Prawda i mity o alkoholu. Antonina Kawecka PSSE w Kamieniu Pomorskim 2014 rok

Transkrypt

1 Prawda i mity o alkoholu Antonina Kawecka PSSE w Kamieniu Pomorskim 2014 rok

2 Fakty o alkoholu Chemik: Alkohol jest to substancja chemiczna ETANOL C 2 H 5 OH. Jest składnikiem piwa, wina, szampana, wódki, likieru, koniaku i innych napojów alkoholowych.

3 Fakty o alkoholu Lekarz: Alkohol to substancja toksyczna, zatruwająca organizm. Zakłóca funkcjonowanie mózgu, niszczy komórki nerwowe, uszkadza serce wątrobę, nerki i żołądek, jelita i inne narządy. Wypicie dużej ilości naraz alkoholu może prowadzić do śmierci. Skutkiem nadużywania alkoholu jest uzależnienie i prowadzi do powstawania różnego rodzaju problemów.

4 Fakty o alkoholu Policjant: Alkohol zmniejsza refleks i realistyczną ocenę sytuacji może prowadzić do wypadków drogowych, utonięć i innych nieszczęść. Jazda na rowerze, skuterze, bądź samochodem po spożyciu alkoholu jest niezgodne z prawem i może skończyć się wypadkiem. Prawo zakazuje sprzedaży alkoholu młodzieży poniżej 18 roku życia.

5 Fakty o alkoholu Psycholog: Alkohol utrudnia koncentrację i sprawia, że trudniej jest się uczyć. Prowadzi do zmian zachowania człowieka i może powodować do utraty kontroli. Często prowadzi do przemocy: agresji słownej, bójek i poniżania. Prowadzić może do przemocy seksualnej, lub przedwczesnych kontaktów seksualnych.

6 Fakty o alkoholu Według Światowej Organizacji Zdrowia alkohol znajduje się na trzecim miejscu wśród czynników ryzyka dla zdrowia populacji. Większe ryzyko niesie za sobą palenie tytoniu i nadciśnienie tętnicze. Ponad 60 rodzajów chorób i urazów ma związek ze spożywaniem alkoholu.

7 Alkohol a płód Alkohol jest substancją toksyczną, jego cząsteczki z łatwością przenikają przez łożysko uszkadzając płód. Pół godziny po spożyciu alkoholu przez matkę jego stężenie we krwi dziecka jest takie samo jak we krwi matki. Nawet najmniejsza ilość alkoholu jest niebezpieczna dla rozwijającego się organizmu a kobieta, która pije alkohol w ciąży naraża swoje dziecko na wystąpienie nieodwracalnych uszkodzeń, mających swoje konsekwencje przez całe jego dzieciństwo i dorosłość.

8 Alkohol a płód U kobiet, które piją alkohol w czasie ciąży znacznie częściej występują przedwczesne porody i poronienia. Nie ma dawki alkoholu, którą kobieta może wypić w ciąży bez ryzyka, że wyrządzi to szkody jej dziecku.

9 Fakty o alkoholu Alkohol działa szkodliwie na niemal wszystkie tkanki i narządy człowieka. Alkohol, a także jego główny metabolit, aldehyd octowy, są bezpośrednio toksyczne dla tkanek. Alkohol i jego metabolity wchodzą w bezpośrednie reakcje z fizjologicznymi substancjami w organizmie. Działanie pośrednie alkoholu polega na silnym wpływie na homeostazę ustroju poprzez działanie na układ wegetatywny, endokrynny, odpornościowy, gospodarkę wodno-elektrolitową, wchłanianie niezbędnych składników odżywczych itp.

10 Fakty o alkoholu Alkohol jest najłatwiej dostępnym i przez to najczęściej używanym ze środków odurzających, a powszechne przyzwolenie sprawia, że piją nie tylko dorośli, ale również młodzież i coraz częściej dzieci, gdyż wzorce postępowania czerpią z zachowania dorosłych.

11 Fakty o alkoholu Systematyczne nadużywanie napojów alkoholowych szybko prowadzi do uzależnienia. W rodzinach alkoholików dzieci często są ofiarami przemocy psychicznej i fizycznej, a nieraz stają się ofiarami nadużyć seksualnych. Według statystyk policyjnych 20% przestępstw wśród młodzieży dokonywane jest pod wpływem alkoholu.

