Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku

Transkrypt

1 Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku Wydział ds. Europejskich i Planowania Rozwoju Urzędu Miasta Opola Opole, październik 2011 r.

2 Słowniczek EFRR Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego EFS Europejski Fundusz Społeczny EFRROW - Europejski Fundusz Rolny Rozwoju Obszarów Wiejskich ZPORR Zintegrowany program operacyjny rozwoju regionalnego na lata RPO WO Regionalny program operacyjny województwa opolskiego na lata PO KL Program operacyjny Kapitał ludzki PO IG Program operacyjny Innowacyjna gospodarka PO IiŚ Program operacyjny Infrastruktura i środowisko PROW Program rozwoju obszarów wiejskich EWT Europejska Współpraca Terytorialna PFRON Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych WFOŚiGW Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej PNWM Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży MNiSW Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego MKiDN Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego MRR Ministerstwo Rozwoju Regionalnego MSWiA Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji Beneficjent - to osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, korzystająca ze środków Unii Europejskiej oraz publicznych środków krajowych na podstawie umowy o dofinansowanie projektu albo decyzji, podjętej odpowiednio przez właściwego ministra. wydatki kwalifikowalne wydatek jest kwalifikowalny, jeżeli został poniesiony w ramach zatwierdzonego projektu realizowanego z udziałem Funduszy Europejskich. O kwalifikowalności wydatków decydują przepisy wspólnotowe oraz przepisy zawarte w uszczegółowieniach do każdego z programów. b.d. brak danych

3 SPIS TREŚCI Wstęp DOFINANSOWANIE PROJEKTÓW ZE ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ Regionalny program operacyjny województwa opolskiego (RPO WO) Program operacyjny Kapitał ludzki (PO KL) Program operacyjny Innowacyjna gospodarka (PO IG) Program operacyjny Infrastruktura i środowisko (PO IiŚ) Dofinansowanie w ramach programów wdrażanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej na lata Norweski Mechanizm Finansowy Programy edukacyjne i naukowo-badawcze finansowane ze środków Unii Europejskiej DOFINANSOWANIE Z ŚRODKÓW KRAJOWYCH Dofinansowanie ze środków PFRON Dofinansowanie ze środków WFOŚiGW w Opolu Dofinansowanie przyznane w ramach programów ministerialnych DOFINANSOWANIE POLSKO NIEMIECKIEJ WYMIANY MŁODZIEŻY (PNWM) ZESTAWIENIE POZYSKANYCH ŚRODKÓW POMOCOWYCH WG PROGRAMÓW I ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA (W TYS. ZŁ) PROJEKTY REALIZOWANE PRZEZ MIASTO OPOLE, WSPÓŁFINANSOWANE ZE ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ PODSUMOWANIE... 35

4 Wstęp Minęło siedem lat, odkąd Polska stała się równoprawnym członkiem Unii Europejskiej. Ten czas przyniósł wiele zmian, które zaowocowały głęboką gospodarczą i społeczną przemianą kraju. Polska korzysta z potężnego, liczącego ponad 67 mld euro, zastrzyku europejskich funduszy. Jest to największa kwota przyznana jakiemukolwiek państwu w historii zjednoczonej Europy. Fundusze powinny zostać rozdysponowane do końca 2015 r. Zostały one rozdzielone w 5 programach krajowych oraz w 16 programach regionalnych. Programami krajowymi zarządza Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, a regionalnymi - marszałkowie województw. Jesteśmy skuteczni nie tylko w pozyskiwaniu pieniędzy europejskich, ale przede wszystkim w ich wydatkowaniu. Od początku uruchomienia programów do 11 września 2011 r. podpisano z beneficjentami 59,8 tys. umów o dofinansowanie na łączną kwotę ponad 255 mld zł. Oznacza to, że do tej pory wykorzystano 65 % kwoty przyznanej Polsce na lata Środki te przyczyniają się do podniesienia naszej międzynarodowej konkurencyjności, co w warunkach globalizacji nabiera szczególnego znaczenia nie tylko w wymiarze europejskim, ale i światowym. Tablice informujące o dofinansowaniu inwestycji z funduszy unijnych stały się nieodłącznym elementem polskiego krajobrazu i symbolem kolosalnych zmian, które dokonują się na naszych oczach. Polska zamieniła się w największy plac budowy w Europie. Powstają nowe drogi, oczyszczalnie ścieków, sieci wodociągowe i kanalizacyjne, a także obiekty edukacyjne, kulturalne i służby zdrowia. W największych polskich miastach budowane są nowoczesne parki technologiczne. Realizowane są tysiące projektów w sferze edukacji, rynku pracy, integracji społecznej oraz szkoleń dla firm i pracowników. Fundusze unijne są niezwykle ważnym, ale nie jedynym źródłem finansowania przedsięwzięć prorozwojowych. Równie ważnym instrumentem finansowania tego rodzaju projektów są także środki krajowe, znajdujące się w dyspozycji ministerstw, agencji rządowych i fundacji. Kolejną formą wsparcia polskich inwestycji są tzw. fundusze norweskie oferowane przez członkowskie Europejskiego Obszaru Gospodarczego: Norwegię, Islandię i Liechtenstein. Podobny instrument wsparcia rozwoju utworzył rząd Szwajcarii. Wszystkie te środki określone zostały mianem funduszy pomocowych. Niniejsze opracowanie jest już ósmą publikacją, w której staramy się przedstawić działania beneficjentów w zakresie pozyskiwania dodatkowych środków na sfinansowanie przedsięwzięć służących społeczności Opola. Zaprezentowano w nim najważniejsze projekty, które korzystały z krajowych i zagranicznych środków pomocowych jak również sposób ich wykorzystania w roku Największą grupę wdrażanych przedsięwzięć stanowiły projekty współfinansowane z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej w ramach Regionalnego programu operacyjnego województwa opolskiego oraz 1 Na podstawie artykułu Artura Osieckiego 2 Środki, które wpłynęły do beneficjentów w 2010 roku w formie zaliczki bądź refundacji poniesionych kosztów. Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 4 z 37

5 w ramach Programu operacyjnego Kapitał ludzki. Informacje na temat wielkości i przeznaczenia środków pomocowych przekazane zostały przez instytucje zarządzające poszczególnymi programami jak i przez samych beneficjentów środków pomocowych. 3 Środki pomocowe wspierające rozwój kraju Ze względu na źródło finansowania Środki europejskie Środki krajowe Ze względu na cel wydatkowania Środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej Środki przeznaczo -ne na realizację polityki spójności Środki przeznaczo -ne na realizację Wspólnej Polityki Rolnej Środki przeznaczo -ne na realizację Wspólnej Polityki Rybołówstwa inne Pozostałe środki wyasygnowane z budżetów państw europejskich Norweski Mechanizm Finansowy inne Szwajcarsko- Polski Program Współpracy Fundusze celowe: PFRON, WFOŚiG inne Środki w dyspozycji ministerstw inne 3 Pełna lista realizowanych projektów znajduje się w części tabelarycznej niniejszego opracowania. Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 5 z 37

