Zespół Szkół nr 7 w Tychach - rok szkolny 2017/2018. Przedmiotowy System Oceniania z języka polskiego dla uczniów technikum

Transkrypt

1 Przedmiotowy System Oceniania z języka polskiego dla uczniów technikum opracowany przez Szkolny Zespół Przedmiotowy w składzie: Wioletta Gałka, Ewa Lukas, Dorota Pardon I. Informacje o osiągnięciach i postępach uczniów w nauce są jawne; nauczyciel przedstawia je uczniowi na bieżąco, a rodzicom (prawnym opiekunom) podczas zebrań klasowych. II. Ocenie podlegają: 1. Wiadomości, których zakres wyznacza realizowany przez nauczyciela program nauczania. Za kluczowe dla przedmiotu język polski uznajemy wiadomości wynikające ze znajomości przewidzianych dla określonego etapu kształcenia tekstów kultury (w tym lektur obowiązkowych). Wymagana jest także znajomość pojęć i definicji z historii i teorii literatury oraz nauki o języku. 2. Umiejętności, które szczegółowo określone zostały w podstawie programowej i wyliczone są w wymaganiach edukacyjnych dla każdej klasy. 3. Postawa, przez którą rozumiemy stopień zaangażowania ucznia w proces kształcenia. III. Stopień opanowania przez ucznia wiadomości i umiejętności sprawdzają: prace pisemne: kartkówka dotycząca materiału z trzech ostatnich tematów realizowanych na maksymalnie pięciu ostatnich lekcjach (nie musi być zapowiadana); sprawdzian obejmujący większą partię materiału, zapowiedziany z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem; wypracowanie (zapowiedziane z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem), test czytania ze zrozumieniem (nie musi być zapowiedziany); próbne egzaminy: dyrektorskie, maturalne (termin ustalony w planie badań edukacyjnych); uczeń, który opuścił pracę klasową (sprawdzian, wypracowanie, test czytania ze zrozumieniem) z przyczyn usprawiedliwionych lub otrzymał ocenę niedostateczną ma obowiązek ją napisać (poprawić) w ciągu dwóch tygodni od dnia powrotu do szkoły lub w terminie uzgodnionym z nauczycielem (termin i czas wyznacza nauczyciel tak, aby nie zakłócać procesu nauczania pozostałych uczniów);.uzyskaną, poprawioną ocenę wpisuje się obok poprzedniej (obie oceny uwzględnia się w końcowej klasyfikacji). odpowiedź ustna, zadanie domowe, inne: praca i aktywność na lekcji, praca projektowa, referat, prezentacja, dyktando, udział w konkursie szkolnym i międzyszkolnym. Nieobecność ucznia na lekcji, podczas której wykonywano zadania na ocenę lub sprawdzano zadanie domowe skutkuje wpisaniem 0. Uczeń w ciągu maksymalnie 2 tygodni ma obowiązek zaliczyć brakującą pracę i uzyskać ocenę (w przypadku dłuższej usprawiedliwionej nieobecności termin zostanie ustalony indywidualnie). Jeśli nie wywiąże się z tego obowiązku nauczyciel zamienia 0 na 1. IV. Przy ocenianiu stopnia opanowania przez uczniów wiadomości i umiejętności obowiązują następujące progi procentowe: a) 100% - 91% stopień bardzo dobry b) 90% - 75% stopień dobry c) 74% - 50% stopień dostateczny d) 49% - 30% stopień dopuszczający e) 29% - 0% stopień niedostateczny Dopuszcza się stosowanie znaków + i - w bieżącym ocenianiu. 1