12 Standardowa dawka alkoholu Dawka ta, w przeliczeniu na najczęściej spożywane rodzaje napojów alkoholowych wynosi: 200 g piwa 5% to 10 g alkoholu etylowego 100 g wina 10% to 10 g alkoholu 25 g wódki 40% to 10 g alkoholu

13 Prawda i mity o alkoholu W naszym społeczeństwie krąży wiele mitów na temat alkoholu, a wiele osób usiłuje usprawiedliwić swoje picie dorabiając do niego odpowiednią ideologię. Jaka jest więc prawda? Chciałabym przytoczyć przykłady najczęściej głoszonych mitów i ich konfrontacja z prawdą.

14 Prawda i mity o alkoholu Kieliszek alkoholu nikomu jeszcze nie zaszkodził. Kieliszek alkoholu, wypijany sporadycznie, nie powoduje wyraźniejszych zmian w organizmie, jednak kiedy owe kieliszki powtarzają się zbyt często lub kiedy organizm jest szczególnie wrażliwy na działanie alkoholu musi w jakimś momencie, zaszkodzić.

15 Prawda i mity o alkoholu Alkohol poprawia sprawność psychofizyczną. Wykonywane, na niezmiernie czułej aparaturze, badania psychometryczne wykazują, że nawet po niewielkich dawkach alkoholu reakcje kierowców wydłużają się nawet o 0,3-0,5 sekundy w sytuacji, kiedy czas prawidłowej reakcji u trzeźwego i pełnosprawnego kierowcy mieści się na ogół w granicach 0,5 sek.

16 Prawda i mity o alkoholu Alkohol dodaje sił. Rzeczywiście alkohol może sprawiać takie wrażenie, ponieważ poprzez swoje działanie pobudzające pozwala na krótko zapomnieć o zmęczeniu. Bardziej systematyczne picie alkoholu powoduje jednak uszkodzenie zarówno układu nerwowego, jak i mięśniowego, a tym samym osłabienie siły mięśniowej, a nawet zaniki mięśni.

17 Prawda i mity o alkoholu Mężczyzna jest odporny na alkohol Po wypiciu tej samej ilości alkoholu, jego stężenie będzie mniejsze w organizmie mężczyzny niż kobiety, nie oznacza to jednak, że mężczyzna może pić bezkarnie. Zdarza się, że przy bardzo podobnym sposobie picia zmiany chorobowe pojawiają się wcześniej u mężczyzny niż u kobiety. Sposób reagowania na alkohol zależy bowiem od indywidualnych cech organizmu, stanu zdrowia, sposobu odżywiania się.

18 Prawda i mity o alkoholu Alkohol jest lekarstwem na serce. Najnowsze badania wykazały, że u osób z dolegliwościami sercowymi" subiektywna poprawa samopoczucia następująca po wypiciu lampki koniaku jest wynikiem uspokajającego i znieczulającego działania alkoholu, a nie lepszego ukrwienia mięśnia sercowego. Naczynia wieńcowe, które odżywiają (dotleniają) mięsień sercowy nie ulegają rozszerzeniu, a tym samym dopływ krwi do mięśnia nie zwiększa się. Niedotlenienie utrzymuje się. Powoduje niebezpieczne skoki" ciśnienia tętniczego krwi a przy dłuższym jego używaniu - uszkodzenie ścianek naczyń krwionośnych i wystąpienie zmian zwyrodnieniowych w mięśniu sercowym.

19 Prawda i mity o alkoholu Alkohol może być lekarstwem na zdenerwowanie i kłopoty. Chwilowe odprężenie, jakiego doznają niektóre osoby po wypiciu alkoholu, odrywa je na bardzo krótko od problemów życiowych. Problemy pozostają nadal nierozwiązane, nawarstwiają się i często jeszcze bardziej komplikują. Po wytrzeźwieniu powraca się do nich z jeszcze większym napięciem i niepokojem. Kolejne sięgnięcie po alkohol w celu zredukowania tego niepokoju grozi wystąpieniem mechanizmu błędnego koła", prowadzącego często do uzależnienia.

20 Prawda i mity o alkoholu Alkohol jest lekarstwem na sen. Zaśnięcie po spożyciu alkoholu jest wynikiem toksycznego działania alkoholu na mózg (zatrucia alkoholem). Sen nie jest wówczas naturalny (fizjologiczny), a człowiek podczas takiego snu nie wypoczywa w sposób właściwy.

