UCZEŃ ZDOLNY - PROBLEM CZY WYZWANIE?

Transkrypt

1 UCZEŃ ZDOLNY - PROBLEM CZY WYZWANIE? Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Pruszczu Gdańskim Monika Lendasz Ewa Lach

2 Definicja zdolności: ZDOLNOŚCI Uwarunkowania wewnętrzne Uwarunkowania zewnętrzne Maksymalny poziom osiągnięć

3 Różne ujęcia zdolności: Zdolności związane z praktyką pedagogiczną, w których pod uwagę brane są wskaźniki związane z osiągnięciami szkolnymi w postaci ocen szkolnych, wyników uzyskanych w konkursach czy olimpiadach. Zdolności w rozumieniu psychologicznym, gdzie jako ich wskaźnik przyjmuje się poziom inteligencji, cechy osobowości i temperamentu. Zdolności w rozumieniu społecznym to uczeń, który ma wzorowe zachowanie i najwyższe oceny z przedmiotów szkolnych.

4 Podział zdolności: Zdolności ogólne mówi się o nich w odniesieniu do uzdolnień związanych z szybkością i efektywnością uczenia się, uczniowie wykazujący ten typ zdolności mają wyższe możliwości językowe (język mówiony i pisany) oraz matematyczne. Zdolności kierunkowe ujawniające się w konkretnej sferze: muzyka, sport, sztuki plastyczne.

5 Podział zdolności: Zdolności twórcze manifestują się niestandardowym widzeniem rzeczywistości, umiejętnością znajdowania nowych rozwiązań. Zdolności te mogą uwidaczniać w zachowaniu uczniowie zadają wiele pytań, są dociekliwi, nie wszystko co mówi nauczyciel przyjmują jako prawdę oczywistą, ich myślenie charakteryzuje się dużą niezależnością.

6 Cechy ucznia zdolnego: ciekawość świata, ludzi, obserwacja otoczenia, dociekliwość, zadawanie dużej ilości pytań, szerokie spektrum zainteresowań, bogata wyobraźnia, ciekawość, niestandardowe rozwiązania, niezależność od opinii innych osób, wysoka motywacja do pokonywania trudności,

7 Cechy ucznia zdolnego oryginalne i twórcze podejście do zadań problemowych, umiejętność skupiania uwagi na wykonywanym zadaniu przez dłuższy czas, silna potrzeba osiągnięć, poczucie własnej wartości potrzeba wyrażania swoich uczuć, wrażeń w różnej formie.

8 Dlaczego trudno jest mieć ucznia zdolnego w klasie? Wykazują trudności w relacjach społecznych. Posiadają wybitne zdolności w jednej dziedzinie i zarazem ograniczenia w pozostałych sferach. Przejawiają chęć ciągłej dominacji i imponowania wiedzą i zdolnościami.

9 Dlaczego trudno jest mieć ucznia zdolnego w klasie? Wykazują się postawą lekceważącą, zarozumiałą. Niechętnie godzą się z porażkami. Często są labilni emocjonalnie, wykazują postawę lękową. Wykazują trudności w zachowaniu.

10 Kategorie uczniów zdolnych: 1. Uczniowie mający wysokie osiągnięcia Zaliczamy do nich tych, których dokonania mogą być zakwalifikowane jako wybitne, np. zwycięzca konkursów czy olimpiad.

11 Kategorie uczniów zdolnych 2. Uczniowie mający osiągnięcia poniżej możliwości. Uczniowie ci najczęściej nie ujawniają poziomu swoich zdolności, są postrzegani jako zupełnie przeciętni, ale nie mają problemów z nauką.

12 Uczeń zdolny pracujący poniżej swoich możliwości: uczniowie zależni od oceny grupy, uczniowie przyjmujący postawę konformistyczną, uczniowie nudzący się w szkole, uczniowie świadomie ukrywający swoje zdolności.

13 Jak rozpoznać ucznia zdolnego? Identyfikacja zdolności dzieci przez nauczyciela przez grupę rówieśniczą wyniki testów, sprawdzianów, zwycięstwo w konkursach przez eksperta przez rodzica uczeń sam wskazuje na swoje zdolności

14 Identyfikacja zdolności dzieci (Jak rozpoznać ucznia zdolnego?) 1. Nominacja przyznana przez nauczyciela fachowa opinia nauczyciela dysponującego znacznym dorobkiem w pracy z uczniami oraz wysokimi umiejętnościami zawodowymi, lub nominacja przyznawana przez nauczyciela na podstawie kwestionariuszy zawierających listy cech stwierdzonych u dzieci zdolnych. 2. Wyniki z testów, sprawdzianów wiadomości i umiejętności.