6 1. Dofinansowanie projektów ze środków Unii Europejskiej 1.1 Regionalny program operacyjny województwa opolskiego (RPO WO) Oprócz pięciu programów operacyjnych funkcjonujących na poziomie krajowym, każde województwa posiada swój regionalny program operacyjny. Program dla województwa opolskiego skierowany jest m.in. do przedsiębiorców, instytucji otoczenia biznesu, jednostek samorządu terytorialnego, instytucji kultury, ochrony zdrowia, uczelni wyższych, organizacji pozarządowych, stowarzyszeń i fundacji. Beneficjenci mogą pozyskać dofinansowanie na zadania z zakresu edukacji, ochrony zdrowia, infrastruktury drogowej i ochrony środowiska, społeczeństwa informacyjnego, kultury oraz sportu i turystyki. Pula środków przeznaczonych do dyspozycji realizatorów zadań przekracza 427,1 mln euro. Najwięcej środków z RPO WO pozyskały samorządy gminne, następnie samorząd województwa, przedsiębiorcy oraz samorządy powiatowe. Wśród samorządów gminnych najaktywniejszym beneficjentem było miasto Opole. W 2010 r. na projekty realizowane w ramach RPO WO w Opolu pozyskano ponad 106 mln zł, w tym 96 mln zł z EFRR. Na pozostałą kwotę - 10 mln zł składa się dofinansowanie z innych źródeł m.in. środków budżetu oraz wkład własny beneficjentów. Realizowano 159 projektów o łącznej wartości przekraczającej 674 mln zł. Miasto Opole wdrażało 10 projektów, których całkowita wartość przekroczyła 191,6 mln zł. Zakończone zostały takie inwestycje jak: remont wiaduktu i przebudowa układu komunikacyjnego w ciągu ulicy Reymonta, budowa siedziby Miejskiej Biblioteki Publicznej oraz Centrum Sportu przy ulicy Północnej. Na ulice Opola wyjechało 5 nowych autobusów miejskiej komunikacji, których zakup dofinansowano w ramach RPO WO. Dzięki unijnym dotacjom rozwijają się również opolskie uczelnie, które na rozbudowę swojej infrastruktury w 2010 r. pozyskały ponad 28,4 mln zł (Uniwersytet Opolski: 17,9 mln, Politechnika Opolska: 10,5 mln). Ponadto w ramach projektu Szpitale opolskie gwarancją bezpieczeństwa zdrowego regionu i bazą kształcenia kadry medycznej w pięciu opolskich szpitalach przeprowadzono gruntowne modernizacje, dostosowując obiekty do obowiązujących standardów.

7 Tabela 1 Wykorzystanie środków EFRR w ramach Regionalnego programu operacyjnego województwa opolskiego (w tys. zł) Nazwa programu Całkowita wartość realizowanych projektów Źródła finansowania projektów EFRR Środki pomocowe Wkład własny Wykorzystanie środków pomocowych w 2010 r. EFRR Ogółem RPO WO Fot. Inwestycje realizowane przez Uniwersytet Opolski: budowa laboratorium biotechnologii, budowa Studenckiego Centrum Kultury SCK, przebudowa budynku Wydziału Chemii Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 7 z 37

8 1.2 Program operacyjny Kapitał ludzki (PO KL) Istotą oraz celem programu jest działanie na rzecz wzrostu zatrudnienia poprzez pobudzenie aktywności osób bezrobotnych i biernych zawodowo oraz zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego. Realizacja programu wpływa na rozwój pracowników i potencjału przedsiębiorstw, rozwój zasobów ludzkich na terenach wiejskich, a także pozwala tworzyć sprawną i skuteczną administrację publiczną. Jako jedyny współfinansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). Na jego wdrożenie województwo opolskie otrzymało kwotę niemal 148,2 mln euro. Łączna wartość projektów realizowanych w Opolu w ramach PO KL wynosiła 190,7 mln zł. Najaktywniejszymi beneficjentami środków unijnych pozostają: Uniwersytet Opolski realizator 20 projektów dofinansowanych w kwocie przekraczającej 27,4 mln zł, Politechnika Opolska realizator 16 projektów dofinansowanych w kwocie niemal 27 mln zł oraz Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji wdrażająca 7 projektów o łącznej kwocie dofinansowania 2,8 mln zł. Miasto Opole wraz ze swoimi jednostkami organizacyjnym - Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej oraz Powiatowym Urzędem Pracy wdrażało 14 projektów, na które pozyskano dofinansowanie w wysokości 16,2 mln zł. Ogółem na projekty miękkie realizowane w Opolu wykorzystano w roku 2010 ponad 57,6 mln zł z EFS oraz 9,6 mln zł z budżetu. Tabela 2 Wykorzystanie środków pomocowych w ramach Programu operacyjnego Kapitał ludzki w roku 2010 (w tys. zł) Nazwa programu Całkowita wartość realizowanych projektów Źródła finansowania projektów EFS Środki pomocowe Wkład własny Wykorzystanie środków pomocowych w 2010 r. EFS Ogółem PO KL Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 8 z 37

9 Fot. Projekty realizowane przez Politechnikę Opolską: Kreator młodych talentów, Przedsiębiorczy naukowiec, Homo didicti - szkolenia "skrojone na miarę" Opolszczyzny Źródło: Strona internetowa Politechniki Opolskiej Fot. Projekty realizowane przez Wyższą Szkołę Zarządzania i Administracji w Opolu: Skuteczny menadżer innowacji, Umiejętności menadżerskie nie tylko dla menadżerów, Strategia skutecznej promocji przedsiębiorczości akademickiej w województwie opolskim Źródło: Strona internetowa WSZiA Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 9 z 37

