ELEMENTY GEOFIZYKI. Seismologia W. D. ebski

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ELEMENTY GEOFIZYKI. Seismologia W. D. ebski"

Transkrypt

1 ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia W. D ebski debski@igf.edu.pl

2 Plan wykładu z geofizyki - (Seismologia) 1. Geofizyka litosfery (Sejsmologia): trz esienia Ziemi sejsmologia obserwacyjna fale sejsmiczne fizyka trz esień Ziemi ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 1

3 Geofizyka Litosfery Geofizyka litosfery to cześć geofizyki zwiazana z badaniami Globu Ziemskiego jako bryły sztywnej. Dziś bedziemy zajmować sie z jej cześci a zwiazana z własnościami mechanicznymi. Subdyscypliny: Sejsmologia (trz esienia Ziemi i fale sejsmiczne) Geodynamika/tektonika (geologia) Geofizyka poszukiwawcza (budowa) Fizyka wn etrza ziemi (dynamika) ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 2

4 Sejsmiczność Ziemi Media donosza tylko o wielkich trzesieniach Ziemi i ich dramaty- cznych skutkach. Czy wiemy jednak ile rocznie, jakie duże i gdzie wystepuja trzesienia Ziemi? ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 3

5 Sejsmiczność Ziemi - statystyka (USGS) Magnituda Ilość , ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 4

6 Sejsmiczność Ziemi - globalna ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 5

7 Sejsmiczność Europy ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 6

8 Sejsmiczność Polski ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 7

9 Pochodzenie trz esień Ziemi - budowa Ziemi ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 8

10 Pochodzenie trz esień Ziemi - budowa Ziemi ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 9

11 Pochodzenie trz esień Ziemi - teoria płyt tektonicznych ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 10

12 Pochodzenie trz esień Ziemi - teoria płyt tektonicznych ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 11

13 Pochodzenie trz esień Ziemi - teoria płyt tektonicznych ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 12

14 Pochodzenie trz esień Ziemi - teoria płyt tektonicznych ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 13

15 Strefy Wadati-Beniofa ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 14

16 Strefy Wadati-Beniofa ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 15

17 Strefy Wadati-Beniofa ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 16

18 Trzesienia Ziemi wewnatrz-płytowe (ang. intraplate) ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 17

19 Przykład - Kaliningrad 2004 ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 18

20 Wstrzasy indukowane No. of events No. of events Year 0 ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 19

21 Wstrzasy indukowane km km km km ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 20

22 Wstrzasy indukowane ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 21

23 Wulkany ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 22

24 Wstrzasy podmorskie i Tsunami ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 23

25 Wstrzasy podmorskie i Tsunami (+MPEG) ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 24

26 Trzesienie Ziemi - intensywność drgań ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 25

27 Skale makrosejsmiczne Skale makroseismiczne służa nie do oceny wielkości wstrzasu ale do semiilościowego opisu intensywności drgań gruntu w danym miejscu wywołane przez określone trz esienie ziemi. ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 26

28 Skale makrosejsmiczne (EMS-98) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Nie odczuwane Odczute przez nieliczne osoby Słabe Odczuwane wewnatrz budynków i nielicznie na zewnatrz Silne Niewielkie uszkodzenia Widoczne uszkodzenia Duże uszkodzenia Zniszczenia Duże zniszczenia Dewastacja Całkowite zniszczenie i zruinowanie ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 27

29 Magnituda sejsmiczna Magnituda sejsmiczna to wielkość używana do opisu wielkości ( siły ) trzesienia Ziemi. Istnieja różne skale magnitud ale do opisu wielkości naturalnych trzesień Ziemi używana jest powszechnie skala Richtera. Według tej skali magnituda to logarytm maksymalnej amplitudy drgań gruntu o dominujacym okresie T mierzona przez standardowy seismometr Woody-Andersona w odległości 100 km od epicentrum. ( ) A max 100km M = A ln + B T Różnica 2 jednostek magnitudy to 1000 iloraz energii ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 28

30 Prawo Gutenberga-Richtera Prawo to określa zwiazek pomiedzy czestości a wystepowania wstrzasów a ich magnituda. ln(n) = a bm Stała b ma zwykle wartość około 1. Wyznacza ona stosunek pomiedzy ilościa małych i dużych trzesień Ziemi. Mniejsze b oznacza relatywny wzrost ilości dużych trzesień i vice versa. ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 29

31 Prawo Gutenberga-Richtera Histogram rozkładu magnitudy lokalnej M Liczba wstrząsów Więcej Magnituda ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 30

32 Sejsmometry ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 31

33 Sejsmometry ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 32

34 Seismometry ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 33

35 Seismometry ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 34

36 Sejsmometry ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 35

37 Sejsmometry ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 36

38 Sieci sejsmiczne - FDSN ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 37

39 Sieci sejsmiczne - VEBSN ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 38

40 Sieci sejsmiczne - PLSN ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 39

41 Obserwatoria IGF PAN ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 40

42 Centrum ISC ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 41

43 Centrum EMSC ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 42

44 Strona Internetowa IGF PAN ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 43

45 Fale P i S ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 44

46 Fale P - powstawanie ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 45

47 Fale P Ruch czastek ośrodka odbywa sie w kierunku propagacji fali ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 46

48 Fale S - powstawanie ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 47

49 Fale S Ruch czastek ośrodka odbywa sie w kierunku prostopadłym do kierunku propagacji fali. Możliwe sa dwie polaryzacje fali: pozioma (fale S H ) i pionowa (S V ) - ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 48

50 Fale P i S - przykład ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 49

51 Fale powierzchniowe ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 50

52 Płynne jadro zewnetrzne ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 51

53 Lokalizacja wstrzasów ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 52

54 Model PREM ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 53

55 Model PREM (górny płaszcz) ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 54

56 Fazy sejsmiczne Focus of earthquake S S S SS P PP P P PKP K P S Inner core Outer core P Lower mantle P 0 10,000 K PPP S P SKS SKP Upper mantle Crust Kilometers ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 55

57 Fazy sejsmiczne - hodografy ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 56

58 Fazy sejsmiczne - symulacje ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 57

59 Koniec ELEMENTY GEOFIZYKI Seismologia- 58

Wst. ep do Sejsmologii. Wprowadzenie W. D. ebski

Wst. ep do Sejsmologii. Wprowadzenie W. D. ebski Wst Wprowadzenie W. D ebski 2014 Sejsmologia - wprowadzenie Sejsmologia jest działem geofizyki zajmujacym sie badaniami trzesień ziemi, budowa wnetrza Ziemi, rozchodzeniem sie fal sejsmicznych - wytwarzanych

Bardziej szczegółowo

WYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI

WYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI WYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI Wykład 2: Sejsmologia i sejsmika: trzęsienia Ziemi, fale sejsmiczne, fizyka trzęsień Ziemi w świetle teorii ruchu bloków litosferycznych. prof. dr hab. inż. Janusz Bogusz Zakład

Bardziej szczegółowo

Trzęsienia ziemi to wstrząsy krótkotrwałe i gwałtowne. Wzbudzane są we wnętrzu Ziemi i rozprzestrzeniają się w postaci fal sejsmicznych.

