Alkoholizm, inaczej uzależnienie od alkoholu lub choroba alkoholowa - choroba polegająca na utracie kontroli nad ilością wypijanego alkoholu.

Transkrypt

1 Alkoholizm to bardzo poważna choroba, która może dotknąć każdego. Istnieje bardzo wiele źródeł informacji na jej temat. Na nasza stronę wybraliśmy te, którą pozwolą bliżej ją poznać oraz uświadomić sobie płynące z niej zagrożenia. KRÓTKA DEFINICJA ALKOHOLIZMU Alkoholizm, inaczej uzależnienie od alkoholu lub choroba alkoholowa - choroba polegająca na utracie kontroli nad ilością wypijanego alkoholu. MITY O ALKOHOLU W naszym społeczeństwie krąży wiele mitów na temat alkoholu, a wiele osób usiłuje usprawiedliwić swoje picie dorabiając do niego odpowiednią ideologię. Jaka jest więc prawda? Oto przykłady najczęściej głoszonych mitów i ich konfrontacja z prawdą.» Ci, którzy mają "mocną głowę" mogą pić spokojniej. Posiadanie "mocnej głowy" zwiększa ryzyko uzależnienia, ponieważ sprzyja wypijaniu większej alkoholu uszkadzających organizm i psychikę. To jedno ze szczególnie groźnych i fałszywych przekonań. Ci, którzy mogą dużo wypić bez wymiotów i przewracania się, są szczególnie narażeni i powinni bardzo uważać, gdy piją.» Piwo i wino to nie jest prawdziwy alkohol. Alkohol etylowy w piwie i winie jest taki sam jak w wódce. W różnych krajach ponad połowa osób uzależnionych piła przede wszystkim piwo. Upijanie się przy pomocy piwa i wina trwa 1 / 31

2 dłużej, ale jest bardziej zwodnicze i łatwiej wciąga nowych konsumentów-młodzież i kobiety. Częstsze używanie piwa jako napoju chłodzącego jest pułapką, a w przypadku picia dla orzeźwienia przez osoby zmęczone w czasie pracy fizycznej jest szczególnie niebezpieczne. Piwo nie usuwa zmęczenia i nie rozluźnia mięśni, jedynie działa znieczulająco na samopoczucie.» "Kieliszek" alkoholu nikomu jeszcze nie zaszkodził Kieliszek alkoholu, wypijany sporadycznie, nie powoduje wyraźniejszych zmian w organizmie, jednak kiedy owe "kieliszki" powtarzają się zbyt często lub kiedy organizm jest szczególnie wrażliwy na działanie alkoholu - musi w jakimś momencie, zaszkodzić.» Kierowca może się trochę napić Nie trzeba się upijać, by tworzyć zagrożenie na drogach. Nawet niewielka ilość alkoholu zmniejsza szybkość reagowania oraz upośledza zdolność do oceny szybkości pojazdu i sytuacji na drodze. Kawa nie przyspiesza trzeźwienia, tylko daje złudne i chwilowe uczucie świeżości-lepiej zasnąć przed jazdą niż zaufać temu poczuciu.» Problemy mają tylko prymitywni ludzie ze złych środowisk Dobre wychowanie i wykształcenie nie zabezpiecza przed uzależnieniem od alkoholu. Rodzice i wychowawcy na ogół nie przygotowują wychowanków do bezpiecznych kontaktów z alkoholem. Uzależnienie jest chorobą dostępną dla każdego, kto używa alkoholu. Możesz jednak ustrzec się przed nią jeżeli zrozumiesz tajemnice alkoholu, będziesz rozważnie postępować oraz dostrzegać wczesne sygnały ostrzegawcze o zagrożeniu.» Nie jestem alkoholikiem, bo nikt mnie nie widział pijanym Bycie pijanym nie jest objawem diagnostycznym uzależnienia od alkoholu. Upijają się zarówno alkoholicy, jak i nie alkoholicy. Jest wielu alkoholików, którzy nie byli nigdy pijani, piją bowiem alkohol w niewielkich dawkach i tylko w takiej ilości, aby nie dopuścić do wystąpienia bardzo przykrych dolegliwości związanych z zespołem abstynencyjnym.» Niektórzy rodzą się alkoholikami Gdyby tak było rzeczywiście przemawiałoby to za tym, że alkoholizm powstaje wyłącznie na drodze genetycznego dziedziczenia. Tymczasem zgodnie z obowiązującymi dzisiaj poglądami, na rozwój alkoholizmu czyli uzależnienia od alkoholu składają się czynniki biologiczne, psychologiczne, duchowe i społeczne. 2 / 31

3 » Alkoholik to ktoś, kto musi pić codziennie Codzienne picie alkoholu nie jest objawem alkoholizmu, aczkolwiek zdarza się, że alkoholik pije przez wiele kolejnych dni (tzw. "ciąg" alkoholowy). Nie trudno spotkać alkoholików, którzy piją tylko raz czy parę razy w roku przez ileś kolejnych dni, zaś całymi tygodniami czy miesiącami potrafią zachowywać abstynencję. Coraz częściej można też spotkać alkoholików, którzy nie piją 5, 10, 20 czy nawet więcej lat (ostatnio spotkałem takiego, który nie pije od 63 lat).» Alkoholicy to ludzie z marginesu i degeneraci / Alkoholicy to ludzie źli i niemoralni Z opiniami tymi trudno dyskutować, bo przeczą im powszechnie znane fakty. Problemy z alkoholem mieli bowiem wspaniali pisarze i poeci (w tym niektórzy spośród laureatów literackiej Nagrody Nobla). Do pobytów w ośrodkach leczenia uzależnień przyznawały się gwiazdy światowego teatru i filmu. Także wśród znanych polskich aktorek i aktorów oraz innych osób publicznie znanych i szanowanych są takie, które nie kryją tego, że miały w przeszłości problem alkoholowy, jednak potrafiły się z nim uporać» Alkohol może być dobrym lekarstwem na dolegliwości Opowieści ludowe o leczniczych właściwościach napojów alkoholowych pochodzą z zamierzchłych czasów. Alkohol działa znieczulająco, dlatego ulegamy złudzeniu, że usunął dolegliwości. Jednak nie usuwa przyczyn złego samopoczucia, a jego uśmierzające działanie opóźnia właściwą interwencję medyczną. Jest zwodniczym i niebezpiecznym lekarstwem. Apteki pełne są dobrych leków na różne choroby, nie eksperymentuj z alkoholem. Jeżeli chcesz się napić dla przyjemności, nazywaj tę potrzebę po imieniu, bez poszukiwania fałszywego usprawiedliwienia.» Alkohol poprawia sprawność psychofizyczną Wykonywane, na niezmiernie czułej aparaturze, badania psychometryczne wykazują, że nawet po niewielkich dawkach alkoholu reakcje kierowców wydłużają się nawet o 0,3-0,5 sek. w sytuacji, kiedy czas prawidłowej reakcji u trzeźwego i pełnosprawnego kierowcy mieści się na ogół w granicach 0,5 sek.» Alkohol dodaje sił Rzeczywiście alkohol może sprawiać takie wrażenie, ponieważ poprzez swoje działanie pobudzające pozwala na krótko zapomnieć o zmęczeniu. Bardziej systematyczne picie alkoholu powoduje jednak uszkodzenie zarówno układu nerwowego, jak i mięśniowego, a tym samym osłabienie siły mięśniowej, a nawet zaniki mięśni. 3 / 31