2 V. Stopień zaangażowania ucznia w proces kształcenia oceniamy obserwując: udział w lekcji, przez który rozumiemy nie tylko aktywność przejawiającą się zgłaszaniem i udzielaniem odpowiedzi, ale także aktywne słuchanie, sporządzanie notatek, wykonywanie poleceń i uczestnictwo w pracach zespołów; systematyczne wykonywanie zadań domowych, przy czym dopuszczalna jest możliwość zgłoszenia nieprzygotowania do lekcji (2 razy w semestrze) - nie dotyczy to przygotowań do prac klasowych i sprawdzianów oraz lektur. Obowiązkiem ucznia jest zgłoszenie nieprzygotowania przed rozpoczęciem lekcji; nauczyciel odnotowuje ten fakt w dzienniku; nieprzygotowanie zgłoszone po rozpoczęciu lekcji nie zostanie uwzględnione przez nauczyciela; gotowość do wykonywania zadań dodatkowych (tj. takich, które nauczyciel zleca jako nadobowiązkowe); udział w konkursach przedmiotowych, olimpiadach, przeglądach, itp. VI. Aktywność ucznia na zajęciach jest odnotowywana w zeszytach przedmiotowych za pomocą punktów. Podczas 1 lekcji uczeń może zdobyć 1-5 punktów, w zależności od stopnia zaangażowania. Sumę punktów przeliczamy na ocenę wg skali: 20p. bardzo dobry 15-19p. dobry 10-14p. dostateczny 1-9 dopuszczający Niewykorzystane punkty z pierwszego semestru przechodzą na semestr następny. VI. Kategoriom ocen cząstkowych przypisane zostały następujące wagi: sprawdzian - 3 wypracowanie - 3 test czytania ze zrozumieniem - 2 kartkówka - 2 dyktando - 2 odpowiedź ustna 2 syntetyczna wypowiedź maturalna - 3 zadanie domowe 1 analiza tekstu 1 ćwiczenia językowe -1 referat - 1 prezentacja - 1 praca na lekcji (indywidualna i grupowa) - 1 praca projektowa 2 uzyskanie tytułu finalisty / laureata konkursu szkolnego, międzyszkolnego - 3 udział w konkursie na etapie międzyszkolnym 2 VII. Wyniki sprawdzianów dyrektorskich i próbnych egzaminów maturalnych podawane są uczniom w skali procentowej (na ocenę mogą być one zamienione wyłącznie na prośbę ucznia). Udział uczniów w tej formie sprawdzania wiedzy i umiejętności odnotowywany jest w dzienniku przy pomocy znaków: + (obecny), - (nieobecny). VIII. Ocenę klasyfikacyjną stanowi średnia ważona ocen bieżących wg następującej skali (ocena roczna nie może być niższa niż średnia ważona wynikająca ze skali): ,74 niedostateczny 2

3 1,75-2,60 dopuszczający 2,61-3,60 dostateczny 3,61-4,60 dobry 4,61-5,60 bardzo dobry od 5,61 celujący IX. Nauczyciel ma prawo podwyższyć ocenę roczną w uzasadnionych przypadkach. X. Uczeń może ubiegać się o podwyższenie przewidywanej oceny tylko o jeden stopień (zgodnie z warunkami zapisanymi w WO). 3

4 Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji Załącznik nr 1 I. KRYTERIA OCENY PRAC PISEMNYCH W ocenie wypracowania za kryteria najważniejsze uznaje się: - w przypadku rozprawki: sformułowanie swojego stanowiska wobec problemu podanego w poleceniu i uzasadnienie stanowiska, - w przypadku interpretacji: sformułowanie koncepcji interpretacyjnej i uzasadnienie tezy interpretacyjnej. Za kryteria wspomagające w obu formach gatunkowych uznaje się: - poprawność rzeczową, zamysł kompozycyjny, spójność lokalną tekstu, styl tekstu, poprawność językową i poprawność zapisu. Szczegółowe kryteria oceniania wypowiedzi pisemnej zawarte są w Informatorze maturalnym od 2015 r. (załącznik nr 2) - w przypadku uczniów ze specyficznymi problemami w uczeniu się (dysleksja, dysgrafia, dysortografia) błędy w zapisie nie wpływają na ostateczną ocenę pracy. II. KRYTERIA OSIĄGNIĘĆ NA POSZCZEGÓLNE OCENY SZKOLNE Kryteria zostały podzielone na trzy zakresy, odpowiadające celom kształcenia ujętym w podstawie programowej: - odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji (w tym: czytanie i słuchanie, samokształcenie i docieranie do informacji, świadomość językowa), - analiza i interpretacja tekstów kultury (w tym: wstępne rozpoznanie i analiza; interpretacja i wartościowanie), - tworzenie własnych wypowiedzi ustnych i pisemnych. Na ocenę dopuszczającą uczeń potrafi: Czytanie i słuchanie: - Odtworzyć informacje sformułowane wprost - Odczytać sens fragmentów (zdań, grupy zdań, akapitów) - Wyodrębnić główną myśl całego tekstu - Wskazać w tekście retorycznym najważniejsze środki językowe służące przekonywaniu Samokształcenie i docieranie do informacji: - Wybrać podstawowe teksty literackie służące realizacji zadanego tematu, posługując się wybranym źródłem informacji - Podjąć próbę znalezienia literatury przedmiotu służącej realizacji zadanego tematu Świadomość językowa: - Wymienić nadawcę, odbiorcę i komunikat jako trzy najważniejsze elementy aktu komunikacji językowej - Odróżnić od siebie teksty pełniące funkcję informatywną, impresywną i ekspresywną - Objaśnić istotę znaku - Posługiwać się pojęciem archaizm - Objaśnić istotę związku frazeologicznego - Odróżnić od siebie synonimy, homonimy i antonimy - Posługiwać się pojęciem styl 4

