Jestem eko jestem trendy

Transkrypt

1 Jestem eko jestem trendy PODRĘCZNIK DLA NAUCZYCIELA szkoła podstawowa, klasy 4 6 Partnerzy PROGRAMU:

2 Spis treści treści: P Wstęp 1 Konspekty lekcji 3 3 Lekcja 1: Ruch to zdrowie 3 4 Lekcja 2: Człowiek jako część przyrody 3 6 Lekcja 3: Ekologiczne zakupy 3 8 Lekcja 4: Transport ekologiczny 3 10 Lekcja 5: Jak urządzić ekologiczne przyjęcie? 3 13 Pomoc dzieciom w potrzebie i edukacja lokalnej społeczności 15 Wolontariat wstęp 17 Wolontariat szkoła podstawowa, klasy Karty pracy 21 Patron honorowy programu: Minister Edukacji Narodowej Patronat honorowy Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Środowiska, Głównego Konserwatora Przyrody Janusza Zaleskiego Partnerzy PROGRAMU: Materiały stworzone w ramach programu P&G. Żyj, poznawaj, rozwijaj się., pozytywnie zaopiniowane przez doradców metodycznych nauczania przedszkolnego, wczesnoszkolnego i szkoły podstawowej. Zespół redakcyjny: Katarzyna Dulińska, Anna Jarocińska, Justyna Niewolewska, Marta Szczypek, Natalia Mileszyk Redakcja merytoryczna: Dorota Luberda Opracowanie graficzne i skład: Barbara Sadowska Okładka i ilustracje: Barbara Sadowska Korekta: Magdalena Lis-Micek Fundacja Nasza Ziemia, ul. Hoża 3 m. 5, Warszawa, Warszawa 2010 ISBN

3 stęp1 O Programie Ogólnopolski program edukacyjny P&G. Żyj, poznawaj, rozwijaj się. łączy edukację ekologiczną i obywatelską dzieci z działaniami na rzecz środowiska naturalnego. Jego celem jest stworzenie możliwości do lepszego i wielostronnego rozwoju młodych ludzi, zwłaszcza tych znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji materialnej i społecznej, oraz rozwijanie ich talentów i wiedzy, co jednocześnie przyczyni się do osiągnięcia realnych korzyści dla środowiska. Program jest częścią międzynarodowej kampanii firmy Procter & Gamble o nazwie P&G Live, Learn and Thrive. Jest ona poświęcona dzieciom w potrzebie, wspieraniu ich edukacji, a także umożliwianiu zdrowego życia i zrównoważonego rozwoju. Jestem eko jestem trendy Polska edycja programu jest realizowana w ramach partnerstwa firmy Procter & Gamble i Fundacji Nasza Ziemia i jest prowadzona w Klubach Naszej Ziemi na terenie całego kraju. Działalność klubów biorących udział w programie opiera się na realizacji jednego z czterech tematów zaproponowanych przez organizatorów: Ptasie ogrody chrońmy bioróżnorodność. Celem zajęć jest zaprojektowanie i założenie w okolicach klubu siedliska, w którym będą mogły schronić się ptaki. Woda podstawa życia. Zajęcia obejmują informacje z zakresu ochrony zasobów wodnych Ziemi. Człowiek jako część ekosystemu. Zajęcia ukazują, w jaki sposób człowiek oddziałuje na środowisko. Jestem eko jestem trendy. Zajęcia prezentują możliwość łączenia zdrowego rozwoju człowieka z dbaniem o środowisko. Dodatkowo wszystkie kluby, które zdecydowały się wziąć udział w Konkursie Grantowym realizowanym w ramach programu, mają możliwość przeprowadzenia autorskich projektów edukacji ekologicznej. Więcej szczegółów na temat programu można znaleźć na stronie artnerzy Partnerzy Fundacja Nasza Ziemia jest organizacją pozarządową założoną w 1994 roku przez Mirę Stanisławską- -Meysztowicz. Realizuje cele mające status pożytku publicznego, specjalizując się w edukacji ekologicznej i obywatelskiej. Od początku swego istnienia koordynuje w Polsce kampanię Sprzątanie świata, będącą częścią międzynarodowego ruchu na rzecz ochrony środowiska Clean up the World. W ruchu tym uczestniczy blisko 40 milionów wolontariuszy na całym świecie. Fundacja prowadzi również wspólnie z samorządami, szkołami, organizacjami, przedstawicielami świta biznesu i mediami liczne całoroczne programy na rzecz ochrony środowiska. Propagują one zintegrowaną gospodarkę odpadami, społeczne akcje zalesień, idee zrównoważonego rozwoju, wiedzę na temat zmian klimatu i wiele innych. Kluczową częścią prowadzonych działań jest edukacja ekologiczna. Więcej na Procter & Gamble to jedna z największych, międzynarodowych firm FMCG. Cztery miliardy razy dziennie marki P&G pojawiają się w życiu ludzi na całym świecie. Firma posiada jeden z najsilniejszych portfeli asortymentowych, w skład którego wchodzą godne zaufania, wiodące marki wysokiej jakości, takie jak: Pampers, Ariel, Vizir, Bonux, Always, Tampax, Pantene, Lenor, Olay, Head & Shoulders, Wella, Herbal Essences, Blend-a-med, Naturella, Oral-B, Duracell, Mach3, Gillette oraz Braun. Misją Procter & Gamble jest poprawianie jakości życia konsumentów na całym świecie przez dostarczanie produktów i usług o najwyższej jakości oraz poprzez działalność społeczną, która stanowi integralny element strategii P&G. Wszystkie podejmowane przez P&G działania odwołują się do wartości i zasad, które zostały rozwinięte i zakorzenione w kulturze organizacyjnej w ciągu ponad 170 lat istnienia firmy. Są one oparte na szacunku, uczciwości i pasji.