4 » Mężczyzna jest odporny na alkohol Po wypiciu tej samej ilości alkoholu, jego stężenie będzie mniejsze w organizmie mężczyzny niż kobiety, nie oznacza to jednak, że mężczyzna może pić bezkarnie. Zdarza się, że przy bardzo podobnym sposobie picia - zmiany chorobowe pojawiają się wcześniej u mężczyzny niż u kobiety. Sposób reagowania na alkohol zależy bowiem od indywidualnych cech organizmu, stanu zdrowia, sposobu odżywiania się.» Alkohol jest lekarstwem "na serce" Najnowsze badania wykazały, że u osób z dolegliwościami "sercowymi" subiektywna poprawa samopoczucia następująca po wypiciu lampki koniaku jest wynikiem uspokajającego i znieczulającego działania alkoholu, a nie lepszego ukrwienia mięśnia sercowego. Naczynia wieńcowe, które odżywiają (dotleniają) mięsień sercowy nie ulegają rozszerzeniu, a tym samym dopływ krwi do mięśnia nie zwiększa się. Niedotlenienie utrzymuje się. Jednocześnie alkohol powoduje niebezpieczne "skoki" ciśnienia tętniczego krwi a przy dłuższym jego używaniu -uszkodzenie ścianek naczyń krwionośnych i wystąpienie zmian zwyrodnieniowych w mięśniu sercowym, będących skutkiem bezpośredniego działania alkoholu i produktów jego przemiany.» Alkohol zapobiega chorobie wieńcowej i zawałom serca Spotykamy badania wykazujące, że picie niewielkich ilości alkoholu wpływa "ochronnie" na serce, należy jednak podchodzić do tego bardzo ostrożnie. "Ochronne" działanie alkoholu ma polegać na jego wpływie na gospodarkę tłuszczową i na opóźnianiu procesu miażdżycowego. Niestety nie jest wiadomo jaki będzie końcowy efekt systematycznego spożywania nawet niewielkich ilości alkoholu. Dla niektórych może to być poparte naukowymi argumentami "wchodzenie" w uzależnienie. Osoby, których organizmy z przyczyn genetycznych są mniej odporne na działanie alkoholu, mogą bowiem stosunkowo szybko uszkodzić sobie układ nerwowy, wątrobę czy trzustkę. Do każdego z nas należy więc wybór czy "chronić" za pomocą alkoholu swoje serce, czy też ryzykować innymi poważnymi następstwami zdrowotnymi picia alkoholu, łącznie z uzależnieniem. Warto jednocześnie wiedzieć, że alkohol i produkty jego przemiany działają bardzo niekorzystnie na mięsień sercowy, prowadząc do jego zwyrodnienia oraz uszkadzają śródbłonek naczyń krwionośnych, narażając je tym samym na pękniecie, które może spowodować wylew krwi do mózgu czy zawał.» Alkohol może być lekarstwem na zdenerwowanie i kłopoty Chwilowe odprężenie, jakiego doznają niektóre osoby po wypiciu alkoholu, odrywa je na bardzo krótko od problemów życiowych. Problemy pozostają nadal nierozwiązane, nawarstwiają się i często jeszcze bardziej komplikują. Po wytrzeźwieniu powraca się do nich z jeszcze większym napięciem i niepokojem. Kolejne sięgnięcie po alkohol w celu zredukowania 4 / 31

5 tego niepokoju grozi wystąpieniem mechanizmu "błędnego koła", prowadzącego często do uzależnienia.» Alkohol jest lekarstwem na sen Zaśnięcie po spożyciu alkoholu jest wynikiem toksycznego działania alkoholu na mózg (zatrucia alkoholem). Sen nie jest wówczas naturalny (fizjologiczny), a człowiek podczas takiego snu nie wypoczywa w sposób właściwy.» Alkohol poprawia odporność organizmu Alkohol zmniejsza odporność obronną organizmu osób z podwyższoną ciepłotą ciała i stanami zapalnymi. Odbywa się to poprzez ograniczenie aktywności białych ciałek krwi, których zadaniem jest zwalczanie wszelkich infekcji. Osłabienie systemu odpornościowego (pod wpływem alkoholu) zwiększa podatność nie tylko na wszelkie infekcje, ale także na choroby nowotworowe.» Alkohol jest środkiem rozgrzewającym organizm Efekt "rozgrzania" jest tylko chwilowy. Wypicie alkoholu powoduje bowiem na krótki czas poczucie ciepła spowodowane napłynięciem do rozszerzonych naczyń skórnych ciepłej krwi "ze środka" organizmu. Rozszerzone naczynia krwionośne przyspieszą wymianę ciepła z otoczeniem i tym samym jego utratę. Ochłodzona krew wraca z powrotem "do środka", do narządów wewnętrznych, zaburzając ich funkcjonowanie. Stąd częste przeziębienia (niejednokrotnie zapalenia oskrzeli czy płuc) u osób, które po wypiciu alkoholu starały się gwałtownie ochłodzić na świeżym powietrzu.» Alkohol może zastępować pokarm Alkohol dostarcza organizmowi pewną ilość kalorii (z 1 grama ok. 7 kcal.), jednak są to tzw. 5 / 31