Trzęsienia ziemi to wstrząsy krótkotrwałe i gwałtowne. Wzbudzane są we wnętrzu Ziemi i rozprzestrzeniają się w postaci fal sejsmicznych. TRZĘSIENIA ZIEMI Trzęsienia ziemi to wstrząsy krótkotrwałe i gwałtowne. Wzbudzane są we wnętrzu Ziemi i rozprzestrzeniają się w postaci fal sejsmicznych. Odczuwane są w postaci drgań, kołysań, falowań

Bardziej szczegółowo

Ziemia. jako obiekt fizyczny. Tomasz Sowiński Centrum Fizyki Teoreytcnzej PAN

Ziemia. jako obiekt fizyczny. Tomasz Sowiński Centrum Fizyki Teoreytcnzej PAN Ziemia jako obiekt fizyczny Tomasz Sowiński Centrum Fizyki Teoreytcnzej PAN Ziemia okiem fizyka XII Festiwal Nauki, 27 września 2008 Ziemia wydaje się płaska! Texas, USA Ziemia jest płaska i kończy się

Bardziej szczegółowo

ELEMENTY GEOFIZYKI ZGT - I W. D. ebski- IGF PAN

ELEMENTY GEOFIZYKI ZGT - I W. D. ebski- IGF PAN ELEMENTY GEOFIZYKI ZGT - I W. D ebski- IGF PAN 2017 Plan wykładu Historia geofizyki Metody interpretacji danych (inwersyjne) Symulacje numeryczne - gdy brakuje danych obserwacyjnych IGF PAN ZGT - I - 1

Bardziej szczegółowo

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Nazwa modułu: Geofizyka ogólna Rok akademicki: 2012/2013 Kod: BGF-1-203-s Punkty ECTS: 4 Wydział: Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Kierunek: Geofizyka Specjalność: - Poziom studiów: Studia I stopnia

Bardziej szczegółowo

ELEMENTY GEOFIZYKI. Atmosfera W. D. ebski

ELEMENTY GEOFIZYKI. Atmosfera W. D. ebski ELEMENTY GEOFIZYKI Atmosfera W. D ebski debski@igf.edu.pl Plan wykładu z geofizyki - (Atmosfera) 1. Fizyka atmosfery: struktura atmosfery skład chemiczny atmosfery meteorologia - chmury atmosfera a kosmos

Bardziej szczegółowo

Falowanie czyli pionowy ruch cząsteczek wody, wywołany rytmicznymi uderzeniami wiatru o powierzchnię wody. Fale wiatrowe dochodzą średnio do 2-6 m

Falowanie czyli pionowy ruch cząsteczek wody, wywołany rytmicznymi uderzeniami wiatru o powierzchnię wody. Fale wiatrowe dochodzą średnio do 2-6 m Ruchy wód morskich Falowanie Falowanie czyli pionowy ruch cząsteczek wody, wywołany rytmicznymi uderzeniami wiatru o powierzchnię wody. Fale wiatrowe dochodzą średnio do 2-6 m wysokości i 50-100 m długości.

Bardziej szczegółowo

Czasowe zmiany parametru b relacji Gutenberga-Richtera dla oceny zagrożenia sejsmicznego w ścianie 2 i 3 w pokładzie 503 w KWK Bobrek-Centrum

Czasowe zmiany parametru b relacji Gutenberga-Richtera dla oceny zagrożenia sejsmicznego w ścianie 2 i 3 w pokładzie 503 w KWK Bobrek-Centrum Grzegorz MUTKE Główny Instytut Górnictwa Aleksandra PIERZYNA Kompania Węglowa SA, Oddział KWK Bobrek-Centrum Czasowe zmiany parametru b relacji Gutenberga-Richtera dla oceny zagrożenia sejsmicznego w ścianie

Bardziej szczegółowo

Trzęsienia Ziemi i dryfujące kontynenty. Marek Grad Instytut Geofizyki Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski

Trzęsienia Ziemi i dryfujące kontynenty. Marek Grad Instytut Geofizyki Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski Trzęsienia Ziemi i dryfujące kontynenty Marek Grad Instytut Geofizyki Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski ZAPYTAJ FIZYKA 18.06.2015 Wielkie trzęsienia ziemi i katastrofy sejsmiczne Sejsmiczność Ziemi

Bardziej szczegółowo

3. Składowe wektora indukcji (lub wektora natężenia) pola magnetycznego Ziemi

3. Składowe wektora indukcji (lub wektora natężenia) pola magnetycznego Ziemi WYDZIAŁ: GEOLOGII, GEOFIZYKI I OCHRONY ŚRODOWISKA KIERUNEK STUDIÓW: GEOFIZYKA RODZAJ STUDIÓW: STACJONARNE I STOPNIA ROK AKADEMICKI 2014/2015 WYKAZ PRZEDMIOTÓW EGZAMINACYJNYCH: I. Geofizyka ogólna II. Metody

Bardziej szczegółowo

Wykład 10. dr hab. Edyta Jurewicz, pok. nr 1055 www.avo.alaska.edu

Wykład 10. dr hab. Edyta Jurewicz, pok. nr 1055 www.avo.alaska.edu Wykład 10 dr hab. Edyta Jurewicz, pok. nr 1055 www.avo.alaska.edu Trzęsienia Ziemi w Polsce Górecki 2004 30 listopada 2004, 4,7 w skali Richtera, Czarny Dunajec Przyczyny trzęsie sień Ziemi tektoniczne

Bardziej szczegółowo

Fizyka źródła sejsmicznego cz

Fizyka źródła sejsmicznego cz Fizyka źródła sejsmicznego cz eść I Wojciech Dȩbski IGF PAN Warszawa 8.05.2017 Sejsmologia Źródło sejsmiczne Sejsmologia rozważa dwie klasy problemów: Struktura i budowa Ziemi w różnych skalach: globalnej

Bardziej szczegółowo

ELEMENTY GEOFIZYKI. Historia W. D. ebski 2011

ELEMENTY GEOFIZYKI. Historia W. D. ebski 2011 ELEMENTY GEOFIZYKI Historia W. D ebski 2011 Geofizyka jako dyscyplina naukowa Geofizyka to dziedzina nauki która wyodrebniła sie z astronomii i fizyki (nauk przyrodniczych) jako nauka zajmujaca sie badaniem

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie funkcji logarytmicznej w zadaniach praktycznych

Zastosowanie funkcji logarytmicznej w zadaniach praktycznych Zastosowanie funkcji arytmicznej w zadaniach praktycznych (źródło: zasoby internetu; opracowanie i wybór zadań: Ewa Ludwikowska) Funkcja arytmiczna często jest wykorzystywana jako model obserwacji, doświadczeń

Bardziej szczegółowo

TRZĘSIENIE ZIEMI-NIEBEZPIECZEŃSTWO I WZYWANIE

TRZĘSIENIE ZIEMI-NIEBEZPIECZEŃSTWO I WZYWANIE TRZĘSIENIE ZIEMI-NIEBEZPIECZEŃSTWO I WZYWANIE Napisane przez: Nwachukwu Ijeoma Catherine Hilda Arfiya Chinbat Chingun Kifala Ngouari Laurel Christelin STUDIUM JĘZYKA POLSKIEGO DLA CUDZOZIEMCÓW, UŁ ŁÓDŹ

Bardziej szczegółowo

GEOFIZYKA. Trzęsienia Ziemi. Linie stałego natężenia konkretnego trzęsienia Ziemi to izosejsmy.

