ZMIANY ROZPLEMOWE, NOWOTWORY

Transkrypt

1 Łacińsko-angielsko-polski słowniczek pojęć dla studentów Wydziału Lekarskiego ZMIANY ROZPLEMOWE, NOWOTWORY proliferatio proliferation rozplem differentiatio differentiation różnicowanie dysembrioplasia (hamartia) dysembryoplasia nieprawidłowe zestawienie tkanek spowodowane zaburzeniami organogenezy hamartoma hamartoma hamartia w formie odgraniczonego guza lub nowotwór łagodny złożony z nieprawidłowo zestawionych tkanek choristia choristia obecność fragmentu tkanki lub narządu w nieprawidłowym miejscu na skutek przemieszczenia się fragmentu zawiązka regeneratio regeneration odnowa (regeneracja) reparatio repair naprawa organisatio organization organizacja granulatio granulation, granulation tissue ziarninowanie, ziarnina granulatio non specifica non-specific granulation tissue ziarnina nieswoista (unspecific granulation tissue) granulatio resorptiva resorptive granulation tissue ziarnina resorpcyjna (foreign body granuloma, (ziarniniak około ciała obcego, resorptive granuloma) ziarniniak resorpcyjny) corpus alienum foreign body ciało obce cicatrix scar blizna keloid keloid bliznowiec vulnus wound rana reunio per primam intentionem healing by primary intention gojenie się (rany) przez rychłozrost reunio per secundam intentionem healing by secondary intention gojenie się (rany) przez ziarninowanie hypertrophia hypertrophy przerost hypertrophia spontanea spontaneous hypertrophy przerost samoistny hypertrophia secundaria secondary hypertrophy przerost wtórny 1

2 hypertrophia vicaria vicarious hypertrophy przerost zastępczy hypertrophia compensatoria compensatory hypertrophy przerost wyrównawczy hyperplasia hyperplasia rozrost hyperplasia compensatoria compensatory hyperplasia rozrost wyrównawczy hyperplasia nodularis prostatae benign prostatic hyperplasia rozrost guzkowy stercza (nodular hyperplasia (łagodny rozrost stercza) of the prostate) hyperplasia endometrii endometrial hyperplasia rozrost błony śluzowej jamy macicy metaplasia metaplasia metaplazja, przemiana zróżnicowanej tkanki w zróżnicowaną tkankę innego typu metaplasia planoepithelialis squamous metaplasia metaplazja płaskonabłonkowa metaplasia intestinalis intestinal metaplasia metaplazja jelitowa myositis ossificans myositis ossificans kostniejące zapalenie mięśni kataplasia kataplasia brak dojrzewania czynnościowego komórek nowotworowych przy zachowanym podobieństwie morfologicznym do komórek prawidłowych anaplasia anaplasia brak zróżnicowania komórek nowotworowych neoplasma neoplasm nowotwór neoplasma benignum benign neoplasm nowotwór łagodny neoplasma malignum malignant neoplasm (cancer) nowotwór złośliwy neoplasma malignum undifferentiated malignant nowotwór złośliwy neoplasm indifferentiatum niezróżnicowany (high-grade malignant (non differentiatum) neoplasm, G4) (n. złośliwy o wysokim stopniu złośliwości, G4) neoplasma malignum poorly differentiated n. z. nisko zróżnicowany malignant neoplasm male differentiatum (n. z. o wysokim stopniu (high-grade malignant n., G3) złośliwości, G3) neoplasma malignum moderately differentiated n. z. o pośrednim stopniu malignant neoplasm mediocriter differentiatum zróżnicowania (intermediate-grade m. n., G2) (n. z. o pośrednim stopniu złośliwości, G2) 2