15 Identyfikacja zdolności dzieci (Jak rozpoznać ucznia zdolnego?) 3. Iloraz inteligencji. Dzieci osiągające iloraz inteligencji 120 pkt. i wyżej należą do grupy dzieci zdolnych. Powyżej 130 pkt. osiągają dzieci wybitnie zdolne.

16 (Jak rozpoznać ucznia zdolnego?) 4. Zwycięstwo w konkursach, olimpiadach. 5. Nominacja przyznana przez rodziców. Rodzicom jest najłatwiej, a zarazem najtrudniej zidentyfikować dziecko zdolne. Znają oni swoje pociechy najlepiej, ale ich sąd jest często wypaczony więzami emocjonalnymi.

17 Identyfikacja zdolności dzieci (Jak rozpoznać ucznia zdolnego?) 6. Nominacja przyznana przez grupę rówieśników. 7. Nominacja przyznawana przez eksperta Jest wiarygodna przy założeniu, że ekspert zna świetnie daną dziedzinę, a jednocześnie potrafi oceniać zdolności. 8. Uczeń sam wskazuje na swoje zdolności czuje się pewnie w danej dziedzinie.

18 Podstawowe zasady pracy z uczniem zdolnym Obserwuj i rozpoznawaj; rozmowa z uczniem, wywiad z rodzicem, diagnoza psychologiczno-pedagogiczna. Indywidualizuj; indywidualizacja polega głównie na stawianiu dzieciom zdolnym bogatszych zakresowo celów kształcenia. Dostosowanie metod nauczania do preferowanego stylu uczenia się: wielozmysłowe, często muszą poruszać się po klasie, dotykać, przesuwać, rysować wykresy itp.

19 Podstawowe zasady pracy z uczniem zdolnym c.d. Walcz z nudą; Wychowuj do sukcesu; rozumie się przez to cały zespół działań nastawionych na kształtowanie w uczniach wiary we własne możliwości, samoakceptacji, umiejętności pokonywania trudności i przeżywania porażki, określenia swoich słabych i mocnych stron.

20 Podstawowe zasady pracy z uczniem zdolnym c.d. Walcz ze stereotypami; 1. Uczeń zdolny to nie omnibus, który od świtu do nocy będzie się uczył z jednakowym zapałem 2. Uczeń zdolny to nie ideał, ma prawo mylić się i nie radzić sobie w różnych sytuacjach 3. Uczeń zdolny jest instrumentem w rękach nauczyciela, w który stara się włożyć jak najwięcej wiedzy i informacji.

21 Trudności w pracy z uczniem zdolnym rozpoznawanie i identyfikacja uczniów wybitnie zdolnych potrzeba jest wielkiego skupienia nauczyciela, koncentracji jego sił, aby móc przeprowadzić rzetelną obserwację i zastosować badania testowe. znalezienie czasu na opracowanie konkretnego planu i programu pracy z uczniem zdolnym.

22 Trudności w pracy z uczniem zdolnym wprowadzenie ucznia zdolnego w klasę, a także pracy nad nim samym, aby poprawić jego stosunki z resztą dzieci, a tym samym poprawić atmosferę klasową i polepszyć warunki uczenia się. rodzice, którzy często przerzucają na dziecko swoje niespełnione marzenia, aspiracje. Staje się to powodem wygórowanych wymagań wobec niego.

23 Dodatkowe zadania domowe (krótkoi długoterminowe), zadania realizowane metodą projektu, zagadnienia o charakterze interdyscyplinarnym Integracja z zespołem klasowym (atmosfera akceptacji) Zajęcia pozalekcyjne Przygotowanie do konkursów i olimpiad Współpraca z rodzicami, uświadamianie rodzicom zdolności dziecka Wskazywanie dróg rozwoju (dalsza edukacja, obozy naukowe, seminaria, warsztaty, współpraca z fundacjami) Zachęcanie do udzielania pomocy koleżeńskiej SPOSOBY PRACY Z UCZNIEM ZDOLNYM Umożliwianie praktycznego wykorzystania swojej wiedzy, zaprezentowania swoich prac twórczych, opracowań, referatów Zadania dodatkowe w czasie lekcji, angażowania ucznia w tok lekcji (asystent nauczyciela, przedstawianie opracowanych zagadnień na forum klasy- referaty, prezentacje) Motywowanie, pochwały, nagradzanie Współpraca nauczycieli uczących dziecko Wskazywanie dodatkowych źródeł informacji (literatura, odczyty, koncerty) Indywidualne konsultacje z nauczycielem Indywidualizacja w zakresie doboru realizowanych treści i oceniania Współpraca z instytucjami oświatowymi (inne szkoły tego samego szczebla, szkoły wyższego szczebla)

24 Każde dziecko przynosi ze sobą na świat obietnicę geniusza. Dawid Lewis