4 Jestem eko jestem trendy P&G. Żyj, poznawaj, rozwijaj się. program jest częścią międzynarodowej kampanii firmy Procter & Gamble o nazwie P&G Live, Learn & Thrive. Jest ona poświęcona dzieciom: wspieraniu ich edukacji, a także umożliwianiu zdrowego życia i rozwoju. Od 2006 roku kampania realizowana jest na warszawskim Targówku, od 2009 roku została rozszerzona na całą Polskę. Ideą nowej formy programu prowadzonego w Polsce jest połączenie działania na rzecz środowiska z działaniami na rzecz dzieci, zwłaszcza tych najbardziej potrzebujących, i ma on formę edukacji ekologicznej realizowanej w Klubach Naszej Ziemi na Jestem eko terenie całego kraju. Jestem eko jestem trendy 2 Celem cyklu jest wykształcenie w dzieciach postawy opartej na szacunku zarówno do człowieka, jak i otaczającej go przyrody, oraz uświadomienie im konieczności dbania o własny rozwój fizyczny. Podczas pierwszych zajęć Ruch to zdrowie dzieci dowiedzą się, jak ważne jest utrzymanie prawidłowej kondycji fizycznej i jak połączyć sport z odkrywaniem świata przyrody. Dzięki atrakcyjnym grom terenowym klubowicze w łatwy sposób będą mogli przyswoić podstawowe zasady orientacji w terenie, pakowania ekwipunku na dłuższe wycieczki, a przede wszystkim zostaną zachęceni do wnikliwej obserwacji natury podczas przebywania na jej łonie. Druga lekcja, Człowiek jako część przyrody, pomoże uświadomić dzieciom, że przyroda jest częścią naszego otoczenia i należy o nią dbać. Dzieci dowiedzą się m.in., czym jest przyroda i jaki wpływ ma działalność człowieka na stan środowiska. Poznają także podstawowe zasady dbania o przyrodę na co dzień. Podczas trzeciej lekcji Ekologiczne zakupy klubowicze nauczą się, jak dokonywać zakupów w trosce o zrównoważony rozwój. Dowiedzą się m.in., jakiego rodzaju opakowania produktów wybierać, aby zmniejszyć ilość wykorzystywanych do ich produkcji materiałów. W tym celu poznają tzw. ekoznaki i zasady segregacji odpadów oraz recyklingu. Na koniec lekcji zgłębią zagadnienie zdrowej żywności i poznają zasady zrównoważonej diety. Czwarta lekcja, Transport ekologiczny, przekaże dzieciom zasady, jak przemieszczać się, aby nie zanieczyszczać środowiska i jednocześnie dbać o własną kondycję. Dzieci będą miały okazję dowiedzieć się m.in., jaki środek transportu najbardziej szkodzi przyrodzie, jak sprawić, aby jazda samochodem była bardziej przyjazna środowisku i dlaczego warto korzystać z transportu publicznego. Celem piątej lekcji: Jak urządzić ekologiczne przyjęcie?, jest zorganizowanie przyjęcia z zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju, które dzieci przyswoiły podczas całego cyklu. Ostatnie zajęcia, Jak pomóc dzieciom w potrzebie, zapoznają dzieci z ideą wolontariatu i, poprzez zachęcenie ich do zorganizowania kilku zajęć ekologicznych dla dzieci spoza klubu, uświadomią klubowiczom konieczność pomocy potrzebującym, zwłaszcza dzieciom mieszkającym w ich najbliższej okolicy.

5 3 Konspekty lekcji Jestem eko jestem trendy do tematu: Jestem eko jestem trendy szkoła podstawowa, klasy 4 6

6 Jestem eko jestem trendy 1Lekcja 1: Ruch to zdrowie Czas spotkania: 2 godziny Cele: Przyzwyczajanie dzieci do regularnego wysiłku fizycznego. Rozwijanie umiejętności obserwowania przyrody. Wyrabianie umiejętności pakowania plecaka. Metody pracy: Gra terenowa, pogadanka z elementami ilustrowania. Formy pracy: Praca zespołowa, grupowa, pytania pomocnicze. Środki dydaktyczne: rysunek wędrowca (liczba części zależna od liczby punktów gry terenowej), plecak, karta pracy: Jakie jest moje drzewo, rzeczy do zapakowania w plecak przydatne i nieprzydatne. Przykład pakowania na wycieczkę jednodniową. Rzeczy konieczne: picie, jedzenie, coś ciepłego do ubrania, czapka/szalik, ubranie na cebulkę, skarpetki na zmianę. Przebieg lekcji Wprowadzenie: Wstęp na temat programu P&G. Żyj, poznawaj, rozwijaj się. : Informacje o uczestnictwie w programie. Tematy lekcji to ekozakupy i zdrowe żywienie, ruch to zdrowie, transport ekologiczny oraz organizowanie przyjęcia. Zaproszenie na stronę internetową programu: Pogadanka: Nauczyciel próbuje przekonać dzieci, że aby móc dbać o przyrodę, powinny same być zdrowe, dlatego ważne jest spędzanie czasu na świeżym powietrzu. N: Co trzeba robić, żeby być zdrowym? N: Żeby być zdrowym, trzeba przebywać na świeżym powietrzu, dlatego dziś pójdziemy na spacer. Co można robić na dworze? Realizacja tematu 4 Gra terenowa: Zadaniem dzieci jest wykonywanie poleceń, które są przypisane do kolejnych punktów w terenie. Liczba punktów zależna jest od inicjatywy nauczyciela, ilości czasu i wielkości terenu. Punkty nie muszą być zaznaczone. Miejsca wyznacza nauczyciel według wielkości terenu i dostępnego czasu. Po wykonaniu każdego z punktów dzieci dostają fragment układanki. Proponowane punkty w grze: Gra zmysłów wspólne szukanie czegoś, co wpływa na zmysły. Zabawa rozwija wyobraźnię i kreatywne myślenie. Dzieci wspólnie szukają elementów. Po skończonej zabawie należy porozmawiać o znalezionych skarbach i spróbować wyciągnąć wnioski (wszystko, co jest naturalne, jest ważne; najłatwiej znaleźć śmieci, bo ludzie za dużo ich wyrzucają). Lista elementów do szukania: coś, co mógłbyś pokochać, liść z naroślą, trzy różne nasiona, coś naturalnego całkowicie prostego,

7 coś, co przypomina Ci samego siebie, coś ważnego dla przyrody, coś wydającego odgłosy, odpadki zostawione przez człowieka, coś naturalnego zupełnie bezużytecznego, coś wyrzuconego, opadły liść, coś, co pachnie, coś puszystego, coś chłodnego, coś miękkiego, coś twardego, coś ostrego, coś okrągłego. 5 Jestem eko jestem trendy Małe biwaczki dzieci w ciągu określonego czasu muszą stworzyć małe obozowisko złożone z naturalnych elementów, takich jak: liście, owoce, gałązki. Przykłady: małe gałązki mogą zbudować ognisko. Patyki razem z liśćmi tworzą namiot, ogrodzenie może być zrobione z patyków, a trawy z patykami to łóżka. Po stworzeniu obozowiska dzieci dostają element układanki. Sztafeta dzieci dzielone są na grupy trzy- lub pięcioosobowe. Każda z grup znajduje patyk, wyznaczana jest linia startu/mety, na której stoi nauczyciel oraz drzewa, które dzieci mają okrążyć. Dzieci biegają kolejno od startu, okrążając drzewa, do mety. Zwycięża drużyna, która zrobi to najszybciej. Następnie dzieci dostają fragment układanki. Drzewo dzieci wybierają swoje ulubione drzewo, a następnie uzupełniają dołączoną kartę pracy Jakie jest moje drzewo. Zbieranie rzeczy na czas dzieci są dzielone na grupy i proszone o przyniesienie jak najszybciej jakiegoś elementu przyrodniczego, którym może być: kamyk, kawałek kory, trawa, liść, orzeszek. Elementy trzeba dopasować do terenu gry. Na końcu dzieci wracają do pomieszczenia i układają układankę. Pogadanka: Nauczyciel pyta dzieci o wrażenia z wycieczki. Następnie pokazuje im, jak należy pakować plecak. Ważne w czasie pakowania są dwie zasady: żeby rzeczy nie zajmowały dużo miejsca (należy je więc składać i starannie układać) oraz żeby dzieci nie zabierały niepotrzebnych rzeczy, aby plecak nie był ciężki. N: Czy podobała się Wam wycieczka? N: Czy uważacie, że ruch na świeżym powietrzu jest ważny? Dlaczego? N: Jesteśmy częścią środowiska, więc nasze dobre zdrowie jest także ważne. Jeśli będziemy chorzy, nie będziemy mogli pomagać przyrodzie. N: Czy bardzo się zmęczyliście na spacerze? N: Spójrzcie na rysunek; czy gdybyście mieli taki plecak, zmęczylibyście się bardziej? N: Jak należy pakować plecak? N: Co należy zapakować do plecaka? Nauczyciel wyjmuje plecak i każe uczniom powiedzieć, jakie rzeczy są przydatne w podróży, a jakie nie. Podsumowanie i ewaluacja: N: Czy ruch na świeżym powietrzu jest zdrowy? N: Czego nauczyliście się na dzisiejszych zajęciach? Nauczyciel prosi uczniów o ocenę, czy podobała im się lekcja (najlepiej w skali dziesięciostopniowej). Zróbmy coś dla innych proponowane działania: Zaproszenie na spacer dzieci z innej placówki. Wspólna miniolimpiada dzieci z mieszanymi składami drużyn z dwóch placówek. Możliwości pogłębiania wiedzy: Współpraca z nauczycielem WF, który pokaże dzieciom, jakie ćwiczenia są najlepsze dla dbania o zdrowie. Propagowanie turystyki wśród dzieci przez uczestnictwo w kołach turystycznych.

