POMIARY RĘCZNE I AUTOMATYCZNE NA MASZYNACH WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWYCH
|
|
- Stanisław Smoliński
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 POMIARY RĘCZNE I AUTOMATYCZNE NA MASZYNACH WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWYCH (na przykładzie ZEISS C400 i PowerINSPECT)
2 WSTĘP Współrzędnościowa technika pomiarowa charakteryzuje się odmienną od klasycznej metrologii strategią pomiarową Opiera się na przetwarzanych komputerowo informacjach pomiarowych w postaci dyskretnej i umoŝliwia wyznaczanie wymiarów przestrzennie ukształtowanych części maszyn, ze stosunkowo wysoką dokładnością Technika ta charakteryzuje się procedurami pomiarowymi opartymi na wartościach współrzędnych punktów pomiarowych Punkty lokalizowane podczas procesu pomiarowego są podstawą do wyznaczenia wszystkich geometrycznych figur, z których składa się element mierzony Pomiar (wyznaczenie) średnicy otworu odbywa się przez wyznaczenie, co najmniej trzech wartości punktów tego okręgu w miejscach dowolnie rozmieszczonych (zalecane jest równomierne ich rozłoŝenie na obwodzie mierzonego otworu) Aproksymacja okręgiem średnio kwadratowym umoŝliwia wyznaczenie średnicy lub promienia okręgu oraz współrzędnych jego środka Podejście takie znacznie skraca czas pomiaru, w stosunku do metod klasycznych (konieczne wówczas jest odpowiednie usytuowanie narzędzia pomiarowego względem elementu mierzonego) Rys1 Układy współrzędnych maszyny pomiarowej i mierzonego przedmiotu
3 We współrzędnościowej technice pomiarowej podstawą jest maszyna (Coordinate Measuring Machine - CMM), której zespoły ruchome mogą się przemieszczać w trzech wzajemnie prostopadłych kierunkach Rys2 Główne zespoły współrzędnościowej maszyny pomiarowej Kierunki te są oznaczone jako osie X m, Y m, Z m maszyny i przedstawiają przestrzenny układ współrzędnych Przemieszczenia wzdłuŝ wybranej osi są interpretowane za pomocą odpowiednich wzorców długości (np liniały) W odróŝnieniu od konwencjonalnych metod pomiaru, pomiar na maszynach współrzędnościowych moŝe się odbywać w dowolnym połoŝeniu detalu Korekta nierównoległości osi pomiarowej przyrządu z osią mierzonego wymiaru jest przeprowadzana komputerowo, przy czym relacje między kątami pochylenia osi są wyznaczone uprzednio w procesie pomiarowym Czyli pomiary detalu moŝna realizować w dowolnym wcześniej zdefiniowanym układzie współrzędnych
4 WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWE MASZYNY POMIAROWE Współrzędnościowe maszyny pomiarowe składają się z następujących zespołów: 1 zespół nośny, 2 układ pomiarowy, 3 głowica pomiarowa (sondy), 4 komputer wraz z niezbędnym osprzętem, 5 układ napędowy i sterujący Zespół nośny zapewnia dzięki łoŝyskowaniu aerostatycznemu moŝliwość przemieszczania poszczególnych członów maszyny w osiach X, Y i Z Układy pomiarowe słuŝą do wyznaczania odległości pomiędzy punktami pomiarowymi (wyznaczonymi przez styk trzpienia pomiarowego z powierzchnią mierzonego detalu) W praktyce wyznaczane są wartości współrzędnych punktów pomiarowych (z uwzględnieniem promienia kulki pomiarowej) odczytywane z liniałów umieszczonych w poszczególnych osiach maszyny (X, Y, Z) Głowice pomiarowe nazywane inaczej sondami, słuŝą do lokalizacji punktów pomiarowych w przestrzeni roboczej maszyny, będących podstawą do wyznaczenia wybranej cechy opisującej mierzony elementu (np długość, kąt itp) W zaleŝności od metody lokalizacji punktów pomiarowych, głowice dzielą się na: stykowe, do których naleŝą: a) głowice przełączające, zwane równieŝ impulsowymi, b) głowice mierzące, bezstykowe, do których naleŝą: a) laserowe triangulacyjne, b) wykorzystujące kamerę CCD Komputer pomiarowy wraz z dedykowanym osprzętem na który w głównej mierze składa się dedykowane oprogramowanie do obsługi maszyny współrzędnościowej (np PowerINSPECT) Komputer słuŝy do przetwarzania wyników pomiaru oraz (jeśli maszyna pracuje w trybie automatycznym CNC) współdziała z sterownikiem maszyny przy realizacji przygotowanych programów (praca w trybie automatycznym) Układy napędowe i sterujące we współrzędnościowych maszynach pomiarowych stosowane są
5 róŝnorodne rozwiązania zespołów napędowych Opcjonalnie stosowane są stoły obrotowe i głowice zmotoryzowane zwiększające w znaczny sposób moŝliwości pomiarowe maszyny współrzędnościowej W przypadku współrzędnościowych maszyn pomiarowych stosowane są róŝne rozwiązania konstrukcyjne W zaleŝności od przestrzennego usytuowania zespołów nośnych maszyny i kierunku ich ruchów, moŝna wyróŝnić cztery podstawowe konstrukcje współrzędnościowych maszyn pomiarowych: maszyny portalowe (rys3a), charakteryzujące się zakresami pomiarowymi w przedziale od 700 do 2500mm (jedna oś prostopadła do portalu, najczęściej jest nią oś Y, moŝe mieć zakres kilku metrów) W praktyce występują maszyny z nieruchomym stołem i przesuwanym portalem lub rzadziej ze stałym portalem i przesuwanym stołem pomiarowym Pewną odmianę stanowią maszyny portalowe z portalem w kształcie litery L, maszyny mostowe (rys 3b), osiągające zakresy mm, w osi Y zakres pomiarowy moŝe osiągnąć nawet 16m, maszyny wspornikowe (rys 3c), charakteryzujące się stosunkowo małym zakresem pomiarowy, przewaŝnie zawierający się w przedziale od 300 do 700mm, maszyny wysięgnikowe (rys 3d), charakteryzują się zakresami pomiarowymi w przedziale od 800 do 2000mm, przy czym w osi X zakres pomiarowy moŝe dochodzić nawet do 6m Norma PN-EN ISO rozróŝnia kilka odmian maszyny wysięgnikowych: z ruchomą kolumną i poziomym ramieniem, z nieruchomym stołem i poziomym ramieniem oraz z ruchomym stołem i poziomym ramieniem
6 a) b) c) d) Rys 3 Rozwiązania konstrukcyjne typowych maszyny współrzędnościowych Współrzędnościowa maszyna pomiarowa ZEISS C400 Stanowisko pomiarowe stosowane do pomiarów w trakcie laboratorium stanowi kompletny system współrzędnościowej techniki pomiarowej W jego skład wchodzi: maszyna pomiarowa C400 firmy Carl Zeiss, zespół głowicy pomiarowej firmy Renischaw, sterownik UCC2 firmy Renishaw, urządzenie sterowania ręcznego (joystik) MCU1 firmy Renishaw, komputer PC z oprogramowaniem pomiarowym PowerINSPECT firmy Delcam
