Markowy Produkt Turystyczny TurKol.pl

Transkrypt

1 Patryk Skopiec Markowy Produkt Turystyczny TurKol.pl GRUDZIEŃ 2017 Projekt Pociągiem do współpracy bogata historia kolejnictwa polsko-niemieckiego pogranicza jest dofinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu państwa (Fundusz Małych Projektów w ramach Programu Współpracy Interreg V A Brandenburgia-Polska w Euroregionie Pro Europa Viadrina).

2 Markowy Produkt Turystyczny TurKol.pl W ramach działalności stowarzyszenia Instytut Rozwoju i Promocji Kolei w roku 2010 powstał pomysł utworzenia na bazie pociągów turystycznych produktu turystycznego z parowozami w rolach głównych. Decyzja związana była ze społecznym brakiem zgody na stopniowe wygaszanie oferty pociągów turystycznych realizowanych przez spółki grupy PKP, które z tak zwanych względów ekonomicznych likwidowały kolejne oferty turystyczne. Produkt turystyczny TurKol.pl z biegiem czasu wyodrębnił się ze struktury organizacyjnej i własnościowej stowarzyszenia, co spowodowane było jego rozwojem i koniecznością dostosowania kwestii organizacyjnych do rosnącej odpowiedzialności za wykonywane projekty. Aktualnie Turystyka Kolejowa TurKol.pl funkcjonuje w ramach spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pod tą samą nazwą. Należy zaznaczyć, że na przestrzeni lat od powstania produktu tj. od 2011 roku do końca 2016 roku - kiedy utworzono Turystyką Kolejową TurKol.pl sp. z o.o. w ramach społecznej działalności przy organizacji kolejowych imprez nie tylko z parowozami, z większym, bądź mniejszym zaangażowaniem pracowało w sumie kilkanaście osób oraz kilkudziesięciu pracowników kolei z wynajmowanych spółek kolejowych, w tym: maszyniści, konduktorzy, rewidenci, itp. Od grudnia 2016 roku zadania Turystyki Kolejowej TurKol.pl sp. z o.o. są organizowane w głównym zespole 3-6 osób, przy współpracy kilkunastu pracowników przewoźników kolejowych. Pociąg PIRAT genezą powstania nowego produktu turystycznego Parowozownia w Wolsztynie jako ostatnia w Polsce czynna w ruchu ciągłym jednostka kolejowa prowadząca pociągi w trakcji parowej od 2003 roku uruchamiała rokrocznie na przełomie maja i czerwca z okazji Międzynarodowego Dnia Dziecka okolicznościowy pociąg z parowozem pod nazwą PIRAT na trasie Poznań - Kołobrzeg - Poznań. Przewoźnikiem w pierwszych latach projektu w ramach przedsiębiorstwa państwowego były Polskie Koleje Państwowe, później wyodrębnione z nich PKP Przewozy Regionalne, wreszcie wyodrębniona na rzecz samorządów wojewódzkich spółka Przewozy Regionalne. Kolejne przekształcenia podmiotów kolejowych nie przyniosły niestety korzystnych rozwiązań dla turystycznego klasyka, jakim z biegiem lat stał się pociąg PIRAT - w roku 2010 ówczesne władze Zakładu Przewozów Regionalnych w Poznaniu postanowiły zawiesić uruchamianie pociągu z okazji Dnia Dziecka. Powodem decyzji była słaba frekwencja podróżnych w poprzednich edycjach imprezy i bardzo wysokie straty generowane przez parowozowy pociąg. Po wielu staraniach społeczników, a także Wielkopolskiej Organizacji Turystycznej i finansowym wsparciu Samorządu Województwa Wielkopolskiego, który