8 Jestem eko jestem trendy Cele: Zapoznanie z działaniami sprzyjającymi ochronie przyrody: oszczę- 2Lekcja 2: Człowiek jako część przyrody Czas spotkania: 60 minut dzanie wody, energii oraz segregowanie odpadów. Uświadomienie, czym jest przyroda. Wskazanie roli i wpływu człowieka na środowisko. Metody pracy: Pogadanka, gra dydaktyczna, tworzenie plakatu. Formy pracy: Pytania pomocnicze, praca zespołowa, grupowa. Środki dydaktyczne: dwa duże kartony do rysowania, małe karteczki z napisanymi formami ochrony środowiska. Przebieg lekcji Wprowadzenie pogadanka: Nauczyciel pokazuje dzieciom, że przyroda jest obecna także w najbliższym otoczeniu. N: Co to jest przyroda? N: Czy w naszym otoczeniu jest przyroda? N: Jaka przyroda jest w okolicy Waszego domu? Realizacja tematu 6 Gra dydaktyczna rola człowieka w środowisku: Na kartonie rysowane są dwa koła, jedno w drugim. W najmniejszym wpisywane są imiona dzieci. Na zewnątrz okręgów dzieci rysują naturalne elementy przyrody idealne środowisko (góry, jeziora, drzewa, pola, zwierzęta, rośliny itd.), w środkowym okręgu rysują to, co dzieli ludzi od narysowanej przyrody (przemysł, budynki, elementy antropogeniczne). Ostatnim etapem jest zapytanie dzieci, w jaki sposób mogą zbliżyć się do przyrody, niwelując wpływ elementów ze środkowego okręgu. Pogadanka: N: Po co potrzebna nam jest przyroda? Uczniowie wymieniają, do czego człowiek używa środowiska przyrodniczego, np. pozyskiwanie produktów spożywczych, ubrań. N: Wszystko, czego używamy w przyrodzie, wraca do niej, gdy to zużyjemy. Zasoby przyrody są skończone, i kiedyś powtórnie użyjemy tych rzeczy, które wyrzuciliśmy. Dlatego powinniśmy oddać te elementy przyrodzie w jak najlepszym stanie. Powinniśmy zachować równowagę między działaniem ludzi a środowiskiem. Plakat jak chronić przyrodę? Dzieci dostają do uzupełnienia plakat, na którym wymieniono trzy kategorie: oszczędzanie energii, oszczędzanie i ochrona wody oraz przetwarzanie i odpady. Dzieci dostają karteczki, na których mają napisać dowolny sposób ochrony przyrody i dopasować go do odpowiedniej kategorii. Następnie przyklejają karteczki na plakat. Można go powiesić w pomieszczeniu, gdzie odbywają się spotkania klubu. Kategorie i dopasowane do niech sposoby ochrony przyrody: Oszczędzanie energii wyłączaj niepotrzebne oświetlenie, stosuj żarówki energooszczędne, zamykaj

9 7 lodówkę, wyłączaj niepotrzebne urządzenia, nieużywaną ładowarkę, gotuj tylko potrzebną ilość wody. Oszczędzanie i ochrona wody zakręcanie kranów w czasie mycia zębów, uszczelnienie kranów i instalacji, prysznic zamiast kąpieli w wannie, pranie wypełnionej pralki. Przetwarzanie i odpady segregowanie odpadów. Oddzielnie wyrzucaj szkło bezbarwne (pojemnik biały) i kolorowe (pojemnik zielony), plastik i metale (pojemnik żółty), a także papier (pojemnik niebieski). Sprzęt elektroniczny zwracaj do sklepu. Baterie wyrzucaj do odpowiednich pojemników. Nie wylewaj do zlewów czy ubikacji substancji niebezpiecznych. Używaj kartki papieru z obu stron, bierz na zakupy torby wielokrotnego użytku. Podsumowanie i ewaluacja: Nauczyciel zadaje pytania. N: Co to jest przyroda? N: Czy można chronić przyrodę przebywając w domu? W jaki sposób? N: Czy podobały się Wam zajęcia? (niech uczniowie ocenią je w skali od 1 do 10). Jestem eko jestem trendy Wstęp do następnych zajęć: Dzieci na następne zajęcia mają przynieść opakowania od różnych produktów. Zróbmy coś dla innych proponowane działania: Aukcja prac plastycznych. W ramach zajęć plastycznych dzieci mogą wykonać prace na tematy ekologiczne. Temat prac może być dowolny lub ściśle związany z tematem Jestem eko, jestem trendy. Proponowane tematy: Jak chronić przyrodę na co dzień Przyroda wokół mojego domu Moje wymarzone miejsce na wakacje Prace należy zgromadzić na wystawie. Na aukcję można zaprosić rodziców dzieci, nauczycieli, osoby z innej klasy i ich rodziny. Zgromadzone pieniądze mogą posłużyć samej placówce, na przykład na zakup sprzętu, lub wspomóc inny ośrodek zrzeszający dzieci w potrzebie. Możliwości pogłębiania wiedzy: Wycieczka do sortowni odpadów lub centrum recyklingu.

