OLSZTYŃSKA SZKOŁA WYŻSZA im. Józefa Rusieckiego Wydział Pedagogiczny. Artur Paweł Moskalik Nr albumu PSS/5455. Surdopedagogika

Transkrypt

1 OLSZTYŃSKA SZKOŁA WYŻSZA im. Józefa Rusieckiego Wydział Pedagogiczny Artur Paweł Moskalik Nr albumu PSS/5455 Surdopedagogika Temat: Świetlica terapeutyczna dla osób z uszkodzonym słuchem w Działdowie cele i organizacja Praca dyplomowa napisana pod kierunkiem mgr Maria Jasińska-Zamarja Olsztyn 2009

2 Spis treści: Wstęp Rozdział I. Geneza i najważniejsze wydarzenia w historii działalności stowarzyszenia Polski Związek Głuchych Definicja, geneza i ewolucja języka migowego Rozdział II. Osoby niepełnosprawne jako twórcy i odbiorcy kultury oraz cele i zadania świetlicy terapeutycznej Niesłyszący twórcy czyli przy pomocy arteterapeutycznej i biblioterapeutycznej Czytelnictwo niesłyszący.. Rozdział III. Organizacja pracy świetlicy terapeutycznej dla osób z uszkodzonym słuchem Struktura świetlicy 3.2. Przewidywane efekty pracy świetlicy terapeutycznej Umiejscowienie oraz czas funkcjonowania świetlicy Zakończenie Bibliografia 1

3 Wstęp Przez wiele stuleci rozwijająca się stopniowo wiedza o komunikowaniu się ludzi ogranicza się do zagadnień związanych z wykorzystywaniem w kontaktach społecznych dźwiękowych systemów językowych. Ten naturalny dla człowieka sposób komunikowania się służy członkom określonej wspólnoty językowej do wymiany informacji i wyrażania uczuć. W badaniach nad komunikowaniem się ludzi często jednak pomijano złożoność i bogactwo niewerbalnych elementów zachowań językowych, także przez bardzo długi czas nie brano w nich pod uwagę języka migowego. Język migowy pozostawał poza zakresem zainteresowania, aż do połowy XX wieku. W drugiej połowie XX wieku język migowy stał się przedmiotem badań naukowych w wielu krajach. Na terenie powiatu działdowskiego funkcjonuje Polski Związek Głuchych Koło Terenowe w Działdowie. Podczas spotkań członków stowarzyszenia powstała propozycja utworzenia świetlicy edukacyjnej, która pozwoliłaby się osobom niesłyszącym i niedosłyszącym dokształcać się pod względem nauki języka migowego oraz rozwijać ich naturalne zainteresowania, zamiłowania, uzdolnienia. Skoncentrowałem się na umiejętnościach wymagających rozumienia siebie, samoakceptacji, tolerancji wobec innych. Uważam, że powinniśmy uczyć dzieci, młodzież i dorosłych niesłyszących i niedosłyszących z istotnych życiowych umiejętnościach: Jak radzić sobie w trudnych sytuacjach? Jak żyć w zgodzie z innymi i z samym sobą? Instruktor zajmuje szczególną pozycję wśród pedagogów i terapeutów. Członkowie dzieci, młodzieży i dorosłych niesłyszących i niedosłyszących mają 2

