SEMINARIUM: Handel energią z OZE: wczoraj, dziś i jutro

Transkrypt

1 SEMINARIUM: Handel energią z OZE: wczoraj, dziś i jutro Marek Kulesa dyrektor biura TOE SGGW, Warszawa, 22 października 2015 r.

2 Zakres prezentacji 1. Wprowadzenie 2. Odnawialne źródła energii elektrycznej na świecie, w Unii Europejskiej i w Polsce 3. Priorytety Europy w dziedzinie klimatu i energii nowa Unia Energetyczna, letni unijny pakiet energetyczny 4. Modele wsparcia energii produkowanej z OZE przegląd 5. Mechanizm świadectw pochodzenia jako dotychczasowe wsparcie sektora OZE w Polsce 6. Schemat i procedury funkcjonowania systemu wydawania, obrotu i umarzania świadectw pochodzenia w Polsce 7. Gwarancje pochodzenia 8. Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Materiały/prezentację można pobrać ze strony: M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 2

3 Wprowadzenie DEFINICJE (nowa ustawa o OZE) odnawialne źródło energii odnawialne, niekopalne źródła energii obejmujące energię wiatru, energię promieniowania słonecznego, energię aerotermalną, energię geotermalną, energię hydrotermalną, hydroenergię, energię fal, prądów i pływów morskich, energię otrzymywaną z biomasy, biogazu, biogazu rolniczego oraz z biopłynów energia aerotermalna energia o charakterze nieantropogenicznym magazynowaną w postaci ciepła w powietrzu na danym terenie energia geotermalna energia o charakterze nieantropogenicznym skumulowaną w postaci ciepła pod powierzchnią ziemi energia hydrotermalna energia o charakterze nieantropogenicznym skumulowaną w postaci ciepła w wodach powierzchniowych hydroenergia energia spadku śródlądowych wód powierzchniowych, z wyłączeniem energii uzyskiwanej z pracy pompowej w elektrowniach szczytowo-pompowych lub elektrowniach wodnych z członem pompowym M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 3

4 Wprowadzenie DEFINICJE (nowa ustawa o OZE) instalacja odnawialnego źródła energii instalacja stanowiąca wyodrębniony zespół: a) urządzeń służących do wytwarzania energii i wyprowadzania mocy, przyłączonych w jednym miejscu przyłączenia, w których energia elektryczna lub ciepło są wytwarzane z jednego rodzaju odnawialnych źródeł energii, a także magazyn energii elektrycznej przechowujący wytworzoną energię elektryczną, połączony z tym zespołem urządzeń lub b) obiektów budowlanych i urządzeń stanowiących całość technicznoużytkową służący do wytwarzania biogazu rolniczego, a także połączony z nimi magazyn biogazu rolniczego magazyn energii elektrycznej wyodrębnione urządzenie lub zespół urządzeń służących do magazynowania energii elektrycznej w innej postaci energii powstałej w wyniku procesów technologicznych lub chemicznych M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 4

5 Wprowadzenie inny wymiar OZE? M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 5

6 Odnawialne źródła energii elektrycznej na świecie, w Unii Europejskiej i w Polsce Koszty (techniczny wytwarzania i handlowy sprzedanej energii) 2013, 2014 wg technologii Źródło: ARE SA M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 6

7 Odnawialne źródła energii elektrycznej na świecie, w Unii Europejskiej i w Polsce Cechy rynku energii zielonej brak naturalnego popytu na czystą energię pochodzącą ze źródeł odnawialnych (najczęściej dla indywidualnego odbiorcy bardziej istotna jest cena niż źródło pochodzenia) popyt wymuszony (wykreowany) administracyjnie wysoka kapitałochłonność inwestycji koegzystencja rynkowych i pozarynkowych mechanizmów regulacji (dozwolone formy pomocy publicznej) brak wcześniejszych szerszych doświadczeń w funkcjonowaniu i regulacji tego segmentu rynku energii elektrycznej M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 7

8 Odnawialne źródła energii elektrycznej na świecie Źródło: RENEWABLES 2015, Global Status Report, M.Kulesa, Warszawa, r. < 8 >

9 Odnawialne źródła energii elektrycznej na świecie Źródło: RENEWABLES 2015, Global Status Report, M.Kulesa, Warszawa, r. < 9 >

10 Odnawialne źródła energii elektrycznej na świecie Źródło: RENEWABLES 2015, Global Status Report, M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 10

11 Odnawialne źródła energii elektrycznej na świecie Źródło: RENEWABLES 2015, Global Status Report, M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 11

12 Odnawialne źródła energii elektrycznej na świecie Źródło: RENEWABLES 2015, Global Status Report, M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 12

13 Odnawialne źródła energii elektrycznej na Unii Europejskiej Europa na dobrej drodze do osiągnięcia celów 3x20 na 2020 r. Źródło: Prezentacja Przewodniczącego J.M. Barroso na posiedzenie Rady Europejskiej w dniach marca 2014 r. Komisja Europejska M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 13

14 Odnawialne źródła energii elektrycznej na Unii Europejskiej Źródło: Renewable energy progress report (projekt), Komisja Europejska, maj 2015 M.Kulesa, Warszawa, r. < 14 >

