DIAGNOZA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH NA TERENIE GMINY STARE CZARNOWO

Transkrypt

1 DIAGNOZA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH NA TERENIE GMINY STARE CZARNOWO Oficyna Profilaktyczna Dworcowa 9a/ Kraków tel fax:

2 Spis treści 1. WPROWADZENIE DO BADANIA METODOLOGIA BADANIA BADANIE DZIECI I MŁODZIEŻY SZKOLNEJ NA TERENIE GMINY STARE CZARNOWO STRUKTURA BADANEJ PRÓBY PROBLEM ALKOHOLOWY Z PERSPEKTYWY DZIECI I MŁODZIEŻY SZKOLNEJ GMINY STARE CZARNOWO PROBLEM NIKOTYNOWY Z PERSPEKTYWY DZIECI I MŁODZIEŻY SZKOLNEJ GMINY STARE CZARNOWO PROBLEM NARKOTYKOWY Z PERSPEKTYWY DZIECI I MŁODZIEŻY SZKOLNEJ GMINY STARE CZARNOWO PROBLEM PRZEMOCY Z PERSPEKTYWY DZIECI I MŁODZIEŻY SZKOLNEJ GMINY STARE CZARNOWO KORZYSTANIE Z KOMPUTERA I PROBLEM PRZEMOCY W INTERNECIE Z PERSPEKTYWY DZIECI I MŁODZIEŻY GMINY STARE CZARNOWO BADANIE DOROSŁYCH MIESZKAŃCÓW GMINY STARE CZARNOWO STRUKTURA BADANEJ PRÓBY POSTRZEGANIE WYBRANYCH PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH PRZEZ DOROSŁYCH MIESZKAŃCÓW GMINY STARE CZARNOWO PROBLEM ALKOHOLOWY Z PERSPEKTYWY DOROSŁYCH MIESZKAŃCÓW GMINY STARE CZARNOWO PROBLEM NIKOTYNOWY Z PERSPEKTYWY DOROSŁYCH MIESZKAŃCÓW GMINY STARE CZARNOWO PROBLEM NARKOTYKOWY Z PERSPEKTYWY DOROSŁYCH MIESZKAŃCÓW GMINY STARE CZARNOWO HAZARD I INNE RYZYKOWNE ZACHOWANIA Z PERSPEKTYWY DOROSŁYCH MIESZKAŃCÓW GMINY STARE CZARNOWO BADANIE SPRZEDAWCÓW ALKOHOLU NA TERENIE GMINY STARE CZARNOWO STRUKTURA BADANEJ PRÓBY PROBLEM ALKOHOLOWY Z PERSPEKTYWY SPRZEDAWCÓW ALKOHOLU NA TERENIE GMINY STARE CZARNOWO PROBLEM NIKOTYNOWY Z PERSPEKTYWY SPRZEDAWCÓW ALKOHOLU NA TERENIE GMINY STARE CZARNOWO INNE PROBLEMY SPOŁECZNE Z PERSPEKTYWY SPRZEDAWCÓW ALKOHOLU NA TERENIE GMINY STARE CZARNOWO BADANIE SPECJALISTÓW NA TERENIE GMINY STARE CZARNOWO STRUKTURA BADANEJ PRÓBY

3 6.2. POSTRZEGANIE WYBRANYCH PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH PRZEZ SPECJALISTÓW GMINY STARE CZARNOWO PROBLEM ALKOHOLOWY Z PERSPEKTYWY SPECJALISTÓW GMINY STARE CZARNOWO PROBLEM NARKOTYKOWY Z PERSPEKTYWY SPECJALISTÓW GMINY STARE CZARNOWO PROBLEM NIKOTYNOWY Z PERSPEKTYWY SPECJALISTÓW GMINY STARE CZARNOWO PODSUMOWANIE PROBLEM ALKOHOLOWY PROBLEM NIKOTYNOWY PROBLEM NARKOTYKOWY PROBLEM PRZEMOCY UZALEŻNIENIE OD KOMPUTERA HAZARD I INNE RYZYKOWNE ZACHOWANIA PROBLEM BEZROBOCIA I UBÓSTWA REKOMENDACJE

4 1. Wprowadzenie do badania W celu przeprowadzenia diagnozy zagrożeń społecznych na terenie gminy Stare Czarnowo przeprowadzono badanie ankietowe, które objęło cztery wybrane grupy mieszkańców gminy. Łącznie w badaniu wzięło udział 231 respondentów. I. II. III. IV. DZIECI I MŁODZIEŻ SZKOLNA (Szkoły podstawowe, szkoły gimnazjalne) (162 osoby) DOROŚLI MIESZKAŃCY GMINY (50 osób) SPRZEDAWCY ALKOHOLU (15 osób) SPECJALIŚCI (Pracownicy Ośrodków Zdrowia) (4 osoby) Celem przeprowadzonych badań była przede wszystkim analiza wybranych problemów społecznych, występujących na terenie gminy. Badany obszar dotyczył kwestii takich jak: Problem alkoholowy spożywanie, uzależnienie oraz dostępność napojów alkoholowych dla dzieci i młodzieży szkolnej na terenie gminy, Problem nikotynowy spożywanie, uzależnienie oraz dostępność dla dzieci i młodzieży szkolnej na terenie gminy, Problem narkotykowy rozpowszechnienie oraz dostępność narkotyków oraz dopalaczy, skala problemu wśród dorosłych mieszkańców, dzieci i młodzieży szkolnej na terenie gminy, Zjawisko przemocy na terenie szkoły oraz domu skala problemu, Korzystanie z komputera ze szczególnym uwzględnieniem narażenia na zjawisko przemocy w Internecie. Dane zostały zebrane w okresie listopada 2014r., co pozwoliło na zrealizowanie łącznie 231 ankiet. Zróżnicowany dobór próby do badania pozwolił na pogłębienie badanych zjawisk związanych bezpośrednio z zagrożeniami społecznymi na terenie gminy Stare Czarnowo i uzyskanie informacji oraz opinii z różnych środowisk. Analiza i interpretacja danych pozwoliła na sformułowanie wniosków oraz rekomendacji względem planowanych przyszłych działań profilaktycznych na terenie gminy. 4

5 2. Metodologia badania Badanie diagnozujące problemy społeczne na terenie gminy Stare Czarnowo zostało przeprowadzone zgodnie z metodologią ilościową, przy użyciu kwestionariusza ankiety. Koncepcja badania uwzględniła zapewnienie trafności i rzetelności planowanych działań, z czym wiązała się przede wszystkim triangulacja źródeł danych, która polegała na zgromadzeniu informacji od różnych grup uczniów (szkoły podstawowej, gimnazjalnej), dorosłych mieszkańców, sprzedawców alkoholu oraz specjalistów z Ośrodków Zdrowia na terenie gminy. Głównym celem badania było poznanie opinii oraz postaw względem wybranych problemów społecznych: problemu alkoholowego, nikotynowego, narkotykowego oraz przemocy (w tym cyberprzemocy), a także oszacowanie skali występowania tych zjawisk w badanej gminie. W celu znalezienia odpowiedzi na główne kwestie problemowe przeprowadzone zostały cztery komplementarne badania. Do badania wybrano cztery grupy, których opinie pozwoliły na wieloaspektowe potraktowanie badanej tematyki, analizę nasilenia oraz dynamiki wybranych problemów: uczniów, dorosłych mieszkańców, sprzedawców alkoholu oraz specjalistów z Ośrodków Zdrowia. Każda grupa respondentów wniosła coś nowego względem badanych zagadnień i pozwoliła na lepszą diagnozę oraz głębsze zrozumienie, czego efektem końcowym jest niniejszy raport z badań. Kwestionariusz ankiety użyty w badaniu miał, niezależnie od badanej grupy, podobną konstrukcję. Różnice w kwestionariuszach kierowanych do różnych grup, związane były przede wszystkim z ich specyfiką, która wymagała szeregu spersonalizowanych pytań np. w przypadku sprzedawców pytano przede wszystkim o doświadczenia zawodowe oraz opinie o nasileniu zjawisk wśród młodzieży niepełnoletniej. Ankieta wypełniana była samodzielnie przez badanych, co ma niebagatelną rolę w przypadku badania postaw i opinii względem delikatnych i drażliwych kwestii (alkoholizm, przemoc, zażywanie narkotyków). Przed przystąpieniem do ankietowania dzieci i młodzieży za każdym razem uzyskano zgodę dyrekcji szkół na przeprowadzenie badania w placówce szkolnej. Ankietowani, przed udziałem w badaniu, poinformowani zostali o całkowitej anonimowości oraz o zasadach wypełniania kwestionariuszy. Wyniki przedstawione w raporcie mają charakter procentowy, a ewentualne dysproporcje związane są z zaokrągleniem do liczb całkowitych. W ankiecie pojawiły się także pytania wielokrotnego wyboru. W przypadku części badania dotyczącej uczniów analizy zostały przedstawione na zasadzie porównań między uczniami szkoły podstawowej i gimnazjalnej. Jeżeli odpowiedzi na dane pytanie nie zostały przedstawione z podziałem na dwie grupy oznacza to, że zostało one zadane tylko uczniom szkół gimnazjalnych. 5

