Raport z realizacji projektów zapisanych w LOKALNYM PROGRAMIE REWITALIZACJI MIASTA OPOLA na lata

Transkrypt

1 Projekt z dnia... Raport z realizacji projektów zapisanych w LOKALNYM PROGRAMIE REWITALIZACJI MIASTA OPOLA na lata

2 Raport z realizxacji Raport z realizacji projektów zapisanych w LOKALNYM PROGRAMIE REWITALIZACJI MIASTA OPOLA na lata Wydział ds. Europejskich i Planowania Rozwoju Opole, maj 2015 r.

3 Spis treści Wstęp Realizacja projektów wpisanych do Lokalnego programu rewitalizacji wg stanu na koniec 2014 roku Charakterystyka projektów zrealizowanych i częściowo zrealizowanych Zadania zgłoszone przez wspólnoty mieszkaniowe i osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą - (lista dodatkowa)...18 Podsumowanie

4 Wstęp Wraz z uznaniem wiodącej roli miast w rozwoju gospodarczym i tworzeniu zatrudnienia w krajach Wspólnoty Europejskiej 1, problematyka rewitalizacji zaniedbanych obszarów miejskich nabrała nowego znaczenia. Miasta postrzegane są jako lokomotywy wzrostu i rozwoju gospodarczego, a programy rewitalizacji jako narzędzia zintegrowanego rozwoju obszarów miejskich, które służyć powinny optymalizacji działań samorządów terytorialnych w tej dziedzinie. Przyjęty 26 lutego 2009 roku uchwałą Rady Miasta Opola nr XLV/456/09 Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Opola (LPR) obejmuje lata , odpowiadające ówczesnej perspektywie czasowej wdrażania krajowych, regionalnych i lokalnych dokumentów programowych 2. Dokument powstał w odpowiedzi na potrzeby społeczności miasta w zakresie ożywienia zdegradowanych i zaniedbanych fragmentów przestrzeni miejskiej oraz ratowania i przywracania do życia obiektów, które utraciły swoją dawną funkcję, a także znaczenie. Przedsięwzięcia rewitalizacyjne prowadzone są we wszystkich obszarach miasta, jednak LPR ogranicza interwencje miasta jako wspólnoty samorządowej do obszaru dzielnic: Śródmieście, Nowa Wieś Królewska, Zakrzów. Ze względu na specyficzne problemy społeczne występujące często w zbiorowościach zamieszkujących tzw. wielkopłytowe blokowiska do obszarów rewitalizowanych w tym okresie włączono również obszar osiedla im. Armii Krajowej. Wdrażanie Lokalnego Programu Rewitalizacji odbywa się poprzez realizację zgłoszonych do programu projektów. Na listę planowanych do realizacji działań wpisano 33 zadania. Jedno z zadań na wniosek beneficjenta zostało usunięte uchwałą Rady Miasta nr LIII/561/09 z dnia 9 lipca 2009 r. Jednocześnie na obszarach kryzysowych podejmowane były działania towarzyszące 3, które przyczyniają się do poprawy sytuacji na tych terenach. Głównym realizatorem zadań wskazanych w LPR jest samorząd Opola. W Programie ujęto także przedsięwzięcia rewitalizacyjne innych instytucji, jednak ich realizacja zależy od możliwości finansowych i technicznych inwestorów. Zachowują oni prawo do samodzielnego decydowania o sposobie wdrażania oraz finansowania projektów. Program nie przewiduje udzielania wsparcia finansowego na realizację tych projektów ze strony Miasta Opola. Zgłoszenie zadania do LPR umożliwiło rozpoczęcie starań o pozyskanie środków finansowych na jego realizację m.in. z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata , działanie 6.1 Rewitalizacja obszarów miejskich. 1 Szczególną rolę miast w krajach Unii Europejskiej podkreślono m.in. w dokumentach: Strategiczne wytyczne Wspólnoty dla spójności (październik 2006 r.), Komunikat Komisji Europejskiej Polityka spójności a miasta: wkład miast we wzrost gospodarczy i tworzenie nowych miejsc pracy w regionach (lipiec 2006 r.). 2 W szczególności Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata , Strategii rozwoju miasta Opola stolicy polskiej piosenki - na lata oraz Programu rozwoju miasta Opola na lata Działania te opisywane były w raportach z lat poprzednich, które dostępne są na stronie internetowej miasta w zakładce Rozwój miasta. 3

5 1. Realizacja projektów wpisanych do Lokalnego Programu Rewitalizacji wg stanu na koniec 2014 roku [w PLN] Tabela 1 Realizacja projektów wpisanych do Lokalnego Programu Rewitalizacji wg stanu na koniec 2014 roku [w PLN] Lp. Nazwa Realizator zadania Obszar rewitalizacji Poniesione nakłady Pozyskane dofinansowanie Stan realizacji 1.1 Miasto Opole 1. Rewitalizacja zabytkowej strefy śródmiejskiej Opola zagospodarowanie Wzgórza zamkowego od Małego Rynku do fosy Zamku Górnego Miasto Opole Śródmieście Zrealizowane częściowo 2. Wrota Kultury Miasto Opole Śródmieście - - Nierealizowane Rewitalizacja zabytkowego parku na Wyspie Bolko ETAP I Przebudowa Targowiska Miejskiego Centrum przy ul. Targowej-Dubois Kompleksowa rewitalizacja obszaru między ulicami Reymonta, Struga, Torową i pasmem linii kolejowej Opole-Gliwice Przebudowa i modernizacja budynku Zespołu Pieśni Tańca Opole przy Al. Przyjaźni Przebudowa z adaptacją i remontem budynku na cele kulturalne przy ul. Kośnego 32 a Przebudowa budynku głównego Teatru Lalki i Aktora Miasto Opole Nowa Wieś Królewska RPO WO Zrealizowane Miasto Opole Śródmieście Zrealizowane Miasto Opole Miasto Opole 9. Modernizacja schroniska dla zwierząt Miasto Opole Zagospodarowanie terenu rekreacyjnego wokół zbiornika wodnego Silesia Uporządkowanie i zagospodarowanie placu zabaw i skweru przy ul. Szczeszyńskiego Nowa Wieś Królewska Nowa Wieś Królewska Miasto Opole Śródmieście Miasto Opole Śródmieście Nowa Wieś Królewska RPO WO Zrealizowane częściowo Zrealizowane MKiDN PO IiŚ Zrealizowane Zrealizowane Zrealizowane Miasto Opole Zakrzów - - Nierealizowane Miasto Opole Nowa Wieś Królewska - - Nierealizowane 12. Ożywienie przestrzeni miejskiej - Plac Jana Pawła II Miasto Opole Śródmieście - - Nierealizowane 13. Renowacja budynków mieszkalnych z przeznaczeniem na mieszkania socjalne Miasto Opole Cały obszar - - Nierealizowane

