(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/FR99/02601 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (21) Numer zgłoszenia: (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/FR99/02601 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: , WO00/25735 PCT Gazette nr 19/00 (51) Int.Cl. A61K 8/37 ( ) A61P 5/12 ( ) A61Q 5/02 ( ) (54) Detergentowa i kondycjonująca kompozycja kosmetyczna do włosów (30) Pierwszeństwo: ,FR,98/13865 (73) Uprawniony z patentu: L'OREAL,Paryż,FR (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 07/02 (72) Twórca(y) wynalazku: Rainer Müller,Leopoldshafen,DE Myriam Mellul,L'Hay les Roses,FR (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 09/08 (74) Pełnomocnik: Jolanta Mitura, PATPOL Sp. z o.o. (57) Wynalazek dotyczy nowych kompozycji kosmetycznych do włosów, detergentowych i kondycjonujących, zawierających w środowisku wodnym dopuszczalnym kosmetycznie (A) system myjący i (B) co najmniej jeden ciekły ester kwasu karboksylowego o C 4 -C 6 i alkoholu o C 12 -C 26. Kompozycje te przeznaczone są do oczyszczania i pielęgnacji włosów. PL B1

2 2 PL B1 Opis wynalazku Niniejszy wynalazek dotyczy nowych kompozycji kosmetycznych o polepszonych właściwościach, przeznaczonych jednocześnie do oczyszczania i kondycjonowania włókien keratynowych, takich jak włosy i zawierających, na wodnym podłożu dopuszczalnym kosmetycznie, system myjący utworzony ze środków powierzchniowo czynnych o mocy detergentu, w którym jako czynnik kondycjonujący znajduje się również co najmniej jeden ester kwasu karboksylowego o C 4 -C 6 i alkoholu o C 12 -C 26. Do oczyszczania i/lub mycia substancji keratynowych, takich jak włosy, powszechne jest stosowanie kompozycji detergentowych (takich jak szampony) głównie na osnowie klasycznych środków powierzchniowo czynnych zwłaszcza typu anionowego, niejonowego i/lub amfoterycznego, a zwłaszcza typu anionowego. Kompozycje te nakłada się na zwilżone włosy i piana powstała na skutek masażu lub tarcia rękami pozwala, po spłukaniu wodą, na usunięcie różnych zanieczyszczeń początkowo obecnych na włosach. Te podstawowe kompozycje mają oczywiście dobrą zdolność myjącą, ale ich samoistne właściwości kosmetyczne, są jednak dość słabe, zwłaszcza z tego powodu, że względnie agresywny charakter takiego czyszczącego zabiegu może powodować z czasem na włóknie włosa mniej lub bardziej znaczne uszkodzenia, związane w szczególności ze stopniowym usuwaniem lipidów lub białek zawartych wewnątrz lub na powierzchni włosa. Zatem w celu polepszenia kosmetycznych właściwości powyższych detergentowych kompozycji do włosów, zwłaszcza tych, które są przeznaczone do stosowania na włosy wrażliwe (to jest włosy, które są zniszczone lub kruszące się, zwłaszcza pod wpływem chemicznego działania czynników atmosferycznych i/lub zabiegów, takich jak trwała ondulacja, farbowanie lub odbarwianie), obecnie wprowadza się zazwyczaj do tych kompozycji dodatkowe środki kosmetyczne, zwane środkami kondycjonującymi, przeznaczone głównie do naprawiania lub ograniczania szkodliwych albo niepożądanych efektów wywołanych różnymi zabiegami lub czynnikami agresywnymi, rzadziej lub częściej powtarzanymi, jakim są poddawane włókna włosów. Te środki kondycjonujące mogą oczywiście też polepszać cechy kosmetyczne włosów naturalnych. W tym celu proponowano już użycie silikonów, a dokładniej silikonów nierozpuszczalnych, które osadzają się na włóknach keratynowych w czasie płukania. Silikony wykazują jednak tę niedogodność, że są trudno z nich wytworzyć stabilną dyspersję w środowisku. Proponowano już użycie, jako środka kondycjonującego, olejów, takich jak oleje roślinne lub zwierzęce, albo też estrów kwasów tłuszczowych. Jednakże konwencjonalne kompozycje nie mają zadowalających właściwości detergentowych i pianotwórczych. Ponadto włókna keratynowe traktowane tymi kompozycjami