6 3. Badanie dzieci i młodzieży szkolnej na terenie gminy Stare Czarnowo 3.1. Struktura badanej próby W badaniu wzięło udział 162 uczniów. Zostały zgromadzone dane od dwóch grup szkolnych dzieci i młodzieży. W skład pierwszej grupy wchodzą uczniowie szkół podstawowych (82 ankietowanych), a drugiej uczniowie szkół gimnazjalnych (80 ankietowanych). Wśród respondentów znalazło się 46% kobiet oraz 54% mężczyzn. W próbie najwięcej uczniów było w kategorii wiekowej lat (7%), następnie lat (22%) oraz 8-10 lat (1%). 1% 22% 77% 8-10 lat lat lat Wyk Struktura badanej próby wg kategorii wiekowych 6

7 3.2. Problem alkoholowy z perspektywy dzieci i młodzieży szkolnej gminy Stare Czarnowo Pierwszym problemem społecznym diagnozowanym wśród dzieci i młodzieży szkolnej gminy Stare Czarnowo było narażenie na problem alkoholowy. W tym celu uczniom zadano szereg pytań związanych ze skalą zjawiska w otoczeniu oraz indywidualnymi doświadczeniami z alkoholem. 46,34% uczniów szkoły podstawowej oraz 46,25% gimnazjalnej twierdzi, że rówieśnicy piją alkohol. nie wiem 27,50% 37,80% nie tak 15,85% 26,25% 46,34% 46,25% szkoły podstawowe szkoły gimnazjalne 0% 10% 20% 30% 40% 50% Wyk Czy osoby w Twoim wieku piją alkohol? Młodzież gimnazjalna najczęściej spożywa alkohol na świeżym powietrzy (29%), na imprezach, dyskotekach (28%). Spożywanie alkoholu w domu oraz na wycieczkach szkolnych wybrało po 7% respondentów. Jest to wynik niepokojący, zwłaszcza, że są to miejsca, w których młodzi ludzie powinni znajdować się pod opieką rodziców, nauczycieli lub opiekunów. 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 28% na imprezach, dyskotekach 7% w domu 29% na świeżym powietrzu 7% podczas wycieczek szkolnych 29% nie wiem Wyk.3.3. Gdzie osoby w Twoim wieku piją alkohol? 7

8 Najczęstszym powodem sięgania po alkohol jest chęć zaimponowania innym wskazuje na to 35% uczniów szkoły podstawowej, 36% uczniów szkoły gimnazjalnej. Po 24% ankietowanych z każdej grupy jest zdania, że zapewnia lepszą zabawę, wyluzowanie. 17% uczniów ze szkół podstawowych, 16% gimnazjalnych uznało, że rówieśnicy piją alkohol dla towarzystwa. Odpowiedź żeby zapomnieć o kłopotach wybrało 12% uczniów szkół podstawowych oraz 10% gimnazjalnych. nie wiem żeby zapomnieć o kłopotach dla towarzystwa żeby zaimponować innym dla lepszej zabawy, wyluzowania 12% 14% 12% 10% 17% 16% 24% 24% 35% 36% 0% 10% 20% 30% 40% szkoły podstawowe szkoły gimnazjalne Wyk Z jakich powodów osoby w Twoim wieku piją alkohol? Badanym uczniom zadano pytanie o sposoby zdobywania alkoholu przez dzieci i młodzież niepełnoletnią. Najwięcej odpowiedzi w obu grupach przypadło na kupowanie alkoholu przez starszych kolegów 51,22% uczniów szkoły podstawowej, 57,5% gimnazjum. Następnie uznali, iż proszą obcych ludzi pod sklepem o pomoc 30,49% uczniów szkoły podstawowej, 25% gimnazjalnej. 8,54% uczniów szkoły podstawowej, 12,5% gimnazjum stwierdziło, że ich rówieśnicy podkradają alkohol w domu, 4,88% uczniów szkoły podstawowej, 3,75% gimnazjalnej, iż rówieśnicy sami sobie kupują. nie wiem 39,02% 35,00% sama sobie kupuje prosi obcych ludzi pod sklepem o zakup podkrada rodzicom w domu kupują jej starsi koledzy 4,88% 3,75% 30,49% 8,54% 12,50% 51,22% 57,50% 0% 20% 40% 60% 80% szkoły podstawowe szkoły gimnazjalne Wyk Jak młodzież w Twojej okolicy może zdobyć alkohol? 8

9 Ponad połowa uczniów z obu grup szkolnych uważa, że w gminie występują miejsca, w których osoba niepełnoletnia może kupić alkohol bez problemu 54,88% uczniów szkoły podstawowej oraz 56,25% szkół gimnazjalnych. nie mam zdania 29,27% 26,25% nie zgadzam się 54,88% 56,25% szkoły podstawowe szkoły gimnazjalne zgadzam się 15,85% 17,50% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Wyk W mojej gminie są miejsca, gdzie osoba niepełnoletnia może kupić alkohol bez problemu Uczniowie szkół gimnazjalnych określili częstotliwość spożywania alkoholu. 81,25% nie przyznaje się do spożywania alkoholu. Wśród pozostałych 15% pije rzadziej niż raz w miesiącu, 1,25% co najmniej raz w miesiącu, a 2,5% co najmniej raz w tygodniu. 100% 80% 60% 40% 20% 0% 81,25% nigdy 15,00% rzadziej niż raz w miesiącu 1,25% 2,50% co najmniej raz co najmniej raz w miesiącu w tygodniu Wyk.3.7. Jak często zdarza Ci się spożywać alkohol? 9

10 Większość badanych uczniów szkoły gimnazjalnej wskazuje, że nigdy nie doświadczyło nieprzyjemnych społecznych konsekwencji związanych z piciem alkoholu (85%), przeciwnego zdania jest 15%. 100% 80% 60% 40% 20% 0% 15,00% tak 85,00% nie Wyk.3.8. Czy doświadczyłeś jakichś nieprzyjemnych społecznych konsekwencji związanych z piciem alkoholu? Zdecydowana większość uczniów szkół podstawowych (85,37%) oraz gimnazjalnych (85%) zdeklarowali, że nie piją alkoholu. 9,76% uczniów szkoły podstawowej, 12,5% gimnazjalnej twierdzi, że ich rodzice wiedzą o spożywaniu przez nich alkoholu. Obserwuje się wzrost spożycia alkoholu wśród młodzieży szkolnej połączony z przyzwoleniem rodziców na tego typu zachowania. nie piję alkoholu 85,37% 85,00% nie tak 9,76% 12,50% 4,88% 2,50% szkoły podstawowe szkoły gimnazjalne 0% 20% 40% 60% 80% 100% Wyk Czy Twoi rodzice wiedzą, że pijesz alkohol? 10