21 Prawda i mity o alkoholu Alkohol poprawia odporność organizmu. Alkohol zmniejsza odporność obronną organizmu osób z podwyższoną ciepłotą ciała i stanami zapalnymi. Odbywa się to poprzez ograniczenie aktywności białych ciałek krwi, których zadaniem jest zwalczanie wszelkich infekcji. Osłabienie systemu odpornościowego (pod wpływem alkoholu) zwiększa podatność nie tylko na wszelkie infekcje, ale także na choroby nowotworowe.

22 Prawda i mity o alkoholu Alkohol jest środkiem rozgrzewającym organizm. Efekt rozgrzania" jest tylko chwilowy. Wypicie alkoholu powoduje bowiem na krótki czas poczucie ciepła spowodowane napłynięciem do rozszerzonych naczyń skórnych ciepłej krwi ze środka" organizmu. Rozszerzone naczynia krwionośne przyspieszą wymianę ciepła z otoczeniem i tym samym jego utratę. Ochłodzona krew wraca z powrotem do środka", do narządów wewnętrznych, zaburzając ich funkcjonowanie. Stąd częste przeziębienia (niejednokrotnie zapalenia oskrzeli czy płuc) u osób, które po wypiciu alkoholu starały się gwałtownie ochłodzić na świeżym powietrzu.

23 Prawda i mity o alkoholu Alkohol może zastępować pokarm. Alkohol dostarcza organizmowi pewną ilość kalorii (z 1 grama ok. 7 kcal.), jednak są to tzw. puste" kalorie. Alkohol nie jest w stanie zastąpić składników pokarmowych niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, takich jak białka, węglowodany czy tłuszcze. Nie może więc stanowić źródła energetycznego, nie tylko ze względu na wielokierunkową toksyczność, ale również ze względu na metabolizm, uniemożliwiający gromadzenie zapasów energetycznych.

24 Prawda i mity o alkoholu Alkohol jest środkiem poprawiającym trawienie. Alkohol drażni i uszkadza śluzówki, zaburza pracę jelit, utrudnia wchłanianie pokarmów, a także upośledza funkcje narządów niezbędnych do prawidłowego przebiegu procesu trawienia, takich jak wątroba czy trzustka. Osłabienie procesów trawienia i zaburzenia wchłaniania powodują niedożywienie. Efektem niedożywienia mogą być stany niedocukrzenia, które są szczególnie niekorzystne dla mózgu i mogą spowodować jego uszkodzenie.

25 Prawda i mity o alkoholu Alkohol leczy nerki. Picie piwa bywa niekiedy zalecane osobom cierpiącym na kamicę nerkową ( piasek w nerkach") ze względu na jego działanie moczopędnie. Słysząc taką propozycję, nawet od lekarza, należy zawsze pamiętać o negatywnym wpływie alkoholu (bo piwo to też alkohol) na inne układy i narządy.

26 Prawda i mity o alkoholu Nie jestem alkoholikiem, bo nikt mnie nie widział pijanym Bycie pijanym nie jest objawem diagnostycznym uzależnienia od alkoholu. Upijają się zarówno alkoholicy, jak i nie alkoholicy. Jest wielu alkoholików, którzy nie byli nigdy pijani, piją bowiem alkohol w niewielkich dawkach i tylko w takiej ilości, aby nie dopuścić do wystąpienia bardzo przykrych dolegliwości związanych z zespołem abstynencyjnym.

27 Prawda i mity o alkoholu Niektórzy rodzą się alkoholikami. Gdyby tak było rzeczywiście przemawiałoby to za tym, że alkoholizm powstaje wyłącznie na drodze genetycznego dziedziczenia. Tymczasem zgodnie z obowiązującymi dzisiaj poglądami, na rozwój alkoholizmu, czyli uzależnienia od alkoholu składają się czynniki biologiczne, psychologiczne, duchowe i społeczne.

28 Prawda i mity o alkoholu Alkoholicy to ludzie z marginesu i degeneraci. Alkoholicy to ludzie źli i niemoralni. Przeczą temu powszechnie znane fakty. Alkoholicy są wśród polityków, artystów, duchownych, lekarzy, prawników, dziennikarzy. Statystycznie 2 proc. Polaków to alkoholicy. Około milion osób.