15 Odnawialne źródła energii elektrycznej na Unii Europejskiej Źródło: Renewable energy progress report (projekt), Komisja Europejska, maj 2015 M.Kulesa, Warszawa, r. < 15 >

16 Odnawialne źródła energii elektrycznej w Polsce Dynamika wzrostu mocy zainstalowanej w KSE w latach Moc zainstalowana w KSE. Stan na r. Źródło: PSE M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 16

17 Odnawialne źródła energii elektrycznej w Polsce Porównanie struktury produkcji energii elektrycznej w latach w Polsce [GWh] M.Kulesa, Warszawa, r. < 17 >

18 Odnawialne źródła energii elektrycznej w Polsce Produkcja energii elektrycznej z OZE Źródło: ARE M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 18

19 Priorytety Europy w dziedzinie klimatu i energii: przyszłe działania Nowe zamierzenie na 2030 r. 27 % efektywność energetyczna Źródło: Prezentacja Przewodniczącego J.M. Barroso na posiedzenie Rady Europejskiej w dniach marca 2014 r. Komisja Europejska M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 19

20 Priorytety Europy w dziedzinie klimatu i energii: przyszłe działania M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 20

21 Priorytety Europy w dziedzinie klimatu i energii: przyszłe działania Planowana Europejska Unia Energetyczna. Przyjęte dokumenty Strategia ramowa na rzecz stabilnej Unii energetycznej, której podstawą jest przyszłościowa polityka w dziedzinie klimatu. Komunikat w sprawie połączeń międzysystemowych określający środki niezbędne do osiągnięcia celu 10 proc. międzysystemowych połączeń elektroenergetycznych do 2020 r., Komunikat przedstawiający wizję globalnego porozumienia w sprawie klimatu, które ma zostać przyjęte w grudniu w Paryżu. Ma to być przejrzyste, dynamiczne i prawnie wiążące porozumienie globalne zawierające sprawiedliwe i ambitne zobowiązania wszystkich stron. W komunikacie uwzględniono również decyzje podjęte podczas europejskiego szczytu w październiku 2014 r., przekształcając je w proponowane unijne cele ograniczenia emisji (tzw. zaplanowany, ustalony na szczeblu krajowym wkład) w nowym porozumieniu M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 21

22 Modele wsparcia energii produkowanej z OZE przegląd Źródło: RENEWABLES 2015, Global Status Report, M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 22

23 Modele wsparcia energii produkowanej z OZE przegląd Źródło: RENEWABLES 2015, Global Status Report, M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 23

24 Modele wsparcia energii produkowanej z OZE przegląd Źródło: EURELECTRIC M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 24

25 Modele wsparcia energii produkowanej z OZE przegląd Poziom cen referencyjnych w poszczególnych krajach dla energetyki wiatrowej onshore na rok lat wsparcia 20 lat wsparcia 15 lat wsparcia <2500 h produktywność 1800 h produktywność 2400 h produktywność Cap 107 EUR/MWh (czyli ponad 428 zł) Cap 121 EUR/MWh (czyli ponad 484zł) Cap 95 funtów/mwh (czyli ponad 500 zł) Holandia Włochy UK Źródło: Assorinnovabili.it, Nederlandse Wind Energie Associatie, UK government M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 25

26 Mechanizm świadectw pochodzenia jako dotychczasowe wsparcie sektora OZE w Polsce Mechanizm zielonych certyfikatów (świadectw pochodzenia energii z OZE) Wytwarzanie energii w OZE Świadectwo pochodzenia (ŚP) Energia elektryczna Rynek praw majątkowych wynikających z ŚP Rynek energii elektrycznej Przedmiot handlu Segment rynku M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 26

27 Mechanizm świadectw pochodzenia jako dotychczasowe wsparcie sektora OZE w Polsce Wsparcie dla wytwórców energii z OZE (obszar handlowy/rynkowy) 1. Obowiązek zakupu świadectw pochodzenia (praw majątkowych do nich) dla energii wytwarzanej z OZE i kogeneracji, nałożony na sprzedawców energii do odbiorców końcowych 2. Obowiązek zakupu energii elektrycznej produkowanej z odnawialnych źródeł nałożony na sprzedawców z urzędu, (wytwórca nie ma obowiązku sprzedaży energii) 3. Udzielanie pomocy publicznej na inwestycje w zakresie budowy lub rozbudowy jednostek wytwarzających energię elektryczną lub ciepło z odnawialnych źródeł energii oraz na inwestycje w zakresie budowy lub przebudowy jednostek wysokosprawnego wytwarzania energii M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 27

28 Mechanizm świadectw pochodzenia jako dotychczasowe wsparcie sektora OZE w Polsce Podmioty zobowiązane Obowiązki związane z OZE - art. 9a ustawy, ust. 1 Odbiorca przemysłowy, przedsiębiorstwo energetyczne, odbiorca końcowy oraz towarowy dom maklerski lub dom maklerski, o których mowa w ust. 1a, w zakresie określonym w przepisach wydanych na podstawie ust. 9, są obowiązane: 1) uzyskać i przedstawić do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectwo pochodzenia ( ) 2) uiścić opłatę zastępczą, uiścić opłatę zastępczą, w terminie określonym w ust. 5, obliczoną w sposób określony w ust. 2 M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 28