6 "puste" kalorie. Alkohol nie jest w stanie zastąpić składników pokarmowych niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, takich jak białka, węglowodany czy tłuszcze. Nie może więc stanowić źródła energetycznego, nie tylko ze względu na wielokierunkową toksyczność, ale również ze względu na metabolizm, uniemożliwiający gromadzenie zapasów energetycznych.» Alkohol jest środkiem poprawiającym trawienie Alkohol drażni i uszkadza śluzówki, zaburza pracę jelit, utrudnia wchłanianie pokarmów, a także upośledza funkcje narządów niezbędnych do prawidłowego przebiegu procesu trawienia, takich jak wątroba czy trzustka. Osłabienie procesów trawienia i zaburzenia wchłaniania powodują niedożywienie. Efektem niedożywienia mogą być stany niedocukrzenia, które są szczególnie niekorzystne dla mózgu i mogą spowodować jego uszkodzenie.» Alkohol leczy nerki Picie piwa bywa niekiedy zalecane osobom cierpiącym na kamicę nerkową ("piasek w nerkach") ze względu na jego działanie moczopędnie. Słysząc taką propozycję, nawet od lekarza, należy zawsze pamiętać o negatywnym wpływie alkoholu (bo piwo to też alkohol) na inne układy i narządy. NISZCZĄCY WPŁYW ALKOHOLU NA ORGANIZM I ŻYCIE UKŁAD NERWOWY - zwalnia procesy psychiczne, powoduje zawroty, bóle głowy i poważne problemy wzrokowe; JAMA USTNA (śluzówki) - wysusza błonę śluzową jamy ustnej i przełyku, prowadzi do zmian głosu; 6 / 31

7 ŻOŁĄDEK - wysusza i podrażnia błonę śluzową żołądka, powoduje powstanie wrzodów żołądka i dwunastnicy; UKŁAD KRWIONOŚNY - wraz z krwią dociera do wszystkich komórek organizmu, zmniejsza odporność na infekcję i choroby zakaźne; MÓZG - szybko dociera do mózgu, niszcząc szare komórki, które nie regenerują się. Następuje osłabienie pamięci i intelektu; SERCE - przyspiesza akcję serca, może być bezpośrednim powodem zawału serca; WĄTROBA - pod jego wpływem wątroba po dłuższym czasie obumiera i przestaje funkcjonować; TRZUSTKA - powoduje ostre i przewlekłe zapalenia trzustki oraz związane z nimi uszkodzenia tkanki gruczołowej; KOŚCI - zwiększa ryzyko złamania; NERKI - osłabia funkcjonowanie nerek, powoduje choroby układu moczowego; SEKS - utrudnia, a w końcu uniemożliwia współżycie seksualne; 7 / 31

8 CIAŁO - sprzyja uszkodzeniom w wyniku wypadków, pobić, samookaleczeń. ALKOHOL WCIĄGA NASZ UMYSŁ W PUŁAPKĘ Umysł każdego człowieka ma część racjonalną utrzymującą bliski kontakt z rzeczywistością i z logiką oraz część irracjonalno-magiczną, zanurzoną w świecie fantazji, marzeń i pragnień. Alkohol zdecydowanie pobudza tę drugą stronę umysłu. Rozwija myślenie magiczne i życzeniowe, w którym nasze pragnienia i zamiary mylą się nam z realnymi faktami. Coraz łatwiej jest wtedy wierzyć, że wystarczy tylko mocno chcieć, żeby coś mieć. Człowiek ulega złudzeniu, że wystarczy nie myśleć kłopotach, żeby zniknęły z życia. Gdy więc pojawiają się szkody alkoholowe w realnym życiu, w umyśle niemal automatycznie występują zniekształcenia, które likwidują informacje o szkodliwości picia przy zachowaniu pozorów wolności i logicznego myślenia. W sposób nieświadomy rozwija się uległość umysłu wobec alkoholu. W przypadku długotrwałego nadużywania alkoholu, w umyśle człowieka powstaje specyficzny mechanizm chorobowy, nazywany systemem iluzji i zaprzeczania, który podtrzymuje uzależnienie od alkoholu i odcina człowieka od rzeczywistości. Utrudnia to racjonalne myślenie, utrudnia zobaczenie szkód powodowanych przez alkohol oraz uniemożliwia skuteczne powstrzymywanie się od picia. ALKOHOL WYJAŁAWIA I ROZREGULOWUJE ŻYCIE UCZUCIOWE Na początku alkohol jest źródłem ciekawych i przyjemnych przeżyć, które ubarwiają codzienne życie. Jednak z upływem czasu może tworzyć coraz silniejszą pokusę do częstego i szybkiego 8 / 31