10 Jestem eko jestem trendy 3Lekcja 3: Ekologiczne zakupy Czas spotkania: 75 minut Cele: Podkreślenie znaczenia wyborów w czasie zakupów. Przekazanie informacji o znakach ekologicznych na produktach. Wskazanie, jakie produkty należy wybierać, aby było ekologicznie i zdrowo. Metody pracy: Pogadanka, gra dydaktyczna, tworzenie plakatu edukacyjnego. Formy pracy: Pytania pomocnicze, praca zespołowa, grupowa. Środki dydaktyczne: kartony do tworzenia plakatów, opakowania po produktach, informacja o znakach ekologicznych. Przebieg lekcji Wprowadzenie pogadanka (nawiązanie do poprzednich lekcji): Nauczyciel przypomina dzieciom o konieczności segregowania odpadów. N: Na poprzednich zajęciach przypomnieliście sobie, co trzeba robić ze śmieciami. Opowiedzcie, proszę. N: Czy zużyte opakowania są śmieciami? N: Opakowania są częścią przyrody, dlatego należy dbać, żeby wróciły do przyrody, nie zanieczyszczając jej. Można je przetwarzać, gdy są posegregowane. Czy opakowań powinno być dużo? Realizacja tematu 8 Konkurs na najlepsze opakowanie: Analizowane są trzy aspekty opakowań. Dzieci proszone są o wyjęcie opakowań i zgromadzenie ich w jednym miejscu. Analiza wielkości opakowania. Dzieci mają ustawić opakowania w kolejności od największego do najmniejszego według objętości. N: Jakie opakowania są lepsze dla środowiska? Porównajcie objętość z wielkością opakowania. N: Które opakowania są lepsze dla środowiska? Uczniowie odpowiadają, które według nich są lepsze. N: Lepsze są opakowania, które są większe, bo na tę samą objętość produktu przypada mniej opakowania w porównaniu z mniejszymi. Analiza trwałości i możliwości ponownego wykorzystania. Dzieci sprawdzają, czy opakowania, które przynieśli, można jakoś wykorzystać. Wymyślają, co można z nich zrobić (dekoracje itp.). N: Jakie opakowania są lepsze? Trwałe czy jednorazowe? N: Jakich toreb należy używać: jednorazowych czy wielokrotnego użytku? Dlaczego? Analiza składu opakowania. Dzieci mają za zadanie podzielić opakowania na grupy według ich składu (papier, plastik, metal, szkło, opakowania mieszane). Następnie dzieci mają powiedzieć, do jakiego pojemnika wyrzucane są odpady. N: Czy wszystkie opakowania mogą zostać przetworzone? N: Opakowania, które mają mieszany skład, nie mogą zostać wyrzucone do pojemników, dlatego nie są poddawane recyklingowi. Takie opakowania nie są ekologiczne. N: Czy podział na różne rodzaje opakowań był prosty?

11 9 N: Czy jest na opakowaniach coś, co może nam w tym pomóc? Czy jest tam coś narysowane? Uczniowie szukają na opakowaniach znaków, które mają pomóc w odczytaniu składu. N: Na opakowaniach narysowane są znaki, które informują o produkcie oraz opakowaniu ekoznaki. Obejrzyjcie opakowania i powiedzcie, jakie są na nich znaki. Uczniowie pokazują znaki, które nauczyciel na bieżąco wyjaśnia. Nauczyciel pokazuje niewymienione do tej pory, a ważne według niego znaki. Podsumowanie: N: Jakie produkty należy wybierać, żeby nie produkować dużo śmieci i żeby dało się je przetworzyć? Nauczyciel powinien podkreślić znaczenie ekoznaków oraz wybieranie produktów w pojedynczych opakowaniach. Jestem eko jestem trendy Tworzenie plakatu informacyjnego ekoznaki: Dzieci mają wybrać ekoznaki, które będą chciały umieścić na plakacie. Ich zadaniem jest wykonanie plakatu promującego ekoznaki, które uznały za najważniejsze. Następnie tworzą jeden lub wiele plakatów informujących o znakach. Z okazji Dnia Ziemi dzieci mogą zorganizować happening informacyjny. Pogadanka jakie produkty należy wybierać? Nauczyciel prowadzi pogadankę, przekazując następujące informacje: nie należy kupować zbędnego jedzenia, które potem będzie zmarnowane i wyrzucone, im mniej wyrzuconych opakowań, tym mniej śmieci. W przypadku jedzenia wskazuje, że bardziej ekologiczne są produkty lokalne, ponieważ nie muszą być dodatkowo konserwowane, żeby przetrwać podróż, mają mniej konserwantów. Nie są transportowane z daleka, więc jest mniej samochodów i mniej spalin. N: Czy zdarzyło się Wam wyrzucić jedzenie, którego nie chcieliście zjeść? N: Jak myślicie, jakie produkty spożywcze są bardziej ekologiczne? Produkowane przez ludzi mieszkających w naszej okolicy czy sprowadzane z dużych odległości? Mapa myśli jaka żywność jest zdrowa? Dzieci razem z nauczycielem tworzą mapę myśli dotyczącą zdrowego odżywiania. Rysują koło na kartonie, w środku wpisują hasło: zdrowa żywność, potem wpisują skojarzenia przy pomocy nauczyciela, który porządkuje skojarzenia w kategorie. Do skojarzeń mogą służyć przyniesione opakowania. Przykładowe kategorie: rodzaje jedzenia: owoce, warzywa, mało słodyczy, chude mięso, odpowiednio zrównoważone, mleko, jakość żywności: umyte, naturalne, produkcja: ekologiczna, bez konserwantów, bez barwników sztucznych. Podsumowanie i ewaluacja: N: Mamy wpływ na to, co kupujemy i jemy. Co jest ważne przy zakupach? Nauczyciel prosi dzieci o ocenę lekcji w skali od 1 do 10.

12 Jestem eko jestem trendy 10 Wstęp do następnej lekcji: Nauczyciel informuje dzieci, że na następnych zajęciach będą rozmawiali o różnych rodzajach transportu. Samochody wydzielają szkodliwe gazy oraz pyły. Żeby udowodnić, że w powietrzu unoszą się pyły, nauczyciel w obecności uczniów umieszcza w pobliżu drogi plastikowy kubek z naklejoną zamiast wieczka dwustronną taśmą klejącą. Po pewnym czasie na taśmie osadzą się zanieczyszczenia. Zróbmy coś dla innych proponowane działania: Sugerowany jest happening informacyjny o znakach umieszczanych na produktach, czyli ekoznakach. Może on odbyć się na terenie placówki, w której działa klub lub innej jeśli głównymi uczestnikami happeningu mają być dzieci z innej placówki. Możliwości pogłębiania wiedzy: Spotkanie z lokalnym producentem żywności, który może przedstawić dzieciom proces produkcji. Spotkanie z rolnikiem, który produkuje żywność ekologiczną, wizyta w gospodarstwie ekologicznym. 4Lekcja 4: Transport ekologiczny Czas spotkania: 60 minut Cele: Wskazanie zdrowych i ekologicznych środków transportu. Wyjaśnienie, czym są spaliny. Wyjaśnienie, dlaczego ważne jest wykorzystywanie ekologicznych środków transportu. Metody pracy: Pogadanka, tworzenie plakatu ekologicznego, doświadczenie Formy pracy: Pytania pomocnicze, praca zespołowa, grupowa