7 Współrzędnościowa maszyna pomiarowa C400 firmy Carl Zeiss (rys 4) jest konstrukcją portalową, (z bocznym napędem portalu) Charakteryzuje się ona zakresem pomiarowym w osiach: X 380 mm, Y 450 mm, Z 280 mm Rys 4 Widok współrzędnościowej maszyny pomiarowej ZEISS C400 Wymiary gabarytowe maszyny to: szerokość 840 mm, długość 890 mm, wysokość 1880 mm WyposaŜona ją w układy pomiarowe refleksyjne (wykorzystujące efekt Moire`a), o rozdzielczości sygnału 0,5 µm Dokładność maszyny (wyraŝona według specyfikacji VDI/VDE 2617) wynosi: jednowymiarowa U 1 =3,5 L/200[ m], (gdzie: L - długość w mm), trójwymiarowa U 3 =4,5 L/200[ m], (gdzie: L - długość w mm), Portal (1) oraz pinola (2) wykonane są z ceramiki, natomiast stół pomiarowy (3) i prowadnica osi Y (4) z granitu W stole pomiarowym znajdują się nagwintowane otwory M6 Układ nośny łoŝyskowany jest za pomocą siedmiu łoŝysk aerostatycznych w osi Y oraz dwóch łoŝysk aerostatycznych kasetowych dla osi X i Z, co przedstawiono na rysunku 5
8 Maszyna współrzędnościowa ZEISS C400 powinna pracować w następujących warunkach: wilgotność powietrza od 40 % do 60 %, temperatura otoczenia 20 C±2K, ciśnienie powietrza od 6 do 10 bar (powietrze dostarczane do układu łoŝyskującego powinno być uprzednio oczyszczone), zapotrzebowanie na spręŝone powietrze 25 l / min dla ciśnienia 5,5 bar, zasilanie energią elektryczną ze standardowej sieci 220 V / 50 Hz Rys 5 System łoŝyskowania maszyny (1,2-7 - łoŝyskowanie osi Y, 8 - łoŝyskowanie osi X, 9 - łoŝyskowanie osi Z) GŁOWICE POMIAROWE STOSOWANE NA WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWYCH MASZYNACH POMIAROWYCH Głowice pomiarowe, zwane równieŝ sondami, słuŝą głównie do lokalizacji punktów pomiarowych w przestrzeni roboczej maszyny, które są podstawą wyznaczania wymiarów mierzonego elementu Lokalizacja punktów pomiarowych moŝe odbywać się przez styk końcówki trzpienia
9 pomiarowego głowicy z powierzchnią mierzonego przedmiotu, lub bezstykowo na drodze optycznej Wynika stąd podział głowic na: głowice stykowe które dzieli się na: a) sztywne, bez przetwornika pomiarowego, w których trzpień pomiarowy jest sztywno związany z korpusem głowicy, b) przełączające, z przetwornikiem Lokalizacja punktu głowicą sztywną odbywa się na drodze doprowadzenia, poprzez operatora, końcówki trzpienia do styku z powierzchnią mierzonego elementu Decyzję o zaistnieniu styku podejmuje operator, uruchamiając przycisk, który wysyła impuls powodujący sczytanie wartości współrzędnych x, y, z lokalizowanego punktu z układów pomiarowych poszczególnych osi maszyny W wyniku stosunkowo duŝego rozrzutu nacisku pomiarowego, wynikającego z manualnego charakteru doprowadzenia końcówki do styku, powstają ugięcia trzpienia i ugięcia na styku końcówkapowierzchnia przedmiotu, które powodują stosunkowo duŝe błędy lokalizacji styku dochodzące do kilku mikrometrów Dlatego głowice sztywne są uŝywane jako głowice uzupełniające inne rodzaje głowic, jak np przy bezpośrednim wyznaczaniu odległości osi otworów o małych średnicach końcówkami stoŝkowymi głowice przełanczające (impulsowe) lokalizują punkty pomiarowe, poprzez wygenerowanie sygnału elektrycznego przez przetwornik głowicy, w chwili styku końcówki pomiarowej z badaną powierzchnią Sygnał ten powoduje sczytanie, z układów pomiarowych maszyny, wartości współrzędnych x, y, z mierzonego punktu Najczęściej stosowane są głowice z przetwornikiem elektrostykowym ilustrowanym na rysunku 6 W korpusie 1 znajdują się trzy pryzmy 4, izolowane elektrycznie od korpusu, rozmieszczone na okręgu co 120 Trzpień pomiarowy 5 połączony jest z trzema ramionami 3, mającymi kuliste zakończenia Dzięki naciskowi, wywieranemu przez spręŝynę 2, ramiona te umiejscawiają się w pryzmach 4 i zamykają obwód elektryczny wg schematu pokazanego na rysunku 9b W chwili styku końcówki trzpienia 5 z mierzoną powierzchnią 6 następuje jego wychylenie i tym samym wychylenie jednego z ramion 3, powodujące rozwarcie styku W wyniku tego dochodzi do zerwania obwodu elektrycznego, szeregowo połączonych styków, a na wyjściu przetwornika pojawia się sygnał informujący
10 o zaistniałym styku końcówki kulistej trzpienia 5 z powierzchnią mierzonego przedmiotu 6, powodujący sczytanie wartości współrzędnych lokalizowanego punktu i zatrzymanie napędów maszyny Rys 6 Schemat głowicy przełączającej z przetwornikiem elektrostykowym Na rynku spotykane są róŝne rozwiązania konstrukcyjne przetworników elektrostykowych MoŜe istnieć połączenie elektrostyków, które zamiast tradycyjnej pryzmy, składa się z dwóch wałeczków ułoŝonych pod kątem w kształcie litery V, w których spoczywa wałeczek połączony z trzpieniem głowicy Głowice z przetwornikiem elektrostykowym obarczone są błędem, który wynika z trójramiennej konstrukcji jego przetwornika W zaleŝności od zmiany kierunku dojścia trzpienia sondy do styku (rys 7), co wiąŝe się z działaniem sił F R i F L, zmienia się przełoŝenie przetwornika (stosunek długości ramion stykowych r 1 i r 2 do długości L trzpienia pomiarowego), co daje trójgraniastą charakterystykę błędów sondy Poszukiwanie rozwiązania eliminującego ten błąd doprowadziło do budowy przetworników korzystających z dodatkowego przetwornika piezoelektrycznego Firma CZEISS zastosowała dodatkowo piezoelementy, zachowując równieŝ elektrostyki Schemat takiej głowicy ilustruje rysunek 7 Trzy sensory piezoelektryczne 4 rozmieszczone są co 120, między
11 dwiema częściami 2a i 2b zespołu ruchomego 2, zakończonego trzpieniem pomiarowym 3 Zespół ruchomy 2 jest ułoŝyskowany w korpusie 1 i za pośrednictwem trzech ramion 5, rozmieszczonych co 120, tworzy układ elektrostyków analogicznie jak w głowicy elektrostykowej Docisk wstępny zapewnia spręŝyna 6 W chwili styku końcówki trzpienia pomiarowego 3 z powierzchnią mierzonego przedmiotu następuje, pod wpływem nacisku pomiarowego wynoszącego 0,01N, odkształcenie piezoelementów W wyniku tego zostaje wygenerowany impuls, przez jeden z trzech piezoelementów 4, który powoduje sczytanie wartości współrzędnych lokalizowanego punktu i chwilowe ich zapamiętanie Rys 7 Schemat głowicy przełączającej z przetwornikiem piezoelektrycznym i elektrostykowym Dalsze przemieszczenie głowicy powoduje, przy nacisku pomiarowym rzędu kilku setnych niutona, pojawienie się drugiego sygnału z przetwornika elektrostykowego, tzw sygnału potwierdzającego, który powoduje uaktywnienie chwilowo zapamiętanych współrzędnych punktu x, y, z i zatrzymanie maszyny Wprowadzenie do głowicy elektrostykowej dodatkowego przetwornika piezoelektrycznego poprawiło dokładność głowicy tak, Ŝe powtarzalność sygnału dla głowic z długimi trzpieniami np 60mm, nie przekracza 0,5µm Dodatkowym atutem zastosowanie drugiego przetwornika jest zabezpieczenie głowicy przed skutkami ewentualnej kolizji, poniewaŝ przy jej zaistnieniu następuje przerwanie obwodu elektrycznego w innej kolejności niŝ podczas