6 14. Centrum Sztuki Młodych PIEKARNIA Miasto Opole Śródmieście - - Nierealizowane 1.2 Miejskie jednostki organizacyjne 15. Program aktywizacji zawodowej i pomocy niematerialnej dla osób długotrwale bezrobotnych Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Cały obszar PO KL Zrealizowane 1.3 Jednostki sektora finansów publicznych Przebudowa i rozbudowa budynku na potrzeby Instytutu Sztuki Uniwersytetu Opolskiego Rewitalizacja budynku PIN-Instytutu Śląskiego i jego otoczenia w celu poprawy jakości bazy edukacyjnej, kulturalnej i społecznej 1.4 Organizacje pozarządowe Utworzenie strefy aktywności gospodarczej w formie targowiska przy ul. Targowej-Dubois 3 Remont i adaptacja zabytkowego budynku wraz z zagospodarowaniem terenu na potrzeby Hospicjum Uniwersytet Opolski Śródmieście RPO WO PIN-Instytut Śląski Zrzeszenia Prywatnych Kupców Targowiska CENTRUM Stowarzyszenie Hospicjum Opolskie Śródmieście Śródmieście - Nowa Wieś Królewska RPO WO RPO WO Zrealizowane Zrealizowane Nierealizowane Zrealizowane Integracja osób zagrożonych wykluczeniem Społecznym Zadanie na wniosek beneficjenta zostało usunięte uchwałą Rady Miasta nr LIII/561/09 z dnia 9 lipca 2009 r. Stowarzyszenie POMOST Śródmieście - - Nierealizowane Adaptacja budynku i zagospodarowanie terenu na krytą ujeżdżalnię sportowo rekreacyjną Adaptacja i remont budynku wraz z przyległym otoczeniem na cele edukacyjno-społeczne przy ul. Katowickiej 55 Rewitalizacja Domu Technika wraz z parkingiem przy ul. Katowickiej 50 Ludowy Klub Jeździecki Ostroga Izba Rzemieślnicza Naczelna Organizacja Techniczna Federacja Stowarzyszeń Naukowo- Technicznych Rada Śródmieście Zrealizowane Śródmieście RPO WO Zrealizowane częściowo Śródmieście - - Nierealizowane 5

7 1.5 Kościoły i związki wyznaniowe Rozbiórka i odtworzenie pierwotnej zabudowy przy ul. Szpitalnej 3a wraz z nadaniem obiektowi nowych funkcji społecznych Przebudowa, remont i adaptacja zabytkowego budynku z przeznaczeniem na cele edukacyjne (szkolnictwo wyższe) przy ul. Sempołowskiej 2 Remont i adaptacja budynku na potrzeby Parafialnego Centrum Promocji, Edukacji i Terapii Rodzin oraz Parafialnej Świetlicy Środowiskowej przy ul. Grota Roweckiego 3 Caritas Diecezji Opolskiej Śródmieście - - Nierealizowane Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego, Wydział Zamiejscowy Parafia p/w Przemienienia Pańskiego Śródmieście Osiedle im. Armii Krajowej W trakcie realizacji - - Nierealizowane 28. Prace restauratorskie i konserwatorskie Kościoła pw. Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha Rzymskokatolicka Parafia pw. Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha Śródmieście Zrealizowane 29. Przebudowa i rozbudowa budynku byłej sali gimnastycznej wraz ze zmianą sposobu użytkowania na przedszkole z oddziałem integracyjnym oraz budowa niezbędnej infrastruktury technicznej przy ul. Mały Rynek 5 Zgromadzenie Sióstr Szkolnych de Notre Dame Prowincja Polska Śródmieście b.d. b.d. W trakcie realizacji 1.6 Spółdzielnie 30. Modernizacja zdegradowanej infrastruktury dróg, chodników i terenów zielonych ETAP I Spółdzielnia Mieszkaniowa Lokatorsko-Własnościowa Osiedle im. Armii Krajowej b.d. b.d. W trakcie realizacji 31. Remont i przebudowa dróg wewnątrzosiedlowych, chodników i parkingów przy Placu Teatralnym Opolska Spółdzielnia Mieszkaniowa Przyszłość Śródmieście - - Nierealizowane 32. Adaptacja pomieszczeń na świetlicę integracyjną w budynku przy ul. Reymonta 14 Spółdzielnia Socjalna POMOST Śródmieście - - Nierealizowane 1.7 Przedsiębiorstwa 33. Rewitalizacja cmentarza komunalnego Opole-Półwieś Zakład Komunalny Sp. z o.o. Śródmieście Zrealizowane SUMA Źródło: opracowanie własne na podstawie danych przekazanych przez realizatorów zadań. 6

8 Tabela 2 Projekty dofinansowane z RPO WO , działanie 6.1 Rewitalizacja obszarów miejskich [w PLN] Okres realizacji projektu Lp. Tytuł projektu Nazwa beneficjenta Całkowita wartość projektu Dofinansowanie UE Data rozpoczęcia realizacji Data zakończenia realizacji 1. Rewitalizacja zabytkowego parku na Wyspie Bolko Miasto Opole Przebudowa i rozbudowa budynku na potrzeby Instytutu Sztuki Uniwersytetu Opolskiego Uniwersytet Opolski Remont i adaptacja zabytkowego budynku wraz z zagospodarowaniem terenu na potrzeby Hospicjum Stowarzyszenie Hospicjum Opolskie Rewitalizacja cmentarza komunalnego Opole-Półwieś- Etap I Zakład Komunalny sp. z o.o Prace restauratorskie i konserwatorskie kościoła pw. Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha Rzymskokatolicka Parafia pw. Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha Przebudowa, remont i adaptacja zabytkowego budynku z przeznaczeniem na cele edukacyjne (szkolnictwo wyższe) przy ul. Sempołowskiej 2 Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego Wydział Zamiejscowy w trakcie realizacji 7. Rewitalizacja budynku PIN-Instytutu Śląskiego i jego otoczenia w celu poprawy jakości bazy edukacyjnej, kulturalnej i społecznej Państwowy Instytut Naukowy - Instytut Śląski SUMA - działanie Źródło: opracowanie własne na podstawie danych przekazanych przez realizatorów zadań.

9 Tabela 3 Stan realizacji projektów wpisanych do LPR wg podmiotów uczestniczących w Programie Podmioty uczestniczące w programie rewitalizacji Liczba zgłoszonych projektów Zrealizowane Stan realizacji projektów wpisanych do LPR Zrealizowane częściowo W trakcie realizacji Nierealizowane Miasto Opole Miejskie jednostki organizacyjne Jednostki sektora finansów publicznych Organizacje pozarządowe Kościoły i związki wyznaniowe Spółdzielnie Przedsiębiorstwa Razem Źródło: opracowanie własne na podstawie danych przekazanych przez realizatorów zadań.