11 Ponad połowa respondentów poprawnie twierdzi, że każdy może uzależnić się od alkoholu 60,98% uczniów szkoły podstawowej, 63,75% gimnazjalistów. Przeciwnego zdania jest 17,07% reprezentantów młodszych kategorii wiekowych oraz 15% młodzieży szkolnej. nie mam zdania 21,95% 21,25% nie zgadzam się 17,07% 15,00% szkoły podstawowe szkoły gimnazjalne zgadzam się 60,98% 63,75% 0% 20% 40% 60% 80% Wyk Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem Każdy może uzależnić się od alkoholu? Większość badanych uczniów poprawnie klasyfikuje piwo jako rodzaj alkoholu 67,07% uczniów szkoły podstawowej, 75% gimnazjalnej, co może świadczyć o rosnącej wraz z wiekiem świadomości w kwestii środków alkoholowych oraz uzależnień. 15,85% uczniów szkoły podstawowej oraz 11,25% gimnazjalnej nie ma zdania w tej kwestii. nie mam zdania 15,85% 11,25% nie zgadzam się 67,07% 75,00% szkoły podstawowe szkoły gimnazjalne zgadzam się 17,07% 13,75% 0% 20% 40% 60% 80% Wyk Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem Piwo to nie alkohol? 11

12 3.3. Problem nikotynowy z perspektywy dzieci i młodzieży szkolnej gminy Stare Czarnowo Kolejny problem społeczny poruszany w badaniu dzieci i młodzieży szkolnej gminy Stare Czarnowo związany był z narażeniem na problem nikotynowy. W celu poznania skali zjawiska, uczniom zadano pytania związane z występowaniem zjawiska w najbliższym otoczeniu uczniów oraz indywidualnymi doświadczeniami z papierosami. 60,98% uczniów szkoły podstawowej, 60% gimnazjalnej wskazuje, że ich rówieśnicy palą papierosy. 25,61% uczniów szkoły podstawowej oraz 28,75% gimnazjalnej nie ma zdania w tej kwestii. nie wiem 25,61% 28,75% nie tak 13,41% 11,25% 60,98% 6 szkoły podstawowe szkoły gimnazjalne 0% 20% 40% 60% 80% Wyk Czy osoby w Twoim wieku palą papierosy? Zdecydowana większość uczniów nie przyznaje się do palenia papierosów 85,37% uczniów szkoły podstawowej, 81,25% gimnazjalnej. Wśród pozostałych - 11,25% uczniów szkoły podstawowej, 6,1% gimnazjalnej spróbowało raz, 2,44% uczniów szkoły podstawowej, 5% gimnazjalnej pali od czasu do czasu, a 6,1% szkoły podstawowej oraz 2,5 % gimnazjalnej deklaruje, że pali regularnie. palę regularnie 6,10% 2,50% palę od czasu spróbowałem 2,44% 5,00% 6,10% 11,25% szkoły podstawowe szkoły gimnazjalne nie palę 85,37% 81,25% 0% 50% 100% Wyk Czy palisz papierosy? 12

13 3.4. Problem narkotykowy z perspektywy dzieci i młodzieży szkolnej gminy Stare Czarnowo Kolejnym problemem, o który pytano uczniów była ocena problemu narkotykowego, w tym doświadczeń z dopalaczami. 24,39% uczniów szkoły podstawowej, 25% gimnazjalnej jest zdania, że ich rówieśnicy mają kontakt z substancjami psychoaktywnymi. Ponad połowa ankietowanych nie posiada wiedzy w tej kwestii 51,22% uczniów szkoły podstawowej oraz 51,25% gimnazjalnej. nie wiem 51,22% 51,25% nie tak 24,39% 23,75% 24,39% 0% 20% 40% 60% szkoły podstawowe szkoły gimnazjalne Wyk Czy osoby w Twoim wieku mają kontakt z narkotykami lub dopalaczami? 91,46% uczniów szkoły podstawowej oraz 98,75% gimnazjalnej zadeklarowało, iż nie mieli nigdy do czynienia z narkotykami lub dopalaczami. 8,54% respondentów szkoły podstawowej, 1,25% gimnazjalnej potwierdziło tego typu doświadczenia. nie tak 8,54% 1,25% 91,46% 98,75% szkoły podstawowe szkoły gimnazjalne 0% 50% 100% 150% Wyk Czy zażywałeś kiedykolwiek narkotyk lub dopalacz? 13

14 Głównymi źródłami informacji na temat narkotyków i dopalaczy dla uczniów szkoły podstawowej (62,2%) i gimnazjalnej (63,75%) jest telewizja i Internet. W następnej kolejności respondenci wskazali na szkołę - 53,66% uczniów szkoły podstawowej, 36,25% gimnazjalnej. Znajomych wybrało 17,07% uczniów z młodszej grupy wiekowej oraz 23,75% starszych uczniów, a na rodzinę wskazało 15,85% uczniów szkoły podstawowej oraz 17,5% młodzieży szkolnej. Około 15-20% uczniów z każdej grupy wiekowej wskazało inne, bliżej niedookreślone źródła. z innych źródeł 14,63% 2 z telewizji i internetu od znajomych ze szkoły od rodziny 62,20% 63,75% 17,07% 23,75% 53,66% 36,25% 15,85% 17,50% 0% 20% 40% 60% 80% szkoły podstawowe szkoły gimnazjalne Wyk Skąd czerpiesz wiedzę na temat narkotyków i dopalaczy? Młodzieży szkolnej zadano pytanie dotyczące chęci eksperymentowania z narkotykami w przyszłości. Większość badanych deklaruje, że nie chciałaby spróbować narkotyków (86,25%). Chęć spróbowania wykazuje 2,5% ankietowanych. 11,25% nie ma zdania w tej kwestii. Dokładna analiza wyników wykazuje, że ok. 86% spośród osób, które do tej pory nie próbowały narkotyków, nie wykazują chęci, aby to zrobić w przyszłości. Wszyscy ankietowani potwierdzający zażywanie narkotyków we wcześniejszym pytaniu, nie zdecydowaliby się na ponowne ich próbowanie. 100% 80% 60% 40% 20% 0% 86,25% 2,50% 11,25% zgadzam się nie zgadzam się nie mam zdania Wyk Chciałbym kiedyś spróbować narkotyku. 14

15 3.5. Problem przemocy z perspektywy dzieci i młodzieży szkolnej gminy Stare Czarnowo 45,12% uczniów szkoły podstawowej oraz 41,25% gimnazjalnej jest zdania, że w ich szkole występuje problem przemocy między uczniami. Przeciwnego zdania jest ok. 26 % uczniów z obu grup szkolnych. Pozostali nie mają zdania w tej kwestii. nie wiem 28,05% 32,50% nie 26,83% 26,25% szkoły podstawowe szkoły gimnazjalne tak 45,12% 41,25% 0% 10% 20% 30% 40% 50% Wyk Czy w Twojej szkole występuje problem przemocy między uczniami? Uczniowie szkół gimnazjalnych w większości stwierdzili, że nie doświadczyli przemocy ze strony rówieśników 77, 5%. Około co czwarty deklaruje, iż padł ofiarą przemocy rówieśniczej. 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 22,50% tak 77,50% nie Wyk Czy doświadczyłeś kiedyś przemocy ze strony rówieśników 15

