Elektroniczna Platforma Usług Administracji

Transkrypt

1 PRZEWODNIK Urzędy publiczne w Sieci Frontem do obywatela O zwiększeniu roli Internetu w kontaktach obywateli z instytucjami administracji publicznej mówi się od wielu lat. Jednak dopiero Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej epuap daje realną szansę na załatwienie niektórych urzędowych spraw bez wychodzenia z domu. Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej to scentralizowany system informatyczny udostępniony przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, który pozwala jednostkom administracji publicznej i innym instytucjom publicznym świadczenie usług drogą elektroniczną. Dla petenta oznacza to możliwość składania urzędowych dokumentów przez Internet. Usługa dostępna jest od trzech lat, jednak dopiero za sprawą profilu zaufanego, który z założenia ma być alternatywą dla kosztownego podpisu elektronicznego, może stać się powszechnie dostępna. Co załatwisz przez Internet? Rejestracja działalności gospodarczej, dopisanie do spisu wyborców albo złożenie wniosku o prawo do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka, czyli popularnego becikowego, to tylko niewielka liczba z kilkuset spraw, które Polacy mogą załatwić przez Internet. Teoretycznie, bowiem to, które z dokumentów uda nam się złożyć na odległość, zależy od miejsca zamieszkania, a konkretnie od tego, czy urząd właściwy dla danej sprawy wdrożył odpowiednią funkcję w epuap. Platforma epuap daje możliwość załatwiania spraw urzędowych przez całą dobę i okrągły tydzień. Wszystko, czego potrzebujesz, to komputer z dostępem do Internetu. Platforma epuap ma zapewnić komunikację między obywatelami i przedsiębiorcami a administracją, jak również między instytucjami administracji publicznej. Jak wynika z danych udostępnionych przez MSWiA, liderem w liczbie udostępnionych usług elektronicznych na platformie epuap jest Urząd Miasta Aleksandrów Kujawski w województwie kujawsko-pomorskim. Mieszkańcy tego niewielkiego miasta mogą załatwić przez Internet aż 157 urzędowych spraw, w tym epuap dla administracji epuap jest scentralizowanym systemem informatycznym, w ramach którego podmioty publiczne mogą udostępniać obywatelom swoje usługi przez Internet. Platforma jest rozwijana i udostępniona instytucjom administracji publicznej nieodpłatnie. Podmiotem odpowiedzialnym za wdrożenie epuap jest Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. epuap eliminuje konieczność konstruowania przez podmioty publiczne własnych systemów kontaktu obywateli z instytucją oraz załatwiania urzędowych spraw przez Sieć. epuap udostępnia funkcje elektronicznej skrzynki podawczej (ESP), dzięki czemu podmioty administracji publicznej mogą wywiązać się z ustawowego obowiązku przyjmowania dokumentów w postaci elektronicznej. epuap ujednolica sposób wdrażania e-usług we wszystkich instytucjach administracji publicznej w kraju. Centralne Repozytorium Wzorów Dokumentów (CRD) skupia w jednym miejscu obowiązujące w administracji wzory i formularze. Główną stronę epuap wypełnia lista spraw, które uda nam się załatwić przez Internet, pogrupowanych według zdarzeń życiowych. złożyć wniosek o wydanie decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych, uzyskać informację w sprawie podatku o nieruchomości, a nawet zapisać dziecko do żłobka, przedszkola i szkoły. Brzmi zachęcająco. Kolejne miejsca w rankingu przypadły Krakowowi (75 usług elektronicznych), który tylko nieznanie wyprzedził Mińsk Mazowiecki (63), Żmigród (60) i Chełmek (58). Mimo tych