5 Tworzenie własnych wypowiedzi ustnych i pisemnych Analiza i interpretacja tekstów kultury Wstępne rozpoznanie i analiza: - Przyporządkować epoce nazwiska pisarzy wskazanych w podstawie programowej oraz wymienić ich dzieła - Przyporządkować autorowi tytuły i głównych bohaterów utworów literackich wskazanych w podstawie programowej - Określić tematykę utworów literackich wskazanych w podstawie programowej - Odróżnić od siebie tekst liryczny, epicki, dramatyczny - Posługiwać się pojęciami: podmiot liryczny, adresat liryczny, narrator, dialog, monolog - Wskazać podstawowe cechy najważniejszych dla omawianych epok gatunków literackich - Nazwać najważniejsze prądy umysłowe, filozoficzne i artystyczne omawianych epok oraz wskazać ich cechy - Wskazać w dziełach literackich wskazanych w podstawie programowej realizację wymienionych wyżej prądów - Streścić główne wątki utworów epickich i dramatycznych wskazanych w podstawie programowej - Scharakteryzować głównych bohaterów literackich utworów epickich i dramatycznych wskazanych w podstawie programowej - Rozpoznać najważniejsze środki i zabiegi stylistyczne w utworach literackich omawianych epok (epitet, metafora, porównanie, apostrofa, pytanie retoryczne) - Zanalizować utwory wskazane w podstawie programowej uwzględniając najważniejsze kategorie opisu (podmiot / adresat liryczny, narrator, świat przedstawiony) Interpretacja i wartościowanie: - Określić przybliżone ramy chronologiczne omawianych epok literackich - Objaśnić znaczenie nazw epok literackich - Odczytać znaczenie podstawowych symboli w dziełach literackich wskazanych w podstawie programowej - Posługiwać się komunikatywnym językiem w mowie i w piśmie - Wypowiadać się w mowie i w piśmie na zadany temat, w sposób świadczący o co najmniej częściowym zrozumieniu tematu - Odnieść się w wypowiedzi do tekstów literackich - Podjąć próbę skomponowania wypowiedzi składającej się ze wstępu, rozwinięcia - i zakończenia - Samodzielnie prowadzić zeszyt przedmiotowy - Zrealizować przynajmniej połowę obowiązkowych zadań przewidzianych przez nauczyciela Dopuszczalne: konieczność pomocy ze strony nauczyciela podczas realizacji zadań, ubogi komentarz, stereotypowość sądów, streszczanie utworu zamiast analizy i interpretacji, drobne błędy rzeczowe, błędy kompozycyjne (np. brak proporcji między poszczególnymi elementami pracy, brak logicznej spójności tekstu, brak wstępu lub zakończenia), błędy stylistyczne, składniowe, frazeologiczne, fleksyjne, interpunkcyjne i ortograficzne. 5