13 Środki dydaktyczne: małe karteczki na zapisywanie pomysłów uczniów, karton do tworzenia plakatu, słoik z dwutlenkiem węgla, świeczka, kubek z taśmą klejącą umieszczony w okolicach drogi tydzień wcześniej. Przebieg lekcji 11 Wprowadzenie pogadanka: Nauczyciel opowiada dzieciom historię o tym, czym się różni powietrze na wsi od powietrza w mieście (np. dzieci mieszkające na wsi wybrały się na wycieczkę do miasta jak się czuły, jakie różnice widziały i odwrotnie, dzieci z miasta pojechały na wieś). Potem nauczyciel zadaje pytania. Wspomina o spalinach zawierających dwutlenek węgla, pyły, które są szkodliwe dla człowieka i środowiska. N: Gdzie jest czystsze powietrze? Dlaczego? N: Co wydzielają samochody? N: Czy to jest szkodliwe? Jestem eko jestem trendy Realizacja tematu Pogadanka: N: Jak można się przemieszczać? Dzieci wymieniają różnego rodzaju sposoby przemieszczania się. Pomysły dzieci są zapisywane lub rysowane na małych kartkach. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy, przydzielając im środki transportu. Potem nauczyciel zadaje pytania, a dzieci odpowiadają, która grupa ma taki środek. Na koniec nauczyciel dochodzi do pojęcia transportu ekologicznego. N: Kiedy wykorzystujemy tylko swoją siłę? N: Kiedy najbardziej szkodzi się środowisku? N: Jak myślicie, jak jest najlepiej dla środowiska? N: Co jest dla nas najzdrowsze? Jak się przemieszczać, gdy mamy się dostać gdzieś blisko? N: Jesli trzeba pojechać gdzieś daleko jakie pojazdy mogą przewieźć najwięcej pasażerów? N: Jakie pojazdy mogą przewozić mniej pasażerów? N: Jak trzeba pojechać gdzieś daleko, czym powinniśmy jeździć, żeby zużywać jak najmniej paliwa? Tworzenie plakatu ekologiczny transport: Stworzone karteczki ze sposobami przemieszczania się umieszczane są przez uczniów w odpowiednich kategoriach. Kategorie: ekologicznie i zdrowo: rower, na piechotę, żaglówka, łódź wiosłowa, sanie, na koniu, ekologicznie: autobus, pociąg, autokar, statek, prom, nieekologicznie: samochód osobowy, ciężarówka, samolot, motorówka, rakieta, motor, skuter, helikopter. Plakat umieszczany jest w widocznym miejscu spotkań dzieci. Doświadczenie 1 Czy dwutlenek węgla naprawdę istnieje? Do przygotowania: Słoik z dwutlenkiem węgla należy włożyć do słoika świeczkę, zapalić ją i zakręcić słoik, odczekać, aż świeczka zgaśnie, odkręcić słoik, wyjąć świeczkę. Mieszanina gazów jest cięższa od powietrza, więc nie wyleci ze słoika. Następnie zakręcamy słoik. Świeczka do zapalenia na lekcji. Nauczyciel tłumaczy, że samochody wydzielają gaz dwutlenek węgla. Jeśli jest go w powietrzu za dużo, powoduje, że wzrasta temperatura na Ziemi i zmienia się klimat. Nauczyciel tłumaczy, że w wyniku spalania, do którego potrzebny jest tlen, powstaje energia, która porusza samochody. Ale powstaje także dużo dwutlenku węgla. Nauczyciel pyta dzieci, co można zrobić, aby samochodów było mniej. Tłumaczy, że rozsądnie jest korzystać ze środków transportu, wybierać transport ekologiczny.

14 Jestem eko jestem trendy Doświadczenie 2 Co poza gazami wydzielają samochody i co nam szkodzi? N: Samochody wydzielają także pyły. Mogą dostawać się do układu oddechowego człowieka i drażnić go. Tydzień temu wystawiliśmy blisko drogi kubeczek z taśmą klejącą. Zobaczcie, czy coś przyczepiło się do taśmy klejącej? Uczniowie analizują zabrudzoną taśmę. N: Zabrudzenie to pyły wydzielane przez pojazdy. Nie widać gołym okiem, ale są w powietrzu, które wdychamy. Im więcej samochodów, tym więcej pyłów. Co można zrobić, żeby tego pyłu było coraz mniej? Na koniec nauczyciel może wspomnieć o ekopaliwach. 12 Podsumowanie i ewaluacja: Nauczyciel prosi uczniów, żeby narysowali ekologiczny środek transportu, a potem mają powiedzieć, co narysowali. Na koniec prosi o ocenę lekcji w skali od 1 do 10. Zróbmy coś dla innych proponowane działania: Festyn zorganizowany z okazji Dnia Ziemi. Festyn można urządzić dla dzieci i ich rodzin w placówce edukacyjnej. Dzieci mogą przygotować wystawę prac plastycznych promujących ekologiczny transport, a także zorganizować przedstawienie dla innych dzieci, dotyczące ochrony środowiska. Możliwości pogłębiania wiedzy: Poszukanie w Internecie informacji o transporcie ekologicznym.

15 5 13 Lekcja 5: Jak urządzić ekologiczne przyjęcie? Czas spotkania: 2 3 godziny Cele: Zaplanowanie i zorganizowanie przyjęcia w oparciu o zasady, jakie zostały przedstawione na poprzednich zajęciach. Wykorzystanie w praktyce zdobytych informacji. Sprawdzenie przyswojenia informacji przez uczniów. Metody pracy: Robienie zakupów, przygotowywanie posiłku, prezentacja prac plastycznych, organizowanie przyjęcia. Jestem eko jestem trendy Formy pracy: Praca grupowa, zbiorowa. Przygotowanie: Przyjęcie można przygotować na wiele sposobów. Jego przygotowanie powinno składać się z następujących etapów. 1. Zaproszenia w przyjęciu mogą uczestniczyć wyłącznie uczniowie, jednak może to być także okazja do spotkania się z innymi dziećmi z tej samej szkoły lub drużyny. W takich sytuacjach bardzo cenne jest zaproszenie rodziców, którzy mogą pomóc w przygotowaniach. Ważne jest zaplanowanie, ile osób będzie na przyjęciu. Bardzo dobrym pomysłem jest zaproszenie lokalnych mediów. 2. Zaplanowanie menu powinno być zdrowe, smaczne i dostosowane do liczby osób. W planowaniu menu powinny uczestniczyć dzieci, jednak to nauczyciel podejmuje ostateczną decyzję oraz tworzy listę produktów, które będą potrzebne. Należy uwzględnić także ilość jedzenia i liczbę osób, jaka będzie uczestniczyć w przyjęciu, żeby jedzenie nie zmarnowało się. Podstawowe zasady: zdrowe jedzenie, proste produkty, jak najmniej przetworzone, lokalni producenci, produkty z domowego ogródka, potrawy do przygotowania samemu, a nie gotowe, bez barwników i konserwantów, mozna przynieść słodycze, jednak należy pamiętać, żeby były jak najbardziej naturalne, jak gorzka czekolada, ciasta zrobione domowym sposobem. 3. Zakupienie produktów najlepiej, jeśli produkty będą wybierane przez dzieci według zasad, których się nauczyły. W tym przypadku ważne są także opakowania. Należy zwrócić uwagę na to, żeby dzieci same wybierały i analizowały każdy produkt. 4. Przygotowanie posiłku powinno odbyć się wspólnie z dziećmi. 5. Udekorowanie: dekoracje ze zużytych opakowań, obrus lub serwetki z materiału, a nie papierowe serwetki jednorazowego użytku, naczynia najlepiej szklane lub ceramiczne wielorazowego użytku (np. pożyczone ze stołówki). 6. Przygotowanie atrakcji dla dzieci: pokaz prac plastycznych dotyczących ekologii, prezentacja plakatów o treściach ekologicznych, pokaz prac na temat miejsc przyrodniczych (fragment przyrody blisko domu z zajęć na temat Człowiek jako część przyrody ), prezentacja posterów informujących o ekologicznym transporcie, jak chronić przyrodę oraz ekoznakach, konkursy dotyczące wiedzy ekologicznej. 7. Zakończenie i sprzątanie segregacja śmieci, sprzątanie wspólnie z dziećmi. Przykładowe menu: sałatki zrobione ze świeżych produktów lokalnych, kanapki, owoce.

