Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych. w Opolu w 2011 roku

Transkrypt

1 Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2011 roku Wydział ds. Europejskich i Planowania Rozwoju Urzędu Miasta Opola Opole, listopad 2012r.

2 Słowniczek EFRR - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego EFS - Europejski Fundusz Społeczny EFRROW - Europejski Fundusz Rolny Rozwoju Obszarów Wiejskich RPO WO - Regionalny program operacyjny województwa opolskiego na lata PO KL - Program operacyjny Kapitał ludzki PO IG - Program operacyjny Innowacyjna gospodarka PO IiŚ - Program operacyjny Infrastruktura i środowisko PROW - Program rozwoju obszarów wiejskich EWT - Europejska Współpraca Terytorialna PFRON- Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych WFOŚiGW - Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej PNWM -Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży MNiSW - Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego MKiDN - Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego MRR - Ministerstwo Rozwoju Regionalnego MSWiA - Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji Beneficjent - to osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, korzystająca ze środków Unii Europejskiej oraz publicznych środków krajowych na podstawie umowy o dofinansowanie projektu albo decyzji, podjętej odpowiednio przez właściwego ministra. Wydatki kwalifikowalne wydatek jest kwalifikowalny, jeżeli został poniesiony w ramach zatwierdzonego projektu realizowanego z udziałem Funduszy Europejskich. O kwalifikowalności wydatków decydują przepisy wspólnotowe oraz przepisy zawarte w uszczegółowieniach do każdego z programów. IZ - Instytucja Zarządzająca - instytucja odpowiedzialna za przygotowanie i realizację poszczególnych programów. Dla programów krajowych rolę IZ pełni Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, dla programów regionalnych urzędy marszałkowskie. b.d. - brak danych Całkowita wartość projektu wartość projektu zgodnie z podpisaną umową / aneksem (łącznie z kosztami niekwalifikowanymi) Wkład własny wkład finansowy, który beneficjent zobowiązany jest wnieść do projektu (łącznie z kosztami niekwalifikowanymi) 2 S t r o n a

3 Spis treści Słowniczek... 2 Spis treści... 3 Wstęp Dofinansowanie projektów ze środków Unii Europejskiej Regionalny program operacyjny województwa opolskiego (RPO WO) Program operacyjny Kapitał ludzki (PO KL) Program operacyjny Innowacyjna gospodarka (PO IG) Program operacyjny Infrastruktura i środowisko (PO IiŚ) Dofinansowanie w ramach programów wdrażanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej na lata Dofinansowanie w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego Programy edukacyjne i naukowo-badawcze finansowane ze środków Unii Europejskiej Dofinansowanie ze środków krajowych Dofinansowanie ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Dofinansowanie ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu Dofinansowanie przyznane w ramach programów ministerialnych 27 3.Dofinansowanie Polsko Niemieckiej Współpracy Młodzieży (PNWM) Zestawienie pozyskanych środków pomocowych wg programów i źródeł finansowania Podsumowanie Spis tabel S t r o n a

4 Wstęp Od dnia przystąpienia Polski do Unii Europejskiej korzystamy z możliwości, jakie niesie za sobą wykorzystanie środków unijnych na realizację zadań prorozwojowych. Wsparcie finansowe Unii Europejskiej w ramach polityki spójności jest ogromną szansą dla całego kraju. W 2004 roku otrzymaliśmy możliwość korzystania z dotacji w ramach okresu programowania , jednak dopiero kolejna, dobiegająca końca perspektywa finansowa , wiązała się z niespotykanym dotychczas poziomem wsparcia Polski środkami pochodzącymi z budżetu Unii Europejskiej. Dotacje ze środków unijnych stanowią element polityki spójności, której głównym celem jest zmniejszenie zróżnicowania w poziomie rozwoju krajów członkowskich. Polityka ta kieruje się dwiema nadrzędnymi zasadami zasadą partnerstwa i zasadą dodatkowości. Zgodnie z zasadą partnerstwa zarówno w etapie programowania jak i wdrażania funduszy powinni uczestniczyć wszyscy zainteresowani partnerzy społeczni. Zasada dodatkowości oznacza natomiast, że fundusze unijne powinny uzupełniać środki finansowe państw członkowskich, a nie zastępować je. Zgodnie z tą zasadą otrzymana przez beneficjenta dotacja częściowo finansowana jest również ze środków krajowych. W praktyce oznacza to, że na każdą złotówkę dotacji wydaną przez władze krajowe przypadają cztery złote z budżetu UE. 1 Niewątpliwie jest to znaczące wsparcie dla naszego kraju. To, ile poszczególne kraje członkowskie otrzymają środków na realizację polityki spójności zależy przede wszystkim od poziomu ich PKB. Unia wspiera kraje i regiony mniej rozwinięte. Celem pomocy jest przede wszystkim realizacja trzech celów polityki spójności konwergencji, podniesienia konkurencyjności regionów i zatrudnienia oraz wspierania europejskiej współpracy terytorialnej. W okresie na realizację polityki spójności UE dysponuje budżetem w wysokości 347 miliardów euro, z czego Polska wykorzystać może ponad 67 miliardów czyli ponad 19%! Polityka spójności realizowana jest dzięki dwóm funduszom strukturalnym (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny) oraz Funduszowi Spójności. Dostępny jest również Europejski Fundusz Rolny Rozwoju Obszarów Wiejskich i Europejski Fundusz Rybacki wspierają one Wspólną Politykę Rolną Unii Europejskiej. W Polsce fundusze unijne dystrybuowane są poprzez 16 regionalnych programów operacyjnych, 5 programów krajowych oraz w ramach programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej S t r o n a

5 Jako kraj dobrze wykorzystujemy dostępne nam środki z budżetu Unii Europejskiej. Według danych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego od początku uruchomienia programów do 21 października 2012 r. złożono 243,2 tys. wniosków (poprawnych pod względem formalnym) na całkowitą kwotę dofinansowania (zarówno środki unijne jak i środki krajowe) 516,8 mld zł. Podpisano z beneficjentami umowy o dofinansowanie na kwotę 325,3 mld zł. Dofinansowanie w części UE wyniosło 224,1 mld zł, co stanowi 79,7 % alokacji na lata Wartość wydatków beneficjentów uznanych za kwalifikowalne wynikająca ze złożonych wniosków o płatność wyniosła 171,9 mld zł, a w części dofinansowania UE 122,2 mld zł. 2 Warto wspomnieć, iż województwo opolskie znajduje się w czołówce regionów dobrze wykorzystujących fundusze unijne w ramach regionalnego programu operacyjnego. Dzięki temu, do naszego regionu w 2011 roku trafiła pula dodatkowych środków z tzw. krajowej rezerwy wykonania w wysokości ponad 54 mln euro. Nie ma takiej dziedziny życia, której rozwoju nie wspierałyby fundusze unijne. Dzięki nim dokonaliśmy ogromnego skoku cywilizacyjnego, a Polska zamieniła się w największy w Europie plac budowy. Infrastruktura drogowa, transport, ochrona środowiska, kultura, sport, edukacja, przedsiębiorczość, innowacyjność, badania, rynek pracy w ostatnich latach wszystkie te obszary zostały wsparte funduszami unijnymi. Fundusze unijne są niewątpliwie najważniejszym, ale nie jedynym źródłem finansowania przedsięwzięć prorozwojowych. Dostępne są również środki krajowe pozostające w dyspozycji ministerstw, agencji rządowych czy fundacji. Niezwykle istotnym mechanizmem wsparcia dostępnym dla polskich beneficjentów są również środki w postaci dwóch instrumentów: Mechanizmu Finansowego EOG oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego (potocznie tzw. fundusze norweskie). Są to środki finansowe pochodzące z budżetów Islandii, Norwegii i Lichtensteinu przyznane nam na podstawie zawartych umów międzynarodowych. Z funduszy norweskich Polska korzysta już od 2004 r. W roku 2011 na podstawie zawartych porozumień Polska otrzyma drugą pulę środków w wysokości 578 mln euro. 3 Również Szwajcaria na mocy zawartej w 2007 r. umowy ramowej przyznała Polsce środki finansowe w ramach Szwajcarsko Polskiego Programu Współpracy (tzw. fundusz szwajcarski). Na potrzeby niniejszego opracowania wszystkie powyżej wymienione środki finansowe wspierające rozwój Polski określono mianem funduszy pomocowych. Niniejszy raport opracowano na podstawie informacji uzyskanych z instytucji zarządzających oraz pośredniczących, a także bezpośrednio od beneficjentów z terenu miasta Opola. Ma on na celu pokazanie skali i stopnia wykorzystania środków pomocowych w 2011 r. w stolicy regionu S t r o n a