29 Mechanizm świadectw pochodzenia jako dotychczasowe wsparcie sektora OZE w Polsce Podmioty zobowiązane Obowiązki sprzedawców z urzędu związane z OZE - art. 9a ustawy, ust. 6 Sprzedawca z urzędu jest obowiązany, w zakresie określonym w przepisach wydanych na podstawie ust. 9, do zakupu energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach energii przyłączonych do sieci znajdujących się w obszarze działania sprzedawcy z urzędu, oferowanej przez przedsiębiorstwa energetyczne, które uzyskały koncesje na jej wytwarzanie; zakup ten odbywa się po średniej cenie sprzedaży energii elektrycznej w poprzednim roku kalendarzowym, o której mowa w art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. b. M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 29

30 Mechanizm świadectw pochodzenia jako dotychczasowe wsparcie sektora OZE w Polsce Rola i znaczenie modelu oraz kształtowania opłat zastępczych obowiązek OZE Oz = Ozj x (Eo - Eu) Oz opłata zastępcza w złotych Ozj jednostkowa opłata zastępcza wynosząca (2006) 240 złotych za 1 MWh (2014 i 2015: 300,03 zł/mwh) Eo Eu ilość energii elektrycznej, w MWh, wynikająca z obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia (z OZE) ilość energii elektrycznej, wyrażona w MWh, wynikająca ze świadectw pochodzenia ( z OZE), które przedsiębiorstwo energetyczne przedstawiło do umorzenia w danym roku M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 30

31 Mechanizm świadectw pochodzenia jako dotychczasowe wsparcie sektora OZE w Polsce Ocena obecnego systemu wsparcia wytwarzania energii z OZE ZALETY: Stosunkowo prosty w realizacji, wdrożony i sprawdzony w praktyce rynkowej WADY Wysokie koszty wsparcia ponoszone przez odbiorców końcowych stanowiące znaczące obciążenie ceny energii dla odbiorców (zwłaszcza przemysłowych) Zrównane wsparcia dla wszystkich technologii pomimo zróżnicowanych kosztów i tym samym potrzeb finansowych Brak preferencji dla technologii sprzyjającej pracy systemu elektroenergetycznego (np. biogazownie, energetyka wodna) Przejmowanie większości wsparcia przez duże grupy energetyczne i zagraniczne koncerny realizujące współspalanie biomasy w elektrowniach i elektrociepłowniach Problemy w równoważeniu podaży i popytu świadectw pochodzenia energii (wahania cen świadectw oraz ich znaczna nadpodaż w najbliższym czasie) M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 31

32 Mechanizm świadectw pochodzenia jako dotychczasowe wsparcie sektora OZE w Polsce Notowania cen/indeksu OZEX_A (zielone certyfikaty), średnioważona cena w kontraktach pozasesyjnych, certyfikaty pozostałe w rejestrze Źródło: TGE, PSEW, TOE M.Kulesa, Warszawa, r. < 32 >

33 Mechanizm świadectw pochodzenia jako dotychczasowe wsparcie sektora OZE w Polsce Źródło: PSEW, TGE, URE Nadpodaż zielonych certyfikatów na koniec grudnia 2014 wyniosła 13 TWh, co stanowi około 90% prognozowanego rocznego popytu na zielone certyfikaty dla roku Prognozowana nadpodaż na koniec 2015 roku ma wynieść (w zależności od modelu i ilości świadectw wydawnych do końca roku) pomiędzy 18 a 19 TWh. M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 33

34 Mechanizm świadectw pochodzenia jako dotychczasowe wsparcie sektora OZE w Polsce Poziom cenowy notowań zielonych certyfikatów PM Źródło: TGE M.Kulesa, Warszawa, r. < 34 >

35 Schemat i procedury funkcjonowania systemu wydawania, obrotu i umarzania świadectw pochodzenia Założenia mechanizmu ŚP wszystkie OZE posiadają koncesje OZE generuje dwa produkty: energię i świadectwa pochodzenia świadectwa OZE wystawiane są przez Prezesa URE obowiązek zakupu całej produkcji energii w OZE przez sprzedawcę z urzędu po cenach rynkowych (średnia cena energii na rynku konkurencyjnym) obowiązek posiadania świadectw OZE spoczywa głównie na podmiotach (wytwórcach i przedsiębiorstwa obrotu) sprzedających energię elektryczną odbiorcom końcowym obrót prawami majątkowymi wynikającymi ze świadectw OZE (i CHP) odbywa się na rynku giełdowym (TGE) M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 35

