Podsumowanie działalności wspomagającej Małopolskiego Kuratora Oświaty w roku szkolnym 2011/12

Transkrypt

1 Krzysztof Zajączkowski Kierownik Oddziału Wspomagania i Rozwoju Edukacji Kuratorium Oświaty w Krakowie Podsumowanie działalności wspomagającej Małopolskiego Kuratora Oświaty w roku szkolnym 2011/12 Procedura przygotowania i upubliczniania materiałów zgromadzonych w wyniku nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez Małopolskiego Kuratora Oświaty Analizom bieżącym poddawane są wszystkie dane zebrane w czasie kontroli i ewaluacji. Wyniki kontroli są wprowadzane przez wizytatora kontrolera do panelu kontroli funkcjonującym na serwerze Kuratorium Oświaty w Krakowie. Dane te są wprowadzane na podstawie materiału zebranego w arkuszu kontroli oraz protokole. Szczegółowej analizie poddawane są uwagi, wnioski oraz zalecenia sformułowane przez wizytatora w czasie każdej kontroli. Następnie wszystkie informacje pozyskane w trakcie danej kontroli planowej są poddawane analizie zbiorczej, której celem jest zidentyfikowanie problemów występujących w szkołach w danym obszarze ich pracy. Dane zbiorcze są generowane elektronicznie z informacji wprowadzonych przez wizytatorów do panelu kontroli. W ten sposób rozpoczyna się etap analizy całościowej podsumowującej kontrolę planową. Analiza ta jest prowadzona przez wskazanego wizytatora koordynującego kontrolę. Przyjęta procedura przeprowadzania analizy wyników kontroli stwarza możliwość spojrzenia na badany problem (temat kontroli) z perspektywy zarówno pojedynczej szkoły, jak i całego województwa. Na podstawie analizy całościowej formułowane są uogólnienia i wnioski podawane do publicznej wiadomości w formie elektronicznej oraz w czasie konferencji i narad z dyrektorami małopolskich szkół. Uogólnienia i wnioski ze wszystkich zrealizowanych w roku szkolnym kontroli są również prezentowane i omawiane w trakcie konferencji podsumowujących nadzór pedagogiczny sprawowany przez Małopolskiego Kuratora Oświaty. Konferencje te są przeprowadzane raz w roku w Krakowie oraz w każdej z czterech Delegatur Kuratorium Oświaty w Krakowie. Konferencje, w czasie których przekazywano wnioski z nadzoru pedagogicznego sprawowanego w roku szkolnym 2011/12, organizowane były również w mniejszych miejscowościach takich jak: Myślenice, Dobczyce, Wieliczka, Osiek, Bochnia, Kalwaria Zebrzydowska, Maków Podhalański, Olkusz, Miechów, Andrychów. Te konferencje były poświęcone, w zasadniczej części, problematyce szkół funkcjonujących w danym rejonie. W czasie konferencji były prezentowano również wnioski wynikające z ewaluacji i monitorowania pracy szkół i placówek. Wnioski z nadzoru sprawowanego przez Małopolskiego Kuratora Oświaty są upowszechniane wśród dyrektorów szkół z wykorzystaniem strony internetowej Kuratorium Oświaty w Krakowie oraz elektronicznego Biuletynu Informacyjnego. Inne formy wspomagania Małopolski Kurator Oświaty organizował w roku szkolnym 2011/12 szereg konferencji, w tym również szkoleniowych, których problematyka wynikała ze