3 neoplasma malignum bene differentiatum neoplasma semimalignum patomorfologia.lublin.pl well differentiated m. n. (highly differentiated m. n., low-grade m. n., G1) locally malignant neoplasm (semimalignant neoplasm) n. z. wysoko zróżnicowany (n. z. o niskim stopniu złośliwości, G1) nowotwór miejscowo złośliwy (nowotwór półzłośliwy) cellulae suspectae suspicious cells komórki podejrzane cellulae neoplasmaticae neoplastic cells komórki nowotworowe morbus neoplasmaticus neoplastic disease choroba nowotworowa cachexia neoplasmatica neoplastic cachexia wyniszczenie nowotworowe laesio praecancerosa precancerous lesion zmiana przedrakowa neoplasia intraepithelialis intraepithelial neoplasia nowotworzenie śródnabłonkowe neoplasia intraepithelialis low-grade intraepithelial n. n. śródnabłonkowe (low-grade dysplasia, mild d.) (dysplasia) gradus minoris (dysplazja) małego stopnia neoplasia intraepithelialis intermediate-grade i. n. n. śródnabłonkowe (moderate dysplasia) (dysplasia) gradus mediocris (dysplazja) średniego stopnia neoplasia intraepithelialis high-grade intraepithelial nowotworzenie neoplasia (high-grade (dysplasia) gradus maioris śródnabłonkowe (dysplazja) dysplasia, severe dysplasia) dużego stopnia carcinoma praeinvasivum carcinoma in situ rak przedinwazyjny ( intraepithelial carcinoma, ( carcinoma intraepitheliale, ( rak śródnabłonkowy, preinvasive carcinoma ) c. in situ) rak w miejscu ) carcinoma carcinoma rak (nowotwór złośliwy pochodzenia nabłonkowego) sarcoma sarcoma mięsak (nowotwór złośliwy pochodzenia mezenchymalnego) tumor tumor guz, obrzmienie infiltratio (invasio) invasion (infiltration) naciekanie infiltratio macrofocalis macrofocal invasion naciekanie wielkoogniskowe infiltratio microfocalis microfocal invasion naciekanie drobnoogniskowe infiltratio dispersa (infiltratio diffusa) diffuse invasion naciekanie rozproszone (naciekanie rozlane) implantatio implantation wszczepienie recidiva recurrence wznowa metastasis metastasis przerzut 3

4 neoplasma malignum metastaticum metastatic malignant neoplasm nowotwór złośliwy przerzutowy morbus neoplasmaticus disseminated neoplastic disease rozsiana choroba nowotworowa (generalized neoplastic disease) disseminatus (morbus (uogólniona c. nowotworowa) neoplasmaticus generalisatus) metastases lymphogenes lymphogenous metastases przerzuty drogą naczyń chłonnych lymphangiosis carcinomatosa lymphangitic carcinomatosis zajęcie naczyń chłonnych (carcinomatous lymphangitis, przez raka (zrakowacenie carcinomatous lymphangiosis) naczyń chłonnych) metastases hematogenes hematogenous metastases przerzuty drogą naczyń (blood-borne metastases) krwionośnych carcinosis peritonei peritoneal carcinomatosis rozsiew raka w otrzewnej (peritoneal carcinosis) (carcinomatosis peritonei) (zrakowacenie otrzewnej) atypia atypia atypia mitoses atypicae atypical mitotic figures nieprawidłowe podziały (atypical mitoses) mitotyczne polypus polyp polip polyposis (polypositas) polyposis polipowatość poliposis adenomatosa adenomatous polyposis polipowatość gruczolakowa of the large intestine intestini crassi (polyposis jelita grubego (a. polyposis of the colon) adenomatosa coli) adenoma adenoma gruczolak adenoma tubulare intestini crassi tubular adenoma of the large gruczolak cewkowy jelita intestine grubego adenoma tubulo-villosum tubulovillous adenoma gruczolak cewkowo-kosmkowy of the large intestine intestini crassi jelita grubego adenoma villosum i. crassi villous adenoma of the large i. gruczolak kosmkowy j. grubego a. pleomorphicum pleomorphic adenoma gruczolak wielopostaciowy of the salivary gland (a. pleomorphum) glandulae ślinianki salivariae adenoma hepatocellulare hepatococellular adenoma g. wątrobowokomórkowy adenoma folliculare glandulae follicular adenoma gruczolak pęcherzykowy of the thyroid gland thyroideae tarczycy cystadenoma cystadenoma gruczolakotorbielak papilloma papilloma brodawczak 4