6 Środki pomocowe wspierające rozwój kraju Ze względu na źródło finansowania Środki europejskie Środki krajowe Środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej Pozostałe środki wyasygnowane z budżetów państw europejskich nienależących do UE Fundusze celowe: PFRON, WFOŚiG Ze względu na cel wydatkowania Środki przeznaczone na realizację polityki spójności Środki przeznaczone na realizację Wspólnej Polityki Środki przeznaczone na realizację Wspólnej Polityki Rybołówstwa inne Norweski Mechanizm Finansowy inne Szwajcarsko- Polski Program Współpracy Środki w dyspozycji ministerstw inne 6 S t r o n a

7 1. Dofinansowanie projektów ze środków Unii Europejskiej 1.1 Regionalny program operacyjny województwa opolskiego (RPO WO) Oprócz pięciu programów operacyjnych funkcjonujących na poziomie krajowym, każde z województw posiada swój regionalny program operacyjny. Program dla województwa opolskiego skierowany jest m.in. do przedsiębiorców, instytucji otoczenia biznesu, jednostek samorządu terytorialnego, instytucji kultury, ochrony zdrowia, uczelni wyższych, organizacji pozarządowych, stowarzyszeń i fundacji. Beneficjenci mogą pozyskać dofinansowanie na zadania z zakresu edukacji, ochrony zdrowia, infrastruktury drogowej i ochrony środowiska, społeczeństwa informacyjnego, kultury oraz sportu i turystyki. Pula środków przeznaczonych do dyspozycji realizatorów zadań w latach przekroczyła 427,1 mln euro. Na koniec 2011 roku najwięcej umów zawarto w takich obszarach wsparcia jak: badania i rozwój, innowacje i przedsiębiorczość (30,6%), transport (25,9%) oraz ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom (12,1%). 4 Szczegóły związane z wdrażaniem programu regionalnego dostępne są na stronie Według danych przekazanych przez Instytucję Zarządzającą w 2011 r. na projekty realizowane w ramach RPO WO w Opolu pozyskano ponad 87, 8 mln zł, w tym 75,1 mln zł z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Na pozostałą kwotę 12,7 mln zł składa się dofinansowanie z innych źródeł, m.in. środków budżetu państwa. Realizowano 83 projekty o łącznej wartości przekraczającej 438 mln zł S t r o n a

8 Wśród najaktywniejszych w 2011 r. beneficjentów RPO WO wyróżnić można: miasto Opole (wdrażanych 9 projektów o wartości 161,22 mln zł). Środki pozyskane w roku 2011 w ramach RPO WO (EFRR oraz budżet państwa) to 16,14 mln zł Uniwersytet Opolski (wdrażanych 9 projektów o wartości 58,9 mln zł). Środki pozyskane w roku 2011 z EFRR to 13,18 mln zł Politechnikę Opolską (wdrażanych 10 projektów o wartości 48,13 mln zł). Środki pozyskane w roku 2011 z EFRR to 10,43 mln zł Tak duża aktywność opolskich uczelni w pozyskiwaniu środków z funduszy europejskich wpływa pozytywnie na rozwój infrastruktury i zdecydowaną poprawę warunków nauki. Poza zadaniami o charakterze typowo remontowo - budowlanym, w ramach programu regionalnego uczelnie pozyskują środki na rozwój badań naukowych oraz zakup specjalistycznego sprzętu i wyposażenia. Pozostałe środki przekazane beneficjentom w 2011 r. trafiły głównie do przedsiębiorców (39 projektów). Po kilka projektów realizowały Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej, szpitale oraz Województwo Opolskie. Tabela 1. Wykorzystanie środków w ramach Regionalnego programu operacyjnego województwa opolskiego w 2011 r. (w tys. zł) Nazwa programu Całkowita wartość realizowanych projektów EFRR ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROJEKTÓW WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW POMOCOWYCH W 2011 R. Środki pomocowe Budżet państwa Inne Wkład własny EFRR Budżet państwa Inne Ogółem RPO WO S t r o n a

9 Fot. Inwestycja realizowana przez Politechnikę Opolską: Budowa skrzydła dydaktycznego budynku Wydziału Budownictwa, Opole, ul. Katowicka 48 Źródło: Politechnika Opolska, Fot. Sławoj Dubiel Fot. Budowa II Kampusu Politechniki Opolskiej. Zadanie 1A. Adaptacja budynku nr 9 przy ul. Prószkowskiej na cele dydaktyczne i badawcze Wydziału Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii 9 S t r o n a

10 1.2 Program operacyjny Kapitał ludzki (PO KL) Celem głównym Programu operacyjnego Kapitał ludzki jest umożliwienie pełnego wykorzystania potencjału zasobów ludzkich, poprzez wzrost zatrudnienia i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw i ich pracowników, podniesienie poziomu wykształcenia społeczeństwa, zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego oraz wsparcie dla budowy struktur administracyjnych państwa. Jako jedyny, program ten współfinansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). Program składa się z komponentów (priorytetów) realizowanych centralnie oraz na szczeblu regionalnym. W województwie opolskim za realizację programu odpowiada Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego pełniący rolę Instytucji Pośredniczącej oraz Wojewódzki Urząd Pracy - Instytucja Pośrednicząca II stopnia. Na wdrożenie Programu operacyjnego Kapitał ludzki w perspektywie województwo opolskie otrzymało kwotę niemal 148,2 mln euro. Program ten znacząco różni się od Regionalnego programu operacyjnego województwa opolskiego. Projekty dofinansowane w ramach PO KL to tzw. projekty miękkie - inwestujące w kapitał ludzki, a nie w zadania infrastrukturalne. Szczegóły związane z wdrażaniem programu dostępne są na stronie Według informacji przekazanych przez Instytucję Pośredniczącą II stopnia (WUP Opole) w roku 2011 w ramach PO KL realizowanych było 160 projektów, których łączna wartość wynosiła blisko 102 mln zł. Z EFS beneficjenci pozyskali w roku 2011 łącznie 35,2 mln zł. Ze względu na wymogi programu (każdy beneficjent ma obowiązek posiadać biuro w województwie opolskim, które bardzo często zlokalizowane jest w największym mieście - Opolu) oraz specyfikę projektów (kierowane są do beneficjentów ostatecznych o określonych problemach bez względu na miejsce zamieszkania) projekty wskazane jako realizowane w Opolu to także te, które kierowane są do mieszkańców spoza miasta. 10 S t r o n a

