeciwciał specyficznych IgE, czyli badania potwierdzające alergię na konkretny alergen. Natomiast diagnostyka alergii na alergeny pokarmowe jest trudna, gdyż nie wynaleziono dotychczas uniwersalnego, powtarzalnego, wysoce czułego i swoistego testu diagnostycznego. Reakcje na alergeny pokarmowe obserwujemy w próbie biologicznej, która polega na całkowitym ustąpieniu objawów klinicznych po eliminacji podejrzanego alergenu i nawrocie po ponownym jego wprowadzeniu do diety. Oceniamy je również poprzez prick testy z alergenami pokarmowymi i badania immunologiczne

11 rozmowa 11 Co się stanie, jeżeli zbagatelizujemy alergie? Nieleczona alergia może nasilać się i przeistoczyć się w ciężkie choroby alergiczne. Jedną z nich jest astma oskrzelowa, która charakteryzuje się przebiegiem o różnym nasileniu. Może być sporadyczna lub przewlekła, a także o lekkim, umiarkowanym lub ciężkim nasileniu objawów. Rozróżniamy też astmę wewnątrzpochodną i zewnątrzpochodną. Postać zewnątrzpochodną możemy szybciej wykryć poprzez zbadanie przyczyn środowiskowych i uwarunkowań genetycznych oraz wdrożyć proces leczenia. Ocenę jego skuteczności zapewnia systematyczne badanie spirometryczne, w którym sprawdza się parametry drożności i wentylacji płuc. Astmę wewnątrzpochodną trudniej jest rozpoznać, bo jest ona uzależniona od mechanizmów wewnętrznych: hormonalnych czy psychicznych. na obecność przeciwciał IgE. Możemy również badać miejscową reakcję skóry po nałożeniu konkretnego alergenu. Potem opisujemy wygląd skóry: sprawdzamy czy pojawił się rumień, bąbel, czy też inna zmiana po 24-, 48- i 72- godzinach.jeżeli występuje reakcja skórna na dany pokarm to mamy do czynienia z alergią. Kiedy najlepiej zrobić dziecku testy? Gdy na jego skórze pojawi się wysypka, czy też wcześniej działając zapobiegawczo? Takie testy należy wykonać u dziecka, u którego na podstawie objawów chorobowych podejrzewamy chorobę alergiczną, szczególnie, gdy rodzice cierpią na schorzenia atopowe np. astmę oskrzelową. Jeżeli rodzic ma taką chorobę, to już wiemy, że prawdopodobieństwo pojawienia się jej u dziecka jest bardzo duże. Dlatego kobieta z chorobą atopową od momentu, gdy dowie się, że zaszła w ciążę powinna być się pod kontrolą alergologa. Jak chronić chore dziecko przed alergenami? Najważniejsza jest eliminacja z otoczenia dziecka alergenów, na które dziecko jest uczulone. Najbardziej częstymi są roztocza kurzu domowego. Dlatego nie należy używać kołder i poduszek z puchu czy z pierza, ponieważ zawierają duża liczbę roztoczy, które żywią się naskórkiem zwierząt i ludzi. Często powinniśmy też zmieniać pościel, a także wietrzyć ją na mrozie. Roztocza bowiem giną w temperaturze powyżej 30 stopni Celsjusza i co najmniej minus 20 stopni. Nie powinno się używać zasłon czy kotar, które wchłaniają kurz, narzut na sofy, kłaść w mieszkaniu dywanów. Należy natomiast stosować odkurzacze z filtrami, które wychwytują wszystkie składniki kurzu: roztocza, pleśnie czy pyłki roślin. FOT. ARCHIWUM Czy łatwo rozpoznać astmę u małego dziecka? Ta choroba może pojawić się w każdym wieku, ale często rozpoznaje się ją już u przedszkolaków, gdy pojawiają się napady duszności w czasie wysiłku lub w przebiegu częstych zapaleń oskrzeli czy płuc. Diagnozę można postawić po występowaniu charakterystycznych objawów, zebraniu wywiadu lekarskiego i wykonaniu badań w kierunku atopii. W zależności od postaci choroby wdrażamy odpowiednie leczenie. Po 10 roku życia astma oskrzelowa może ustąpić lub przejść w alergiczny nieżyt nosa albo te dwie choroby będą współistnieć. Jeżeli objawy chorobowe są nasilone należy podjąć decyzję o przewlekłym leczeniu farmakologicznym. Jest cała gama medykamentów do stosowania miejscowego dooskrzelowego, doustnego i pozajelitowego w najcięższych przypadkach. Leki wziewne, przeciwzapalne i rozszerzające oskrzela zapobiegają postępowi choroby; chronią oskrzela przed nieodwracalnymi zmianami upośledzającymi ich drożność i zapewniają sprawną wentylację płuc. Z kolei zaniedbanie astmy z reguły doprowadza do dużego inwalidztwa i niewydolności oddechowej, a nawet do śmierci, jeżeli choroba przebiega gwałtownie. Od wielu jednak lat już tak gwałtownych i ciężkich ataków astmy nie widziałam. Zawdzięczamy to poznaniu immunologicznych mechanizmów choroby, lepszej diagnostyce, świadomości rodziców oraz temu, że mamy przeciwzapalne leki nowej generacji działające miejscowo, bez działań ubocznych. Obserwuje się więc bardzo duży postęp w leczeniu tej choroby.