16 87,5% uczniów szkoły gimnazjalnej nie stosowało przemocy. Pozostałe 12,5% przyznaje się do stosowania przemocy. 100% 87,50% 80% 60% 40% 20% 0% 12,50% tak nie Wyk Czy samemu zdarzyło Ci się stosować przemoc? Uczniowie wypowiedzieli się na temat problemu przemocy domowej 97,6% uczniów szkoły podstawowej oraz 97,5% gimnazjalnej odpowiedziało, że w ich domu nie występuje problem przemocy. 2,44% respondentów szkoły podstawowej, 2,5% gimnazjalnej deklaruje, że przemoc w rodzinie dotyczy ich bezpośrednio. szkoła podstawowa 2,44% 97,56% nie szkoła gimnazjalna 2,50% 97,50% tak 0% 20% 40% 60% 80% 100% 120% Wyk Czy w Twoim domu występuje problem przemocy? 16

17 3.7. Korzystanie z komputera i problem przemocy w Internecie z perspektywy dzieci i młodzieży gminy Stare Czarnowo Kolejne zagadnienia w ankiecie skierowanej do uczniów gminy Stare Czarnowo związane były z korzystaniem z komputera oraz problemami z nim związanymi uzależnieniem oraz narażeniem na przemoc w Internecie. Większość badanej młodzieży nie doświadczyła przykrych zachowań w Internecie 79,27% uczniów szkoły podstawowej, 81,25% gimnazjalnej. Pozostali ankietowany zetknęli się ze zjawiskiem cyberprzemocy: 8,54% uczniów szkoły podstawowej, 3,75% gimnazjalnej miało problem z otrzymywaniem przykrych wiadomości, ok. 5% uczniów z obu grup doświadczyło śledzenia ich działań w Internecie, 3,66% uczniów szkoły podstawowej oraz 2,5% gimnazjalnej podszywania się pod nich przez inne osoby. inne podszywanie się pode mnie przez inne osoby wysyłanie mi przykrych wiadomości śledzenie moich działań w Internecie 6,10% 12,50% 3,66% 2,50% 8,54% 3,75% 4,88% 5,00% szkoły podstawowe szkoły gimnazjalne nie doświadczyłem 79,27% 81,25% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Wyk Czy doświadczyłeś przykrych zachowań w Internecie? 17

18 Uczniowie określili ile czasu spędzają przed komputerem oraz wypowiedzieli się na temat podejmowania ewentualnych prób ograniczenia tego czasu. Większość respondentów korzysta z komputera z rozwagą 20,73% uczniów szkoły podstawowej, 26,25% gimnazjalnej sporadycznie (kilka razy w tygodniu), a 47,56% uczniów szkoły podstawowej oraz 31,25% młodzieży szkolnej poświęca na tę czynność do 2 godzin dziennie. 13,41% uczniów szkoły podstawowej, 22,5% młodzieży szkolnej spędza czas przed komputerem do 4 godzin dziennie. Do 6 godzin 6,1% uczniów szkoły podstawowej, 5% młodzieży szkolnej, ponad 6 godzin 12,2% uczniów szkoły podstawowej, 6,25% starszej młodzieży. 8,75% uczniów gimnazjum deklaruje, iż nie spędza czasu przed komputerem. nie spędzam czasu przed sporadycznie (kilka razy w powyżej 6 godz. do 6 godz, do 4 godz. do 2 godz. 8,75% 20,73% 26,25% 12,20% 6,25% 6,10% 5,00% 13,41% 22,50% 31,25% 47,56% szkoły podstawowe szkoły gimnazjalne 0% 10% 20% 30% 40% 50% Wyk Ile godzin codziennie spędzasz przed komputerem? Uczniowie szkół gimnazjalnych ocenili, czy ewentualnie podejmowane przez nich próby ograniczenia czasu poświęconego na surfowanie okazały się udane. 11,25% ankietowanych przyznaje, że podejmowane przez nich próby ograniczenia czasu zakończyły się fiaskiem. 100% 80% 60% 40% 20% 0% 11,25% tak 88,75% nie Wyk Czy podejmowałeś nieudane próby ograniczenia czasu poświęconego na surfowanie po Internecie? 18

19 4. Badanie dorosłych mieszkańców gminy Stare Czarnowo 4.1. Struktura badanej próby W badaniu wzięło udział 50 dorosłych mieszkańców gminy Stare Czarnowo, wśród nich 56% kobiet oraz 44% mężczyzn. Najwięcej osób w próbie znajdowało się w kategorii wiekowej lat (38%). Mieszkańcy z przedziałów wiekowych lat oraz powyżej 60 roku życia reprezentują grupę w zbliżonej liczebności - po 26%. Pozostałe 10% to osoby do 25 roku życia. 40% 38,00% 30% 26,00% 26,00% 20% 10% 0% 1 do 25 lat od 26 do 40 lat od 41 do 60 lat powyżej 60 lat Wyk Struktura próby wg kategorii wiekowych 48% ankietowanych mieszkańców pracuje zawodowo, 22% stanowią osoby utrzymujące się z emerytury, 18% bezrobotne. Wśród pozostałych respondentów znalazły się osoby uczące się lub studiujące (8%) oraz utrzymujące się z renty (4%). 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 48,00% pracuję 18,00% jestem bezrobotny/a 8,00% uczę się/studiuję 4,00% jestem na rencie 22,00% jestem na emeryturze Wyk Struktura próby wg statusu zawodowego 19

20 4.2. Postrzeganie wybranych problemów społecznych przez dorosłych mieszkańców gminy Stare Czarnowo Pierwsza część pytań skierowana do dorosłych mieszkańców gminy dotyczyła postrzegania i oceny wybranych problemów społecznych, z którymi zmaga się gmina. Zebrane dane pokazują, że mieszkańcy postrzegają problemy społeczne jako bardzo ważne. Uzależnienie od alkoholu, spożywanie alkoholu przez niepełnoletnie osoby, przestępczość, przemoc w szkole, uzależnienie od narkotyków, bezrobocie, przemoc domowa otrzymały ponad 80% ocen bardzo ważne, a palenie papierosów przez niepełnoletnie osoby równe 80%. Uzależnienie od komputera i Internetu uznawane jest za bardzo ważne przez 74% mieszkańców, ubóstwo 68%, niepełnosprawność 58%. Przemoc w szkole 12,00% 84,00% Palenie papierosów przez niepełnoletnie osoby 16,00% 8 Spożywanie alkoholu przez niepełnoletnie osoby 12,00% 86,00% Przestępczość 12,00% 86,00% Uzależnienie od komputera i Internetu 2 74,00% zupełnie nieważne Niepełnosprawność 34,00% 58,00% niezbyt ważne przeciętnie ważne Bezrobocie 18,00% 82,00% dość ważne bardzo ważne Uzależnienie od alkoholu 8,00% 88,00% Przemoc domowa 1 82,00% Uzależnienie od narkotyków 1 84,00% Ubóstwo 24,00% 68,00% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%100% Wyk Postrzeganie istotności wybranych problemów społecznych 20

21 4.3. Problem alkoholowy z perspektywy dorosłych mieszkańców gminy Stare Czarnowo Poprzednie pytanie pokazało, że problem alkoholowy jest dla mieszkańców gminy istotnym problemem społecznym. 70% respondentów wskazuje, że zna osoby borykające się z problemem uzależnienie od alkoholu. 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 70% tak 30% nie Wyk Czy znasz osoby uzależnione od alkoholu? 52% mieszkańców słyszało o przypadkach sprzedaży alkoholu osobom niepełnoletnim na terenie gminy. Przeciwnego zdania jest 48%. Wskazuje to na powszechność tego typu praktyk ze strony sprzedawców i powinno być wskazówką do działań prewencyjnych prowadzonych przez władze gminy. 53% 52% 52% 51% 50% 49% 48% 48% 47% 46% tak nie Wyk Czy słyszałeś o przypadkach sprzedaży alkoholu niepełnoletnim osobom? 21

