ELEMENTY GEOFIZYKI ZGT - I W. D. ebski- IGF PAN
|
|
- Julian Kucharski
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ELEMENTY GEOFIZYKI ZGT - I W. D ebski- IGF PAN 2017
2 Plan wykładu Historia geofizyki Metody interpretacji danych (inwersyjne) Symulacje numeryczne - gdy brakuje danych obserwacyjnych IGF PAN ZGT - I - 1
3 HISTORIA IGF PAN ZGT - I - 2
4 Geofizyka jako dyscyplina naukowa Geofizyka to dziedzina nauki która wyodrebniła sie z astronomii i fizyki (nauk przyrodniczych) jako nauka zajmujaca sie badaniem Ziemi jako ciała fizycznego przy użyciu metod i technik typowych dla fizyki. IGF PAN ZGT - I - 3
5 Geofizyka - motywacja Rozwój geofizyki zwiazany był i jest nadal z trzema apsektami działalności ludzkiej: checi a poznania planety na której żyjemy i zrozumienia procesów wystepuj acych na niej zabezpieczenia si e przed kataklizmami naturalnymi racjonalnym i ekonomicznym wykorzystaniem zasobów naturalnych IGF PAN ZGT - I - 4
6 Geofizyka - podział Fizyka litosfery Hydrologia Fizyka atmosfery Geofizyka poszukiwawcza Badania polarne (XIX-XX wiek) Geofizyka środowiskowa IGF PAN ZGT - I - 5
7 Geofizyka - starożytność Badania Ziemi prowadzone były od zarania dziejów, choć w czasach antycznych były one zwiazane w wiekszości z astronomia i prowadzone były przez uwczesnych naukowców - filozofów. Doskonałym przykładem tego typu badań był pomiar promienia Ziemi przez Eratostenesa około 230 BC. IGF PAN ZGT - I - 6
8 Pomiar Eratostenesa φ A δ S IGF PAN ZGT - I - 7
9 Geofizyka - starożytność Innym zjawiskiem które przyciagało uwage uczonych tego okresu to obserwacje trzesień Ziemi i spekulacje na temat możliwośći ich przewidywań (problem dotychczas nierozwiazany). Z tego okresu pochodza też pierwsze znane wzmianki na temat obserwacji pływów morskich. Znamy je z pracy Arystotelesa Meteorology. (384 BC 322 BC) IGF PAN ZGT - I - 8
10 Geofizyka - starożytność W poczatkach naszej ery powstała wzorcowa na nastepne stulecia praca metodycznie opisujaca wyniki obserwacji środowiska Naturalis Historia napisana przez Pliniusza starszego. W szczególności zanotował on, że wybuch Wezywiusza który zniszczył Pompeje i Herkulanum poprzedzony był zauważalnymi trzesieniami ziemi. (23 79 AD) IGF PAN ZGT - I - 9
11 Geofizyka - starożytność Z tym ostatnim problemem, to jest katastrofami naturalnymi, zwiazany był problem filozoficzny, a mianowicie co jest ich przyczyna. Pierwotnie panowało przekonanie, że jest to zemsta bogów, itp. Pierwsze znane nam sugestie, że sa to zjawiska naturalne zwiazane z procesami zachodzacymi wewnatrz ziemi pojawiły sie w pracach Empedoclesa, który opierał sie na założeniu, że materia zbudowana jest z czterech żywiołów: ziemi, powietrza, ognia i wody i próbował zjawiska wulkaniczne wyjaśnić kombinacja tych żywiołów. ( BC) IGF PAN ZGT - I - 10
12 Geofizyka - starożytność W rzeczywistości, poglad o supernaturalnym pochodzeniu katastrof naturalnych przełamał chiński matematyk i filozof Chang Heng konstruujac około 132 AD pierwszy znany nam sejsmometr i wykazujac, że to fale sejsmiczne sa odpowiedzialne za katastrofalne trzesienia ziemi. IGF PAN ZGT - I - 11
13 Geofizyka - starożytność IGF PAN ZGT - I - 12
14 XV - XVII Istotny postep w badaniach nad Ziemia obserwujemy w w końcu XVI w. kiedy rozpoczete zostały pierwsze prace nad magnetyzmem ziemskim i grawitacja a obserwacje astronomiczne stały sie wystarczajaco dokładne do badań ilościowych np. ruchu Ziemi. Najbardziej znanym uczonym tego okresu zajmujacym sie badaniami naukowymi (w tym ziemi) jest Galiluesz. Powstały podstawowe instrumenty meteorologiczne : termometr (Galileusz), barometr (Torricelli) przy pomocy których odkryto podstawowe właściwości atmosfery. ( ) IGF PAN ZGT - I - 13
15 XV - XVII Pierwsza praca która w sposób systematyczny podjeła sie badania ziemskiego pola magnetycznego jest praca De Magnete, Magneticisque Corporibus, et de Magno Magnete Tellure opublikowana w 1600 r. przez W. Gilberta ( ) IGF PAN ZGT - I - 14
16 XV - XVII Nie można pominać wkładu I. Newtona który nie tylko sformułował trzy podstawowe prawa mechaniki klasycznej i podstawy grawitacji ale także opierajac sie na nich wyjaśnił miedzy innymi zjawisko pływów morskich. ( ) IGF PAN ZGT - I - 15
17 XVII - XVIII: rozwój teorii XVII i XIX zapisał sie w kartach rozwoju geofizyki (nauk przyrodniczych) jako okres głównie prac teoretycznych dzieki takim uczonym (matematykom, fizykom) jak: Maclaurin, Euler, Laplace, Gauss, Jacobi, Airy, Stokes. Okres ten to czas sformułowania podstawowych zasad fizycznych mechaniki, hydrodynamiki, elektromagnetyzmu i matematycznych metod ich opisu głównie w postaci równań różniczkowych i całkowych. Jest to także okres sformułowania pierwszych zasad poprawnej, ilościowej analizy danych pomiarowych, w tym podwalin współczesnej teorii inwersji. IGF PAN ZGT - I - 16
18 XVII - XVIII: rozwój teorii L. Euler P.S. Laplace C.F. Gauss IGF PAN ZGT - I - 17
19 Równanie falowe 1 2 u i ρ t jσ ij = S i (r, t) 2 σ ij = c ijkl ɛ kl IGF PAN ZGT - I - 18
20 Równania Maxwella E B t = 0 H = j + D t D = 4πρ + j B = 0 IGF PAN ZGT - I - 19
21 XVII - XVIII wiek P. Bouger prowadził pionierskie prace w zakresie fizyki atmosfery badajac pochłanianie światła przez atmosfere (Essai d optique sur la gradation de la lumiére) oraz kształt kuli ziemskiej (geoidy) (La figure de la terre: déterminée par les observations de messieurs ). Prowadził pionierskie prace w zakresie fotometrii w tym w zastosowaniach geofizycznych ( ) IGF PAN ZGT - I - 20
22 XVII - XVIII wiek Cavendish wykorzystujac teorie grawitacji Newtona podjał sie w warunkach laboratoryjnych pomiaru gestości ziemi. W efekcie przeprowadzonych badań otrzymał także oszacowanie stałej grawitacyjnej oraz mase Ziemi. ( ) IGF PAN ZGT - I - 21