10 1.3 Program operacyjny Innowacyjna gospodarka (PO IG) Program operacyjny Innowacyjna gospodarka adresowany jest przede wszystkim do przedsiębiorców, którzy zamierzają realizować duże i kosztowne projekty innowacyjne. PO IG skierowany jest również do instytucji otoczenia biznesu oraz innowacyjnych instytucji okołobiznesowych np. parków technologicznych, inkubatorów technologicznych, centrów zaawansowanych technologii itp. W 2010 r. na projekty realizowane w ramach PO IG pozyskano prawie 28 mln zł, w tym 23,7 mln zł z EFRR. Pozostałą kwotę - 4 mln zł stanowiło dofinansowanie z budżetu. Z tej kwoty wykorzystano 3,2 mln zł. W ubiegłym roku w Opolu realizowano 25 projektów o łącznej wartości przekraczającej 29,8 mln zł. Największym zainteresowaniem cieszyły się priorytety 6 - Polska gospodarka na rynku międzynarodowym oraz 8 - Wspieranie działalności gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej. Wsparcie otrzymało 17 projektów. Dotyczyły one m.in. rozwoju usług eksportowych oraz zastosowania nowych technologii. Najaktywniejszym beneficjentem był Uniwersytet Opolski partner w 7 projektach badawczych na kwotę 14,8 mln zł. Duży projekt o wartości ponad 6 mln zł wdraża Politechnika Opolska, współpracując z Politechniką Wrocławską koordynatorem projektu oraz Instytutem Górnictwa Odkrywkowego Poltegor. Uczelnie wspólnie pracują nad technologią zmniejszenia energochłonności procesu suszenia węgla brunatnego. Tabela 3 Wykorzystanie środków pomocowych w ramach Programu operacyjnego Innowacyjna gospodarka w 2010 roku (w tys. zł) Nazwa programu Całkowita wartość realizowanych projektów Źródła finansowania projektów EFRR Środki pomocowe Wkład własny Wykorzystanie środków pomocowych w 2010 r. EFRR Ogółem PO IG Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 10 z 37

11 Fot. Projekt realizowany przez Politechnikę Opolską pn. Wstępne suszenie węgla brunatnego dla celów energetycznych Źródło: Program operacyjny Infrastruktura i środowisko (PO IiŚ) Infrastruktura i środowisko to program skierowany do podmiotów realizujących największe inwestycje infrastrukturalne o znaczeniu ponadregionalnym. Tu wspierane są duże przedsięwzięcia inwestycyjne w sześciu dziedzinach: transportu, ochrony środowiska, energetyki, kultury i ochrony zabytków, zdrowia oraz szkolnictwa wyższego. Całkowita wartość projektów realizowanych przez opolskich beneficjentów osiągnęła wartość ponad 431 mln zł. Dofinansowanie z funduszy strukturalnych (EFRR i Fundusz Spójności) wynosi 212 mln zł. Realizowano łącznie 8 dużych projektów inwestycyjnych. Były to m.in. następujące zadania: Dokończenie modernizacji formy zewnętrznej Filharmonii Opolskiej wraz z elementami usprawnień technicznych Filharmonia Opolska Utworzenie Narodowego Centrum Polskiej Piosenki poprzez przebudowę Amfiteatru Tysiąclecia w Opolu Miasto Opole Budowa lądowiska dla śmigłowców sanitarnych Wojewódzkie Centrum Medyczne Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 11 z 37

12 Przebudowa źródła ciepła w Opolu - budowa układu wysokosprawnej kogeneracji Energetyka Cieplna Opolszczyzny SA Termomodernizacja obiektu Publicznej Szkoły Podstawowej nr 5 w Opolu Miasto Opole Trias Opolski - ochrona zbiornika wód podziemnych dla aglomeracji Opole, Prószków i Tarnów Opolski - II etap - Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o. W 2010 r. wykorzystano 11,3 mln zł dofinansowania w tym ponad 10 mln zł z funduszy strukturalnych. Tabela 4 Wykorzystanie środków pomocowych w ramach Programu operacyjnego Infrastruktura i środowisko w 2010 roku (w tys. zł) Nazwa programu Całkowita wartość projektów EFRR Źródła finansowania projektów Środki pomocowe Fundusz Spójności Wkład własny Wykorzystanie środków pomocowych w 2010 r. EFRR Fundusz Spójności Ogółem PO IiŚ Fot. Filharmonia Opolska w trakcie przebudowy Źródło: Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 12 z 37

13 Fot. Projekt pn. Utworzenie Narodowego Centrum Polskiej Piosenki poprzez przebudowę Amfiteatru Tysiąclecia w Opolu bryła nowego Amfiteatru 1.5 Dofinansowanie w ramach programów wdrażanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Rolnicy indywidualni oraz przedsiębiorstwa przetwórstwa rolnego zlokalizowane na terenie Opola od kilku lat korzystają ze środków UE przeznaczonych na rozwój polskiej wsi. Kluczowym instrumentem wspierania rolnictwa są dopłaty bezpośrednie 4. Polscy rolnicy korzystają z takich dopłat od 2004 roku. W ramach dopłat bezpośrednich w 2010 r. rolnikom z terenu Opola przyznano 9,8 mln zł. W obecnym okresie programowania Unia Europejska wspiera kraje członkowskie o typowo rolniczej strukturze także w ramach Programu rozwoju obszarów wiejskich (PROW). Łączna kwota środków pozyskanych w 2010 roku w ramach tego programu wyniosła 2,3 mln zł. 4 Dopłaty bezpośrednie nazwa subwencji udzielanej rolnikom w Unii Europejskiej w ramach CAP (ang. Common Agricultural Policy) czyli Wspólnej Polityki Rolnej. Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 13 z 37

14 1.6 Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej na lata Współpraca w wymiarze transgranicznym, transnarodowym i międzyregionalnym realizowana jest w ramach odrębnego celu polityki spójności Unii Europejskiej Europejska Współpraca Terytorialna (EWT). Wyodrębnienie współpracy terytorialnej jako osobnego celu polityki spójności potwierdza duże znaczenie wspólnych przedsięwzięć podejmowanych przez partnerów unijnych. W latach polscy beneficjenci otrzymali do dyspozycji 557,8 mln euro. Programy EWT służą wspieraniu, promocji i realizacji wspólnych projektów o charakterze międzynarodowym na terytorium całej Unii Europejskiej. Stanowią kontynuację programów realizowanych w ramach Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG III Programy operacyjne w ramach EWT mają charakter międzynarodowy, w którym udział biorą co najmniej dwa. Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska Głównym celem programu jest współpraca transgraniczna i rozwój czesko - polskiego pogranicza poprzez wzmocnienie wzajemnych kontaktów gospodarczych, społecznych i kulturalnych, wspólną ochronę bogactwa przyrody, rozwój ruchu turystycznego, tworzenie aktywnego rynku pracy oraz innych dziedzin rozwoju. W ramach POWT RCz-RP w roku 2010 realizowano w Opolu 9 projektów na kwotę 11,8 mln zł. Dofinansowanie ze środków EFRR wyniosło nieco ponad 10 mln zł, tj. 85 % kosztów realizacji tych przedsięwzięć. Największymi beneficjentami środków unijnych w ramach tego programu byli: Politechnika Opolska realizator 3 projektów o łącznej wartości ponad 8,1 mln zł. oraz Opolski Ogród Zoologiczny realizator projektu Współpraca Zoo w Ołomuńcu i Zoo w Opolu w dziedzinie turystyki, którego wartość przekracza 2,2 mln zł. Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 14 z 37