obiecujących danych perspektywa powszechnej e-administracji w Polsce to ciągle wizja przyszłości. Liczba podmiotów administracji publicznej, które świadczą usługi przez Internet, jest niewielka. Większość urzędów ogranicza swoją aktywność w tym względzie do publikowania skrzynek na skargi, wnioski i zapytania to mniej więcej tyle, ile wymaga od nich ustawodawca. Miasta w epuap Do instytucji publicznych, które mogą świadczyć usługi drogą elektroniczną na platformie epuap, należą ministerstwa (w tym Spraw Wewnętrznych i Administracji, Gospodarki, Infrastruktury), urzędy 94 listopad

2 URZĘDY PUBLICZNE W SIECI SYSTEMY I PROGRAMY skarbowe, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Krajowe Biuro Wyborcze oraz jednostki samorządu terytorialnego, takie jak urzędy wojewódzkie, starostwa i urzędy miast. W ramach epuap możesz złożyć do ZUS m.in. zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu składek (ZUS-EWN) czy o zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego (ZUS-EWZ), choć przekazywanie dokumentów ubezpieczeniowych wymaga użycia programu Płatnik i kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Na platformie epuap świadczą usługi instytucje realizujące zadania zlecone przez państwo. Akademia Teatralna im. A. Zelwerowicza w Warszawie umożliwia złożenie drogą elektroniczną podania o przyjęcie na studia, z kolei kandydaci na studia na Uniwersytecie Jagiellońskim mogą zadeklarować chęć odbioru pism w sprawie przyjęć wyłącznie drogą elektroniczną. Stosowne dokumenty zostaną przesłane do skrzynki kandydata na epuap. Profil zaufany Profil zaufany (PZ) jest bezpłatną metodą potwierdzania tożsamości osoby w systemach elektronicznej administracji. Zasady jego funkcjonowania definiuje ustawa, która mówiąc najogólniej w zakresie warunków korzystania z elektronicznej platformy usług administracji publicznej zrównuje go z podpisem elektronicznym. W większości kontaktów z administracją publiczną może on zastąpić kwalifikowany podpis elektroniczny, którego w związku z tym nie trzeba kupować (koszt ok. 200 zł w pierwszym roku używania). Jednocześnie profil zaufany nie jest równoważny podpisowi elektronicznemu i nie można nim podpisywać umów cywilnoprawnych czy dokumentów ubezpieczeniowych przekazywanych do ZUS (przynajmniej na razie). Profil zaufany może mieć każda osoba fizyczna bez ponoszenia dodatkowych opłat za wydanie certyfikatu służącego do składania podpisu elektronicznego. Użycie PZ nie wymaga dodatkowego urządzenia (czytnik) ani oprogramowania, a do jego założenia wymagane jest podanie adresu , na który wysyłane będą kody autoryzacyjne. W systemie epuap pełnią one podobną funkcję jak kody jednorazowe stosowane w bankowości elektronicznej. Do urzędu tylko raz Po złożeniu wniosku o profil zaufany musisz się udać do urzędu w celu potwierdzenia swojej tożsamości, chyba że złożysz podpis Jak zdobyć profil zaufany? Chcąc uzyskać PZ, trzeba utworzyć konto na platformie epuap. Rejestracja w systemie wymaga podania podstawowych danych identyfikacyjnych (imię, nazwisko, PESEL), adresu oraz ustaleniu loginu oraz hasła. epuap dopuszcza logowanie za pomocą certyfikatu kwalifikowanego, który zastępuje tutaj hasło. Tworząc konto, określasz jego typ: dla osób fizycznych, osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej. Na tym etapie możliwe będzie uzupełnienie niektórych danych identyfikacyjnych, np. numeru REGON czy formy własności firmy. Profil zaufany możesz uzyskać: składając w urzędzie potwierdzającym wniosek o jego założenie i weryfikację tożsamości, w