GEOFIZYKA. Trzęsienia Ziemi. Linie stałego natężenia konkretnego trzęsienia Ziemi to izosejsmy. Trzęsienia Ziemi Linie stałego natężenia konkretnego trzęsienia Ziemi to izosejsmy. Trzęsienia Ziemi Trzęsienia Ziemi trzęsienia Ziemi zarejestrowane od roku 1960 Trzęsienia Ziemi trzęsienia Ziemi zarejestrowane

Bardziej szczegółowo

TECHNIKI MONITOROWANIA I OBNIŻANIA SIĘ GRUNTU ZWIĄZANYCH Z Z ŁUPKÓW

TECHNIKI MONITOROWANIA I OBNIŻANIA SIĘ GRUNTU ZWIĄZANYCH Z Z ŁUPKÓW TECHNIKI MONITOROWANIA SEJSMICZNOŚCI I OBNIŻANIA SIĘ GRUNTU ZWIĄZANYCH Z POSZUKIWANIAMI I EKSPLOATACJĄ GAZU Z ŁUPKÓW dr hab. inż. Piotr Krzywiec, prof. PIG-PIB - XXVII Forum Energia Efekt Środowisko MONITORING

Bardziej szczegółowo

ELEMENTY GEOFIZYKI. Geofizyka środowiskowa i poszukiwawcza W. D. ebski

ELEMENTY GEOFIZYKI. Geofizyka środowiskowa i poszukiwawcza W. D. ebski ELEMENTY GEOFIZYKI Geofizyka środowiskowa i poszukiwawcza W. D ebski debski@igf.edu.pl Plan wykładu Geofizyka środowiskowa i poszukiwawcza 1. metoda elektryczno-oporowa 2. techniki elektromagnetyczne 3.

Bardziej szczegółowo

Ekliptyka wielkie koło na sferze niebieskiej, po którym w ciągu roku pozornie porusza się Słońce obserwowane z Ziemi.

Ekliptyka wielkie koło na sferze niebieskiej, po którym w ciągu roku pozornie porusza się Słońce obserwowane z Ziemi. Ekliptyka wielkie koło na sferze niebieskiej, po którym w ciągu roku pozornie porusza się Słońce obserwowane z Ziemi. (struktura) Pierwsze pomiary przeprowadzone przez Newtona i Hughens`a wykazały,

Bardziej szczegółowo

OKREŚLENIE NISZCZĄCEJ STREFY WPŁYWÓW DLA ZJAWISK SEJSMICZNYCH. 1. Wprowadzenie. Jan Drzewiecki* Górnictwo i Geoinżynieria Rok 32 Zeszyt

OKREŚLENIE NISZCZĄCEJ STREFY WPŁYWÓW DLA ZJAWISK SEJSMICZNYCH. 1. Wprowadzenie. Jan Drzewiecki* Górnictwo i Geoinżynieria Rok 32 Zeszyt Górnictwo i Geoinżynieria ok 32 Zeszyt 1 2008 Jan Drzewiecki* OKEŚLENIE NISZCZĄCEJ STEFY WPŁYWÓW DLA ZJAWISK SEJSMICZNYCH 1. Wprowadzenie Wstrząsy górotworu towarzyszą prowadzonej działalności górniczej.

Bardziej szczegółowo

Wykład FIZYKA I. 11. Fale mechaniczne. Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak

Wykład FIZYKA I. 11. Fale mechaniczne.  Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Wykład FIZYKA I 11. Fale mechaniczne Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej http://www.if.pwr.wroc.pl/~wozniak/fizyka1.html FALA Falą nazywamy każde rozprzestrzeniające

Bardziej szczegółowo

Lokalizacja zjawisk sejsmicznych w kopalni - problemy. Lokalizacja - problemy. brak czasu w ognisku. Lokalizacja względna. niedokładne wyznaczanie

Lokalizacja zjawisk sejsmicznych w kopalni - problemy. Lokalizacja - problemy. brak czasu w ognisku. Lokalizacja względna. niedokładne wyznaczanie Lokalizacja zjawisk sejsmicznych w kopalni - problemy Lokalizacja - problemy niedokładne wyznaczanie brak czasu w ognisku głębokości Absolutna lokalizacja pojedynczych zjawisk Lokalizacja względna wyznaczamy

Bardziej szczegółowo

Elementy wspo łczesnej teorii inwersji

Elementy wspo łczesnej teorii inwersji Elementy wspo łczesnej teorii inwersji W. Debski, 27.11.2014 Zagadnienia modelowania i inwersji uogólnienie debski@igf.edu.pl: W2-1 IGF PAN, 27.11.2014 Zagadnienie odwrotne - pomiary pośrednie zagadnienie

Bardziej szczegółowo

Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej

Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej Część I: Optyka, wykład 6 wykład: Piotr Fita pokazy: Andrzej Wysmołek ćwiczenia: Anna Grochola, Barbara Piętka Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski 2014/15

Bardziej szczegółowo

Czas trwania wstrząsu jako jeden z elementów oceny zagrożenia sejsmicznego zabudowy powierzchni terenu w LGOM

Czas trwania wstrząsu jako jeden z elementów oceny zagrożenia sejsmicznego zabudowy powierzchni terenu w LGOM WARSZTATY 2007 z cyklu: Zagrożenia naturalne w górnictwie Materiały Warsztatów str. 223 234 Izabela JAŚKIEWICZ KGHM CUPRUM sp. z o.o. CBR, Wrocław Czas trwania wstrząsu jako jeden z elementów oceny zagrożenia

Bardziej szczegółowo

Tektonika Płyt. Prowadzący: dr hab. Leszek Czechowski

Tektonika Płyt. Prowadzący: dr hab. Leszek Czechowski 1 Tektonika Płyt Wykład z ćwiczeniami dla 2 roku Geofizyki w Geologii w semestrze letnim: 30 godzin wykładu i 30 godzin ćwiczeń. Wykłady będą prowadzone przez Internet, ćwiczenia tradycyjnie w sali. ECTS

Bardziej szczegółowo

FORD FOCUS 1 2 3 4 5 6 7 9 11 13 15 12,999,976 km 9,136,765 km 1,276,765 km 499,892 km 245,066 km 112,907 km 36,765 km 24,159 km 7899 km 2408 km 76 km 17 9 6 3 1 1 4 2 5 7 8 10 19 20 20 21 22 23 25 26

Bardziej szczegółowo

FORD FOCUS Focus_346_2013.25_V4_cover.indd 1-4 04/12/2012 12:34

FORD FOCUS Focus_346_2013.25_V4_cover.indd 1-4 04/12/2012 12:34 FORD FOCUS 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 12,999,976 km 9,136,765 km 1,276,765 km 499,892 km 245,066 km 112,907 km 36,765 km 24,159 km 7899 km 2408 km 76 km 17 18 19 21 9 3 1 1 6 4 2 5 7 8 10 23 25

Bardziej szczegółowo

FORD FOCUS Focus_346_2012_V5_cover.indd 1 27/10/2011 16:51

FORD FOCUS Focus_346_2012_V5_cover.indd 1 27/10/2011 16:51 FORD FOCUS 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 12,999,976 km 9,136,765 km 1,276,765 km 499,892 km 245,066 km 112,907 km 36,765 km 24,159 km 7899 km 2408 km 76 km 15 16 17 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 19 21 23 24 25

Bardziej szczegółowo

Ekliptyka wielkie koło na sferze niebieskiej, po którym w ciągu roku pozornie porusza się Słońce obserwowane z Ziemi.

