HARMONOGRAM ĆWICZEŃ ZESPÓŁ -I -II -III -IV -V -VI -VII -VIII ZESPÓŁ -I -II -III -IV -V -VI TEMATYKA ĆWICZEŃ

Transkrypt

1 HARMONOGRAM ĆWICZEŃ D l a g r u p l i c z ą c y c h w i ę c e j n i ż 1 8 o s ó b : NR PRACOWNI ZESPÓŁ -I -II -III -IV -V -VI -VII -VIII KOLOKWIA I TESTY Test - BHP C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 wejściówka C8 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 wejściówka C7 C8 C1 C2 C3 C4 C5 C6 wejściówka C6 C7 C8 C1 C2 C3 C4 C5 wejściówka C5 C6 C7 C8 C1 C2 C3 C4 wejściówka C4 C5 C6 C7 C8 C1 C2 C3 wejściówka D l a g r u p l i c z ą c y c h m n i e j n i ż 1 8 o s ó b : NR PRACOWNI ZESPÓŁ -I -II -III -IV -V -VI KOLOKWIA I TESTY Test - BHP C1 C2 C3/4 C5 C6 C7/8 wejściówka C7/8 C1 C2 C3/4 C5 C6 wejściówka C6 C7/8 C1 C2 C3/4 C5 wejściówka C5 C6 C7/8 C1 C2 C3/4 wejściówka C3/4 C5 C6 C7/8 C1 C2 wejściówka C2 C3/4 C5 C6 C7/8 C1 wejściówka C3/4, C7/8 ćwiczenia do wyboru TEMATYKA ĆWICZEŃ NR C0 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 TYTUŁ INSTRUKCJE BHP OMÓWIENIE WARUNKÓW ZALICZENIA PRZEDMIOTU POMIAR ph; REAKCJE HYDROLIZY I ZOBOJĘTNIANIA ANALIZA JAKOŚCIOWA ROZTWORÓW OZNACZANIE TWARDOŚCI WODY ILOŚCIOWE OZNACZANIE BARWNIKA METODĄ SPEKTROFOTOMETRYCZNĄ KOROZJA ELEKTROCHEMICZNA EMULSJE POWŁOKI MALARSKIE OTRZYMYWANIE KLEJÓW

2 ZAKRES MATERIAŁU NA KOLOKWIA Ćw.C1. Pomiar ph; reakcje hydrolizy i zobojętniania Definicje ph i poh. Wartości ph i poh w roztworach kwaśnych, obojętnych i zasadowych. Obliczanie ph i poh mocnych kwasów jednoprotonowych i zasad jednowodorotlenowych. Wskaźniki ph. Zapisywanie wzorów związków chemicznych. Podział elektrolitów na mocne i słabe. Zapisywanie równań reakcji dysocjacji kwasów, wodorotlenków i soli, a także reakcji zobojętniania i hydrolizy soli (w postaci cząsteczkowej i jonowej). Ćw.C2. Analiza jakościowa roztworów Definicja reakcji charakterystycznej (analitycznej). Zastosowania analizy jakościowej. Zapisywanie równań reakcji analitycznych wybranych kationów (Pb 2+, Cu 2+, Fe 3+, Ni 2+ ) i anionów (Cl -, SO 4 2-, CO 3 2- ). Związki trudnorozpuszczalne (osady). Ćw.C3. Oznaczanie twardości wody Definicje twardości wody (węglanowa, całkowita, stała). Właściwości wód twardych i miękkich. Usuwanie twardości węglanowej reakcje chemiczne. Inne metody zmiękczania wody. Ćw.C4. Ilościowe oznaczanie barwnika metodą spektrofotometryczną Stężenie procentowe i molowe definicje, obliczanie. Metody analizy ilościowej. Absorpcja światła w roztworach barwnych (absorbancja, transmitancja, prawo Lamberta-Beera). Ćw.C5. Korozja elektrochemiczna Ogniwo korozyjne. Metody ochrony metali przed korozją. Mechanizm działania powłok katodowych i anodowych. Inhibitory oraz stymulatory korozji. Pasywacja. Ćw.C6. Emulsje Pojęcia zawiesiny, dyspersji, emulsji. Definicje faz składowych emulsji. Typy emulsji. Stabilizacja i destabilizacja emulsji. Pojęcia emulgatora, surfaktanta, środka powierzchniowo-czynnego. Ćw.C7. Powłoki malarskie Podstawowe składniki farb. Substancje stosowane jako napełniacze w kompozycjach malarskich. Spoiwa polimerowe definicja polimeru, przykłady polimerów naturalnych i syntetycznych. Cechy dobrej powłoki malarskiej. Funkcje powłok malarskich. Ćw.C8. Otrzymywanie klejów Podstawowe składniki klejów. Polimery definicja polimeru, przykłady polimerów naturalnych i syntetycznych. Pojęcia adhezji i kohezji. Cechy dobrej spoiny klejowej. UWAGA! KOLOKWIA WEJŚCIÓWKI ODBYWAJĄ SIĘ NA KAŻDYCH ZAJĘCIACH I DOTYCZĄ WYKONYWANEGO W DANYM TYGODNIU ĆWICZENIA