12 pomiaru, powodując zatrzymanie maszyny Głowice przełączające z przetwornikiem elektrostykowym produkuje firma RENISHAW, - modele głowic: TP1(S), TP2-5W, TP2-6W, TP6, TP20, natomiast głowice z podwójnymi przetwornikami to: - RENISHAW: TP200, TP800, - CZEISS: ST, ST2, ST3, RST głowice mierzące (skaningowe) umoŝliwiają nie tylko wyznaczenie punktów styku, ale równieŝ wyznaczanie wartości współrzędnych, korzystając z przetwornika pomiarowego głowicy, którym najczęściej jest przetwornik indukcyjny W przeciwieństwie do pomiarów dynamicznych, za pomocą głowicy przełączającej, pomiar głowicą mierzącą następuje w warunkach statycznych z nastawialnym naciskiem i bez udziału sił nacisku Zasada działania takiej głowicy polega na tym, Ŝe styk końcówki pomiarowej z przedmiotem jest rejestrowany przez indukcyjne przetworniki pomiarowe Sygnał indukcyjnego systemu pomiarowego głowicy jest dodawany do wartości współrzędnych połoŝenia głowicy zarejestrowanych przez komputer maszyny i tak powstała suma jest dopiero wartością współrzędnych połoŝenia końcówki pomiarowej GEOMETRYCZNE ELEMENTY BAZOWE Powierzchnię kaŝdego mierzonego przedmiotu typu korpusowego o konfiguracji skrzynkowej moŝna opisać za pomocą podstawowych elementów geometrycznych NaleŜą do nich: punkt, prosta, płaszczyzna, okrąg, kula, walec, stoŝek Czasami dochodzą do tego figury dodatkowe takie, jak elipsa, pierścień, torus itp W związku z tym, poprzez matematyczne wyznaczenie parametrów figur oraz brył geometrycznych moŝna opisać połoŝenie w przestrzeni, wszystkich części mierzonego elementu Poszczególne elementy geometryczne definiowane są zazwyczaj w następujący sposób: punkt przez współrzędne x, y, z, prosta przez jeden z jej punktów i kosinusy kierunkowe wektora równoległego, płaszczyzna przez jeden z jej punktów i kosinusy kierunkowe wektora normalnego
13 (prostopadłego do płaszczyzny), okrąg (w płaszczyźnie układu współrzędnych) przez środek okręgu (punkt) i wartość promienia, walec przez oś (prosta) i wartość promienia, stoŝek przez oś, wierzchołek (punkt) i wartość kąta stoŝka, kula przez środek kuli (punkt) i wartość promienia lub średnicy Oczywiście oprócz ww metod definiowania połoŝenia elementów bazowych istnieje wiele innych sposobów, np punkt moŝna zdefiniować poprzez miejsce przecięcia się trzech wzajemnie prostopadłych płaszczyzn Tabela 1 Minimalna liczba punktów przy wyznaczaniu podstawowych elementów i figur geometrycznych Element Matematyczna Pomiarowa Element geometryczny minimalna liczba minimalna liczba geometryczny wyznaczony min punktów punktów liczbą punktów punkt 1 1 prosta 2 3 płaszczyzna 3 4 okrąg 3 4 kula 4 6 elipsa 5 6 walec 5 8 stoŝek 6 12
14 Do wyznaczenia kaŝdego z wymienionych wcześniej elementów przedmiotu wykorzystuje się, otrzymane bezpośrednio z pomiaru lub na drodze obliczeń, współrzędne punktów naleŝących do danego elementu KaŜdy z elementów geometrycznych ma dwie tzw Minimalne liczby punktów potrzebnych do jego zdefiniowania Są to: matematyczna minimalna liczba punktów wynika z liczby stopni swobody jaką ma element, pomiarowa minimalna liczba punktów jest tak dobrana, aby wpływ najmniejszej odchyłki kształtu na wynik był nieistotny Minimalne liczby punktów konieczne do zdefiniowania poszczególnych elementów zestawiono w tabeli powyŝej (tabela 1) Przy wyborze punktów pomiarowych muszą być spełnione warunki dodatkowe, np do wyznaczenia wymiaru kuli punkty nie mogą leŝeć w jednej płaszczyźnie, a do pomiaru otworu leŝeć blisko siebie itp RELACJE MIĘDZY ELEMENTAMI GEOMETRYCZNYMI Obliczenie podstawowych parametrów figur geometrycznych, wchodzących w skład mierzonego przedmiotu, jest w większości przypadków niewystarczające Przy sprawdzaniu wymiarów danego przedmiotu potrzebne są informacje o wzajemnych odległościach, grubościach ścian, kątach pochylenia osi i płaszczyzn, rzutach i przekrojach itp dlatego teŝ typowy program obliczeniowy, sprzęŝony z maszyną współrzędnościową, zawiera procedury obliczeniowe relacji między elementami geometrycznymi NaleŜą do nich min: odległość między punktami w przestrzeni (rys 8a), odległość między punktami w jednej z płaszczyzn układu (rys 8b), wyznaczona przez wymiar bezpośredni l lub współrzędnymi x i y, odległość d między punktem w przestrzeni a prostą lub płaszczyzną (rys 8c) jako prostopadłą do płaszczyzny, odległość d między prostymi w przestrzeni (rys 8d), kąt α między prostymi w jednej z płaszczyzn układu (rys 8e), kąt α między płaszczyznami w przestrzeni (rys 8f)
15 a) b) c) d) e) f) Rys 8 Przykłady relacji występujących pomiędzy elementami mierzonymi Programy do obsługi maszyn współrzędnościowych zawierają, oprócz wyŝej wymienionych opcji, równieŝ procedury wyznaczania typowych odchyłek kształtu, takich jak np prostoliniowość, okrągłość, płaskość, walcowości itp Ponadto program daje zazwyczaj moŝliwość wyznaczania typowych odchyłek połoŝenia i bicia, takich jak: równoległość, prostopadłość, tolerancja kąta,
16 współśrodkowość, współosiowość, symetria, bicie wzdłuŝne, bicie poprzeczne Na dokładność wyznaczenia odchyłek kształtu i połoŝenia bardzo istotny wpływ ma ilość punktów pomiarowych W tym przypadku minimalna ilość punktów wystarczająca do wyznaczenia głównych wymiarów figur geometrycznych jest niewystarczająca do prawidłowego określenia odchyłek kształtu i połoŝenia Prawidłowe określenie tych odchyłek w praktyce oznacza zebranie najczęściej kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu punktów Często zachodzi sytuacja, w której dany wymiar podany na rysunku wykonawczym przedmiotu nie moŝe być zmierzony bezpośrednio Konieczne jest wtedy dokonanie pewnych przekształceń i konstrukcji, takich jak obliczenie elementów przecięcia, symetrii odbić lustrzanych względem osi i płaszczyzn, rzutowanie, dokonywanie przekrojów przedmiotu mierzonego Typowy program przystosowany do współpracy z maszyną współrzędnościową obejmuje przykładowo następujące konstrukcje: okrąg zawierający środki trzech, lub więcej, innych okręgów, linia prosta przechodząca przez środki dwóch, lub więcej, kul, punkt symetrii dwóch punktów usytuowanych dowolnie w przestrzeni (np środki kul) lub leŝących na jednej z płaszczyzn układu współrzędnych (np środki okręgów), płaszczyzna symetrii dwóch płaszczyzn, rzut punktu w przestrzeni na płaszczyznę lub prostą w przestrzeni, rzut prostej w przestrzeni (np oś walca lub stoŝka) na dowolną płaszczyznę, punkt przecięcia dwóch prostych leŝących na tej samej płaszczyźnie, punkt przecięcia prostej w przestrzeni z płaszczyzną lub kulą; krawędź przecięcia dwóch płaszczyzn, środek i średnica okręgu jako wynik przecięcia kuli i płaszczyzny lub dwóch kul