15 Tabela 5 Wykorzystanie środków pomocowych w ramach POWT RCz-RP w 2010 roku (w tys. zł) Nazwa programu Całkowita wartość realizowanych projektów Źródła finansowania projektów EFRR Środki pomocowe Wkład własny Wykorzystanie środków pomocowych w 2010 r. EFRR Ogółem POWT RCz-RP Fot. Współpraca Politechniki Opolskiej i VŠB-TU Ostrava w kształceniu w dziedzinie elektrotechniki, automatyki i informatyki warsztaty doktoranckie Źródło: Fot. Projekt realizowany przez Galerię Współczesną w Opolu pn. Art Opole Źródło: Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 15 z 37

16 Program dla Europy Środkowej Program dla Europy Środkowej stworzony został w oparciu o doświadczenia z realizacji programu INTERREG IIIB CADSES, obejmującego obszar Europy Środkowej, Adriatyckiej, Naddunajskiej i Południowo-Wschodniej. W nowym okresie programowania obszar wsparcia podzielono na dwie części: Europę Środkową (w której znajduje się Polska) i Europę Południowo-Wschodnią. Program wspiera projekty, których celem jest poprawa innowacyjności, dostępności i stanu środowiska ww. obszarów oraz wzrost konkurencyjności i atrakcyjności miast i regionów. Miasto Opole we współpracy z partnerami z państw sąsiednich: Niemiec, Słowacji i partnerami krajowymi miastami położonymi na obszarze III paneuropejskiego korytarza transportowego bierze wdział w projekcie Via Regia Plus. W ramach tego projektu powstały analizy demograficzne, w których znalazły się m.in. rekomendacje dla polityki rozwoju miasta w latach oraz koncepcja rozwoju zrównoważonego transportu miejskiego uwzględniająca potrzeby i oczekiwania wszystkich uczestników ruchu komunikacyjnego w Opolu. Fot. Konsultacje społeczne pt.: Recepta na korki w mieście prezentacja Programu rozwoju zintegrowanego systemu transportu miejskiego w Opolu, który powstał w ramach realizacji projektu Via Regia Plus Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 16 z 37

17 Tabela 6 Wykorzystanie środków pomocowych w Opolu w ramach Programu dla Europy Środkowej w 2010 roku (w tys. zł) Nazwa programu Całkowita wartość realizowanego projektu EFRR Źródła finansowania projektu Środki pomocowe Wkład własny Wykorzystanie środków pomocowych w 2010 r. EFRR Ogółem Program dla Europy Środkowej , ,5 1.7 Norweski Mechanizm Finansowy Bezzwrotna pomoc finansowa dla Polski w postaci dwóch instrumentów pod nazwą: Mechanizm Finansowy EOG oraz Norweski Mechanizm Finansowy (tzw. fundusze norweskie), pochodzi z trzech krajów EFTA (Europejskiego Stowarzyszenie Wolnego Handlu), będących zarazem członkami EOG (Europejskiego Obszaru Gospodarczego), tj. Norwegii, Islandii i Liechtensteinu. Są to dodatkowe, obok funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności, źródła bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Głównym celem utworzonych mechanizmów finansowych jest wyrównywanie poziomu rozwoju gospodarczego i społecznego w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego. W Opolu jedynym przedsięwzięciem współfinansowanym z tego funduszu jest projekt miasta pn. Profesjonalna kadra samorządowa miasta Opola. Projekt obejmuje specjalistyczne szkolenia, studia podyplomowe i kursy dla pracowników Urzędu Miasta Opola oraz innych jednostek organizacyjnych miasta. Ich celem jest podniesienie jakości usług świadczonych przez administrację samorządową w Opolu. Wartość projektu przekracza 1,3 mln zł, z czego ponad 1,1 mln zł (85%) stanowi dofinansowanie ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego. Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 17 z 37

18 Tabela 7 Wykorzystanie środków pomocowych w Opolu w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego w 2010 roku (w tys. zł) Całkowita wartość realizowanego projektu Źródła finansowania projektu Norweski Mechanizm Finansowy Wkład własny Wykorzystanie środków pomocowych w 2010 r. Norweski Mechanizm Finansowy Fot. Szkolenia grupowe e ramach projektu Profesjonalna kadra samorządowa miasta Opola Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 18 z 37

19 1.8 Programy edukacyjne i naukowo-badawcze finansowane ze środków Unii Europejskiej Programy edukacyjne UE koordynowane są przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji (FRSE). W obecnym okresie programowania wdrażany jest program Lifelong Learning Programme (Uczenie się przez całe życie) złożony z czterech programów sektorowych (Erasmus, Leonardo da Vinci, Comenius, Grundtvig), programu międzysektorowego oraz programu o nazwie Jean Monnet. W 2010 roku beneficjenci z Opola skorzystali z programów Comenius, Jean Monet oraz Erasmus. W programie Comenius, który przeznaczony jest dla uczniów i nauczycieli przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjów oraz szkół średnich, uczestniczyło 6 szkół. Łączna kwota środków finansowych przekazanych szkołom to nieco ponad 40 tys. Jean Monnet wspiera instytucje i działania zajmujące się integracją europejską. W 2010 r. ze środków tego programu korzystał Uniwersytet Opolski, który przygotował 2 projekty o łącznej wartości 353 tys. zł. Komponent Erasmus skierowany jest do szkół wyższych, ich studentów i pracowników. Wspiera międzynarodową współpracę uczelni, umożliwia kontynuację studiów za granicą, a także promuje mobilność pracowników uczelni i stwarza liczne możliwości udziału w projektach z udziałem partnerów zagranicznych. W 2010 roku uczestniczyła w tym programie Politechnika Opolska oraz Uniwersytet Opolski realizując w sumie 5 projektów o łącznej wartości ponad 3,6 mln zł. Zainteresowanie tego typu formami współpracy wśród uczelni i instytucji Opola jest w dalszym ciągu nie wielkie. 2. Dofinansowanie z środków krajowych 2.1 Dofinansowanie ze środków PFRON Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych jest funduszem celowym, którego środki przeznaczane są na rehabilitację zawodową i społeczną oraz zatrudnianie osób niepełnosprawnych. W roku 2010 ze środków Funduszu dofinansowano 8 przedsięwzięć realizowanych w Opolu, na łączną kwotę 1,9 mln zł. Dofinansowanie przyznane w roku ubiegłym wyniosło ponad 1,6 mln zł. Ze środków pozostających w dyspozycji PFRON korzystają placówki zajmujące się rehabilitacją osób niepełnosprawnych. W 2010 roku były to m.in.: Fundacja "Dom Rodzinnej Rehabilitacji Dzieci z Porażeniem Mózgowym", Fundacja na rzecz Rozwoju Hipoterapii "Konie - Dzieciom", Caritas Diecezji Opolskiej, Opolskie Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom z Zespołem Downa oraz Polski Związek Niewidomych. Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 19 z 37