9 poprawiania stanu uczuć. Jeżeli przy pomocy kilku kieliszków można usunąć poczucie zmartwienia by samemu sobie dostarczać przyjemności, realne źródła naszych smutków i radości zaczynają się wydawać mniej ważne. Maleje więc motywacja do tego, by coś zmieniać na lepsze w realiach swego życia. Chemiczne wzbudzenie uczuć uszkadza naturalne zdolności do reagowania uczuciowego. Sztuczne pobudzanie się lub uspokajanie utrudnia radzenie sobie z prawdziwymi przyczynami naszych trudności osobistych. Gdy ktoś dużo i często pije zaczyna przyzwyczajać się do nałogowego regulowania swoich uczuć. Ponieważ alkohol jest środkiem uśmierzającym, najmocniej działa gdy łagodzi przykre stany. Chemiczne uśmierzanie przykrych uczuć tworzy uzależnienie i obniża odporność na cierpienie. Człowiek uczy się, że można przy pomocy alkoholu cierpienie przekształcać w specyficzny rodzaj stanu przyjemnej ulgi. Dlatego dolegliwości fizyczne i psychiczne zamiast odstręczać go od alkoholu, skłaniają go do dalszego picia. ALKOHOL ZMIENIA NASZE ZACHOWANIE I ŻYCIE Po wypiciu piwa, wina lub wódki ludzie zachowują się inaczej niż normalnie. Nieraz są to zmiany, które się podobają im samym i ich otoczeniu. Osoby zahamowane stają się bardziej rozluźnione, smutni robią się przez jakiś czas weselsi, nieśmiali zamieniają się w odważnych, cisi w hałaśliwych itd. Niektórzy ludzie nieraz piją właśnie po to, by poczuć się kimś innym niż na codzień. Jednak, gdy człowiek pije często i dużo, zaczyna robić rzeczy, których z pewnością unikałby na trzeźwo. Popełnia błędy i szkodzi innym. Niszczy nawet to, co jest dla niego cenne- rodzinę, pracę, wartości duchowe. Ponieważ alkohol uśmierza przykre przeżycia pojawiające się przy okazji niepowodzeń, porażek i trudności, osoba nadmiernie korzystająca z jego usług jest mniej motywowana do uczenia się umiejętności potrzebnych w życiu, słabiej rozwija swe umiejętności osobiste. Człowiek zaczyna dopasowywać swoje życie do okoliczności tworzonych przez alkohol. ZATRUCIE ALKOHOLEM I JEGO KONSEKWENCJE 9 / 31

10 Poniższe zestawienie obrazuje fizjologiczną reakcję na alkohol tj. rozwój zatrucia (upojenia zwykłego) w zależności od stężenia alkoholu we krwi. Stężenie w promilach Objawy od 0,3 do 0,5 Nieznaczne zaburzenia równowagi oraz euforia i obniżenie krytycyzmu, upośledzenie koordynacji wzrokowo- ruchowej oraz zaburzenia widzenia: 0,3 - oko dostrzega gorzej rodzaj i kształt przedmiotów ukazujących się w głębi pola widzenia, następuje obniżenie zdolności dostrzegania ruchomych źródeł światła; 0,4 - czas adaptacji oka do ciemności po olśnieniu wydłuża się o ok. 2/3; 0,5 - czas reakcji na nowe bodźce wzrokowe ulega opóźnieniu, zdolność dostrzegania ruchomych świateł obniża się o 1/3, pojawia się również opóźnienie i osłabienie dostrzegania przedmiotów na obwodzie pola widzenia. od 0,5 do 0,7 Zaburzenia sprawności ruchowej (niezauważalne osłabienie refleksu) nadmierna pobudliwość i gadatliwość, a także obniżenie samokontroli oraz błędna ocena własnych możliwości, które często prowadzą do fałszywej oceny sytuacji z jaką może spotkać się kierowca; 10 / 31

11 od 0,7 do 2,0 Zaburzenia równowagi, sprawności i koordynacji ruchowej, obniżenie progu bólu, spadek sprawności intelektualnej (błędy w logicznym rozumowaniu, wadliwe wyciąganie wniosków itp.) pogłębiający się w miarę narastania intoksykacji alkoholowej; opóźnienie czasu reakcji, wyraźna drażliwość, obniżona tolerancja, zachowania agresywne, pobudzenie seksualne, wzrost ciśnienia krwi oraz przyspieszenie akcji serca. od 2,0 do 3,0 Zaburzenia mowy (bełkotliwa), wyraźne spowolnienie i zaburzenia równowagi (chód na szerokiej podstawie, chwianie i przewracanie się), wzmożona senność; znacznie obniżona zdolność do kontroli własnych zachowań (w większości przypadków trudno jest mówić o jakimkolwiek prawidłowym samodzielnym działaniu i wykonywaniu skoordynowanych ruchów). od 3,0 do 4,0 Spadek ciśnienia krwi, obniżenie ciepłoty ciała, osłabienie lub zanik odruchów fizjologicznych oraz głębokie zaburzenia świadomości prowadzące do śpiączki. ponad 4,0 STAN ZAGROŻENIA ŻYCIA! Głęboka śpiączka, zaburzenia czynności ośrodka oddechowego i naczyniowo-ruchowego, możliwość porażenia tych ośrodków przez alkohol. OBJAWY CHOROBY ALKOHOLOWEJ Wielu ludzi mogłoby uniknąć kłopotów wynikających z nadużywania alkoholu, gdyby nauczyli się dostrzegać odpowiednio wcześnie sygnały wskazujące, że gra z alkoholem staje się zbyt ważną i niebezpieczną sprawą w życiu. Na jakie sygnały warto zwracać szczególną uwagę? OBJAWY OSTRZEGAWCZE 11 / 31

12 Niebezpieczeństwo uzależnienia od alkoholu pojawia się w chwili, kiedy człowiek zauważa, że działanie alkoholu odpręża i daje ulgę, redukuje napięcie i niepokój, osłabia poczucie winy, ośmiela, ułatwia zaśnięcie czy pobudza do działania. Stopniowo, osoba zagrożona uzależnieniem zaczyna poszukiwać, inicjować i organizować okazje do wypicia, pije z chciwością, wyprzedza kolejki, powtarzają się przypadki upicia, a także pije alkohol pomimo zaleceń lekarskich, sugerujących konieczność powstrzymywania się od picia. Wkrótce zaczyna być dumna z tego, że może wypić większą niż uprzednio ilość alkoholu (tzw. mocna głowa świadcząca o wzroście tolerancji na alkohol), ale jednocześnie pojawia się niepokój spowodowany trudnościami w odtworzeniu wydarzeń, które miały miejsce podczas picia (tzw. palimpsesty alkoholowe, "urwane filmy", "przerwy w życiorysie"). Osoby, które uprzednio piły wyłącznie w sytuacjach towarzyskich zaczynają pić samotnie i do tego w ukryciu. Coraz częściej powtarzają się przypadki prowadzenie samochodu po niewielkiej nawet ilości alkoholu. Osoba "wchodząca" w uzależnienie stara się unikać rozmów na temat swojego picia, a później reaguje gniewem bądź agresją na sygnały sugerujące potrzebę ograniczenia picia oraz w sytuacjach utrudniających dostęp do alkoholu. Kiedy zaczyna sobie zdawać sprawę z tego, że jej picie różni się od picia innych osób podejmuje "ciche" próby ograniczania picia po to, aby udowodnić sobie, że jeszcze posiada kontrolę nad piciem alkoholu. 12 / 31