12 12 rozmowa MIASTOpociech To nie są łatwe dzieci Rozmowa z Bernadettą i Pawłem Borodziukami, rodzicami 18-letniego Franka, 17-letniego Antka, 15-letniej Gabrysi i 13-letniej Danusi; właścicielami trzech niepublicznych przedszkoli waldorfskich Ziarenko w Krakowie. Bycie wychowawcą przedszkolnym to mało męskie zajęcie. Nie ma pan z tym problemu? Paweł Borodziuk. Absolutnie nie, pewnie dlatego, że różne mamy teraz wzorce męskości, każdy mężczyzna powinien być przede wszystkim jak najlepszym ojcem. Kiedy zaczynałem studiować pedagogikę przedszkolną i wczesnoszkolną było nas dwóch na roku, ale tylko ja skończyłem te studia, być może dlatego, że studiując pracowałem już w przedszkolu. Praca z dziećmi od zawsze była Pana marzeniem? P.B. Pochodzę z nauczycielskiej rodziny, ale wcześniej nawet nie przypuszczałem, że będę kiedyś wychowawcą przedszkolnym. Przez jakiś czas studiowałem fizykę i nie bardzo wiedziałem, co chcę w życiu robić. Potem trochę muzykowałem. Wraz z żoną, która ukończyła Akademię Muzyczną i z wykształcenia jest lutnistką renesansową, śpiewaliśmy w zespole muzyki dawnej i zajmowaliśmy się trochę muzyką ludową oraz odtwarzaniem dramatów liturgicznych. I to wspólne muzykowanie zaprowadziło was do przedszkola? P.B. Trochę tak. Mieliśmy wtedy po dwadzieścia parę lat. Przypadek sprawił, że będąc na próbach w Teatrze Wiejskim w Węgajtach na Mazurach w pewnej księgarni natrafiliśmy na książkę pt. Wychowanie do wolności. Przeczytaliśmy ją oboje niemal jednym tchem. I wtedy żona przypomniała sobie, że w Krakowie jest przedszkole, które pracuje z dziećmi według opisanej w tej książce metody. Odnaleźliśmy to przedszkole, a nauczycielka powiedziała nam, że dokładnie za miesiąc ruszają w Warszawie studia przygotowujące wychowawców do pracy zgodnie z pedagogiką waldorfską. Nie zastanawiając się długo pojechaliśmy na rozmowy wstępne, przyjęto nas i tak się zaczęła nasza przygoda z pedagogiką Rudolfa Steinera. Gdybyśmy mieli w skrócie powiedzieć czym się ona charakteryzuje. P.B. Zawsze mam problem, gdy muszę w dwóch zdaniach opisać, o co chodzi w pedagogice waldorfskiej., bo ona ma bardzo wiele aspektów. Gdy ktoś jest zainteresowany zapisaniem dziecka do naszego przedszkola, to umawiam się na godzinną rozmowę, a potem i tak mam świadomość, że to co powiedziałem to mały wycinek tego czym jest ta pedagogika. Zabawa deskami, patykami i starymi patelniami, taplanie się w błocie, łażenie po drzewach i żadnych plastikowych zabawek. Tak ja to widzę. P.B. My rzeczywiście pozwalamy dzieciom bawić się w błocie, a przez to doświadczać różnych faktur, bo to bardzo wspiera ich rozwój i poszerza umiejętności. Niektórzy patrząc na nasze przedszkole widzą tylko, że jesteśmy ekologiczni bo mamy drewniane zabawki. A to nie chodzi tylko o to. Nasze zabawki nie są drewniane dlatego, że jest moda na ekologię, ale dlatego, że właśnie taki rodzaj materiałów najlepiej wspiera rozwój dziecka. W waszym przedszkolu nie ma plastikowych zabawek? P.B. Dzieci już i tak mają ich bardzo dużo w swoich domach. A więc czym się bawią? P.B. Proszę zobaczyć, jakie mają tu bogactwo różnych faktur. Jest miękka, ciepła wełna; jeszcze miększe runo owcze; szorstki, zimny kamień; lekka szyszka, która przy pocieraniu wydaje ciekawe odgłosy; patyczki; muszelki. To wszystko ma bardzo różnorodne faktury, naturalne kolory, różne temperatury. To daje bogactwo różnych doznań zmysłowych w tym początkowym okresie życia, kiedy poznajemy świat i jego jakość. A co nam oferuje plastik? Zawsze tę samą temperaturę, podobną wagę i fakturę oraz pstrokaciznę kolorów. Dzieci