11 W roku 2011 do najaktywniejszych beneficjentów korzystających ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach PO KL należały: Uniwersytet Opolski (wdrażanych 11 projektów o wartości nieco ponad 8 mln zł). Środki pozyskane w roku 2011 z EFS to 3,1 mln zł, współfinansowanie z budżetu państwa 688 tys. zł; Politechnika Opolska (wdrażanych 6 projektów o wartości 5,2 mln zł). Środki pozyskane w roku 2011 z EFS to 760 tys. zł, współfinansowanie z budżetu państwa 224 tys. zł; Opolskie Centrum Demokracji Lokalnej (wdrażanych 7 projektów o wartości 4,2 mln zł). Środki pozyskane w roku 2011 z EFS to ok. 1,1 mln zł, współfinansowanie z budżetu państwa 209 tys. zł; Opolski Park Naukowo Technologiczny (wdrażanych 5 projektów o wartości 3,6 mln zł). Środki pozyskane w roku 2011 z EFS to ok. 611 tys. zł, współfinansowanie z budżetu państwa 153 tys. zł; Izba Rzemieślnicza w Opolu (wdrażane 4 projekty o wartości 3,5 mln zł). Środki pozyskane w roku 2011 z EFS to ok. 1,56 mln zł, współfinansowanie z budżetu państwa 278 tys. zł; Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji (wdrażanych 6 projektów o wartości 2,7 mln zł). Środki pozyskane w roku 2011 z EFS to ok. 834 tys. zł, współfinansowanie z budżetu państwa 174 tys. zł; CTC Polska Sp. z o.o. (wdrażanych 5 projektów o wartości 2,67 mln zł). Środki pozyskane w roku 2011 z EFS to ok. 492 tys. zł, współfinansowanie z budżetu państwa 152 tys. zł; Wojewódzki Zakład Doskonalenia Zawodowego (wdrażane 4 projekty o wartości 2,5 mln zł). Środki pozyskane w roku 2011 z EFS to ok. 702 tys. zł, współfinansowanie z budżetu państwa 121 tys. zł. Niezwykle aktywnymi beneficjentami środków EFS w ramach Programu operacyjnego Kapitał ludzki są również samorządy lokalne różnego szczebla: 11 S t r o n a

12 Samorząd Województwa Opolskiego wraz ze swoimi jednostkami organizacyjnym - Wojewódzkim Ośrodkiem Doskonalenia Informatycznego i Politechnicznego oraz Opolskim Centrum Rozwoju Gospodarki (wdrażanych 13 projektów o wartości 19,4 mln zł). Środki pozyskane w roku 2011 z EFS to 5,4 mln zł, współfinansowanie z budżetu państwa 783 tys. zł. miasto Opole wraz ze swoimi jednostkami organizacyjnym - Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej oraz Powiatowym Urzędem Pracy (wdrażanych 10 projektów o wartości 9,25 mln zł). Środki pozyskane w roku 2011 z EFS to 5,3 mln zł, współfinansowanie z budżetu państwa 236 tys. zł; Tabela 2 Wykorzystanie środków pomocowych w ramach Programu operacyjnego Kapitał ludzki w 2011 r. (w tys. zł) Nazwa programu Całkowita wartość realizowanych projektów ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROJEKTÓW WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW POMOCOWYCH W 2011 R. Środki pomocowe EFS Budżet państwa Inne Wkład własny EFS Budżet państwa Inne Ogółem PO KL S t r o n a

13 Fot. Projekty realizowane przez placówki oświatowe Miasta Opole: Młodzi zawodowcy program rozwojowy szkół zawodowych Miasta Opola i Chętnie idę do przedszkola wsparcie edukacji przedszkolnej w mieście Opolu Źródło: Urzędu Miasta Opola, archiwum 13 S t r o n a

14 1.3 Program operacyjny Innowacyjna gospodarka (PO IG) Program operacyjny Innowacyjna gospodarka skierowany jest przede wszystkim do przedsiębiorców, którzy zamierzają realizować innowacyjne projekty, związane z badaniami i rozwojem, nowoczesnymi technologiami, inwestycjami o dużym znaczeniu dla gospodarki lub wdrażaniem i stosowaniem technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Na realizację różnego rodzaju projektów, które przyczynią się do podnoszenia innowacyjności polskiej gospodarki i polskich przedsiębiorstw wsparcie w ramach programu mogą uzyskać przedsiębiorcy, instytucje otoczenia biznesu, jednostki badawcze i naukowe oraz instytucje administracji publicznej. Program ma na celu wspieranie szeroko rozumianej innowacyjności. W 2011 r. wykorzystanie środków pomocowych w ramach PO IG wyniosło ponad 2,7 mln zł, w tym 2,3 mln zł z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Pozostałą kwotę 409 tys. zł stanowiło współfinansowanie z budżetu państwa. W ubiegłym roku w Opolu realizowano 25 projektów o łącznej wartości przekraczającej 18,87 mln zł. Dotyczyły one m.in. rozwoju usług eksportowych oraz zastosowania nowych technologii. Najbardziej aktywnym beneficjentem programu był Uniwersytet Opolski partner w 6 projektach badawczych na kwotę prawie 11 mln zł. Największym projektem, w jaki w 2011r. zaangażowana była uczelnia było zadanie w ramach rządowego projektu BioMed Biotechnologie i zaawansowane technologie medyczne, pn. Wykrywanie substancji halucynogennych (wartość projektu to ponad 4,7 mln zł). Kolejny rok Politechnika Opolska wdraża duży projekt o wartości ponad 6 mln zł, współpracując z Politechniką Wrocławską koordynatorem projektu oraz Instytutem Górnictwa Odkrywkowego Poltegor. Uczelnie wspólnie pracują nad technologią zmniejszenia energochłonności procesu suszenia węgla brunatnego. Szczegóły związane z wdrażaniem programu dostępne są na stronie 14 S t r o n a

15 Tabela 3. Wykorzystanie środków pomocowych w ramach Programu operacyjnego Innowacyjna gospodarka w 2011 roku (w tys. zł) Nazwa programu Całkowita wartość realizowanych projektów ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROJEKTÓW WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW POMOCOWYCH W 2011 R. Środki pomocowe EFRR Budżet państwa Inne Wkład własny EFRR Budżet państwa Inne Ogółem PO IG Program operacyjny Infrastruktura i środowisko (PO IiŚ) Program operacyjny Infrastruktura i środowisko to program skierowany do podmiotów realizujących największe inwestycje infrastrukturalne o znaczeniu ponadregionalnym. Tu wspierane są duże przedsięwzięcia inwestycyjne w sześciu dziedzinach: transportu, ochrony środowiska, energetyki, kultury i ochrony zabytków, zdrowia oraz szkolnictwa wyższego. Celem programu jest poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. 5 Program współfinansowany jest środkami Funduszu Spójności oraz Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Całkowita wartość projektów realizowanych w ramach programu przez opolskich beneficjentów w 2011 roku osiągnęła wartość ponad 229,6 mln zł. Dofinansowanie z funduszy strukturalnych (EFRR i Fundusz Spójności) wynosi 116 mln zł. Realizowano łącznie 7 dużych projektów inwestycyjnych: Dokończenie modernizacji formy zewnętrznej Filharmonii Opolskiej wraz z elementami usprawnień technicznych Filharmonia Opolska; S t r o n a