20 Tabela 8 Wykorzystanie środków pomocowych w Opolu w ramach Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w 2010 roku (w tys. zł) Całkowita wartość projektów Źródło finansowania projektów Wykorzystanie środków pomocowych w 2010 r. PFRON Wkład własny PFRON Dofinansowanie ze środków WFOŚiGW w Opolu Misją Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu jest finansowe wspieranie różnorodnych przedsięwzięć służących ochronie środowiska i poszanowaniu jego wartości. Dofinansowanie ze środków funduszu ma postać dotacji. W roku 2010 z tej formy pomocy skorzystało 17 beneficjentów z Opola realizujących 20 projektów o całkowitej wartości ponad 4,5 mln zł. Na ich realizację fundusz przyznał ogółem 2,4 mln zł. Tabela 9 Wykorzystanie środków pomocowych w Opolu w ramach Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w 2010 roku (w tys. zł) Całkowita wartość projektów Źródło finansowania projektów WFOŚiGW w Opolu Wkład własny Wykorzystanie środków pomocowych w 2010 r. WFOŚiGW w Opolu DOTACJE Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 20 z 37

21 2.3 Dofinansowanie przyznane w ramach programów ministerialnych Na przedsięwzięcia realizowane w Opolu beneficjenci wykorzystali środki finansowe w łącznej kwocie nieco ponad 10,1 mln zł. Wartość realizowanych zadań przekroczyła 18,8 mln zł. Dysponentem tych środków były właściwe ministerstwa Rządu RP. Największe dofinansowanie otrzymały projekty realizowane przez opolskie placówki zdrowotne. W ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych Opolskie Centrum Onkologii na doposażenie i modernizację Zakładu Radioterapii otrzymało 3,7 mln zł. W sumie Ministerstwo Zdrowia przekazało zakładom opieki zdrowotnej 4,7 mln zł. Podobną kwotę pozyskano na przebudowę miejskiej infrastruktury komunikacyjnej. W ramach Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych dokonano przebudowy ulic: Piastowskiej i Bierkowickiej. Z programów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego korzystały opolskie instytucje kulturalne. W 2010 roku beneficjentami były: Filharmonia Opolska 3 projekty oraz Galeria Sztuki Współczesnej 2 projekty, Wojewódzka Biblioteka Publiczna 2 projekty oraz Polskie Stowarzyszenie Perkusyjne i Teatr im. Jana Kochanowskiego w Opolu- po jednym projekcie. Instytucje te pozyskały w sumie 1,1 mln zł. Program Radosna Szkoła pozwala wyposażyć szkoły w różnego rodzaju pomoce dydaktyczne. W 2010 r. w programie wzięło udział 6 opolskich szkół podstawowych. Natomiast w ramach programu Moje boisko Orlik 2012 na terenie Kampusu Uniwersytetu Opolskiego powstał kolejny kompleks boisk. Tabela 10 Wykorzystanie środków pomocowych przyznanych na realizację projektów przez ministerstwa w 2010 roku (w tys. zł) Instytucja zarządzająca Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Nazwa programu Infrastruktura Kultury Mecenat 2010 Zasoby cyfrowe Digitalizacja materiałów bibliotecznych Wydarzenia artystyczne Literatura, Muzyka, Sztuki wizualne, Teatr i taniec Całkowita wartość projektu Źródła finansowania projektu Wkład własny Wykorzystanie środków pomocowych w 2010 r. Ogółem Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 21 z 37

22 Instytucja zarządzająca Ministerstwo Zdrowia Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Nazwa programu "Populacyjny program profilaktyki i wczesnego wykrywania raka szyjki macicy "Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych "Program "B" - wsparcie JST w działaniach stabilizujących system ochrony zdrowia Narodowy Program Przebudowy Dróg Lokalnych Całkowita wartość projektu Źródła finansowania projektu Wkład własny Wykorzystanie środków pomocowych w 2010 r. Ogółem Ministerstwo Edukacji Narodowej Radosna Szkoła Ministerstwo Sportu i Turystyki Moje boisko Orlik Ogółem Dofinansowanie Polsko Niemieckiej Wymiany Młodzieży (PNWM) Organizacja pod nazwą Polsko-Niemiecka Wymiana Młodzieży (PNWM) utworzona została w 1991 roku. W Polsce PNWM jest jedyną instytucją polsko-niemiecką posiadającą status międzynarodowy. Jej zadaniem jest udzielanie merytorycznego i finansowego wsparcia projektom wymiany młodzieży realizowanym w formie spotkań, praktyk i programów specjalistycznych z udziałem młodych ludzi z obu krajów. Dofinansowanie otrzymują szkoły oraz organizacje działające na rzecz Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 22 z 37

23 młodzieży obu państw 5. Wartość przyznanego w 2010 roku dofinansowania na projekty realizowane w Polsce i w Niemczech wyniosła 159,3 tys. zł i była o ok. 17,2 tys. zł wyższa niż w roku poprzednim. 6 Tabela 11 Dofinansowanie projektów dla młodzieży w ramach PNWM w latach (w zł) Lp. Rodzaj projektów Wartość dofinansowania w 2009 r. Wartość dofinansowania w 2010 r. 1. Projekty realizowane w Niemczech Projekty realizowane w Polsce Razem Zestawienie pozyskanych środków pomocowych wg programów i źródeł finansowania (w zł) Tabela 12 Nazwa programu/źródło finansowania Ilość projektów Ogólna wartość realizowanych projektów EFRR Źródła finansowania projektu Wykorzystanie środków pomocowych w 2010 r. Środki pomocowe EFS Wkład własny EFRR EFS OGÓŁEM RPO WO PO KL PO IG PO IiŚ PROW Środki finansowe pochodzą z budżetów krajowych Polski i Niemiec. 6 Wartość dofinansowania przyznana beneficjentom realizującym projekty w Polsce jest wyższa, ponieważ w przypadku tych przedsięwzięć dofinansowanie obejmuje również wydatki związane z zakwaterowaniem i wyżywieniem uczestników Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 23 z 37

24 Nazwa programu/źródło finansowania Wspólna Polityka Rolna - Dopłaty bezpośrednie Ilość projektów Ogólna wartość realizowanych projektów EFRR Źródła finansowania projektu Wykorzystanie środków pomocowych w 2010 r. Środki pomocowe EFS Wkład własny EFRR EFS OGÓŁEM x POWT RCz-RP Program dla Europy Środkowej Norweski Mechanizm Finansowy Comenius Erasmus Młodzież w Działaniu Jean Monnet PFRON WFOŚiGW Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Ministerstwo Zdrowia Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Ministerstwo Edukacji Narodowej - Radosna Szkoła Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 24 z 37