23 XVII - XVIII wiek IGF PAN ZGT - I - 22
24 Historia badań: XIX - XX wiek Bezprecedensowy rozwój techniki spowodował, że na przełomie XIX i XX wieku pojawiły sie pierwsze instrumenty pomiarowe wystarczajaco czułe i dokładne by móc zastosować je w pomiarach geofizycznych. Z tego powodu okres ten to okres bardzo intensywnego rozwoju bazy pomiarowej we wszystkich zakresach geofizyki i w konsekwencji zwiekszenie znaczenia obserwacyjnej i eksperymentalnej strony geofizyki. Jest to okres imponujacego rozwoju sejsmologii wraz z jej najwiekszymi odkryciami. IGF PAN ZGT - I - 23
25 XIX - XX wiek H. Darcy prowadzac badania nad przesiakalności a gruntu kładzie podwaliny pod współczesna hydrologie wód powierzchniowych i podskórnych. jest autorem empirycznego prawa opisujacego przepływ cieczy przez ośrodek porowaty kt óre stanowi empiryczne potwierdzenie równań Neviera- Stocksa. ( ) IGF PAN ZGT - I - 24
26 XIX - XX wiek J. Milne pracujaac w Japoni na zaproszenie rzadu Meiji zajał sie ilościowym badaniem trzesień ziemi. Opracował pierwszy nowoczesny wachadłowy sejsmograf poziomy pozwalajacy rejestrować i rozróżniać różne fale sejsmiczne (SH, SV, fale powierzchniowe). Był jednym z założycieli Japońskiego Towarzystwa Sejsmologicznego i znaczaco rozwinał badania sejsmologiczne w Japonii. ( ) IGF PAN ZGT - I - 25
27 XIX - XX wiek R. Mallet jest twórca sejsmologii eksperymentalnej wykorzystujacej materiały wybuchowe do wytwarzania fal sejsmicznych które rejestrowane w różnych odległościach od miejsca eksplozji pozwalaja zbadać strukture i budowe ziemi w obszarze pomiarowym. Ponadto, stworzył podstawy tzw. makrosejsmiki, tj. oceny trzesień ziemi, ich magnitudy i położenia epicentrum na podstawie analizy obserwowanych uszkodzeń. ( ) IGF PAN ZGT - I - 26
28 XIX - XX wiek E. Wiechert zaproponował ilościowy model budowy Ziemi złożonej z koncentrycznych jednorodnych warstw pozwalajacy w sposób powtarzalny obliczać czasy rozchodzenia sie fal sejsmicznych w Ziemi. Jako pierwszy opisał dokładnie fazy fal sejsmicznych rozchodzacych sie w Ziemi. Istotnie udoskonalił konstrukcje sejsmometru. ( ) IGF PAN ZGT - I - 27
29 XIX - XX wiek B. Gutenberg prowadzac badania nad sejsmicznościa ziemska sformułował empiryczne prawo wiaż ace liczbe wstrzasów z ich magnitudami. Ponadto w 1912 określił głebokość granicy płaszcz-jadro. ( ) IGF PAN ZGT - I - 28
30 XIX - XX wiek H. Kanamori rozwinał sejsmologiczne metody badań procesów fizycznych zachodzacych w ogniskach trzesień ziemi. Jemu i T. Hanksowi zawdzieczamy wprowadzenie pojecia momentu sejsmicznego i odpowiedniej skali do jednoznacznego i dokładnego opisu wielkości trzesień ziemi zastepuj acej w badaniach sejsmologicznych popularna skale Richtera. ( ) IGF PAN ZGT - I - 29
31 XIX - XX wiek Ch. Richter wprowadził skal e pomiaru wielkości trz esień ziemi w oparciu o rejestrowane sejsmogramy. ( ) IGF PAN ZGT - I - 30
32 XIX - XX wiek A. Wegener zaproponował w 1936r. hipoze dryftu kontynentów według której kontynenty przesuwaja sie wzgledem siebie. Niestety, nie potrafił wyjaśnić mechanizmu takich ruchów. Teoria ta została wskrzeszona po długim okresie zapomnienia przez R.S. Dietz a (1961), H.H. Hessa (1962). ( ) IGF PAN ZGT - I - 31
33 Badania geofizyczne - współczesność Gwałtowny rozwój komputerów i zwiazany z tym rozwój technik obliczeniowych pozwala obecnie na badania geofizyczne nieosiagalne do tej pory. Równocześnie rozwój technik telekomunikacyjnych i możliwości gromadzenia oraz przesyłania olbrzymich ilości danych pomiarowych otworzyło nowe perspektywy przed badaniami geofizycznymi. Ich efektem sa spektakularne osiagni ecia współczesnej geofizyki zarówno w zakresie poznania Ziemi i procesów zachodzacych w jej wnetrzu, na powierzchni i w atmosferze. Szybka wymiana informacji pozwala na bardzo skuteczne działania w kryzysowych sytuacjach katastrof naturalnych gnebi acych ludzkość. Jesteśmy także świadkami synergii badań w zakresie różnych dyscyplin w ramach nauk o ziemi. IGF PAN ZGT - I - 32
34 Badania geofizyczne - współczesność A. Tarantola Keiiti Aki B. Romanowicz IGF PAN ZGT - I - 33
35 Badania geofizyczne - przyszłość naturalne rozszerzenie i połaczenie sejsmologii i geodezji (GPS, GNSS): geodynamika przenikanie si e badań geomagnetycznych i przestrzeni okołoziemskiej: pogoda kosmiczna zastosowanie nowoczesnych technik geofizycznych w innych działach nauki w tym w zagadnieniach ochrony środowiska eksploracja innych planet (Ksi eżyc, Mars,...) IGF PAN ZGT - I - 34
36 Badania geofizyczne - Polska M.P. Rudzki - pierwsza na świecie katedra geofizyki (1895) - Uniwersytet Jagieloński oraz pierwsza w Polsce i jedna z pierwszych stacji sejsmicznych w Europie (1903) podwaliny i rozwój (na skale światowa) sejsmologii górniczej jedne z najdłuższych wna świecie serie pomiarów atmosferycznych (Belsk) IGF PAN. mikrograwimetria górnicza badania w zakresie geofizyki teoretycznej (fale rotacyjne) IGF PAN ZGT - I - 35
37 W. Debski, ELEMENTY GEOFIZYKI Polska sejsmologia S.J. Gibowicz IGF PAN A. Kijko, R. Teisseyre ZGT - I - 36
38 METODY INTERPRETACJI DANYCH IGF PAN ZGT - I - 37
39 Dwa typy zagadnień Zrozumienie zachodzacego procesu fizycznego, chemicznego, geologicznego, itp. umożliwiajace przewidywanie zachowania sie systemu, a wiec jego jakościowe modelowanie. Ilościowy opis obiektu fizycznego, chemicznego, i ilościowe wyznaczenie wielkości fizycznych opisujacy obiekt pozwalajace na realistyczne (ilościowe) wyznaczanie jego zachowania. IGF PAN ZGT - I - 38
40 Modelowanie: fale sejsmiczne ρ 2 u i t 2 jσ ij = S i (r, t) ɛ kl = 1/2( k u l + l u k ) σ ij = c ijkl ɛ kl IGF PAN ZGT - I - 39