16 Utworzenie Narodowego Centrum Polskiej Piosenki poprzez przebudowę Amfiteatru Tysiąclecia w Opolu Miasto Opole; Przebudowa źródła ciepła w Opolu - budowa układu wysokosprawnej kogeneracji Energetyka Cieplna Opolszczyzny SA; Termomodernizacja obiektu Publicznej Szkoły Podstawowej nr 5 w Opolu Miasto Opole; Trias Opolski - ochrona zbiornika wód podziemnych dla aglomeracji Opole, Prószków i Tarnów Opolski - II etap - Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o.; Zapewnienie skutecznego systemu ratownictwa medycznego poprzez rozbudowę i zakup aparatury medycznej dla SOR-u Szpitala Wojewódzkiego w Opolu - Szpital Wojewódzki w Opolu; Rozwój systemu ratownictwa medycznego regionu poprzez budowę lądowiska dla śmigłowców sanitarnych na terenie Wojewódzkiego Centrum Medycznego w Opolu - Publiczny Samodzielny Zakład Opieki Zdrowotnej Wojewódzkie Centrum Medyczne w Opolu. Największym zadaniem realizowanym w roku 2011 przez beneficjenta z Opola był projekt spółki Wodociągi i Kanalizacja - Trias Opolski - ochrona zbiornika wód podziemnych dla aglomeracji Opole, Prószków i Tarnów Opolski - II etap. Umowa o dofinansowanie opiewa ogółem na kwotę ponad 216,6 mln zł. Zadanie obejmuje swym zasięgiem również gminy Prószków i Tarnów Opolski. Wartość zadań dotyczących miasta Opola wynosi ponad 73 mln zł. W 2011 r. wykorzystanie środków pomocowych w ramach POIiŚ wyniosło 39,2 mln zł. Szczegóły związane z wdrażaniem programu dostępne są na stronie Tabela 4. Wykorzystanie środków pomocowych w ramach Programu operacyjnego Infrastruktura i środowisko w 2011 roku (w tys. zł) Nazwa programu Całkowita wartość realizowanych projektów ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROJEKTÓW WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW POMOCOWYCH W 2011 R. Środki pomocowe EFRR Budżet państwa Inne Wkład własny EFRR Budżet państwa Inne Ogółem PO IiŚ * * kwoty z uwzględnieniem wartości projektu Trias Opolski w części dotyczącej miasta Opola 16 S t r o n a

17 Fot. Inwestycja zrealizowana przez Filharmonię Opolską Źródło: Archiwum Filharmonii Opolskiej, Archiwum Urzędu Miasta Opola, S. Dubiel Fot. Inwestycje zrealizowane przez miasto Opole: Termomodernizacja Szkoły Podstawowej nr 5 oraz Utworzenie Narodowego Centrum Polskiej Piosenki poprzez przebudowę Amfiteatru Tysiąclecia 17 S t r o n a

18 1.5 Dofinansowanie w ramach programów wdrażanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Rolnicy indywidualni oraz przedsiębiorstwa przetwórstwa rolnego zlokalizowane na terenie Opola od kilku lat korzystają ze środków UE przeznaczonych na rozwój polskiej wsi. Kluczowym instrumentem wspierania rolnictwa są dopłaty bezpośrednie 6. Polscy rolnicy korzystają z takich dopłat od 2004 roku. Według informacji przekazanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w ramach dopłat bezpośrednich w 2011 r. wnioskodawcom z terenu Opola przyznano w ten sposób 10,1 mln zł. Poza płatnościami obszarowymi ARiMR w 2011 r. wypłaciła beneficjentom środki z tytułu zalesiania gruntów, programu rolno środowiskowego, wspierania gospodarowania na obszarach górskich i innych o niekorzystnych warunkach gospodarowania. Ponadto rolnicy i posiadacze lasów mogli korzystać z usług doradczych. Na powyższe działania przeznaczono w 2011 r. kwotę w wysokości ponad 660 tys. zł. Ogółem wydano 672 decyzje w sprawie przyznania środków finansowych. Szczegóły związane z wdrażaniem programu dostępne są na stronie Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej na lata Współpraca w wymiarze transgranicznym, transnarodowym i międzyregionalnym realizowana jest w ramach odrębnego celu polityki spójności Unii Europejskiej Europejska Współpraca Terytorialna (EWT). Wyodrębnienie współpracy terytorialnej jako osobnego celu polityki spójności potwierdza duże znaczenie wspólnych przedsięwzięć podejmowanych przez partnerów unijnych. W latach polscy beneficjenci otrzymali do dyspozycji 557,8 mln euro. Programy EWT służą wspieraniu, promocji i realizacji wspólnych projektów o charakterze międzynarodowym 6 Dopłaty bezpośrednie nazwa subwencji udzielanej rolnikom w Unii Europejskiej w ramach CAP (ang. Common Agricultural Policy) czyli Wspólnej Polityki Rolnej. 18 S t r o n a

19 na terytorium całej Unii Europejskiej. Stanowią kontynuację programów realizowanych w ramach Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG III Programy operacyjne w ramach EWT mają charakter międzynarodowy, a w projektach udział biorą partnerzy z co najmniej dwóch państw UE. Szczegóły związane z wdrażaniem programu dostępne są na stronie Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska Głównym celem programu jest współpraca transgraniczna i rozwój czesko - polskiego pogranicza poprzez wzmocnienie wzajemnych kontaktów gospodarczych, społecznych i kulturalnych, wspólną ochronę bogactwa przyrody, rozwój ruchu turystycznego, tworzenie aktywnego rynku pracy oraz innych dziedzin rozwoju. W ramach POWT RCz-RP w roku 2011 realizowano w Opolu 12 projektów o wartości 5,4 mln euro. Pozyskane dofinansowanie ze środków EFRR wyniosło 831 tys. euro. W 2011 r. największymi beneficjentami środków unijnych w ramach tego programu byli: Politechnika Opolska realizator 3 projektów o łącznej wartości ponad 943 tys. euro; miasto Opole realizujące projekt o wartości dotyczącej Opola) 553 tys. euro (wartość dla części projektu Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu - realizujące projekt o wartości 1 mln 543 tys. euro; Komenda Wojewódzka PSP w Opolu - realizująca projekt o wartości 1 mln 197 tys. euro 19 S t r o n a

20 Tabela 5. Wykorzystanie środków pomocowych w ramach POWT RCz - RP w 2011 r. (w tys. euro) Nazwa programu Całkowita wartość realizowanych projektów ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROJEKTÓW WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW POMOCOWYCH W 2011 R. Środki pomocowe EFRR Budżet państwa Inne Wkład własny EFRR Budżet państwa Inne Ogółem POWT RCz - RP* *z uwagi na specyfikę Programu Współpracy Transgranicznej Republika Czeska Rzeczpospolita Polska kwoty dotyczące wykorzystania środków podane są w euro Fot. Żyrafiarnia na ternie Opolskiego Ogrodu Zoologicznego zrealizowana w ramach POWT RCz - RP Źródło: Archiwum Urzędu Miasta Opola 20 S t r o n a