trybie tzw. samozaufania, samodzielnie podpisując wniosek o profil zaufany kwalifikowanym podpisem elektronicznym; tryb ten nie wymaga wizyty w urzędzie, użytkownik musi mieć certyfikat kwalifikowany do składania bezpiecznego podpisu elektronicznego. na wniosku kwalifikowanym podpisem elektronicznym (samozaufanie). Listę punktów potwierdzających znajdziesz w witrynie epuap. Jest ich ponad 600: wybrane urzędy skarbowe, jednostki ZUS, urzędy wojewódzkie i konsulaty. Na wykonanie tego masz 14 dni. Po tym terminie wniosek zostanie automatycznie odrzucony. Cała operacja wymaga jednej wizyty w urzędzie. Pamiętaj, aby zabrać ze sobą dowód osobisty lub paszport. Właściciel profilu zobowiązuje się: nie udostępniać konta osobom trzecim, zachować poufność danych używanych do złożenia podpisu pod profilem (identyfikator, hasło, kod autoryzacyjny) oraz unieważnić profil w razie utraty kontroli nad kontem epuap. Do tej pory założono ponad 17 tysięcy profili zaufanych. Katalog usług Kluczowym elementem epuap jest Katalog usług. Narzędzie to zbiera i umożliwia szybkie odnalezienie usług administracji publicznej udostępnianych w celu zrealizowania sprawy. Sposób prezentowania i opisywania usług jest ustandaryzowany. Dla łatwiejszego odnalezienia właściwej można skorzystać z katalogu zdarzeń życiowych zawierającego sprawy pogrupowane według sytuacji życiowych, kategorii tematycznych, klasyfikacji terytorialnej, alfabetycznej listy spraw oraz wyszukiwarki. Po wybraniu konkretnej sprawy możesz także wyświetlić listę wszystkich urzędów lub instytucji udostępniających daną usługę. W jej opisie znajdziesz informacje na temat czasu realizacji wniosku, wymaganych dokumentów oraz pobieranych opłat administracyjnych. Skład dokumentów Wraz z założeniem konta epuap tworzone są domyślna skrytka na dokumenty przekazywane do odbiorcy oraz skład (repozytorium) dokumentów. Zaprojektowano go na wzór skrzynek w programach pocztowych grupuje dokumenty w foldery oraz sprawy. Standardowo w epuap są zdefiniowane foldery: Odebrane, Awizowane, Robocze, Wysłane oraz Sprawy. Wyjaśnienia wymagają dwa ostatnie. Folder Awizowane zawiera otrzymane i nieodesłane urzędowe poświadczenie doręczenia. Z kolei widok Sprawy to dodatkowy sposób prezentacji dokumentów zorganizowanych według spraw załatwianych w urzędzie. Droga usłana cierniami Załatwienie sprawy drogą elektroniczną wymaga wykonania kilku czynności: wyszukania usługi w katalogu usług, wypełnienia formularza (dokumentu), złożenia podpisu pod wnioskiem, wysłania formularza i odebrania odpowiedzi przez epuap lub pocztą. listopad

3 PRZEWODNIK Złożenie wniosku w wielu wypadkach wymaga dostarczenia dodatkowych dokumentów jako załączników do formularza. Jeśli występujesz o wydanie wtórnika prawa jazdy, do wniosku musisz dołączyć: kolorową fotografię, skany: posiadanego prawa jazdy, dokumentu tożsamości osoby składającej wniosek, potwierdzenia dokonania opłaty administracyjnej, podpisu, protokołu przesłuchania na okoliczność utraty dokumentu (gdy wtórnik wydawany jest z powodu utraty dokumentu) oraz orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami (gdy wtórnik wydawany jest z powodu utraty ważności uzyskanego dotychczas dokumentu). Urzędowe poświadczenia epuap wprowadza urzędowe poświadczenie odbioru (UPO), będące prawnym Słowniczek BIP (Biuletyn Informacji Publicznej) system stron WWW, na których władze publiczne oraz jednostki administracji publicznej udostępniają wymagane prawem informacje publiczne w postaci elektronicznej. ESP (elektroniczna skrzynka