wykazują najczęściej dyskwalifikujące wrażenie tłustości w dotyku. W opisie FR A ujawniono kompozycje do traktowania włosów i skóry głowy zawierające jeden lub kilka estrów kwasu masłowego i środek indukujący aktywność TG. Opisane kompozycje zmniejszają wypadanie włosów, zwiększają wzrost i poprawiają ich gładkość. W WO 98/32420 opisano kompozycje myjące (niezemulgowane) do skóry zawierające środki powierzchniowo czynne i co najmniej jeden nierozpuszczalny olej, mianowicie ciekły ester lub poliol. Celem tego wynalazku jest poprawa skuteczności oczyszczania skóry bez jej nadmiernego wysuszania. Niniejszy wynalazek ma na celu wyeliminowanie wymienionych wyżej wad, przez zaproponowanie kompozycji kondycjonujących i detergentowych o wystarczającej pienistości, które wykazują dobre cechy kondycjonujące, zwłaszcza odnośnie rozczesywania, delikatności i połysku bez nadawania tłustego charakteru. Tak więc w toku rozległych badań nad tym zagadnieniem zgłaszający obecnie stwierdził, że stosując system myjący i co najmniej jeden ciekły ester kwasu karboksylowego o 4-6 atomach węgla i alkoholu o atomach węgla, można uzyskać stabilne kompozycje detergentowe, wykazujące doskonałe właściwości użytkowe, takie jak samoistna dobra zdolność myjąca i dobra pienistość (obfitość, trwałość, zapoczątkowanie wytwarzania piany). Poza tym kompozycje wykazują dobre cechy kosmetyczne, w szczególności łatwość układania, utrzymywanie, sprężystość i puszystość traktowanych włosów. Kompozycje według wynalazku nadają włosom, po spłukaniu, wyraźny efekt pielęgnacyjny, który przejawia się zwłaszcza łatwością rozczesywania, jak też zwiększeniem puszystości, lekkości, gładkości, delikatności i giętkości bez żadnego wrażenia tłustości. Tak więc przedmiotem niniejszego wynalazku jest nowa detergentowa i kondycjonująca kompozycja kosmetyczna do włosów, charakteryzująca się tym, że w środowisku wodnym dopuszczalnym

3 PL B1 3 kosmetycznie zawiera (A) system myjący i (B) co najmniej jeden ciekły ester kwasu karboksylowego o 4-6 atomach węgla i alkoholu o atomach węgla, określony wzorem ogólnym R 1 COOR 2 w którym: R 1 oznacza rozgałęzioną grupę węglowodorową, ewentualnie mono- lub polihydroksylowaną, o 3-5 atomach węgla, R 2 oznacza liniową lub rozgałęzioną grupę węglowodorową, ewentualnie mono- lub polihydroksylowaną, o atomach węgla; przy czym system myjący obejmuje jeden lub więcej środków powierzchniowo czynnych wybranych spośród anionowych, amfoterycznych, niejonowych środków powierzchniowo czynnych oraz ich mieszanin; i jest obecny w ilości 4-50% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji. Korzystnie, system myjący jest obecny w ilości 6-35% wagowych, a korzystniej 8-25% wagowych. Korzystnie, R 1 oznacza rozgałęzioną grupę alkilową o 3-5 atomach węgla, zwłaszcza grupę tert- -butylową, a R 2 oznacza grupę alkilową o atomach węgla, zwłaszcza rozgałęzioną. Korzystnie, podstawnik R 2 jest wybrany spośród grup: tridecylowej, izocetylowej, izostearylowej, oktylododecylowej i izoarachidylowej. W korzystnym wykonaniu kompozycja według wynalazku zawiera określony powyżej ester w stężeniach w zakresie 0,1-20% wagowych, korzystnie 0,2-10% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji. Ponadto, kompozycja według wynalazku może zawierać jeden lub więcej środków pomocniczych wybranych spośród kationowych środków powierzchniowo czynnych, polimerów anionowych, niejonowych, kationowych lub amfoterycznych, białek, ceramidów, pseudoceramidów lub silikonów, olejów roślinnych, olejów syntetycznych, hydroksykwasów, witamin, pantenolu oraz ich mieszanin. Korzystnie, polimer kationowy jest wybrany spośród czwartorzędowych pochodnych eteru celulozy, homopolimerów soli diallilodimetyloamoniowej i kopolimerów soli diallilodimetyloamoniowej i akrylamidu, kationowych polisacharydów i stanowi on 0,001-10% wagowych, korzystnie 0,005-5% wagowych, a