lubią to, co kolorowe i błyszczące. P.B. Dzieci lubią też słodycze, co wcale nie oznacza, że są one dla nich dobre. Pana zdaniem powinnam wyrzucić ze swojego domu wszystkie plastikowe zabawki, żeby moje dzieci lepiej się rozwijały? P.B. Nie. Ja nie jestem żadnym radykałem. Trzeba tylko dbać o właściwe proporcje. Można to porównać do odżywiania. Nie możemy karmić dziecka wyłącznie ziemniakami, ale kiedy wprowadzamy do jego diety jakieś inne warzywa nie znaczy, że mamy zrezygnować z ziemniaków. Pokazujmy dzieciom bogactwo tego świata w obrębie każdego ze zmysłów, bo właśnie poprzez zmysły poznajemy świat. Nie żywmy się tylko ziemniakami i nie dawajmy dzieciom wyłącznie zabawek wykonanych z jednego materiału. A jak wpływa na rozwój zabawa w błocie? P.B. Dzieci, które nie boją się zanurzyć rąk w ciasto lub błoto, zwykle nie mają też problemów z nawiązywaniem relacji z innymi ludźmi, są bardziej otwarte. Z kolei te maluchy, które mają problem z dotknięciem dziwnej faktury lub im się na to nie pozwala, zwykle trudniej nawiązują relację z kimś, kto jest nieco inny od nich. Zawsze powtarzam rodzicom, że dzieci są albo czyste albo szczęśliwe. Dziecko nie może być

13 rozmowa 13 obciążone obowiązkiem nie ubrudzenia się, nie wolno tego od niego wymagać ponieważ to będzie hamować jego rozwój. Żeby zrobić coś kreatywnego, to trzeba się pobrudzić. Wie to każdy artysta. Wasze wszystkie dzieci chodziły do przedszkola waldorfskiego? P.B. Tak, i to od urodzenia, bo w pierwszym przedszkolu, w którym pracowaliśmy również mogliśmy mieszkać, a teraz chodzą do szkoły waldorfskiej. Z wyjątkiem Franka, który jest w normalnym liceum. Tak bardzo zależało nam, żeby nasz Franek uczęszczał do szkoły, pracującej według tej pedagogiki, że daliśmy mu jeszcze rok wolnego. W jaki sposób? P.B. Kiedy Franek był w pierwszej klasie nie było jeszcze w Krakowie szkoły waldorfskiej. Okazało się że ma powstać za rok, Więc nie posyłaliśmy go do szkoły przez pół roku, żeby nie otrzymał promocji do następnej klasy i mógł za rok trafić do szkoły waldorfskiej. Bardzo się baliśmy tego kroku, ale teraz z perspektywy czasu myślę, że to było bardzo dobre posunięcie. Bernadetta Borodziuk. To samo zrobiliśmy, gdy Antek poszedł do gimnazjum. Nie było wówczas w Krakowie gimnazjum waldorfskiego, więc zapisaliśmy syna do zwykłej szkoły. Gimnazjum to najczęściej niełatwy dla dziecka czas, ale Antek chyba wyjątkowo źle trafił. Choć nigdy nie był dzieckiem mającym problem z nawiązywaniem relacji, tam nie mógł się z nikim zaprzyjaźnić. Więdnął w oczach, co było widać nawet w jego postawie, chodził przygarbiony ze spuszczona głową. Odpuściliśmy mu ten rok, pozwoliliśmy nie zdać do następnej klasy, na parę miesięcy wyjechał do Irlandii, a w kolejnym roku poszedł już do szkoły waldorfskiej razem ze swoją młodszą o rok siostrą. Znam wyniki egzaminacyjne szkół waldorfskich. Nie powalają na kolana. Nie przeszkadza wam to? P.B. Rzeczywiście w ostatnim roku było nieco słabiej, ale zwykle szkoły waldorfskie osiągają bardzo dobre rezultaty. Zresztą wyniki egzaminów nigdy nie były u nas na pierwszym, a nawet trzecim miejscu, jeśli chodzi o wybór szkoły dla dzieci. Ważne było to, że w szkole jest dużo zajęć artystycznych, indywidualne podejście do dziecka, że każdy jest traktowany odrębnie i podmiotowo że nie jest elementem szarej masy. Myślę, że te aspekty w większym stopniu budują jakość życia niż wyniki w nauce. W tym roku Antek i Gabrysia zdawali egzamin gimnazjalny. Był stres? reklama