25 Nazwa programu/źródło finansowania MSWiW Narodowy Program Przebudowy Dróg Lokalnych Ministerstwo Sportu i Turystyki Małe Granty dla uczelni Woj. Opolskiego Ilość projektów Ogólna wartość realizowanych projektów EFRR Źródła finansowania projektu Wykorzystanie środków pomocowych w 2010 r. Środki pomocowe EFS Wkład własny EFRR EFS OGÓŁEM PNWM 29 x OGÓŁEM Tabela 13 Wyszczególnienie Wykorzystanie środków pomocowych z podziałem na środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, krajowych i funduszy mieszanych (PNWM) (w zł) Ogólna wartość realizowanych projektów Wartość środków pomocowych Wkład własny Wykorzystanie środków pomocowych w 2010 r. Środki UE Pozostałe środki zagraniczne Środki krajowe Razem Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 25 z 37

26 Wykres 1 Wykorzystanie środków pomocowych w Opolu w 2010 roku wg źródłem dofinansowania i realizowanych programów 1% 1% 5% 1% 1% 1% 4% 5% 2% 48% RPO WO PO KL PO IG PO IiŚ PROW Dopłaty bezpośrednie Erasmus 31% PFRON WFOŚiGW Środki ministerstw Pozostałe Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 26 z 37

27 5. Projekty realizowane przez miasto Opole, współfinansowane ze środków Unii Europejskiej Od czasu wejścia Polski do Unii Europejskiej wspólnota samorządowa Opole jest aktywnym beneficjentem funduszy strukturalnych UE. Postrzegane są one jako dźwignia rozwoju społeczno-ekonomicznego. Tylko w latach miasto uzyskało wsparcie unijne na wdrożenie 30 zadań (w tym 12 projektów inwestycyjnych), a wartość podpisanych umów wyniosła ponad 254 mln zł. Pozyskano dofinansowanie w kwocie 130,2 mln zł, co odpowiadało 51% całkowitych kosztów realizowanych projektów. W 2010 r. budżet miasta zasilony został kwotą 44,1 mln zł. W latach prowadzone były niezwykle kapitałochłonne inwestycje. Zakończyła się przebudowa wiaduktu komunikacyjnego na ulicy Struga. Po kilkuletniej przerwie udostępniono bezpośrednie połączenie komunikacyjne dzielnicy Nowa Wieś Królewska ze strefą śródmiejską, co wyeliminowało długotrwałe objazdy i spowodowało scalenie centrum z częścią południowo-wschodnią miasta. Inwestycja ta otrzymała wyróżnienie w ogólnopolskim konkursie Modernizacja Roku Kontynuowano przebudowę i modernizację Amfiteatru Tysiąclecia. Inwestycję tę zakończono w kwietniu 2011 r. Historyczny obiekt poddany został gruntownej przebudowie i nowej stylizacji. W październiku 2010 r. dokonano otwarcia nowej głównej siedziby Miejskiej Biblioteki Publicznej w Opolu. Projekt ten stanowi przykład niezwykle udanej rewitalizacji nowoczesna sylwetka nowo wybudowanej części gmachu biblioteki łączy się z pięknie odnowioną, klasycystyczną fasadą budynku dawnej kamienicy mieszczańskiej. W konkursie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego "Polska pięknieje - 7 cudów funduszy europejskich" budynek Biblioteki zdobył I miejsce w kategorii rewitalizacja. Doceniony został również w plebiscycie Bryła roku 2010, ustępując jedynie projektowi aranżacji polskiego Pawilonu EXPO w Szanghaju. W 2010 r. zakończono również budowę Centrum Sportu ogólnodostępnego kompleksu boisk treningowych przy ulicy Północnej w Opolu. Ten odpowiadający europejskim standardom obiekt, służy rozwojowi sportu kwalifikowanego, jak również popularyzacji sportu amatorskiego. Jednym z najciekawszych przedsięwzięć ostatnich lat w Opolu jest projekt Odra urzeka zagospodarowanie nabrzeży Odry dla celów turystyki i rekreacji. Jego realizacja spowodowała otwarcie miasta na rzekę Odrę, która jest ważnym, acz wciąż jeszcze niedocenianym i w ostatnich dziesięcioleciach nieco zaniedbanym elementem miejskiego krajobrazu. Wszystkie wymienione inwestycje stanowią kolejne kroki do tworzenia wizerunku miasta, odpowiadającego potrzebom i oczekiwaniom mieszkańców. W bieżącym okresie programowania wszystkie duże projekty inwestycyjne, z wyjątkiem przebudowy opolskiego amfiteatru i termomodernizacji obiektu PSP nr 5, dofinansowane zostały ze środków przeznaczonych na wdrażanie Regionalnego programu operacyjnego województwa opolskiego na lata W kwietniu 2010 roku Opole zostało wyróżnione przez Instytucję Zarządzającą RPO WO Zarząd Województwa Opolskiego za realizację i sprawne rozliczenie dwóch projektów infrastrukturalnych: przebudowę wiaduktu i układu komunikacyjnego w ciągu ulicy Reymonta oraz przebudowę budynku przy ulicy Minorytów na siedzibę biblioteki publicznej w Opolu. Opole pozostaje największym beneficjentem środków RPO WO w województwie opolskim. Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 27 z 37