41 Modelowanie: Fale EM w atmosferze E B t = 0 H = j + D t D = 4πρ + j B = 0 B = µ( r, t) H D = ɛ( r, t) E IGF PAN ZGT - I - 40
42 Modelowanie: Interferencja fal IGF PAN ZGT - I - 41
43 Opis ilościowy modeli Ilościowy opis obiektu fizycznego, chemicznego, i ilościowe wyznaczenie wielkości fizycznych opisujacy obiekt pozwalajace na realistyczne (ilościowe) wyznaczanie jego zachowania. IGF PAN ZGT - I - 42
44 Matematyczny opis modelu System fizyczny: Parametery układu: p 1, p 2, p K m = (m 1, m 2, m M ) Przewidywane mierzalne wielkości: d = (d 1, d 2, d N ) Parametry ustalone (znane a priori): m ust = (u 1, u 2, ) Modelowanie: d th = f(m, m ust ) Inwersja : m =... ±... IGF PAN ZGT - I - 43
45 Pomiary: bezpośrednie i pośrednie IGF PAN ZGT - I - 44
46 Pomiary: bezpośrednie i pośrednie IGF PAN ZGT - I - 45
47 Pomiary Bezpośrednie i pośrednie Zliczenia: zdarzenia Zliczanie jednostek : masa liczba, np. czastek wielkości zkwantowane jasność temperatura Wielkości niemierzalne bezpośrednio: masa ziemi, gwiazd, itp. rozkład temperatury w ziemi masa czastek elementarnych IGF PAN ZGT - I - 46
48 Pomiary: bezpośrednie i pośrednie IGF PAN ZGT - I - 47
49 W. Debski ELEMENTY GEOFIZYKI Przykład B: rozkład temperatury wewnatrz Ziemi IGF PAN ZGT - I - 48
50 IGF PAN ZGT - I - 49
51 Przykład C: budowa wn etrza Ziemi IGF PAN ZGT - I - 50
52 IGF PAN ZGT - I - 51
53 Dwa zagadnienia: modelowanie i inwersja IGF PAN ZGT - I - 52
54 Zagadnienia modelowania i inwersji uogólnienie IGF PAN ZGT - I - 53
55 Zagadnienia odwrotne - estymacja parametrów (pomiary pośrednie) Modelowanie: m d th = G(m) Inwersja: d obs m est IGF PAN ZGT - I - 54
56 Inwersja - łaczenie informacji (Wnioskowanie) IGF PAN ZGT - I - 55
57 W. Debski ELEMENTY GEOFIZYKI Przykład: jaka wybrać parametryzacje IGF PAN ZGT - I - 56
58 Zagadnienie odwrotne (najcz eściej) zagadnienie odwrotne pomiar pośredni (estymacja parametrów) IGF PAN ZGT - I - 57
59 Zagadnienie odwrotne (ogólnie) zagadnienie odwrotne proces wnioskowania IGF PAN ZGT - I - 58
60 SYMULACJE NUMERYCZNE IGF PAN ZGT - I - 59
61 Gdy brakuje danych... kupić lepszy sprz et pomiarowy... poszukać innej metody pomiarowej... siaść i płakać zmienić prac e spróbować uzupełnić dane obserwacyjne symulacjami numerycznymi IGF PAN ZGT - I - 60
62 Dlaczego brakuje danych... Pomiary z którymi mamy do czynienia w geofizyce sa na ogół pomiarami pośrednimi - nie dotycza bezpośrednio wielkości które chcemy poznać badajac dane zjawisko. Wielkości opisujace badany proces zwykle otrzymujemy w procesie inwersji. W tym momencie pojawia sie kilka problemów. IGF PAN ZGT - I - 61
63 Dlaczego brakuje danych cd. Techniki inwersyjne daja na ogół rozwiazanie niejednoznaczne ponieważ: informacje o badanym zjawisku zawarte w danych pomiarowych sa zawsze ograniczone a czasmi potrzebnych informacji nie ma wogóle, zwiazek pomiedzy tym co mierzymy i tym co chcemy znać może być bardzo skomplikowany a czesto jest nawet niezbyt dokładnie znany, szum i zakłócenia nigdy nie daja sie do końca wyeliminować IGF PAN ZGT - I - 62
64 Co wi ec zrobić? Cześć z powyższych ograniczeń da sie ominać na drodze technicznej, ale braku informacji NIE! Potrzebne jest dodakowe źródło informacji. Doskonałym źródłem informacji i sposobem uzupełnienia danych obserwacyjnych w procesie badania zjawisk fizycznych (szeroko rozumianych) sa symulacje komputerowe. IGF PAN ZGT - I - 63
65 Przykład - mechanizm trz esienia ziemi Model Informacje NIGDY IGF PAN ZGT - I - 64
66 Symulacje numeryczne W ogromnej wiekszości symulacje numeryczne sa zwiazane z numerycznym rozwiazywaniem równań różniczkowych czastkowych, takich jak np. równanie falowe 1 2 u i ρ t 2 jσ ij = S i (r, t) odpowiednio dobrana do problemu technika numeryczna z zadanymi warunkami poczatkowymi i brzegowymi zwykle odpowiadajacym rzeczywistemu eksperymentowi (pomiarowi). IGF PAN ZGT - I - 65
67 Przykład - symulacja czasu propagacji fali IGF PAN ZGT - I - 66
68 Przykład - test Brazylijski IGF PAN ZGT - I - 67
69 Przykład - p ekanie kulki lodu. IGF PAN ZGT - I - 68
70 Koniec IGF PAN ZGT - I - 69
ELEMENTY GEOFIZYKI. Historia W. D. ebski 2011
ELEMENTY GEOFIZYKI Historia W. D ebski 2011 Geofizyka jako dyscyplina naukowa Geofizyka to dziedzina nauki która wyodrebniła sie z astronomii i fizyki (nauk przyrodniczych) jako nauka zajmujaca sie badaniem
Bardziej szczegółowoELEMENTY GEOFIZYKI. Seismologia W. D. ebski
ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia W. D ebski debski@igf.edu.pl Plan wykładu z geofizyki - (Seismologia) 1. Geofizyka litosfery (Sejsmologia): trz esienia Ziemi sejsmologia obserwacyjna fale sejsmiczne fizyka
Bardziej szczegółowoWst. ep do Sejsmologii. Wprowadzenie W. D. ebski
Wst Wprowadzenie W. D ebski 2014 Sejsmologia - wprowadzenie Sejsmologia jest działem geofizyki zajmujacym sie badaniami trzesień ziemi, budowa wnetrza Ziemi, rozchodzeniem sie fal sejsmicznych - wytwarzanych
Bardziej szczegółowoElementy wspo łczesnej teorii inwersji
Elementy wspo łczesnej teorii inwersji W. Debski, 27.11.2014 Zagadnienia modelowania i inwersji uogólnienie debski@igf.edu.pl: W2-1 IGF PAN, 27.11.2014 Zagadnienie odwrotne - pomiary pośrednie zagadnienie
Bardziej szczegółowoElementy wspo łczesnej teorii inwersji
Elementy wspo łczesnej teorii inwersji W. Debski, 5.02.2015 Przykład - 1 (Wiek A. Tarantoli???) debski@igf.edu.pl: W6-1 IGF PAN, 5.02.2015 Pomysł na rozwiazanie debski@igf.edu.pl: W6-2 IGF PAN, 5.02.2015
Bardziej szczegółowoDwuletnie studia II stopnia na kierunku fizyka, specjalność Geofizyka, specjalizacje: Fizyka atmosfery; Fizyka Ziemi i planet; Fizyka środowiska
Dwuletnie studia II stopnia na kierunku fizyka, specjalność Geofizyka, specjalizacje: Fizyka atmosfery; Fizyka Ziemi i planet; Fizyka środowiska 1. CHARAKTERYSTYKA STUDIÓW Celem specjalności Geofizyka,