29 Prawda i mity o alkoholu Wypij kawę, szybciej wytrzeźwiejesz. To nieprawda. Zawarta w kawie kofeina może nieco pobudzić, ale nie obniży stężenia zawartego w krwi alkoholu. Co więcej, filiżanka kawy może spowodować, że trudniej będzie przyjąć do wiadomości, że jesteś pijany - uważa tak Thomas Gould z Temple University w Filadelfii. Doświadczenia na myszach dowodzą, że kofeina powoduje, iż zwierzęta stają się rzeczywiście bardziej pobudzone, ale nie ma to żadnego wpływu na poprawę koordynacji ich ruchów czy umiejętności poznawczych. Myszy m.in. nie reagowały na bodźce, o których dobrze wiedziały, że są nieprzyjemne. Zatem filiżanka kawy po wypiciu alkoholu może oszukać tych, którzy sądzą, że są wciąż trzeźwi.

30 Prawda i mity o alkoholu Szybciej się upijesz, pijąc przez słomkę. To mit, który wywodzi się prawdopodobnie stąd, że drinki pite przez słomkę zawierają owocowy dodatek (sok, aromat), który maskuje smak alkoholu. To powoduje, że pijemy go szybciej. Inne wytłumaczenie jest takie, że przez słomkę alkohol częściej piją kobiety, które gorzej od mężczyzn go metabolizują.

31 OBJAWY OSTRZEGAWCZE Niebezpieczeństwo uzależnienia od alkoholu pojawia się w chwili, kiedy człowiek zauważa, że działanie alkoholu odpręża i daje ulgę, redukuje napięcie i niepokój, osłabia poczucie winy, ośmiela, ułatwia zaśnięcie czy pobudza do działania. Stopniowo, osoba zagrożona uzależnieniem zaczyna poszukiwać, inicjować i organizować okazje do wypicia, pije z chciwością, wyprzedza kolejki, powtarzają się przypadki upicia, a także pije alkohol pomimo zaleceń lekarskich, sugerujących konieczność powstrzymywania się od picia.

32 OBJAWY OSTRZEGAWCZE Wkrótce zaczyna być dumna z tego, że może wypić większą niż uprzednio ilość alkoholu (tzw. mocna głowa świadcząca o wzroście tolerancji na alkohol), ale jednocześnie pojawia się niepokój spowodowany trudnościami w odtworzeniu wydarzeń, które miały miejsce podczas picia (tzw. urwane filmy", przerwy w życiorysie"). Osoby, które uprzednio piły wyłącznie w sytuacjach towarzyskich zaczynają pić samotnie i do tego w ukryciu. Coraz częściej powtarzają się przypadki prowadzenie samochodu po niewielkiej nawet ilości alkoholu.

33 OBJAWY OSTRZEGAWCZE Osoba "wchodząca" w uzależnienie stara się unikać rozmów na temat swojego picia, a później reaguje gniewem bądź agresją na sygnały sugerujące potrzebę ograniczenia picia oraz w sytuacjach utrudniających dostęp do alkoholu. Kiedy zaczyna sobie zdawać sprawę z tego, że jej picie różni się od picia innych osób podejmuje ciche" próby ograniczania picia po to, aby udowodnić sobie, że jeszcze posiada kontrolę nad piciem alkoholu. Gdy na uwagi o konieczności ograniczenia picia lub sytuacje utrudniające dostęp do alkoholu osoba zagrożona uzależnieniem reaguje agresją lub rozdrażnieniem i stara się unikać rozmów na temat swojego picia.

34 OBJAWY OSTRZEGAWCZE Gdy powtarza się regularne wypijanie dużych dawek alkoholu zwiększa się ilość i częstotliwość spożywania alkoholu, np. jednorazowo powyżej 100 gramów etanolu lub regularne codziennie spożywanie powyżej 20 gramów etanolu. Gdy dzień zaczyna się od picia alkoholu (np. poranne piwo). Gdy używanie alkoholu staje się sposobem usuwania przykrych skutków poprzedniego picia (klinowanie). Gdy rosną negatywne konsekwencje nadużywania alkoholu, a mimo to picie jest nadal kontynuowane.