22 Zdaniem większości mieszkańców spożywanie alkoholu przez osoby niepełnoletnie jest zjawiskiem pojawiającym się w gminie połowa ankietowanych twierdzi, że młodzież pije alkohol często, a 10% bardzo często. 32% stwierdziło, iż takie sytuacje mają miejsce czasami, a 4% rzadko. Jedynie 4% wskazuje, że młodzież niepełnoletnia nigdy nie pije alkoholu. bardzo często 1 często 5 czasami 32,00% rzadko nigdy 4,00% 4,00% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Wyk Jak często zdarza się, że niepełnoletnie osoby spożywają alkohol? Badani mieszkańcy gminy najczęściej sięgają po piwo (44%). Bliżej nieokreślone rodzaje alkoholu wybrało 16% respondentów, wino 12%, wódkę 6%. Pozostałe 22% twierdzi, że w ogóle nie pije alkoholu. nie piję alkoholu 22,00% inny 16,00% wódka 6,00% wino 12,00% piwo 44,00% 0% 10% 20% 30% 40% 50% Wyk Jaki rodzaj alkoholu najczęściej spożywasz? 22

23 Kolejne pytanie dotyczyło częstotliwości spożywania alkoholu. 36% mieszkańców pije alkohol kilka razy w roku, 30% kilka razy w miesiącu, zaś 12% kilka razy w tygodniu. 22% mieszkańców deklaruje abstynencję. codziennie kilka razy w tygodniu 12,00% kilka razy w miesiącu 3 kilka razy w roku 36,00% nigdy 22,00% Wyk Jak często spożywasz alkohol? 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% Zdaniem większości na terenie gminy dochodzi do prowadzenia pojazdów przez nietrzeźwych kierowców. 44% respondentów uważa, że w środowisku lokalnym często zdarzają się sytuacje prowadzenia pojazdów przez nietrzeźwych kierowców. 32% twierdzi, że takie sytuacje mają miejsce czasami. Odpowiedź rzadko wybrało 14% mieszkańców, bardzo często 4%. Pozostałe 6% uważa, że takie sytuacje nie mają miejsca w środowisku lokalnym. bardzo często 4,00% często 44,00% czasami 32,00% rzadko 14,00% nigdy 6,00% 0% 10% 20% 30% 40% 50% Wyk Jak często ma miejsce sytuacja jazdy po wypiciu alkoholu w środowisku lokalnym? 23

24 94% mieszkańców zauważa osoby spożywające alkohol w miejscach publicznych. Wśród nich 48% widuje takie sytuacje często, 34% czasami, po 6% bardzo często i rzadko. Pozostałe 6% respondentów uznało, że w ogóle nie zauważa takich osób. bardzo często 6,00% często 48,00% czasami 34,00% rzadko 6,00% nigdy 6,00% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Wyk Jak często zauważasz osoby spożywające alkohol w miejscach publicznych? 96% mieszkańców twierdzi, iż zdarza im się zauważać młode kobiety spożywające alkohol lub przebywające pod wpływem alkoholu w miejscach publicznych 52% czasami, 28% często, 14% rzadko, a 2% bardzo często. 4% respondentów uznało, iż w ogóle nie zauważa tego typu sytuacji. bardzo często 2,00% często 28,00% czasami 52,00% rzadko 14,00% nigdy 4,00% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Wyk Jak często zdarza Ci się obserwować młode kobiety spożywające alkohol/ przebywające pod wpływem alkoholu w miejscach publicznych? 24

25 Zdecydowana większość respondentów (98%) nie zgadza się na liberalizm pracodawców wobec osób przychodzących do pracy pod wpływem alkoholu. Przeciwnego zdania jest jedynie 2%. 100% 98,00% 80% 60% 40% 20% 0% 2,00% zgadzam się nie zgadzam się Wyk Czy pracodawcy powinni być bardziej wyrozumiali wobec osób przychodzących do pracy po wypiciu alkoholu? 98% ankietowanych podziela poprawny pogląd, że alkohol w piwie jest tak samo szkodliwy jak alkohol zawarty w wódce. Przeciwnego zdania jest 2% mieszkańców. 100% 98,00% 80% 60% 40% 20% 0% 2,00% zgadzam się nie zgadzam się Wyk Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem Alkohol w piwie jest mniej szkodliwy niż alkohol w wódce? 25

26 4.4. Problem nikotynowy z perspektywy dorosłych mieszkańców gminy Stare Czarnowo Kolejny zagadnienie poruszane w badaniu dotyczyło diagnozy problemu nikotynowego. 54% badanych przyznaje, że osoby w ich otoczeniu palą papierosy, co wiąże się z ryzykiem biernego palenia. 56% 54% 52% 50% 48% 46% 44% 42% 54,00% tak 46,00% nie Wyk Czy osoby w otoczeniu palą papierosy? 58% ankietowanych mieszkańców deklaruje, że nie pali papierosów. Z drugiej jednak strony, wśród pozostałych 40% pali codziennie, a 2% kilka razy w roku. codziennie kilka razy w tygodniu kilka razy w miesiącu kilka razy w roku nigdy 2,00% 4 58,00% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Wyk Jak często palisz papierosy? Respondenci mieli również wypowiedzieć się na temat prawnych aspektów dotyczących palenia przez osoby niepełnoletnie. Wszyscy mieszkańcy nie zgadzają się, by palenie papierosów mogło być dozwolone od 15 roku życia. 26

27 4.5. Problem narkotykowy z perspektywy dorosłych mieszkańców gminy Stare Czarnowo Kolejne zagadnienia poruszane w ankiecie skierowanej do dorosłych mieszkańców gminy związane były z problemem narkotykowym. Większość respondentów wykazuje, że nie zna osób zażywających narkotyki (68%). Tego typu znajomości potwierdza pozostałe 32%. 80% 60% 40% 20% 0% 32,00% tak 68,00% nie Wyk Czy znasz kogoś kto zażywa narkotyki? Większość mieszkańców (70% ) uważa, że młodzież w ich gminie jest narażona na kontakt z narkotykami. 80% 60% 40% 20% 0% 7 tak 3 nie Wyk Czy młodzież w gminie narażona jest na kontakt z narkotykami? 78% uważa, że nie jest trudno uzyskać dostęp do narkotyków na terenie gminy, 22% jest przeciwnego zdania. 100% 78,00% 50% 0% 22,00% tak nie Wyk Czy trudno jest uzyskać dostęp do narkotyków na terenie gminy? 27

28 Dorosłych mieszkańców zapytano o indywidualne doświadczenia związane ze stosowaniem narkotyków lub dopalaczy. Większość z nich twierdzi, że nigdy nie zażywała tych substancji (96%). Jedynie 4% przyznaje się do eksperymentowania z narkotykami lub dopalaczami. 120% 100% 80% 60% 40% 20% 0% 4,00% tak 96,00% nie Wyk Czy kiedykolwiek zażyłeś narkotyk lub dopalacze? Większość ankietowanych (94%) opowiedziała się przeciwko legalizacji miękkich narkotyków. 6% jest zdania, że miękkie narkotyki takie jak marihuana powinny zostać zalegalizowane. 100% 94,00% 80% 60% 40% 20% 0% 6,00% zgadzam się nie zgadzam się Wyk Czy powinno się zalegalizować miękkie narkotyki takie jak marihuana? 28

29 4.6 Hazard i inne ryzykowne zachowania z perspektywy dorosłych mieszkańców gminy Stare Czarnowo Kolejne zagadnienia w ankiecie skierowanej do mieszkańców gminy Stare Czarnowo związane były z ryzykownymi zachowaniami. Pytania dotyczyły doświadczeń z hazardem, w tym braniem udziału w płatnych konkursach, obstawianiem zakładów oraz graniem w płatne gry przez Internet. Większość respondentów (64%) zadeklarowało, że nigdy nie brało udziału w płatnych konkursach. Kilka razy w roku zdarza się to 32% mieszkańcom, a 4% kilka razy w miesiącu. codziennie kilka razy w tygodniu kilka razy w miesiącu 4,00% kilka razy w roku 32,00% nigdy 64,00% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Wyk Brałeś udział w konkursach organizowanych przez gazety, telewizję, operatorów telefonicznych w których wysyła się płatne smsy? Zdecydowana większość mieszkańców (90%) nigdy nie grała na automatach w salonach gier. Wśród pozostałych 6% zdarzyło się to kilka razy w roku, 4% kilka razy w miesiącu. codziennie kilka razy w tygodniu kilka razy w miesiącu kilka razy w roku 4,00% 6,00% nigdy 9 0% 20% 40% 60% 80% 100% Wyk.4.22 Czy grałeś na automatach w salonach gier? 29