13 FAZY ROZWOJU UZALEŻNIENIA FAZA 1 PICIE TOWARZYSKIE 1.picie sprawia przyjemność 2.wzrost tolerancji i ochoty na alkohol FAZA 2 OSTRZEGAWCZA 1.szukanie okazji do picia 2.inicjowanie wypijania kolejek 3.po wypiciu lepsze samopoczucie 4."dusza towarzystwa" 13 / 31

14 5.alkohol przynosi ulgę, uwalnia od napięć 6.rozpoczęte picie kończy się "urwaniem filmu" 7.próby picia ukrytego, w samotności, na kaca FAZA 3 KRYTYCZNA 1.wyrzuty sumienia "kac moralny" 2."klin" przynosi ulgę 3.zaniedbywanie rodziny 4.konflikty małżeńskie 5.nieobecności w pracy 6.usprawiedliwianie picia licznymi okazjami 14 / 31

15 7.wzrost agresywności, konflikty z prawem 8.nieregularne odżywianie się 9.zaniedbywanie wyglądu zewnętrznego 10.zaburzenia popędu seksualnego 11.picie ciągami na przemian z okresami całkowitej abstynencji dla poprawy zdrowia, udowodnienia "silnej woli" 12.składanie przysiąg abstynencji 13.poczucie pustki bezradności FAZA 4 CHRONICZNA 1.okresy długotrwałego opilstwa 15 / 31

16 2.picie poranne- "kac gigant" 3.upijanie się w samotności 4.spadek tolerancji na alkohol 5.sięganie po alkohole niekonsumpcyjne - "wynalazki", "fikołki" 6.rozpad więzi rodzinnej 7.wynoszenie rzeczy, kradzieże - w celu zdobycia alkoholu 8.degradacja zawodowa i społeczna 9.otępienie alkoholowe - "wtórny analfabetyzm" 10.alkohol staje się jedynym celem w życiu 16 / 31

17 11.psychozy alkoholowe - "delirium" 12.padaczka alkoholowa 13.choroby somatyczne - polineuropatia, marskość wątroby 14.skrajne wyczerpanie organizmu Uzależnienie od alkoholu, czyli alkoholizm, jest chorobą, która zaczyna się i rozwija podstępnie, bez świadomości zainteresowanej osoby. Polega na niekontrolowanym piciu napojów alkoholowych i może doprowadzić do przedwczesnej śmierci. Objawy tej choroby to przede wszystkim takie zjawiska, jak: Zmiana tolerancji na alkohol - Podwyższenie tolerancji ujawnia się, gdy wypicie tej samej ilości co kiedyś, powoduje słabsze niż poprzednio efekty-żeby uzyskać ten sam efekt co poprzednio, trzeba wypijać więcej niż kiedyś. Obniżenie tolerancji ujawnia się, gdy przy dawkach alkoholu mniejszych niż poprzednio, pojawiają się podobne efekty nietrzeźwości. Objawy abstynencyjne - Gdy człowiek przerywa dłuższe picie lub zmniejsza ilość wypijanego alkoholu, pojawiają się bardzo przykre objawy-niepokój i drażliwość, dreszcze i drżenie kończyn, skurcze mięśniowe, poty, nudności, a nawet zaburzenia świadomości i majaczenia. Osoba uzależniona stara się szybko usunąć te cierpienia przy pomocy alkoholu. Subiektywne poczucie łaknienia alkoholu - w miarę upływu czasu bez alkoholu, pojawiają się nieprzyjemne doznania podobne do głodu i wewnętrznego przymusu wypicia, połączonego z poczuciem paniki i obawą, że się nie wytrzyma długo bez alkoholu. 17 / 31

18 Koncentracja życia wokół picia - obecność alkoholu w życiu codziennym staje się czymś bardzo ważnym, dużo uwagi i zabiegów jest skoncentrowanych wokół okazji do wypicia i dostępności alkoholu. Utrata kontroli nad piciem - po wypiciu pierwszej porcji alkoholu, ujawnia się niemożność skutecznego decydowania o ilości wypijanego alkoholu i o momencie przerwania picia. Zaburzenia pamięci i świadomości - po wypiciu pojawiają się "dziury pamięciowe", całe fragmenty wydarzeń znikają z pamięci, mimo próby obrony pozorów rozumności i ciągłości postępowania, coraz więcej rzeczy dzieje się poza świadomością osoby uzależnionej. Nawroty picia po próbach utrzymania okresowej abstynencji - od czasu do czasu człowiek dostrzega, że picie wymyka mu się spod kontroli i próbuje udowodnić sobie i innym, że potrafi nad tym zapanować, jednak próby te przynoszą niepowodzenie ALKOHOLIZM WŚRÓD DZIECI I MŁODZIEŻY Picie napojów alkoholowych przez dorosłych jest specyficznym rodzajem gry, obarczonej pewnym stopniem ryzyka. Ale picie przez dzieci i młodzież jest prawdziwym nieszczęściem. Tymczasem coraz więcej nastolatków pije, nie tylko piwo i wino, ale również wódkę. Alkohol często bywa środkiem oszałamiającym, który toruje drogę silniejszym narkotykom. Niestety dorośli zbyt mało się tym interesują, a poza tym sami nie dostarczają dobrego przykładu. 18 / 31