Ekliptyka wielkie koło na sferze niebieskiej, po którym w ciągu roku pozornie porusza się Słońce obserwowane z Ziemi. Ekliptyka wielkie koło na sferze niebieskiej, po którym w ciągu roku pozornie porusza się Słońce obserwowane z Ziemi. Albedo Albedo stosunek ilości promieniowania odbitego do padającego. Jest parametrem

Bardziej szczegółowo

Fizyka Procesów Klimatycznych Wykład 1

Fizyka Procesów Klimatycznych Wykład 1 Fizyka Procesów Klimatycznych Wykład 1 prof. dr hab. Szymon Malinowski Instytut Geofizyki, Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski malina@igf.fuw.edu.pl dr hab. Krzysztof Markowicz Instytut Geofizyki, Wydział

Bardziej szczegółowo

KOOF Szczecin: www.of.szc.pl

KOOF Szczecin: www.of.szc.pl Źródło: LI OLIMPIADA FIZYCZNA (1/2). Stopień III, zadanie doświadczalne - D Nazwa zadania: Działy: Słowa kluczowe: Komitet Główny Olimpiady Fizycznej; Andrzej Wysmołek, kierownik ds. zadań dośw. plik;

Bardziej szczegółowo

Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 1: Wahadło fizyczne. opis ruchu drgającego a w szczególności drgań wahadła fizycznego

Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 1: Wahadło fizyczne. opis ruchu drgającego a w szczególności drgań wahadła fizycznego Nazwisko i imię: Zespół: Data: Cel ćwiczenia: Ćwiczenie nr 1: Wahadło fizyczne opis ruchu drgającego a w szczególności drgań wahadła fizycznego wyznaczenie momentów bezwładności brył sztywnych Literatura

Bardziej szczegółowo

Geodezja i geodynamika - trendy nauki światowej (1)

Geodezja i geodynamika - trendy nauki światowej (1) - trendy nauki światowej (1) Glob ziemski z otaczającą go atmosferą jest skomplikowanym systemem dynamicznym stały monitoring tego systemu interdyscyplinarność zasięg globalny integracja i koordynacja

Bardziej szczegółowo

Widmo fal elektromagnetycznych

Widmo fal elektromagnetycznych Czym są fale elektromagnetyczne? Widmo fal elektromagnetycznych dr inż. Romuald Kędzierski Podstawowe pojęcia związane z falami - przypomnienie pole falowe część przestrzeni objęta w danej chwili falą

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE. ĆWICZENIE NR 4 Pomiar współczynników pochłaniania i odbicia dźwięku oraz impedancji akustycznej metodą fali stojącej

LABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE. ĆWICZENIE NR 4 Pomiar współczynników pochłaniania i odbicia dźwięku oraz impedancji akustycznej metodą fali stojącej LABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE ĆWICZENIE NR 4 Pomiar współczynników pochłaniania i odbicia dźwięku oraz impedancji akustycznej metodą fali stojącej 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie metody

Bardziej szczegółowo

Spis treści oraz wybrane oznaczenia i skróty

Spis treści oraz wybrane oznaczenia i skróty Spis treści oraz wybrane oznaczenia i skróty WYBRANE OZNACZENIA I SKRÓTY STOSOWANE W PRACY...3 1. WPROWADZENIE...5 1.1. CEL ROZPRAWY...5 1.2. ZAKRES I UKŁAD PRACY...6 1.3. ODDZIAŁYWANIA DYNAMICZNE I ICH

Bardziej szczegółowo

Możliwości weryfikacji energii sejsmicznej wstrząsów wysokoenergetycznych w LGOM

Możliwości weryfikacji energii sejsmicznej wstrząsów wysokoenergetycznych w LGOM 59 CUPRUM Czasopismo Naukowo-Techniczne Górnictwa Rud nr 4 (81) 016, s. 59-70 Możliwości weryfikacji energii sejsmicznej wstrząsów wysokoenergetycznych w LGOM Krzysztof Jaśkiewicz KGHM CUPRUM sp. z o.o.

Bardziej szczegółowo

Praktyki studenckie na LHC IFJ PAN, 5 lipca 2017

Praktyki studenckie na LHC IFJ PAN, 5 lipca 2017 M. Trzebiński ROOT wprowadzenie 1/10 Pakiet ROOT wprowadzenie Maciej Trzebiński Instytut Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauki Praktyki studenckie na LHC IFJ PAN, 5 lipca 2017 Wprowadzenie M. Trzebiński

Bardziej szczegółowo

PL B1. DYBEL JAN, Kraków, PL BUP 12/13. JAN DYBEL, Kraków, PL WUP 05/15. rzecz. pat. Jan Kunicki RZECZPOSPOLITA POLSKA

PL B1. DYBEL JAN, Kraków, PL BUP 12/13. JAN DYBEL, Kraków, PL WUP 05/15. rzecz. pat. Jan Kunicki RZECZPOSPOLITA POLSKA PL 219524 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 219524 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 397210 (51) Int.Cl. G01V 1/16 (2006.01) G01V 7/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej

Bardziej szczegółowo

Przyroda interdyscyplinarne ścieżki dydaktyczne. Justyna Chojnacka Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Zakład Dydaktyki Fizyki

Przyroda interdyscyplinarne ścieżki dydaktyczne. Justyna Chojnacka Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Zakład Dydaktyki Fizyki Przyroda interdyscyplinarne ścieżki dydaktyczne Justyna Chojnacka Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Zakład Dydaktyki Fizyki Plan referatu: Przyroda jako przedmiot uzupełniający - ścieżka

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizyki wykład 7

Podstawy fizyki wykład 7 Podstawy fizyki wykład 7 Dr Piotr Sitarek Katedra Fizyki Doświadczalnej, W11, PWr Drgania Drgania i fale Drgania harmoniczne Siła sprężysta Energia drgań Składanie drgań Drgania tłumione i wymuszone Fale

Bardziej szczegółowo

Dynamiczne oddziaływania drgań na powierzchnię terenu ZG Rudna po wstrząsie z dnia roku o energii 1,9 E9 J

Dynamiczne oddziaływania drgań na powierzchnię terenu ZG Rudna po wstrząsie z dnia roku o energii 1,9 E9 J WARSZTATY 27 z cyklu: Zagrożenia naturalne w górnictwie Materiały Warsztatów str. 411 421 Lech STOLECKI KGHM Cuprum sp. z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe Dynamiczne oddziaływania drgań na powierzchnię