10 2. Charakterystyka projektów zrealizowanych i częściowo zrealizowanych Zadanie nr 1 - Rewitalizacja zabytkowej strefy śródmiejskiej Opola zagospodarowanie Wzgórza zamkowego od Małego Rynku do fosy Zamku Górnego Realizator zadania Miasto Opole Obszar rewitalizacji Śródmieście Nowoczesne centrum handlowe Solaris sąsiaduje z pozostałościami tzw. zamku górnego. Wybudowana w XIV wieku wieża jest jedyną pozostałością po średniowiecznej budowli zamkowej. Obecnie stanowi ona część budynku Zespołu Szkół Mechanicznych. Z boku wieży znajduje się krótki odcinek gotyckiego muru obronnego. W latach poprzednich przeprowadzono renowację budowli i oczyszczono zewnętrzną elewację murów. W 2009 roku prowadzone były prace konserwatorskie w sieni wieży. W ich trakcie odkryto nowe pomieszczenie, które również zostało oczyszczone i zabezpieczone. Koszt prac ponad 29 tys. zł. W 2014 r. powstała kompleksowa dokumentacja projektu przebudowy istniejących pomieszczeń zamku górnego i pomieszczeń szkolnych należących do Zespołu Szkół Mechanicznych oraz dokumentacja dla projektu zagospodarowania terenu na cele rekreacyjne wzdłuż ulicy ks. Opolczyka. Wydane zostały również trzy decyzje Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej, uzgadniające projekt zgodnie z przepisami. Koszt tych dokumentów to ponad 140 tys. zł. Wartość obu inwestycji szacowana jest na kwotę tys. zł. Możliwe jest dofinansowanie projektów w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Zadanie nr 3 - Rewitalizacja zabytkowego parku na Wyspie Bolko ETAP I Realizator zadania Miasto Opole Obszar rewitalizacji Śródmieście Park na Wyspie Bolko jest od wielu lat jednym z najchętniej odwiedzanych miejsc rekreacji w mieście. Nawet zimą nie brakuje chętnych do spacerowania po urokliwym, zabytkowym parku, pełnym wiekowych drzew. W sezonie wiosenno-letnim jest to ulubione miejsce spacerowiczów, rowerzystów, rolkarzy i rodzin z dziećmi. Przez długie lata w Parku nie prowadzono większych prac - poza bieżącym porządkowaniem drzewostanu i krzewów. W wyniku realizacji projektu Park odnowił swoje oblicze, nie tracąc nic ze swej wyjątkowości. Nadal jest to miejsce, gdzie można zapomnieć o bliskości miasta i zgiełku ulic. Rewitalizacja Parku obejmowała naprawę istniejących ścieżek i dróg (wraz z zainstalowaniem nowych ławek i koszy) oraz przebudowę ścieżki zdrowia (położenie nowej nawierzchni, naprawę i uzupełnienie urządzeń sportowych). Odtworzono także kładkę nad Kanałem Wińskim. Ponadto przy wejściu do Parku, powstał nowy plac zabaw dla dzieci. Zainstalowano oświetlenie oraz kamery monitoringu - przy głównych wejściach do parku (łącznie 5 kamer). Zadanie zakończono w grudniu 2012 roku. Całkowita wartość prac w ramach rewitalizacji Parku wyniosła 4,1 mln zł. Dofinansowanie ze środków RPO WO , działanie 6.1 Rewitalizacja obszarów miejskich wyniosło 3,5 mln zł. 9

11 Zadanie nr 4 - Przebudowa Targowiska Miejskiego Centrum przy ul. Targowej-Dubois Realizator zadania Miasto Opole Obszar rewitalizacji Śródmieście Na przebudowanym i unowocześnionym targowisku stanęło 107 nowych kiosków. Przestrzenie pomiędzy nimi osłonięto zadaszeniem. Targowisko spełnia wymogi w zakresie właściwej komunikacji wewnętrznej; posiada odpowiednią ilość miejsc parkingowych, zmodernizowane oświetlenie oraz monitoring. Łączny koszt budowy to ponad 4 mln zł. Wydatki z miejskiej kasy na ten cel przekroczyły 2,2 mln zł. Postawienie nowych kiosków oraz wykonanie zadaszenia finansowane było przez kupców prowadzących sprzedaż na targowisku. Zadanie realizowane było w 2010 r. Zadanie nr 5 - Kompleksowa rewitalizacja obszaru między ulicami Reymonta, Struga, Torową i pasmem linii kolejowej Opole-Gliwice Realizator zadania Miasto Opole Obszar rewitalizacji Nowa Wieś Królewska W dzielnicy Nowa Wieś Królewska, przy ul. Torowej znajduje się Zespół Placówek Oświatowych, którego częścią jest Centrum Kształcenia Praktycznego oraz Bursa. Zadania związane z modernizacją obiektów ZPO zostały wpisane do Lokalnego programu rewitalizacji miasta Opola. Dotychczas jednak nie udało się pozyskać dofinansowania na kompleksowy remont i modernizację budynków należących do placówki. Nie oznacza to jednak, iż na terenie obiektu nie są realizowane żadne prace. W ramach posiadanych środków pochodzących z budżetu miasta oraz dochodów własnych dyrekcja placówki systematycznie wykonuje prace modernizacyjne. Od 2007 r. prowadzone są tam sukcesywnie prace modernizacyjne w celu podwyższenia standardu technicznego obiektów i dostosowania ich wyposażenia do obecnych potrzeb młodych ludzi. 10

12 Pomieszczenia na parterze bursy zaadaptowano na pracownię hotelarską. Łączna powierzchnia użytkowanych pomieszczeń wynosi niemal 356 m 2. W całym budynku wymieniono stolarkę okienną. Koszt prac modernizacyjnych wyniósł ponad 1,2 mln zł. Jednostka realizowała również projekt pn. Rozszerzenie bazy techno - dydaktycznej w Centrum Kształcenia Praktycznego - ZPO. Zadania podzielono na dwa etapy. Obydwa otrzymały dofinansowanie w ramach RPO WO Wartość projektów to ponad 1,6 mln zł, z czego 1,3 mln pochodzi z dotacji. Głównym celem projektu jest zwiększenie poziomu wykształcenia i kwalifikacji uczniów opolskich szkół zawodowych oraz dostosowanie ich umiejętności do aktualnych potrzeb gospodarki, a także rynku pracy w regionie. Powstały nowoczesne pracownie m.in. pracownia nadwozia i podwozia pojazdów samochodowych, pracownia linii diagnostyki samochodowej oraz pracownie ruchu drogowego, odnawialnych źródeł energii i instalacji sanitarnych. Do pracowni zakupiono specjalistyczne wyposażenie oraz oprogramowanie i sprzęt komputerowy. Ponadto w celu zwiększenia bezpieczeństwa w 2009 r. wzdłuż przejścia w kierunku CKP od strony schroniska zainstalowano nowe oświetlenie (koszt zł). Zadanie nr 6 - Przebudowa i modernizacja budynku Zespołu Pieśni i Tańca Opole przy Al. Przyjaźni Realizator zadania Miasto Opole Obszar rewitalizacji Nowa Wieś Królewska W latach przeprowadzono generalny remont budynku przy ulicy Aleja Przyjaźni 12, stanowiącego Filię nr 3 Młodzieżowego Domu Kultury. W budynku tym ma swą siedzibę Zespół Pieśni i Tańca Opole. Stan techniczny obiektu był zły - budynek był zniszczony, wilgotny i zagrzybiony. W czasie remontu wykonano złożone roboty konstrukcyjne wewnątrz budynku, wyburzono wewnętrzną klatkę schodową i dobudowano nową. Zainstalowano nowe pokrycie dachowe i zamontowano nowoczesną stolarkę okienną oraz drzwiową. Wykonano także nowe tynki oraz izolację przeciwwilgociową. Przebudowany budynek o powierzchni użytkowej niemal 940 m 2 otwarto ponownie jesienią 2010 roku. Zyskał on przy tym nowoczesną, barwną elewację, uporządkowano i zagospodarowano także teren otaczający obiekt. Dostęp do budynku zyskały również osoby niepełnosprawne. Całkowity koszt prac budowlanych i termomodernizacyjnych przekroczył 2,7 mln zł. Od listopada 2010 roku odbywają się tu regularnie zajęcia muzyczne i taneczne. 11

