Praca z uczniem zdolnym

Transkrypt

1 Praca z uczniem zdolnym problem czy wyzwanie? Każde dziecko przynosi ze sobą na świat obietnicę geniusza. Dawid Lewis

2 Zdolność Zdolność określa się jako indywidualną właściwość psychiczną, różniącą jednego człowieka od drugiego, jako łatwość odbierania i przetwarzania informacji o otaczającym świecie. W.Szewczuk.

3 Zdolności intelektualne Dzieci, które osiągają w testach inteligencji iloraz 110punktów i wyżej należą do grupy dzieci zdolnych (przy normie 100 punktów). Powyżej 130 punktów osiągają dzieci wybitnie zdolne o potencjalnych najwyższych możliwościach w zakresie myślenia abstrakcyjnego.

4 Właściwości osobowości Właściwościami osobowości, które umożliwiają autentyczne zaangażowanie w wykonywane zadanie to m.in. motywacja, uporczywość, pewność siebie, wiara w swoje możliwości i wykonywaną pracę, empatia, wytrzymałość na stres, optymizm, umiejętność nawiązywania kontaktów.

5 Twórczość Twórczość, czyli takie czynniki charakteryzujące osoby twórcze jak: - płynność, - giętkość, - oryginalność myślenia.

6 Na rozwój uzdolnień dziecka mają wpływ zarówno czynniki wrodzone, jak i nabyte.

7 Predyspozycje wrodzone i dziedziczne: 1. Informacja genetyczna, zawarta w kwasach nukleinowych organizmu, 2. Doświadczenia z okresu ciąży matki sygnały głosowe i mechaniczne, odbierane przez korę mózgową płodu. (Nerwice i stresy przeżywane przez matkę w tym okresie mają duży wpływ na psychikę dziecka).

8 Czynniki nabyte, środowiskowe 1. Wpływy nieuświadomione: zdrowe odżywianie, atmosfera w domu dająca poczucie bezpieczeństwa, różnorodne bodźce stymulujące, wrażenia, doświadczenia.

9 2. Wpływy świadome: a) Akceptacja dziecka w domu rodzinnym, zaspokajanie jego potrzeb emocjonalnych i uczenie bycia z ludźmi, korygowanie egoizmu, agresji. Wsparcie psychiczne w chwilach niepowodzeń, uczenie relaksu. b) Wspomaganie przez rodziców rozwoju umysłowego i zainteresowań dziecka, poświęcenie czasu na rozmowy Dostrzeganie prac i pomysłów dziecka, wyrażanie akceptacji bądź konstruktywnej krytyki, zachęcanie do twórczej pracy. c) Korzystna, stymulująca rozwój intelektu i zainteresowań atmosfera w szkole. Otoczenie ucznia zdolnego mądrą opieka pedagogiczną.

10 Odkrywanie zdolności dziecka to przywilej i obowiązek rodziców. Nauczyciele i psychologowie powinni im jednak w tym pomagać.

11 Dziecko zdolne W rozumieniu społecznym, a także potocznym i szkolnym dziecko zdolne to takie, które dobrze się uczy, ma wzorowe zachowanie, jest grzeczne. Badania wykazują, że szkoła typuje dzieci zdolne wg pewnych schematów, niekiedy pomijając czynnik intelektualny. Jest zdolny, bo dobrze się uczy, jest prawdomówny, nie ma dziwacznych pomysłów, nie zadaje trudnych pytań, schludnie wygląda, dobrze zachowuje się w szkole i poza nią.

12 Dziecko zdolne W ujęciu psychologicznym uczeń zdolny to taki, który ma wysoki iloraz inteligencji, duże osiągnięcia, wysoki poziom twórczy, to znaczy, że charakteryzuje go niepokój poznawczy, umie oderwać się od utartych schematów, potrafi znaleźć się w nowej sytuacji, ma pomysły nowych rozwiązań starych problemów, nie boi się nowych rzeczy (M. Partyka 1999)

13 Metody rozpoznawania ucznia zdolnego wywiady i rozmowy z uczniem i rodzicami sprawdziany weryfikujące konsultacje ze specjalistami P.P.P. obserwacja wychowawcy i nauczycieli analiza zainteresowań, umiejętności i dotychczasowych osiągnięć ucznia dokumentowanie osiągnięć ucznia nominacje rodziców, nauczycieli, ekspertów, rówieśników

14 Negatywne cechy dzieci zdolnych 1. Zarozumiałość, okazywanie lekceważenia rówieśnikom i nauczycielom. 2. Trudności w przystosowaniu do grupy, np. postawa rywalizacyjna, chęć stałego imponowania lub dominowania. 3. Demonstrowanie wiedzy encyklopedycznej, trudności w przechodzeniu od wiadomości do umiejętności. 4. Egocentryzm, koncentracja na sobie, zamęczanie nauczyciela. 5. Chwiejność emocjonalna, nadpobudliwość psychoruchowa, zachowania agresywne lub lękowe. e.

15 Cechy zdolnego ucznia 1. Ponadprzeciętny poziom rozwoju intelektu. 2. Szybkie zapamiętywanie, prawidłowe kojarzenie i rozumowanie. 3. Ciekawość świata i ludzi, dar bystrej obserwacji otoczenia. 4. Dociekliwość, zadawanie dużej liczby pytań.