35 Skutki picia alkoholu: Utrata przyjaciół i znajomych. Problemy w szkole i pracy. W rodzinie i w domu pojawiają się napięcia (złe traktowanie dzieci i współmałżonka) Osłabienie sprawności fizycznej i utrata zdrowia. Problemy finansowe. Kłopoty emocjonalne (poczucie braku zrozumienia przez innych)

36 Porady dla rodziny 1. Przede wszystkim: nie należy wpadać w panikę!!! 2. Należy zastanowić się, co wiesz na temat problemów alkoholowych. 3. Zbierz fakty dotyczące picia alkoholu przez osobę bliską (ważne, aby były to konkrety) - możesz zapisać to sobie na kartce dla uporządkowania myśli. 4. Nie zamykaj się w sobie z tymi myślami, omów problem z innymi członkami rodziny. Nie rozmawiaj z małymi dziećmi. 5. Wybierz sobie rozsądną i dyskretną osobę wśród przyjaciół lub rodziny, z którą możesz mówić o swoich przeżyciach i myślach.

37 Porady dla rodziny 6. Nie próbuj chować ani wylewać alkoholu - to niczego nie zmieni, jest tylko kolejnym pretekstem do kłótni. 7. Nie pij alkoholu z osobą nadużywającą - zmniejsza to Twoją wiarygodność jako osoby interweniującej. 8. Nie kłam, aby usprawiedliwić osobę nadużywającą alkoholu przed innymi - niech sama ponosi konsekwencje niewywiązania się z obietnic i obowiązków. 9. Nie załatwiaj spraw za osobę pijącą, nie płać jej długów, nie usprawiedliwiaj nieobecności w pracy itp.

38 Porady dla rodziny 10. Nie rozmawiaj z osobą nadużywającą alkoholu, gdy jest pijana - jej sposób myślenia jest zmieniony. 11. Nie udawaj, że nic się nie dzieje - mów śmiało i jasno o swoich obserwacjach i niepokojach. 12. Posługuj się faktami, nie wdawaj w dyskusje czym jest, a czym nie jest alkoholizm i czy wszyscy tak piją", nie próbuj samemu diagnozować. 13. Pamiętaj, że u osoby uzależnionej od alkoholu rozwijają się mechanizmy obronne zmieniające jej sposób spostrzegania, wnioskowania i komunikowania się. 14. Osoby pijące w sposób ryzykowny i szkodliwy mogą również zaprzeczać istnienia problemu.

39 Porady dla rodziny 15. Zgromadź konkretne dane, posłuż się obiektywnymi kryteriami pokazując zagrożenie. Nie daj się wyprowadzić z równowagi - awantury nie rozwiązują problemu. 16. W rozmowie przedstaw pozytywne perspektywy, związane z zaprzestaniem picia alkoholu, i negatywne konsekwencje dalszego nadużywania alkoholu. 17. Nie stosuj emocjonalnego szantażu - to nie działa, stawiaj warunki i buduj ultimatum, żądaj podjęcia leczenia, informuj o konsekwencjach niepodjęcia leczenia.

40 Porady dla rodziny 18. Każdy ma prawo do życia w spokoju i poczuciu bezpieczeństwa i takie same prawo mają dzieci, jeśli osoba pijąca narusza ten spokój musisz jej o tym powiedzieć. Przemyśl, co możesz zrobić, aby czuć się bezpiecznie. 19. Staraj się zadbać o zabezpieczenie interesów swoich i dzieci. 20. Staraj się mieć coś" dla siebie - realizować własne cele i zainteresowania.

41 Porady dla rodziny 21. Jeśli pojawia się przemoc, nie wahaj się wezwać policję - alkohol ułatwia stosowanie przemocy, ale jej w żaden sposób nie usprawiedliwia. 22. Możesz tez skorzystać z pomocy udzielanej telefonicznie w Ogólnopolskim Pogotowiu dla Ofiar Przemocy w Rodzinie Niebieska Linia tel czynny od poniedziałku do soboty w godz , w niedziele i święta od (płatny pierwszy impuls jak za połączenia lokalne).

42 Porady dla rodziny 23. Dowiedz się, gdzie znajduje się najbliższa placówka lecznictwa odwykowego - specjaliści pomogą Ci ocenić rozmiary problemu i wybrać właściwe działania. Możesz też wziąć udział w programie terapeutycznym dla rodzin, aby nauczyć się lepiej dbać o siebie i chronić swoją rodzinę. Pamiętaj! To nie Twoja wina, że bliska Ci osoba pije nadmiernie, nawet jeśli ta osoba tak twierdzi, zawsze jest to wynik jej wyborów.

43 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