13 Zadanie nr 7 - Przebudowa z adaptacją i remontem budynku na cele kulturalne przy ul. Kośnego 32 a Realizator zadania Miasto Opole Obszar rewitalizacji Śródmieście W latach prowadzone były prace remontowe i modernizacyjne budynku kamienicy przy ulicy Kośnego 32a. Obiekt ten pełnił w przeszłości różne funkcje, przez pewien czas wykorzystywany był jako hotel robotniczy. Modernizacja zniszczonego budynku i jego adaptacja do pełnienia nowej funkcji zakończyła się w 2010 roku. Obecnie mieści się tam Centrum Edukacji Kulturalnej Art punkt. Stanowi ono część kompleksu Galerii Sztuki Współczesnej. Wartość inwestycji to ponad 2,5 mln zł. Na realizację tego zadania pozyskano dofinansowanie z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego 200 tys. zł. Zadanie nr 8 - Przebudowa budynku głównego Teatru Lalki i Aktora Realizator zadania Miasto Opole Obszar rewitalizacji Śródmieście Opolski Teatr Lalki i Aktora im. Alojzego Smolki to jedna z najważniejszych instytucji kultury w mieście. Zespół Teatru odnosi sukcesy zarówno na arenie krajowej, jak i międzynarodowej. Jego działalność jest wizytówką Opola. Dotychczasowa siedziba Teatru nie odpowiadała jednak współczesnym potrzebom zespołu teatralnego oraz oczekiwaniom widzów licznie uczestniczących w spektaklach oferowanych przez OTLiA. Obiekt nie spełniał standardów funkcjonalności i komfortu użytkowania. Sytuacja placówki uległa poprawie, gdy w latach zmodernizowano budynek zaplecza teatru, jednak stan techniczny budynku głównego nadal pozostawiał wiele do życzenia. Staraniem Dyrekcji Teatru, jak i samorządu Opola udało się pozyskać dofinansowanie na realizację niezwykle śmiałej koncepcji przebudowy budynku Teatru. Projekt pn. Przebudowa wnętrz i elewacji frontowej budynku głównego Opolskiego Teatru Lalki i Aktora im. Alojzego Smolki oraz powiększenie holu przy małej scenie uzyskał dofinansowanie w wysokości ponad 6,9 mln zł ze środków UE w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Umowa o dofinansowanie projektu została podpisana w grudniu 2012 roku. Ogółem na przebudowę budynku Teatru oraz zakup specjalistycznego sprzętu i wyposażenia przeznaczono 17,1 mln zł. W wyniku przeprowadzonych prac zwiększeniu uległ obszar reprezentacyjny oraz przestrzeń teatralna. Obiekt został przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Dzięki gruntownej przebudowie powstała nowoczesna elewacja frontowa gmachu głównego składająca się z trzech brył. Powstał obiekt o nowoczesnej, eleganckiej formie i oryginalnej, zjawiskowej elewacji. Modernizacja zakończyła się w październiku 2014 r. 12

14 Zadanie nr 9 - Modernizacja schroniska dla zwierząt Realizator zadania Miasto Opole Obszar rewitalizacji Nowa Wieś Królewska Kompleksowy remont Schroniska dla Bezdomnych Zwierząt przy ulicy Torowej przeprowadzony został w 2008 r. Zbudowano nowe boksy dla psów, a także specjalny pawilon, w którym znajduje się m.in. gabinet weterynarza. Prace modernizacyjne kosztowały 2,2 mln zł. Kolejny działania remontowe podjęto w 2012 r. W ramach środków finansowych pochodzących z budżetu miasta Opola wykonano: remont rampy i pochylni, wymianę istniejących nawierzchni po robotach kanalizacyjnych, ogrodzenie wybiegu dla psów z siatki ocynkowanej, instalację sanitarną z przyłączami do 20 boksów dla psów, instalację wodną. Gruntowny remont i konserwację przeszedł dach nad kwarantanną dla kotów i dach nad pomieszczeniem pomocniczym przy boksach dla kotów. Wyremontowano także elewację budynku administracyjnego i garażu na terenie schroniska. Ogólny koszt prac modernizacyjnych zrealizowanych na terenie schroniska w 2012 roku 270 tys. zł. Zadanie nr 15 - Program aktywizacji zawodowej i pomocy niematerialnej dla osób długotrwale bezrobotnych Realizator zadania Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Obszar rewitalizacji cały obszar objęty LPR Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie zrealizował 6 edycji projektu systemowego pn. Program aktywizacji społeczno-zawodowej bezrobotnych oraz nieaktywnych zawodowo klientów MOPR Moja praca Moja przyszłość dofinansowanego ze środków PO KL Celem programu było zwiększenie potencjału społeczno-zawodowego osób pozostających bez pracy, w tym usamodzielniających się wychowanków opuszczających rodziny zastępcze, placówki opiekuńczo-wychowawcze oraz wsparcie integracji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych. Uczestnicy brali udział w warsztatach aktywnego poszukiwania pracy i spotkaniach z doradcami zawodowymi. W latach w projekcie uczestniczyło 492 osób (72 osoby niepełnosprawne, 29 osób opuszczających rodziny zastępcze i placówki opiekuńczo-wychowawcze oraz 391 osób bezrobotnych). W gronie osób bezrobotnych zdecydowana większość to osoby długotrwale pozostające bez pracy, z niskimi i nieaktualnymi kwalifikacjami zawodowymi. 13