30 70% mieszkańców zadeklarowało, że nigdy nie obstawiało zakładów bukmacherskich, 22% brało udział w tego typu zakładach kilka razy w roku, a 8% kilka razy w miesiącu. codziennie kilka razy w tygodniu kilka razy w miesiącu 8,00% kilka razy w roku 22,00% nigdy 7 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Wyk.4.23 Czy obstawiałeś zakłady bukmacherskie np. STS, Totomix? Wszyscy mieszkańcy stwierdzili również, że nigdy nie grali w Internetowe gry na pieniądze. 30

31 5. Badanie sprzedawców alkoholu na terenie gminy Stare Czarnowo 5.1. Struktura badanej próby W badaniu wzięło udział 15 sprzedawców alkoholu zatrudnionych w punktach na terenie gminy Stare Czarnowo w tym dwanaście kobiet i trzech mężczyzn. Najwięcej sprzedawców znalazło się w kategorii wiekowej lat (46,67%), następnie lat (26,67%), powyżej 25 roku życia (20%). Pozostałe 6,67% to mieszkańcy powyżej 60 roku życia. 50% 46,67% 40% 30% 20% 2 26,67% 10% 0% 6,67% do 25 lat od 26 do 40 lat od 41 do 60 lat powyżej 60 lat Wyk Struktura próby wg kategorii wiekowych 33,33% respondentów pracuje na stanowisku 6-10 lat, 26,67% 1-5 lat, 20% powyżej 20 lat, 13,33% poniżej roku, a 6,67% lat. 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 13,33% 26,67% 33,33% 6,67% poniżej roku od 1 do 5 lat od 6 do 10 lat od 11 do 20 lat 2 powyżej 20 lat Wyk Struktura próby wg stażu pracy 31

32 5.2. Problem alkoholowy z perspektywy sprzedawców alkoholu na terenie gminy Stare Czarnowo Sprzedawców alkoholu pytano przede wszystkim o doświadczenia związane z wykonywaniem pracy zawodowej oraz opiniami na temat nasilenia wybranych zjawisk, w tym szczególnie problemu alkoholowego wśród mieszkańców gminy Stare Czarnowo. 66,67% sprzedawców jest zdania, że na terenie gminy nigdy nie dochodzi do sprzedaży alkoholu nieletnim. Wśród pozostałych 20% uznało, że do sprzedaży alkoholu dochodzi czasami. Po 6,67% sprzedawców oceniło sytuację jako częstą lub rzadką. nigdy rzadko czasami często bardzo często 6,67% 6,67% 2 66,67% 0% 20% 40% 60% 80% Wyk Jak często zdarza się, że alkohol jest sprzedawany osobom niepełnoletnim w gminie? Większość respondentów wskazało, że zdarzyło im się, by osoby niepełnoletnie próbowały dokonać zakupu alkoholu w ich punkcie zdaniem 46,67% tego typu sytuacje miały miejsce raz lub kilka razy, 20% wiele razy. 33,33% uznało, że nie zdarzyło się, by osoba niepełnoletnia chciała kupić alkohol w sklepie. Jest to wynik niepokojący ponieważ świadczy o częstych próbach zakupu napojów alkoholowych przez dzieci i młodzież niepełnoletnie na terenie badanej gminy. nie, nigdy 33,33% tak, raz lub kilka razy 46,67% tak, wiele razy 2 0% 10% 20% 30% 40% 50% Wyk Czy zdarzyło się by osoba niepełnoletnia chciała kupić u Pana/i alkohol? 32

33 100% sprzedawców twierdzi, że nigdy nie zdarzyło im się sprzedać alkoholu osobie niepełnoletniej. 60% badanych sprzedawców wiele razy dokonywało kontroli pełnoletniości na podstawie dowodu osobistego, 33,33% raz lub kilka. Wśród ankietowanych znalazł się pewien odsetek osób (6,67%), które nigdy nie pytały klienta o dowód w podanej sytuacji, jest to około co piętnasty sprzedawca. nie, nigdy 6,67% tak, raz lub kilka razy 33,33% tak, wiele razy 6 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Wyk Czy kiedykolwiek pytałeś o dowód osobisty klienta, kiedy nie było pewności, czy jest pełnoletni? Ankietowani określili, czy na terenie gminy dochodzi do sprzedaży alkoholu osobom nietrzeźwym. 45% twierdzi, że takie sytuacje zdarzają się rzadko, 20% czasami, 13,33% często. 26,67% uznało, że nie dochodzi na terenie gminy do sprzedaży alkoholu osobom nietrzeźwym. nigdy 26,67% rzadko 4 czasami 2 często 13,33% bardzo często 0% 10% 20% 30% 40% 50% Wyk Jak często zdarza się, że alkohol jest sprzedawany osobom nietrzeźwym w gminie? 33

34 93,33% respondentów przyznało, że zdarzyło się, by osoba nietrzeźwa próbowała dokonać zakupu alkoholu w ich sklepie. 60% sprzedawców deklaruje, że do takich zachowań dochodziło raz lub kilka razy, wg 33,33% wiele razy. 6,67% stwierdziło, że takie sytuacje nie miały miejsca. nie, nigdy 6,67% tak, raz lub kilka razy 6 tak, wiele razy 33,33% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Wyk Czy kiedykolwiek osoba nietrzeźwa chciała kupić u Ciebie alkohol? 73,33% sprzedawców deklaruje, iż nigdy nie zdarzyło im się sprzedać alkohol osobie nietrzeźwej. Pozostałe 26,67% przyznaje, iż taka sytuacja miała miejsce raz lub kilka razy. nie, nigdy 73,33% tak, raz lub kilka razy 26,67% tak, wiele razy 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Wyk Czy kiedykolwiek sprzedałeś alkohol osobie nietrzeźwej? 34

35 46,67% sprzedawców stwierdziło, iż na terenie sklepu lub w jego pobliżu nie dochodzi do spożywania alkoholu. 33,33% uznało, że tego typu sytuacje mają miejsce rzadko, 20% czasami. nigdy 46,67% rzadko 33,33% czasami 2 często bardzo często 0% 10% 20% 30% 40% 50% Wyk Jak często zdarza się by klienci sklepu spożywali alkohol na terenie lub w pobliżu sklepu? Większość ankietowanych sprzedawców nigdy nie wzywała policji z powodu zakłócania porządku w najbliższej okolicy punktu sprzedaży przez osobę pod wpływem alkoholu (80%). Pozostałe 20% twierdzi, że interwencje policji potrzebne są rzadko. nigdy 8 rzadko 2 czasami często bardzo często 0% 20% 40% 60% 80% 100% Wyk Jak często wzywasz policję z powodu zakłócania porządku przez osobę pod wpływem alkoholu na terenie sklepu lub w jego pobliżu? 35

36 5.3. Problem nikotynowy z perspektywy sprzedawców alkoholu na terenie gminy Stare Czarnowo. Większość ankietowanych sprzedawców wskazuje, że zdarza im się widywać osoby niepełnoletnie, które palą papierosy. 20% twierdzi, iż rzadko widuje takie osoby, 33,33% czasami, 6,67% często, 26,67% bardzo często. 13,33% deklaruje, iż nigdy nie widuje osób niepełnoletnich palących papierosy. nigdy 13,33% rzadko 2 czasami 33,33% często 6,67% bardzo często 26,67% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Wyk Czy widujesz osoby niepełnoletnie palące papierosy? Wszyscy ankietowani sprzedawcy zadeklarowali, iż nigdy nie zdarzyło im się sprzedać papierosów osobie nieletniej. 36