17 Przebieg realizacji ćwiczenia Zadanie 1 Definicja układu PLP Czynności niezbędne do wykonania: 1 Uruchomić PowerINSPECT-a 2 Zdefiniować uŝywany w trakcie pomiarów układ trzpieni pomiarowych /trzpień pomiarowy/ 3 Skalibrować zdefiniowany trzpień pomiarowy 4 Zbudować plan pomiarowy obejmujący swym zakresem pomiar elementów koniecznych do definicji układu współrzędnych metodą PLP 5 Zdefiniować układ współrzędnych PLP 6 Sprawdzić poprawność połoŝenia układu w stosunku do rysunku wykonawczego Zadanie nr 2 Kontrola dokładności wykonania wskazanego detalu, w oparciu o rysunek wykonawczy Czynności niezbędne do wykonania: 1 Dokonać analizy wytycznych do pomiaru (dokumentacji 2D / lub postaci geometrycznej mierzonego detalu) 2 Podjąć decyzję o sposobie realizacji pomiaru 3 Określić sposób zamocowania detalu na WMP 4 Określić konfigurację trzpieni pomiarowych (układów trzpieni) niezbędnych do realizacji pomiaru 5 Wykonać kalibrację trzpieni pomiarowych 6 Opracować strategię pomiaru definicja układu / plan pomiaru itp 7 Wykonać pomiar 8 Dokonać analizy otrzymanych wyników /Analiza protokołu pomiarowego/ 9 Opracować model bryłowy mierzonego detalu Literatura: 1 E Ratajczyk: Współrzędnościowa technika pomiarow Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2005
Z a p r o s z e n i e n a W a r s z t a t y
Carl Zeiss Sp. z o.o. Metrologia Przemysłowa Z a p r o s z e n i e n a W a r s z t a t y 09-1 3. 0 5. 2 0 1 6 - M i k o ł ó w 16-2 0. 0 5. 2 0 1 6 - W a r s z a w a Temat: AUKOM Level 1 Zapraszamy wszystkich
Bardziej szczegółowo6 Współrzędnościowa. technika pomiarowa. Cel ćwiczenia: Zbigniew Humienny
LEŚNIEWICZ A.(RED) LABORATORIUM METROLOGII I ZAMIENNOŚCI 6 Współrzędnościowa technika pomiarowa Zbigniew Humienny Cel ćwiczenia: o o zapoznanie się z głównymi zespołami współrzędnościowych maszyn pomiarowych
Bardziej szczegółowoProf. Eugeniusz RATAJCZYK. Makrogemetria Pomiary odchyłek kształtu i połoŝenia
Prof. Eugeniusz RATAJCZYK Makrogemetria Pomiary odchyłek kształtu i połoŝenia Rodzaje odchyłek - symbole Odchyłki kształtu okrągłości prostoliniowości walcowości płaskości przekroju wzdłuŝnego Odchyłki
Bardziej szczegółowoPomiary gwintów w budowie maszyn / Jan Malinowski, Władysław Jakubiec, Wojciech Płowucha. wyd. 2. Warszawa, Spis treści.
Pomiary gwintów w budowie maszyn / Jan Malinowski, Władysław Jakubiec, Wojciech Płowucha. wyd. 2. Warszawa, 2010 Spis treści Przedmowa 9 1. Wiadomości ogólne 11 1.1. Podział i przeznaczenie gwintów 11
Bardziej szczegółowo6 Pomiary. współrzędnościowe. Zakres i cel ćwiczenia: Konieczne przyrządy i materiały: Zbigniew Humienny LABORATORIUM METROLOGII
LABORATORIUM METROLOGII 6 Pomiary współrzędnościowe Zakres i cel ćwiczenia: Zbigniew Humienny o Celem ćwiczenia jest praktyczne poznanie koncepcji pomiarów współrzędnościowych na przykładzie pomiaru części
Bardziej szczegółowoWspółrzędnościowa Technika Pomiarowa
Współrzędnościowa Technika Pomiarowa Cel Szkolenia: Pomiary współrzędnościowe odgrywają bardzo istotną rolę w nowoczesnym zapewnieniu jakości, współrzędnościowe maszyny pomiarowe są obecnie najbardziej
Bardziej szczegółowowww.wseiz.pl/index.php?menu=4&div=3/ część III,IV i V
W Y D Z I A Ł Z A R Z Ą D Z A N I A www.wseiz.pl/index.php?menu=4&div=3/ część III,IV i V I. Międzynarodowy Układ Jednostek Miar SI 1. Istota i znaczenie metrologii 2. Układ jednostek SI proweniencja;
Bardziej szczegółowoTemat ćwiczenia. Pomiary płaskości i prostoliniowości powierzchni
POLITECHNIKA ŚLĄSKA W YDZIAŁ TRANSPORTU Temat ćwiczenia Pomiary płaskości i prostoliniowości powierzchni I. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest zapoznanie z metodami pomiaru płaskości i prostoliniowości
Bardziej szczegółowoPL B1. POLITECHNIKA WARSZAWSKA, Warszawa, PL INSTYTUT TECHNOLOGII EKSPLOATACJI. PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY, Radom, PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 207917 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 380341 (22) Data zgłoszenia: 31.07.2006 (51) Int.Cl. G01B 21/04 (2006.01)
Bardziej szczegółowo(13)B1 PL B1. (54) Sposób oraz urządzenie do pomiaru odchyłek okrągłości BUP 21/ WUP 04/99
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19)PL 176148 (13)B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 307963 (22) Data zgłoszenia: 30.03.1995 (51) IntCl6 G01B 5/20 (54) Sposób
Bardziej szczegółowoWPŁYW METODY DOPASOWANIA NA WYNIKI POMIARÓW PIÓRA ŁOPATKI INFLUENCE OF BEST-FIT METHOD ON RESULTS OF COORDINATE MEASUREMENTS OF TURBINE BLADE
Dr hab. inż. Andrzej Kawalec, e-mail: ak@prz.edu.pl Dr inż. Marek Magdziak, e-mail: marekm@prz.edu.pl Politechnika Rzeszowska Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji
Bardziej szczegółowoKomputerowo wspomagane
LEŚNIEWICZ A.(RED) LABORATORIUM METROLOGII I ZAMIENNOŚCI 2 Komputerowo wspomagane pomiary Zbigniew Humienny Cel ćwiczenia: 2.1 Komputerowo wspomagane pomiary 2D na projektorze pomiarowym o o o nabycie
Bardziej szczegółowoWspółrzędnościowa technika pomiarowa wpływ interpretacji tolerancji wymiarowych na dobraną strategię pomiarową i uzyskany wynik.
TEMAT: Współrzędnościowa technika pomiarowa wpływ interpretacji tolerancji wymiarowych na dobraną strategię pomiarową i uzyskany wynik. CEL PRACY: Celem pracy jest przeprowadzenie analizy wpływu różnorodnych
Bardziej szczegółowoPOMIARY OTWORÓW KATEDRA BUDOWY MASZYN KATEDRA BUDOWY MASZYN PRACOWNIA MIERNICTWA WARSZTATOWEGO PRACOWNIA MIERNICTWA WARSZTATOWEGO POMIARY OTWORÓW
POMIARY OTWORÓW POMIARY OTWORÓW Średnicę otworu definiujemy jako długość cięciwy otworu przechodzącej przez jego oś Do pomiaru otworów stosuje się następujące przyrządy pomiarowe: suwmiarkowe: suwmiarka
Bardziej szczegółowoTemat ćwiczenia. Cechowanie przyrządów pomiarowych metrologii długości i kąta
POLITECHNIKA ŚLĄSKA W YDZIAŁ TRANSPORTU Temat ćwiczenia Cechowanie przyrządów pomiarowych metrologii długości i kąta Cel ćwiczenia Zapoznanie studentów z metodami sprawdzania przyrządów pomiarowych. I.
Bardziej szczegółowoPrzedmowa Wiadomości ogólne... 17
Spis treści Przedmowa... 13 1. Wiadomości ogólne... 17 1.1. Metrologia i jej podział... 17 1.2. Metrologia wielkości geometrycznych, jej przedmiot i zadania... 20 1.3. Jednostka miary długości... 21 1.4.
