Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy z 1 lipca 2009 r. (Dz.U. Nr 105, poz.

Transkrypt

1 Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy z 1 lipca 2009 r. (Dz.U. Nr 105, poz. 870) Rozporządzenie określa: sposób i tryb postępowania przy ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposób ich dokumentowania, a także zakres informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy; skład zespołu powypadkowego. Mariusz Foremniak Gł. Specjalista ds. BHP

2 Art Kodeksu pracy W razie wypadku przy pracy pracodawca jest obowiązany podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie, zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym i ustalenie w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku oraz zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom. Ustalenie wypadku przy pracy jest prawem pracownika i jednocześnie obowiązkiem pracodawcy, niezależnie od tego, czy pracownik będzie dochodził świadczeń z ustawy wypadkowej. Wypadek przy pracy nie jest bowiem zdarzeniem prawnie obojętnym ani dla pracodawcy, ani dla pracownika (por. wyrok SN z dnia 14 maja 2009 r., sygn. akt II PK 282/08).

3 2 Powiadomienie o wypadku Pracownik, który uległ wypadkowi przy pracy, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala, powinien poinformować niezwłocznie o wypadku swojego przełożonego. O wypadku informuje: Poszkodowany bezpośredniego przełożonego/pracodawcę (gdy stan zdrowia poszkodowanego na to pozwala). Świadek wypadku przełożonego poszkodowanego/pracodawcę (gdy poszkodowany sam nie może tego zrobić np. poszkodowany jest nieprzytomny). Bezpośredni przełożony/pracodawca, który sam powziął wiadomość o wypadku podejmuje działania w zakresie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku.

4 3 Zabezpieczenie miejsca wypadku Zabezpieczenie miejsca wypadku obejmuje: Dopuszczenie do miejsca wypadku osób niepowołanych; Uruchamianie bez koniecznej potrzeby maszyn i innych urządzeń technicznych, które w związku z wypadkiem zostały wstrzymane; Dokonywanie zmiany położenia maszyn i innych urządzeń technicznych, jak również zmiany położenia innych przedmiotów, które spowodowały wypadek lub pozwalają odtworzyć jego okoliczności. Wato podkreślić: Czynności obejmujące konieczność zabezpieczenia wypadku uzależnione są od rodzaju wypadku/jego skutków/przyczyn. Zgodę na uruchomienie maszyn/urządzeń technicznych lub dokonanie zmian w miejscu wypadku pracodawca musi uzgodnić ze Społecznym Inspektorem Pracy (jeżeli nie ma SIP, to przedstawicielem pracowników), a w przypadku wypadku śmiertelnego, ciężkiego lub zbiorowego z właściwym inspektorem pracy i prokuratorem.

5 4, 5 i 6 Zespół powypadkowy Okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy ustala powołany przez pracodawcę zespół powypadkowy, w skład którego wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy. Wyjątki od ww. zasady określa 5 i 6: U pracodawcy, który nie ma obowiązku tworzenia służby bhp w skład zespołu powypadkowego wchodzi: pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań pracownika służby bhp, albo specjalista spoza zakładu pracy. U pracodawcy, który ze względu na małą liczbę pracowników nie może powołać zespołu w składzie dwuosobowym: w skład zespołu wchodzi pracodawca oraz specjalista spoza zakładu pracy. U pracodawcy, u którego nie działa SIP, w skład zespołu wchodzi przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia bhp. W Protokole z ustaleń okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wskazujemy funkcję jaką osoba, będąca członkiem zespołu powypadkowego pełni. Nie wskazujemy faktycznie zajmowanego stanowiska pracy w zakładzie pracy. Przykład: Jan Nowak - Specjalista ds. bhp Anna Kowalska -Społeczny Inspektor Pracy/ lub Przedstawiciel pracowników

6 7 zadania zespołu powypadkowego Niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku zespół powypadkowy jest obowiązany przystąpić do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, w szczególności: Dokonać oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych oraz zbadać warunki wykonywania pracy i inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku. Jeżeli jest to konieczne, sporządzić szkic lub wykonać fotografię miejsca wypadku; Wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala; Zebrać informacje dotyczące wypadku od świadków wypadku; Zasięgnąć opinii lekarza, a w razie potrzeby opinii innych specjalistów, w zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i skutków wypadku; Zebrać dowody dotyczące wypadku; Dokonać prawnej kwalifikacji wypadku; Określić środki profilaktyczne oraz wnioski, w szczególności wynikające z oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy, na którym wystąpił wypadek. Zespół powypadkowy jest obowiązany wykorzystać materiały zebrane przez organy prowadzące śledztwo lub dochodzenie, jeżeli materiały te zostaną mu udostępnione.

7 8 Wypadek na terenie innego zakładu pracy Ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, który miał miejsce na terenie innego zakładu pracy, dokonuje zespół powypadkowy powołany przez pracodawcę poszkodowanego, w obecności przedstawiciela, na którego terenie miał miejsce wypadek. Na wniosek pracodawcy poszkodowanego pracownika pracodawca, na którego terenie miał miejsce wypadek, może ustalić okoliczności i przyczyny wypadku, a następnie dokumentację powypadkową przekazać pracodawcy poszkodowanego pracownika celem zatwierdzenia.