Bardziej szczegółowo1. CHARAKTERYSTYKA STUDIÓW 2. SYLWETKA ABSOLWENTA
Dwuletnie studia indywidualne II stopnia na kierunku fizyka, specjalność Geofizyka, specjalizacje: Fizyka atmosfery; Fizyka Ziemi i planet; Fizyka środowiska 1. CHARAKTERYSTYKA STUDIÓW Celem specjalności
Bardziej szczegółowoPole elektromagnetyczne. Równania Maxwella
Pole elektromagnetyczne (na podstawie Wikipedii) Pole elektromagnetyczne - pole fizyczne, za pośrednictwem którego następuje wzajemne oddziaływanie obiektów fizycznych o właściwościach elektrycznych i
Bardziej szczegółowoWYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI
YBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI Ćwiczenie 4: Grawimetria poszukiwawcza. Badanie zaburzenia grawitacyjnego oraz zmian drugich pochodnych gradientowych. prof. dr hab. inż. Janusz Bogusz Zakład Geodezji Satelitarnej
Bardziej szczegółowoWspółczesna technika inwersyjna - dokad zmierzamy? Wojciech Dȩbski
Współczesna technika inwersyjna - dokad zmierzamy? Wojciech Dȩbski 24.5.2 Pomiar bezpośredni IGF, 24.5.2 IGF - Pomiar pośredni IGF, 24.5.2 IGF - 2 Interpretacja matematyczna m m + dm m d + dd d = G(m)
Bardziej szczegółowo01, 02, 03 i kolejne numer efektu kształcenia. Załącznik 1 i 2
Efekty kształcenia dla kierunku studiów Studia Przyrodnicze i Technologiczne (z językiem wykładowym angielskim) - studia I stopnia, stacjonarne, profil ogólnoakademicki - i ich odniesienia do efektów kształcenia
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Geofizyka ogólna Rok akademicki: 2012/2013 Kod: BGF-1-203-s Punkty ECTS: 4 Wydział: Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Kierunek: Geofizyka Specjalność: - Poziom studiów: Studia I stopnia
Bardziej szczegółowoGrawitacja okiem biol chemów i Linuxów.
Grawitacja okiem biol chemów i Linuxów. Spis treści 1. Odrobina teorii 2. Prawo powszechnego ciążenia 3. Geotropizm 4. Grawitacja na małą skalę ciężkość ciał 5. Grawitacja nie z tej Ziemi 6. Grawitacja
Bardziej szczegółowoELEMENTY GEOFIZYKI. Atmosfera W. D. ebski
ELEMENTY GEOFIZYKI Atmosfera W. D ebski debski@igf.edu.pl Plan wykładu z geofizyki - (Atmosfera) 1. Fizyka atmosfery: struktura atmosfery skład chemiczny atmosfery meteorologia - chmury atmosfera a kosmos
Bardziej szczegółowoFIZYKA 2. Janusz Andrzejewski
FIZYKA 2 wykład 9 Janusz Andrzejewski Albert Einstein ur. 14 marca 1879 w Ulm, Niemcy, zm. 18 kwietnia 1955 w Princeton, USA) niemiecki fizyk żydowskiego pochodzenia, jeden z największych fizyków-teoretyków
Bardziej szczegółowoWidmo fal elektromagnetycznych
Czym są fale elektromagnetyczne? Widmo fal elektromagnetycznych dr inż. Romuald Kędzierski Podstawowe pojęcia związane z falami - przypomnienie pole falowe część przestrzeni objęta w danej chwili falą
Bardziej szczegółowoZał nr 4 do ZW. Dla grupy kursów zaznaczyć kurs końcowy. Liczba punktów ECTS charakterze praktycznym (P)
Zał nr 4 do ZW WYDZIAŁ PODSTAWOWYCH PROBLEMÓW TECHNIKI KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim : Fizyka Nazwa w języku angielskim : Physics Kierunek studiów : Informatyka Specjalność (jeśli dotyczy) :
Bardziej szczegółowoWYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI
WYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI Wykład 2: Sejsmologia i sejsmika: trzęsienia Ziemi, fale sejsmiczne, fizyka trzęsień Ziemi w świetle teorii ruchu bloków litosferycznych. prof. dr hab. inż. Janusz Bogusz Zakład
Bardziej szczegółowoObjaśnienia oznaczeń w symbolach K przed podkreślnikiem kierunkowe efekty kształcenia W kategoria wiedzy
Efekty kształcenia dla kierunku studiów FIZYKA - studia II stopnia, profil ogólnoakademicki - i ich odniesienia do efektów kształcenia w obszarze nauk ścisłych Kierunek studiów fizyka należy do obszaru
Bardziej szczegółowoSzczegółowy program właściwy dla standardowej ścieżki kształcenia na kierunku astronomia. Semestr I. 60 120 14 Egzamin. 45 75 9 Egzamin 75 2.
B3. Program studiów liczba punktów konieczna dla uzyskania kwalifikacji (tytułu zawodowego) określonej dla rozpatrywanego programu kształcenia - 180 łączna liczba punktów, którą student musi uzyskać na
Bardziej szczegółowoDwuletnie studia II stopnia na kierunku fizyka, specjalność
Dwuletnie studia II stopnia na kierunku fizyka, specjalność Geofizyka specjalizacje: Fizyka atmosfery (FA), Fizyka środowiska (FŚ), Fizyka Ziemi i planet (FZiP) CELE kształcenia: Modelowanie i monitorowanie
Bardziej szczegółowoSzczegółowe wymagania edukacyjne na poszczególne oceny śródroczne i roczne z przedmiotu: FIZYKA. Nauczyciel przedmiotu: Marzena Kozłowska
Szczegółowe wymagania edukacyjne na poszczególne oceny śródroczne i roczne z przedmiotu: FIZYKA Nauczyciel przedmiotu: Marzena Kozłowska Szczegółowe wymagania edukacyjne zostały sporządzone z wykorzystaniem
Bardziej szczegółowoRamowy Program Specjalizacji MODELOWANIE MATEMATYCZNE i KOMPUTEROWE PROCESÓW FIZYCZNYCH Studia Specjalistyczne (III etap)
Ramowy Program Specjalizacji MODELOWANIE MATEMATYCZNE i KOMPUTEROWE PROCESÓW FIZYCZNYCH Studia Specjalistyczne (III etap) Z uwagi na ogólno wydziałowy charakter specjalizacji i możliwość wykonywania prac
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA w Kielcach WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN KATEDRA URZĄDZEŃ MECHATRONICZNYCH LABORATORIUM FIZYKI INSTRUKCJA
POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA w Kielcach WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN KATEDRA URZĄDZEŃ MECHATRONICZNYCH LABORATORIUM FIZYKI INSTRUKCJA ĆWICZENIE LABORATORYJNE NR 1 Temat: Wyznaczanie współczynnika
Bardziej szczegółowoSpis treści PRZEDMOWA DO WYDANIA PIERWSZEGO...