36 Schemat i procedury funkcjonowania systemu wydawania, obrotu i umarzania świadectw pochodzenia Rodzaje ŚP Świadectwa OZE 1. Potwierdzeniem wytworzenia energii elektrycznej w źródle odnawialnym jest świadectwo pochodzenia OZE- tzw. zielone certyfikaty 2. Potwierdzeniem wytworzenia biogazu rolniczego oraz wprowadzenia go do sieci OSDg jest świadectwo pochodzenia biogazu ŚPBIO tzw. brązowe certyfikaty Świadectwa kogeneracyjne (CHP): 1. Dla jednostek o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej źródła do 1 MW lub opalanych paliwami gazowymi tzw. żółte certyfikaty 2. Dla jednostek opalanych gazem uzyskiwanym z przetwarzania biomasy lub metanem uwalnianym i ujmowanym przy odmetanowaniu kopalń tzw. fioletowe certyfikaty 3. Dla jednostek o mocy powyżej 1 MW innych niż opalane paliwami gazowymi, metanem i gazem z przetwarzania biomasy tzw. czerwone certyfikaty Świadectwa efektywności energetycznej tzw. białe certyfikaty M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 36

37 Schemat i procedury funkcjonowania systemu wydawania, obrotu i umarzania świadectw pochodzenia Schemat systemu ŚP (1) Procedura przygotowania i udokumentowania wniosku o wydanie Świadectw Pochodzenia Wytwórca OZE/ CHP Procedura składania wniosku o wydanie Świadectw Pochodzenia Wytwórca OZE/ CHP OSD Procedura wydawania Świadectw Pochodzenia Wytwórca OZE/ CHP Prezes URE TGE (RŚP) M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 37

38 Schemat i procedury funkcjonowania systemu wydawania, obrotu i umarzania świadectw pochodzenia Schemat systemu ŚP (2) Procedura obrotu prawami majątkowymi wynikającymi ze Świadectw Pochodzenia Procedura umarzania Świadectw Pochodzenia Wytwórca OZE/ CHP transakcja sesyjna Spółka obrotu transakcja pozasesyjna Sprzedawca energii elektrycznej do odbiorcy końcowego TGE RPM TGE (RŚP) TGE (RŚP) Decyzja o umorzeniu Prezes URE M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 38

39 Schemat i procedury funkcjonowania systemu wydawania, obrotu i umarzania świadectw pochodzenia Zakres podmiotowy systemu Prezes URE TGE SA wytwórcy OZE sprzedawcy z urzędu (OZE) przedsiębiorstwa obrotu Operatorzy Systemów elektroenergetycznych NFOŚiGW inwestorzy sektorowi/pozasektorowi banki M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 39

40 Gwarancje pochodzenia energii elektrycznej wytwarzanej w odnawialnym źródle energii (1) cele wprowadzenia dokumentu gwarancja pochodzenia energii wytworzonej w instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii: Spełnienie wymagań dyrektywy Unii Europejskiej 2009/28/WE; Dodatkowe wsparcie wytwarzania energii w instalacjach wykorzystujących odnawialne źródła energii Wzmocnienie pozycji konkurencyjnej biznesowych odbiorców końcowych - przedsiębiorstw wspierających ochronę środowiska brak obowiązku zakupu lub sprzedaży gwarancji pochodzenia energii możliwość obrotu gwarancjami pochodzenia energii na europejskim rynku energii elektrycznej M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 40

41 Gwarancje pochodzenia energii elektrycznej wytwarzanej w odnawialnym źródle energii (2) Obrót międzynarodowy gwarancjami pochodzenia energii z OZE Art Prezes URE, na pisemny wniosek podmiotu, uznaje gwarancję pochodzenia wydaną w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym. 4. Gwarancja pochodzenia, o której mowa w ust. 1, jest ważna przez okres 12 miesięcy od dnia zakończenia wytwarzania energii elektrycznej, na którą została wydana. M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 41

42 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Dedykowane ustawy dot. OZE Źródło: MG M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 42

43 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Prognoza kosztów obecnego systemu wsparcia przy założeniu wartości świadectwa pochodzenia zbliżonej do wartości opłaty zastępczej + inflacja Źródło: MG M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 43

44 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Źródło: URE M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 44

45 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Rządowy projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii wpłynął do Sejmu 8 lipca 2014 r. - druk nr 2604 projekt dotyczył dostosowania przyjętych w Polsce rozwiązań prawych do standardów prawodawczych rynku energii odnawialnej obowiązujących w innych wiodących krajach UE i miał na celu m.in. zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego i ochrony środowiska, racjonalne wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, kształtowanie mechanizmów i instrumentów wspierających wytwarzanie energii elektrycznej, ciepła lub chłodu, lub biogazu rolniczego w instalacjach odnawialnego źródła energii, wypracowanie optymalnego i zrównoważonego zaopatrzenia w energię odbiorców końcowych M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 45

46 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Źródło: M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 46

47 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Źródło: M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 47

48 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii ? Prezydent RP Bronisław Komorowski podpisał Ustawę o OZE Komisja Nadzwyczajna do spraw energetyki i surowców energetycznych uznała, że niezbędne jest niezwłoczne rozpoczęcie przez Ministerstwo Gospodarki prac nad nowelizacją Ustawy Publikacja Ustawy o OZE w Dzienniku Ustaw Rozporządzenia wykonawcze dotyczące mocy zainstalowanych, wzorów sprawozdań, raportów, umów, powołania OREO S.A. Ustawa o OZE wchodzi w życie z wyjątkiem rozdziału 4 Prace nad rządową nowelizacją ustawy, konsultacje społeczne, Sejm, Senat, Prezydent RP Wejście w życie rozdziału 4 Ustawy o OZE M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 48