2 zgłaszanych przez dyrektorów szkół potrzeb bądź analizy wyników nadzoru pedagogicznego. Łącznie w roku szkolnym 2011/12 przeprowadzono 84 konferencje i inne formy szkoleń, w których uczestniczyło osób. Najwięcej konferencji (13) zorganizowano w ramach małopolskiej kampanii Sześciolatek w szkole, następnie na temat zmian w szkolnictwie zawodowym (9) oraz o tematyce zdrowotnej, poruszających problemy profilaktyki i promocji zdrowia, organizacji żywienia i dożywiania w szkołach (8). Ponadto odbyły się konferencje poświęcone między innymi: organizacji egzaminu gimnazjalnego w nowej formule, pomocy psychologiczno-pedagogicznej w praktyce szkolnej w świetle nowych uregulowań prawnych, zmianom w organizacji pracy szkół od 1 września 2012 r., opracowaniu arkusza organizacji w szkole ponadgimnazjalnej, tematyce europejskiej, regionalnej i projektom edukacyjnym, tematyce patriotycznej i historycznej, prawom dziecka, wsparciu młodzieży w kryzysie, problemom doskonalenia zawodowego nauczycieli, przestrzeganiu przepisów prawa w zakresie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów, bezpieczeństwu podczas EURO 2012, modelowi współczesnego nauczyciela, funkcjonowaniu szkół prowadzących klasy mundurowe, cyfrowej szkole. Oprócz konferencji tematycznych odbywały się również takie, w czasie których małopolskie szkoły i placówki prezentowały swój dorobek i talenty, np. w ramach projektu Mieć wyobraźnię miłosierdzia, jak również na Gali Talentów Małopolski Najlepsi dla Najlepszych. Na jednej konferencji dokonano także podsumowania realizacji małopolskiego programu Polska Prezydencja w Radzie Unii Europejskiej Odbiorcami konferencji byli nie tylko dyrektorzy szkół, ale także nauczyciele. Liczba konferencji z podziałem tematycznym znajduje się w załączonej poniżej tabeli. W czasie tych spotkań przekazywano dyrektorom informacje i wnioski wynikające ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego (kontrole, monitorowanie, ewaluacje), a także poruszano różne tematy szkoleniowe, na które przedstawiciele szkół zgłaszali zapotrzebowanie. Konferencje były organizowane samodzielnie przez wizytatorów Kuratorium Oświaty w Krakowie oraz we współpracy z innymi instytucjami, których przedstawiciele posiadali wiedzę istotną z punktu widzenia realizowanego tematu: Policją, Sanepidem, Małopolskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli, zespołem metodyków Urzędu Miasta Krakowa oraz pracownikami Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej. Z ostatnim z wymienionych podmiotów zawarto porozumienie dotyczące współpracy przy organizowaniu konferencji i szkoleń. Część konferencji miała charakter szkoleniowy. Materiały prezentowane na konferencjach były upowszechniane (po uzyskaniu zgody autorów) na stronie internetowej Kuratorium Oświaty w Krakowie. Dzięki temu mogła z nimi zapoznać się duża grupa zainteresowanych nauczycieli, dyrektorów szkół. Ma to szczególne znaczenie w przypadku tych pedagogów, którzy z powodu ograniczonej liczby miejsc, nie mogli uczestniczyć w konferencji. Przygotowano również materiały