19 Nie łatwo w tej sprawie podejmować działania wychowawcze. Nastolatki nieraz sięgają po alkohol właśnie dla tego, by zamanifestować swoją niezależność lub wyrazić bunt wobec dorosłych. Są także mało odporni na presję rówieśników i zdolni do robienia bardzo ryzykownych rzeczy po to, by zaimponować kolegom. Istnieją jednak sposoby, żeby pomóc dziecku nie pić. Można przeczytać więcej o nich w książce Alicji Pacewicz pt. "Jak pomóc dziecku nie pić". A oto kilka jej rad dla rodziców i wychowawców: Naucz się uważnie słuchać dziecka. Nie wystarczy samemu mówić, trzeba umieć słuchać i rozumieć. Gdy będzie mówić o swoich sprawach- staraj się przyjąć jego perspektywę widzenia świata, nie zaczynaj od razu pouczać. bądź uważny w momentach, gdy wydaje Ci się, że dziecko ma jakieś kłopoty. Okazanie zrozumienia i wsparcia w takich momentach liczy się więcej niż sto mądrych pogadanek i pouczeń. Pomóż dziecku dobrze się czuć ze sobą. Nastolatki są często nie pewne siebie. Bardzo ważne jest dla nich, gdy wiedzą, że rodzice im ufają, wierzą w ich wartość. W odpowiednich momentach okazuj dziecku swoją akceptację i aprobatę oraz licz się z jego zdaniem. Pomóż dziecku wykształcić jasny system wartości. Jasne poczucie, co jest dobre, a co złe, daje odwagę podejmowania samodzielnych decyzji i obronę przed negatywnym wpływem otoczenia. można również pomóc w zrozumieniu, które z 19 / 31

20 wartości są najczęściej zagrożone przez nadużywanie alkoholu. Pomóż dziecku radzić sobie z naciskiem kolegów Dzieci miewają ogromne trudności w opieraniu się naciskom kolegów namawiających do picia i palenia. Szczególnie trudno jest odmawiać dzieciom, dla których rówieśnicy są podstawowym punktem oparcia i odniesienia. Ustal jasno zasady dotyczące alkoholu i narkotyków. Powiedz wyraźnie dzieciom, że nie wolno im pić, palić, zażywać narkotyków. Niech znają też konsekwencję łamania zasad, które powinny jednak być dopasowane do wieku i indywidualności dziecka. Zachęcaj dzieci do zajęć zdrowych i twórczych. Czy Twoje dzieci mają dużo propozycji robienia czegoś ciekawego, przyjemnego i rozwijającego? Najlepiej, jeśli czasem będziesz także w takich zajęciach uczestniczyć. Porozmawiaj z rodzicami innych dzieci Wszyscy mają te same problemy co Ty. Pogadaj z sąsiadami, rodzicami innych dzieci ze 20 / 31

21 swego otoczenia. Gdy twoje dziecko wybiera się na prywatkę, upewnij się, że będzie tam jakaś "przyzwoitka"(dotyczy dzieci młodszych) i nie będzie żadnego alkoholu. Przygotuj się do sytuacji, w której dziecko wypije. To może się zdarzyć. Naucz się rozpoznawać oznaki wskazujące, że dziecko zaczęło eksperymentować z alkoholem. Czy wiesz na co dziecko wydaje pieniądze? Wiadomo, że dzieci, które dostają za dużo pieniędzy często wydają je na alkohol i papierosy. Stwórz okazję do tego, by mogło o tym powiedzieć i bądź rozważny przy ustalaniu sankcji. Jeżeli to się powtarza, poszukaj pomocy. Bądź dobrym przykładem. Dzieci dobrze znają obyczaje i postawy rodziców wobec alkoholu. Nie można ich oszukać głosząc zasady, które samemu się nie przestrzega. Pamiętaj, że jeśli rodzic nadużywa alkoholu, jego dziecko ma większe szanse na kłopoty z alkoholem niż inni rówieśnicy. Spróbuj więc być uważny w zabawie z alkoholem oraz: - nie wyśmiewaj się z niepijących i nie nakłaniaj innych do picia, - nie pij przed jazdą samochodem, przed pływaniem w wodzie, - nie chwal się przed dziećmi, że masz lub miałeś silną głowę, nie podziwiaj za to innych, - nie bagatelizuj przypadków upijania się innych ludzi, 21 / 31

22 - nie opowiadaj przy dzieciach zabawnych historyjek o pijaństwie, - nigdy nie proś dziecka by kupowało lub przyrządzało alkohol. ALKOHOLIZM W RODZINIE Jeżeli ktoś z członków rodziny pije w sposób chorobliwy, to cała rodzina doznaje szkody. Często można spotkać opinię, że alkoholizm jest chorobą całej rodziny i wszyscy zostają wciągnięci w bolesny, uszkadzający wir powstający wokół tego, który pije. Życie rodzinne może być poważnie zaburzone przez alkohol także wtedy, gdy ktoś z członków rodziny jest dopiero na drodze do uzależnienia się-upija się okresowo, ale nie występują u niego jeszcze w pełni objawy choroby. Szacuje się, że w Polsce około 4 do 5 milionów ludzi żyje w rodzinach alkoholowych. Jakie obszary życia rodzinnego podlegają szczególnym zagrożeniom z powodu systematycznego nadużywania alkoholu? Niszczenie życia uczuciowego. Zamiast poczucia bezpieczeństwa, zaufania i miłości, rodzina przeżywa lęk i zagrożenie, gniew i wstyd, poczucie krzywdy i poczucie winy. Brak źródeł oparcia i wzajemnej pomocy. Życie rodzinne zamiast dostarczać oparcia staje się największym obciążeniem i źródłem problemów. Utrata kontaktu i zrozumienia. Zamiast otwartości i prawdy, pojawia się coraz więcej kłamstw, manipulacji i udawania. 22 / 31