podawcza) usługa przeznaczona do wymiany korespondencji urzędowej w formie elektronicznej. Umożliwia przyjmowanie wniosków i dokumentów przez Internet. W odróżnieniu od a generuje urzędowe poświadczenie odbioru, umożliwia archiwizację oraz wgląd w korespondencję. Kwalifikowany podpis elektroniczny podpis złożony za pomocą certyfikatu kwalifikowanego oraz bezpiecznego urządzenia do składania podpisu (SSCD). Jest równoważny podpisowi odręcznemu i przyporządkowany do osoby, która go składa. Certyfikat kwalifikowany wydawany jest odpłatnie wyłącznie osobom fizycznym. Służy do podpisywania dokumentów przekazywanych drogą elektroniczną, np. dokumentów ubezpieczeniowych do ZUS. pl.id (polska ID karta) projekt, którego celem jest wprowadzenie nowoczesnego, elektronicznego dowodu osobistego oraz integracja rejestrów państwowych przechowujących dane o obywatelach (PESEL, CEPiK, RDO, CEWiUP). Nowe dowody będą miały wbudowany podpis elektroniczny, którym można będzie podpisywać dokumenty przekazywane drogą elektroniczną. dowodem doręczenia dokumentu w systemie elektronicznym. Mechanizm ten weryfikuje doręczanie urzędowi pism od obywatela i odwrotnie. Organ instytucji publicznej wystawia urzędowe poświadczenie przedłożenia (UPP), natomiast obywatel potwierdza odbiór dokumentów za pomocą urzędowego poświadczenia doręczenia (UPD). Przykładowo, UPP stanowi dowód, że petent złożył wniosek w wymaganym terminie. Elektroniczne potwierdzenie opłaty (EPO) stanowi natomiast potwierdzenie wniesienia opłaty administracyjnej. Poświadczenie to wykorzystywane będzie przy realizacji płatności elektronicznych. Opłaty administracyjne Załatwienie wielu spraw urzędowych wymaga wniesienia opłaty administracyjnej. Obecnie interesanci epuap mogą dokonać wpłaty na rachunek urzędu, a następnie dołączyć skan dowodu potwierdzenia jako załącznik do formularza. W ramach epuap dostępny jest system płatności elektronicznych, który umożliwia wnoszenie opłat za pomocą błyskawicznych przelewów elektronicznych i kart kredytowych. Usługa ta realizowana jest na platformie PayByNet, rozwijanej przez Krajową Izbę Rozliczeniową (KIR). Wpłat dokonuje się równie wygodnie i szybko jak podczas zakupów w sklepach internetowych. Możliwość płacenia online jest jednak zależna od urzędu. Obecnie oferuje ją blisko 100 jednostek administracji publicznej. Podpis kwalifikowany Platforma epuap umożliwia wykorzystanie kwalifikowanego podpisu elektronicznego zapisanego na karcie kryptograficznej do: logowania do systemu, potwierdzenia profilu zaufanego (tzw. samozaufanie) oraz podpisywania dokumentów. Przypomnijmy jednak, że użycie podpisu kwalifikowanego do podpisywania składanych wniosków jest opcjonalne. Jego funkcję w systemie epuap może pełnić bezpłatny profil zaufany. Do obsługi podpisu elektronicznego epuap wymaga zainstalowania w przeglądarce dodatkowego komponentu, służącego do uwierzytelniania za pomocą Profil Zaufany Tomasz Lichota, Systems Engineer, Adobe Systems W ostatnim okresie widać wzmożone zainteresowanie projektem e-puap zarówno po stronie dostawców usług, czyli np. samorządów, jak i po stronie obywateli. Przyczyną tego jest przede wszystkim wprowadzenie Profilu Zaufanego jako środka uwierzytelniającego obywatela. W przeciwieństwie do tradycyjnego podpisu elektronicznego, Profil Zaufany jest bezpłatny i nie wymaga żadnych dodatkowych elementów sprzętowych, wystarczy jedna wizyta w urzędzie potwierdzająca tożsamość osoby. To, że koszty dokonywania transakcji elektronicznej stanowią barierę dla obywateli, widać jak na