3 TEMATYKA WYKŁADÓW (MBM, MIT) 1. Budowa atomu 2. Układ okresowy pierwiastków 3. Wiązania chemiczne; klasyfikacja związków chemicznych 4. Roztwory i emulsje 5. Pomiary ph 6. Podstawowe reakcje chemiczne (zobojętnianie, wypieranie, strącanie osadów, hydroliza soli) 7. Analiza jakościowa 8. Analiza ilościowa roztworów 9. Analiza wody 10. Procesy utleniania i redukcji; akumulatory 11. Elektroliza; nakładanie powłok galwanicznych 12. Szereg napięciowy metali 13. Procesy korozji 14. Polimery 15. Sterowanie reakcją chemiczną LITERATURA PODSTAWOWA 1. Bielański A., Chemia ogólna i nieorganiczna, PWN Pajdowski L., Chemia ogólna, PWN Lee J.D., Zwięzła chemia nieorganiczna, PWN 1994 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 1. Lango M., Lango D., Ćwiczenia laboratoryjne z chemii ogólnej, skrypt ATR Uhlig H., Korozja i jej zapobieganie, PWN Floriańczyk Z., Penczka S., Chemia polimerów, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej 2001

4 SCHEMAT OPRACOWANIA ĆWICZENIA (imiona i nazwiska osób wykonujących ćwiczenie)... (grupa, zespół) Bydgoszcz, dn.... ĆWICZENIE NR x... (tytuł ćwiczenia)... (cel ćwiczenia) (temat doświadczenia) a) Wykonane operacje b) Wyniki, obserwacje c) Równania reakcji, obliczenia, wykresy d) Wniosek (temat doświadczenia) a) Wykonane operacje b) Wyniki, obserwacje c) Równania reakcji, obliczenia, wykresy d) Wniosek itd.

5 REGULAMIN PRACY W laboratorium chemicznym znajdują się różne odczynniki i aparatura. Bezpieczne posługiwanie się nimi wymaga uwagi, dokładności, zachowania czystości i porządku oraz znajomości przepisów BHP. Podczas przebywania i pracy w laboratorium należy przestrzegać niżej podanych wskazówek: 1. Przed przystąpieniem do pracy zapoznać się z instrukcją BHP. 2. Do laboratorium przychodzić po zaznajomieniu się z częścią teoretyczną i wskazówkami dotyczącymi wykonania wyznaczonego ćwiczenia. Znajomość urządzeń i sprzętu laboratoryjnego, techniki wykonania podstawowych czynności, a także sposobu wykonania każdego ćwiczenia jest warunkiem bezpiecznej pracy i otrzymania prawidłowych wyników. 3. Pracować uważnie, nie rozsypując chemikaliów i nie rozlewając roztworów. W przypadku ich rozsypania lub rozlania należy je usunąć ze stanowiska pracy do pojemników przeznaczonych na odpady, a stół wytrzeć do sucha. Nie wolno rozsypanych lub rozlanych chemikaliów wprowadzać z powrotem do naczyń, z których zostały pobrane. 4. Wszystkie naczynia zamykać zawsze tymi samymi korkami lub pipetkami. Przekładanie korków lub pipetek powoduje zanieczyszczenie odczynników i otrzymanie błędnych wyników ćwiczeń. 5. Nie przestawiać naczyń z odczynnikami chemicznymi w inne miejsce. 6. Uszkodzenie aparatury, sprzętu laboratoryjnego i naczyń zgłaszać prowadzącemu ćwiczenia. 7. Stłuczone szkło i papiery wrzucać do odpowiednich pojemników na odpady, a nie do zlewów. 8. Podczas ćwiczeń zachować ciszę. W razie konieczności porozumiewać się półgłosem. 9. Przemieszczać się ostrożnie uważając, aby nie potrącić pracujących kolegów. 10. Podczas pracy dbać o czystość i porządek na wyznaczonym miejscu oraz w całym laboratorium. Za czystość i porządek na miejscu przeznaczonym dla danego ćwiczenia odpowiadają studenci, którzy je wykonują. 11. W pracowni chemicznej obowiązuje bezwzględny zakaz spożywania posiłków oraz napojów!