14 14 rozmowa MIASTOpociech B.B. Dzieci trochę się denerwowały, bo chciały dobrze wypaść, zwłaszcza Gabrysia. A rodzice? B.B. My jesteśmy spokojni o ich wynik. Myślę, że nie poszło im gorzej niż średnia, a nie mamy ambicji, żeby byli w pierwszej trójce najlepszych uczniów w Krakowie. Dlaczego nie? P.B. A dlaczego mieliby być najlepsi z czegoś, co dla nich nie jest takie ważne? A co jest ważne dla waszych dzieci? B.B. Gabrysia ma niezwykłe uzdolnienia plastyczne. Miała nawet iść do liceum plastycznego, ale zdecydowała, że pójdzie do ogólniaka z poszerzoną nauką języka angielskiego, a potem dopiero wybierze się na studia do ASP. Antoś, przez ostatnie święta szukał szkoły średniej i nagle wykrzyknął to jest szkoła dla mnie!. Co znalazł? B.B. Państwową Szkołę Sztuki Cyrkowej w Julinku pod Warszawą. Pozwolicie mu się tam uczyć? B.B. Dla mnie to bardzo trudne, bo wolałabym się z nim jeszcze nie rozstawać. Pytam raczej o to, czy jako rodzice nie macie lepszego pomysłu na jego przyszłość? P.B. Dlaczego mielibyśmy mieć? To ich życie. Bo niemal wszyscy mają. P.B. Ja bardzo cenię doświadczenie, jako element poznania świata, a Antek jak mało kto, jest człowiekiem doświadczającym świata. Wybór nienajlepszej drogi w życiu, zarówno w sprawach małego jak i wielkiego kalibru, też jest bardzo cenną nauką. Jego pasją jest akrobacja, fascynuje się parkourem. Jest w tym naprawdę dobry i to jest jego pasją, jako jeden z niewielu w Krakowie potrafi zrobić podwójne salto. B.B. Zresztą ta szkoła wcale nie zamyka mu drogi na studia. Jak będzie chciał, to pójdzie kiedyś choćby na prawo. Chodzi o to, że jego indywidualna droga prowadzi przez szkołę sztuki cyrkowej. A jeśli zechce zostać cyrkowcem? P.B. To nim zostanie. Wolę, żeby był szczęśliwym cyrkowcem, niż nieszczęśliwym i sfrustrowanym prawnikiem lub lekarzem. Świat tak szybko się zmienia, że dziś nikt nie może być pewien, jakie zawody, będą potrzebne za parę lat. Może się okazać, że to czego wyuczymy się teraz, już nie będzie potrzebne. Dlatego ważniejsze jest wykształcenie w dziecku otwartości na świat, umiejętności uczenia się nowych rzeczy i rozwijania się, a także poczucia własnej wartości i przekonania, że sobie poradzi w życiu. B.B. Kiedy Franek miał 10 lat powiedział mi: mamo, ja czuję, że mogę wszystko. To najpiękniejsza rzecz, jaką mogłam od niego usłyszeć. A jakie są jego zainteresowania? B.B. Kiedyś chciał mieć swój jacht i wozić nim ludzi. Teraz myśli raczej o pójściu w stronę dziennikarstwa. A najmłodsza Danusia? P.B. Zajęła właśnie pierwsze miejsce na zawodach jeździeckich, choć dopiero od roku jeździ konno. Uwielbia to, więc weekendy spędza zwykle w stadninie. Długo szukała czegoś dla siebie i w końcu znalazła. Zresztą ona ma dar zaklinacza zwierząt, świetnie dogaduje się też z naszymi psami. B.B. Jest bardzo zaradna i samodzielna. Już jako trzylatka wiązała sznurówki dzieciom z zerówki, a jak chciała sobie dodać werwy i otuchy, to podśpiewywała Oj dana, dana jakaś ty kochana. Nie mieliście nigdy pokusy, żeby zaplanować coś za dzieci? B.B. Ja miałam. Ponieważ jestem muzykiem marzyłam o tym, żeby moje dzieci chodziły do szkoły muzycznej. Zwłaszcza, że mają świetny słuch. Udało się? B.B. Wszyscy przez pewien czas uczyli się w szkole muzycznej. Lubili to? B.B. Byli padnięci. Szkoła muzyczna, to ogromny wysiłek dla młodego człowieka, oprócz nauki gry na instrumencie, jest mnóstwo innych zajęć, które zajmują bardzo dużo czasu. Chodząc do takiej szkoły trzeba też bardzo dużo ćwiczyć i to często zabija w dziecku radość z muzykowania. Uważa pani, że warto było posyłać dzieci na te zajęcia? B.B. Dziś inaczej bym to zorganizowała. Po prostu dałabym im indywidualne lekcje gry na instrumencie, który sami wybiorą, u nauczyciela, którego polubią. Jakie są dzieci kończące edukację walfdorfską? B.B. Na pewno to nie są łatwe dzieci, bo są bardziej samoświadome, wiedzą czego chcą, same wyznaczają sobie cel, szukają swoich pasji i je realizują, trudno jest nimi sterować. P.B Ale dzieci nie mają być łatwe, maja być w kontakcie z tym, co im w duszy gra. Rozmawiała Anna Kolet-Iciek, fot. Joanna Kucharska