15 Po zakończeniu projektu 294 osoby (59,8 %) usamodzielniły się i nie korzystają ze świadczeń MOPR. Pracę podjęły 123 osoby (25,0 %). Całkowite koszty zrealizowanego zadania wyniosły prawie 5 mln zł. Zadanie nr 16 - Przebudowa i rozbudowa budynku na potrzeby Instytutu Sztuki Uniwersytetu Opolskiego Realizator zadania Uniwersytet Opolski Obszar rewitalizacji Śródmieście Instytut przeprowadził się z ulicy Solskiego 34 do budynku przy ul. Wrocławskiej 4 w 2007 roku, zyskując dużo więcej przestrzeni. Budynek jednak wymagał gruntownego remontu. Decyzję o rewitalizacji obiektu podjęto z chwilą, kiedy pojawiła się możliwość dofinansowania remontu ze środków UE. Przeprowadzono szereg robót budowlanych, dzięki którym przystosowano obiekt do pełnienia funkcji edukacyjnych i kulturalnych. Zagospodarowano teren, który wiąże się z budynkiem. Zakres robót budowlanych w ramach projektu obejmował przebudowę, a także rozbudowę istniejącego budynku oraz adaptację i budowę przyległego pawilonu. Powstały specjalistyczne pracownie artystyczne: grafiki cyfrowej, sitodruku, grafiki warsztatowej, rysunku i malarstwa, atelier fotograficzne, projektowania graficznego, struktur wizualnych, nowych mediów oraz ciemnia fotograficzna. W dobudowanej części budynku powstały pracownie: rzeźby w kamieniu, rzeźby w drewnie, rzeźby monumentalnej, sztukatorska oraz ceramiki. W piwnicach budynku znajdują się obecnie pomieszczenia techniczne pracowni grafiki oraz rzeźby. Nowością jest nieduża galeria wystawiennicza, której brak był jedną z największych bolączek instytutu oraz jedyna na Opolszczyźnie biblioteka specjalistyczna ze zbiorami z zakresu sztuki. Projekt zakończono w maju 2013 r. Całkowity koszt realizacji projektu to nieco ponad 7,8 mln zł. Dofinansowanie ze środków RPO WO , działanie 6.1 Rewitalizacja obszarów miejskich wyniosło ponad 6 mln zł. 14

16 Zadanie nr 17 - Rewitalizacja budynku PIN-Instytutu Śląskiego i jego otoczenia w celu poprawy jakości bazy edukacyjnej, kulturalnej i społecznej Realizator zadania Instytut Śląski Obszar rewitalizacji Śródmieście Siedziba Instytutu Śląskiego była jednym z ostatnich budynków w centrum Opola, który raził swą brzydotą, zwłaszcza w zestawieniu z nowymi bulwarami nad Młynówką, odrestaurowanymi kamieniczkami opolską Wenecją i Miejską Biblioteką Publiczną. Postawiony w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku; nie był stary, jednak mocno już zdekapitalizowany, między innymi dlatego, że przez trzydzieści lat nie był remontowany. W ramach prac wymieniono i wyremontowano elementy wystroju architektonicznego, dostosowano obiekt do wymogów przeciwpożarowych, a także przystosowano go do potrzeb osób. Zmodernizowano i udrożniono instalację wentylacji, wymieniono instalacje wodociągowe, a także pokrycie dachu. Wymieniono też stolarkę okienną, poprawiono estetykę korytarza na III piętrze, ocieplono ściany zewnętrzne budynku i powiększono plac parkingowy. Koszt remontu to blisko 2 mln zł. Dofinansowanie ze środków RPO WO , działanie 6.1 Rewitalizacja obszarów miejskich wyniosło ponad 1,3 mln zł. Zadanie nr 19 - Remont i adaptacja zabytkowego budynku wraz z zagospodarowaniem terenu na potrzeby Hospicjum Realizator zadania - Stowarzyszenie Hospicjum Opolskie Obszar rewitalizacji Nowa Wieś Królewska Zabytkowy budynek mieszący się przy Placu Kościelnym nr 2 w Nowej Wsi Królewskiej został przekształcony w siedzibę Centrum Opieki Paliatywnej Betania. Dzięki pozyskanym funduszom ze środków Unii Europejskiej stał się bezpiecznym miejscem, w którym pacjenci otrzymają medyczną i duchową opiekę, ulgę w cierpieniu i nadzieję. Stowarzyszenie Hospicjum Opolskie prowadziło prace remontowe od roku Część z nich wykonana została w ramach Uproszczonego lokalnego programu rewitalizacji obszarów miejskich dla miasta Opola na lata Jednak ze względu na brak dostatecznych środków finansowych remont budynku nie został zakończony. Dodatkowe środki finansowe o wartości 2,1 mln zł stowarzyszenie pozyskało z RPO WO , działanie 6.1 Rewitalizacja obszarów miejskich. Umożliwiło to zakończenie prac remontowych i wyposażenie placówki w sprzęt niezbędny do prowadzenia działalności. Wartość całego projektu to 2,7 mln zł. Do dyspozycji chorych jest 16 pojedynczych przestronnych pokoi z łazienkami wyposażonymi w specjalne wózko-wanny. W ramach Centrum działają: Poradnia Opieki Paliatywnej, Zespół Domowej Opieki Paliatywnej i Oddział Opieki Paliatywnej czyli hospicjum stacjonarne. Uroczyste otwarcie obiektu odbyło się 30 marca 2012 roku. 15

17 Zadanie nr 22 - Adaptacja budynku i zagospodarowanie terenu na krytą ujeżdżalnię sportowo rekreacyjną Realizator zadania - Ludowy Klub Jeździecki Ostroga Obszar rewitalizacji - Śródmieście Realizatorem zadania jest Ludowy Klub Jeździecki Ostroga. Ośrodek mieści przy ul. Wrocławskiej, tuż obok Muzeum Wsi Opolskiej. Ujeżdżalnia do tej pory znajdowała się pod wiatą. Niestety jazda na odkrytym padoku szczególnie w okresie jesiennym i zimowym odstraszała pasjonatów jazdy konnej. Inwestycja polegała na rozebraniu wiaty i postawieniu w tym miejscu hali namiotowej przeznaczonej na krytą ujeżdżalnię. Obecnie stalowa konstrukcja hali gwarantuje stabilność i bezpieczeństwo. Wartość inwestycji to ok. 50 tys. zł. Zadanie 23 - Adaptacja i remont budynku wraz z przyległym otoczeniem na cele edukacyjno-społeczne przy ul. Katowickiej 55 Realizator zadania Izba Rzemieślnicza Obszar rewitalizacji - Śródmieście Izba Rzemieślnicza w grudniu 2013 r. zakończyła projekt pn. Przebudowa budynku Izby Rzemieślniczej w celu utworzenia Rzemieślniczego Inkubatora Przedsiębiorczości przy Branżowym Centrum Biznesu. Przebudowa polegała na adaptacji strychu na pomieszczenia biurowe. Powstałe w ramach projektu pomieszczenia biurowe, wynajmowane są po preferencyjnych cenach osobom rozpoczynającym, prowadzącym i rozszerzającym działalność gospodarczą. Okres w jakim przedsiębiorcy mogą korzystać z pomieszczeń to 3 lata. Projekt o łącznej wartości 1,3 mln zł został dofinansowany kwotą 676 tys. zł w ramach RPO WO Zadanie nr 26 - Przebudowa, remont i adaptacja zabytkowego budynku z przeznaczeniem na cele edukacyjne (szkolnictwo wyższe) przy ul. Sempołowskiej 2 Realizator zadania - Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego, Wydział Zamiejscowy Obszar rewitalizacji - Śródmieście Obiekt zachwyca bogatą, pałacową fasadą i rozbudowanym portykiem, z dwiema parami kolumn jońskich i półkolistym łukiem. W budynku od lat znajdowały lokum różne instytucje. Od roku 2008 swoją działalność rozpoczęła tam Wyższa Szkoła im. Bogdana Jańskiego. Wcześniej pałacyk był własnością parafii ewangelickoaugsburskiej. Szkoła rozpoczęła proces rewitalizacji budynku. Wartość projektu to blisko 8,8 mln zł. Dofinansowanie ze środków RPO WO , działanie 6.1 Rewitalizacja obszarów miejskich - 2 mln zł. W marcu 2011 roku inwestor zakupił nieruchomość. Następnie przygotowana została dokumentacja wykonawcza oraz budowlana. Z uwagi na przeszkody natury formalnej, właściciel zmuszony był wystąpić 16