37 5.4. Inne problemy społeczne z perspektywy sprzedawców alkoholu na terenie gminy Stare Czarnowo Na koniec sprzedawcy, którzy brali udział w badaniu diagnozującym problemy społeczne gminy, poproszeni byli o wyrażenie opinii na temat skali problemu narkotykowego wśród mieszkańców oraz o ocenę nasilenia zjawiska przemocy. Większość badanych (73,33%) nie ma zdania na temat doświadczeń mieszkańców z narkotykami, a 26,67% uznało, że mieszkańcy biorą narkotyki. nie wiem 73,33% nie tak 26,67% 0% 20% 40% 60% 80% Wyk Czy mieszkańcy miejscowości biorą narkotyki? 66,67% respondentów ocenia nasilenie zjawiska przemocy w gminie jako małe, 26,67% jako średnie, 6,67% jako duże. małe 66,67% średnie 26,67% duże 6,67% 0% 20% 40% 60% 80% Wyk Jak oceniasz nasilenie problemu przemocy w gminie? 37

38 6. Badanie specjalistów na terenie gminy Stare Czarnowo 6.1. Struktura badanej próby W badaniu wzięło udział 4 specjalistów, pracowników Ośrodków Zdrowia należących do gminy Stare Czarnowo - w tym wszyscy respondenci to kobiety. Dwóch specjalistów znalazło się w kategorii wiekowej lat (50%). Dwóch pozostałych przypadło na kategorie wiekowe powyżej 60 lat i lat. powyżej 60 lat od 41 do 60 lat 5 od 26 do 40 lat do 25 lat 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Wyk.6.1. Struktura próby wg kategorii wiekowych 38

39 6.2. Postrzeganie wybranych problemów społecznych przez specjalistów gminy Stare Czarnowo Pierwsza część pytań skierowana do specjalistów dotyczyła postrzegania i oceny wybranych problemów społecznych, z którymi zmaga się gmina. Wszystkie problemy są postrzegane jako istotne w zbliżonym stopniu. Spożywanie alkoholu przez osoby niepełnoletnie, przestępczość, uzależnienie od komputera i Internetu, niepełnosprawność, uzależnienie od alkoholu, przemoc domowa, uzależnienie od narkotyków otrzymały 75% ocen bardzo ważne. Po 50% ocen bardzo ważne uzyskały takie problemy społeczne jak przemoc w szkole, palenie papierosów przez niepełnoletnie osoby, bezrobocie, ubóstwo. Przemoc w szkole Palenie papierosów przez Spożywanie alkoholu przez Przestępczość Uzależnienie od komputera i Niepełnosprawność Bezrobocie Uzależnienie od alkoholu Przemoc domowa Uzależnienie od narkotyków Ubóstwo ,00% 75,00% 75,00% 75,00% 5 75,00% 75,00% 75,00% 5 zupełnie nieważne niezbyt ważne przeciętnie ważne dość ważne bardzo ważne 0% 20% 40% 60% 80% 100% Wyk.6.2. Postrzeganie istotności wybranych problemów społecznych 39

40 6.3. Problem alkoholowy z perspektywy specjalistów gminy Stare Czarnowo Zdania badanych na temat częstości korzystania z ośrodków zdrowia przez osoby nadużywające alkoholu są podzielone. Połowa specjalistów stwierdziła, iż osoby nadużywające alkoholu rzadko korzystają z pomocy przedstawicieli służby zdrowia, po 25% udzieliło odpowiedzi często oraz bardzo często. bardzo często często czasami rzadko 5 nigdy 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Wyk.6.3. Jak często z pomocy służby zdrowia korzystają osoby nadużywające alkoholu? Po 50% specjalistów uznało, iż wiodącymi powodami zgłaszania się osób nadużywających alkoholu do ośrodka zdrowia są choroby powiązane z uzależnieniem oraz pomoc medyczna w związku z wypadkiem. inne, jakie? choroby powiązane z uzależnieniem 5 poradnictwo w sprawie leczenia uzależnienia zatrucie organizmu pomoc medyczna w związku z wypadkiem 5 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Wyk.6.4. Jakie są wiodące powody zgłaszania się osób nadużywających alkoholu do ośrodka zdrowia? 40

41 Większość specjalistów (75%) nie słyszało o sprzedaży alkoholu osobom niepełnoletnim. 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% tak 75,00% nie Wyk.6.5. Czy słyszałeś o przypadkach sprzedaży alkoholu niepełnoletnim osobom? Wszyscy specjaliści stwierdzili, że osoby niepełnoletnie rzadko trafiają do ośrodka zdrowia w związku z konsekwencjami spożywania alkoholu. Zdaniem 75% częściej są to chłopcy, a 25% dziewczyny. Wszyscy specjaliści stwierdzili, iż pracodawcy nie powinni być bardziej wyrozumiali wobec osób przychodzących do pracy po wypiciu alkoholu. 100% specjalistów zgodziło się również z poprawnością twierdzenia, iż alkohol w piwie nie jest mniej szkodliwy niż alkohol w wódce 41

42 6.4. Problem narkotykowy z perspektywy specjalistów gminy Stare Czarnowo Specjaliści ocenili jak często zgłaszają się do ośrodka osoby nadużywające narkotyki - po 25% wskazań przypadło na odpowiedzi bardzo często, czasami, rzadko, nigdy. bardzo często często czasami rzadko nigdy 5,00% 1 15,00% 2 3 Wyk Jak często zgłaszają się do ośrodka zdrowia osoby nadużywające narkotyków? Specjaliści wypowiedzieli się na temat powodu zgłaszania się osób nadużywających narkotyków do ośrodka poradnictwo w sprawie leczenia, uzależnienia, zatrucie organizmu, pomoc medyczna w związku z wypadkiem oraz inne, określone przez ankietowanego jako bieżące dolegliwości otrzymały po 25% ocen. inne, jakie?* choroby powiązane z uzależnieniem poradnictwo w sprawie leczenia uzależnienia zatrucie organizmu pomoc medyczna w związku z wypadkiem 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% Wyk.6.7. Jakie są wiodące powody zgłaszania się osób nadużywających narkotyków do ośrodka zdrowia? 42

43 Większość specjalistów uważa, że młodzież jest narażona na kontakt z narkotykami (75%). 80% 75% 70% 60% 50% 40% 30% 25% 20% 10% 0% tak nie Wyk.6.8. Czy uważasz, że młodzież w gminie jest narażona na kontakt z narkotykami? Większość specjalistów uważa, że nie jest trudno uzyskać dostęp do narkotyków na terenie gminy (75%). 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 75,00% tak nie Wyk.6.9. Czy trudno jest uzyskać dostęp do narkotyków w gminie? 43

44 6.5. Problem nikotynowy z perspektywy specjalistów gminy Stare Czarnowo Połowa specjalistów twierdzi, iż osoby uzależnione od papierosów bardzo często zgłaszają się do ośrodków zdrowia. Po 25% pozostałych wskazań przypadła na odpowiedź "często" i "rzadko". bardzo często 5 często czasami rzadko nigdy 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Wyk Jak często zgłaszają się do ośrodka zdrowia osoby uzależnione od papierosów? Zdaniem 50% specjalistów powodem zgłaszania się osób uzależnionych od papierosów do ośrodków zdrowia jest poradnictwo w sprawie leczenia uzależnienia, 25% choroby powiązane z uzależnieniem, 25% inne określone przez specjalistę jako bieżące dolegliwości. inne, jakie?* choroby powiązane z uzależnieniem poradnictwo w sprawie leczenia 5 zatrucie organizmu pomoc medyczna w związku z 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Wyk Jakie są wiodące powody zgłaszania się osób uzależnionych od papierosów do ośrodka zdrowia? Ankietowani specjaliści zgodnie stwierdzili (100%), że palenie papierosów nie powinno być dozwolone od 15 roku życia. 44