5 papilloma planoepitheliale squamous cell papilloma brodawczak płaskonabłonkowy papilloma uroepitheliale urothelial papilloma brodawczak z nabłonka (transitional cell papilloma) (p. urotheliale, c. transitionale) przejściowego dróg moczowych carcinoma solidum solid carcinoma rak lity carcinoma anaplasticum anaplastic carcinoma rak anaplastyczny carcinoma scirrhosum scirrhous carcinoma rak włóknisty desmoplasia desmoplasia włóknienie zrębu stymulowane przez naciek nowotworowy carcinoma medullare medullary carcinoma rak rdzeniasty carcinoma planoepitheliale sqamous cell carcinoma rak płaskonabłonkowy carcinoma planoepitheliale keratinizing squamous cell rak płaskonabłonkowy carcinoma keratodes rogowaciejący carcinoma planoepitheliale non-keratinizing squamous cell rak płaskonabłonkowy carcinoma akeratodes nierogowaciejący carcinoma basocellulare cutis basal cell carcinoma of the skin rak podstawnokomórkowy skóry carcinoma uroepitheliale urothelial carcinoma rak z nabłonka przejściowego (transitional cell carcinoma) (c. urotheliale, c. transitionale) dróg moczowych carcinoma microcellulare small cell carcinoma rak drobnokomórkowy adenocarcinoma adenocarcinoma gruczolakorak (rak gruczołowy) adenocarcinoma mucinosum mucinous adenocarcinoma gruczolakorak śluzowy carcinoma mucocellulare (carcinoma sigillocellulare) signet ring cell carcinoma rak śluzowokomórkowy (rak sygnetowatokomórkowy) linitis plastica linitis plastica obraz makroskopowy ( leather bottle stomach ) rozległego śródściennego nacieku raka żołądka (głównie śluzowokomórkowego) z desmoplazją (obraz skórzanej butelki ) carcinoma hepatocellulare hepatocellular carcinoma rak wątrobowokomórkowy cholangiocarcinoma cholangiocarcinoma rak z nabłonka przewodów żółciowych wewnątrzwątrobowych adenocarcinoma ductale ductal adenocarcinoma gruczolakorak przewodowy of the pancreas pancreatis trzustki cystadenocarcinoma cystadenocarcinoma gruczolakotorbielakorak carcinoma ductale mammae ductal carcinoma of the breast rak przewodowy piersi 5

6 carcinoma intraductale ductal carcinoma in situ rak wewnątrzprzewodowy (carcinoma ductale in situ) (rak p. przedinwazyjny) carcinoma lobulare mammae lobular carcinoma of the breast rak zrazikowy piersi carcinoma lobulare in situ lobular carcinoma in situ rak zrazikowy przedinwazyjny carcinoma nephrocellulare renal cell carcinoma rak nerkowokomórkowy carcinoma clarocellulare renis clear cell carcinoma of the kidney rak jasnokomórkowy nerki carcinoma folliculare glandulae follicular carcinoma rak pęcherzykowy tarczycy of the thyroid gland thyroideae carcinoma papillare glandulae papillary carcinoma rak brodawkowaty tarczycy of the thyroid gland thyroideae carcinoma adenoplanoepitheliale (carcinoma adenosquamosum) adenosquamous carcinoma rak gruczołowo-płaskonabłonkowy carcinoidum carcinoid rakowiak mesothelioma mesothelioma międzybłoniak fibroma fibroma włókniak fibromatosis fibromatosis włókniakowatość fibromatosis profunda desmoid-type fibromatosis włókniakowatość głęboka (deep fibromatosis, (fibroma desmoides, (włókniak powięziowy, desmoid tumor) tumor desmoides) włókniec) dermatofibroma dermatofibroma włókniak skóry fibrosarcoma fibrosarcoma włókniakomięsak fibroadenoma mammae fibroadenoma of the breast gruczolakowłókniak piersi leiomyoma leiomyoma mięśniak gładkokomórkowy leiomyosarcoma leiomyosarcoma mięśniakomięsak gładkokomórkowy rhabdomyoma rhabdomyoma mięśniak prążkowanokomórkowy rhabdomyosarcoma rhabdomyosarcoma mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy rhabdomyosarcoma embryonale embryonal rhabdomyosarcoma mięśniakom. p. zarodkowy rhabdomyosarcoma (embryonal) botryoid mięśniakomięsak p. rhabdomyosarcoma (embryonale) botryoides (zarodkowy) groniasty rhabdomyosarcoma alveolare alveolar rhabdomyosarcoma mięśniakom. p. pęcherzykowy rhabdomyosarcoma pleomorphicum (r. pleomorphocellulare) pleomorphic rhabdomyosarcoma mięśniakom. p. pleomorficzny (mięśniakomięsak p. różnokształtnokomórkowy) 6