16 Jestem eko jestem trendy 14 Konkurs ekologiczny: Pytania: Co należy robić z odpadkami, których do niczego nie da się użyć? Odpowiedź: segregować. Co mogą oznaczać ekoznaki? Wymień pięć ekologicznych środków transportu. Odpowiedź: rower, żaglówka, łódź wiosłowa, sanie, autobus, pociąg, autokar, statek, prom. Co należy zapakować do plecaka na wycieczkę jednodniową? Odpowiedź: ubrania, picie, jedzenie. Jakie opakowania są najlepsze: duże czy małe? Odpowiedź: duże. Jakie jedzenie jest niezdrowe? Odpowiedź: słodycze, słodkie napoje, fast food. Co to jest przyroda? Odpowiedź: naturalne elementy dookoła nas, drzewa itd. Jak można oszczędzać energię? Podaj dwa przykłady. Odpowiedź: wyłączać niepotrzebne oświetlenie, stosować żarówki energooszczędne, zamykać lodówkę, wyłączać niepotrzebne urządzenia. Jak można oszczędzać wodę? Podaj dwa przykłady. Odpowiedź: zakręcać krany w czasie mycia zębów, uszczelniać krany i instalacje, brać prysznic zamiast kąpieli w wannie, robić pranie przy wypełnionej pralce. Do jakiego pojemnika trzeba wyrzucić plastik? Odpowiedź: żółtego. Proponujemy, żeby dzieci zrobiły wspólnie nagrodę, którą można wygrać w konkursie, np. ekoludzika ze zużytych opakowań, pomalowanego farbami. Zróbmy coś dla innych proponowane działania: Zaproszenie na przyjęcie dzieci z innych placówek. Możliwości pogłębiania wiedzy: Wycieczka. Na zakończenie programu można zorganizować wycieczkę dla dzieci z placówki, przy której działa klub lub dla dzieci z innej placówki, w jej trakcie klubowicze będą grali role przewodników ekologicznych dla swoich rówieśników. W zależności od możliwości finansowych, można połączyć spacer z grą terenową w okolicach placówki edukacyjnej lub zorganizować dalszy wyjazd. Wspólny spacer ma na celu pokazanie dzieciom spoza klubu, że przebywanie na świeżym powietrzu może być bardzo atrakcyjne i że warto odkrywać tajemnice otaczającego nas środowiska przyrodniczego. Na spacerze można podzielić dzieci na drużyny i zorganizować grę terenową według punktów zamieszczonych w temacie Ruch to zdrowie. Dalszy wyjazd powinien być połączony z przekazywaniem wiedzy krajoznawczej i promowaniem aktywnej turystyki. Dobrym pomysłem jest wycieczka do parku krajobrazowego lub narodowego i spotkanie z pracownikami parku, którzy mogą w bardzo ciekawy sposób opowiedzieć o środowisku przyrodniczym. Bliski kontakt z przyrodą uwrażliwia dzieci na jej piękno.

17 Edukacja 15 Pomoc dzieciom w potrzebie i edukacja lokalnej społeczności Głównym celem programu P&G. Żyj, poznawaj, rozwijaj się. jest osiągnięcie korzyści dla środowiska naturalnego oraz edukacja ekologiczna i obywatelska dzieci. U podstaw programu leży pomoc dzieciom w potrzebie, dlatego zależy nam, aby informacje o działalności klubu dotarły do jak najszerszego ich grona. Proponujemy skontaktować się z najbliższym ośrodkiem zrzeszającym takie dzieci i nawiązać współpracę. Sugerujemy, aby klub zorganizował w czasie realizacji niniejszego tematu co najmniej dwie akcje skierowane do dzieci. W konspektach na poprzednich stronach, przy każdej lekcji w punkcie Zróbmy coś dla innych znajdują się propozycje takich działań. Proponujemy także przeprowadzić zajęcia na temat wolontariatu, aby dzieci zrozumiały jego ideę. Jestem eko jestem trendy W jaki sposób organizować wydarzenia dla dzieci spoza klubu? Doskonałym sposobem propagowania idei ekologicznej w społeczeństwie jest organizowanie wydarzeń, które docierają do szerszej grupy osób. Najlepszym odbiorcą działań klubu z pewnością będą dzieci w wieku zbliżonym do wieku klubowiczów. Wydarzenia te powinny odbywać się w odpowiednim czasie, np. w dniach związanych z datami ekologicznymi, aby propagować wiedzę ekologiczną w świadomości dzieci. Ważne elementy: udokumentowanie wydarzenia, np. za pomocą zdjęć, przygotowanie miejsca, zaplanowanie wydarzenia, zdefiniowanie zaproszonej grupy, wcześniejsze wysłanie zaproszeń, uporządkowanie miejsca po zakończeniu wydarzenia, ewentualne zorganizowanie sponsorów. 1. Organizowanie festynu W ramach dzielenia się przez klubowiczów zdobytym na lekcjach doświadczeniem z innymi dziećmi proponujemy zorganizować festyn, który będzie wspaniałą zabawą dla dzieci w każdym wieku. Najlepszym miejscem na przeprowadzenie akcji dla dzieci jest najbliższe otoczenie placówki. Pozwala to dzieciom, szczególnie młodszym, swobodnie włączyć się w organizację, co jest bardzo ważne. Możliwe elementy festynu: przedstawienie, konkursy dla dzieci, sesja plakatowa, prezentacje proekologicznych zachowań, wystawa prac plastycznych, sprzątanie najbliższej okolicy, zakładanie ogrodów, gry i zabawy edukacyjne, zapoczątkowanie regularnej zbiórki surowców wtórnych, zielony pochód z okazji święta, np. Dnia Ziemi. W organizowaniu samego festynu ważne jest: Odpowiednie zaplanowanie programu. Na każdą aktywność należy przeznaczyć wystarczającą ilość czasu, uwzględniając wiek dzieci. Zachęcenie dzieci do pomocy w organizacji festynu w zależności od wieku ich poziom zaangażowania może być różny. Znalezienie i zarezerwowanie miejsca. Jeśli jest to placówka edukacyjna, należy zawiadomić dyrekcję szkoły. W przypadku wyboru miejsca poza placówką, trzeba zarezerwować to miejsce. Może to być np. miejscowy dom kultury lub park czy skwer.