21 1.7 Dofinansowanie w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego Bezzwrotna pomoc finansowa dla Polski w postaci dwóch instrumentów pod nazwą: Mechanizm Finansowy EOG oraz Norweski Mechanizm Finansowy (tzw. fundusze norweskie), pochodzi z trzech krajów EFTA (Europejskiego Stowarzyszenie Wolnego Handlu), będących zarazem członkami EOG (Europejskiego Obszaru Gospodarczego), tj. Norwegii, Islandii i Liechtensteinu. Są to dodatkowe, obok funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, źródła bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Głównym celem utworzonych mechanizmów finansowych jest wyrównywanie poziomu rozwoju gospodarczego i społecznego w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego. W Opolu jedynym przedsięwzięciem współfinansowanym z NMF był projekt realizowany przez miasto Opole pn. Profesjonalna kadra samorządowa miasta Opola. Rzeczowa realizacja zadania została zakończona w roku Projekt obejmował specjalistyczne szkolenia, studia podyplomowe i kursy dla pracowników Urzędu Miasta Opola oraz innych jednostek organizacyjnych miasta. Jego celem było podniesienie jakości usług świadczonych przez administrację samorządową w Opolu. Wartość projektu przekroczyła 1,3 mln zł, z czego ponad 1,1 mln zł (85%) stanowiło dofinansowanie ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego. W roku 2011 nastąpiło również finansowe zakończenie realizacji zadania na rachunek Urzędu Miasta Opola wpłynęła ostatnia refundacja środków z NMF. Szczegóły związane z wdrażaniem programu dostępne są na stronie Tabela 6. Wykorzystanie środków pomocowych w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego w 2011 roku (w tys. zł) Całkowita wartość realizowanego projektu Źródła finansowania projektu Wkład własny Wykorzystanie środków pomocowych w 2011 r. Norweski Mechanizm Finansowy Norweski Mechanizm Finansowy S t r o n a

22 1.8 Programy edukacyjne i naukowo-badawcze finansowane ze środków Unii Europejskiej Programy edukacyjne UE koordynowane są przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji. FRSE jest fundacją Skarbu Państwa. Jej głównym celem jest szeroko pojmowane wspieranie działań na rzecz rozwoju edukacji w Polsce. FRSE realizuje swój cel poprzez koordynację programów edukacyjnych Unii Europejskiej i nie tylko. W 2011 r. beneficjenci z terenu Opola korzystali z takich programów edukacyjnych i naukowo badawczych jak Uczenie się przez całe życie czy Młodzież w działaniu. Uczenie się przez całe życie (Lifelong Learning Programme - LLP) to program Unii Europejskiej w dziedzinie edukacji i doskonalenia zawodowego. Jego celem jest rozwój różnych form uczenia się przez całe życie poprzez wspieranie współpracy między systemami edukacji i szkoleń w krajach uczestniczących. Program ma się przyczynić do podnoszenia jakości i zwiększenia atrakcyjności szkolnictwa i kształcenia zawodowego w Europie. W ramach programu korzystano z następujących komponentów: Erasmus - program dla uczelni, ich studentów i pracowników. Wspiera międzynarodową współpracę szkół wyższych, umożliwia wyjazdy studentów za granicę na część studiów i praktykę, promuje mobilność pracowników uczelni, stwarza uczelniom liczne możliwości udziału w projektach wraz z partnerami zagranicznymi. Leonardo da Vinci - ma na celu promowanie mobilności pracowników na europejskim rynku pracy oraz wdrażanie innowacyjnych rozwiązań edukacyjnych dla podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Comenius - jest adresowany do osób i instytucji zaangażowanych w edukację od przedszkoli po szkoły średnie. 22 S t r o n a

23 Grundtvig - dotyczy ogólnej, niezawodowej edukacji osób dorosłych i skierowany jest do organizacji działających w obszarze szeroko rozumianej edukacji dorosłych, ich słuchaczy i pracowników. Szczegóły związane z wdrażaniem programu dostępne są na stronie Młodzież w działaniu to program adresowany do młodzieży w wieku lat oraz pracowników młodzieżowych. Wspiera działania podejmowane przez młodych ludzi w czasie wolnym od nauki, czyli edukację pozaformalną. Szczegóły związane z wdrażaniem programu dostępne są na stronie Według danych pozyskanych z FRSE w 2011 r. na terenie Opola zrealizowano 4 inicjatywy w ramach programu Młodzież w działaniu (o wartości 24,8 tys. euro) oraz 14 projektów w ramach programu Uczenie się przez cale życie (o wartości 226,6 tys. euro). Z komponentu Erasmus korzystają bardzo chętnie dwie największe opolskie uczelnie Uniwersytet Opolski oraz Politechnika Opolska. W trakcie roku akademickiego 2010/2011 oraz 2011/2012 zorganizowały łącznie ponad 600 wyjazdów studentów i pracowników naukowych, które finansowane były w ramach programu Erasmus. 23 S t r o n a

24 2. Dofinansowanie ze środków krajowych 2.1 Dofinansowanie ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) jest funduszem celowym, którego środki przeznaczane są na rehabilitację zawodową i społeczną oraz zatrudnianie osób niepełnosprawnych. W roku 2011 ze środków Funduszu dofinansowano 6 przedsięwzięć, których beneficjentami były podmioty z Opola. Ich łączna wartość wyniosła ponad 2,3 mln zł. a wysokość środków przekazanych w omawianym okresie czasu to blisko 2 mln zł. Ponadto w ramach środków PFRON wypłacono również świadczenia rehabilitacyjne dla absolwentów bezrobotnych, premie dla doradców zawodowych oraz premie dla pracodawców (blisko 40 tys. zł). Ze środków pozostających w dyspozycji PFRON korzystają przede wszystkim placówki zajmujące się rehabilitacją osób niepełnosprawnych. W 2011 roku były to: Fundacja "Dom Rodzinnej Rehabilitacji Dzieci z Porażeniem Mózgowym", Fundacja na rzecz Rozwoju Hipoterapii "Konie - Dzieciom", Caritas Diecezji Opolskiej, Opolskie Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom z Zespołem Downa, Polski Związek Niewidomych Szczegóły związane z wdrażaniem programu dostępne są na stronie 24 S t r o n a

25 Tabela 7. Wykorzystanie środków pomocowych w ramach PFRON w 2011 roku (w tys. zł) Całkowita wartość projektów Źródło finansowania projektów Wykorzystanie środków pomocowych w 2011 r. PFRON Wkład własny PFRON Fot. Projekt realizowany w ramach funduszy pozyskanych z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Projekt Rehabilitacja dzieci i młodzieży niepełnosprawnej realizowanego przez Caritas Diecezji Opolskiej w jednostce Centrum Rehabilitacji dla Dzieci. Źródło: Archiwum Caritas Diecezji Opolskiej 25 S t r o n a

26 2.2 Dofinansowanie ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu Misją Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) w Opolu jest finansowe wspieranie różnorodnych przedsięwzięć służących ochronie środowiska i poszanowaniu jego wartości. Dofinansowanie ze środków funduszu ma postać dotacji lub pożyczek. W roku 2011 z bezzwrotnych dotacji WFOŚiGW skorzystało 36 beneficjentów z Opola realizujących projekty o całkowitej wartości ponad 19,8 mln zł. Na ich realizację fundusz przyznał ogółem 11,1 mln zł. z czego do beneficjentów w roku ubiegłym trafiło ponad 8 mln zł. Szczegóły związane z wdrażaniem programu dostępne są na stronie Tabela 8. Wykorzystanie środków pomocowych w ramach WFOŚiGW w 2011 roku (w tys. zł) Całkowita wartość projektów Źródło finansowania projektów Wykorzystanie środków pomocowych w 2011 r. WFOŚiGW w Opolu Wkład własny WFOŚiGW w Opolu S t r o n a