7 lipoma lipoma tłuszczak liposarcoma liposarcoma tłuszczakomięsak tumor lipomatosus atypicus/ atypical lipomatous tumor/ atypowy guz tłuszczakowaty/ /well differentiated liposarcoma /liposarcoma bene differentiatum tłuszczakomięsak wysoko zróżnicowany liposarcoma myxoides myxoid liposarcoma tłuszczakomięsak śluzowaty liposarcoma pleomorphicum pleomorphic liposarcoma tłuszczakomięsak pleomorficzny (l. pleomorphocellulare) (t. różnokształtnokomórkowy) haemangioma hemangioma naczyniak krwionośny haemangioma capillare capillary hemangioma n. krwionośny włośniczkowy haemangioma cavernosum cavernous hemangioma naczyniak krwionośny jamisty lymphangioma lymphangioma naczyniak limfatyczny angiosarcoma angiosarcoma naczyniakomięsak chondroma chondroma chrzęstniak chondrosarcoma chondrosarcoma chrzęstniakomięsak osteoma osteoma kostniak osteosarcoma (sarcoma osteogenes) osteosarcoma (osteogenic sarcoma) kostniakomięsak (mięsak kościopochodny) sarcoma synoviale (synovioma malignum) synovial sarcoma mięsak maziówkowy (maziówczak złośliwy) myxoma myxoma śluzak mesenchymoma malignum malignant mesenchymoma złośliwy nowotwór mezenchymalny o wielokierunkowym różnicowaniu schwannoma (neurilemmoma) schwannoma (neurilemmoma) nerwiak osłonkowy neurofibroma neurofibroma nerwiakowłókniak neurofibromatosis neurofibromatosis nerwiakowłókniakowatość paraganglioma paraganglioma przyzwojak phaeochromocytoma pheochromocytoma barwiak, guz chromochłonny nadnercza neuroblastoma neuroblastoma nerwiak zarodkowy astrocytoma astrocytoma gwiaździak meningioma meningioma oponiak naevus melanocyticus melanocytic nevus znamię melanocytowe (pigmented nevus) (naevus pigmentosus) (znamię barwnikowe) 7

8 naevus melanocyticus iunctionalis (n. m. marginalis) patomorfologia.lublin.pl junctional melanocytic nevus (marginal melanocytic nevus) znamię melanocytowe brzeżne (znamię m. śródnaskórkowe) n. melanocyticus compositus compound melanocytic nevus znamię melanocytowe złożone naevus melanocyticus dermalis dermal melanocytic nevus znamię melanocytowe skórne (n. melanocyticus intradermalis) (z. melanocytowe śródskórne) melanoma melanoma czerniak seminoma seminoma nasieniak dysgerminoma dysgerminoma rozrodczak teratoma teratoma potworniak cystis dermoidalis dermoid cyst torbiel skórzasta choriocarcinoma (chorioepithelioma) choriocarcinoma nabłoniak kosmówkowy (kosmówczak) lymphoma lymphoma chłoniak leucaemia leukemia białaczka Opracowanie: wersja łacińsko-polska J. Swatek wersja angielska K. Cięszczyk, J. Swatek 8