Spis treści PRZEDMOWA DO WYDANIA PIERWSZEGO....................... XI 1. WPROWADZENIE DO GEODEZJI WYŻSZEJ..................... 1 Z historii geodezji........................................ 1 1.1. Kształt
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki: Budowa materii. Podstawy fizyki: Mechanika MS. Podstawy fizyki: Mechanika MT. Podstawy astronomii. Analiza matematyczna I, II MT
Zajęcia wyrównawcze z matematyki Zajęcia wyrównawcze z fizyki Analiza matematyczna I, II MS Analiza matematyczna I, II MT Podstawy fizyki: Budowa materii Podstawy fizyki: Mechanika MS Podstawy fizyki:
Bardziej szczegółowoFizyka komputerowa(ii)
Instytut Fizyki Fizyka komputerowa(ii) Studia magisterskie Prowadzący kurs: Dr hab. inż. Włodzimierz Salejda, prof. PWr Godziny konsultacji: Poniedziałki i wtorki w godzinach 13.00 15.00 pokój 223 lub
Bardziej szczegółowoRola superkomputerów i modelowania numerycznego we współczesnej fzyce. Gabriel Wlazłowski
Rola superkomputerów i modelowania numerycznego we współczesnej fzyce Gabriel Wlazłowski Podział fizyki historyczny Fizyka teoretyczna Fizyka eksperymentalna Podział fizyki historyczny Ogólne równania
Bardziej szczegółowoZał nr 4 do ZW. Dla grupy kursów zaznaczyć kurs końcowy. Liczba punktów ECTS charakterze praktycznym (P)
Zał nr 4 do ZW WYDZIAŁ PODSTAWOWYCH PROBLEMÓW TECHNIKI KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim : Fizyka Nazwa w języku angielskim : Physics Kierunek studiów : Informatyka Specjalność (jeśli dotyczy) :
Bardziej szczegółowoLokalizacja zjawisk sejsmicznych w kopalni - problemy. Lokalizacja - problemy. brak czasu w ognisku. Lokalizacja względna. niedokładne wyznaczanie
Lokalizacja zjawisk sejsmicznych w kopalni - problemy Lokalizacja - problemy niedokładne wyznaczanie brak czasu w ognisku głębokości Absolutna lokalizacja pojedynczych zjawisk Lokalizacja względna wyznaczamy
Bardziej szczegółowoFizyka. dr Bohdan Bieg p. 36A. wykład ćwiczenia laboratoryjne ćwiczenia rachunkowe
Fizyka dr Bohdan Bieg p. 36A wykład ćwiczenia laboratoryjne ćwiczenia rachunkowe Literatura Raymond A. Serway, John W. Jewett, Jr. Physics for Scientists and Engineers, Cengage Learning D. Halliday, D.
Bardziej szczegółowoSTUDIA I STOPNIA NA KIERUNKU ASTRONOMIA UW
STUDIA I STOPNIA NA KIERUNKU ASTRONOMIA UW 1. CHARAKTERYSTYKA STUDIÓW Studia pierwszego stopnia na kierunku astronomia UW trwają trzy lata i kończą się nadaniem tytułu licencjata. 2. SYLWETKA ABSOLWENTA
Bardziej szczegółowoOpis ćwiczenia. Cel ćwiczenia Poznanie budowy i zrozumienie istoty pomiaru przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego Henry ego Katera.
ĆWICZENIE WYZNACZANIE PRZYSPIESZENIA ZIEMSKIEGO ZA POMOCĄ WAHADŁA REWERSYJNEGO Opis ćwiczenia Cel ćwiczenia Poznanie budowy i zrozumienie istoty pomiaru przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego
Bardziej szczegółowoFizyka. Program Wykładu. Program Wykładu c.d. Kontakt z prowadzącym zajęcia. Rok akademicki 2013/2014. Wydział Zarządzania i Ekonomii
Fizyka Wydział Zarządzania i Ekonomii Kontakt z prowadzącym zajęcia dr Paweł Możejko 1e GG Konsultacje poniedziałek 9:00-10:00 paw@mif.pg.gda.pl Rok akademicki 2013/2014 Program Wykładu Mechanika Kinematyka
Bardziej szczegółowoKto nie zda egzaminu testowego (nie uzyska oceny dostatecznej), będzie zdawał poprawkowy. Reinhard Kulessa 1
Wykład z mechaniki. Prof.. Dr hab. Reinhard Kulessa Warunki zaliczenia: 1. Zaliczenie ćwiczeń(minimalna ocena dostateczny) 2. Zdanie egzaminu z wykładu Egzamin z wykładu będzie składał się z egzaminu TESTOWEGO
Bardziej szczegółowoSTUDIA I STOPNIA NA KIERUNKU ASTRONOMIA UW
STUDIA I STOPNIA NA KIERUNKU ASTRONOMIA UW I.CHARAKTERYSTYKA STUDIÓW Studia pierwszego stopnia na kierunku astronomia UW trwają trzy lata i kończą się nadaniem tytułu licencjata. II.SYLWETKA ABSOLWENTA
Bardziej szczegółowoPlan Zajęć. Ćwiczenia rachunkowe
Plan Zajęć 1. Termodynamika, 2. Grawitacja, Kolokwium I 3. Elektrostatyka + prąd 4. Pole Elektro-Magnetyczne Kolokwium II 5. Zjawiska falowe 6. Fizyka Jądrowa + niepewność pomiaru Kolokwium III Egzamin
Bardziej szczegółowoWykłady z Fizyki. Hydromechanika
Wykłady z Fizyki 03 Zbigniew Osiak Hydromechanika OZ ACZE IA B notka biograficzna C ciekawostka D propozycja wykonania doświadczenia H informacja dotycząca historii fizyki I adres strony internetowej K
Bardziej szczegółowoFale elektromagnetyczne
Fale elektromagnetyczne dr inż. Ireneusz Owczarek CMF PŁ ireneusz.owczarek@p.lodz.pl http://cmf.p.lodz.pl/iowczarek 2012/13 Plan wykładu Spis treści 1. Analiza pola 2 1.1. Rozkład pola...............................................
Bardziej szczegółowoZiemia. jako obiekt fizyczny. Tomasz Sowiński Centrum Fizyki Teoreytcnzej PAN
Ziemia jako obiekt fizyczny Tomasz Sowiński Centrum Fizyki Teoreytcnzej PAN Ziemia okiem fizyka XII Festiwal Nauki, 27 września 2008 Ziemia wydaje się płaska! Texas, USA Ziemia jest płaska i kończy się
Bardziej szczegółowoTak określił mechanikę kwantową laureat nagrody Nobla Ryszard Feynman ( ) mechanika kwantowa opisuje naturę w sposób prawdziwy, jako absurd.