23 Izolacja od świata zewnętrznego. WSPÓŁUZALEŻNIENIE Bardzo często nadmierne picie staje się źródłem trudności finansowych i ograniczenia perspektyw bytowych całej rodziny. Członkowie rodziny próbują przystosować się do zagrażających sytuacji, tworzonych przez osobę pijącą. Takie przystosowanie pozwala na przetrwanie w trudnych i bolesnych okolicznościach. Staje się jednak pułapką, w której zostają zamknięte pragnienia normalnego i bezpiecznego życia rodzinnego. Małżonkowie i dzieci osoby uzależnionej albo rozpaczliwie próbują powstrzymać jej picie, albo rezygnują z nadziei na lepsze życie. Oznacza to często głębokie uwikłanie w chorobę alkoholową małżonka lub rodzica, które lekarze i psycholodzy nazywają współuzależnieniem. U osób współuzależnionych występują często takie zjawiska jak: Uporczywa koncentracja myśli, uczuć i postępowania wokół picia współmałżonka. Poczucie konieczności kontrolowania jego postępowania i odciągania od alkoholu oraz odpowiedzialności za niewłaściwe jego postępowanie po wypiciu. Próby ochraniania go przed konsekwencjami picia, rezygnacja z własnych potrzeb i pragnień oraz gotowość do poświęcenia siebie. Lęk przed porzuceniem i negowanie własnej wartości oraz obsesyjne zamartwianie się o przyszłe wydarzenia. 23 / 31

24 "Huśtawka emocjonalna" (rozpacz i utrata nadziei, rozczarowania i złudzenia, naiwna wiara w przyrzeczenia poprawy i poczucie skrzywdzenia). Próby dominacji i przejmowanie wszystkich obowiązków związanych z domem. Problemy seksualne i niechęć do współżycia. Złość i kłótnie wybuchające z byle powodu oraz zapadanie w stany letargu, z poczuciem beznadziejności i użalaniem się nad sobą. Bardzo trudno wyrwać się z takiego stanu. Ale jest to możliwe, nawet wtedy, gdy on (lub ona) będą pili dalej. Można ratować siebie i swoje dzieci, budować i chronić własne terytorium życiowe i psychiczne. Nie trzeba rezygnować ze wszystkiego. JAK POWINNA DZIAŁAĆ OSOBA WSPÓŁUZALEŻNIONA Sprawą decydującą i najtrudniejszą jest zrozumienie i zaakceptowanie swojej bezsilności wobec picia "swojego" alkoholika. Trzeba zrozumieć, że to jest choroba i powiedzieć sobie, że nie jestem w stanie wyleczyć go z tej choroby oraz, ze mam prawo ratować siebie i swoje własne życie. Trzeba pozwolić, by alkoholik spotkał się bezpośrednio z wszystkimi skutkami swego picia i ewentualnie wskazać drogę do placówki odwykowej. 24 / 31

25 Trzeba również pozwolić sobie na zwrócenie się z prośbą o pomoc w sprawie swojego cierpienia i zagubienia. Współuzależnienie jest trochę podobne do stanu zapalnego stopy ranionej przez gwóźdź tkwiący miesiącami w bucie, a trochę do stanu zahipnotyzowania przez złego czarownika, który zasugerował, że tego gwoździa ni można wyciągnąć. Wychodzenie z tego stanu to proces zdrowienia w sferze uczuć, myślenia i zachowania. Taką pomoc można już znaleźć w większości placówek odwykowych, które prowadzą nie tylko terapię odwykową dla alkoholików, ale również programy pomocy psychologicznej dla członków rodzin alkoholowych. Przy poradniach działają również grupy wzajemnej pomocy członków rodzin tzw. Al-anon. Członkowie rodziny alkoholowej mogą również podejmować różne działania po to, by pomóc sobie w trudnej sytuacji, mogą również próbować wpływać na alkoholika, by zaczął się leczyć. Oto krótkie przestrogi i zalecenia: Nie próbuj samodzielnie wyleczyć alkoholika-spróbuj raczej: Nie karać, nie grozić. Nie ukrywać butelek, nie wylewać alkoholu. Nie brać odpowiedzialności za alkoholika. 25 / 31

26 Nie osłaniać alkoholika, nie ukrywać szkód i wybryków. Nie pić alkoholu razem z alkoholikiem. Nie domagać się i nie akceptować nierealistycznych obietnic dotyczących zaprzestania lub ograniczenia picia. Nie posługiwać się dziećmi do wywierania wpływu na alkoholika. Co można robić: Spojrzeć prawdzie w oczy Tak! To jest ciężka choroba, nie ma co się oszukiwać; wszyscy, nawet dzieci, powinny mieć świadomość co naprawdę dzieje się w rodzinie. Zdobywać wiedzę o alkoholizmie Uważnie przeczytać ten tekst, zwrócić się po więcej informacji do najbliższej poradni odwykowej. Zrozumieć swoje uczucia Przygnębienie, gniew, poczucie krzywdy i żal, rozpacz i bezsilność są bardzo częstymi reakcjami uczuciowymi wśród członków rodzin alkoholowych. Trafne rozpoznawanie swych przeżyć będzie pomocne w uwolnieniu się z pułapki. Dobrze traktować siebie Alkoholicy często próbują obwiniać innych za swoje problemy. To nie 26 / 31

27 jest prawdą. Pamiętaj, że nie ty jesteś przyczyną jego choroby. Nikt nie będzie miał pożytku z tego, że będziesz źle o sobie myśleć. Dbać o bliskie związki Nawet wtedy gdy w domu dzieją się okropności, gdy wszystko wydaje się beznadziejne, warto pielęgnować przyjazne stosunki z dziećmi, z innymi członkami rodziny i przyjaciółmi, nie izolować się i nie zamykać w kręgu swojego nieszczęścia. Korzystać z wszelkiej dostępnej pomocy Zachęcając "Twojego" alkoholika do tego, by się leczył pamiętaj, że Ty też masz prawo korzystać z pomocy. To jest w porządku, masz szansę ratować siebie-korzystając z pomocy nie poniżasz się i nie świadczy to źle o Tobie. Mieć cierpliwość i nie rezygnować mimo powtarzających się niepowodzeń Alkoholizm rozwijał się przez wiele lat i nie uda się dokonać tu zmian w pośpiechu, jednak spróbuj, czy potrafisz określić jakie są granice Twojego godzenia się na taki sposób życia, ile jeszcze możesz wytrzymać nie zmieniając swojej sytuacji. Przygotować się do decyzji i działań Straszenie i kłótnie nie przynoszą pożytku, porozmawiaj z osobami, do których masz zaufanie i podejmij decyzję w sprawie swego przyszłego postępowania. Jeżeli alkoholik odrzuci możliwość leczenia możesz rozważać opuszczenie go lub zażądać, by on się wyprowadził. Człowiek ma prawo wycofać się z miejsca, które go niszczy. DZIECKO W RODZINIE ALKOHOLOWEJ 27 / 31