opłacił w 100% koszt uruchomienia pociągu rozdając bezpłatnie bilety ponad 500 pasażerom, udało się uruchomić w 2010 roku pociąg PIRAT - dając impuls do utworzenia na bazie parowozowych pociągów nowego produktu turystycznego. W 2011 roku stowarzyszenie Instytut Rozwoju i Promocji Kolei we współpracy z kilkudziesięcioma samorządami różnych szczebli zorganizowało 8 pociągów na różnych trasach - w tym pociągi PIRAT z Poznania do Kołobrzegu, KILOF z Poznania do Nowej Rudy oraz POJEZIERZE z Poznania do Międzychodu i Sierakowa - tworząc w ten sposób Markowy Produkt Turystyczny TurKol.pl. Pociągi cieszyły się wielką popularnością, wioząc po ponad 550 osób (np. PIRAT 2011, POJEZIERZE 2011 czy KILOF 2011) i powodując, że pociągi z parowozami nie tylko prowadziły planowy ruch osobowy wokół Wolsztyna, lecz pojawiały się na kolejnych, coraz dalszych stacjach - na których od wielu lat nie widziano zabytkowych maszyn. Kryzys planowego ruchu pociągów z Wolsztyna Oferta pociągów turystycznych spod znaku TurKol.pl w kolejnych latach zwiększała się, oferując pasażerom kolejne kierunki i nowe propozycje w tym projekty kilkudniowe. Dobra współpraca z wolsztyńską parowozownią oraz przewoźnikiem pasażerskim Przewozy Regionalne wpływała na

3 coroczne podwojenie oferty uruchamianych pociągów turystycznych. Niestety w 2014 roku organizator pociągów regionalnych w Wielkopolsce finansujący ruch planowy pociągów z wolsztyńskimi parowozami postanowił zawiesić ich uruchamianie. Powodem były problemy przy uzgodnieniu kształtu nowego podmiotu tworzonego we współpracy z PKP Cargo (ówczesnym dysponentem majątku Parowozowni Wolsztyn i stacjonujących tam parowozów) oraz samorządów szczebla wojewódzkiego, powiatowego oraz gminnego. Podmiot miał zostać utworzony w celu obniżenia kosztów funkcjonowania wolsztyńskiej parowozowni, utrzymania przy życiu tej ostatniej w Europie czynnej parowozowni z ruchem planowych pociągów pasażerskich, a także w celu zwiększenia promocji lokalnej perełki poprzez lokalne inwestycje - do czego niezbędne było zagwarantowanie wykorzystania na miejscu zainwestowanych przez lokalnych gospodarzy środków. Negocjacje, spory i konsultacje trwały ponad 2 lata, natomiast okres bez planowego ruchu pociągów z parowozami ponad 3 lata tj. od kwietnia 2014 roku do maja 2017 roku. W okresie tym większość uruchamianych parowozów udostępnianych do uruchamiania pociągów zamawiana była w ramach oferty Turystyki Kolejowej TurKol.pl. Okres bez planowego ruchu pociągów regionalnych z parowozami przełożył się na wzrost kosztów uruchamiania pociągów turystycznych - co przyczyniło się do wyhamowania dynamicznego wzrostu liczby uruchamianych ofert turystycznych TurKol.pl. Koszty stałe utrzymania parowozowni przy ruchu planowym na poziomie ponad kilometrów rocznie, nie były w stanie być sfinansowane w tym samym stopniu przy ruchu turystycznym na poziomie kilkunastu tysięcy kilometrów rocznie. Produkt turystyczny TurKol.pl oprócz drogich pociągów z parowozem wprowadził do oferty pociągi ekonomiczne prowadzone innymi rodzajami taboru w tym: lokomotywami spalinowymi lub elektrycznymi, wagonami