REGIONALNY PROGRAM EDUKACJI WODNEJ I ŻEGLARSKIEJ DZIECI I MŁODZIEŻY MORZE PRZYGODY Z WIATREM W ŻAGLACH

Transkrypt

1 REGIONALNY PROGRAM EDUKACJI WODNEJ I ŻEGLARSKIEJ DZIECI I MŁODZIEŻY MORZE PRZYGODY Z WIATREM W ŻAGLACH SZCZECIN 2008

2 I. WSTĘP Żeglarstwo jest wspaniałą Szkołą życia, ale również formą aktywności sportowej i rekreacji, rozwoju zainteresowań, sposobem na ciekawe życie, może stać się pasją, którą warto przekazać dzieciom i młodzieży. Podczas wielu działań w gronie przyjaciół można przeżyć wspaniałą przygodę. Żeglarstwo przyczynia się do kreowania postaw, jest również jest szkołą charakteru, sposobem na poznanie świata, pozwala urzeczywistniać marzenia i fantazje każdego miłośnika przygody. Żeglarstwo, pojmowane jako sposób spędzania wolnego czasu i kształtowania charakteru młodego człowieka, jest doskonałym środkiem wychowawczym. Program regionalny Edukacji Wodnej i Żeglarskiej dzieci i młodzieży powstał na bazie realizowanego od 1995 roku przez Pałac Młodzieży a od 1996 roku Zachodniopomorski Okręgowy Związek Żeglarski Szczecińskiego Programu Morskiej Edukacji Dzieci i Młodzieży, w oparciu o Uchwałę Rady Miasta Szczecina z dnia 28 marca 1994 roku. Program był na ówczesne czasy jedynym w skali kraju, tak dużym przedsięwzięciem edukacyjnowychowawczym wdrożonym na podstawie porozumienia pomiędzy Zarządem Miasta Szczecin a Zachodniopomorskim Okręgowym Związkiem Żeglarskim, na bazie wcześniejszych doświadczeń nauczycieli, instruktorów i braci żeglarskiej w tym działającej od 20 lat Szczecińskiej Szkoły Pod Żaglami. W programie uczestniczyło rokrocznie ok. tysiąca młodych ludzi, począwszy od młodych adeptów przedszkoli po uczniów szkół podstawowych, gimnazjów i placówek ponadgimnazjalnych często pierwszy raz w życiu mający możliwość wypłynięcia na jezioro Dąbie, Zalew Szczeciński czy Bałtyk. Rejsy w morze realizowane są w ramach wyróżnień dla najlepszych szkół i nauczycieli na takich jednostkach jak : Dar Szczecina, Kapitan Głowacki, Zryw i Magnolia. W ramach programu organizowane były konkursy Wiedzy o morzu, konkursy plastyczne, recytatorskie, fotograficzne związane z morskością Szczecina i regionu, organizowane również były warsztaty ABC Żeglarstwa w poszczególnych grupach wiekowych. Osiągnięciem w 2005r. był udział w regatach Tall Ship Races 2005 Daru Szczecina po 13 latach nieobecności obchodzącego 35 lecie, na trasie Antwerpia- Alborg-Stawanger-Cuxhaven Start odbył się w ramach Szczecińskiego Programu Edukacji Morskiej Dzieci i Młodzieży, w regatach Dar Szczecina zajął w I etapie - 5 miejsce a w II etapie 7 miejsce. Rok 2006 to I miejsce Daru Szczecina w swojej klasie, rokrocznie na jednostce uczestnikami są laureaci konkursów - nauczyciele i uczniowie szczecińskich szkół ponad 50 osób. Dzięki prowadzonej edukacji morskiej wśród dzieci i młodzieży Szczecin uzyskał prawo organizacji zakończenia regat The Tall Ships Races 2007 w Szczecinie w dniach 4-7 VIII 2007r. Był to okres przygotowań do regat The Tall Ships Races 2007, w których uczestniczyły jachty z Pałacu Młodzieży PCE Dar Szczecina i Magnolia. Dar Szczecina zajął II miejsce w klasyfikacji ogólnej w swojej klasie, natomiast załoga Magnoli otrzymała wyróżnienie za najmłodszy skład wiekowy załogi. Szczecińska reprezentacja w tym wychowankowie programu edukacji morskiej, na w/w jednostkach liczyła razem 36 osób. Ale to już historia przed nami nowe wyzwania i nowe zadania do realizacji. Na bazie działań zainicjowanych i realizowanych w szkołach i placówkach oświatowych Miasta Szczecina oraz dotychczasowych doświadczeń, została przygotowana syntetyczna i uniwersalna forma Programu Edukacji Wodnej i Żeglarskiej dzieci i młodzieży, której adresatami będą szkoły i placówki oświatowo-wychowawcze województwa zachodniopomorskiego. Gmina Miasto Szczecin podjęła się realizacji programu przy współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Zachodniopomorskiego i współdziałaniu wypróbowanych partnerów, jakimi są: - Zachodniopomorski Kurator Oświaty, Zachodniopomorski Okręgowy Związek Żeglarski, Szczecińska Szkoła Pod Żaglami, Liga Morska i Rzeczna, ZHP Harcerski Ośrodek Morski, Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, Pałac Młodzieży Pomorskie Centrum Edukacji,