Tak określił mechanikę kwantową laureat nagrody Nobla Ryszard Feynman (1918-1988) mechanika kwantowa opisuje naturę w sposób prawdziwy, jako absurd. Równocześnie Feynman podkreślił, że obliczenia mechaniki
Bardziej szczegółowo3. Składowe wektora indukcji (lub wektora natężenia) pola magnetycznego Ziemi
WYDZIAŁ: GEOLOGII, GEOFIZYKI I OCHRONY ŚRODOWISKA KIERUNEK STUDIÓW: GEOFIZYKA RODZAJ STUDIÓW: STACJONARNE I STOPNIA ROK AKADEMICKI 2014/2015 WYKAZ PRZEDMIOTÓW EGZAMINACYJNYCH: I. Geofizyka ogólna II. Metody
Bardziej szczegółowoElementy rachunku różniczkowego i całkowego
Elementy rachunku różniczkowego i całkowego W paragrafie tym podane zostaną elementarne wiadomości na temat rachunku różniczkowego i całkowego oraz przykłady jego zastosowania w fizyce. Małymi literami
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM Z FIZYKI
LABORATORIUM Z FIZYKI LABORATORIUM Z FIZYKI I PRACOWNIA FIZYCZNA C w Gliwicach Gliwice, ul. Konarskiego 22, pokoje 52-54 Regulamin pracowni i organizacja zajęć Sprawozdanie (strona tytułowa, karta pomiarowa)
Bardziej szczegółowoFale elektromagnetyczne
Fale elektromagnetyczne Ryszard J. Barczyński, 2017 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Krótka historia odkrycia fali elektromagnetycznej
Bardziej szczegółowoPodstawowe pojęcia statystyczne
Podstawowe pojęcia statystyczne Istnieją trzy rodzaje kłamstwa: przepowiadanie pogody, statystyka i komunikat dyplomatyczny Jean Rigaux Co to jest statystyka? Nauka o metodach ilościowych badania zjawisk
Bardziej szczegółowoOptyka. Wykład V Krzysztof Golec-Biernat. Fale elektromagnetyczne. Uniwersytet Rzeszowski, 8 listopada 2017
Optyka Wykład V Krzysztof Golec-Biernat Fale elektromagnetyczne Uniwersytet Rzeszowski, 8 listopada 2017 Wykład V Krzysztof Golec-Biernat Optyka 1 / 17 Plan Swobodne równania Maxwella Fale elektromagnetyczne
Bardziej szczegółowoZasady studiów magisterskich na kierunku astronomia
Zasady studiów magisterskich na kierunku astronomia Sylwetka absolwenta Absolwent jednolitych studiów magisterskich na kierunku astronomia powinien: posiadać rozszerzoną wiedzę w dziedzinie astronomii,
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... XI. Rozdział 1. Pomiar: jednostki miar... 1. Rozdział 2. Pomiar: liczby i obliczenia liczbowe... 16
Spis treści Przedmowa.......................... XI Rozdział 1. Pomiar: jednostki miar................. 1 1.1. Wielkości fizyczne i pozafizyczne.................. 1 1.2. Spójne układy miar. Układ SI i jego
Bardziej szczegółowoGeodezja i geodynamika - trendy nauki światowej (1)
- trendy nauki światowej (1) Glob ziemski z otaczającą go atmosferą jest skomplikowanym systemem dynamicznym stały monitoring tego systemu interdyscyplinarność zasięg globalny integracja i koordynacja
Bardziej szczegółowo- Strumień mocy, który wpływa do obszaru ograniczonego powierzchnią A ( z minusem wpływa z plusem wypływa)
37. Straty na histerezę. Sens fizyczny. Energia dostarczona do cewki ferromagnetykiem jest znacznie większa od energii otrzymanej. Energia ta jest tworzona w ferromagnetyku opisanym pętlą histerezy, stąd
Bardziej szczegółowoGrawitacja - powtórka
Grawitacja - powtórka 1. Oceń prawdziwość każdego zdania. Zaznacz, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub, jeśli jest A. Jednorodne pole grawitacyjne istniejące w obszarze sali lekcyjnej jest wycinkiem centralnego
Bardziej szczegółowoOGÓLNOAKADEMICKI. Kierunek studiów ASTRONOMIA o profilu ogólnoakademickim należy do obszaru kształcenia w zakresie nauk ścisłych.
Załącznik do uchwały nr 243 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 28 lutego 2018 r. I. EFEKTY KSZTAŁCENIA 1. Tabela odniesień efektów kierunkowych do efektów obszarowych z komentarzami EFEKTY KSZTAŁCENIA
Bardziej szczegółowoRozważania rozpoczniemy od fal elektromagnetycznych w próżni. Dla próżni równania Maxwella w tzw. postaci różniczkowej są następujące:
Rozważania rozpoczniemy od fal elektromagnetycznych w próżni Dla próżni równania Maxwella w tzw postaci różniczkowej są następujące:, gdzie E oznacza pole elektryczne, B indukcję pola magnetycznego a i
Bardziej szczegółowoWykład 9: Fale cz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski
Wykład 9: Fale cz. 1 dr inż. Zbigniew Szklarski szkla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szklarski/ Klasyfikacja fal fale mechaniczne zaburzenie przemieszczające się w ośrodku sprężystym, fale elektromagnetyczne
Bardziej szczegółowoKonserwacja i modernizacja podstawowej osnowy magnetycznej kraju
Konserwacja i modernizacja podstawowej osnowy magnetycznej kraju Jan Kryński, Elżbieta Welker Instytut Geodezji i Kartografii Centrum Geodezji i Geodynamiki Treść prezentacji 1. Pole magnetyczne Ziemi
Bardziej szczegółowoAnaliza spektralna widma gwiezdnego
Analiza spektralna widma gwiezdnego JG &WJ 13 kwietnia 2007 Wprowadzenie Wprowadzenie- światło- podstawowe źródło informacji Wprowadzenie- światło- podstawowe źródło informacji Wprowadzenie- światło- podstawowe
Bardziej szczegółowoRÓWNANIA MAXWELLA. Czy pole magnetyczne może stać się źródłem pola elektrycznego? Czy pole elektryczne może stać się źródłem pola magnetycznego?
RÓWNANIA MAXWELLA Czy pole magnetyczne może stać się źródłem pola elektrycznego? Czy pole elektryczne może stać się źródłem pola magnetycznego? Wykład 3 lato 2012 1 Doświadczenia Wykład 3 lato 2012 2 1
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki wykład 5
Podstawy fizyki wykład 5 Dr Piotr Sitarek Instytut Fizyki, Politechnika Wrocławska Grawitacja Pole grawitacyjne Prawo powszechnego ciążenia Pole sił zachowawczych Prawa Keplera Prędkości kosmiczne Czarne
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa PRZESTRZEŃ I CZAS W FIZYCE NEWTONOWSKIEJ ORAZ SZCZEGÓLNEJ TEORII. 1 Grawitacja 3. 2 Geometria jako fizyka 14
Spis treści Przedmowa xi I PRZESTRZEŃ I CZAS W FIZYCE NEWTONOWSKIEJ ORAZ SZCZEGÓLNEJ TEORII WZGLĘDNOŚCI 1 1 Grawitacja 3 2 Geometria jako fizyka 14 2.1 Grawitacja to geometria 14 2.2 Geometria a doświadczenie
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz ważniejszych oznaczeń. Przedmowa 15. Wprowadzenie Ruch falowy w ośrodku płynnym Pola akustyczne źródeł rzeczywistych
Spis treści Wykaz ważniejszych oznaczeń u Przedmowa 15 Wprowadzenie 17 1. Ruch falowy w ośrodku płynnym 23 1.1. Dźwięk jako drgania ośrodka sprężystego 1.2. Fale i liczba falowa 1.3. Przestrzeń liczb falowych
Bardziej szczegółowoKARTA MODUŁU KSZTAŁCENIA
KARTA MODUŁU KSZTAŁCENIA I. 1 Nazwa modułu kształcenia: Informacje ogólne Fizyka 2 Nazwa jednostki prowadzącej moduł Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II,Katedra Nauk Technicznych, Zakład
Bardziej szczegółowoGRAWITACJA MODUŁ 6 SCENARIUSZ TEMATYCZNY LEKCJA NR 2 FIZYKA ZAKRES ROZSZERZONY WIRTUALNE LABORATORIA FIZYCZNE NOWOCZESNĄ METODĄ NAUCZANIA.