6 Analiza i interpretacja tekstów kultury Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji Na ocenę dostateczną uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą, a ponadto: Czytanie i słuchanie: - Określić funkcję środków językowych w tekście retorycznym - Rozpoznać ironię w tekście - Sformułować tezę tekstu bądź fragmentu tekstu - Podać argumenty na rzecz tezy - Odróżnić argumenty od przykładów oraz tezę od hipotezy - Rozpoznać relacje kompozycyjne między poszczególnymi fragmentami (akapitami) tekstu - Oddzielić informacje od opinii - Wskazać przyczyny i skutki Samokształcenie i docieranie do informacji: - Wyszukać podstawowe pozycje z literatury przedmiotu służące realizacji zadanego tematu - Samodzielnie korzystać ze słowników i leksykonów Świadomość językowa: - Rozpoznać w tekście sześć elementów aktu komunikacji językowej - Określić dominującą w tekście funkcję wypowiedzi - Objaśnić, na czym polega specyfika budowy języka jako systemu znaków - Podać genezę i objaśnić znaczenie najczęściej pojawiających się w tekstach związków frazeologicznych - Wskazać w analizowanym tekście archaizmy fonetyczne, leksykalne i składniowe - Rozpoznać w tekście synonimię, homonimię, antonimię i polisemię - Objaśnić pojęcie stylizacji Wstępne rozpoznanie i analiza: - Określić tematykę wszystkich omawianych utworów literackich - Podać najważniejsze cechy rodzajowe tekstów lirycznych, epickich i dramatycznych - Objaśnić różnicę między literaturą a publicystyką oraz literaturą a retoryką - Wskazać podstawowe cechy wszystkich omawianych gatunków literackich - Scharakteryzować wzorce osobowe i postawy bohaterów, odwołując się do omówionych utworów literackich Interpretacja i wartościowanie: - Powiązać fakty literackie z istotnymi wydarzeniami historycznymi (np. upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego, chrzest Polski, odkrycia geograficzne, wynalazek druku, Wielka Rewolucja Francuska) - Rozpoznać cechy charakterystyczne sztuki - Opisać motywy i tematy literackie, odwołując się do omówionych utworów (np. przemijanie, śmierć, zbrodnia i kara, władza, nieśmiertelność poety i poezji, koncepcje życia godnego i szczęśliwego, naprawa Rzeczpospolitej) - Scharakteryzować wizję świata i człowieka, odwołując się do omówionych utworów literackich - Wykorzystać podstawowe konteksty do analizy i interpretacji utworów literackich (np. kontekst biograficzny dla Trenów J. Kochanowskiego) - Odczytać nawiązania biblijne oraz mitologiczne w omawianych utworach z literatury współczesnej - Odczytać znaczenie podstawowych symboli w omawianych dziełach literackich 6

7 Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji Tworzenie własnych wypowiedzi ustnych i pisemnych - Ułożyć szkicowy plan oraz przygotować na jego podstawie wypowiedź ustną bądź pisemną - Skomponować wypowiedź składającą się ze wstępu, rozwinięcia i zakończenia - Formułować wnioski interpretacyjne oparte na samodzielnej analizie tekstu - Zastosować czytelny podział akapitowy w pracy pisemnej - Posługiwać się cytatami w funkcji argumentacyjnej - Posługiwać się na ogół poprawną polszczyzną (w zakresie wymowy, fleksji, leksyki, frazeologii, składni) - Zabrać głos w dyskusji - Wykonać bez pomocy nauczyciela większość ćwiczeń i zadań realizowanych na zajęciach Na ocenę dobrą uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, a ponadto: Czytanie i słuchanie: - Objaśnić mechanizmy powstawania wypowiedzi ironicznej - Rozpoznać i określić typ nadawcy i typ adresata tekstu - Rozpoznać charakterystyczne cechy stylu i języka tekstu - Nazwać środki językowe i określić ich funkcje w tekście - Wskazać cechy gatunkowe tekstu Samokształcenie i docieranie do informacji: - Wyszukać różnorodne pozycje z literatury przedmiotu służącej realizacji zadanego tematu - Sporządzić poprawny opis bibliograficzny książki i artykułu oraz zapisów elektronicznych - Korzystać z różnorodnych źródeł informacji Świadomość językowa: - Przyporządkować charakterystyczne środki językowe poszczególnym funkcjom językowym - Przedstawić pochodzenie polszczyzny - Wskazać niewerbalne środki komunikacji - Wymienić podstawowe typy stylizacji 7

8 Tworzenie własnych wypowiedzi ustnych i pisemnych Analiza i interpretacja tekstów kultury Wstępne rozpoznanie i analiza: - Wymienić głównych twórców kultury (nauki, sztuki, filozofii) i ich dzieła w omawianych epokach - Określić funkcje środków językowych zastosowanych w tekście - Wskazać dominantę kompozycyjną i stylistyczną oraz dokonać analizy typowego dla epoki i autora utworu literackiego - Zdefiniować tragizm, komizm i groteskę jako kategorie estetyczne, odwołując się do omówionych utworów Interpretacja i wartościowanie: - Wskazać związki literatury z wydarzeniami historycznymi, kulturą i sztuką oraz filozofią omawianych epok - Porównać wzorce osobowe, kreacje bohaterów oraz wizję świata i człowieka w omawianych, odwołując się do utworów literackich - Opisać motywy i toposy występujące w omawianych tekstach kultury (np. jednostka wobec despotyzmu, piekło / zaświaty, wędrówka, szatan, świat jako teatr, człowiek jako boże igrzysko), odwołując się do omówionych utworów - Opisać różne realizacje dydaktycznej funkcji literatury, odwołując się do poznanych tekstów - Rozpoznać obecne we współczesnej kulturze nawiązania do minionych epok - Ocenić postawy bohaterów omawianych utworów literackich - Selekcjonować materiał, przywoływać tylko informacje istotne z punktu widzenia tematu - Posługiwać się terminologią historyczno- i teoretycznoliteracką oraz językoznawczą - Sformułować hipotezę badawczą w odniesieniu do tematu - Podsumować rozważania (uogólnić wnioski wynikające z analizy i interpretacji tekstu) - Łączyć akapity, używając wskaźników zespolenia - Posługiwać się poprawną polszczyzną (w zakresie wymowy, fleksji, leksyki, frazeologii, składni) - Posługiwać się stylem stosownym do sytuacji wypowiedzi - Przestrzegać zasad etykiety językowej podczas rozmowy, dyskusji, negocjacji - Zająć i uzasadnić stanowisko w dyskusji z odwołaniem się do utworu, cytatu, kontekstu lub wiedzy o epoce - Aktywnie uczestniczyć w większości lekcji 8