motorowymi i pociągami elektrycznymi. Turystyka kolejowa w Polsce niszą rynkową Obserwując rynek europejskich podróży turystycznych żelaznymi szlakami twórcy Markowego Produktu Turystycznego TurKol.pl po analizie rynku krajowego i dotychczasowych dokonań doszli do wniosku, że także w Polsce istnieje bardzo duże zainteresowanie ofertą imprez kolejowych. Wzrastająca liczba pasażerów, zainteresowanie zwłaszcza nowymi ofertami, a przede wszystkim rosnąca popularność sposobu spędzania kilkudniowych urlopów na pokładach pociągów turystycznych pozwoliły utworzyć produkt turystyczny oparty na kolejowych podróżach. Praktyczny brak analogicznych ofert na początku XX wieku w Polsce przy bardzo licznych i popularnych ofertach klubów miłośników kolei w Czechach, na Słowacji czy w Niemczech i Wielkiej Brytanii wpłynął na postrzeganie turystyki kolejowej w charakterze niszy rynkowej, której zagospodarowanie stało się okazją do realizacji pasji, ratowania ostatnich perełek kolejowego świata wieku pary, a także realizacji usług turystycznych na znacznie szerszą niż do tej pory skalę. W latach Markowy Produkt Turystycznych TurKol.pl uruchamiał po ponad 100 pociągów rocznie. Pozwoliło to na stabilizację oferty oraz lepsze przygotowanie do podjęcia wyzwań związanych z perturbacjami na rynku taboru pasażerskiego w tym przede wszystkim wyłączanych na masową skalę pasażerskich wagonów kolejowych - niezbędnych do realizacji pociągów turystycznych z parowozami. Tradycja i nowoczesność Markowy Produkt Turystyczny TurKol.pl opiera się na zaproponowaniu pasażerom oczekiwanych przez nich atrakcyjnych elementów, a także dodatkowych rozwiązań, wpływających na niepowtarzalność oferty i chęć ponownego skorzystania z niej w przyszłości. Głównym powodem przywoływanego podjęcia decyzji o zawieszeniu pociągów PIRAT przez przewoźnika w 2010 roku była stwierdzona przez niego niska frekwencja podróżnych - czemu nie przeciwdziałano poprzez reklamę i próbę jakiegokolwiek dotarcia do potencjalnego pasażera. Pierwotne wprowadzenie na rynek oferty TurKol.pl reklamowano między innymi w reklamach na tramwajach, przy pomocy kampanii ulotkowych, internetowych,

4 radiowych i plakatowych. Ważnym elementem filozofii Markowego Produktu Turystycznego TurKol.pl jest tzw. "Marketing szeptany" jako sposób na dotarcie do zadowolonego klienta. Ze względu na brak dużych środków finansowych możliwych do wykorzystania na reklamowanie oferty jest to optymalna metoda dotarcia do klientów, wymagająca jednak stałego monitorowania i poprawiania jakości usług. Ważnym elementem obsługi pasażerów jest specjalna strona internetowa ( będąca głównym kanałem informacyjnym dla pasażerów i miłośników, służącym jednocześnie za sklep internetowy umożliwiający zakup biletów na wszystkie uruchamiane pociągi TurKol.pl. Wsparciem dla pasażerów jest też portal na serwisie społecznościowym facebook oraz umożliwiająca codzienny i bezpośredni kontakt pomiędzy klientami a operatorem Markowego Produktu Turystycznego TurKol.pl specjalna Infolinia TurKol.pl Korespondencja z pasażerami na etapie zamawiania biletów, wysyłki komunikatów i