18 ponownie o pozwolenie na budowę co przeciągnęło w czasie rozpoczęcie robót budowlanych. Prace rozpoczęto w marcu 2014 r. Zgodnie z deklaracjami inwestora planowany termin zakończenia realizacji projektu przypada na ostatni kwartał 2015 r. Zadanie nr 28 - Prace restauratorskie i konserwatorskie Kościoła pw. Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha Realizator zadania - Rzymskokatolicka Parafia pw. Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha Obszar rewitalizacji - Śródmieście Kościół p.w. Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha jest najstarszym kościołem. Kościół usytuowany na obecnym wzgórzu uniwersyteckim wraz obiektami Uniwersytetu Opolskiego tworzy niezwykle urokliwy i chętnie odwiedzany zakątek. Prace restauratorskie kościoła realizowane były od 2007 roku. Podstawowym celem realizacji tego zadania było poprawienie estetyki oraz stymulowanie rozwoju społeczno-gospodarczego historycznego centrum Opola. Wykonanie zadania wpłynęło nie tylko na poprawę estetyki przestrzeni, ale również na rozwój społeczny centralnej części miasta. Kościół na górce pełni bowiem istotne funkcje społeczne dla miejscowej ludności, która licznie uczestniczy w organizowanych w nim nabożeństwach i imprezach kulturalnych (głównie w koncertach). Modernizacja obiektu zwiększyła komfort jego użytkowania oraz pozwoliła na poszerzenie oferty kulturalnej. W ramach rewitalizacji obiektu wykonano szereg prac budowlano-montażowych, konserwatorskich oraz renowacyjnych, w tym: remont wieży kościelnej, remont elewacji kościoła, wymianę pokrycia dachowego, wymianę instalacji centralnego ogrzewania, renowację organów kościelnych. Prace zakończone zostały w lutym 2013 r. Wartość projektu wpisanego do LPR to ponad 3,6 mln zł. Dofinansowanie ze środków RPO WO , działanie 6.1 Rewitalizacja obszarów miejskich - 3,1 mln zł. Zadanie nr 29 - Przebudowa i rozbudowa budynku byłej sali gimnastycznej wraz ze zmianą sposobu użytkowania na przedszkole z oddziałem integracyjnym oraz budowa niezbędnej infrastruktury technicznej przy ul. Mały Rynek 5 Realizator zadania - Zgromadzenie Sióstr Szkolnych de Notre Dame Prowincja Polska Obszar rewitalizacji - Śródmieście Zadanie to zostało zgłoszone do Lokalnego programu rewitalizacji miasta Opola przez Zgromadzenie Sióstr Szkolnych de Notre Dame Prowincja Polska. Projekt jest w trakcie realizacji, jednakże inwestor nie udziela informacji na temat przedmiotowej inwestycji. 17

19 Zadanie nr 30 - Modernizacja zdegradowanej infrastruktury dróg, chodników i terenów zielonych ETAP I Realizator zadania - Spółdzielnia Mieszkaniowa Lokatorsko-Własnościowa Obszar rewitalizacji - Osiedle mieszkaniowe im. Armii Krajowej Spółdzielnia mimo braku do dofinansowania ze środków RPO WO sukcesywnie kontynuuje prace w zakresie poprawy stanu elewacji, ograniczenia zużycia ciepła i usunięcia płyt zawierających azbest. Prowadzone są również prace polegające na uszczelnianiu złączy płyt w budynkach zrealizowanych po 1985 r. w technologii wielkopłytowej roku Mieszkańcy ulic: Fieldorfa 5, Grota Roweckiego i Jankowskiego mogą korzystać z nowych parkingów. Spółdzielnia prowadzi również działalność społeczno-wychowawczą za pośrednictwem Spółdzielczego Domu Kultury. Oferta kulturalna skierowana jest do każdej grupy wiekowej. Znajdują się tam kursy języków obcych, zajęcia artystyczne, w tym kursy tańca, zajęcia plastyczne i sportowe. Spółdzielnia ubiegała się o dofinansowanie rewitalizacji dróg osiedlowych ze środków UE w ramach RPO WO Niestety dofinansowania nie dostała. Zadanie nr 33 - Rewitalizacja cmentarza komunalnego Opole-Półwieś Realizator zadania - Zakład Komunalny Sp. z o.o. Obszar rewitalizacji Śródmieście Cmentarz komunalny Półwsi powstał w latach 30-tych XX wieku. Znajdują się tu m.in.: miejsca pochówku ofiar UB, zbiorowe mogiły ofiar hitleryzmu, pomnik Polaków zmarłych na wschodzie, tzw. "Golgota Wschodu". Istotnym, wyróżniającym się elementem nekropolii jest obecna tu bogata zieleń. Projekt realizowany był w latach Inwestycję określono jako I etap, ponieważ obejmowała 30 procent powierzchni cmentarza. Rewitalizacji poddana została najstarsza część cmentarza. Wykonano m.in. nowe nawierzchnie, utwardzenia dróg, placów i alejek, a także oświetlenie Alei Głównej i alejek oraz placu przed Kaplicą Cmentarną. Odnowiono część drzewostanu oraz wymieniono sieci kanalizacyjno-deszczowe i sanitarne. Renowacji poddano zespoły grobów Sióstr Zakonnych, krzyża kamiennego oraz dziesięciu zabytkowych nagrobków i Pomnika Żołnierzy Francuskich. Administrator cmentarza widzi w dalszej perspektywie konieczność rewitalizacji pozostałego obszaru. Dlatego też wykonana dokumentacja techniczna i budowlana dotyczy również planowanego II etapu prac. Powstała koncepcja tworzy spójną całość, zarówno pod względem technicznym, jak i estetycznym. Całkowita wartość projektu wyniosła ponad 3,5 mln zł. Dofinansowanie ze środków RPO WO , działanie 6.1 Rewitalizacja obszarów miejskich - 2,2 mln zł. 3. Zadania zgłoszone przez wspólnoty mieszkaniowe i osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 4 - (lista dodatkowa) Na liście dodatkowych przedsięwzięć Lokalnego programu rewitalizacji miasta Opola na lata znalazły się również inne zadania zgłoszone przez wspólnoty mieszkaniowe z terenu Opola. W latach zgłosiły one zamiar przeprowadzenia remontów i modernizacji budynków mieszkalnych, wpisanych do rejestru lub ewidencji zabytków, mając nadzieję na pozyskanie dofinansowania ich modernizacji ze środków UE. Pomimo, iż nie było to możliwe, wiele wspólnot podjęło decyzję o przeprowadzeniu planowanych prac i finansowaniu ich ze środków własnych. Większość z nich znajduje się w strefie śródmiejskiej, m.in. na Placu Kopernika, przy ulicy Grunwaldzkiej, St. Żeromskiego, T. Kościuszki, 1 Maja, Ozimskiej, Wł. Reymonta, a także na wyspie Pasieka, na ulicach Powstańców Śląskich i Piastowskiej. Część z nich korzysta ze specjalnej puli środków z budżetu miasta. Wspólnoty mieszkaniowe dokonują napraw i remontów dachów oraz izolacji 4 Zadania realizowane na obszarach wytypowanych do rewitalizacji (obszarach kryzysowych), które nie spełniają wartości referencyjnych dla przedsięwzięć z zakresu mieszkalnictwa. 18