3 Morze Przygody i Z wiatrem w żaglach są azymutami prowadzącymi młodych miłośników wiatru i przygody. II. CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU: Realizacja programu Edukacji Wodnej i Żeglarskiej jest efektem 12 lat realizacji Szczecińskiego programu edukacji morskiej dzieci i młodzieży przez Pałac Młodzieży a następnie przez Zachodniopomorski Okręgowy Związek Żeglarski. Program jest propozycją zabawy w żeglarstwo dla dzieci i młodzieży niespełniającej wymagań stawianych kandydatom na stopnie żeglarskie przez PZŻ (np. wiek, wymagające formy szkolenia, brak potrzeby zdobywania patentów żeglarskich). Program ten może być realizowany poprzez dowolne formy popularyzujące wychowanie wodne; konkursy, sesje szkolenia w tym kursy i warsztaty stacjonarne, rejsy, jak i inne formy pracy pozalekcyjnej i pozaszkolnej. Szkolenie żeglarskie objęte jest opieką programową (zgłoszenie szkolenia, określenie kwalifikacji kadry, określenie sposobu realizacji szkolenia, wydanie dyplomu ukończenia szkolenia). Wdrożenie różnych pod względem zaawansowania zakresów merytorycznych programu edukacji wodnej i żeglarskiej (zakres programu dla dzieci młodszych i zakres programu dla młodzieży) podyktowany jest różnicami w rozwoju psychomotorycznym dzieci i młodzieży (m.in. wiek, zainteresowania, umiejętności), możliwą do wykorzystania bazą lokalowo-sprzętową (np. dostępność jachtów i ich wyposażenie), przygotowania i ilości kadry (m.in. uprawnienia kadry, doświadczenie), rodzajów pomocy dydaktycznych (np. sprzęt żeglarski, motorowodny, ratowniczy). Program Edukacji... z założenia, wymaga współpracy z wyspecjalizowaną kadrą i ośrodkami wodniackimi. Realizacja zakresów programu może być przeprowadzana niezależnie od siebie, w tym samym czasie i na tym samym szkoleniu -zgrupowaniu, jednakże wskazane jest uzyskiwanie sprawności i umiejętności stopniowo-etapowo. Zakres I etapu programu przeznaczony jest dla najmłodszych i początkujących adeptów wodniactwa. Zakres II etapu programu przeznaczony jest dla dzieci i młodzieży, która zebrała już pewne doświadczenia w edukacji wodnej. CELE OGÓLNE: Realizacja Strategii Rozwoju Szczecina i Województwa Zachodniopomorskiego w zakresie edukacji, ochrony zdrowia, bezpieczeństwa, kultury fizycznej i polityki społecznej. Integracja społeczna regionu Rozwój sportu i rekreacji, promocja zdrowego stylu życia. Promowanie żeglarstwa jako systemu wychowania. CELE SZCZEGÓŁOWE: - Propagowanie atrakcyjnych i aktywnych form spędzenia czasu wolnego, w ramach zajęć pozalekcyjnych, połączonych z poznawaniem swojej miejscowości, gminy, powiatu, regionu i europy, - Popularyzowanie wiedzy o morskim Szczecinie, Województwie i ich związków z gospodarką morską, - Popularyzowanie sportów wodnych wśród dzieci i młodzieży, - Zwiększenie bezpieczeństwa uczestników aktywnego wypoczynku nad akwenami wodnymi, - Zachęcanie do czynnego uprawiania różnych dyscyplin wodnych, kajakarstwa, żeglarstwa (rekreacyjnego, jak i sportowego), - Przygotowanie młodych adeptów do zdobywania uprawnień żeglarskich, - Rozwijanie zainteresowań związanych, tak ze sportami wodnymi, jak i z szeroko pojętą kulturą żeglarską, popularyzacja wśród dzieci i młodzieży, wiedzy o morzu i żeglarstwie,