49 Ustawa o OZE a ustawa - Prawo energetyczne Prognozowane ilości energii z OZE w 2020 r. Źródło: MG M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 49

50 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Cele i założenia nowej ustawy o OZE Cele nowej ustawy zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego i ochrony środowiska, między innymi w wyniku efektywnego wykorzystania OZE racjonalne wykorzystywanie OZE, uwzględniające realizację długofalowej polityki rozwoju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej (RP), wypełnienie zobowiązań wynikających z zawartych umów międzynarodowych, oraz podnoszenie innowacyjności i konkurencyjności gospodarki RP kształtowanie mechanizmów i instrumentów wspierających wytwarzanie energii elektrycznej, ciepła lub chłodu, lub biogazu rolniczego w instalacjach OZE wypracowanie optymalnego i zrównoważonego zaopatrzenia odbiorców końcowych w energię elektryczną, ciepło lub chłód, lub w biogaz rolniczy z instalacji odnawialnych źródeł energii tworzenie nowych miejsc pracy w wyniku przyrostu liczby oddawanych do użytkowania nowych instalacji OZE zapewnienie wykorzystania na cele energetyczne produktów ubocznych lub pozostałości z rolnictwa oraz przemysłu wykorzystującego surowce rolnicze M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 50

51 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Ustawa z dnia r o OZE (1) konstrukcja ustawy/rozdziały zakres ustawy (art. 1), definicje (2) Rozdział 2. Zasady i warunki wykonywania działalności w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji oraz małej instalacji, z wyłączeniem wytwarzania energii elektrycznej z biogazu rolniczego lub z biopłynów (art. 4 18) Rozdział 3. Zasady i warunki wykonywania działalności w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z biogazu rolniczego lub biopłynów oraz wytwarzania biogazu rolniczego lub biopłynów (art ) Rozdział 4. Mechanizmy i instrumenty wspierające wytwarzanie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, biogazu rolniczego oraz ciepła, w instalacjach odnawialnego źródła energii (art ) Rozdział 5. Gwarancje pochodzenia energii elektrycznej wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii w instalacjach odnawialnego źródła energii (art ) M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 51

52 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Ustawa z dnia r o OZE (2) konstrukcja ustawy/rozdziały Rozdział 6. Krajowy plan działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych (art ) Rozdział 7. Warunki i tryb wydawania certyfikatów instalatorom mikroinstalacji, małych instalacji i instalacji odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej nie większej niż 600 kw oraz akredytowania organizatorów szkoleń (art ) Rozdział 8. Zasady współpracy międzynarodowej w zakresie odnawialnych źródeł energii oraz wspólnych projektów inwestycyjnych (art ) Rozdział 9. Kary pieniężne (art ) Rozdział 10. Zmiany w przepisach obowiązujących (art ) Rozdział 11. Przepisy przejściowe (art ) Rozdział 12. Przepisy końcowe (art ) M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 52

53 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Ustawa z dnia r o OZE (3) Najważniejsze nowe i zmienione mechanizmy wsparcia wytwarzania energii elektrycznej z OZE zmienione/nowe wybrane definicje o dedykowana instalacja spalania wielopaliwowego o instalacja odnawialnego źródła energii o magazyn energii elektrycznej - wyodrębnione urządzenie lub zespół urządzeń służących do magazynowania energii elektrycznej w innej postaci energii powstałej w wyniku procesów technologicznych lub chemicznych o odnawialne źródło energii - odnawialne, niekopalne źródła energii obejmujące energię wiatru, energię promieniowania słonecznego, energię aerotermalną, energię geotermalną, energię hydrotermalną, hydroenergię, energię fal, prądów i pływów morskich, energię otrzymywaną z biomasy, biogazu, biogazu rolniczego oraz z biopłynów; M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 53

54 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Ustawa z dnia r o OZE (4) Najważniejsze nowe i zmienione mechanizmy wsparcia wytwarzania energii elektrycznej z OZE mechanizmy przeciwdziałania nadpodaży świadectw pochodzenia o wprowadzenie braku możliwości wypełniania obowiązku poprzez uiszczanie opłaty zastępczej w sytuacji, gdy średnia ważona cena świadectw pochodzenia na TGE S.A. znajduje się poniżej 75% wartości opłaty zastępczej przez okres co najmniej 3 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o umorzenie świadectw pochodzenia (art. 47) uproszczenie zasad wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii lub energii elektrycznej z biogazu rolniczego (rozdz.4) o o o zwolnienie z obowiązku koncesjonowania dla mikroinstalacji działalność gospodarcza w zakresie wytwarzania energii elektrycznej, ciepła lub chłodu z odnawialnych źródeł energii w małej instalacji ma wymagać jedynie wpisu do rejestru wytwórców wykonujących działalność gospodarczą w zakresie małych instalacji w zakresie nieuregulowanym ustawą, stosowanie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 54