Bardziej szczegółowoPOMIARY KĄTÓW I STOŻKÓW
WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji Ćwiczenie nr 4 TEMAT: POMIARY KĄTÓW I STOŻKÓW ZADANIA DO WYKONANIA:. zmierzyć trzy wskazane kąty zadanego przedmiotu kątomierzem
Bardziej szczegółowoMechanika i budowa maszyn Studia drugiego stopnia. [Współrzędnościowa technika pomiarowa] Rodzaj przedmiotu: [Język polski/j
Mechanika i budowa maszyn Studia drugiego stopnia Przedmiot: [Współrzędnościowa technika pomiarowa] Rodzaj przedmiotu: [obowiązkowy] Kod przedmiotu: MBM 2 S 3 2 25-0_1 Rok: I Semestr: 2 Forma studiów:
Bardziej szczegółowoTolerancje kształtu i położenia
Strona z 7 Strona główna PM Tolerancje kształtu i położenia Strony związane: Podstawy Konstrukcji Maszyn, Tolerancje gwintów, Tolerancje i pasowania Pola tolerancji wałków i otworów, Układy pasowań normalnych,
Bardziej szczegółowoSpis treści Wstęp Rozdział 1. Metrologia przedmiot i zadania
Spis treści Wstęp Rozdział 1. Metrologia przedmiot i zadania 1.1. Przedmiot metrologii 1.2. Rola i zadania metrologii współczesnej w procesach produkcyjnych 1.3. Główny Urząd Miar i inne instytucje ważne
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 9. Rzutowanie i wymiarowanie Strona 1 z 5
Ćwiczenie 9. Rzutowanie i wymiarowanie Strona 1 z 5 Problem I. Model UD Dana jest bryła, której rzut izometryczny przedstawiono na rysunku 1. (W celu zwiększenia poglądowości na rysunku 2. przedstawiono
Bardziej szczegółowoWYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH
Scientific Bulletin of Che lm Section of Technical Sciences No. 1/2008 WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH WE WSPÓŁRZĘDNOŚCIOWEJ TECHNICE POMIAROWEJ MAREK MAGDZIAK Katedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji, Politechnika
Bardziej szczegółowoLaboratorium metrologii
Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki Instytut Technologii Mechanicznej Laboratorium metrologii Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Temat ćwiczenia: Pomiary wymiarów zewnętrznych Opracował:
Bardziej szczegółowoZAPRASZA DO SKŁADNIA OFERT
Świebodzice, dnia 26.05.2014 r. Zapytanie ofertowe z siedzibą,, NIP 8842183229, REGON 891019481 realizuje projekt w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013
Bardziej szczegółowoPOMIARY WYMIARÓW ZEWNĘTRZNYCH, WEWNĘTRZNYCH, MIESZANYCH i POŚREDNICH
PROTOKÓŁ POMIAROWY Imię i nazwisko Kierunek: Rok akademicki:. Semestr: Grupa lab:.. Ocena.. Uwagi Ćwiczenie nr TEMAT: POMIARY WYMIARÓW ZEWNĘTRZNYCH, WEWNĘTRZNYCH, MIESZANYCH i POŚREDNICH CEL ĆWICZENIA........
Bardziej szczegółowoWZORCE I PODSTAWOWE PRZYRZĄDY POMIAROWE
WZORCE I PODSTAWOWE PRZYRZĄDY POMIAROWE 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest: 1. Poznanie podstawowych pojęć z zakresu metrologii: wartość działki elementarnej, długość działki elementarnej, wzorzec,
Bardziej szczegółowoK-Series Optyczna WMP. Mobilne oraz innowacyjne rozwiązania metrologiczne. www.smart-solutions.pl WWW.METRIS.COM
K-Series Optyczna WMP Mobilne oraz innowacyjne rozwiązania metrologiczne Spis treści Optyczna WMP Przegląd Cechy i Zalety Technologia Optycznej WMP K-Series hardware Zastosowania K-Scan - skaning ręczny
Bardziej szczegółowoGrafika inżynierska. Ćwiczenia. mgr inż. Kamil Wróbel. Poznań 2017
Grafika inżynierska Ćwiczenia mgr inż. Kamil Wróbel Poznań 2017 Wydział Inżynierii Zarządzania Katedra Ergonomii i Inżynierii Jakości asystent Kamil.wrobel@put.poznan.pl p.214 ul. Strzelecka 11, Poznań
Bardziej szczegółowoc) d) Strona: 1 1. Cel ćwiczenia
Strona: 1 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest ugruntowanie wiadomości dotyczących pomiarów wielkości geometrycznych z wykorzystaniem prostych przyrządów pomiarowych - suwmiarek i mikrometrów. 2. Podstawowe
Bardziej szczegółowoMaszyny i roboty pomiarowe
Prof.Eugeniusz Ratajczyk Maszyny i roboty pomiarowe Część II Układy pomiarowe Głowice (sondy) pomiarowe 24 sierpnia 2016 Współrzędnościowe Maszyny Pomiarowe Część I Część II 1. Istota pomiarów współrzędnościowych
Bardziej szczegółowoTemat ćwiczenia. Pomiary przemieszczeń metodami elektrycznymi
POLITECHNIKA ŚLĄSKA W YDZIAŁ TRANSPORTU Temat ćwiczenia Pomiary przemieszczeń metodami elektrycznymi Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z elektrycznymi metodami pomiarowymi wykorzystywanymi
Bardziej szczegółowoBadania powtarzalności złącza magnetycznego modułowych głowic stosowanych we współrzędnościowych maszynach pomiarowych
BIULETYN WAT VOL. LVIII, NR 1, 2009 Badania powtarzalności złącza magnetycznego modułowych głowic stosowanych we współrzędnościowych maszynach pomiarowych ADAM WOŹNIAK, PRZEMYSŁAW OSAK Politechnika Warszawska,
Bardziej szczegółowoPomiary otworów. Ismena Bobel
Pomiary otworów Ismena Bobel 1.Pomiar średnicy otworu suwmiarką. Pomiar został wykonany metodą pomiarową bezpośrednią. Metoda pomiarowa bezpośrednia, w której wynik pomiaru otrzymuje się przez odczytanie
Bardziej szczegółowoWspółrzędnościowa Technika Pomiarowa Nazwa modułu w języku angielskim Coordinate Metrology Obowiązuje od roku akademickiego 2014/2015
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod Nazwa Współrzędnościowa Technika Pomiarowa Nazwa w języku angielskim Coordinate Metrology Obowiązuje od roku akademickiego 2014/2015 A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji POMIARY KĄTÓW I STOŻKÓW
POLITECHNIKA OPOLSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji TEMAT: Ćwiczenie nr 4 POMIARY KĄTÓW I STOŻKÓW ZADANIA DO WYKONANIA:. zmierzyć 3 wskazane kąty zadanego przedmiotu
Bardziej szczegółowoPL B1. POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA, Kielce, PL BUP 07/19. PAWEŁ ZMARZŁY, Brzeziny, PL WUP 08/19. rzecz. pat.