Bardziej szczegółowo

Sejsmiczność indukowana i inne zagrożenia

Sejsmiczność indukowana i inne zagrożenia Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Sejsmiczność indukowana i inne zagrożenia w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka antropogeniczne towarzyszące

Bardziej szczegółowo

Możliwości badania zagrożenia sejsmicznego powierzchni na podstawie pomiarów przyspieszeń drgań gruntu

Możliwości badania zagrożenia sejsmicznego powierzchni na podstawie pomiarów przyspieszeń drgań gruntu Zygmunt GERLACH KHW S.A. KWK Katowice-Kleofas, Katowice Ewa WYROBEK-GOŁĄB KHW S.A. KWK Wesoła, Mysłowice-Wesoła Mat. Symp. Warsztaty 2000 str. 235-245 Możliwości badania zagrożenia sejsmicznego powierzchni

Bardziej szczegółowo

Budowa Ziemi i jej własności fizyczne. Opracowała: Inż. Aurelia Grabarek

Budowa Ziemi i jej własności fizyczne. Opracowała: Inż. Aurelia Grabarek Budowa Ziemi i jej własności fizyczne Opracowała: Inż. Aurelia Grabarek O czym będzie mowa? Czym jest Ziemia? Budowa Ziemi na przekroju poprzecznym Omówienie poszczególnych warstw Ziemi Atmosfera Ziemi

Bardziej szczegółowo

VI FESTIWAL NAUKI Warszawa, 20-29 września 2002 Jak zajrzeć do wnętrz Ziemi? Monika Wilde-Piórko, Aleksandra Grymin, Elżbieta Zalewska

VI FESTIWAL NAUKI Warszawa, 20-29 września 2002 Jak zajrzeć do wnętrz Ziemi? Monika Wilde-Piórko, Aleksandra Grymin, Elżbieta Zalewska VI FESTIWAL NAUKI Warszawa, 20-29 września 2002 Jak zajrzeć do wnętrz Ziemi? Monika Wilde-Piórko, Aleksandra Grymin, Elżbieta Zalewska Instytut Geofizyki, Uniwersytet Warszawski ul. Pasteura 7, 02-093

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie modułu Younga metodą strzałki ugięcia

Wyznaczanie modułu Younga metodą strzałki ugięcia Ćwiczenie M12 Wyznaczanie modułu Younga metodą strzałki ugięcia M12.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie wartości modułu Younga różnych materiałów poprzez badanie strzałki ugięcia wykonanych

Bardziej szczegółowo

Dr Michał Tanaś(http://www.amu.edu.pl/~mtanas)

Dr Michał Tanaś(http://www.amu.edu.pl/~mtanas) Dr Michał Tanaś(http://www.amu.edu.pl/~mtanas) Państwowa Agencja Atomistyki - PAA Jednostka administracji rządowej podległa Ministerstwu Środowiska Posiada wydzielone Centrum ds. Zdarzeń Radiacyjnych (CEZAR)

Bardziej szczegółowo

PORÓWNANIE PARAMETRÓW RUCHU PŁYT TEKTONICZNYCH WYZNACZONYCH NA PODSTAWIE STACJI WYKONUJĄCYCH POMIARY TECHNIKĄ LASEROWĄ I TECHNIKĄ DORIS

PORÓWNANIE PARAMETRÓW RUCHU PŁYT TEKTONICZNYCH WYZNACZONYCH NA PODSTAWIE STACJI WYKONUJĄCYCH POMIARY TECHNIKĄ LASEROWĄ I TECHNIKĄ DORIS PORÓWNANIE PARAMETRÓW RUCHU PŁYT TEKTONICZNYCH WYZNACZONYCH NA PODSTAWIE STACJI WYKONUJĄCYCH POMIARY TECHNIKĄ LASEROWĄ I TECHNIKĄ DORIS Katarzyna Kraszewska, Marcin Jagoda, Miłosława Rutkowska STRESZCZENIE

Bardziej szczegółowo

Michał PIECHA, Agnieszka KRZYŻANOWSKA, Marta Kozak KWK Bielszowice

Michał PIECHA, Agnieszka KRZYŻANOWSKA, Marta Kozak KWK Bielszowice SYMPOZJUM 2014: Geofizyka stosowana w zagadnieniach górniczych, inżynierskich Mat. Symp. str. 101 109 Michał PIECHA, Agnieszka KRZYŻANOWSKA, Marta Kozak KWK Bielszowice Analiza zmian parametru b relacji

Bardziej szczegółowo

Zagłębiu Węglowym. Title: Badanie rozkładu epicentrów silnych wstrząsów w Górnośląskim. Author: Adam F. Idziak

Zagłębiu Węglowym. Title: Badanie rozkładu epicentrów silnych wstrząsów w Górnośląskim. Author: Adam F. Idziak Title: Badanie rozkładu epicentrów silnych wstrząsów w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym Author: Adam F. Idziak Citation style: Idziak Adam F. (21). Badanie rozkładu epicentrów silnych wstrząsów w Górnośląskim

Bardziej szczegółowo

Ćw. nr 31. Wahadło fizyczne o regulowanej płaszczyźnie drgań - w.2

Ćw. nr 31. Wahadło fizyczne o regulowanej płaszczyźnie drgań - w.2 1 z 6 Zespół Dydaktyki Fizyki ITiE Politechniki Koszalińskiej Ćw. nr 3 Wahadło fizyczne o regulowanej płaszczyźnie drgań - w.2 Cel ćwiczenia Pomiar okresu wahań wahadła z wykorzystaniem bramki optycznej

Bardziej szczegółowo

Grupa I Nazwisko i imię: (0 2) Przyporządkuj rodzajom skał odpowiadające im warunki powstawania. A. magmowe głębinowe -... B. metamorficzne -...

Grupa I Nazwisko i imię: (0 2) Przyporządkuj rodzajom skał odpowiadające im warunki powstawania. A. magmowe głębinowe -... B. metamorficzne -... Grupa I Nazwisko i imię:... 1. (0 2) Przyporządkuj rodzajom skał odpowiadające im warunki powstawania. A. magmowe głębinowe -... B. metamorficzne -... a) Powstały wskutek przemian innych skał pod wpływem

Bardziej szczegółowo

Andrzej Jarynowski (2007)

Andrzej Jarynowski (2007) Andrzej Jarynowski (2007) Spis treści: Wprowadzenie Czarne poniedziałki na giełdzie Prawa potęgowe i analiza szeregów czasowych Trzęsienia ziemi i początki badań nad krytycznością Przewidywanie trzęsień

Bardziej szczegółowo

INDYWIDUALNA KARTA PRACY NA LEKCJI ODWRÓCONEJ OGNISTY ODDECH ZIEMI. Na podstawie wiadomości przedstawionych przez grupy projektowe rozwiąż zadania:

INDYWIDUALNA KARTA PRACY NA LEKCJI ODWRÓCONEJ OGNISTY ODDECH ZIEMI. Na podstawie wiadomości przedstawionych przez grupy projektowe rozwiąż zadania: ZAŁĄCZNIK nr 6 INDYWIDUALNA KARTA PRACY NA LEKCJI ODWRÓCONEJ OGNISTY ODDECH ZIEMI Na podstawie wiadomości przedstawionych przez grupy projektowe rozwiąż zadania: GRUPA 1 Zadanie 1. Na rysunku przedstawiono