27 2.3 Dofinansowanie przyznane w ramach programów ministerialnych Środki krajowe pozostające w dyspozycji ministerstw (oraz działających w ich imieniu innych podmiotów np. fundacji) są znaczącym źródłem finansowania zadań zarówno inwestycyjnych, jak i tzw. projektów miękkich - z obszaru kultury czy edukacji. W ramach środków krajowych rozdysponowywanych przez właściwe ministerstwa Rządu RP lub fundacje, w roku 2011 realizowano w Opolu 22 projekty, których łączna wartość wyniosła 66,9 mln zł. Środki przekazane beneficjentom w roku 2011 wyniosły 13,5 mln zł. W roku 2011 do najaktywniejszych beneficjentów środków krajowych należały: miasto Opole (realizowało 6 projektów o wartości ponad 50 mln zł). Środki pozyskane w roku 2011 to 4,8 mln zł Fundacja Rozwoju Śląska (realizowała 4 projekty o wartości niemal 8,7 mln zł). Środki pozyskane w roku 2011 to 2,97 mln zł SP ZOZ Opolskie Centrum Onkologii (realizowany 1 projekt o wartości 6,2 mln zł). Środki pozyskane w roku 2011 to 5,1 mln zł Z programów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego korzystały opolskie instytucje kulturalne. Znalazły się wśród nich opolskie teatry, muzea i biblioteki. Łączna wartość projektów wyniosła 1,6 mln zł, a środki które wpłynęły na rachunek tych instytucji to 546,7 tys. zł. Tabela 9. Wykorzystanie krajowych środków pomocowych pozostających w dyspozycji ministerstw w 2011 roku (w tys. zł) Nazwa programu Całkowita wartość realizowanych projektów ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROJEKTÓW WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW POMOCOWYCH W 2011 R. Środki pomocowe EFRR Budżet państwa Inne Wkład własny EFRR Budżet państwa Inne Ogółem Programy Ministerialne S t r o n a

28 3.Dofinansowanie Polsko Niemieckiej Współpracy Młodzieży (PNWM) Organizacja pod nazwą Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (PNWM) utworzona została w 1991 roku na mocy umowy zawartej pomiędzy rządami Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Federalnej Niemiec. W Polsce PNWM jest jedyną instytucją polsko-niemiecką posiadającą status międzynarodowy. Jej zadaniem jest udzielanie merytorycznego i finansowego wsparcia projektom wymiany młodzieży z obu krajów. Dofinansowanie na projekty młodzieżowe, podróże do miejsc pamięci, wymianę indywidualna uczniów, praktyki i inne projekty otrzymują szkoły oraz organizacje działające na rzecz młodzieży obu państw. Dofinansowane zadania realizowane są zarówno w Polsce jak i w Niemczech. Środki finansowe na działalność PNWM pochodzą z budżetu obu państw. W 2011 całkowity budżet organizacji wyniósł 8,9 mln euro Szczegóły związane z wdrażaniem programu dostępne są na stronie W roku 2011 w Opolu zrealizowano 29 projektów, które otrzymały dofinansowanie PNWM. Ich łączna wartość wyniosła 358 tys. zł. Dotacja PNWM równa była 199 tys. zł. Tabela 10. Dofinansowanie projektów dla młodzieży w ramach PNWM w roku 2011 (w tys. zł) Lp. Kraj projektu Liczba projektów Całkowite poniesione wydatki w Wartość dofinansowania w 2011 r. 1. Projekty realizowane w Niemczech Projekty realizowane w Polsce Razem S t r o n a

29 4. Zestawienie pozyskanych środków pomocowych wg programów i źródeł finansowania Tabela 11. Zestawienie pozyskanych środków pomocowych wg programów i źródeł finansowania (w tys. zł) Nazwa programu/ źródło finansowania Liczba projektów Ogólna wartość realizowanych projektów Źródła finansowania projektu Wykorzystanie środków pomocowych w 2011 r. Środki pomocowe Wkład Budżet Budżet EFRR EFS Inne OGÓŁEM EFRR EFS Inne własny państwa państwa RPO WO PO KL PO IG PO IiŚ Norweski Mechanizm Finansowy PFRON WFOŚiGW ARiMR x Programy Ministerialne PNWM OGÓŁEM S t r o n a

30 Wykres 1. Projekty realizowane w 2011 r. przez beneficjentów na terenie Opola wg programów operacyjnych współfinansowanych ze środków UE Tabela 12. Zestawienie pozyskanych środków pomocowych wg programów i źródeł finansowania (w tys. euro) Nazwa programu/ źródło finansowania Ilość projektów Ogólna wartość realizowanych projektów* EFRR Źródła finansowania projektu Środki pomocowe EFS Budżet państwa Inne Wkład własny EFRR EFS Wykorzystanie środków pomocowych w 2011 r. Budżet państwa Inne OGÓŁEM POWT RCz-RP Uczenie się przez całe życie Erasmus Młodzież w Działaniu 30 S t r o n a OGÓŁEM * z uwagi na specyfikę programów kwoty podane w euro

31 Tabela 13. Wykorzystanie środków pomocowych z podziałem na środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, krajowych i funduszy mieszanych (PNWM) w tys. zł Wyszczególnienie Wartość realizowanych zadań* Wartość środków pomocowych* Wkład własny* Wykorzystanie środków pomocowych w 2011 r.* Projekty dofinansowane ze środków UE w ramach programów operacyjnych Projekty dofinansowane z pozostałych środków zagranicznych Projekty dofinansowane ze środków krajowych Inne** Razem *Na potrzeby tabeli wartości zadań rozliczanych w euro przeliczono wg kursu 4,0196 ** PNWM finansowany z budżetu Polski i Niemiec 31 S t r o n a

32 5. Projekty realizowane przez miasto Opole Jednostki samorządu terytorialnego są w Polsce jednym z głównych beneficjentów środków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej. Opole jest w tej dziedzinie liderem doskonale wykorzystujemy szanse jakie dają nam środki pomocowe Unii Europejskiej. Stolica regionu jest przykładem miasta, w którym dominuje świadomość, że szansa, jaka pojawiła się wraz z uruchomieniem środków z budżetu Unii Europejskiej powinna być maksymalnie wykorzystana. Ta świadomość przekłada się na aktywne działania samorządu zmierzające do pozyskania środków na realizację projektów w różnych obszarach tematycznych. W ostatnich latach prawie wszystkie najważniejsze inwestycje komunalne realizowane były przy znacznym wkładzie finansowym ze źródeł zewnętrznych. Dzięki dotacjom możliwa była realizacja tak kosztochłonnych zadań jak przebudowa Amfiteatru Tysiąclecia, przebudowa wiaduktu i układu komunikacyjnego w ciągu ul. Reymonta, adaptacja XIX-wiecznej kamienicy na potrzeby nowej siedziby Miejskiej Biblioteki Publicznej, zagospodarowanie nadbrzeży Odry czy budowa Centrum Sportu przy ul. Północnej. Korzystając z funduszy unijnych samorząd miasta realizuje przemyślaną wizję, wedle której miasto staje się przyjazne mieszkańcom i zapewnia im wysoką jakość życia. Zmienia się wygląd Opola zarówno w ścisłym centrum, jak i poza nim. Co ważne, przy pozyskiwaniu środków unijnych miasto nie ogranicza się tylko i wyłącznie do projektów inwestycyjnych. Realizowane są również tzw. projekty miękkie skierowane do różnych grup odbiorców. Od kilku lat Opole jest beneficjentem projektów dofinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego, których celem jest wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży z różnych środowisk, ułatwienie dostępu do edukacji na poziomie przedszkolnym, dostosowanie oferty edukacyjnej opolskich szkół do potrzeb rynku pracy. Również jednostki organizacyjne miasta sięgają po fundusze unijne, by jak najlepiej realizować powierzone im zadania i rozwijać swoją ofertę poprzez dostosowanie jej do zmieniających się uwarunkowań ekonomicznych i społecznych. Rokrocznie Powiatowy Urząd Pracy w Opolu realizuje projekty skierowane do osób znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy młodzieży do 25 roku życia, osób z grupy 50+, długotrwale bezrobotnych czy zagrożonych wykluczeniem społecznym. Dzięki funduszom unijnym kilkaset osób rocznie otrzymuje fachową pomoc i wsparcie. Również Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie realizuje cykliczne projekty w ramach PO KL. W roku 2011 miasto wraz z jednostkami organizacyjnymi realizowało 26 inicjatyw dofinansowanych ze środków unijnych. W tym dziewięć projektów realizowanych było w ramach Regionalnego programu operacyjnego województwa opolskiego a kolejnych 11 w ramach Programu 32 S t r o n a