3 w formie elektronicznej (płytki CD, publikacja materiałów w panelu dyrektora uruchomionym na serwerze Kuratorium Oświaty w Krakowie, przesyłanie pocztą elektroniczną uczestnikom konferencji). Tematyka konferencji i narad cieszyła się ogromnym zainteresowaniem środowiska edukacyjnego Małopolski, o czym świadczy liczba ich uczestników. Małopolski Kurator Oświaty przeprowadził również, w roku szkolnym 2011/12, monitorowanie stanu bezpieczeństwa w małopolskich szkołach podstawowych i gimnazjach. Celem monitorowania było zebranie informacji na temat poziomu bezpieczeństwa oraz realizacji działań zapewniających bezpieczny pobyt dzieci i młodzieży w szkołach. Monitorowanie zostało zrealizowane w formie elektronicznej, z wykorzystaniem panelu dyrektora znajdującego się na serwerze Kuratorium Oświaty. Pytania, na które odpowiadali dyrektorzy szkół dotyczyły takich obszarów związanych z bezpieczeństwem jak: przestrzeganie przepisów dotyczących bezpieczeństwa w szkołach i placówkach, profilaktyki, zagrożeń i ich identyfikowania, sposobów radzenia sobie z zagrożeniami przez nauczycieli. Wyniki monitorowania upubliczniono w formie raportu oraz omówiono z dyrektorami szkół i placówek w czasie konferencji. Upowszechniania przykładów dobrych praktyk. Zgłaszane do Kuratorium Oświaty w Krakowie przykłady dobrych praktyk są poddawane analizie, po której podejmowane są decyzje o uznaniu przedsięwzięcia za godne upowszechnienia. Analizy tej dokonuje wizytator Oddziału Wspomagania i Rozwoju Edukacji. Przedsięwzięcia oceniane są, między innymi, z uwzględnieniem takich kryteriów jak: innowacyjność przedsięwzięcia, cele, czas realizacji (dotychczasowe doświadczenia szkoły w realizacji pomysłu), uzyskane efekty. Dokonanie oceny wg wyżej wymienionych kryteriów daje podstawy do pozytywnego zaopiniowania działania i podjęcia decyzji o jego upowszechnianiu jako dobrej praktyki. Przykłady dobrych praktyk pochodzą z różnego rodzaju szkół oraz placówek oświatowych i dotyczą różnych obszarów pracy szkół (np. z ewaluacji - efekty, procesy, środowisko, zarządzanie). Opis dobrych praktyk świadczy o dużym zaangażowaniu nauczycieli i dyrektorów w pracę i rozwój szkół, o kreatywności uczniów, nauczycieli i rodziców oraz o dobrej współpracy ze środowiskiem. Na uwagę zasługuje fakt coraz częstszego wykorzystywania środków unijnych i realizacji projektów edukacyjnych przyczyniających się do budowania społeczeństwa obywatelskiego, pozwalających na wzbogacenie bazy szkoły, motywującej uczniów do nauki języków obcych. Wiele spośród przyjętych do upowszechnienia przykładów dobrych praktyk zasługuje na szczególną uwagę i jest warte polecenia. Wszystkie one zostały umieszczone na stronie internetowej Kuratorium Oświaty w Krakowie. Wartymi polecenia są niżej wymienione przykłady dobrych praktyk : Europejska współpraca młodzieży I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Długosza w Nowym Sączu ze szkołami partnerskim w ramach realizacji projektów Comenius i Młodzież w Działaniu stała się szansą na indywidualny rozwój, zdobywanie wiedzy i umiejętności oraz nawiązanie międzynarodowych kontaktów. Projekt Modernizacja kształcenia zawodowego w Małopolsce jest projektem partnerskim organów prowadzących szkoły zawodowe. Obejmuje wszystkie 22 powiaty Województwa Małopolskiego, 3 gminy Małopolski oraz 7 podmiotów niepublicznych.

4 Sześciolatek w klasie pierwszej. Bardzo szybka adaptacja w zespole klasowym, duże zaangażowanie na zajęciach ruchowych i artystycznych, wysoka motywacja dziecka do rozwijania zainteresowań odgrywanie ról, mniej sprawna motoryka mała (wyrównana już w klasie II) to cechy sześciolatka ze Szkoły Podstawowej im. Władysława Orkana w Maniowach. Sposoby wykorzystania dobrych praktyk w działaniach wspomagających W ramach wspomagania podejmowane są także działania promujące wykorzystanie ewaluacji w procesie doskonalenia jakości działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i placówek. Przyjęte w Kuratorium procedury promowania wykorzystania ewaluacji w procesie doskonalenia obejmują: opracowanie propozycji doskonalenia jakości pracy szkół w obszarach, które były diagnozowane w roku szkolnym 2011/2 (efekty, zarządzanie) i wykorzystanie ich podczas przygotowywanie koncepcji szkoleń dla nauczycieli i dyrektorów w roku szkolnym 2012/13, przekazywanie informacji o ewaluacji na stronie Kuratorium Oświaty, przedstawianie wyników ewaluacji podczas konferencji i innych spotkań z dyrektorami szkół, pokazywanie dobrych praktyk, które miały miejsce w małopolskich szkołach i placówkach, publikowanie dobrych praktyk z ewaluacji wewnętrznej w szkołach i placówkach na stronie internetowej Kuratorium Oświaty. W wyniku analizy wyników ewaluacji, przeprowadzonych w szkołach i placówkach na terenie województwa Małopolskiego, określone zostały obszary wymagające doskonalenia nauczycieli i tematyka szkoleń, które zostały zrealizowane w roku szkolnym 2011/12: Metoda projektu edukacyjnego. Praca z uczniem sprawiającym problemy wychowawcze, w tym z nadpobudliwym psychoruchowo, zagrożonym niedostosowaniem społecznym i z dysfunkcjami rozwojowymi. Wykorzystanie wyników egzaminów zewnętrznych, w tym Edukacyjnej Wartości Dodanej dla podnoszenia jakości pracy szkoły. Doskonalenie umiejętności nauczyciela w pracy z dzieckiem pięcioletnim i sześcioletnim w szkole podstawowej. Tworzenie programów nauczania uwzględniających podstawę programową kształcenia ogólnego. Doskonalenie form i metod pracy z dzieckiem 5- i 6-letnim. Nowoczesne technologie cyfrowe w edukacji.