Bardziej szczegółowo

Teoria tektoniki płyt litosfery

Teoria tektoniki płyt litosfery Teoria tektoniki płyt litosfery Pytania i odpowiedzi 1. Podaj przyczynę przemieszczania się płyt litosferycznych Przyczyną przemieszczania się płyt litosfery jest najprawdopodobniej ruch materii (prądy

Bardziej szczegółowo

TSUNAMI. Dorota Jarecka. Warszawa, 14 listopada 2005

TSUNAMI. Dorota Jarecka. Warszawa, 14 listopada 2005 TSUNAMI Dorota Jarecka Warszawa, 14 listopada 2005 1 MÓJ PLAN... Ró»nice mi dzy falami wiatrowymi a tsunami Propagacja tsunami Przyczyny powstawania Przykªady historyczne 2 TSUNAMI - fala portowa (tsu

Bardziej szczegółowo

Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej

Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej Wstęp do Optyki i Fizyki Materii Skondensowanej Część I: Optyka, wykład 6 wykład: Piotr Fita pokazy: Jacek Szczytko ćwiczenia: Aneta Drabińska, Paweł Kowalczyk, Barbara Piętka, Michał Karpiński Wydział

Bardziej szczegółowo

Fal podłużna. Polaryzacja fali podłużnej

Fal podłużna. Polaryzacja fali podłużnej Fala dźwiękowa Podział fal Fala oznacza energię wypełniającą pewien obszar w przestrzeni. Wyróżniamy trzy główne rodzaje fal: Mechaniczne najbardziej znane, typowe przykłady to fale na wodzie czy fale

Bardziej szczegółowo

ANALIZA SKUTKÓW DUśEGO WSTRZĄSU GÓRNICZEGO NA ZABUDOWĘ POWIERZCHNIOWĄ MIASTA POLKOWICE

ANALIZA SKUTKÓW DUśEGO WSTRZĄSU GÓRNICZEGO NA ZABUDOWĘ POWIERZCHNIOWĄ MIASTA POLKOWICE Dr inŝ. Maciej Yan MINCH, maciej.minch@pwr.wroc.pl Instytut Budownictwa Politechniki Wrocławskiej Mgr inŝ. Zbigniew SAMOKAR, KGHM Polska Miedź S.A., Oddział ZG Rudna ANALIZA SKUTKÓW DUśEGO WSTRZĄSU GÓRNICZEGO

Bardziej szczegółowo

Rodzaje fal. 1. Fale mechaniczne. 2. Fale elektromagnetyczne. 3. Fale materii. dyfrakcja elektronów

Rodzaje fal. 1. Fale mechaniczne. 2. Fale elektromagnetyczne. 3. Fale materii. dyfrakcja elektronów Wykład VI Fale t t + Dt Rodzaje fal 1. Fale mechaniczne 2. Fale elektromagnetyczne 3. Fale materii dyfrakcja elektronów Fala podłużna v Przemieszczenia elementów spirali ( w prawo i w lewo) są równoległe

Bardziej szczegółowo

Jarosław Bosy (1), Jan Kryński (2), Andrzej Araszkiewicz (3)

Jarosław Bosy (1), Jan Kryński (2), Andrzej Araszkiewicz (3) EPOS-PLPL odpowiedź polskiego środowiska nauk o Ziemi na realizację projektu EPOS Jarosław Bosy (1), Jan Kryński (2), Andrzej Araszkiewicz (3) 1) Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu 2) Instytut Geodezji

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA PRACY BADAWCZEJ. dr hab. inż. Robert Jankowski Katedra Mechaniki Budowli i Mostów

TEMATYKA PRACY BADAWCZEJ. dr hab. inż. Robert Jankowski Katedra Mechaniki Budowli i Mostów TEMATYKA PRACY BADAWCZEJ dr hab. inż. Robert Jankowski Katedra Mechaniki Budowli i Mostów Koło Naukowe Mechaniki Budowli KoMBo, Gdańsk, 1.04.2008 DYNAMIKA BUDOWLI - INŻYNIERIA SEJSMICZNA Trzęsienia ziemi

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz ważniejszych oznaczeń. Przedmowa 15. Wprowadzenie Ruch falowy w ośrodku płynnym Pola akustyczne źródeł rzeczywistych

Spis treści. Wykaz ważniejszych oznaczeń. Przedmowa 15. Wprowadzenie Ruch falowy w ośrodku płynnym Pola akustyczne źródeł rzeczywistych Spis treści Wykaz ważniejszych oznaczeń u Przedmowa 15 Wprowadzenie 17 1. Ruch falowy w ośrodku płynnym 23 1.1. Dźwięk jako drgania ośrodka sprężystego 1.2. Fale i liczba falowa 1.3. Przestrzeń liczb falowych

Bardziej szczegółowo

Dr hab. Jacek Chodacki* ) Dr hab. inż. Krystyna Stec, prof. GIG* ) 1. Wprowadzenie

Dr hab. Jacek Chodacki* ) Dr hab. inż. Krystyna Stec, prof. GIG* ) 1. Wprowadzenie 67 UKD 622.33: 622.83/.84: 528.48 Ocena intensywności drgań gruntu spowodowanych wstrząsem pochodzenia górniczego z 11.02.2014 r. z uwzględnieniem typu gruntów przyjmowanych w normie Eurocode 8 Assessment

Bardziej szczegółowo

Fizyczne Ścieżki 2015. Sejsmologia dla zielonych

Fizyczne Ścieżki 2015. Sejsmologia dla zielonych Fizyczne Ścieżki 2015 Sejsmologia dla zielonych Szkoła: V Liceum Ogólnokształcące w Bielsku-Białej ul. Józefa Lompy 10 43-300 Bielsko-Biała tel. (33) 822-18-09 Autor: Natalia Stalmach Opiekun: Janina Kula

Bardziej szczegółowo

Wpływ zjawisk sejsmicznych na dokładność pomiarową wag elektronicznych

Wpływ zjawisk sejsmicznych na dokładność pomiarową wag elektronicznych Wpływ zjawisk sejsmicznych na dokładność pomiarową wag elektronicznych Konstrukcja współczesnych wag elektronicznych zapewnia stabilność wskazań i ich poprawność poprzez wewnętrzne mechanizmy działające

Bardziej szczegółowo

Ramowy Program Specjalizacji MODELOWANIE MATEMATYCZNE i KOMPUTEROWE PROCESÓW FIZYCZNYCH Studia Specjalistyczne (III etap)

Ramowy Program Specjalizacji MODELOWANIE MATEMATYCZNE i KOMPUTEROWE PROCESÓW FIZYCZNYCH Studia Specjalistyczne (III etap) Ramowy Program Specjalizacji MODELOWANIE MATEMATYCZNE i KOMPUTEROWE PROCESÓW FIZYCZNYCH Studia Specjalistyczne (III etap) Z uwagi na ogólno wydziałowy charakter specjalizacji i możliwość wykonywania prac