15 przepis na weekend 15 Dzień Dziecka w muzeum Muzeum Historyczne Krakowa przygotowało z okazji Dnia Dziecka wiele atrakcji. Możliwości jest bez liku trzeba tylko wybrać i zarezerwować termin! Maluchy dowiedzą się do czego zdolne są smoki, poznają tajemnice kościoła Mariackiego i Wieży Ratuszowej, poćwiczą wyobraźnię sprawdzając, ile w nich aktorskich umiejętności. Z rodzicami zejdą do Podziemi Rynku, a na Zwierzyńcu wykonają i puszczą latawce. Niektórzy zatańczą, a inni poćwiczą strzelanie z łuku... Serdecznie zapraszamy dzieci z rodzicami do oddziałów 1 czerwca 2015 Dzień Dziecka z Krzysztoforkiem i Dorotką (30 31 maja). Kamienica Hipolitów, Plac Mariacki 3, 30 maja (godz i 13.45). Z hejnałem w tle spacerujemy wokół kościoła Mariackiego, poznajemy jego historię i wiążące się z nim tajemnice. Za pomocą różnych technik plastycznych tworzymy makietę świątyni, przygotowując rysunki i kolaże. Wieża Ratuszowa, Rynek Główny 1, 30 maja (godz.12.00). W samo południe wieża bez tajemnic. Poznajemy tajemnice drzemiące w średniowiecznych murach Wieży Ratuszowej, wspinamy się na jej szczyt, podziwiamy panoramę miasta i odkrywamy podziemia dawnego krakowskiego ratusza. Celestat (Ogród Strzelecki) ul. Lubicz 16, 30 maja (godz.10 14). Finał 14. edycji konkursu o tytuł Małego Króla Kurkowego. W programie: przedstawienie Bajkowy jest ten świat w wykonaniu Teatru Otwartego (godz.11.00), pokaz walk rycerskich w wykonaniu Krakowskiej Chorągwi Rycerskiej, zabawy plastyczne, nauka i zawody strzelania z łuku pod okiem olimpijczyka Krzysztofa Włosika Pałac Krzysztofory Rynek Główny 35, 30 maja (godz.15). Zabawa w teatr. Bawimy się w detektywów i szukamy, gdzie można znaleźć teatr. Poznajemy różne oblicza teatru: aktorskiego, lalek, figur i cieni. Ćwiczymy naszą wyobraźnię, eksperymentujemy ze światłem i cieniem. Szukamy w nas samych duszy aktora. Rynek Podziemny Rynek Główny 1, 30 maja (godz ). Rodzinne odkrywanie podziemi Rynku wraz z przewodnikiem Dom Zwierzyniecki ul. Królowej Jadwigi 41, 31 maja (godz.11 16). Dmuchawce, latawce, wiatr... Robimy latawce oraz samoloty z papieru, puszczamy je na wietrze, gramy w dawne gry i zabawy w ogrodzie (kapsle, serso, klasy, rzut monetą, warcaby). Wieża Ratuszowa Rynek Główny 1, 31 maja (godz. 12). Co mogą smoki, a czego nie na Wieży Ratuszowej dowiesz się! Spektakl w wykonaniu aktorów Teatru Otwartego Barbakan ul. Basztowa, 31 maja FOT. ARCHIWUM (godz.11 14). Spotkanie z obrońcami miasta. W programie: pokaz walk rycerskich (godz. 11, 13), tańce dworskie (godz.11.30, 13.30), pokaz uzbrojenia i dawnych strojów (godz.12) Program realizowany przy współpracy Krakowskiej Chorągwi Rycerskiej Pałac Krzysztofory Rynek Główny 35, 31 maja (godz.14). W takt dawnej muzyki. Oglądamy pokaz renesansowego tańca dworskiego i uczymy się jego podstaw. Zajęcia realizowane przez Zespół Muzyki Dawnej i Tańca im. Bł. Matki Zofii Czeskiej przy Publicznym Gimnazjum nr 53 Sióstr Prezentek w Krakowie Rynek Podziemny Rynek Główny 1, 31 maja (godz i 17). Średniowieczne zabawki, czyli jak zrobić glinianego konika Poznajemy gliniane zabawki z okresu średniowiecza, dowiadujemy się jak powstawały. Lepimy własne prace figurki, zwierzątka, garnuszki. Zajęcia prowadzone przez Pracownię Artystyczną Mali twórcy. Udział we wszystkich wymienionych spotkaniach jest bezpłatny W dniach maja dzieciom do 16 roku życia przysługuje wstęp bezpłatny do wszystkich oddziałów MHK (w niektórych oddziałach konieczna jest wcześniejsza rezerwacja miejsc, której można dokonać w: Centrum Obsługi Zwiedzających, Rynek Główny 1 tel FOT. ARCHIWUM