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 233066 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 427690 (51) Int.Cl. G01B 5/08 (2006.01) G01B 3/18 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data
Bardziej szczegółowoLaboratorium z Napęd Robotów
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY INSTYTUT MASZYN, NAPĘDÓW I POMIARÓW ELEKTRYCZNYCH Laboratorium z Napęd Robotów Robot precyzyjny typu SCARA Prowadzący: mgr inŝ. Waldemar Kanior Sala 101, budynek
Bardziej szczegółowoLaboratoria badawcze
rok założenia: 1989 ZAKŁAD PRODUKCJI METALOWEJ ul. Martyniaka 14 10-763 Olsztyn tel./faks: (0-89) 524-43-88, 513-68-18 biuro@zpm.net.pl www.zpm.net.pl Laboratoria badawcze Spis treści 1. Wielokrotne otwieranie
Bardziej szczegółowoZAPIS UKŁADU WYMIARÓW. RODZAJE RYSUNKÓW
Zapis i Podstawy Konstrukcji Wymiarowanie. Rodzaje rysunków 1 ZAPIS UKŁADU WYMIARÓW. RODZAJE RYSUNKÓW Rysunek przedmiotu wykonany w rzutach prostokątnych lub aksonometrycznych przedstawia jedynie jego
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE BRYŁY FOTOMETRYCZNEJ LAMP I OPRAW OŚWIETLENIOWYCH
6-965 Poznań tel. (-61) 6652688 fax (-61) 6652389 STUDIA NIESTACJONARNE II STOPNIA wersja z dnia 2.11.212 KIERUNEK ELEKTROTECHNIKA SEM 3. Laboratorium TECHNIKI ŚWIETLNEJ TEMAT: WYZNACZANIE BRYŁY FOTOMETRYCZNEJ
Bardziej szczegółowoKatedra Technik Wytwarzania i Automatyzacji INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH. Nr ćwiczenia: 1. Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn
Nr ćwiczenia: 1 Rozwiązania konstrukcyjne maszyn CNC oraz ich możliwości technologiczne Celem ćwiczenia jest poznanie przez studentów struktur kinematycznych maszyn sterowanych numerycznie oraz poznanie
Bardziej szczegółowoLaboratorium techniki laserowej Ćwiczenie 2. Badanie profilu wiązki laserowej
Laboratorium techniki laserowej Ćwiczenie 2. Badanie profilu wiązki laserowej 1. Katedra Optoelektroniki i Systemów Elektronicznych, WETI, Politechnika Gdaoska Gdańsk 2006 1. Wstęp Pomiar profilu wiązki
Bardziej szczegółowoMECHANIKA 2 KINEMATYKA. Wykład Nr 5 RUCH KULISTY I RUCH OGÓLNY BRYŁY. Prowadzący: dr Krzysztof Polko
MECHANIKA 2 KINEMATYKA Wykład Nr 5 RUCH KULISTY I RUCH OGÓLNY BRYŁY Prowadzący: dr Krzysztof Polko Określenie położenia ciała sztywnego Pierwszy sposób: Określamy położenia trzech punktów ciała nie leżących
Bardziej szczegółowoWymiarowanie. Wymiary normalne. Elementy wymiaru rysunkowego Znak ograniczenia linii wymiarowej
Wymiary normalne Wymiarowanie Elementy wymiaru rysunkowego Znak ograniczenia linii wymiarowej 1. Linia wymiarowa 2. Znak ograniczenia linii wymiarowej 3. Liczba wymiarowa 4. Pomocnicza linia wymiarowa
Bardziej szczegółowoReprezentacja i analiza obszarów
Cechy kształtu Topologiczne Geometryczne spójność liczba otworów liczba Eulera szkielet obwód pole powierzchni środek cięŝkości ułoŝenie przestrzenne momenty wyŝszych rzędów promienie max-min centryczność
Bardziej szczegółowoPolitechnika Poznańska Instytut Technologii Mechanicznej. Laboratorium Programowanie obrabiarek CNC. Nr 2
1 Politechnika Poznańska Instytut Technologii Mechanicznej Laboratorium Programowanie obrabiarek CNC Nr 2 Obróbka z wykorzystaniem kompensacji promienia narzędzia Opracował: Dr inŝ. Wojciech Ptaszyński
Bardziej szczegółowoPOMIARY METODAMI POŚREDNIMI NA MIKROSKOPIE WAR- SZTATOWYM. OBLICZANIE NIEPEWNOŚCI TYCH POMIARÓW
Józef Zawada Instrukcja do ćwiczenia nr P12 Temat ćwiczenia: POMIARY METODAMI POŚREDNIMI NA MIKROSKOPIE WAR- SZTATOWYM. OBLICZANIE NIEPEWNOŚCI TYCH POMIARÓW Cel ćwiczenia Celem niniejszego ćwiczenia jest
Bardziej szczegółowoDla poprawnej oceny stanu technicznego maszyny konieczny jest wybór odpowiednich parametrów jej stanu (symptomów stanu)
74 Dla poprawnej oceny stanu technicznego maszyny konieczny jest wybór odpowiednich parametrów jej stanu (symptomów stanu) Symptomy powinny jak najwierniej oddawać stan maszyny NaleŜy podjąć następujące
Bardziej szczegółowoMG-02L SYSTEM LASEROWEGO POMIARU GRUBOŚCI POLON-IZOT
jednoczesny pomiar grubości w trzech punktach niewrażliwość na drgania automatyczna akwizycja i wizualizacja danych pomiarowych archiwum pomiarów analizy statystyczne dla potrzeb systemu zarządzania jakością
Bardziej szczegółowoPOMIARY WZDŁUś OSI POZIOMEJ
POMIARY WZDŁUś OSI POZIOMEJ Długościomierze pionowe i poziome ( Abbego ) Długościomierz poziomy Abbego czytnik + interpolator wzorca Wzorzec kreskowy zwykły lub inkrementalny Mierzony element urządzenie
Bardziej szczegółowoTechnologiczny zapis konstrukcji, nowe wytyczne zawarte w normie *EN ISO 1101
Technologiczny zapis konstrukcji, nowe wytyczne zawarte w normie *EN ISO 1101 Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS), tolerancje kształtu, kierunku, położenia i bicia, praktyczne wskazówki tworzenia dokumentacji
Bardziej szczegółowo(54) Sposób pomiaru cech geometrycznych obrzeża koła pojazdu szynowego i urządzenie do
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19)PL (11)167818 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 2 9 3 7 2 5 (22) Data zgłoszenia: 0 6.0 3.1 9 9 2 (51) Intcl6: B61K9/12
Bardziej szczegółowoVECTORy-01 wymaga zasilania napięciem 12-42V DC 200mA. Zasilanie oraz sygnały sterujące należy podłączyć do złącza zgodnie z załączonym schematem
CNC-WAP www.cncwap.pl VECTORy-01 Rejestrator VECTORy-01 jest urządzeniem pomiarowym i rejestracyjnym Opracowanym przez CNC-WAP Wojciech Ogarek, przeznaczonym do współpracy z obrabiarkami cnc sterowanymi
Bardziej szczegółowoMETODA POMIARU DOKŁADNOŚCI KINEMATYCZNEJ PRZEKŁADNI ŚLIMAKOWYCH
METODA POMIARU DOKŁADNOŚCI KINEMATYCZNEJ PRZEKŁADNI ŚLIMAKOWYCH Dariusz OSTROWSKI 1, Tadeusz MARCINIAK 1 1. WSTĘP Dokładność przeniesienia ruchu obrotowego w precyzyjnych przekładaniach ślimakowych zwanych
Bardziej szczegółowoProjekt nr POIG /09. Tytuł: Rozbudowa przedsiębiorstwa w oparciu o innowacyjne technologie produkcji konstrukcji przemysłowych
Projekt nr POIG.04.04.00-24-013/09 Tytuł: Rozbudowa przedsiębiorstwa w oparciu o innowacyjne technologie produkcji konstrukcji przemysłowych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego
Bardziej szczegółowoĆw. nr 31. Wahadło fizyczne o regulowanej płaszczyźnie drgań - w.2
1 z 6 Zespół Dydaktyki Fizyki ITiE Politechniki Koszalińskiej Ćw. nr 3 Wahadło fizyczne o regulowanej płaszczyźnie drgań - w.2 Cel ćwiczenia Pomiar okresu wahań wahadła z wykorzystaniem bramki optycznej