9 Tworzenie własnych wypowiedzi ustnych i pisemnych Analiza i interpretacja tekstów kultury Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji Na ocenę bardzo dobrą uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą, a ponadto: Czytanie i słuchanie: - Odróżnić prawdę od fałszu i szczerość od kłamstwa w wypowiedzi językowej - Scharakteryzować podstawowe chwyty językowe - Odróżnić od siebie wypowiedź perswazyjną i manipulacyjną - Zanalizować okres retoryczny jako zamkniętą całość myślowo-stylistyczną - Wykorzystać analizowane teksty naukowe (krytyczno- i teoretycznoliterackie) i filozoficzne jako kontekst interpretacyjny dla utworów literackich - Samokształcenie i docieranie do informacji: - Samodzielnie gromadzić i porządkować materiały z różnych źródeł dotyczące języka, literatury, filmu i innych dziedzin sztuki Wstępne rozpoznanie i analiza: - Omówić przemiany gatunkowe w obrębie dramatu i powieści - Wskazać i opisać charakterystyczne cechy językowe i stylistyczne w omawianych tekstach literackich - Rozpoznać nawiązania do poetyki dawnych epok literackich w literaturze współczesnej - Wskazać elementy parodii, pastiszu i trawestacji w dziele literackim oraz określić ich funkcje Interpretacja i wartościowanie: - Porównać sposoby realizacji tego samego motywu (toposu) w dwóch tekstach literackich - Zinterpretować dzieło literackie w samodzielnie dobranym kontekście (np. filozoficznym, historycznym, historycznoliterackim, kulturowym) - Objaśnić sposoby i mechanizmy reinterpretacji toposów, mitów i symboli literatury wcześniejszych epok w tekstach współczesnych - Dokonać samodzielnej analizy i interpretacji dzieła literackiego, posługując się biegle terminologią historyczno- i teoretycznoliteracką - Rozpoznać i odczytać przenośne znaczenia dzieła (metaforyczne, symboliczne, alegoryczne, paraboliczne) - Dokonać samodzielnej analizy i interpretacji dzieła sztuki, ze wskazaniem funkcji środków wyrazu specyficznych dla danej dziedziny sztuki - Dostrzec zależności między tekstem literackim a innymi tekstami kultury - Podporządkować kompozycję wypowiedzi własnemu zamysłowi interpretacyjnemu - Skutecznie unikać szablonów i schematów językowych - Posługiwać się bogatym słownictwem i urozmaiconą składnią - Posługiwać się bogatą terminologią (unikając pseudonaukowości) - Posługiwać się stylem stosownym do sytuacji, komunikatywnym, o wyraźnych cechach - indywidualnych - Funkcjonalnie wykorzystywać pozawerbalne środki komunikacji (mowa ciała, intonacja, - ton głosu) w wypowiedzi ustnej 9

10 Na ocenę celującą uczeń potrafi to, co na ocenę bardzo dobrą, a ponadto: - wykorzystuje w sposób twórczy i funkcjonalny teksty naukowe i filozoficzne omawiane w szkole oraz gromadzone samodzielnie jako kontekst interpretacyjny dla utworów literackich, - formułuje samodzielne, dojrzałe, oryginalne i wnikliwe wnioski, - stawia hipotezy badawcze, - podejmuje polemikę, by obronić swojego stanowiska, - dokonuje pisemnej parafrazy i stylizacji tekstu, - stosuje oryginalną kompozycję wypowiedzi, - w wybranych formach pisemnych stosuje indywidualny styl o znamionach stylu artystycznego, - sporządza dokładne przypisy, - bierze udział w różnych konkursach polonistycznych. 10