18 Jestem eko jestem trendy 16 Zawiadomienie dyrekcji i rodziców w przypadku organizowania festynu poza placówką edukacyjną. Zaproszenie przedstawicieli lokalnych mediów. Umieszczenie plakatów informacyjnych w widocznych miejscach. Jeśli planowany jest duży festyn, lepiej zamieścić je poza placówką edukacyjną. Wcześniejsze określenie programu, miejsca i czasu, a następnie podanie ich do wiadomości dzieci i ich rodziców. Konieczne jest zaplanowanie sprzątania i wyznaczenie osób, które tym się zajmą po festynie. 2. Organizowanie happeningu Najważniejsze elementy organizacji, podobnie jak w przypadku festynu, to: Zaplanowanie i przygotowanie tematu. Należy ustalić, co akcja ma przekazać, a potem przygotować plakaty lub inne widoczne środki przekazu. Wcześniejsze określenie programu, miejsca i czasu, a następnie podanie ich do wiadomości dzieci i ich rodziców. Przygotowanie programu lub przedstawienia. Zachęcenie dzieci do pomocy w organizacji happeningu: w zależności od wieku ich poziom zaangażowania może być różny. Znalezienie miejsca i, jeśli to konieczne, uzyskanie pozwolenia. Może to być np. miejscowy dom kultury lub park czy skwer na organizację happeningu na świeżym powietrzu. Zawiadomienie władz prawdopodobnie konieczne będzie uzyskanie zezwolenia. Zaplanowanie sprzątania po imprezie. Zaproszenie przedstawicieli lokalnych mediów. Umieszczenie plakatów informacyjnych. Szczególnie zachęcamy do organizacji happeningów dla pozostałych dzieci z własnej placówki najlepszym miejscem w takim przypadku będzie sama placówka. Jeśli myślimy też o innych uczestnikach, odpowiednie jest ruchliwe miejsce. Dobrze, gdyby miejsce to było w niewielkiej odległości od placówki edukacyjnej. Pozwala to dzieciom, szczególnie młodszym, swobodnie włączyć się w organizację.

19 Wstęp17 Wolontariat wstęp Jednym z celów programu P&G. Żyj, poznawaj, rozwijaj się. jest pomoc dzieciom w potrzebie, dlatego istotnym założeniem projektu jest rozbudzenie w klubowiczach chęci do niesienia bezinteresownej pomocy innym i uświadomienie dzieciom, jak ważne jest, oparte na zasadach wolontariatu, angażowanie się w sprawy społeczności lokalnej w dzisiejszych czasach. Zajęcia dotyczące wolontariatu mają przede wszystkim przedstawić dzieciom, czym jest wolontariat i dlaczego warto być wolontariuszem. Mają także zachęcić je do włączania się w akcję niesienia pomocy innym ludziom. Propozycje działań, jakie można zorganizować w ramach pomocy, dołączone są do konspektów lekcji w punkcie Zróbmy coś dla innych. Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z nimi. Sugerujemy zorganizowanie dwóch lub trzech tego rodzaju działań w trakcie trwania programu. Jestem eko jestem trendy Czym jest wolontariat? Wolontariat to świadoma, dobrowolna i bezpłatna praca, świadczona na rzecz innych bądź całego społeczeństwa, wykraczająca poza związki rodzinne czy przyjacielskie. Wolontariat jest podstawą społeczeństwa obywatelskiego, w którym ludzie sami przejmują odpowiedzialność za ważne społecznie kwestie. Ludzie działający jako wolontariusze są otwarci na potrzeby innych, lepiej pracują w grupie i umieją stawiać sobie długofalowe cele. Często też wolontariat wspomaga rozwój takich cech, jak kreatywność, odpowiedzialność czy empatia, niejednokrotnie pomaga też sprecyzować swoje zainteresowania i rozwijać pasje. Okres nauki bardzo sprzyja kreowaniu postaw altruistycznych, gdyż dzieci cechuje duża otwartość i łatwość podejmowania nowych wyzwań, co sprzyja zaangażowaniu się w wolontariat i kontynuowaniu tej działalności przez długie lata. Słowa wolontariat zaczęto używać w latach 60. XX wieku i pochodzi ono od łacińskiego słowa volontarius ochotniczy, dobrowolny. Ministerstwo Edukacji Narodowej w Strategii Państwa dla Młodzieży na lata uznało upowszechnianie wolontariatu wśród dzieci i młodzieży za jedno z priorytetowych zadań w obszarze polityki ds. młodzieży. Więcej informacji można znaleźć na stronie Centrum Wolontariatu:

20 Jestem eko jestem trendy Wolontariat szkoła podstawowa, klasy 4 6 Cele: Poznanie definicji słowa wolontariat. Zapoznanie z podstawowymi zasadami wolontariatu w kontekście innych działań społecznych. Uwrażliwienie uczestników na kwestię jakości świadczonej pomocy i odpowiedzialności. Metody pracy: Burza mózgów, drama, pogadanka, metoda kuli śnieżnej, gra dydaktyczna. Formy pracy: Pytania pomocnicze, praca zespołowa, grupowa. Środki dydaktyczne: duży brystol, markery (4), karteczki post-it, koperty. Przebieg zajęć Wprowadzenie: Pogadanka kim jest wolontariusz: Pytamy dzieci, kim według nich jest wolontariusz. Dzieci mają się zastanowić, jakie słowa kojarzą im się z tematem. Realizacja tematu 18 Burza mózgów: Prezentujemy uczestnikom dużą kartkę z narysowanym na środku ludzikiem i podpisem WOLONTARIUSZ. Prosimy uczestników, aby zapisali swoje skojarzenia z tym słowem na karteczkach post-it i przykleili wokół ludzika. Następnie prosimy jakąś osobę o odczytanie wszystkich skojarzeń. Gra dydaktyczna: Dzielimy grupę na cztery podgrupy za pomocą jakieś aktywnej metody (np. grupa musi się ustawić według wzrostu i odlicza następnie do czterech). Każda grupa losuje jedną kopertę. W kopertach dzieci znajdą dwie kartki z pewnymi cechami i muszą wybrać tę, która pasuje do wolontariatu: koperta 1 płatna/bezpłatna, koperta 2 świadomie podjęta praca/praca przy okazji, koperta 3 dobrowolna/z przymusu, koperta 4 wobec osób najbliższych/wobec osób, które nie są naszą rodziną ani przyjaciółmi. Po dokonaniu wyboru cechy każda grupa musi zaprezentować i uzasadnić swój wybór. Na dużej kartce zapisujemy wspólną definicję wolontariatu pomoc innym ludziom, świadoma, dobrowolna i bezpłatna praca, świadczona na rzecz innych bądź całego społeczeństwa, wykraczająca poza związki rodzinnoprzyjacielskie. Drama: Prosimy sześć osób o odegranie trzech scenek w parach. Poszczególne scenki dotyczą konkretnych problemów społecznych, mogą zostać wykorzystane opisy z sytuacji z załącznika 1. Zadaniem aktorów jest przedstawienie rozmowy, w której znajdą jakieś rozwiązanie i zdecydują się na podjęcie działania. Jeśli uczniowie będą mieli problemy z odegraniem scenek, nauczyciel pomaga im.