Bardziej szczegółowoPL B1. Sposób prostopadłego ustawienia osi wrzeciona do kierunku ruchu posuwowego podczas frezowania. POLITECHNIKA POZNAŃSKA, Poznań, PL
PL 222915 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 222915 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 401901 (22) Data zgłoszenia: 05.12.2012 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoMechanika i Budowa Maszyn II stopień (I stopień / II stopień) akademicki (ogólno akademicki / praktyczny)
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2014/2015 A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE STUDIÓW Komputerowe Pomiary Wielkości
Bardziej szczegółowoINSTYTUT ELEKTROENERGETYKI POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ BADANIE PRZETWORNIKÓW POMIAROWYCH
INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ ZAKŁAD ELEKTROWNI LABORATORIUM POMIARÓW I AUTOMATYKI W ELEKTROWNIACH BADANIE PRZETWORNIKÓW POMIAROWYCH Instrukcja do ćwiczenia Łódź 1996 1. CEL ĆWICZENIA
Bardziej szczegółowoMechanika i Budowa Maszyn II stopień (I stopień / II stopień) akademicki (ogólno akademicki / praktyczny)
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014 A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE STUDIÓW Komputerowe Pomiary Wielkości
Bardziej szczegółowoMECHANIK NR 3/2015 23
MECHANIK NR 3/2015 23 Jan CIECIELĄG 1 Robert PLUTA 2 pomiary, błąd pomiarów, odchyłki pomiarów, analiza pomiarów, urządzenia pomiarowe measurements, measurement errors, measurement deviations, analysis
Bardziej szczegółowoTemat ćwiczenia. Pomiary otworów na przykładzie tulei cylindrowej
POLITECHNIKA ŚLĄSKA W YDZIAŁ TRANSPORTU Temat ćwiczenia Pomiary otworów na przykładzie tulei cylindrowej I Cel ćwiczenia Zapoznanie się z metodami pomiaru otworów na przykładzie pomiaru zuŝycia gładzi
Bardziej szczegółowoWspółrzędnościowa technika pomiarowa. Roboty i centra pomiarowe
Współrzędnościowa technika pomiarowa Roboty i centra pomiarowe 24 sierpnia 2016 Cz. IV. Roboty i centra pomiarowe Roboty pomiarowe - rodzaje, dokładności, zastosowanie Centra pomiarowe Rodzaje mierzonych
Bardziej szczegółowoSTYKOWE POMIARY GWINTÓW
Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych P o l i t e c h n i k a P o z n ańska ul. Jana Pawła II 24 60-965 POZNAŃ (budynek Centrum Mechatroniki, Biomechaniki i Nanoinżynierii) www.zmisp.mt.put.poznan.pl
Bardziej szczegółowoPORTALOWE CENTRUM FREZARSKO WIERTARSKIE TBI SDV-H 1611 OBRABIARKI CNC SPRZEDAŻ I SERWIS OPROGRAMOWANIE CAD / CAM / PDM OBRABIARKI SPECJALNE
PORTALOWE CENTRUM FREZARSKO WIERTARSKIE TBI SDV-H 1611 1/6 » korpus obrabiarki wykonany z żeliwa» 4 prowadnice w osi Z» konstrukcja bazująca na bramie» liniowe prowadnice toczne we wszystkich osiach» absolutny
Bardziej szczegółowoNazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 1: Wahadło fizyczne. opis ruchu drgającego a w szczególności drgań wahadła fizycznego
Nazwisko i imię: Zespół: Data: Cel ćwiczenia: Ćwiczenie nr 1: Wahadło fizyczne opis ruchu drgającego a w szczególności drgań wahadła fizycznego wyznaczenie momentów bezwładności brył sztywnych Literatura
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE TWORZYW SZTUCZNYCH OZNACZENIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH PRZY STATYCZNYM ROZCIĄGANIU
Bardziej szczegółowoMarShaft. Urządzenia do pomiaru wałków
MarShaft. Pomiary części typu wałki w produkcji MarShaft MAN Ręczna, stykowa maszyna do pomiaru wałków MarShaft SCOPE. Optyczne urządzenie do pomiaru wałków MarShaft CNC. Automatyczne, stykowe centrum
Bardziej szczegółowoFIGURY I PRZEKSZTAŁCENIA GEOMETRYCZNE
Umiejętności opracowanie: Maria Lampert LISTA MOICH OSIĄGNIĘĆ FIGURY I PRZEKSZTAŁCENIA GEOMETRYCZNE Co powinienem umieć Umiejętności znam podstawowe przekształcenia geometryczne: symetria osiowa i środkowa,
Bardziej szczegółowoPomiary skaningowe w technice współrzędnościowej
Pomiary skaningowe w technice współrzędnościowej Pomiary Automatyka Robotyka 5/2009 Eugeniusz Ratajczyk Przedstawiono tendencje rozwoju pomiarów skaningowych, a właściwie głowic pomiarowych pracujących
Bardziej szczegółowoWspółrzędnościowa technika pomiarowa. Współrzędnościowa technika pomiarowa
Roboty i centra pomiarowe Cz. IV. Roboty i centra pomiarowe Roboty pomiarowe - rodzaje, dokładności, zastosowanie Centra pomiarowe Rodzaje mierzonych przedmiotów Roboty pomiarowe Podstawowe zespoły 1 zespół
Bardziej szczegółowoTomasz Tobiasz PLAN WYNIKOWY (zakres podstawowy)
Tomasz Tobiasz PLAN WYNIKOWY (zakres podstawowy) klasa 3. PAZDRO Plan jest wykazem wiadomości i umiejętności, jakie powinien mieć uczeń ubiegający się o określone oceny na poszczególnych etapach edukacji
Bardziej szczegółowoRok akademicki 2005/2006
GEOMETRIA WYKREŚLNA ĆWICZENIA ZESTAW I Rok akademicki 2005/2006 Zadanie I. 1. Według podanych współrzędnych punktów wykreślić je w przestrzeni (na jednym rysunku aksonometrycznym) i określić, gdzie w przestrzeni
Bardziej szczegółowoŚLĄSKIE TECHNICZNE ZAKŁADY NAUKOWE W KATOWICACH PRACA DYPLOMOWA
ŚLĄSKIE TECHNICZNE ZAKŁADY NAUKOWE W KATOWICACH PRACA DYPLOMOWA Temat: Rola maszyn współrzędnościowych stosowanych w UAR. Zabezpieczenia taśmociągu. Promotor: mgr inŝ. Ireneusz BOCZEK Pracę wykonał: Rafał
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 6 Temat: BADANIE ŚWIATEŁ DO JAZDY DZIENNEJ
60-965 Poznań Grupa: Elektrotechnika, sem 3., Podstawy Techniki Świetlnej Laboratorium wersja z dn. 03.11.2015 Ćwiczenie nr 6 Temat: BADANIE ŚWIATEŁ DO JAZDY DZIENNEJ Opracowanie wykonano na podstawie
Bardziej szczegółowoPL 210777 B1. UNIWERSYTET PRZYRODNICZY W LUBLINIE, Lublin, PL 21.01.2008 BUP 02/08 29.02.2012 WUP 02/12. ZBIGNIEW OSZCZAK, Lublin, PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 210777 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 380160 (51) Int.Cl. F16D 13/75 (2006.01) F16C 1/22 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)
Bardziej szczegółowoTemat: WYZNACZANIE OBROTOWO-SYMETRYCZNEJ BRYŁY FOTOMETRYCZNEJ
STUDIA NIESTACJONARNE I STOPNIA, wersja z dn. 15.10.018 KIERUNEK ELEKTROTECHNIKA, SEM.5 Podstawy Techniki Świetlnej Laboratorium Ćwiczenie nr 4 Temat: WYZNACZANIE OBROTOWO-SYMETRYCZNEJ BRYŁY FOTOMETRYCZNEJ
Bardziej szczegółowoVIg. Inne narzędzia pomiarowe
VIg. Inne narzędzia pomiarowe 1. Macki Macki są od bardzo dawna popularnym narzędziem pomiarowym. W praktyce warsztatowej cenione są za duŝą uniwersalność, łatwą obsługę, szybki i w miarę pewny wynik pomiaru.