Bardziej szczegółowo

VLF (Very Low Frequency) 15 khz do 30 khz

VLF (Very Low Frequency) 15 khz do 30 khz VLF (Very Low Frequency) 15 khz do 30 khz Metoda elektromagnetyczna (EM) polega na pomiarze pól wtórnych wytwarzanych przez ciała przewodzące, znajdujące się w ziemi, które podlegają działaniu pierwotnego

Bardziej szczegółowo

Maria Hojny Kołoś. historyczne i Współczesne trzęsienia ziemi

Maria Hojny Kołoś. historyczne i Współczesne trzęsienia ziemi Maria Hojny Kołoś historyczne i Współczesne trzęsienia ziemi w KarpatAch Polskich Polska uchodzi za kraj asejsmiczny. Jednak w południowej jej części występują niekiedy dość silne wstrząsy, związane z

Bardziej szczegółowo

Wykład 9: Fale cz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski

Wykład 9: Fale cz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski Wykład 9: Fale cz. 1 dr inż. Zbigniew Szklarski szkla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szklarski/ Klasyfikacja fal fale mechaniczne zaburzenie przemieszczające się w ośrodku sprężystym, fale elektromagnetyczne

Bardziej szczegółowo

Metody statystyczne kontroli jakości i niezawodności Lekcja II: Karty kontrolne.

Metody statystyczne kontroli jakości i niezawodności Lekcja II: Karty kontrolne. Metody statystyczne kontroli jakości i niezawodności Lekcja II: Karty kontrolne. Wydział Matematyki Politechniki Wrocławskiej Karty kontroli jakości: przypomnienie Załóżmy, że chcemy mierzyć pewną charakterystykę.

Bardziej szczegółowo

Zderzenia. Fizyka I (B+C) Wykład XVI: Układ środka masy Oddziaływanie dwóch ciał Zderzenia Doświadczenie Rutherforda

Zderzenia. Fizyka I (B+C) Wykład XVI: Układ środka masy Oddziaływanie dwóch ciał Zderzenia Doświadczenie Rutherforda Zderzenia Fizyka I (B+C) Wykład XVI: Układ środka masy Oddziaływanie dwóch ciał Zderzenia Doświadczenie Rutherforda Układ środka masy Układ izolowany Izolowany układ wielu ciał: m p m 4 CM m VCM p 4 3

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy program właściwy dla standardowej ścieżki kształcenia na kierunku astronomia. Semestr I. 60 120 14 Egzamin. 45 75 9 Egzamin 75 2.

Szczegółowy program właściwy dla standardowej ścieżki kształcenia na kierunku astronomia. Semestr I. 60 120 14 Egzamin. 45 75 9 Egzamin 75 2. B3. Program studiów liczba punktów konieczna dla uzyskania kwalifikacji (tytułu zawodowego) określonej dla rozpatrywanego programu kształcenia - 180 łączna liczba punktów, którą student musi uzyskać na

Bardziej szczegółowo

TEORIA DRGAŃ Program wykładu 2016

TEORIA DRGAŃ Program wykładu 2016 TEORIA DRGAŃ Program wykładu 2016 I. KINEMATYKA RUCHU POSTE POWEGO 1. Ruch jednowymiarowy 1.1. Prędkość (a) Prędkość średnia (b) Prędkość chwilowa (prędkość) 1.2. Przyspieszenie (a) Przyspieszenie średnie

Bardziej szczegółowo

E107. Bezpromieniste sprzężenie obwodów RLC

E107. Bezpromieniste sprzężenie obwodów RLC E7. Bezpromieniste sprzężenie obwodów RLC Cel doświadczenia: Pomiar amplitudy sygnału w rezonatorze w zależności od wzajemnej odległości d cewek generatora i rezonatora. Badanie wpływu oporu na tłumienie

Bardziej szczegółowo

Przebudowa drogi gminnej nr B: Droga krajowa nr 63 Modzele Skudzosze Modzele Wypychy

Przebudowa drogi gminnej nr B: Droga krajowa nr 63 Modzele Skudzosze Modzele Wypychy OBIEKT: Przebudowa drogi gminnej nr 105711B: Droga krajowa nr 63 Modzele Skudzosze Modzele Wypychy INWESTOR: Gmina Łomża z/s w Łomży, ul. Marii Skłodowskiej Curie 1A, 18-400 Łomża STADIUM: Projekt stałej

Bardziej szczegółowo

Reakcja budynków na wstrząsy górnicze z wysokoczęstotliwościową modą drgań gruntu

Reakcja budynków na wstrząsy górnicze z wysokoczęstotliwościową modą drgań gruntu Mat. Symp., str.543-549 Józef DUBIŃSKI, Grzegorz MUTKE Główny Instytut Górnictwa, Katowice Reakcja budynków na wstrząsy górnicze z wysokoczęstotliwościową modą drgań gruntu Streszczenie W artykule przedstawiono

Bardziej szczegółowo

Fizyka 11. Janusz Andrzejewski

Fizyka 11. Janusz Andrzejewski Fizyka 11 Ruch okresowy Każdy ruch powtarzający się w regularnych odstępach czasu nazywa się ruchem okresowym lub drganiami. Drgania tłumione ruch stopniowo zanika, a na skutek tarcia energia mechaniczna

Bardziej szczegółowo

Podstawowe pojęcia statystyczne

Podstawowe pojęcia statystyczne Podstawowe pojęcia statystyczne Istnieją trzy rodzaje kłamstwa: przepowiadanie pogody, statystyka i komunikat dyplomatyczny Jean Rigaux Co to jest statystyka? Nauka o metodach ilościowych badania zjawisk

Bardziej szczegółowo

Podstawy opracowania wyników pomiarów z elementami analizy niepewności pomiarowych. Wykład tutora na bazie wykładu prof. Marka Stankiewicza

Podstawy opracowania wyników pomiarów z elementami analizy niepewności pomiarowych. Wykład tutora na bazie wykładu prof. Marka Stankiewicza Podstawy opracowania wyników pomiarów z elementami analizy niepewności pomiarowych Wykład tutora na bazie wykładu prof. Marka Stankiewicza Po co zajęcia w I Pracowni Fizycznej? 1. Obserwacja zjawisk i

Bardziej szczegółowo

Fizyka - opis przedmiotu

Fizyka - opis przedmiotu Fizyka - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Fizyka Kod przedmiotu 06.1-WM-MiBM-P-09_15gen Wydział Kierunek Wydział Mechaniczny Mechanika i budowa maszyn / Automatyzacja i organizacja procesów

Bardziej szczegółowo

Właściwości optyczne kryształów

Właściwości optyczne kryształów Właściwości optyczne kryształów -ośrodki jedno- (n x =n y n z ) lub dwuosiowe (n x n y n z n x ) - oś optyczna : w tym kierunku rozchodzą się dwie takie same fale (z tą samą prędkością); w ośrodkach jednoosiowych

Bardziej szczegółowo

Kinematyka relatywistyczna

Kinematyka relatywistyczna Kinematyka relatywistyczna Fizyka I (B+C) Wykład V: Prędkość światła historia pomiarów doświadczenie Michelsona-Morleya prędkość graniczna Teoria względności Einsteina Dylatacja czasu Prędkość światła