55 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Ustawa z dnia r o OZE (5) Najważniejsze nowe i zmienione mechanizmy wsparcia wytwarzania energii elektrycznej z OZE system aukcyjny nowy system wsparcia dla OZE w Polsce o konstrukcja systemu ma umożliwić pełną konkurencję wszystkich technologii OZE, co w konsekwencji doprowadzi do rozwoju nowych, najbardziej efektywnych kosztowo instalacji oraz uniemożliwi występowanie nadwsparcia, co miało miejsce w ramach dotychczas funkcjonującego mechanizmu w formule tzw. zielonych certyfikatów o transparentność procesu aukcyjnego o faza prekwalifikacji projektów, a także system kaucji i kar mający na celu zapobieganie zagrożeniu nie zrealizowania inwestycji o umożliwienie powstawania rozproszonych źródeł energii poprzez wprowadzenie aukcji dedykowanych określonym instalacjom M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 55

56 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Ustawa z dnia r o OZE (6) Najważniejsze nowe i zmienione mechanizmy wsparcia wytwarzania energii elektrycznej z OZE zakup energii elektrycznej z aukcji od wytwórców z OZE do 500 kw o sprzedawca zobowiązany dokonuje zakupu energii elektrycznej wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej mniejszej niż 500 kw, od wytwórcy tej energii, który wygrał aukcję, po stałej cenie ustalonej w aukcji rozstrzygniętej nie później niż w terminie do dnia 30 czerwca 2021 r., oraz wyłącznie w ilości określonej przez danego wytwórcę w złożonej przez niego ofercie (art. 92) o koszty bilansowania handlowego energii wytworzonej w instalacjach odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej mniejszej niż 500 kw pokrywają w całości sprzedawcy zobowiązani M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 56

57 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Ustawa z dnia r o OZE (7) Najważniejsze nowe i zmienione mechanizmy wsparcia wytwarzania energii elektrycznej z OZE wprowadzenie opłaty OZE oraz ustanowienie Operatora Rozliczeń Energii Odnawialnej S.A. o OREO S.A. - podmiot m.in. rozliczający ujemne saldo między wartością sprzedaży energii elektrycznej i wartością zakupu energii elektrycznej wytworzonej na podstawie funkcjonowania systemu aukcyjnego - mając na uwadze fakt, że sprzedawca zobowiązany dokonuje zakupu energii elektrycznej w systemie aukcyjnym po określonej cenie w większości przypadków wyższej niż możliwa do uzyskania cena sprzedaży na rynku hurtowym czy detalicznym niezbędne jest wyrównanie różnic w przychodach i kosztach o wypłaty środków na pokrycie kosztów związanych z opłatą OZE będą następować w trybie ustawowym. OREO S.A. nie ma prawa wpływać na wysokość wsparcia i podmioty, którym jest ono wypłacane, stąd nie posiada żadnych władczych relacji ekonomicznych, czy prawnych w stosunku do rozliczanych M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 57

58 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Uproszczenia dla mikro i małych instalacji (1) utrzymanie (na poziomie ustawy OZE) definicji mikro i małej instalacji o mała instalacja instalacja odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 40 kw i nie większej niż 200 kw, przyłączona do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kv lub o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu większej niż 120 kw i nie większej niż 600 kw o mikroinstalacja instalacja odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 40 kw, przyłączona do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kv lub o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 120 kw M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 58

59 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Uproszczenia dla mikro i małych instalacji (2) wytwarzanie energii w MIKROINSTALACJI a obowiązki koncesyjne o wytwórca energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji będący osobą fizyczną niewykonującą działalności gospodarczej regulowanej ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672, z późn. zm.), zwaną dalej ustawą o swobodzie działalności gospodarczej, który wytwarza energię elektryczną w celu jej zużycia na własne potrzeby, może sprzedać niewykorzystaną energię elektryczną wytworzoną przez niego w mikroinstalacji i wprowadzoną do sieci dystrybucyjnej. o wytwarzanie i sprzedaż energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, o której mowa w ust. 1, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 59

60 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Uproszczenia dla mikro i małych instalacji (3) wpis do rejestru wytwórców energii w MAŁEJ INSTALACJI o działalność gospodarcza w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w małej instalacji, zwana działalnością gospodarczą w zakresie małych instalacji, jest działalnością regulowaną w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i wymaga wpisu do rejestru wytwórców wykonujących działalność gospodarczą w zakresie małych instalacji, zwanego dalej rejestrem wytwórców energii w małej instalacji o rejestr wytwórców energii w małej instalacji prowadzi Prezes URE o Prezes URE dokonuje wpisu do rejestru wytwórców energii w małej instalacji na podstawie wniosku wytwórcy wykonującego działalność gospodarczą w zakresie małych instalacji o wzór wniosku o wpis do rejestru wytwórców określi Minister Gospodarki w drodze rozporządzenia M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 60