5 Konferencje i narady dla dyrektorów szkół i placówek oraz nauczycieli zorganizowane w roku szkolnym 2011/12. W tabeli poniżej zebrano dane dotyczące przeprowadzonych narad i konferencji. Lp. Zakres tematyczny konferencje Liczba narady Inne formy szkoleń Adresaci Liczba uczestników Nadzór pedagogiczny 18 Bezpieczeństwo w szkole 5 2 Organizacja pomocy psychologicznopedagogicznej Szkolnictwo zawodowe 9 5 Szkoła z pasją 6 Inne np. Dni Katechetyczne, Zdrowy styl życiazapobieganie nowotworom, Małopolska kampania Sześciolatek w szkole, Cyfrowa szkoła, Gala Talentów Małopolski przedstawiciel e samorządów pedagodzy pedagodzy, psycholodzy doradcy zawodowi uczniowie, przedstawiciel e samorządów uczniowie, przedstawiciel e samorządów Istnieje ogromna potrzeba wspomagania dyrektorów w różnych obszarach pracy szkoły. Dyrektorzy sygnalizują to w bezpośrednich kontaktach z wizytatorami, można również wysnuć taki wniosek z ogromnej popularności, którą cieszyły się zrealizowane i wymienione powyżej konferencje. Obszarami, które należy objąć wspomaganiem w pierwszej kolejności są: zadania dyrektora szkoły w obszarze udzielania pomocy psychologiczno pedagogicznej uczniom o specjalnych potrzebach edukacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystania możliwości wynikających z aktualnych przepisów prawa oświatowego oraz realizacja zadań wychowawczych i profilaktycznych w szkołach podstawowych, gimnazjach oraz

6 szkołach ponadgimnazjalnych. Należy również kontynuować kampanię informacyjno edukacyjną Sześciolatek w szkole. W związku z dużym zainteresowaniem tematyką narad i konferencji w dalszym ciągu będą one upowszechniane poprzez: publikowanie materiałów ze szkoleń, narad i konferencji na stronie internetowej, przekazywanie materiałów w formie elektronicznej (CD-ROM) bezpośrednio po zakończonej konferencji, publikowanie informacji w Biuletynie Informacyjnym Kuratorium Oświaty w Krakowie. Wnioski Działania zrealizowane w ramach wspomagania dyrektorów szkół i placówek w roku szkolnym 2011/12 upoważniają do sformułowania wniosków i postulatów, które można pogrupować w sposób następujący: - w zakresie planowania nadzoru pedagogicznego należy uwzględnić: monitorowanie realizacji nowych przepisów oświatowych w szkołach, kontrola organizowania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach ogólnodostępnych, monitorowanie poziomu bezpieczeństwa w szkołach i placówkach, - w zakresie wspomagania pracy szkół i placówek należy uwzględnić: zwiększenie liczby konferencji i narad w związku z następującymi zmianami w edukacji, inspirowanie szkół i placówek do dzielenia się dobrymi praktykami, promowanie dobrych praktyk w zakresie realizacji ewaluacji wewnętrznej. a) w zakresie organizacji wspomagania należy uwzględnić: organizowanie kilku edycji konferencji cieszących się dużą popularnością wśród dyrektorów, organizowanie szkoleń dla dyrektorów w małych grupach, z podziałem na określone rejony o zbliżonych problemach, upowszechnianie materiałów szkoleniowych opracowanych w formie elektronicznej, na stronie internetowej. b) w zakresie tematyki wspomagania należy uwzględnić: zmiany w przepisach prawa oświatowego, prowadzenie ewaluacji wewnętrznej, bezpieczeństwo w szkołach.