MODUŁ 6 SCENARIUSZ TEMATYCZNY GRAWITACJA OPRACOWANE W RAMACH PROJEKTU: FIZYKA ZAKRES ROZSZERZONY WIRTUALNE LABORATORIA FIZYCZNE NOWOCZESNĄ METODĄ NAUCZANIA. PROGRAM NAUCZANIA FIZYKI Z ELEMENTAMI TECHNOLOGII
Bardziej szczegółowo1 Płaska fala elektromagnetyczna
1 Płaska fala elektromagnetyczna 1.1 Fala w wolnej przestrzeni Rozwiązanie równań Maxwella dla zespolonych amplitud pól przemiennych sinusoidalnie, reprezentujące płaską falę elektromagnetyczną w wolnej
Bardziej szczegółowoWykłady z fizyki i ćwiczenia rachunkowe dla studentów chemii
Wykłady z fizyki i ćwiczenia rachunkowe dla studentów chemii W: prof. dr hab.tadeusz Paszkiewicz Ćw.: Dr Andrzej Bąk Katedra Fizyki Wydział Matematyki i Fizyki Stosowanej Politechniki Rzeszowskiej http://fizmoodle.prz.edu.pl
Bardziej szczegółowoAutorzy: Daria Andrzejak Paulina Rojewska Opiekun: Anna Stachowiak. Milena Dopierała
Autorzy: Daria Andrzejak Paulina Rojewska Opiekun: Anna Stachowiak Milena Dopierała Spis treści: Cel fizyki Czym jest fizyka? Czym zajmuje się fizyka? Fizyka i rozwój techniki Charakterystyka wybranych
Bardziej szczegółowoElementy wspo łczesnej teorii inwersji
Elementy wspo łczesnej teorii inwersji W. Debski, 11.12.2014 Liniowy problem odwrotny m est (λ) = m apr + (G T G + λi) 1 G T ( dobs G m apr) +δ debski@igf.edu.pl: W3-1 IGF PAN, 11.12.2014 Metoda algebraiczna
Bardziej szczegółowoPodstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich. Dynamika
Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Dynamika Prowadzący: Kierunek Wyróżniony przez PKA Mechanika klasyczna Mechanika klasyczna to dział mechaniki w fizyce opisujący : - ruch ciał - kinematyka,
Bardziej szczegółowoFilozofia, Pedagogika, Wykład III - Filozofia archaiczna
Filozofia, Pedagogika, Wykład III - Filozofia archaiczna 2009-09-04 Plan wykładu 1 Jońska filozofia przyrody - wprowadzenie 2 3 Jońska filozofia przyrody - problematyka Centralna problematyka filozofii
Bardziej szczegółowoJarosław Bosy (1), Jan Kryński (2), Andrzej Araszkiewicz (3)
EPOS-PLPL odpowiedź polskiego środowiska nauk o Ziemi na realizację projektu EPOS Jarosław Bosy (1), Jan Kryński (2), Andrzej Araszkiewicz (3) 1) Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu 2) Instytut Geodezji
Bardziej szczegółowoFizyka dla Oceanografów #
Nazwa przedmiotu Fizyka dla Oceanografów Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod ECTS 13.0.0058 Zakład Oceanografii Fizycznej Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) prof. UG, dr hab. Natalia
Bardziej szczegółowoCiemna materia w sferoidalnych galaktykach karłowatych. Ewa L. Łokas Centrum Astronomiczne PAN, Warszawa
Ciemna materia w sferoidalnych galaktykach karłowatych Ewa L. Łokas Centrum Astronomiczne PAN, Warszawa Sferoidalne galaktyki karłowate Leo I Grupy Lokalnej Carina Fornax Klasyczne sferoidalne galaktyki
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE FIZYKA STOSOWANA II Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka w Bielsku-Białej
WYMAGANIA EDUKACYJNE FIZYKA STOSOWANA II Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka w Bielsku-Białej OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW Z ZAKRESIE KSZTAŁCENIA W kolumnie "wymagania na poziom podstawowy" opisano wymagania
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki sezon 1
Podstawy fizyki sezon 1 dr inż. Agnieszka Obłąkowska-Mucha WFIiS, Katedra Oddziaływań i Detekcji Cząstek, D11, pok. 111 amucha@agh.edu.pl http://home.agh.edu.pl/~amucha Fizyka na IMIR MBM rok 2017/18 Moduł
Bardziej szczegółowoFIZYKA Podręcznik: Fizyka i astronomia dla każdego pod red. Barbary Sagnowskiej, wyd. ZamKor.
DKOS-5002-2\04 Anna Basza-Szuland FIZYKA Podręcznik: Fizyka i astronomia dla każdego pod red. Barbary Sagnowskiej, wyd. ZamKor. WYMAGANIA NA OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ DLA REALIZOWANYCH TREŚCI PROGRAMOWYCH Kinematyka
Bardziej szczegółowoKwantowe własności promieniowania, ciało doskonale czarne, zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne.