21 19 Pogadanka: Nauczyciel wspólnie z dziećmi zastanawia się, gdzie w ich okolicy mieszkają dzieci w ich wieku lub zbliżonym które zdaniem dzieci potrzebują pomocy. Następnie prosi uczniów o zaproponowanie sposobów pomocy takim dzieciom. Podsumowanie tworzenie zasad wolontariusza: Na koniec wspólnie (metodą kuli śnieżnej z załącznika 2) tworzymy ZASADY WOLONTARIUSZA, spisując je na dużym brystolu. Pamiętamy o takich cechach, jak: odpowiedzialność, systematyczność, uprzejmość, punktualność, dokładne poznanie problemu, konieczność bycia dyskretnym, itd. Załącznik 1 Opisy sytuacji do wykorzystania podczas zajęć: 1. Na Waszym osiedlu trawnik wygląda strasznie, jest zaniedbany, nie możecie się tam bawić ze względu na ilość śmieci zalegających na trawie. 2. W Waszym bloku mieszka pewna starsza, samotna pani, która nie jest w stanie wychodzić z domu, nikt jej nie odwiedza i często brakuje jej jedzenia, bo sama nie może sobie zrobić zakupów. 3. W tajemnicy wiecie, że rodzeństwo Waszej koleżanki (pięcioro młodszych dzieci!) ma duże problemy z czytaniem, nauka przychodzi im bardzo powoli, nauczyciele często się na nich skarżą, koleżanka sama nie daje rady z pomocą im, a jej rodzice ciężko pracują. Jestem eko jestem trendy Załącznik 2 metoda kuli śnieżnej Śnieżna kula jest metodą dyskusji: uczniowie najpierw samodzielnie opracowują problem (np. w parach), później jego rozwiązaniem zajmuje się grupa, a ostateczną decyzję, w ramach podsumowania dyskusji, podejmuje cała klasa.

22 Jestem eko jestem trendy 20

23 Wędrowiec 21 Karta Pracy do zajęć Ruch to zdrowie rysunek wędrowca Rysunek należy wyciąć, a następnie podzielić na tyle części, ile jest planowanych punktów w grze. Jestem eko jestem trendy

24 Jestem eko jestem trendy 22

25 Moje drzewo 23 Karta Pracy do zajęć Ruch to zdrowie aktywność Jakie jest moje drzewo? Moje drzewo jest Czy moje drzewo gubi liście na zimę? Jak wyglądają liście mojego drzewa? Jakie są? Kształt liścia Jaki jest brzeg mojego liścia? Jak nazywa się moje drzewo? Rozpoznaj drzewo po liściach. Kora mojego drzewa Jak wygląda kora mojego drzewa? Jaki ma kolor? Jaki ma wzór? iglaste/liściaste pojedyncze/złożone okrągły, jajowaty, sercowaty, trójkątny, równowąski ostry, tępy, zaokrąglony, wycięty gładka, chropowata przyłóż kartę do drzewa i odrysuj kredką wzór Jestem eko jestem trendy Czy z każdej strony wygląda tak samo? Czy moje drzewo w porównaniu z innymi jest wysokie? Co rośnie na korze mojego drzewa? Jakie zwierzęta żyją w moim drzewie? Czy widzisz jakieś gniazda? Czy widzisz jakieś dziury w pniu? Czy znalazłeś małe dziurki w korze? Zajrzyj w spękania kory, czy coś tam jest? Obejrzyj liście. Czy są nadgryzione? Jak myślisz, jakie zwierzęta żyją na twoim drzewie? Jakie jest moje drzewo? Jakie określenia najlepiej opisują twoje drzewo? paproć, porost, mech, glon duże, małe, średnie, grube, cienkie, wysokie, niskie, zdrowe, wesołe, smutne, chore, liściaste, iglaste, proste, krzywe, sękate, brzydkie, ładne Na odwrocie ułóż historię o swoim drzewie.

26 Jestem eko jestem trendy Notatki 24

27 omagajmy POMAGAJMY ZIEMI CODZIENNIE Oszczędzajmy wodę włączaj pełną pralkę i zmywarkę myjąc twarz lub zęby, zakręcaj wodę korzystaj z prysznica zamiast z wanny napraw kapiące krany i dobrze je zakręcaj zmywając dużo naczyń, korzystaj z miski z płynem do mycia i płucz je pod niewielkim strumieniem wody nie wyrzucaj śmieci do rzeki ani na jej brzeg Nie marnujmy energii wymień żarówki na energooszczędne gaś światło w pomieszczeniach, w których nie przebywasz zmień sprzęt AGD na ekonomiczny wyłączaj nieużywane urządzenia z trybu uśpienia zadbaj o szczelność okien w swoim domu wyłączaj ładowarki z prądu, jeśli ich nie używasz gotuj tyle wody w czajniku, ile potrzebujesz ociepl swój dom nie zasłaniaj grzejników wietrz pomieszczenie szybko i intensywnie obniż temperaturę w domu Wybierajmy transport publiczny krócej stoisz w korkach lub nie stoisz w nich wcale nie musisz szukać miejsca do parkowania i zastanawiać się, na jak długo masz opłacony czas za parkowanie robiąc krótkie spacery dbasz o zdrowie korzystanie z transportu publicznego jest tańsze niż użytkowanie samochodu Na zakupy z własną torbą jest trwalsza możesz z niej skorzystać wiele razy Segregujmy odpady papier zadrukowany jednostronnie można użyć ponownie z przetworzonego metalu, plastiku, szkła, papieru można wyprodukować nowe przedmioty papier z makulatury to oszczędzone drzewa oraz mniej zużytej wody, a do tego mniej zanieczyszczone środowisko jeśli wyrzucasz śmieci zmniejszaj ich objętość, na przykład zgniatając butelkę lub karton baterie wrzucaj do odpowiednich pojemników jest to odpad niebezpieczny; ponadto z baterii można odzyskać metale szlachetne dbając o to, by śmieci były posegregowane i przetworzone, zmniejszasz ich ilość w środowisku

28 Jestem eko jestem trendy Woda podstawa życia Ptasie ogrody chronimy bioróżnorodność Człowiek jako część ekosystemu czyli jak na co dzień pomagać środowisku Produkcja materiałów sfinansowana ze środków programu P&G. Żyj, poznawaj, rozwijaj się. ISBN