28 Miasto realizuje również projekty miękkie, których głównym celem jest inwestycja w człowieka. Są to przede wszystkim projekty wspierające i wzbogacające działalność dydaktyczną i opiekuńczą placówek oświatowych miasta. Mniejsze, choć nie mniej ważne projekty realizowane są w ramach Programu dla Europy Środkowej, we współpracy z partnerami z Niemiec, Słowacji i Ukrainy. W ramach projektu Via Regia Plus powstały pogłębione analizy demograficzne oraz badania możliwości rozwoju zintegrowanego transportu miejskiego w Opolu. Są to bardzo cenne opracowania stanowiące bazę w procesie programowania rozwoju miasta. Z funduszy unijnych korzystają także miejskie jednostki organizacyjne. Od kilku lat Powiatowy Urząd Pracy oraz Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Opolu realizują projekty społeczne, których celem jest rozwój zasobów ludzkich, aktywizacja osób bezrobotnych i zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz wzrost zatrudnienia. Dzięki tym działaniom zmienia się również rola i wizerunek obu instytucji w życiu społecznym miasta. Postrzegane dotąd wyłącznie jako instytucje prowadzące dystrybucję środków finansowych funkcjonują dziś jako podmioty aktywnie kształtujące sytuację na lokalnym rynku pracy. Głównym źródłem krajowych środków pomocowych są fundusze celowe pozostające w gestii właściwych ministerstw i agencji rządowych. Dzięki środkom z Narodowego programu przebudowy dróg lokalnych przebudowane zostały dwie kolejne ulice: Piastowska i Bierkowicka. Dofinansowanie ze środków Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji stanowiło 50% całkowych kosztów inwestycji drogowych. Ze środków krajowych korzystają także miejskie jednostki organizacyjne: szkoły i instytucje kultury. Część z nich uczestniczy w programach Lifelong learning (dawniej Socrates-Comenius) i w projektach wymiany młodzieży polskiej i niemieckiej PNWM. Natomiast w ramach programu Moje boisko Orlik 2012 na terenie Kampusu Uniwersytetu Opolskiego powstał kolejny kompleks boisk. Sukces w wyścigu o dotacje z Unii Europejskiej w przypadku środków przeznaczonych dla samorządów, zależy w dużej mierze od wiedzy i umiejętności osób zajmujących się pozyskiwaniem środków unijnych. Za realizacją poszczególnych projektów stoją konkretni ludzie. Najczęściej pozostają oni anonimowi. Od trzech lat Ministerstwo Rozwoju Regionalnego organizuje konkurs przyznający tytuł EROLIDER. Celem konkursu jest wyróżnienie osób, które swoim zaangażowaniem na rzecz rozwoju lokalnego, sięgając po fundusze europejskie zmieniają na lepsze otaczającą rzeczywistość. W tegorocznej edycji tytuł EUROLIDERA 2011 otrzymał Krzysztof Początek - Naczelnik Wydziału ds. Europejskich i Planowania Rozwoju Urzędu Miasta Opola, obecnie Zastępca Prezydenta Miasta. Nagrody wręczone zostały podczas IV Forum Funduszy Europejskich. Pozyskiwanie i efektywne wykorzystanie środków finansowych w obliczu wzrostu bezrobocia i ograniczenia wpływów podatkowych w związku z globalnym kryzysem finansowym pozwala na częściowe skompensowanie spadku dochodów miasta. W okresie programowania wspólnota samorządowa pozyskała łącznie ponad 133,4 mln zł na realizację projektów inwestycyjnych i innych przedsięwzięć dofinansowanych ze środków Unii Europejskiej. Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 28 z 37

29 Fot. IV Forum Funduszy Europejskich laureaci konkursów: Krzysztof Początek - Eurolider 2011 oraz Miejska Biblioteka Publiczna - Polska Pięknieje - 7 cudów Funduszy Europejskich" Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 29 z 37

30 Tabela 14 Informacja o projektach realizowanych przez miasto Opole, dofinansowanych ze środków Unii Europejskiej w latach (w zł) (stan w dniu 31.XII.2010) Lp. Tytuł projektu Nazwa programu Podpisanie umowy o dofinansowanie Całkowita wartość projektu (zgodnie z umową o dofinansowanie) Wartość dofinansowania ogółem Wartość wkładu własnego Udział środków pomocowych 8=6/5*100% Wartość środków pomocowych pozyskanych w roku Przebudowa wiaduktu i układu komunikacyjnego oraz remont wiaduktu żelbetowego w ciągu ulicy Reymonta Zwiększenie atrakcyjności turystycznej miasta Opola poprzez zagospodarowanie terenów wzdłuż Odry (Odra urzeka) Profesjonalna kadra samorządowa miasta Opola Budowa Centrum Sportu przy ul. Północnej w Opolu Przebudowa, rozbudowa i nadbudowa budynku na siedzibę Miejskiej Biblioteki Publicznej w Opolu Utworzenie Narodowego Centrum Polskiej Piosenki poprzez przebudowę Amfiteatru Tysiąclecia w Opolu RPO WO , RPO WO , Norweski Mechanizm Finansowy , RPO WO ,3 0 RPO WO , PO IiŚ , Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 30 z 37

31 Lp. Tytuł projektu Nazwa programu Podpisanie umowy o dofinansowanie Całkowita wartość projektu (zgodnie z umową o dofinansowanie) Wartość dofinansowania ogółem Wartość wkładu własnego Udział środków pomocowych 8=6/5*100% Wartość środków pomocowych pozyskanych w roku Przyjazne przedszkola - wsparcie edukacji przedszkolnej w mieście Opolu Via ad Artes - program rozwojowy liceów ogólnokształcących miasta Opola Młodzi Zawodowcy - program rozwojowy szkół zawodowych miasta Opola Oświata jutra - kursy doskonalące dla kadry administracyjnej i zarządzającej oświatą w mieście Opolu 11. Via Regia Plus 12. Budowa Opolskiego Centrum Wystawienniczo- Kongresowego w Opolu PO KL , PO KL , PO KL , PO KL , Program dla Europy Środkowej , RPO WO , Utworzenie Centrum Nauk Przyrodniczych w Publicznym Gimnazjum nr 6 w Opolu Budowa Optycznej Sieci Teleinformatycznej Opola (OSTO) Termomodernizacja obiektów szkolnych w mieście Opolu RPO WO ,0 0 RPO WO ,8 0 RPO WO , Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 31 z 37

32 Lp. Tytuł projektu Nazwa programu Podpisanie umowy o dofinansowanie Całkowita wartość projektu (zgodnie z umową o dofinansowanie) Wartość dofinansowania ogółem Wartość wkładu własnego Udział środków pomocowych 8=6/5*100% Wartość środków pomocowych pozyskanych w roku Zakup taboru autobusowego na potrzeby komunikacji miejskiej w Opolu - etap II Zakup taboru autobusowego na potrzeby komunikacji miejskiej w Opolu - etap I Termomodernizacja obiektu Publicznej Szkoły Podstawowej nr 5 w Opolu Nauka kluczem do sukcesu - program rozwojowy liceów ogólnokształcących miasta Opola Chętnie idę do przedszkola - wsparcie edukacji przedszkolnej w mieście Opolu Zawodowcy na start - program rozwojowy szkół zawodowych miasta Opola Inwestycja w pierwszy krok - program rozwojowy szkół podstawowych Opola Program zajęć dodatkowych wspierających rozwój kompetencji kluczowych uczniów szkół gimnazjalnych województwa opolskiego w roku szkolnym 2010/2011 RPO WO ,7 0 RPO WO ,7 0 PO IiŚ ,1 0 PO KL , PO KL , PO KL , PO KL , PO KL , Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 32 z 37

33 Lp. Tytuł projektu Nazwa programu Podpisanie umowy o dofinansowanie Całkowita wartość projektu (zgodnie z umową o dofinansowanie) Wartość dofinansowania ogółem Wartość wkładu własnego Udział środków pomocowych 8=6/5*100% Wartość środków pomocowych pozyskanych w roku Współpraca Zoo w Ołomuńcu i Zoo w Opolu w dziedzinie turystyki POWT RCz- RP , Projekty edukacyjne Comenius , MOPR OPOLE - Program aktywizacji społecznozawodowej bezrobotnych oraz nieaktywnych zawodowo klientów MOPR w Opolu pn. Moja Praca-Moja Przyszłość PO KL , PUP Opole - Postaw na siebie PO KL , PUP Opole - Od zależności do samodzielności PO KL , PUP Opole - Pośredniaczek PO KL , PUP Opole - Herkules PO KL , SUMA Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 33 z 37