33 operacyjnego Kapitał ludzki. Przebudowa Amfiteatru Tysiąclecia oraz termomodernizacja Publicznej Szkoły Podstawowej nr 5 otrzymały dofinansowanie z ogólnokrajowego Programu operacyjnego Infrastruktura i środowisko. Jedno z zadań współpraca ZOO w Ołomuńcu i ZOO w Opolu w dziedzinie turystyki realizowano w międzynarodowym partnerstwie. Projekt ten otrzymał dofinansowanie w ramach Programu operacyjnego współpracy transgranicznej Republika Czeska Rzeczpospolita Polska. Zdecydowanie największe środki pozyskane przez miasto Opole (otrzymane drogą refundacji lub zaliczki) w 2011 r. pochodziły z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i wynosiły ogółem blisko 20 mln zł. Wartość otrzymanych środków Europejskiego Funduszu Społecznego wyniosła natomiast prawie 6 mln zł. W porównaniu do roku 2010 absorpcja środków pomocowych zmalała. Ogółem w 2011 r. do miejskiej kasy z tytułu realizacji zadań dofinansowanych ze środków unijnych, inicjatyw wspólnotowych oraz instrumentów finansowych wpłynęło ponad 29,3 mln zł (w roku 2010 było to około 44,1 mln zł). Na zmniejszenie wartości otrzymanych środków (drogą zaliczki lub refundacji) wpływ ma kilka współwystępujących czynników. W roku 2010 zakończono największe miejskie inwestycje, współfinansowane ze środków unijnych (przebudowa wiaduktu i układu komunikacyjnego w ciągu ul. Reymonta w Opolu, budowa nowej siedziby MBP w Opolu, termomodernizacja obiektów szkolnych w Opolu). W związku z tym, największe płatności dotyczące powyższych projektów nastąpiły w roku W roku 2011 zakończono natomiast rzeczową realizację niezwykle ważnej i kosztochłonnej inwestycji jaką było utworzenie Narodowego Centrum Polskiej Piosenki poprzez przebudowę Amfiteatru Tysiąclecia oraz realizację mniejszych projektów utworzenie Centrum Nauk Przyrodniczych w Publicznym Gimnazjum nr 6, Via Regia Plus czy profesjonalna kadra samorządowa Opola. W końcowej fazie realizacji zadań płatności na rzecz beneficjenta również były niższe niż w latach ubiegłych. Oceniając wykorzystanie środków pomocowych przez samorząd Opola należy mieć na uwadze również to, iż znajdujemy się w drugiej połowie okresu programowania funduszy unijnych co oznacza, iż nieuchronnie wyczerpuje się alokacja środków przeznaczonych na projekty realizowane w latach Zdecydowana większość naborów w konkursach przeznaczonych dla jednostek samorządu terytorialnego została już zakończona, co oznacza, iż znajdujemy się w fazie realizacji zadań, dla których umowy o dofinansowanie zostały podpisane w latach ubiegłych. Na koniec 2011 roku umowy zawarte w ramach Regionalnego programu operacyjnego województwa opolskiego w ramach którego Opole realizowało zadania o najwyższej wartości - łącznie opiewały na 79,5% dostępnej alokacji środków dostępnych w ramach programu. W 2011 r. Opolszczyzna otrzymała dodatkowe środki z tzw. krajowej rezerwy wykonania. Opole - poprzez sprawną realizację i rozliczanie projektów - miało w tym swój niezaprzeczalny udział. 33 S t r o n a

34 34 S t r o n a W roku 2011 Opole realizowało blisko 30 projektów dofinansowanych ze środków unijnych o łącznej wartości 216,5 mln zł. Z tytułu zaliczek i refundacji budżet miasta zasiliła kwota w wysokości 29,3 mln zł. Od początku obecnej perspektywy finansowej miasto otrzymało ponad 120 mln zł bezzwrotnych dotacji, dzięki czemu jesteśmy niekwestionowanym liderem województwa opolskiego. Wiele z zadań zrealizowanych przez miasto z udziałem środków unijnych zostało docenionych na arenie ogólnopolskiej zdobywając nagrody i wyróżnienia w takich plebiscytach jak Polska Pięknieje 7 cudów funduszy unijnych (Miejska Biblioteka Publiczna), Bryła Roku (Miejska Biblioteka Publiczna), Architektoniczny Oskar (Miejska Bibliotek Publiczna), Modernizacja Roku (wyróżnienie dla wiaduktu w ciągu ul. Reymonta Struga). Stowarzyszenie Architektów Polskich przyznało tytuł Mister Architektury Województwa Opolskiego Narodowemu Centrum Polskiej Piosenki, które powstało w wyniku przebudowy Amfiteatru Tysiąclecia (projekt dofinansowany w ramach Programu operacyjnego Infrastruktura i środowisko). Zagospodarowane tereny wzdłuż Odry wraz z Parkiem Nadodrzańskim, uznane zostały za najlepszą przestrzeń publiczną województwa opolskiego. Projekty realizowane w ramach Programu operacyjnego Kapitał ludzki zostały docenione w plebiscycie Kapitalni w Opolskiem (w II edycji konkursu projekt Chętnie idę do przedszkola). Liczne nagrody i wyróżnienia dla miejskich projektów stanowią potwierdzenie, iż samorząd Opola wydatkuje środki unijne nie tylko sprawnie, ale przede wszystkim efektywnie. Tabela 14. Projekty dofinansowanie ze środków UE realizowane w 2011 r. przez miasto Opole (kwoty w pełnych zł) Lp. Tytuł projektu Nazwa programu 1 Przebudowa wiaduktu i układu komunikacyjnego oraz remont wiaduktu żelbetowego w ciągu ulicy Reymonta 2 Zwiększenie atrakcyjności turystycznej miasta Opola poprzez zagospodarowanie terenów wzdłuż Odry (Odra urzeka) 3 Budowa Centrum Sportu przy ul. Północnej w Opolu 4 Budowa Opolskiego Centrum Wystawienniczo-Kongresowego w Opolu Podpisanie umowy o dofinansowanie Całkowita wartość projektu (wg umowy o dofinansowanie) Wartość dofinansowania ogółem Wartość wkładu własnego Udział środków pomocowych 8=6/5*100% Wartość środków pomocowych pozyskanych w roku 2011 RPOWO , , ,00 56, ,00 RPOWO , , ,00 42, ,00 RPOWO , , ,00 22, ,00 RPOWO , , ,00 45, ,00