Kwantowe własności promieniowania, ciało doskonale czarne, zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne. DUALIZM ŚWIATŁA fala interferencja, dyfrakcja, polaryzacja,... kwant, foton promieniowanie ciała doskonale
Bardziej szczegółowoTreści nauczania (program rozszerzony)- 25 spotkań po 4 godziny lekcyjne
(program rozszerzony)- 25 spotkań po 4 godziny lekcyjne 1, 2, 3- Kinematyka 1 Pomiary w fizyce i wzorce pomiarowe 12.1 2 Wstęp do analizy danych pomiarowych 12.6 3 Jak opisać położenie ciała 1.1 4 Opis
Bardziej szczegółowozna podstawową terminologię w języku obcym umożliwiającą komunikację w środowisku zawodowym
Wykaz kierunkowych efektów kształcenia PROGRAM KSZTAŁCENIA: Kierunek Edukacja techniczno-informatyczna POZIOM KSZTAŁCENIA: studia pierwszego stopnia PROFIL KSZTAŁCENIA: praktyczny Przyporządkowanie kierunku
Bardziej szczegółowoSYLABUS/KARTA PRZEDMIOTU
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W GŁOGOWIE SYLABUS/KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU Fizyka. NAZWA JEDNOSTKI PROWADZĄCEJ PRZEDMIOT Instytut Politechniczny. STUDIA kierunek stopień tryb język status
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU. Bioinformatyka, I stopień, stacjonarne, 2018/2019, semestr 1. Opis kursu (cele kształcenia)
Bioinformatyka, I stopień, stacjonarne, 2018/2019, semestr 1 KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Podstawy fizyki Basis of physics Koordynator dr Dorota Wierzuchowska Zespół dydaktyczny dr Dorota Wierzuchowska
Bardziej szczegółowoMetody badania kosmosu
Metody badania kosmosu Zakres widzialny Fale radiowe i mikrofale Promieniowanie wysokoenergetyczne Detektory cząstek Pomiar sił grawitacyjnych Obserwacje prehistoryczne Obserwatorium słoneczne w Goseck
Bardziej szczegółowoFizyka - opis przedmiotu
Fizyka - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Fizyka Kod przedmiotu 06.1-WM-MiBM-P-09_15gen Wydział Kierunek Wydział Mechaniczny Mechanika i budowa maszyn / Automatyzacja i organizacja procesów
Bardziej szczegółowoWstęp do równań różniczkowych
Wstęp do równań różniczkowych Wykład 1 Lech Sławik Instytut Matematyki PK Literatura 1. Arnold W.I., Równania różniczkowe zwyczajne, PWN, Warszawa, 1975. 2. Matwiejew N.M., Metody całkowania równań różniczkowych
Bardziej szczegółowoKrótka historia magnetyzmu
Krótka historia magnetyzmu Określenie magnetyzm pochodzi od nazwy Magnezja jednostki regionalnej w Tesalii, w Grecji, gdzie kamienie magnetyczne (magnetyty, Fe3O4) występują bardzo powszechnie. Zjawisko
Bardziej szczegółowoWielcy rewolucjoniści nauki
Isaak Newton Wilhelm Roentgen Albert Einstein Max Planck Wielcy rewolucjoniści nauki Erwin Schrödinger Werner Heisenberg Niels Bohr dr inż. Romuald Kędzierski W swoim słynnym dziele Matematyczne podstawy
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku studiów CHEMIA studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki
Załącznik nr 1 Efekty kształcenia dla kierunku studiów CHEMIA studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia Kierunek studiów chemia należy do obszaru
Bardziej szczegółowoDZIAŁ I OZNACZENIE INSTYTUTU
rejestru: RIN-VII-18/98 DZIAŁ I OZNACZENIE INSTYTUTU 1 2 3 5 Pełna i skrócona nazwa instytutu, siedziba instytutu i adres, REGON, NIP Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk IGF PAN, Warszawa, ul. Księcia
Bardziej szczegółowoPodpis prowadzącego SPRAWOZDANIE
Imię i nazwisko.. Grupa. Data. Podpis prowadzącego. SPRAWOZDANIE LABORATORIUM POFA/POFAT - ĆWICZENIE NR 1 Zadanie nr 1 (plik strip.pro,nazwa ośrodka wypełniającego prowadnicę - "airlossy") Rozważamy przypadek
Bardziej szczegółowoWybrane Dzialy Fizyki
Wybrane Dzialy Fizyki (2) Elementy fizyki środowiskowej Energia - podstawowy element rozwoju społeczeństwa Podstawowe poj ecia Formy energii Współczesne źródła energii Środowisko zanieczyszczenia i jego
Bardziej szczegółowoRecenzja pracy doktorskiej mgr Tomasza Świsłockiego pt. Wpływ oddziaływań dipolowych na własności spinorowego kondensatu rubidowego
Prof. dr hab. Jan Mostowski Instytut Fizyki PAN Warszawa Warszawa, 15 listopada 2010 r. Recenzja pracy doktorskiej mgr Tomasza Świsłockiego pt. Wpływ oddziaływań dipolowych na własności spinorowego kondensatu
Bardziej szczegółowoInstytut Geodezji i Kartografii dr hab. inż. Elżbieta Welker. Instytut Geofizyki PAN dr Jan Reda
Instytut Geodezji i Kartografii dr hab. inż. Elżbieta Welker Instytut Geofizyki PAN dr Jan Reda Współczesne problemy podstawowych osnów geodezyjnych w Polsce Grybów 14 września 2016 r. Pole magnetyczne
Bardziej szczegółowoTeoria pola elektromagnetycznego 1. Wprowadzenie
Teoria pola elektromagnetycznego 1. Wprowadzenie Paweł Witczak Instytut Mechatroniki i Systemów Informatycznych PŁ Wykaz literatury 1. M. Krakowski, Elektrotechnika teoretyczna, Tom II Pole Elektromagnetyczne
Bardziej szczegółowoWYKONUJEMY POMIARY. Ocenę DOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który :
WYKONUJEMY POMIARY Ocenę DOPUSZCZAJĄCĄ otrzymuje uczeń, który : wie, w jakich jednostkach mierzy się masę, długość, czas, temperaturę wie, do pomiaru jakich wielkości służy barometr, menzurka i siłomierz
Bardziej szczegółowoFale elektromagnetyczne. Gradient pola. Gradient pola... Gradient pola... Notatki. Notatki. Notatki. Notatki. dr inż. Ireneusz Owczarek 2013/14
dr inż. Ireneusz Owczarek CNMiF PŁ ireneusz.owczarek@p.lodz.pl http://cmf.p.lodz.pl/iowczarek 2013/14 1 dr inż. Ireneusz Owczarek Gradient pola Gradient funkcji pola skalarnego ϕ przypisuje każdemu punktowi
Bardziej szczegółowoPodstawy opracowania wyników pomiarów
Podstawy opracowania wyników pomiarów I Pracownia Fizyczna Chemia C 02. 03. 2017 na podstawie wykładu dr hab. Pawła Koreckiego Katarzyna Dziedzic-Kocurek Instytut Fizyki UJ, Zakład Fizyki Medycznej k.dziedzic-kocurek@uj.edu.pl
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki sezon 1 VII. Pole grawitacyjne*
Podstawy fizyki sezon 1 VII. Pole grawitacyjne* Agnieszka Obłąkowska-Mucha WFIiS, Katedra Oddziaływań i Detekcji Cząstek, D11, pok. 111 amucha@agh.edu.pl http://home.agh.edu.pl/~amucha * Resnick, Halliday,
Bardziej szczegółowoO 2 O 1. Temat: Wyznaczenie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego
msg M 7-1 - Temat: Wyznaczenie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego Zagadnienia: prawa dynamiki Newtona, moment sił, moment bezwładności, dynamiczne równania ruchu wahadła fizycznego,
Bardziej szczegółowoFeynmana wykłady z fizyki. [T.] 1.1, Mechanika, szczególna teoria względności / R. P. Feynman, R. B. Leighton, M. Sands. wyd. 7.
Feynmana wykłady z fizyki. [T.] 1.1, Mechanika, szczególna teoria względności / R. P. Feynman, R. B. Leighton, M. Sands. wyd. 7. Warszawa, 2014 Spis treści Spis rzeczy części 2 tomu I O Richardzie P. Feynmanie
Bardziej szczegółowoModuły kształcenia. Efekty kształcenia dla programu kształcenia (kierunku) MK_06 Krystalochemia. MK_01 Chemia fizyczna i jądrowa
Matryca efektów kształcenia określa relacje między efektami kształcenia zdefiniowanymi dla programu kształcenia (efektami kierunkowymi) i efektami kształcenia zdefiniowanymi dla poszczególnych modułów
Bardziej szczegółowoWykład I Krzysztof Golec-Biernat Optyka 1 / 16
Optyka Wykład I Krzysztof Golec-Biernat Fale 1 Uniwersytet Rzeszowski, 4 października 2017 Wykład I Krzysztof Golec-Biernat Optyka 1 / 16 Uwagi wstępne 30 h wykładu wykład przy pomocy transparencji lub
Bardziej szczegółowo