16 16 przepis na weelend MIASTOpociech Piknik, wystawy i debaty w Muzeum PRL-u Muzeum PRL u to miejsce, które wielu rodzicom przypomina czasy dzieciństwa. Warto zaglądnąć tu w wakacje, bo ekspozycje zapowiadają się bardzo ciekawie. Już w czerwcu zwiedzającym udostępniony zostanie schron pod dawnym kinem Światowid. Z kolei w niedzielę 31 maja zapraszamy rodziny na piknik z grami i zabawami. W ubiegłorocznym spotkaniu z okazji Dnia Dziecka wzięło udział kilkaset osób i zarówno dorośli, jak i dzieci mieli mnóstwo radości wspólnie grając w pchełki i kapsle, skacząc w klasy i gumę, rysując, malując, czy podbijając zośkę. Zapewniamy, że w tym roku będzie jeszcze ciekawiej! Równie interesująco zapowiada się lato w Muzeum PRL u. W lipcu i sierpniu w dawnym kinie organizowane będą specjalne pokazy filmowe dla dzieci i dorosłych. Projekcje dla dzieci, na które złożą się PRL owskie kreskówki, połączone będą z warsztatami plastycznymi. Z kolei rodziców muzeum zaprasza na ekspozycję PRL mieszka w nas? Kultura czasu wolnego, której wernisaż zaplanowano na 17 czerwca. Jej temat to sposoby spędzania czasu wolnego w PRL u. Przestrzenie: podwórka, Empiku, kina Światowid, działki, świetlicy i Domu Kultury stanowić będą podstawę do refleksji o tym, reklama co nam zostało po PRL u. CO przetrwało, ale też, co zostało utracone, a co schowane, zepchnięte na margines. Z kolei druga tegoroczna wystawa, której wernisaż zaplanowano już po wakacjach, poświęcona będzie zimnej wojnie i budowlom obronnym z czasów PRL u. Jej centralny element to schrony budowane w latach 50. XX wieku pod Nową Hutą pod blokami, przedszkolami, szkołami, ośrodkami zdrowia, instytucjami kultury. Tłem stanie się opowieść o latach 50. i narastającej atmosferze zagrożenia III wojną światową, a także jej propagandowym rozgrywaniu. Zmierzymy się także z nowohuckimi mitami! Wystawa ma dać początek projektowi gminy Kraków, w ramach którego planowane jest stworzenie trasy turystycznej po nowohuckich schronach z okresu zimnej wojny. W ramach przygotowań do ekspozycji już w czerwcu zwiedzającym udostępniony zostanie schron pod dawnym kinem Światowid (siedzibą Muzeum PRL u), dotychczas pokazywany tylko incydentalnie. Wystawie PRL mieszka w nas? Kultura czasu wolnego towarzyszy cykl zapowiadających ją, a następnie komentujących debat. Rozmawialiśmy już m.in. o aktywności społecznej i świętowaniu. Kolejne spotkania poświęcimy m.in.: blaskom i cieniom architektury PRL u oraz modzie. Porozmawiamy również o tym, dlaczego dla wielu zwłaszcza młodych osób PRL jest dziś przede wszystkim elementem popkultury. Poszukamy też przyczyn nostalgii za PRL em zapowiada Ryszard Kozik, z Muzeum PRL u. Muzeum PRL u (w organizacji) działa od stycznia 2013 roku i Mieści się w dawnym budynku kina Światowid w ścisłym centrum socrealistycznej zabudowy Nowej Huty (os. Centrum E 1). Jest miejscem spotkania różnych narracji o PRL u: politycznej, społecznej, obyczajowej, kulturalnej, a także rozmów i debat na temat epoki. Ma być interaktywne i zbudowane w dużej części na relacjach, świadectwach osób w tej epoce żyjących, ale także w oparciu o interdyscyplinarne studia nad epoką. Muzeum PRL u (w organizacji) os. Centrum E1, Kraków, tel.: , , Biuro czynne od poniedziałku do piątku w godz Wystawy czynne od środy do niedzieli w godz FOT. RYSZARD KOZIK