dłoni na przykładzie projektu e-deklaracje, gdzie 99% podatników wybiera uwierzytelnienie zeznania kwotą zeszłorocznego przychodu zamiast kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Trzeba także przyznać, że w ostatnich latach e-puap zmienił się korzystnie pod względem możliwości integracji. Szczególnie interesujące są koncepcje wykorzystywania mechanizmów e-puap jako części istniejących portali samorządowych. Urząd m.st. Warszawy opublikował formularze elektroniczne, które są dostępne na stronach portalu miejskiego (eurzad. um.warszawa.pl). Wykorzystują one Profil Zaufany i projekt epuap przede wszystkim jako platformę uwierzytelnienia obywatela. certyfikatu. Jest on dostępny w wersji do systemów operacyjnych Windows (XP, Vista i 7) oraz przeglądarek: Internet Explorer, Firefox, Opera, Chrome. Zdaniem krytyka System, którego pierwsza wersja kosztowała 32 miliony złotych, a na epuap2 przeznaczono kolejne 140 milionów, powinien działać perfekcyjnie, a sposób jego zaprojektowania i wdrożenia nie powinien budzić żadnych wątpliwości. Okazuje się jednak, że aplikacja ma wiele niedociągnięć, a ogólnego wrażenia wcale nie poprawia słabe zainteresowanie instytucji publicznych świadczeniem usług drogą elektroniczną. W trakcie przeglądania Katalogu usług przycisk Wstecz przeglądarki nie działa tak, jak 96 listopad

4 ADVERTORIAL SPOSÓB NA INTEGRACJĘ Z EPUAP Urząd Miasta st. Warszawy przygotował system elektronicznej komunikacji z mieszkańcem w oparciu o formularze PDF i projekt epuap. Użytkownicy wypełniają formularze usług bezpośrednio na portalu Urzędu Miasta, używając epuap przede wszystkim jako mechanizmu uwierzytelniającego obywatela. Taka integracja pozwala na połączenie zalet istniejących portali samorządowych i potencjału ogólnopolskich kanałów elektronicznych. Jest to szczególnie interesujące w chwili gdy uruchamiany jest Proil Zaufany. Od niedawna formularz zbudowany w oparciu o standard PDF może zostać umieszczony wewnątrz portalu epuap lub wysyłać do niego dane bezpośrednio ze stron instytucji świadczących usługi. W projekcie dla Urzędu Miasta st. Warszawy dokonano integracji formularzy elektronicznych umieszczonych na stronach miejskiego portalu z systemem epuap. Dokumenty, które można złożyć w sposób elektroniczny to: formularz EDG-1 o wpis do Ewidencji Działalności Gospodarczej, wniosek o udzielenie licencji przewozowej lub dotacji czy wypis z rejestru. Projekt przeprowadzili pracownicy Biura Informatyki i Przetwarzania Informacji warszawskiego urzędu we współpracy z lokalnym oddziałem Adobe. Sprawdzone rozwiązania W projekcie wykorzystano sprawdzone wcześniej rozwiązania do tworzenia interaktywnych formularzy PDF. Zalety formularzy PDF to intuicyjność i łatwość ich wypełniania, możliwość pracy oline, wieloplatformowość, zintegrowanie ze stosowanym w urzędzie procesem obiegu dokumentów i ustanowienie go częścią tego procesu. Jednym z pierwszych zastosowań interaktyw nych formularzy PDF było wprowadzenie przez Ministerstwo Finansów możliwości składania przez Internet deklaracji PIT. W ten sam sposób irmy mogą także składać raporty przygotowywane na potrzeby sprawozdawcze Głównego Urzędu Statystycznego i wielu innych instytucji w Polsce W projekcie w Urzędzie Miasta st. Warszawy założono: pełną integrację interaktywnych formularzy PDF z usługami urzędu, możliwość wysłania dokumentu drogą elektroniczną, a także wniesienia w ten sam sposób opłaty. Cała procedura jest bardzo prosta. Wypełnienie formularza odbywa się na stronach Urzędu Miasta st. Warszawy. Potem