informacji oraz faktur za zakupione bilety są realizowane przez pocztę elektroniczną, a dodatkowo praktykowane są komunikaty awaryjne np. w trakcie podróży w przypadku opóźnienia pociągu przy pomocy krótkich informacji tekstowych wysyłanych na telefony komórkowe (sms). Nowoczesne formy kontaktu z klientem są zestawione w Turystyce Kolejowej TurKol.pl z tradycyjnymi elementami kolejowego świata w postaci np. zabytkowych kartonikowych biletów, które trafiają do każdego pasażera, tradycyjnych strojów kolejarzy, czy wreszcie wystroju taboru kolejowego. Pasażerski tabor kolejowy podstawą produktu turystycznego Pasażerski tabor kolejowy - a właściwie jego brak - stał się w 2015 roku najpoważniejszym problemem na drodze rozwoju projektu. Rezygnowanie z utrzymania wagonów przez przewoźników kolejowych na rzecz uruchamiania pociągów składami zespolonymi - zarówno elektrycznymi, jak i spalinowymi, przyczyniło się do znacznego zmniejszenia się puli taboru możliwego do wydzierżawienia do uruchamiania pociągów turystycznych z zabytkowymi parowozami. W skrajnym momencie przewoźnik Przewozy Regionalne dysponował tylko dwoma wagonami pasażerskimi dostosowanymi do parowozów, przewoźnik PKP Intercity nie wyrażał zgody na dzierżawę taboru za względu na braki taborowe, samemu posiłkując się w szczytowych okresach przewozowych taborem czeskim i niemieckim. Zapowiadane przez przewoźnika Przewozy Regionalne na 2016 rok całkowite odstawienie taboru wagonowego możliwego do eksploatacji z parowozami wpłynęło na decyzję twórców Markowego Produktu Turystycznego TurKol.pl o zakupie kilku odstawionych wagonów pasażerskich oraz po ich wyremontowaniu przeznaczeniu do realizacji turystycznych pociągów specjalnych. Wagony dzięki pozyskaniu inwestora prywatnego zostały wyremontowane i odrestaurowane w sposób zachowujący ich historyczny charakter - stylizacja wagonów zakłada odtworzenie standardu roku Zachowano w tym celu układ wewnętrzny przedziałów, kolorystykę i elementy wyposażenia z epoki. Dzięki podjęciu decyzji o pozyskaniu wagonów uniezależniono się od poważnego problemu taborowego, który w poważny sposób dotknął np. wolsztyńską Instytucję Kultury Parowozownia Wolsztyn, która nieprzewidzianie opóźniła start ruchu planowego o kilka miesięcy z powodu braku wagonów, a w okresie od maja do września 2017 korzystała z wydzierżawionego czasowo taboru zakupionego wcześniej do obsługi Turystyki Kolejowej TurKol.pl. W ramach oferty TurKol.pl na krótkich trasach wykorzystuje się także zabytkowe wagony retro 3 klasy. Kolejowi partnerzy produktu turystycznego TurKol.pl Markowy Produkt Turystyczny TurKol.pl w ramach swojej działalności organizowanej przez stowarzyszenie Instytut Rozwoju i Promocji Kolei tj. w latach korzystał z obsługi przewoźnika Przewozy Regionalne. Przewoźnik ten udostępniał tabor trakcyjny w postaci lokomotyw, tabor pasażerski w postaci wagonów, wykonywał przejazdy pod względem uzgodnień z PKP PLK (dostęp do infrastruktury), a także innych kwestii kolejowych. Partnerem udostępniającym parowozy była spółka PKP Cargo formalnie zarządzająca taborem wolsztyńskiej parowozowni.