17 przepis na weekend 17 Sztuka z prostych pojęć O tworzeniu ścieżek edukacyjnych dla dzieci, wystawie Makom. Dani Karavan. Esencja miejsca, oraz wakacyjnych planach Międzynarodowego Centrum Kultury rozmawiamy z Martą Gaj, koordynatorem programu edukacyjnego Galerii MCK pracownikiem działu edukacji MCK. Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie niemal przy każdej wystawie organizowanej dla dorosłego widza, przygotowuje też ścieżkę edukacyjną dla dzieci. Każda z nich w sposób bardzo ciekawy przybliża najmłodszym dorobek dawnych i współczesnych artystów. Czy praca nad projektem dla dzieci to trudne wyzwanie? Tak. To pewien proces myślowy, który nie odbywa się za biurkiem. Pomysł może narodzić się w każdej chwili i jest wypadkową wrażeń oraz doświadczeń wynikających z obserwacji mojego dziecka, a także naszych małych gości. Po przygotowaniu kilku ścieżek edukacyjnych wiem, że każda z nich powinna być prosta, bardziej ciekawa wizualnie niż tekstowo. Dlatego tak bardzo ważna jest współpraca autora wystawy z ilustratorem, który doskonale rozumie, jakimi widzami są dzieci i zdaje sobie sprawę z tego, że niekoniecznie to co podoba się dorosłemu widzowi przemówi do dziecka. Na przykład abstrakcyjne rysunki. Dzieci ich nie rozumieją. Zgadza się. Dzieciom nie można narzucać estetyki wyrafinowanej i trudnej w odbiorze. Wystawa musi być zbudowana z realistycznych elementów. Wie o tym Paulina Paździera, ilustratorka, z którą mam szczęście, pracować na co dzień. Ona doskonale potrafi przełożyć moje myśli na kreski. Każda ze ścieżek dla dzieci Pani autorstwa jest niezwykle oryginalna. Ujmuje problem z wielu punktów widzenia, co niezwykle pozytywnie wpływa na rozwój intelektualny i poczucie estetyki małych odbiorców. Podczas pracy nad ścieżką edukacyjna staram się interdyscyplinarnie podejść do tematu. Nie zamykam się w humanistyce, sztuce, czy historii i jeśli jest taka możliwość to wspominam o zjawiskach przyrodniczych, czy fizycznych na poziomie odpowiednim do wieku dzieci. Nie chcę FOT. WIKIPEDIA rysować wyraźnych granic miedzy dziedzinami nauki, bo dopóki dziecko nie spotka się z nimi w szkole to wszystko dla niego to jest naturalne, płynne. Myślę ze ten podział na humanistów i umysły ścisłe jest bardzo krzywdzący, bo zarówno jedna i druga grupa nie może żyć w odizolowaniu. MCK przygotowuje obecnie wystawę Daniego Karavana, izraelskiego rzeźbiarza, który tworzy dzieła monumentalne, zintegrowane z krajobrazem. W jaki sposób dorobek artysty zostanie zaprezentowany dzieciom? To będzie bardzo wymagająca wystawa ponieważ artysta tworzy dzieła w przestrzeni publicznej, których nie można przenieść do galerii. Będziemy je pokazywać w formie makiet, fotografii i filmów. Jednak zaprezentowane zostaną też jego mniejsze pomniki np. stworzona dla naszej galerii przestrzeń z piasku, gdzie Karavan odciśnie swoje stopy nawiązując w ten sposób do czasów swojego dzieciństwa. Artysta pochodzi z Tel Avivu i tam jako dziecko spędzał czas na nadmorskich plażach bawiąc się w piasku, pływając w morzu, słuchając szumu fal czy śpiewu ptaków. Teraz takie elementy, jak piasek, światło, drewno, woda, wiatr, drzewa oraz ptasi śpiew są obecne we wszystkich realizacjach artysty. Wydaje mi się, że nie będzie problemu ze zrozumieniem wystawy, bo przybliża nam Pani twórczość rzeźbiarza, prostymi, nawiązującymi do przyrody pojęciami. Jak już wspomniałam Dani Caravan tworzy rzeźby np. z