20 przeciwwilgociowych, odnawiają zniszczone elewacje. Część wspólnot prowadzi także prace termomodernizacyjne w tych obiektach. Opole ulega metamorfozie. Budynki, które dotychczas odstraszały zaniedbanymi elewacjami, zaczynają przykuwać wzrok. Usunięcie naleciałości pozwala ponownie odkryć urodę pierwotnych założeń architektonicznych i urbanistycznych. Pięknie odrestaurowane budynki wraz z uporządkowanym otoczeniem zachęcają sąsiednie wspólnoty do podjęcia wysiłków na rzecz remontu i rewaloryzacji ich posesji. Tym samym zmienia się oblicze całych ulic. Wspólnoty mogły skorzystać z dofinansowana ze środków budżetu miasta. Możliwość taką dawała Uchwała Rady Miasta nr XIX/184/07 z dnia 25 października 2007 r. 5 zmieniona następnie 31 marca 2011 r. uchwałą nr VIII/106/11. W latach miasto przyznało dotację na przeprowadzenie prac konserwatorskich i restauratorskich w następujących budynkach: Wspólnoty mieszkaniowe przy ulicach: Grunwaldzka 5; 1 Maja 7, 15, 31, 33; Książąt Opolskich 36B; Damrota 8; Rynek 3, 7, 10, 15a, 26-27; Kościuszki 25; Ozimska 67; Katedralna 2, 10; Kopernika 4; Armii Krajowej 7, 16; Niedziałkowskiego 5. Parafia Katedralna p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego, Parafia Rzymskokatolicka p.w. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Katarzyny Aleksandryjskiej Groszowicach, Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Michała -Półwsi. Dworek Artystyczny przy ul. Studziennej 1. Dom Pomocy Społecznej, ul. Szpitalna 17. Łącznie na ten cel przekazano prawie 2 mln zł. Partycypacja finansowa w renowacjach oraz zaangażowanie w sam proces przygotowania i realizacji remontu sprzyjają umacnianiu się lokalnej tożsamości mieszkańców oraz wzrostowi odpowiedzialności za wspólną przestrzeń miejską. To niezwykle ważny społeczny wymiar działań rewitalizacyjnych. Odrestaurowane kamienice na ulicach: 1 Maja 7 i 33, Damrota 8, Ozimska 6, 1 Maja 15, Grunwaldzka 5 5 Uchwała nr XIX/184/07 Rady Miasta Opola z dnia 25 października 2007 r. w sprawie zasad i trybu postępowania o udzielenie dotacji celowej na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków, położonych na terenie gminy Opole, niestanowiących własności gminy. 19

21 Podsumowanie W trakcie prac nad sporządzeniem Lokalnego Programu Rewitalizacji samorząd miasta Opola zaprosił wszystkie zainteresowane podmioty życia społeczno-gospodarczego miasta do aktywnego współdziałania w realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych i kreowania polityki rozwoju obszarów miejskich, uznanych za kryzysowe. Zaangażowanie społeczeństwa w przygotowanie, wdrażanie i monitorowanie realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych jest jednym z warunków efektywnej realizacji polityki rozwoju przestrzennego i społecznogospodarczego miasta. Na listę planowanych do realizacji działań wpisano 33 zadania. Jedno z zadań na wniosek beneficjenta zostało usunięte uchwałą Rady Miasta nr LIII/561/09 z dnia 9 lipca 2009 r. Prowadzone działania mają różnorodny charakter. Najwięcej działań rewitalizacyjnych prowadzonych jest w Śródmieściu. Najstarsza historycznie część miasta wymaga szczególnej troski. Centrum miasta wzdłuż głównej osi ulic Krakowskiej Książąt Opolskich w widoczny sposób traci swą reprezentacyjną funkcję. Dlatego realizowane działania koncentrują się przede wszystkim na ożywieniu centralnego ośrodka miasta, zahamowaniu jego dezurbanizacji oraz wzmocnieniu lub przywróceniu mu roli centrum handlowego i rekreacyjnego. Odnawiana jest piękna, zabytkowa zabudowa mieszkaniowa, a także inne obiekty o znacznej wartości historycznej i architektonicznej. Zgodnie z założeniami Strategii rozwoju Opola w latach strefa historycznego starego miasta przekształcić się powinna w enklawę kultury i rekreacji salon miasta. Działania rewitalizacyjne na pozostałych obszarach w większości mają charakter infrastrukturalny, ponieważ dysproporcje rozwojowe pomiędzy strefą śródmiejską Opola a obszarami peryferyjnymi nadal są znaczące. Ich zagospodarowanie z uwagi na duży stopień degradacji terenu i infrastruktury - należy do najtrudniejszych wyzwań w zakresie rewitalizacji. Systematycznie wprowadzany jest tam nowy ład przestrzenny i w efekcie tereny te otrzymują nowe życie. Inny cel i charakter mają działania rewitalizacyjne prowadzone na terenach mieszkaniowych, w tym przede wszystkim na obszarze największego osiedla mieszkaniowego. Ich celem jest poprawa jakości życia i odtworzenie więzi społecznych, które w dużych osiedlowych zbiorowiskach uległy zanikowi. Rewitalizacja w ujęciu społecznym oznacza bowiem poprawę relacji międzyludzkich i przeciwdziałanie wszelkim przejawom wykluczenia społecznego. Ten aspekt przedsięwzięć rewitalizacyjnych staje się obecnie nie mniej ważny od odnowy i rozwoju infrastruktury miejskiej. Realizacja zamierzeń rewitalizacyjnych wymaga znaczących nakładów finansowych. Głównym źródłem finansowania działań rewitalizacyjnych są własne środki realizatorów przedsięwzięć oraz środki Unii Europejskiej przekazywane beneficjentom w formie dotacji. Beneficjenci, którzy zgłosili swoje zadania do Lokalnego Programu Rewitalizacji przygotowywali projekty z zamiarem ubiegania się o ich dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata Termin konkursu projektów w ramach działania Rewitalizacja obszarów miejskich był kilkakrotnie zmieniany przez Instytucję Zarządzającą. Spowodowało to, że zaplanowana na ten okres realizacja zgłoszonych inwestycji została przesunięta w czasie. Część beneficjentów podjęła decyzję o sfinansowaniu zadań wyłącznie ze środków własnych bądź przy wsparciu dotacjami z budżetu miasta. Pozostali wnioskodawcy ze względu na brak środków finansowych zrezygnowali z realizacji zgłoszonych inwestycji. Dofinansowanie otrzymało 7 najwyżej ocenionych projektów: 1. Rewitalizacja zabytkowego parku na Wyspie Bolko ETAP I - Miasto Opole; 2. Rewitalizacja cmentarza komunalnego Opole-Półwieś - Zakład Komunalny sp. z o.o.; 3. Prace restauratorskie i Konserwatorskie Kościoła pw. Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha - Rzymskokatolicka Parafia pw. Matki Boskiej i św. Wojciecha; 20