4 - Zapewnienie harmonijnego rozwoju zdolności poznawczych, manualnych i życia w społeczeństwie, - Zainteresowanie sprawami ochrony środowiska naturalnego, propagowanie modelu spędzania wolnego czasu na łonie przyrody, - Rozwój cech psychofizycznych, ugruntowanie wiadomości i umiejętności z zakresu wiedzy przyrodniczej, kultury i sprawności fizycznej, - Kształtowanie pozytywnych cech osobowych uczniów, dyscypliny, odpowiedzialności i pracy w zespole, poprzez Żeglarską Szkołę Życia - organizowane szkolenia żeglarskie i rejsy, - Rewalidacja wychowanków placówek specjalnych, uczestniczących w programie, - Dostarczenie szkołom wsparcia i narzędzi, które skutecznie i systemowo pozwolą zorganizować atrakcyjne zajęcia pozalekcyjne, pozaszkolne dla dzieci i młodzieży, co wpłynie na poprawę bezpieczeństwa. III. TREŚCI PROGRAMOWE Postanowienia ogólne: Program jest otwarty, adresowany do wszystkich typów szkół i placówek oświatowych i oświatowo-wychowawczych, od przedszkoli po szkoły ponadgimnazjalne i placówki specjalne województwa zachodniopomorskiego. Uczestnikami programu są: Dzieci przedszkolne i uczniowie klas I-III szkół podstawowych, Uczniowie klas IV VI szkół podstawowych, Uczniowie gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych Warunkiem udziału placówki w Programie... jest złożenie do Wydziału Oświaty Urzędu Miasta Szczecin, wypełnionej- deklaracji przystąpienia do programu ( wg załączonego wzoru), co równocześnie obliguje do powołania w placówce Szkolnego Koła Edukacji Morskiej, pod opieką oddelegowanego do tego zadania nauczyciela, a także opracowania i realizacji w placówce własnego, szkolnego programu edukacji wodnej i żeglarskiej na dany rok szkolny. Szkolny program musi być dostosowany do wieku odbiorców, uwzględniać możliwości psychofizyczne oraz oczekiwania uczestników- członków SKEM w tym winien być zgodny z założeniami i hasłami wiodącymi na poszczególne lata Regionalnego Programu Edukacji Wodnej i Morskiej dzieci i młodzieży. Formy realizacji programu Turnieje, konkursy i inne formy pracy Muzea i wystawy o tematyce morskiej Galerie i wystawy Żeglarskie sprawności Olimpiada żeglarska Turniej ratowniczy Festiwal piosenki żeglarskiej Regaty Rejs wyprawa żeglarska Działanie: - konkurs dla szkół Wszystkie szkoły/placówki, które zgłosiły się do Programu mają prawo wziąć udział w konkursie grantowym, na projekty działań dla szkół w zakresie edukacji wodnej i żeglarskiej. Nagrody dla szkół będą w formie finansowej z przeznaczeniem na dofinansowanie realizacji Szkolnego Programu Edukacji Wodnej i Żeglarskiej. - Konkursy międzyszkolne a) konkurs plastyczny b) konkurs literacki