następuje logowanie do epuap. Dane z formularza na stronie urzędu są automatycznie przeniesione do elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej. Wówczas następuje złożenie wniosku przy użyciu proilu zaufanego lub certyfikatu kwaliikowanego. Warszawski urząd odbiera e-formularze ze skrytki na platformie epuap. Wniosek jest przetwarzany przez urząd. Następnie zaś informacja o załatwieniu sprawy jest wysyłana elektronicznie do mieszkańca. Łatwiejszy e-kontakt z administracją Od 9 czerwca 2010 r. można już załatwić wiele spraw administracyjnych za pośrednictwem Internetu poinformował Jerzy Miller minister spraw wewnętrznych i administracji na konferencji informującej o uruchomieniu Proilu Zaufanego na platformie epuap. To metoda potwierdzania tożsamości w systemach elektronicznej administracji. Wystarczy założyć konto użytkownika na epuap przekonują przedstawiciele MSWiA. Proil Zaufany to bezpłatny podpis elektroniczny, dzięki któremu obywatel może załatwić sprawy administracyjne drogą elektroniczną. System zidentyikuje osobę, która ten podpis wykorzystuje. Cały proces zastosowania proilu będzie odbywać się na platformie epuap. Szef MSWiA poinformował, że podpis będzie ważny przez okres 3 lat. Przed upływem tego terminu system powiadomi o tym, że podpis wygasa. Użytkownik może go elektronicznie uaktualnić, bez konieczności ponownego stawiania się w urzędzie podkreśla Jerzy Miller. Aby skorzystać z Proilu Zaufanego, należy założyć konto użytkownika na portalu epuap. Z niego wysyłany jest wniosek o potwierdzenie Proilu Zaufanego. Przy jego wysyłaniu należy podać adres poczty . Na niego dostarczane będą bowiem kody autoryzacyjne. Następnym krokiem jest uwierzytelnienie proilu w jednym z urzędów. Minister Jerzy Miller zaznaczył, że wystarczy tylko raz udać się do odpowiedniego punktu. Wizyta w urzędzie jest konieczna ze względu na bezpieczeństwo. Chodzi o osobiste potwierdzenie, że nikt nie podszył się pod naszą tożsamość. epuap łączy Wykorzystanie istniejących formularzy PDF w Urzędzie pozwoliło zachować jednolitość rozwijanego od lat portalu mieszkańców Warszawy. Użytkownicy korzystają z formularzy umieszczonych na portalu decydując na końcu czy chcą jedynie wydrukować formularz, złożyć elektronicznie wypełniony, a następnie przyjść do urzędu, czy też załatwić sprawę całkowicie elektronicznie korzystając z portalu epuap. Taka integracja pozwoliła połączyć wiedzę i doświadczenia lokalne z potencjałem ogólnopolskiego projektu epuap. Adobe Systems ul. Prusa 2, Warszawa tel.:

5 PORADNIK Podpis elektroniczny i jego zastosowania Artur Krystosik, Członek Zarządu Enigma Systemy Ochrony Informacji Schemat załatwiania spraw w epuap z wykorzystaniem profilu zaufanego. Źródło: materiały informacyjne epuap. powinien. Zamiast przenosić do poprzednio oglądanej strony, aplikacja wraca do głównego ekranu (Zdarzenia życiowe). Problemy z nawigacją i uciążliwa rejestracja to tylko podstawowe mankamenty obecnej wersji epuap. W trakcie wypełniania pól formularzy system nie podpowiada danych identyfikacyjnych osoby, która składa wniosek. Użytkownik może wysłać dokument do dowolnego organu administracji publicznej, nawet jeśli nie jest ona terytorialnie właściwa dla załatwienia danej sprawy. System dla Kowalskiego? W epuap są funkcje i opcje niepotrzebne lub niezrozumiałe. Można przypuszczać, że po zaznaczeniu pola Wysyłanie testowe dokument zostanie wysłany w trybie testowym, nie wiadomo jednak, gdzie taki dokument trafi ani co się z nim dalej dzieje. Nie wiadomo również, czy i w jakich