22 4. Przebudowa i rozbudowa budynku na potrzeby Instytutu Sztuki Uniwersytetu Opolskiego - Uniwersytet Opolski; 5. Remont i adaptacja zabytkowego budynku wraz z zagospodarowaniem terenu na potrzeby Hospicjum - Stowarzyszenie Hospicjum Opolskie; 6. Przebudowa, remont i adaptacja zabytkowego budynku z przeznaczeniem na cele edukacyjne (szkolnictwo wyższe) przy ul. Sempołowskiej 2 - Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego Wydział Zamiejscowy ; 7. Rewitalizacja budynku PIN-Instytutu Śląskiego i jego otoczenia w celu poprawy jakości bazy edukacyjnej, kulturalnej i społecznej - Państwowy Instytut Naukowy Instytut Śląski. Łącznie na realizację tych przedsięwzięć pozyskano ponad 20,3 mln zł. Co istotne, w realizację Programu zaangażowany jest nie tylko samorząd miasta i miejskie jednostki organizacyjne, ale również inwestorzy prywatni, wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe. Na terenie całego miasta podmioty prowadzą mniejsze lub większe przedsięwzięcia, nieuwzględnione w Programie, ale wpisujące się w jego założenia (m.in.: budowa centrum wystawienniczego DomExpo na terenie dawnej cementowni Silesia przy ul. Kępskiej, Kompleks Rekreacyjno-Sportowy GWARDIA przy ul. Kowalskiej 2, przebudowa budynku na obiekt hotelowo-konferencyjny przy ul. Waryńskiego - dwie kamienice zaadoptowane zostały na trzygwiazdkowy hotel.) 6 Nie bez znaczenia jest także rosnące poparcie społeczności lokalnych, coraz lepiej rozumiejących ten proces oraz w coraz większym stopniu zainteresowanych podnoszeniem jakości życia w swoim otoczeniu. Najbardziej cenne są te inicjatywy, które bezpośrednio angażują mieszkańców. Przykładem takim jest budowa skate-spotu w dzielnicy Nowa Wieś Królewska. Sukces pierwszej Inicjatywy Lokalnej 7 jest efektem współpracy młodych ludzi aktywnie uprawiających skateboarding z Radą Dzielnicy Nowa Wieś Królewska. Całość przedsięwzięcia realizowana była w ramach ogólnopolskiej akcji Masz głos, masz wybór organizowanej przez Fundację im. Stefana Batorego, mającej na celu aktywizację społeczności lokalnych i budowanie mostów współpracy pomiędzy mieszkańcami, a władzami gminy. Pojawienie się licznych inicjatyw społecznych w zakresie rewitalizacji Opola napawa nadzieją, że w obecnym okresie programowania wiele projektów będzie realizowanych przez podmioty inne niż samorząd miasta, co pozwoli na zwielokrotnienie efektów odnowy miasta i stopniowe wyrównywanie różnic w poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego oraz poziomie życia mieszkańców poszczególnych jego części. Od uchwalenia Programu w lutym 2009 r. zakończono 13 projektów, 3 zrealizowane zostały częściowo a 3 projekty jeszcze nie zostały zakończone. Większość z nich to duże inwestycji m.in. modernizacja kamienicy przy ulicy Kośnego 32a - obecnie Centrum Edukacji Kulturalnej Art punkt, remont zabytkowego budynku przy Placu Kościelnym, w którym powstało Hospicjum czy przebudowa budynku Zespołu Pieśni i Tańca Opole przy Al. Przyjaźni. Ogółem poniesiono nakłady w wysokości ponad 69,1 mln zł. Na realizację części projektów pozyskano dofinansowanie ze środków UE w wysokości 33,7 mln zł. W polityce spójności na lata kwestia rozwoju obszarów miejskich jest jeszcze mocniej zaakcentowana niż w okresie Miasta i dzielnice wymagające rewitalizacji stanowią również jeden z pięciu tzw. obszarów strategicznej interwencji w obecnej perspektywie finansowej Unii Europejskiej. 6 Przywołane projekty jak i wiele innych opisywane były w Raportach z lat poprzednich i dostępne są na stronie internetowej miasta Opola w zakładce - Rozwój miasta. 7 Uchwałę umożliwiającą realizację zadania publicznego w ramach Inicjatywy Lokalnej Rada Miasta Opola podjęła w październiku 2011 r. 21

23 Oznacza to, iż na działania ukierunkowane właśnie na te obszary przeznaczone zostaną wyodrębnione środki finansowe. Otwiera się nowa szansa na ożywienie i poprawę estetyki przestrzeni miejskiej. Rewitalizacja miast będzie jednym z narzędzi osiągania modelu miasta przedstawionego w Strategii Europa 2020 czyli zrównoważonego, bardziej inteligentnego i sprzyjającego włączeniu społecznemu. Opracowanie: Aniela Wojtowicz Opole, maj

24