5 c) konkurs wiedzy morskiej d) konkurs fotograficzny - Sesje popularno-naukowe - Inne Imprezy i Konkursy Międzyszkolne a) prezentacje Programu udział i współorganizacja imprez w ramach: Inauguracji Sezonu Żeglarskiego ZOZŻ Dni Morza Dzień rzeki Odry Flis Odrzański Jesienne prezentacje morskie inne imprezy promujące wychowanie wodne i morskie b) Ogólnopolski konkurs Młodzież na morzu c) międzyszkolny konkurs poezji morskiej d) międzyszkolny przegląd piosenki morskiej i żeglarskiej e) Olimpiada żeglarska w tym międzyszkolne regaty wioślarskie Szalupiada f) przedszkolny przegląd tańca morskiego - Szkolenie i doskonalenie uczniów i nauczycieli w zakresie edukacji wodnej i żeglarskiej a) spotkania w placówkach oświatowych, prelekcje, pokazy filmów, spotkania z ciekawymi ludźmi na temat gospodarki morskiej Szczecina i Pomorza Zachodniego, a także walorów geograficznokrajoznawczych, turystycznych i żeglarskich; szkolne i międzyszkolne konkursy i sesje tematyczne; b) szkolenie i doskonalenie nauczycieli realizatorów Programu, w zakresie wdrażania edukacji wodnej i żeglarskiej w placówkach oświatowych, w tym jednodniowe spotkania szkoleniowe, sesje i warsztaty metodyczne, c) udział nauczycieli i dyrektorów placówek w imprezach programowych, a także w miejskich i wojewódzkich imprezach żeglarskich i innych, d) wspomaganie placówek oświatowych w zakresie gromadzenia literatury i pomocy marynistycznych, a także publikowanie własnych poradników i materiałów z sesji, w serii Zeszytów Edukacji... e) organizowanie szkoleń i warsztatów dla uczniów i nauczycieli, pod kątem przygotowania laureatów Programu do reprezentowania Miasta- Województwa podczas międzynarodowych regat i zlotów żaglowców ( Tall Ships' Races, Baltic Sail, itp.), SZKOLENIA PRAKTYCZNE I REJSY SZKOLENIOWE 1. Program Powszechnej Nauki Pływania dla uczniów kl. I-III /finansowany przez samorządy/ 2. Program doskonalenia pływania dla pozostałych uczestników 10 godzinny / zakończony zdobyciem karty pływackiej/ 3. Szkolenie z zakresu udzielania pierwszej pomocy / dla nauczycieli i uczniów/ 4. Szkolenie z zakresu ratownictwa wodnego / dla nauczycieli i uczniów/ 5. Szkolenie Podstawowe ABC żeglarskie, - rejsy statkiem wycieczkowym po porcie, dla dzieci młodszych, - całoroczne szkolenia wodniackie i warsztaty (zajęcia świetlicowe, zajęcia teoretyczne i praktyczne dla uczniów i nauczycieli, w Ośrodku Morskim Pałacu Młodzieży, w Harcerskim Ośrodku Morskim i na przystani SEJK Pogoń - zajęcia praktyczne pierwszy krok na wodę na Omegach i DZ-tach, biwaki żeglarskie w OM Pałacu Młodzieży i HOM-ie oraz w innych klubach żeglarskich ( w miarę potrzeb). 6. Szkolenia i Rejsy dla zaawansowanych - jednodniowe rejsy szkoleniowe dla uczniów i nauczycieli, po jez. Dąbie, Odrze i Zalewie Szczecińskim, na jednostkach Ośrodka Morskiego Pałacu Młodzieży i HOM-u ( DZ-ty, jachty Zryw, Magnolia, Dar Szczecina, Tytan maj -wrzesień - dłuższe rejsy, wyprawy i biwaki żeglarskie ( jednostki jak wyżej), jez. Dąbie i Zalew Szczeciński (maj-wrzesień), - szkoleniowe rejsy morskie-bałtyckie i dalsze- dla laureatów Programu..., uczniów i nauczycieli, na jachcie Dar Szczecina i na żaglowcu Kapitan Głowacki oraz jachtach Zryw,

6 Magnolia, Tytan lub innych jachtach i żaglowcach ( maj wrzesień), z udziałem w regatach Tall Ships' Races 2008 ( Morze Północne VI-VII-VIII), ewentualnie także w innych międzynarodowych imprezach żeglarskich na Bałtyku ( Baltic Sail). 7. Rejs Szczecińskiej Szkoły pod Żaglami - międzyszkolny konkurs Radiowej Szkoły pod Żaglami ( Polskie Radio Szczecin, ), - morski rejs szkoleniowy laureatów konkursu na żaglowcu Kapitan Głowacki) IV. EWALUACJA PROGRAMU Ocena realizacji programu ma być miarą osiągania celów programu, dostarczać danych dotyczących stopnia realizacji programu oraz umożliwić wyciągnięcie wniosków celem wprowadzenia ewentualnych zmian i modyfikacji. Dla oceny programu Edukacji Wodnej i Żeglarskiej przeprowadzać będziemy 1. ankietę 2. wywiad 3. obserwację 4. analizę dokumentów Zebrane materiały zostaną przeanalizowane przez Radę Programową, która podda ocenie podjęte działania i dokona ewentualnej modyfikacji programu. Na podstawie materiałów: Szczecińskiego Programu Edukacji Morskiej Dzieci i Młodzieży ZOZŻ Wiesława Seidlera Ogólnopolskiego Programu Edukacji Żeglarskiej Junga&Kadet PZŻ zebrał i wzbogacił: Grzegorz Janowski Wydział Oświaty UM Szczecin