sytuacjach można wysyłać formularze bez złożenia podpisu. W sekcji pomocy portalu petent znajdzie dokumenty przeznaczone dla urzędników, administratorów oraz integratorów aplikacji. Nam udało się pobrać instrukcję dla osoby potwierdzającej profil zaufany, znalezioną obok dokumentów wyjaśniających, jak korzystać z portalu. Dostęp do tego typu materiałów wprowadza tylko zamieszanie. Wbrew pozorom, w sekcji Zarządzanie kontem Pokaż uprawnienia użytkownika nie dowiesz się wprost, co można zrobić w epuap, a czego nie. Mimo że opcja ta dostępna jest dla wszystkich użytkowników, aby rozszyfrować sposób zapisu uprawnień, należałoby sięgnąć do dokumentacji przeznaczonej dla projektantów i programistów tego systemu. To nie wszystko. Petent Jan Kowalski z listy spraw może wybrać usługę Instalator Elektronicznej Skrzynki Podawczej. Usługa przeznaczona jest dla wszystkich urzędów, które udostępniają lub chcą udostępnić elektroniczną skrzynkę podawczą za pośrednictwem epuap. Absurd! Brak personalizacji i jednoznacznego nadania ról w systemie (petent, urzędnik, integrator itd.) to jeden z największych mankamentów obecnej wersji epuap. Bariery wdrożeń MSWiA zakłada, że epuap stanie się podstawową platformą świadczenia przez organy administracji publicznej usług drogą elektroniczną. Mimo że system dostępny jest już od trzech lat, dopiero niedawna nowelizacja ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz wydane w kwietniu 2011 roku rozporządzenia MSWiA dotyczące warunków korzystania z epuap i profilu zaufanego dały rzeczywiste podstawy prawne do jego funkcjonowania. Celem składania podpisu, zarówno odręcznego, jak i elektronicznego, jest potwierdzenie woli podpisującego w sposób umożliwiający niezależną weryfikację tego faktu. Przekładając to na język informatyki, mamy do czynienia z identyfikacją i uwierzytelnieniem osoby składającej podpis oraz niezaprzeczalnością faktu jego złożenia, a zatem woli tej osoby wyrażonej w podpisywanym dokumencie. W odniesieniu do kwalifikowanego podpisu elektronicznego na mocy prawa obowiązuje domniemanie, że jest on równoważny podpisowi odręcznemu osoby, do której jest przypisany. W związku z tym nie ma wątpliwości, że może być stosowany wszędzie tam, gdzie wymagane jest uwierzytelnienie na tym poziomie, w szczególności w systemie epuap. Ze stosowaniem podpisu zawierającego informacje o reprezentowaniu przez jego posiadacza firmy lub instytucji wiążą się natomiast inne kwestie, które mogą to użycie utrudnić. W szczególności firma może unieważnić certyfikat tej osoby, co spowoduje m.in. brak dostępu do epuap. Inną kwestią jest wykorzystanie własności firmowej do celów prywatnych, co mogłoby być uznane jako dodatkowy dochód, który powinien być opodatkowany. Ze względu na niewielkie koszty podpisu jest to możliwość raczej teoretyczna, mniej więcej na poziomie konieczności płacenia podatków za wykorzystywanie służbowego długopisu czy komputera do celów prywatnych. Zastanawiałbym się tylko, czy korzystanie z epuap to optymalne rozwiązanie, skoro mamy zdecydowanie lepsze, czyli podpis kwalifikowany. Czy w związku z tym nastąpi wysyp e-usług, a urzędy wreszcie otworzą się na petentów? Obserwując dotychczasowe działania administracji na jej różnych szczeblach, można mieć co do tego duże wątpliwości. Dopóki urzędy nie zostaną zobligowane do wdrażania usług administracji elektronicznej, tak jak to zrobiono z BIP-em czy elektroniczną skrzynką podawczą (ESP), dopóty nadal będziemy chodzić do urzędu, aby załatwić jakąkolwiek sprawę. Artur Pęczak 98 listopad