28 Dzieci, które wychowują się w rodzinach, w których ktoś nadużywa napojów alkoholowych, żyją z poczuciem zagrożenia, cierpią i uczą się szczególnych sposobów postępowania, które im utrudniają życie. Są często ofiarami przemocy psychicznej i fizycznej, a nieraz stają się również ofiarami nadużyć seksualnych. Jest ich w Polsce więcej niż 2 miliony. Wiele dzieci stara się utrzymywać w tajemnicy picie rodziców, wstydzą się, mają poczucie, że są gorsze, ale starają się chronić dobre imię rodziny, boją się i mają zaburzenia emocjonalne związane z lękiem. Ukrywają i tłumią swoje uczucia, czują się osamotnione, próbują za wszelką cenę poradzić sobie ze swoją rozpaczą i bezradnością, częściej zapadają na różne choroby, bo ich odporność jest wyczerpywana przez nieustanny stres. Wcześnie uczą się, że nie mogą polegać na swoim rodzicu i przestają ufać innym ludziom, otaczający świat wydaje się im wrogi i obcy. Niektóre dzieci biorą na siebie nadmierną odpowiedzialność za problemy rodzinne i przejmują obowiązki dorosłych, bardzo się starają naprawiać swoje błędy i zaniedbania, żeby zadowolić innych. Nie umieją się bawić. Niektóre dzieci starają się przystosować za wszelką cenę do nienormalnego i zagrażającego środowiska rodzinnego, wchłaniają w siebie destrukcję i chaos. Inne źle się zachowują i pragną w ten sposób zwrócić uwagę na siebie; mają złe stopnie, piją alkohol i zażywają narkotyki, popełniają drobne wykroczenia. Niektóre dzieci, mimo swego cierpienia starają się być opiekuńcze i przyjazne dla innych, są gotowe do poświęcania się, wkładają wiele wysiłku w pomaganiu tym, którzy cierpią i są zagubieni. 28 / 31

29 POMOC DZIECKU W RODZINIE ALKOHOLOWEJ Zbyt mało ludzi w Polsce reaguje na krzywdę w rodzinach alkoholowych i staje w ich obronie. Zbyt wielu dorosłych nie zdaje sobie sprawy, jak ich zachowania w stanie nietrzeźwości są krzywdzące dla ich dzieci. Dzieciom z rodzin alkoholowych trzeba pomagać nie tylko przez chronienie ich przed bezpośrednimi skutkami nadużywania alkoholu w rodzinie. Można im również pomagać w tym, żeby: uczyły się rozumieć, że ich rodzic jest osobą chorą, że dziecko nie jest zdolne do wyleczenia go z tej choroby i nie jest za nią odpowiedzialne, uczyły się pozytywnego stosunku do samego siebie, zadbania o siebie, umiejętności odpoczywania i zabawy, zaczęły wyrażać swoje uczucia i potrzeby, umiały prosić o pomoc i przyjmować ją od innych, dzieliły się z innymi swoimi problemami i uczyły się zaufania. POMOC Uzależnienie od alkoholu, czyli alkoholizm jest chroniczną, postępującą i potencjalnie śmiertelną chorobą. Może jednak być powstrzymana, jeżeli osoba uzależniona podejmie systematyczną terapię w placówce odwykowej. Cenną pomoc można również znaleźć w środowiskach wzajemnej pomocy, takich jak Wspólnota Anonimowych Alkoholików lub Klub abstynenta. Niestety mechanizmy tej choroby powodują, że zdecydowana większość osób nie chce się leczyć. Tylko presja, cierpienia i zagrożenia lub zewnętrzne okoliczności mogą, choć z trudem, torować alkoholikowi drogę do ocalenia. 29 / 31

30 JEDYNY SPOSÓB NA URATOWANIE ŻYCIA ALKOHOLIKA TO ABSTYNENCJA I NAUKA ZAPOBIEGANIA NAWROTOM PICIA Uzależnienie jest chorobą, która uszkadza cztery podstawowe sfery życia-fizyczną, psychiczną, społeczną i duchową. Dlatego w procesie terapii pacjenci muszą pracować nad czterema głównymi zadaniami: Trzeba uzdrowić organizm. Konieczne jest nie tylko odtrucie organizmu, ale także leczenie różnego rodzaju schorzeń spowodowanych chronicznym zatruciem, niedożywieniem, deficytem witamin i innych substancji potrzebnych do zdrowia i niszczonych przez alkohol. Konieczne są zmiany psychologiczne. Osoby uzależnione uczą się rozumienia siebie, swojego życia i swojej choroby, porządkują swoje życie uczuciowe i uczą się konstruktywnych sposobów zaspokajania swych potrzeb, pozytywnego stosunku do samego siebie oraz umiejętności potrzebnych do trzeźwego życia. Trzeba naprawić kontakty z innymi ludźmi. Pacjenci przygotowują się do odbudowy swych związków z bliskimi osobami, niszczonych przez poprzednie lata, oraz wywiązywania się z zaniedbywanych zadań społecznych i zawodowych. Konieczna jest przemiana duchowa. Trzeźwiejący alkoholicy odkrywają podstawowe wartości, które poprzednio lekceważyli i niszczyli, oraz starają się znajdować w swoim nowym życiu miejsce na realizację tych wartości, odkrywają i akceptują obecność Siły Wyższej w swoim życiu. W zdecydowanej większości przypadków, bez fachowej pomocy, osoba uzależniona nie 30 / 31

31 potrafi się uratować. Nie oznacza jednak, że powinna być zwolniona od odpowiedzialności za swoje postępowanie. Jeżeli ktoś po pijanemu narusza prawo, zasady moralne, krzywdzi innych i powoduje straty materialne, powinien za to ponosić odpowiedzialność, tak jak wszyscy ludzie. <a onclick="document.getelementbyid('id_name').style.visibility = 'visible';document.getelementbyid('id_name').style.height = 'auto';" my wyjazdów </ a > >Harmonogra 31 / 31