45 7. Podsumowanie Informacje uzyskane za pomocą ankiet oraz analiza zgromadzonych danych pozwoliły na dokonanie podsumowania i wyciągnięcie wniosków diagnozujących lokalne zagrożenia społeczne w gminie Stare Czarnowo, które podzielone zostały ze względu na rodzaj problemu Problem alkoholowy Spożywanie alkoholu według mieszkańców gminy stanowi dość poważne zagrożenie. Problem jest wyraźnie dostrzegalny, potwierdza to fakt, że 70% respondentów zna osoby borykające się z problemem uzależnienia od alkoholu. 94% mieszkańców zauważa także problem jazdy po spożyciu alkoholu. 2% mieszkańców potwierdza mylny pogląd, iż alkohol w piwie jest mniej szkodliwy niż alkohol w wódce. 75% specjalistów uważa uzależnienie alkoholu za bardzo ważny problem społeczny. Szczególnie istotnym aspektem problemu alkoholowego jest korzystanie z napojów alkoholowych przez osoby niepełnoletnie. 86% mieszkańców uznało spożywanie alkoholu przez młodzież za bardzo ważny problem, w dodatku 52% mieszkańców słyszało o przypadkach sprzedaży alkoholu osobom niepełnoletnim. Prawdziwość tych opinii potwierdzają odpowiedzi przebadanych uczniów. 46,34% uczniów szkoły podstawowej oraz 46,25% gimnazjalnej twierdzi, że rówieśnicy piją alkohol Szczególnie mocnym dowodem rangi problemu są także głosy sprzedawców. Respondenci wskazali, że zdarzyło im się, by osoby niepełnoletnie próbowały dokonać zakupu alkoholu w ich punkcie zdaniem 46,67% tego typu sytuacje miały miejsce raz lub kilka razy, 20% wiele razy. Ponadto 75 % specjalistów spostrzega problem spożywanie alkoholu przez osoby niepełnoletnie jako bardzo ważny, a 25% za dość ważny. 45

46 7.2. Problem nikotynowy Gmina Stare Czarnowo boryka się również z problemem palenia papierosów. 54% ankietowanych deklaruje, że w ich otoczeniu przebywają osoby palące. 42% przyznaje, iż samemu pali papierosy, w tym 40% pali codziennie. Połowa specjalistów twierdzi, iż osoby uzależnione od papierosów bardzo często zgłaszają się do ośrodków zdrowia, a 25% często. 80% mieszkańców wskazuje palenie papierosów przez niepełnoletnie osoby jako bardzo ważne. Ankietowani sprzedawcy potwierdzają, iż zdarza im się widywać osoby niepełnoletnie palące papierosy - 20% twierdzi, iż rzadko widuje takie osoby, 33,33% czasami, 6,67% często, 26,67% bardzo często. Sami uczniowie oceniają, że ich rówieśnicy palą papierosy - 60,98% uczniów szkoły podstawowej, 60% gimnazjalnej Problem narkotykowy Do zażywania narkotyków bądź dopalaczy przyznało się jedynie 4% badanych dorosłych mieszkańców, lecz to nie oznacza, że problem jest marginalny. 84% mieszkańców uważa uzależnienie od narkotyków za bardzo ważny problem, a 32% przyznaje, iż zna kogoś kto zażywa narkotyki. 6% dorosłych mieszkańców gminy deklaruje, iż narkotyki miękkie takie jak marihuana powinny zostać zalegalizowane. 70% stwierdza, że młodzież w gminie jest narażona na kontakt z narkotykami oraz 78% potwierdziło dostępność narkotyków na terenie gminy. Sami uczniowie w większości nie przyznają się do sięgania po środki odurzające, jednakże 24,39% uczniów szkoły podstawowej, 25% gimnazjalnej jest zdania, że ich rówieśnicy mają kontakt z substancjami psychoaktywnymi. 8,54% respondentów szkoły podstawowej, 1,25% gimnazjalnej potwierdziło własne doświadczenie z narkotykami. Specjaliści twierdzą, iż powody zgłaszania się osób nadużywających narkotyków do ośrodka to poradnictwo w sprawie leczenia, uzależnienia, zatrucie organizmu, pomoc medyczna w związku z wypadkiem oraz inne, określone przez ankietowanego jako bieżące dolegliwości. 46

47 7.4 Problem przemocy Występowanie przemocy w gminie potwierdzają opinie mieszkańców. 82% dorosłych uważa problem przemocy domowej za bardzo ważny, przemoc w szkole 84%. Specjaliści uznali przemoc domową w 75% jako bardzo ważną, a przemoc w szkole 50%. Uczniowie są zdania, że w ich szkole występuje problem przemocy rówieśniczej twierdzi tak 45,12% uczniów szkoły podstawowej oraz 41,25% gimnazjalnej. Około co czwarty uczeń szkoły gimnazjalnej deklaruje, iż doznał przemocy ze strony rówieśników. Do stosowania przemocy przyznaje się 12,5% uczniów gimnazjum. Niektórzy uczniowie obu grup szkolnych (20,73% uczniów szkoły podstawowej oraz 18,75% gimnazjalistów) doświadczyli również cyberprzemocy w postaci takich zachowań jak otrzymywanie przykrych wiadomości, podszywanie się pod nich, czy śledzenie ich działań w Internecie. Dane te są niepokojące i wskazują na potrzebę prowadzenia działań profilaktycznych, których celem byłoby zwiększenie bezpieczeństwa uczniów na terenie szkoły oraz w jej pobliżu, a także działań przeciw występowaniu zjawiska cyberprzemocy Uzależnienie od komputera Zdaniem większości dorosłych mieszkańców gminy (74%) uzależnienie od komputera przez nieletnich jest bardzo ważnym problemem w ich gminie. 75% specjalistów uważa uzależnienie od komputera i Internetu jako bardzo ważne. 6,1% uczniów szkoły podstawowej, 5% gimnazjum deklaruje korzystanie z komputera do 6 godzin, a 12,27% uczniów szkoły podstawowej oraz 6,25% starszej młodzieży więcej niż 6 godzin. 11,25% uczniów szkół gimnazjalnych przyznaje się do podejmowania nieudanych prób ograniczenia czasu spędzanego przed komputerem. 47

48 7.6. Hazard i inne ryzykowne zachowania Mieszkańcy gminy Stare Czarnowo w zdecydowanej większości nie wykazują problemów dotyczących hazardu. Korzystanie z płatnych konkursów, gier, czy automatów zdarza się sporadycznie niewielkiemu odsetkowi ankietowanych mieszkańców. Większość respondentów (64%) zadeklarowało, że nigdy nie brało udziału w płatnych konkursach. Kilka razy w roku zdarza się to 32% mieszkańcom, a 4% kilka razy w miesiącu. 90% mieszkańców nigdy nie grało na automatach w salonach gier, wśród pozostałych 6% zdarzyło się to kilka razy w roku, 4% kilka razy w miesiącu. 70% mieszkańców zadeklarowało, że nigdy nie obstawiało zakładów bukmacherskich, 22% brało udział w tego typu zakładach kilka razy w roku, a 8% kilka razy w miesiącu. 7.7 Problem bezrobocia i ubóstwa Obecność zagrożenia stanem braku pracy i konieczności życia na bardzo niskim poziomie materialnym uznane zostały za istotne problemy zdaniem mieszkańców. 82% mieszkańców uznało problem bezrobocia za bardzo ważny, problem ubóstwa 68%. Wśród ankietowanych znalazło się również 18% określających się mianem bezrobotnych. osób, Obawy mieszkańców potwierdza opinia specjalistów, którzy w 50% uznali problem bezrobocia oraz ubóstwa za bardzo ważny. 48