16 5. Szeroki wachlarz zainteresowań, dużo wiadomości pozaszkolnych, niekiedy ukierunkowane uzdolnienia i pasje. 6. Wykonywanie zadań umysłowych z przyjemnością, umiejętność skupienia uwagi.

17 7. Bogata wyobraźnia, ciekawe, oryginalne pomysły. Potrzeba wyrażania swoich wrażeń, myśli i emocji w różnej formie, np. W muzyce, tańcu, plastyce, w słowie lub piśmie (pisanie wierszy, opowiadań itp.). 8. Niezależna postawa, obrona swoich poglądów i pomysłów. 9. Poczucie humoru.

18 Ogromną rolę do spełnienia mają nauczyciele, którzy szczególną opieką powinni otoczyć dzieci zdolne, które też wymagają specjalnych metod edukacyjnych i wychowawczych.

19 Formy i metody pracy z uczniem zdolnym: indywidualny tok nauki indywidualny program nauczania opiekę mentorską i realizację planów pracy z uczniem uzdolnionym kontrakty na ocenę celującą rozszerzenie treści programowych indywidualizację pracy na lekcji stopniowe zwiększanie wymagań przydzielanie uczniom uzdolnionym specjalnych ról: asystenta, lidera grupy zadaniowej itp.,

20 stwarzanie uczniom uzdolnionym sytuacji wyboru zadań, ćwiczeń, prac domowych lub dodatkowych, o większej skali trudności elektroniczna korespondencja z nauczycielem - opiekunem ucznia uzdolnionego konsultacje z różnych przedmiotów i przygotowanie do konkursów program otwartych drzwi (uczniowie jako wolni słuchacze mogą uczestniczyć w zajęciach klas programowo wyższych)

21 szeroka oferta konkursów, olimpiad, zawodów itp. długoterminowe, między przedmiotowe projekty grupowe i indywidualne udział w programach edukacyjnych w ramach współpracy szkoły z instytucjami zewnętrznymi między klasowe wycieczki tematyczne dla grup uczniów uzdolnionych

22 wsparcie psychologiczno pedagogiczne, pakiet zajęć z zakresu umiejętności uczenia się, myślenia twórczego, rozwoju emocjonalno-społecznego itp. zajęcia pozalekcyjne szkolne i między szkolne.

23 Motywowanie, wsparcie i promowanie ucznia zdolnego MOTYWOWANIE: zainteresowanie ucznia zadaniem, problemem, zachęcanie do szukania rozwiązań i odpowiedzi umożliwienie prezentowania własnych poglądów, wyrażania opinii, wyciągania wniosków zachęcanie do korzystania z różnych źródeł wiedzy, stosowanie różnorodnych, ciekawych metod, form pracy oraz środków dydaktycznych ustna pochwała na lekcji pochwała na forum szkoły

24 nagradzanie uczniów zgodnie z WSO przyznawanie dyplomów, nagród np. książkowych stypendia za wyniki w nauce przydzielanie uczniom zdolnym roli asystenta lub lidera grupy okazywanie zainteresowania problemami ucznia wskazywanie dalszej drogi rozwoju

25 PROMOWANIE: prezentowanie osiągnięć uczniów np. w gazetce szkolnej, na stronie internetowej szkoły, na zebraniach z rodzicami, w mediach, w innych placówkach, instytucjach, podczas dni otwartych szkoły, prezentacja osiągnięć podczas uroczystości szkolnych, zamieszczanie prac i dyplomów na tablicy informacyjnej wystawy prac, upublicznianie osiągnięć

26 zamieszczanie nazwisk uczniów uzdolnionych w kronice szkoły informowanie rodziców o osiągnięciach uczniów listy pochwalne dla rodziców umożliwianie prezentowania osiągnięć ucznia w klasie lub na szkolnej debacie np. w formie prezentacji multimedialnej.

27 Podstawowe zasady pracy z uczniem zdolnym Obserwuj i rozpoznawaj rozmowa z uczniem, wywiad z rodzicem, diagnoza psychologiczno-pedagogiczna. Indywidualizuj indywidualizacja polega głównie na stawianiu dzieciom zdolnym bogatszych zakresowo celów kształcenia. Dostosowanie metod nauczania do preferowanego stylu uczenia się: wielozmysłowe, często muszą poruszać się po klasie, dotykać, przesuwać, rysować wykresy itp.

28 Walcz z nudą Wychowuj do sukcesu rozumie się przez to cały zespół działań nastawionych na kształtowanie w uczniach wiary we własne możliwości, samoakceptacji, umiejętności pokonywania trudności i przeżywania porażki, określenia swoich słabych i mocnych stron.

29 Walcz ze stereotypami 1. Uczeń zdolny to nie omnibus, który od świtu do nocy będzie się uczył z jednakowym zapałem. 2. Uczeń zdolny to nie ideał, ma prawo mylić się i nie radzić sobie w różnych sytuacjach. 3. Uczeń zdolny jest instrumentem w rękach nauczyciela, w który stara się włożyć jak najwięcej wiedzy i informacji.