61 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Uproszczenia dla mikro i małych instalacji (4) uproszczenia dla mikro i małych instalacji obowiązek zakupu energii z mikro i małej instalacji o Obowiązek zakupu energii elektrycznej, o którym mowa w art. 41 ust. 1, w art. 42 ust. 1 oraz w art. 92 ust. 1, wykonuje wyznaczony przez Prezesa URE sprzedawca energii elektrycznej, zwany dalej sprzedawcą zobowiązanym o Cena zakupu energii elektrycznej, o której mowa w ust. 1, wynosi 100% średniej ceny sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym w poprzednim kwartale ogłoszonej przez Prezesa URE na podstawie art. 23 ust. 2 pkt 18a ustawy Prawo energetyczne. o Cena zakupu energii elektrycznej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, nie zawiera opłaty za bilansowanie handlowe. M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 61

62 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Uproszczenia dla mikro i małych instalacji (6) uproszczenia dla mikro i małych instalacji netmetering dla zakupu energii z mikro i małej instalacji o rozliczenie z tytułu różnicy między ilością energii elektrycznej pobranej z sieci a ilością energii elektrycznej wprowadzonej do tej sieci, w danym półroczu, między wytwórcą energii elektrycznej, o którym mowa w art. 4 ust. 1 (w mikroinstalacji będący osobą fizyczną niewykonującą działalności gospodarczej), w art. 19 ust. 1 (z biogazu rolniczego w mikroinstalacji ) oraz w art. 41 ust. 1 pkt 3 (w mikroinstalacji przez wytwórcę będącego przedsiębiorcą, pod warunkiem że energia elektryczna została wytworzona w tej mikroinstalacji po raz pierwszy po dniu wejścia w życie rozdziału 4), a sprzedawcą zobowiązanym odbywa się na podstawie umowy sprzedaży energii elektrycznej, o której mowa w art. 5 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo energetyczne. o rozliczenia tego dokonuje się na podstawie rzeczywistych wskazań urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych. M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 62

63 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Koncepcja aukcji na zakup energii z instalacji OZE (1) od 1 stycznia 2016 r. podstawowym całkiem nowym mechanizmem wsparcia OZE w Polsce będzie ograniczona od góry, ilością i ceną energii, aukcja na wyprodukowanie określonej ilości energii lub biogazu w określonym czasie, a głównym kryterium - cena produkowanej energii elektrycznej zwycięzca aukcji będzie zobowiązany do sprzedaży energii przez 15 lat po ustalonej cenie. Ma to inwestorowi dawać gwarancję sfinansowania inwestycji dla nowych źródeł aukcje będą prowadzone osobno dla instalacji dużych o mocy powyżej 1 MW i małych - o mocy 1 MW aukcję wygra ten wytwórca, który zaproponuje najniższą cenę automatycznie odrzucane będą oferty powyżej ceny referencyjnej - czyli maksymalnego akceptowalnego poziomu kosztów wytwarzania ceny referencyjne te raz w roku będzie wyliczał Minister Gospodarki, oddzielnie dla każdej technologii aukcje dla "starych" instalacji OZE, uruchomionych przed 1 stycznia 2016 roku, mają być prowadzone oddzielnie od nowopowstałych M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 63

64 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Koncepcja aukcji na zakup energii z instalacji OZE (2) ilość energii z OZE potrzebnej do realizacji unijnych celów określi MG, które będzie dysponowało budżetem na jej zakup. Środki w tym budżecie mają pochodzić z tzw. opłaty OZE, zawartej w taryfie OSP, co oznacza, że koszty wsparcia poniosą odbiorcy końcowi energii elektrycznej (poprzez stawki w taryfie OSP lub OSD) powstać ma nowa spółka celowa skarbu państwa Operator Rynku Energii Odnawialnej (OREO), która zajmie się dystrybucją środków finansowych zebranych od odbiorców końcowych poprzez opłatę OZE jedna czwarta środków z opłaty OZE będzie przeznaczana na wsparcie małych źródeł o mocy 1 MW Oddzielnym systemem wsparcia mają zostać objęci tzw. prosumenci - czyli właściciele mikroinstalacji o mocy 10 kw. Sprzedawcy zobowiązani będą mieli obowiązek kupić od mikroinstalacji nadwyżki energii. Od 1 stycznia 2016 r. będą uzyskiwać cenę równą 100% ceny rynkowej z poprzedniego kwartału, z wyjątkiem mikroinstalacji 10 kw, gdzie ceny będą stałe, gwarantowane i wyższe w tzw. formule feed in tariff. M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 64

65 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Proponowany poziom cen referencyjnych dla ofert aukcyjnych reprezentatywnych dla obszaru całego kraju (PLN/MWh) Źródło: Opublikowany 15 września 2015 r. projekt rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie ceny referencyjnej w 2016 roku z dnia 29 lipca 2015 r. M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 65

66 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Rola i zadania OREO wprowadzenie opłaty OZE oraz ustanowienie Operatora Rozliczeń Energii Odnawialnej S.A. o na pokrycie ujemnego salda między wartością sprzedaży i wartością zakupu energii elektrycznej realizowanego przez sprzedawców zobowiązanych oraz kosztów działalności OREO S.A. jest przeznaczona opłata OZE o opłatę tą, uiszczają odbiorcy końcowi (za pośrednictwem płatników opłaty OZE poprzez operatorów systemów OSD lub OSP) oraz odbiorcy bezpośrednio przyłączeni do sieci przesyłowej M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 66