Bardziej szczegółowo

Treści nauczania (program rozszerzony)- 25 spotkań po 4 godziny lekcyjne

Treści nauczania (program rozszerzony)- 25 spotkań po 4 godziny lekcyjne (program rozszerzony)- 25 spotkań po 4 godziny lekcyjne 1, 2, 3- Kinematyka 1 Pomiary w fizyce i wzorce pomiarowe 12.1 2 Wstęp do analizy danych pomiarowych 12.6 3 Jak opisać położenie ciała 1.1 4 Opis

Bardziej szczegółowo

REDUKCJA DRGAŃ KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH WPROWADZENIE

REDUKCJA DRGAŃ KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH WPROWADZENIE REDUKCJA DRGAŃ KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH WPROWADZENIE Roman Lewandowski Wstęp Pasywne eliminatory drgań Aktywne eliminatory drgań Półaktywne eliminatory drgań Zastosowania w budownictwie Przykładowe rozwiązania

Bardziej szczegółowo

CZAS I PRZESTRZEŃ EINSTEINA. Szczególna teoria względności. Spotkanie II ( marzec/kwiecień, 2013) ZADANIA

CZAS I PRZESTRZEŃ EINSTEINA. Szczególna teoria względności. Spotkanie II ( marzec/kwiecień, 2013) ZADANIA CZAS I PRZESTRZEŃ EINSTEINA Szczególna teoria względności Spotkanie II ( marzec/kwiecień, 2013) ZADANIA Nierelatywistyczne Relatywistyczne Masa M = m 1 + m 2 M = m 1 + m 2 Zachowana? zawsze tylko w zderzeniach

Bardziej szczegółowo

Polaryzacja anteny. Polaryzacja pionowa V - linie sił pola. pionowe czyli prostopadłe do powierzchni ziemi.

Polaryzacja anteny. Polaryzacja pionowa V - linie sił pola. pionowe czyli prostopadłe do powierzchni ziemi. Parametry anten Polaryzacja anteny W polu dalekim jest przyjęte, że fala ma charakter fali płaskiej. Podstawową właściwością tego rodzaju fali jest to, że wektory natężenia pola elektrycznego i magnetycznego

Bardziej szczegółowo

Rozkład nauczania fizyki w klasie II liceum ogólnokształcącego w Zespole Szkół nr 53 im. S. Sempołowskiej rok szkolny 2015/2016

Rozkład nauczania fizyki w klasie II liceum ogólnokształcącego w Zespole Szkół nr 53 im. S. Sempołowskiej rok szkolny 2015/2016 Rozkład nauczania fizyki w klasie II liceum ogólnokształcącego w Zespole Szkół nr 53 im. S. Sempołowskiej rok szkolny 2015/2016 Warszawa, 31 sierpnia 2015r. Zespół Przedmiotowy z chemii i fizyki Temat

Bardziej szczegółowo

Porównanie prognozowanych i zarejestrowanych parametrów drgań od wstrząsów górniczych w bliskich odległościach epicentralnych na terenie LGOM

Porównanie prognozowanych i zarejestrowanych parametrów drgań od wstrząsów górniczych w bliskich odległościach epicentralnych na terenie LGOM WARSZTATY 212 z cyklu: Zagrożenia naturalne w górnictwie Mat. Symp. str. 165 176 Izabela JAŚKIEWICZ-PROĆ KGHM CUPRUM, Wrocław Porównanie prognozowanych i zarejestrowanych parametrów drgań od wstrząsów

Bardziej szczegółowo

Promieniowanie cieplne ciał.

Promieniowanie cieplne ciał. Wypromieniowanie fal elektromagnetycznych przez ciała Promieniowanie cieplne (termiczne) Luminescencja Chemiluminescencja Elektroluminescencja Katodoluminescencja Fotoluminescencja Emitowanie fal elektromagnetycznych

Bardziej szczegółowo

Laboratorum 2 Badanie filtru dolnoprzepustowego P O P R A W A

Laboratorum 2 Badanie filtru dolnoprzepustowego P O P R A W A Laboratorum 2 Badanie filtru dolnoprzepustowego P O P R A W A Marcin Polkowski (251328) 15 marca 2007 r. Spis treści 1 Cel ćwiczenia 2 2 Techniczny i matematyczny aspekt ćwiczenia 2 3 Pomiary - układ RC

Bardziej szczegółowo

III. Opis falowy. /~bezet

III. Opis falowy.  /~bezet Światłowody III. Opis falowy BERNARD ZIĘTEK http://www.fizyka.umk.pl www.fizyka.umk.pl/~ /~bezet Równanie falowe w próżni Teoria falowa Równanie Helmholtza Równanie bezdyspersyjne fali płaskiej, rozchodzącej

Bardziej szczegółowo

Ruch falowy. Parametry: Długość Częstotliwość Prędkość. Częstotliwość i częstość kołowa MICHAŁ MARZANTOWICZ

Ruch falowy. Parametry: Długość Częstotliwość Prędkość. Częstotliwość i częstość kołowa MICHAŁ MARZANTOWICZ Ruch falowy Parametry: Długość Częstotliwość Prędkość Częstotliwość i częstość kołowa Opis ruchu falowego Równanie fali biegnącej (w dodatnim kierunku osi x) v x t f 2 2 2 2 2 x v t Równanie różniczkowe

Bardziej szczegółowo

Fale elektromagnetyczne. Gradient pola. Gradient pola... Gradient pola... Notatki. Notatki. Notatki. Notatki. dr inż. Ireneusz Owczarek 2013/14

Fale elektromagnetyczne. Gradient pola. Gradient pola... Gradient pola... Notatki. Notatki. Notatki. Notatki. dr inż. Ireneusz Owczarek 2013/14 dr inż. Ireneusz Owczarek CNMiF PŁ ireneusz.owczarek@p.lodz.pl http://cmf.p.lodz.pl/iowczarek 2013/14 1 dr inż. Ireneusz Owczarek Gradient pola Gradient funkcji pola skalarnego ϕ przypisuje każdemu punktowi

Bardziej szczegółowo

NMR (MAGNETYCZNY REZONANS JĄDROWY) dr Marcin Lipowczan

NMR (MAGNETYCZNY REZONANS JĄDROWY) dr Marcin Lipowczan NMR (MAGNETYCZNY REZONANS JĄDROWY) dr Marcin Lipowczan Spis zagadnień Fizyczne podstawy zjawiska NMR Parametry widma NMR Procesy relaksacji jądrowej Metody obrazowania Fizyczne podstawy NMR Proton, neutron,

Bardziej szczegółowo

Scenariusz lekcji. 1. Informacje wstępne: Data: 26 luty 2013r.

Scenariusz lekcji. 1. Informacje wstępne: Data: 26 luty 2013r. 1. Informacje wstępne: Data: 26 luty 2013r. Scenariusz lekcji matematyki: Scenariusz lekcji Klasa: II a 2 liceum (profil bezpieczeństwo wewnętrzne); Czas trwania zajęć: 45 minut; Nauczany przedmiot: matematyka.

Bardziej szczegółowo