drewna, kamienia gdzie słychać śpiew ptaków, szum morza czy promienie słoneczne. Wchodzi więc w ścisłą relację z naturą, która współtworzy i dopełnia jego dzieła. Dla dzieci to jest cos bardzo uchwytnego ponieważ one zaczynają swoją plastyczną aktywność od natury; rysując, czy budując coś na piasku, układając kamienie. Spotkanie ze sztuką Karavana urozmaici gra oparta na idei ogrodów, jakie artysta zaprojektował w Japonii. Przy okazji zorganizowany zostanie cykl mini spotkań ze sztuką, podczas których będziemy tłumaczyć pojęcia związane z naturą lub materiałami używanymi w dziełach Daniego Karavana. W planach są krótkie, 45-minutowe spotkania, skierowane do młodszych dzieci (od 4 do 6 lat). Zajęcia będą odbywać się w MCK oraz w klubie Fabryka na krakowski Zabłociu w ramach akcji Fabryka lata. Jaką jeszcze wakacyjną ofertę przygotowało dla dzieci MCK w Krakowie? Cykl czterech, czterogodzinnych spotkań z architekt Anną Gieracką, która opracowała autorski program tworzenia makiet miast i przestrzeni przy użyciu naturalnych materiałów: papieru, sznurka, czy kamieni. Są to bardzo ekologiczne i estetyczne prace mówiące o tym, że detal można przedstawić za pomocą prostych i naturalnych materiałów. ( Podsumowując naszą rozmowę: w wakacje idziemy w absolutną prostotę, by nie przeładować bodźcami dzieci, a równocześnie przemycić ważne pojęcia z historii sztuki, rzeźby, czy ekologii... Makom. Dani Karavan. Esencja miejsca. Wystawa potrwa od 26 czerwca 20 września 2015

18 18 przepis na weekend MIASTOpociech Familijne niedziele z Cafe KULTURA Lato za pasem, a wraz z nim pogoda, która zachęca do aktywnego wypoczynku. Już teraz serdecznie zapraszamy rodziców ze swoimi pociechami do Wieliczki na wspólne zabawy w ramach cyklu Familijne niedziele. Tam, na Rynku Górnym czekają na Was plenerowe spektakle teatralne, zajęcia plastyczne, gry, zabawy oraz konkursy i kolorowanki pod wspólną nazwą Baw się z Cafe KULTURA. reklama Baw się z Cafe KULTURA : 7 czerwca (godz ), 14 czerwca (godz ), 21 czerwca (godz ), 28 czerwca (godz ), 5 lipca (godz ), 12 lipca (godz ), 19 lipca (godz ), 25 lipca (godz ), 26 lipca (godz ), 2 sierpnia (godz ), 9 sierpnia (godz ), 16 sierpnia (godz ), 23 sierpnia (godz ), 30 sierpnia (godz ) Spektakl Teatralny 14 czerwca, 5 lipca, 19 lipca, 2 sierpnia, 16 sierpnia (godz ) Rodziny zachęcamy też do relaksu w Cafe KULTURA. Jej znakomita lokalizacja w zabytkowej kamienicy z oryginalnie zachowaną XIX wieczną polichromią sprawi, że poczują tu Państwo czar dawnej Wieliczki, a wyśmienita kawa oraz smakowite wypieki i lody gałkowe gwarantują każdemu ucztę dla podniebienia. W okresie letnim zapraszamy również do spędzania wolnego czasu w naszym ogródku na Rynku Górnym. Już niedługo w jego sąsiedztwie pojawi się plac zabaw z licznymi atrakcjami dla dzieci. Mamy też propozycje dla miłośników odkrywania tajemnic przeszłości. Centrum Kultury i Turystyki w Wieliczce organizuje bowiem cykliczne spotkania z archeologiem pod hasłem CO NOWEGO W PRZESZŁOŚCI? Dzieciaki w towarzystwie archeologa, będą poznawać sposób życia naszych odległych przodków oraz starać się zrozumieć otaczający ich świat. Na spotkania zapraszamy przedszkolaków i uczniów szkół podstawowych wraz z rodzicami i opiekunami. Najbliższe spotkanie Z wizytą na średniowiecznym zamku już 10 czerwca o Ponadto Centrum Kultury i Turystyki w Wieliczce zaprasza na zajęcia dla dzieci: Klub Maluszka Koralik, Akademia Dla Najmłodszych, Klub Młodego Plastyka, Robotowo oraz zajęcia rytmiczno baletowe. Zapisy i szczegółowe informacje pod numerem tel wew (K.W) FOT. ARCHIWUM (2)