6 INSTRUKCJA BHP W celu uniknięcia wypadku zatrucia, pożaru, oparzenia, porażenia lub zranienia podczas wykonywania ćwiczeń laboratoryjnych, należy przestrzegać niżej przytoczonych zaleceń: 1. Ćwiczenia w pracowni chemicznej student może odrabiać tylko wtedy, gdy zaopatrzony jest w odpowiednie środki ochrony osobistej, tj. fartuch oraz okulary ochronne. Ponadto osoby posiadające długie włosy zobowiązane są do ich związania na czas pracy w laboratorium. 2. Ćwiczenia z substancjami szkodliwymi dla zdrowia, tj. stężonymi kwasami i amoniakiem, siarkowodorem, chlorowodorem, fluorowodorem, tlenkami azotu lub siarki, a także rozpuszczalnikami organicznymi, wykonywać tylko pod włączonym wyciągiem. 3. Wyjątkowo uważnie pracować ze stężonymi kwasami i zasadami. Ze względu na właściwości żrące mogą one spowodować oparzenie oczu, ciała i zniszczenie odzieży. Nie naciągać ich ustami do pipety! 4. Ze względu na silnie egzotermiczny charakter procesu rozcieńczania stężonego kwasu siarkowego(vi) wlewać go ostrożnie do wody, a nigdy odwrotnie. 5. Nie nachylać się nad naczyniem, w którym zachodzi reakcja chemiczna. 6. Przy wykonywaniu ćwiczenia posługiwać się takimi ilościami i stężeniami odczynników chemicznych, jakie są zalecane w instrukcji. 7. Nie pracować z substancjami łatwopalnymi w pobliżu otwartego ognia. Nie brać do rąk rozgrzanych naczyń, palników gazowych, w których przeskoczył płomień i innego rozgrzanego sprzętu. Gorące, a zwłaszcza rozżarzone przedmioty, stawiać na płytce ognioodpornej. Pilnować, aby po zgaszeniu palnika kurki gazowe zostały dokładnie zamknięte. 8. Podczas ogrzewania cieczy w probówce nad palnikiem gazowym uważać, aby otwór probówki był skierowany w stronę bezpieczną dla eksperymentatora i osób znajdujących się w pobliżu. 9. Przed przystąpieniem do pracy z urządzeniami elektrycznymi sprawdzić prawidłowość połączeń, nie zapominając o przewodach uziemiających. 10. Nie korzystać z uszkodzonych probówek i innych naczyń szklanych. 11. Nie wąchać bezpośrednio substancji chemicznej, a tylko korek naczynia, w którym jest ona zamknięta. 12. Resztki odczynników pozostałe po wykonaniu ćwiczenia przenieść do pojemników na odpady, zgodnie z ich przeznaczeniem. 13. W przypadku oparzenia, zranienia itp. postępować zgodnie z zasadami udzielania pierwszej pomocy oraz zgłosić ten fakt prowadzącemu ćwiczenia.