jeszcze korzystniej 0,01-3% wagowych całkowitego ciężaru kompozycji. A. System myjący Koniecznym elementem kompozycji według wynalazku jest system myjący, na ogół wodny. Środek lub środki powierzchniowo czynne, tworzące system myjący, można wybrać dowolnie, pojedynczo lub w mieszaninie, ze środków powierzchniowo czynnych anionowych, amfoterycznych, niejonowych i kationowych. Jednakże zgodnie z wynalazkiem system myjący zawiera korzystnie anionowe środki powierzchniowo czynne lub mieszaniny środków powierzchniowo czynnych anionowych i amfoterycznych lub niejonowych. Zgodnie z wynalazkiem, system myjący może stanowić 4-50% wagowych, korzystnie 6-35% wagowych, a jeszcze korzystniej 8-25% wagowych całkowitego ciężaru kompozycji końcowej. Do użycia według niniejszego wynalazku nadają się zwłaszcza następujące środki powierzchniowo czynne: i) Anionowe środki powierzchniowo czynne W kontekście niniejszego wynalazku charakter tych środków nie ma znaczenia krytycznego. Tak więc, jako przykłady anionowych środków powierzchniowo czynnych, nadających się do zastosowania, pojedynczo lub w mieszaninie, w ramach niniejszego wynalazku, można wymienić zwłaszcza sole (w szczególności sole alkaliczne, zwłaszcza sodowe, sole amoniowe, sole amin, sole aminoalkoholi lub sole magnezu) następujących związków: alkilosiarczanów, alkiloeterosiarczanów, alkiloamidoetero-siarczanów, alkiloarylopolieterosiarczanów, siarczanów monoglicerydów, alkilosulfonianów, alkilofosforanów, alkiloamidosulfonianów, alkiloarylosulfonianów, α-olefino-sulfonianów, parafinosulfonianów, alkilosulfobursztynianów, alkiloeterosulfobursztynianów, alkiloamidosulfobursztynianów, alkilosulfobursztynoamianów, alkilosulfooctanów, alkiloeterofosforanów, acylosarkozynianów, acyloizotionianów, acyloglutaminianów i N-acylotaurynianów, przy czym grupa alkilowa lub acylowa wszystkich tych różnych związków zawiera korzystnie atomów węgla, a grupa arylowa oznacza korzystnie grupę fenylową lub benzylową. Wśród anionowych środków powierzchniowo czynnych również nadających się do zastosowania można też wymienić sole kwasów tłuszczowych, takie jak sole kwasu oleinowego, rycynolowego, palmitynowego, stearynowego, kwasów z oleju kokosowego lub z uwodornionego oleju kokosowego, acylolaktylany, w których grupa acylowa zawiera 8-20 (I)

4 4 PL B1 atomów węgla. Można również stosować środki powierzchniowo czynne słabo anionowe, jak kwasy alkilo-d-galaktozydouronowe i ich sole oraz polioksyalkilenowane kwasy alkilo(c 6 -C 24 )eterokarboksylowe, polioksyalkilenowane kwasy alkilo(c 6 -C 24 ) aryloeterokarboksylowe, polioksyalkilenowane kwasy alkilo(c 6 -C 24 ) amidoeterokarboksylowe i ich sole, w szczególności zawierające 2-50 grup tlenku etylenu, oraz ich mieszaniny. Wśród anionowych środków powierzchniowo czynnych zgodnie z wynalazkiem zalecane są do stosowania sole alkilosiarczanów i alkiloeterosiarczanów oraz ich mieszaniny. ii) Niejonowe środki powierzchniowo czynne. Niejonowe środki powierzchniowo czynne są związkami dobrze znanymi jako takie (patrz w szczególności M. R. Porter, Handbook of Surfactants, wydanie Blackie & Son (Glasgow and London), 1991, str ) i ich charakter nie ma znaczenia krytycznego w kontekście niniejszego wynalazku. Tak więc można je wybrać w szczególności spośród alkoholi, α-dioli, alkilofenoli albo kwasów tłuszczowych polietoksylowanych, polipropoksylowanych lub poliglicerolowanych o łańcuchu tłuszczowym zawierającym np atomów węgla, przy czym ilość grup tlenku etylenu lub tlenku propylenu może wynosić zwłaszcza 2-50, a ilość grup glicerolu może wynosić zwłaszcza Można też wymienić kopolimery tlenku etylenu i propylenu, kondensaty tlenku etylenu i propylenu z alkoholami tłuszczowymi, amidy tłuszczowe polietoksylowane, mające korzystnie 2-30 moli tlenku etylenu, amidy tłuszczowe poliglicerolowane zawierające przeciętnie 1-5, a w