5 W drugiej połowie roku 2016 partnerem strategicznym przy uruchamianiu pociągów stała się samorządowa półka kolejowa Koleje Dolnośląskie S.A., Parowozownia Wolsztyn uzyskała nową formę organizacyjną stając się Instytucją Kultury. Zmiana partnera strategicznego mniej więcej zbiegła się także ze zmianą formy organizacyjnej Markowego Produktu Turystycznego TurKol.pl. W ramach realizacji pociągów Markowy Produkt Turystyczny TurKol.pl na przestrzeni lat korzystał także ze współpracy spółek kolejowych Koleje Wielkopolskie, LOTOS Kolej oraz w nielicznych przypadkach z usług ARRIVA RP, SKPL Kalisz czy PKP Intercity. W ostatnich dwóch latach ważnym partnerem we współpracy przy uruchamianiu historycznych pociągów stał się Klub Sympatyków Kolei we Wrocławiu posiadający kolekcję zabytkowego taboru kolejowego, zarówno pasażerskich wagonów retro, jak i wagonów towarowych różnych typów i niewielkich lokomotyw - w tym zabytkowego parowozu TKh. Wybrane oferty produktu turystycznego TurKol.pl Oferta turystyczna produktu TurKol.pl na przestrzeni lat podlegała zmianom. Rozwój oferty zawdzięczamy przede wszystkim rosnącemu zainteresowaniu ze strony podróżnych, co jak samonapędzająca się maszyna pozwala myśleć o dalszym rozwoju oferty. W ofercie roku 2017 nie zabrakło pozycji tradycyjnych takich jak pierwotne pociągi PIRAT z Poznania do Kołobrzegu (już w rozbudowanej formie dwudniowej, tj. z "młodszym bratem" KAMRATEM o tej samej nazwie, kursującym dzień później, lub w ofercie dwudniowej pod nazwą PIRACI oraz z lokalnymi pociągami pomiędzy Kołobrzegiem a Ustroniem Morskim - PIRACIK i KAMRACIK). Oferta Markowego Produktu Turystycznego TurKol.pl rozwija się w kierunku turystyki kilkudniowej tj. przejazdów w różne regiony kraju na pokładzie pociągów z parowozem, z noclegami zaplanowanymi w ciekawych miejscach danego regionu jak Wrocław, Olsztyn czy Kościerzyna. W 2017 roku zrealizowano w ten sposób kilkudniowe projektu pn. POMORZE w kwietniu (Toruń, Kościerzyna, Hel), SUDETY (Jelenia Góra, Lwówek Śląski, Turoszów, Kamienna Góra, Wrocław), WIELKOPOLSKA (Kruszwica, Gostyń, Wolsztyn, Poznań, Głogów) czy MAZURY w lipcu (Olsztyn, Malbork, Braniewo, Trójmiasto, Olsztyn, Ełk, Pisz, Giżycko). Nie brakuje w ofercie także pociągów "dla początkujących" czyli krótkich, niespełna kilkudziesięiominutowych przejazdów pociągami zazwyczaj z parowozami na trasach wokół miast np. APSIK, GAPCIO czy GBUREK wokół Wrocławia, czy FRANEK lub KOZIOŁEK wokół Poznania. Pociągi te cieszą się stałym, bardzo dużym zainteresowaniem ze strony pasażerów. Parada Lokomotyw w Międzychodzie kulminacją oferty Stały rozwój Markowego Produktu Turystycznego TurKol.pl doprowadził do zorganizowania w sierpniu 2013 roku na torach nieczynnej na co dzień stacji Międzychód imprezy kolejowej opartej na pokazach taboru kolejowego pociągów przybyłych na stację z różnych stron. Zorganizowana Parada Lokomotyw w Międzychodzie okazała się dużym sukcesem, co spowodowało powtórzenie jej w kolejnych latach. W trakcie imprez na stacji pojawiało się nawet po 9 pojazdów trakcyjnych czyli lokomotyw i wagonów motorowych (szynobusów) przyciągając każdorazowo do Międzychodu po kilka tysięcy ludzi. W ramach imprezy do miasta przyjeżdżało po 4-5 pociągów specjalnych z odległych stacji takich jak Krzyż i Gorzów Wielkopolski, Legnica i Zielona Góra, Wrocław, Wolsztyn oraz Poznań. W edycji 2017 roku planowane były dodatkowo pociągi z Torunia oraz Berlina. Niestety z powodu złego stanu infrastruktury kolejowej na nie remontowanym od wielu lat szlaku kolejowym decyzją PKP PLK w roku 2017 Parada Lokomotyw w Międzychodzie nie odbyła się. Trwają prace mające na celu organizację imprezy w roku po niezbędnych remontach na stacji w Międzychodzie lub w innym miejscu!