8 9 Protokół powypadkowy Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku zespół powypadkowy sporządza nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wg wzoru określonego w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i pracy w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy z 16 września 2004 r. (Dz.U. Nr 227, poz. 2298). Dokonanie ustaleń okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy w terminie późniejszym niż ww. wymaga podania przyczyn tego opóźnienia w pkt. 12 protokołu powypadkowego. Protokół powypadkowy sporządza się w niezbędnej licznie egzemplarzy i wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową doręcza niezwłocznie pracodawcy w celu zatwierdzenia. Zazwyczaj liczba protokołów wynosi 3 tj. jeden egzemplarz dla poszkodowanego, jeden egzemplarz dla pracodawcy (obowiązek przechowywania dokumentacji przez 10 lat), dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w przypadku gdyby pracownik wnioskował o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy. W przypadku wypadków śmiertelnych, ciężkich lub zbiorowych liczba ta będzie większa np. z uwagi na fakt, że protokół powypadkowy powinniśmy doręczyć także Prokuraturze, Państwowej Inspekcji Pracy. Prawidłowo sporządzony protokół powypadkowy stanowi dokument urzędowy, którego treść jest dowodem tego, ze miały miejsce opisane w nim fakty oraz, że zakwalifikowano je jako wypadek przy pracy (Wyrok SN II UKN 658/98 OSNP 2000/15/594)

9 10 Zdanie odrębne Członek zespołu powypadkowego ma prawo złożyć do protokołu powypadkowego zdanie odrębne, które powinien uzasadnić. W przypadku rozbieżności zdań członków zespołu powypadkowego o treści protokołu powypadkowego decyduje pracodawca. Zdanie odrębne stanowi załącznik do protokołu powypadkowego.

10 11 Prawa poszkodowanego Zespół powypadkowy jest obowiązany zapoznać poszkodowanego z treścią protokołu powypadkowego przed jego zatwierdzeniem. Poszkodowany ma prawo zgłoszenia uwag i zastrzeżeń obowiązany pouczyć poszkodowanego. do ustaleń zawartych w protokole powypadkowym, o czym zespół powypadkowy jest Poszkodowany może zgłaszać kilka uwag i zastrzeżeń, może je zgłaszać również po podpisaniu przez niego protokołu powypadkowego. Nie może zgłaszać uwag i zastrzeżeń, gdy protokół zatwierdził już pracodawca, a przed jego zatwierdzeniem poszkodowany uwag i zastrzeżeń nie wnosił. Bywają przypadki, gdy poszkodowany lub członkowie rodziny zgłaszają uwagi, które są uwzględnione, następnie zgłaszają kolejne zespół powypadkowy powinien wówczas ustalić, że zgłaszanie kolejnych uwag nie ma wpływu na prawną kwalifikację zdarzenia, sporządzić notatkę i przedstawić dokumentację pracodawcy, który ostatecznie podejmuje decyzję, czy te kolejne już z rzędu uwagi są istotne.

11 12 Uzasadnienie, Załączniki Stwierdzenie w protokole powypadkowym, że wypadek jest lub nie jest wypadkiem przy pracy wymaga uzasadnienia. Do protokołu powypadkowego dołącza się: zapis wyjaśnień poszkodowanego, informacje uzyskane od świadków wypadku, pisemną opinię lekarza lub innych specjalistów, szkice lub fotografie miejsca wypadku, odrębne zdanie złożone przez członka zespołu powypadkowego, uwagi i zastrzeżenia poszkodowanego lub członków rodziny, inne dokumenty mające istotne znaczenia dowodowe.

12 13 Zatwierdzenie protokołu Protokół powypadkowy zatwierdza pracodawca nie później niż w terminie 5 dni od dnia jego sporządzenia. Jeżeli do treści protokołu powypadkowego zostały zgłoszone zastrzeżenia przez poszkodowanego lub członków rodziny zmarłego wskutek wypadku pracownika albo protokół nie odpowiada warunkom formalnym pracodawca zwraca niezatwierdzony protokół powypadkowy, w celu wyjaśnienia i uzupełnienia go przez zespół powypadkowy. Zespół po dokonaniu wyjaśnień i uzupełnieniu sporządza nowy protokół powypadkowy ma na to 5 dni. Do nowego protokołu powypadkowego dołącza się protokół niezatwierdzony przez pracodawcę, który jako załącznik stanowi integralną część nowo sporządzonego protokołu, W przypadku pracownika, który uległ wypadkowi na terenie innego zakładu pracy, protokół powypadkowy zatwierdza pracodawca poszkodowanego pracownika, W przypadku poszkodowanego pracownika agencji pracy tymczasowej, protokół sporządza pracodawca użytkownik, a zatwierdza go agencja pracy tymczasowej pracodawca.

13 14 Doręczenie protokołu Zatwierdzony protokół powypadkowy pracodawca niezwłocznie doręcza poszkodowanemu pracownikowi, a w razie wypadku śmiertelnego członkom jego rodziny.

14 16 Rejestr wypadków Pracodawca prowadzi rejestr wypadków przy pracy na podstawie wszystkich protokołów powypadkowych. Rejestr powinien zawierać: Imię i nazwisko poszkodowanego Miejsce i datę wypadku Informacje dot. skutków wypadku dla poszkodowaneg o Datę sporządzenia protokołu powypadkowego Stwierdzenie, czy wypadek jest wypadkiem przy pracy TAK/NIE Datę przekazania do ZUS wniosku o świadczenia z tytułu wypadku przy pracy Liczba dni niezdolności do pracy Wnioski i zalecenia profilaktyczne

15 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