4 w stosunku do niego pewne wymagania i oczekiwania. Ta wyjątkowa pozycja obliguje go do znaczenie większego zainteresowania podopiecznymi. Członkowie dzieci, młodzieży i dorosłych niesłyszących i niedosłyszących oczekują od niego nie tylko przekazywania im wiedzy merytorycznej, lecz przede wszystkim pomocy w rozwiązywaniu ich problemów, w znalezieniu swojego miejsca w pracy i w życiu. Tymczasem w dzisiejszym klubie nie ma zbyt wiele czasu na taki kontakt. Stale rośnie zakres wiedzy, którą trzeba przekazać. W zmieniających się programach nauczania coraz mniej jest miejsca na zajęcia, które rozwijałyby u młodego i starszego człowieka wrażliwość, dbałość o zdrowie fizyczne i psychiczne, zanika również uczenie sztuki bycia z innymi ludźmi. Rzadko mówi się, jak ważna jest umiejętność stawiania i realizacji celów, jak pokonać własny strach, jak walczyć z innymi słabościami, jak rozwijać mocne strony osobowości. Dzieci są jak nasiona, które posialiśmy. Musimy je karmić tak, by wyrosły na zdrowych, silnych i wypełnionych miłością ludzi (Fran D. Rosen-Sawyer) Od tego, czy członkowie podejmują wysiłek pracy nad własnym działaniem, przejmą odpowiedzialność i kontrolę nad sobą, zależy efekt końcowy. Podjęcie pracy nad sobą wymaga motywacji i umiejętności. Najważniejszym zadaniem instruktora wychowawcy świetlicy jest uświadomienie wychowankom, że warto podjąć ten trud oraz wskazanie sposobów, ćwiczeń pozwalających zrealizować to wyzwanie. Zaprezentowany przeze mnie cykl psychoedukacyjny ARTETERAPIA terapia za pomocą sztuk plastycznych oraz BIBLIOTERAPIA terapia za pomocą lektur, gazet i czasopism, z naszej propozycji, spotkań z członkami dzieci, młodzieży i dorosłymi niesłyszącymi i niedosłyszącymi w świetlicy stowarzyszenia pomaga mi i innymi instruktorom w codziennej pracy i profilaktyce zaburzeń i zachowań. Opierając się na określonych założeniach i odwołując się do osobistych doświadczeń członków, program ma zadanie uświadomić dzieciom i młodzieży oraz dorosłym niesłyszącym i niedosłyszącym, iż kształt ich życia zależy od nich samych, od ich myśli i działań, które dziś podejmują. 3

5 Prawidłowością jest, że człowiek nie może się w pełni rozwijać bez realizowania takich ważnych wartości, jak: piękno, dobro, sprawiedliwość, empatia, prawda, cierpliwość. W związku z tym program na świetlicę edukacyjną ułożyłem w następujące cykle tematyczne: 1. Integracja grupy. 2. Rozwój osobisty. 3. Porozumiewanie się, asertywność. 4. Rozwiązywanie konfliktów, negocjacje. 5. Decyzje, rozwiązywanie problemów. 6. Promocja twórczości osób niesłyszących i niedosłyszących. 7. Wspieranie działań arteterapeutycznych i biblioterapeutycznych wspomagających proces ekspresji twórczej oraz rozwój osobowości. 8. Dokształcania osób pracujących ze środowiskiem artystów niesłyszących i niedosłyszących. Sens tych zajęć polega na wspólnym byciu, budowaniu udanych relacji z innymi i tworzeniu reguł współżycia. Najważniejsza jest otwarta komunikacja, która wzmacnia związki między ludźmi, sprzyja nawiązywaniu przyjaźni, buduje zaufanie i poczucie bezpieczeństwa. Życie ludzkie jest tak skonstruowane, że trudno je przeżyć nie doświadczając irytacji, frustracji, apatii, gniewu i nie zderzając się z przykrą rzeczywistością. Realizowany cykl zajęć Żyj w zgodzie z sobą i z innymi zmierza to do: akceptowania siebie, takim, jakim jestem, przełamywania własnych słabości i ograniczeń, kształtowania umiejętności komunikowania się językiem migowym, bycia dobrym dla innych ludzi słyszących, Osoby zrzeszone w stowarzyszeniu są chłonne wiedzy, rozwojowe, nastawione poznawczo do świata, dlatego przewidujemy, iż wyżej przedstawione cele, zadania będą ulegały rozwojowi o kolejne kierunki zainteresowania. 4