67 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii PROSUMENCI M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 67

68 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii PROSUMENT w ustawie wytwórca w mikroinstalacji OZE? będący osobą fizyczną niewykonującą działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, który wytwarza energię elektryczną w celu jej zużycia na własne potrzeby? może sprzedać niewykorzystaną energię elektryczną wytworzoną przez niego w mikroinstalacji i wprowadzoną do sieci dystrybucyjnej? w ustawie brak definicji i pojęcia prosumenta M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 68

69 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Ustawa z dnia r o OZE PROSUMENCI do 3 kw (1) o Sprzedawca zobowiązany jest obowiązany do zakupu energii elektrycznej z nowobudowanych instalacji odnawialnego źródła energii, od wytwórcy energii z mikroinstalacji o mocy do 3 kw włącznie po określonej stałej cenie jednostkowej, która w przypadku następujących rodzajów instalacji odnawialnych źródeł energii wynosi odpowiednio: 1) hydroenergia 0,75 zł za 1 kwh; 2) energia wiatru na lądzie 0,75 zł za 1 kwh; 3) energia promieniowania słonecznego 0,75 zł za 1 kwh. M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 69

70 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Ustawa z dnia r o OZE PROSUMENCI do 3 kw (2) o Sprzedawca zobowiązany ma obowiązek zakupu energii elektrycznej z instalacji odnawialnego źródła energii, o którym jest mowa powyżej, przez okres kolejnych 15 lat, liczony od dnia oddania do użytkowania tej instalacji. W tym samym okresie sprzedawcy zobowiązanemu przysługuje prawo do pokrycia wynikłych z tego tytułu strat. o Ceny zakupu energii elektrycznej instalacji odnawialnych źródeł energii o mocy do 3 kw, o których mowa powyżej, obowiązują do momentu, gdy łączna moc oddawanych do użytku źródeł nie przekroczy 300 MW lub do zmiany ich wysokości rozporządzeniem (ministra?) właściwego do spraw gospodarki, o którym mowa poniżej. M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 70

71 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Ustawa z dnia r o OZE PROSUMENCI powyżej 3 kw do 10 kw (1) o Sprzedawca zobowiązany jest obowiązany do zakupu energii elektrycznej z nowobudowanych instalacji odnawialnego źródła energii, od wytwórcy energii z mikroinstalacji o mocy powyżej 3 kw do 10 kw włącznie po określonej stałej cenie jednostkowej, która w przypadku następujących rodzajów instalacji odnawialnych źródeł energii wynosi odpowiednio: 1) biogaz rolniczy 0, 70 zł za 1 kwh; 2) biogaz pozyskany z surowców pochodzących ze składowisk odpadów 0,55 zł za 1 kwh; 3) biogaz pozyskany z surowców pochodzących z oczyszczalni ścieków 0,45 zł za 1 kwh; 4) hydroenergia 0,65 zł za 1 kwh; 5) energia wiatru na lądzie 0,65 zł za 1 kwh; 6) energia promieniowania słonecznego 0,65 zł za 1 kwh. M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 71

72 Zmiany modelu wsparcia OZE w nowej ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii Ustawa z dnia r o OZE PROSUMENCI powyżej 3 kw do 10 kw (2) o Sprzedawca zobowiązany ma obowiązek zakupu energii elektrycznej z instalacji odnawialnego źródła energii, o którym jest mowa powyżej, przez okres kolejnych 15 lat, liczony od dnia oddania do użytkowania tej instalacji. W tym samym okresie sprzedawca zobowiązany przysługuje prawo do pokrycia wynikłych z tego tytułu strat. o Ceny zakupu energii elektrycznej instalacji odnawialnych źródeł energii o mocy powyżej 3 kw do 10 kw włącznie, o których mowa powyżej, obowiązują do momentu, gdy łączna moc oddawanych do użytku źródłem nie przekroczy progu 500 MW lub do zmiany ich wysokości rozporządzeniem właściwego do spraw gospodarki, o którym mowa poniżej. M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 72

73 Podsumowanie znaczenie kierunkowych dokumentów unijnych i ich wpływ na promowanie OZE w Polsce i w Unii Europejskiej wpływ wprowadzenia (nowelizacjami ustawy i rozporządzeń) zmian w obszarze OZE na handel i strategie uczestników tego rynku historyczny charakter ustawy Prawo energetyczne konieczność zmian istniejącego systemu wsparcia OZE przyjęcie w Polsce 20 lutego 2015 r. nowej ustawy o odnawialnych źródłach energii prace w UE nad nowym dokumentami kierunkowymi M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 73

74 Podsumowanie Rola prosumenta w nowym modelu rynku energii Źródłohttp:// M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 74

75 Dziękuję za uwagę Więcej ludzi marnuje czas i energię roztrząsając problemy niż rzeczywiście próbując je rozwiązać. Henry Ford kontakt: TOE Czackiego 7/ Warszawa t: f: marek.kulesa@toe.pl M.Kulesa, Warszawa, r. Slajd: 75