34 Fot.: Projekty: Przebudowa, rozbudowa i nadbudowa budynku na siedzibę Miejskiej Biblioteki Publicznej w Opolu, Utworzenie Narodowego Centrum Polskiej Piosenki poprzez przebudowę Amfiteatru Tysiąclecia w Opolu, Przebudowa wiaduktu i układu komunikacyjnego oraz remont wiaduktu żelbetowego w ciągu ulicy Reymonta Fot.: Projekty: Zwiększenie atrakcyjności turystycznej miasta Opola poprzez zagospodarowanie terenów wzdłuż Odry, Budowa Centrum Sportu przy ul. Północnej w Opolu Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 34 z 37

35 Fot.: Ogród japoński wykonany przez uczniów Zespołu Szkół Budowlanych im. Jana Pawła II w ramach projektu Młodzi zawodowcy, Warsztaty badawcze w ramach projektu Via ad Artes, LO III, Chętnie idę do przedszkola - wsparcie edukacji przedszkolnej w mieście Opolu Podsumowanie Wykorzystanie środków pomocowych przez beneficjentów z Opola Dostępność środków pomocowych działa mobilizująco na instytucje publiczne, przedsiębiorców, organizacje pozarządowe i inne podmioty. Lata to okres intensywnego wykorzystywania przez opolan możliwości, jakie stworzyła polityka spójności Unii Europejskiej a także licznych innych, choć o nieporównywalnych zasobach finansowych, krajowych i zagranicznych instrumentów finansowych. Z całej wartości podpisanych przez beneficjentów z Opola do końca roku 2010 umów o dofinansowanie projektów, te które finansowane są ze środków UE stanowią 95 %. Od stopnia wykorzystania szansy, jaką bez wątpienia jest możliwość pozyskania zewnętrznego dofinansowania, zależy tempo rozwoju miast uzyskanie przewagi konkurencyjnej lub przynajmniej wyrównanie poziomu rozwoju. Nie bez znaczenia jest także spójność działań wszystkich podmiotów pozyskujących środki. Osiągnięcie efektu synergii daje rezultaty nieporównywalnie większe w porównaniu z sytuacją, w której każdy z podmiotów działa w oderwaniu od pozostałych. Przykładem mogą być podejmowane przez uczelnie wyższe działania twarde (inwestycyjne), których efekty zostają zwielokrotnione dzięki uczestnictwu w projektach miękkich (nieinwestycyjnych), wzmacniających potencjał naukowy kadry i studentów. Efekt synergii Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 35 z 37

36 powstaje także poprzez oddziaływanie jakie wywierają na otoczenie i jakość życia mieszkańców projekty realizowane przez miasto Opole i pozostałych beneficjentów, jak np. szpitale opolskie czy instytucje kultury. Zdecydowanej poprawy wymaga skorelowanie potrzeb lokalnego rynku pracy z rezultatami projektów na rzecz rozwoju kadr. Analiza wykorzystania środków pomocowych przez beneficjentów z Opola, przedstawiona w niniejszym opracowaniu, wskazuje na wartą podkreślenia konsekwencję i skuteczność w staraniach o pozyskanie dofinansowania dla realizowanych projektów. Wnioski złożone w konkursach w latach przygotowane były odpowiednio zarówno od strony formalnej (posiadały wymaganą dokumentację) jak również finansowej (beneficjenci poprawnie zaprojektowali budżet i zabezpieczyli środki na wkład własny). Wartość projektów realizowanych w roku 2010 wynosi blisko 1 miliard 384 mln zł. Jest to niemal dwukrotnie więcej niż w latach poprzednich (w latach 2008 i 2009 było to odpowiednio 646,2 i 657,9 mln zł). Niespotykany w historii Opola napływ dodatkowych środków uruchomił realizację wielu niezwykle ważnych dla rozwoju miasta, a jednocześnie złożonych i kosztownych inwestycji infrastrukturalnych. Część z nich dotyczyła przebudowy węzłowych punktów układu komunikacyjnego Opola, inna, liczna grupa przedsięwzięć - budowy lub modernizacji obiektów infrastruktury społecznej: szkół, placówek akademickich, obiektów służby zdrowia, kultury, sportu i rekreacji. Nie ma takiej dziedziny życia gospodarczego i społecznego miasta, która pozostałaby poza zasięgiem oddziaływania funduszy pomocowych, o których pozyskanie z sukcesem ubiegają się beneficjenci. Największy wzrost wartości realizowanych projektów odnotowano w ramach Regionalnego programu operacyjnego województwa opolskiego. O ile na koniec roku 2009 podpisanych było 68 umów na kwotę 407,2 mln zł, to w tym samym okresie roku 2010 było ich aż 159 na kwotę 674 mln zł. Należy zaznaczyć, że wśród projektów realizowanych przez instytucje zlokalizowane w Opolu są i takie, których efekty rzeczowe w istocie wykraczają daleko poza teren miasta, np.: Opolska E-szkoła. Duży udział w ogólnej liczbie realizowanych projektów mają przedsiębiorcy z terenu miasta. Łącznie w roku 2010 w Opolu bezpośrednie wsparcie objęło 97 przedsiębiorców, a wartość podpisanych umów wyniosła 123 mln zł. W śród nich mikroprzedsiębiorcy realizują 64 projekty na łączną kwotę 25,5 mln zł, a firmy z branży turystycznej 11 umów na kwotę 27,7 mln zł. W Opolu powstaną 3 nowe obiekty hotelowe, a wartość każdego z tych przedsięwzięć przekracza 5,5 mln zł. Zlokalizowane w Opolu firmy inwestują także w innowacyjne technologie i rozwiązania produktowe 22 firmy podpisały umowy na łączną kwotę 70,6 mln zł. Należy podkreślić z satysfakcją fakt, że i w gronie beneficjentów programów krajowych coraz częściej pojawiają się podmioty z Opola. O ile w roku 2009 w Programie operacyjnym Infrastruktura i środowisko podpisana była tylko jedna umowa o wartości 51,2 mln zł, to w roku 2010 było to już 8 umów o łącznej wartości aż 431,2 mln zł. Wzrost wartości podpisanych umów odnotować należy także w Programie operacyjnym Innowacyjna gospodarka. W roku 2009 realizowano 17 projektów na łączną kwotę 13,5 mln zł, a w 2010 roku 25 projektów o wartości 29,8 mln zł. Miasto Opole wraz z miejskimi jednostkami organizacyjnymi jest jednym z najaktywniejszych w kraju i w województwie beneficjentem w roku 2010 wartość realizowanych projektów wynosiła ponad 254 mln zł. Również spółki miejskie realizują niezwykle kapitałochłonne inwestycje, na które Informacja o wykorzystaniu środków pomocowych w Opolu w 2010 roku strona 36 z 37