35 Lp. Tytuł projektu Nazwa programu 5 Utworzenie Centrum Nauk Przyrodniczych w Publicznym Gimnazjum nr 6 w Opolu 6 Budowa Optycznej Sieci Teleinformatycznej Opola (OSTO) 7 Zakup taboru autobusowego na potrzeby komunikacji miejskiej w Opolu - etap I 8 Zakup taboru autobusowego na potrzeby komunikacji miejskiej w Opolu - etap II 9 Rewitalizacja zabytkowego parku na Wyspie Bolko w Opolu 10 Utworzenie Narodowego Centrum Polskiej Piosenki poprzez przebudowę Amfiteatru Tysiąclecia w Opolu 11 Termomodernizacja obiektu Publicznej Szkoły Podstawowej nr 5 w Opolu 12 Współpraca Zoo w Ołomuńcu i Zoo w Opolu w dziedzinie turystyki* 13 Via Regia Plus Podpisanie umowy o dofinansowanie Całkowita wartość projektu (wg umowy o dofinansowanie) Wartość dofinansowania ogółem Wartość wkładu własnego Udział środków pomocowych 8=6/5*100% Wartość środków pomocowych pozyskanych w roku 2011 RPOWO , , ,00 82, ,00 RPOWO , , ,00 84, ,00 RPOWO , , ,00 69, ,00 RPOWO , , ,00 69,10 391,00 RPOWO , , ,00 85,00 0,00 POIiŚ , , ,00 37, ,00 POIiŚ , , ,00 43, ,00 POWT** , , ,00 85, ,00 Central Europe , , ,00 85, ,00 14 Profesjonalna kadra samorządowa miasta Opola 15 Nauka kluczem do sukcesu - program rozwojowy liceów ogólnokształcących miasta Opola 16 Chętnie idę do przedszkola - wsparcie edukacji przedszkolnej w mieście Opolu 17 Zawodowcy na start - program rozwojowy szkół zawodowych miasta Opola NMF , , ,00 84, ,00 POKL , ,00 0,00 100, ,00 POKL , , ,00 98, ,00 POKL , , ,00 87, ,00 35 S t r o n a

36 Lp. Tytuł projektu Nazwa programu 18 Program zajęć dodatkowych wspierających rozwój kompetencji kluczowych uczniów szkół gimnazjalnych województwa opolskiego w roku szkolnym 2010/ Inwestycja w pierwszy krok - program rozwojowy szkół podstawowych Miasta Opola 20 Program aktywizacji społeczno - zawodowej bezrobotnych oraz nieaktywnych zawodowo klientów MOPR w Opolu "Moja praca - moja przyszłość" - zadanie realizowane przez MOPR 21 Pośredniaczek bis - zadanie realizowane przez PUP w Opolu 22 Samodzielne życie - zadanie realizowane przez PUP w Opolu 23 Od zależności do samodzielności - zadanie realizowane przez PUP w Opolu 24 Herkules - zadanie realizowane przez PUP w Opolu 25 Czas na pracę zadanie realizowane przez PUP w Opolu 26 Projekty edukacyjne *-wartość ogółem wg kursu euro 4,0196 **-wartość Miasta Opola-partnera projektu Podpisanie umowy o dofinansowanie Całkowita wartość projektu (wg umowy o dofinansowanie) Wartość dofinansowania ogółem Wartość wkładu własnego Udział środków pomocowych 8=6/5*100% Wartość środków pomocowych pozyskanych w roku 2011 POKL , ,00 0,00 100, ,00 zł POKL , ,00 0,00 100, ,00 POKL , , ,00 89, ,00 POKL , , ,00 85, ,00 POKL , ,00 0,00 100, ,00 POKL , ,00 0,00 100, ,00 POKL , , ,00 85, ,00 POKL , ,00 0,00 100, ,00 Comenius 2011 b.d b.d b.d b.d ,00 RAZEM , , , ,00 36 S t r o n a

37 Fot. Inwestycja realizowana przez miasto Opole: Rewitalizacja zabytkowego parku na Wyspie Bolko w Opolu Źródło: archiwum Urzędu Miasta Opola Fot. Inwestycja realizowana przez miasto Opole: Utworzenie Centrum Nauk Przyrodniczych w Publicznym Gimnazjum nr 6 w Opolu 37 S t r o n a

38 Miasto z dużym powodzeniem wykorzystuje również dostępne krajowe środki pomocowe. Dzięki nim realizowane są zadania z zakresu infrastruktury drogowej (Narodowy Program Przebudowy Dróg Lokalnych), infrastruktury społecznej (Program Maluch) czy sportowej (Moje Boisko "Orlik", Inwestycje o szczególnym znaczeniu dla sportu). Środki te w przeważającej części pozostają w dyspozycji ministerstw. W 2011 r. miasto realizowało 6 zadań dofinansowanych w ramach programów ministerialnych. Największą realizowaną przy wsparciu środkami krajowymi inwestycją jest budowa krytej pływalni na terenie II kampusu Politechniki Opolskiej przy ul. Prószkowskiej w Opolu. Podpisana w 2011 r. umowa o dofinansowanie opiewa na prawie 41 mln zł, z czego dofinansowanie wynosi ponad 18 mln zł. Inwestycją długo oczekiwaną przez mieszkańców miasta współfinansowaną ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej była budowa nowego żłobka przy ulicy Górnej w Opolu. Ponadto - od kilku już lat - miasto korzysta z funduszy w ramach Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych. W 2011 r. dzięki środkom otrzymanym z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (za pośrednictwem Wojewody Opolskiego) zrealizowano dwie inwestycje drogowe. Szczegóły dotyczące pozyskanych krajowych środków publicznych przedstawia poniższa tabela. 38 S t r o n a Tabela 15. Projekty dofinansowane ze środków krajowych realizowane przez miasto Opole w 2011 r. Lp. Tytuł projektu Nazwa programu Podpisanie umowy o dofinansowanie Budowa krytej pływalni na terenie II kampusu Politechniki Opolskiej przy ul. Prószkowskiej w Opolu Budowa żłobka w Opolu przy ul. Górnej wraz z wyposażeniem dla 50 dzieci w trzech grupach wiekowych Dostosowanie istniejących pomieszczeń biurowych w celu utworzenia nowych miejsc dla 30 dzieci Budowa kompleksu boisk sportowych przy ul. Czaplaka Inwestycje o szczególnym znaczeniu dla sportu (MSiT) Całkowita wartość projektu (wg umowy o dofinansowanie) Wartość dofinansowania ogółem Wartość wkładu własnego Udział środków pomocowych Wartość środków pomocowych pozyskanych w roku , , ,00 44, ,00 Maluch (MPiPS) , , ,00 34, ,00 Maluch (MPiPS) , , ,00 50, ,00 Moje Boisko - Orlik 2012 (MSiT) , , ,00 61, ,00

39 Lp. Tytuł projektu Nazwa programu Podpisanie umowy o dofinansowanie 5 Budowa Al. Solidarności w Opolu - etap I i II Narodowy Program Przebudowy Dróg Lokalnych (MSWiA) Całkowita wartość projektu (wg umowy o dofinansowanie) Wartość dofinansowania ogółem Wartość wkładu własnego Udział środków pomocowych Wartość środków pomocowych pozyskanych w roku , , ,00 50, ,00 6 Przebudowa wiaduktu nad linią PKP ul. Wschodnia Narodowy Program Przebudowy Dróg Lokalnych (MSWiA) , , ,00 50, ,00 RAZEM , , , ,00 Fot. Inwestycja realizowana przez Miasto Opole: Budowa krytej pływalni na terenie II Kampusu Politechniki Opolskiej przy ul. Prószkowskiej w Opolu Źródło: Politechnika Opolska, Fot. Sławoj Dubiel, Archiwum Urzędu Miasta Opola 39 S t r o n a