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN. Ćwiczenie B-2 POMIAR PROSTOLINIOWOŚCI PROWADNIC ŁOŻA OBRABIARKI
POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN Ćwiczenie B-2 Temat: POMIAR PROSTOLINIOWOŚCI PROWADNIC ŁOŻA OBRABIARKI Opracowanie: dr inż G Siwiński Aktualizacja i opracowanie elektroniczne:
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do rysowania w 3D. Praca w środowisku 3D
Wprowadzenie do rysowania w 3D 13 Praca w środowisku 3D Pierwszym krokiem niezbędnym do rozpoczęcia pracy w środowisku 3D programu AutoCad 2010 jest wybór odpowiedniego obszaru roboczego. Można tego dokonać
Bardziej szczegółowo22. SPRAWDZANIE GEOMETRII SAMOCHODU
22. SPRAWDZANIE GEOMETRII SAMOCHODU 22.0. Uwagi dotyczące bezpieczeństwa podczas wykonywania ćwiczenia Podczas wykonywania ćwiczenia obowiązuje ogólna instrukcja BHP. Wykonujący ćwiczenie dodatkowo powinni
Bardziej szczegółowoKRYTERIA OCENY PARAMETRÓW KÓŁ POJAZDÓW POWYPADKOWYCH
KRYTERIA OCENY PARAMETRÓW KÓŁ POJAZDÓW POWYPADKOWYCH CZYM GROZI NIEWŁAŚCIWE USTAWIENIE GEOMETRII KÓŁ? KRYTERIA OCENY PARAMETRÓW KÓŁ POJAZDÓW POWYPADKOWYCH Geometria kół ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo,
Bardziej szczegółowoRzuty aksonometryczne służą do poglądowego przedstawiania przedmiotów.
RZUTOWANIE AKSONOMETRYCZNE Rzuty aksonometryczne służą do poglądowego przedstawiania przedmiotów. W metodzie aksonometrycznej rzutnią jest płaszczyzna dowolnie ustawiona względem trzech osi,, układu prostokątnego
Bardziej szczegółowoPROFIL PRĘDKOŚCI W RURZE PROSTOLINIOWEJ
LABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW Ćwiczenie N 7 PROFIL PRĘDKOŚCI W RURZE PROSTOLINIOWEJ . Cel ćwiczenia Doświadczalne i teoretyczne wyznaczenie profilu prędkości w rurze prostoosiowej 2. Podstawy teoretyczne:
Bardziej szczegółowo1. Potęgi. Logarytmy. Funkcja wykładnicza
1. Potęgi. Logarytmy. Funkcja wykładnicza Tematyka zajęć: WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY KL. 3 POZIOM PODSTAWOWY Potęga o wykładniku rzeczywistym powtórzenie Funkcja wykładnicza i jej własności
Bardziej szczegółowoWspółrzędnościowe maszyny pomiarowe
Współrzędnościowe maszyny pomiarowe współrzędnościowe maszyny pomiarowe QM-M 333 Crysta-Plus M strona 434 współrzędnościowe maszyny pomiarowe CNC Crysta-Apex C strony 435 437 współrzędnościowe maszyny
Bardziej szczegółowoSTEREOMETRIA CZYLI GEOMETRIA W 3 WYMIARACH
STEREOMETRIA CZYLI GEOMETRIA W 3 WYMIARACH Stereometria jest działem geometrii, którego przedmiotem badań są bryły przestrzenne oraz ich właściwości. WZAJEMNE POŁOŻENIE PROSTYCH W PRZESTRZENI 2 proste
Bardziej szczegółowoPUNKT PROSTA. Przy rysowaniu rzutów prostej zaczynamy od rzutowania punktów przebicia rzutni prostą (śladów). Następnie łączymy rzuty na π 1 i π 2.
WYKŁAD 1 Wprowadzenie. Różne sposoby przedstawiania przedmiotu. Podstawy teorii zapisu konstrukcji w grafice inżynierskiej. Zasady rzutu prostokątnego. PUNKT Punkt w odwzorowaniach Monge a rzutujemy prostopadle
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE. ĆWICZENIE NR 4 Pomiar współczynników pochłaniania i odbicia dźwięku oraz impedancji akustycznej metodą fali stojącej
LABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE ĆWICZENIE NR 4 Pomiar współczynników pochłaniania i odbicia dźwięku oraz impedancji akustycznej metodą fali stojącej 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie metody
Bardziej szczegółowoMECHANIKA 2. Wykład Nr 3 KINEMATYKA. Temat RUCH PŁASKI BRYŁY MATERIALNEJ. Prowadzący: dr Krzysztof Polko
MECHANIKA 2 Wykład Nr 3 KINEMATYKA Temat RUCH PŁASKI BRYŁY MATERIALNEJ Prowadzący: dr Krzysztof Polko Pojęcie Ruchu Płaskiego Rys.1 Ruchem płaskim ciała sztywnego nazywamy taki ruch, w którym wszystkie
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE MODUŁU YOUNGA METODĄ STRZAŁKI UGIĘCIA
Ćwiczenie 58 WYZNACZANIE MODUŁU YOUNGA METODĄ STRZAŁKI UGIĘCIA 58.1. Wiadomości ogólne Pod działaniem sił zewnętrznych ciała stałe ulegają odkształceniom, czyli zmieniają kształt. Zmianę odległości między
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z matematyki Klasa III poziom podstawowy
Kryteria oceniania z matematyki Klasa III poziom podstawowy Potęgi Zakres Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo dobry oblicza potęgi o wykładnikach wymiernych; zna prawa działań na potęgach i potrafi
Bardziej szczegółowo(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 174940 (13) B1
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 174940 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 305007 (22) Data zgłoszenia: 12.09.1994 (51) IntCl6: B25J 9/06 B25J
Bardziej szczegółowoRysunek Techniczny. Podstawowe definicje
Rysunek techniczny jest to informacja techniczna podana na nośniku informacji, przedstawiona graficznie zgodnie z przyjętymi zasadami i zwykle w podziałce. Rysunek Techniczny Podstawowe definicje Szkic
Bardziej szczegółowoTolerancja kształtu i położenia
Oznaczenia tolerancji kształtu i położenia Tolerancje kształtu określają wymagane dokładności wykonania kształtu powierzchni i składają się z symboli tolerancji i z liczbowej wartości odchyłki. Zasadnicze
Bardziej szczegółowoSzkolenia z zakresu obsługi i programowania obrabiarek sterowanych numerycznie CNC
Kompleksowa obsługa CNC www.mar-tools.com.pl Szkolenia z zakresu obsługi i programowania obrabiarek sterowanych numerycznie CNC Firma MAR-TOOLS prowadzi szkolenia z obsługi i programowania tokarek i frezarek
Bardziej szczegółowoPomiary wymiarów zewnętrznych (wałków)
Pomiary wymiarów zewnętrznych (wałków) I. Cel ćwiczenia. Zapoznanie się ze sposobami pomiaru średnic oraz ze sprawdzaniem błędów kształtu wałka, a także przyswojeniu umiejętności posługiwania się stosowanymi
Bardziej szczegółowoBŁĘDY W POMIARACH BEZPOŚREDNICH
Podstawy Metrologii i Technik Eksperymentu Laboratorium BŁĘDY W POMIARACH BEZPOŚREDNICH Instrukcja do ćwiczenia nr 2 Zakład Miernictwa i Ochrony Atmosfery Wrocław, listopad 2010 r. Podstawy Metrologii
Bardziej szczegółowoKąty Ustawienia Kół. WERTHER International POLSKA Sp. z o.o. dr inż. Marek Jankowski 2007-01-19
WERTHER International POLSKA Sp. z o.o. dr inż. Marek Jankowski 2007-01-19 Kąty Ustawienia Kół Technologie stosowane w pomiarach zmieniają się, powstają coraz to nowe urządzenia ułatwiające zarówno regulowanie
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW
INSTYTUT MASZYN I URZĄZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA O ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW TECH OLOGICZ A PRÓBA ZGI A IA Zasada wykonania próby. Próba polega
Bardziej szczegółowo