szczególności 1,5-4 grup glicerolowych, polietoksylowane aminy tłuszczowe, mające korzystnie 2-30 moli tlenku etylenu, oksyetylenowane estry kwasów tłuszczowych i sorbitanu, mające 2-30 moli tlenku etylenu, estry kwasów tłuszczowych i sacharozy, estry kwasów tłuszczowych i glikolu polietylenowego, alkilopoliglikozydy, pochodne N-alkiloglukaminy, tlenki amin, takie jak tlenki (C 10 -C 14 ) alkiloamin lub tlenki N-acyloaminopropylomorfoliny. Należy zaznaczyć, że alkilopoliglikozydy stanowią niejonowe środki powierzchniowo czynne, szczególnie odpowiednie do zastosowania w kontekście niniejszego wynalazku. iii) Amfoteryczne środki powierzchniowo czynne. Amfoterycznymi środkami powierzchniowo czynnymi, których charakter nie ma znaczenia krytycznego w kontekście niniejszego wynalazku, mogą być zwłaszcza pochodne alifatycznych amin drugorzędowych lub trzeciorzędowych, w których grupa alifatyczna jest łańcuchem prostym lub rozgałęzionym, zawierającym 8-22 atomów węgla i obejmującym co najmniej jedną anionową grupę nadającą rozpuszczalność w wodzie (np. karboksylan, sulfonian, siarczan, fosforan lub fosfonian); można też wymienić (C 8 -C 20 ) alkilobetainy, sulfobetainy, (C 8 -C 20 ) alkiloamidoalkilo (C 1 -C 6 ) betainy lub (C 8 -C 20 ) alkiloamidoalkilo (C 1 -C 6 ) sulfobetainy. Wśród pochodnych amin można wymienić produkty sprzedawane pod nazwą Miranol, jakie opisano w opisach patentowych US i o strukturach: R 2 -CONHCH 2 CH 2 -N (R 3 ) (R 4 ) (CH 2 COO - ) (2) w których R 2 oznacza grupę alkilową, pochodzącą z kwasu R 2 -COOH obecnego w zhydrolizowanym oleju kokosowym, grupę heptylową, nonylową lub undecylową, R 3 oznacza grupę β-hydroksyetylową i R 4 grupę karboksymetylową; oraz R 2' -CONHCH 2 CH 2 -N (B) (C) (3) gdzie: B oznacza -CH 2 CH 2 OX', C oznacza -(CH 2 ) Z -Y', przy z = 1 lub 2, X' oznacza grupę -CH 2 CH 2 -COOH lub atom wodoru, Y' oznacza -COOH lub grupę -CH 2 -CHOH-SO 3 H, R 2' oznacza grupę alkilową z kwasu R 9 -COOH obecnego w oleju kokosowym lub zhydrolizowanym oleju lnianym, grupę alkilową, zwłaszcza o C 7, C 9, C 11 lub C 13, grupę alkilową o C 17 i jej postać izo, nienasyconą grupę C 17. Te związki są sklasyfikowane w słowniku CTFA, wydanie 5, 1993, pod nazwami kokoamfodioctan disodowy, lauroamfodioctan disodowy, kapryloamfodioctan disodowy, kokoamfodipropionian disodowy, lauroamfodipropionian disodowy, kapryloamfodipropionian disodowy, kwas lauroamfodipropionowy, kwas kokoamfodipropionowy. Przykładowo można wymienić kokoamfodioctan sprzedawany pod handlową nazwą Miranol C2M stężony przez firmę Rhodia Chimie. W kompozycjach według wynalazku korzystnie stosuje się mieszaniny środków powierzchniowo czynnych, w szczególności mieszaniny anionowych i amfoterycznych lub niejonowych środków

5 PL B1 5 powierzchniowo czynnych. Szczególnie zalecaną mieszaniną jest mieszanina złożona z co najmniej jednego anionowego środka powierzchniowo czynnego i co najmniej jednego amfoterycznego środka powierzchniowo czynnego. Korzystnie stosuje się anionowy środek powierzchniowo czynny wybrany spośród (C 12 -C 14 ) alkilosiarczanów sodu, trietanoloaminy lub amonu, (C 12 -C 14 ) alkiloeterosiarczanów sodu oksyetylenowanych 2,2 molami tlenku etylenu, kokoiloizotionianów sodowych i α-olefino(c 12 -C 16 ) sulfonianu sodu oraz ich mieszanin z: - albo amfoterycznym środkiem powierzchniowo czynnym, takim jak pochodne amin, znane jako kokoamfodipropionian disodowy lub kokoamfodipropionian disodowy, sprzedawane zwłaszcza przez firmę Rhodia Chimie pod handlową nazwą Miranol C2M Coc w wodnym roztworze o 38% substancji czynnej lub pod nazwą Miranol C32; - albo amfoterycznym środkiem powierzchniowo czynnym typu obojnaczego, takim jak alkilobetainy, w szczególności kokoilobetaina sprzedawana pod nazwą Dehyton AB 30 w wodnym roztworze o 32% MA przez firmę Henkel albo alkiloamidoalkilo betainy, takie jak Tegobetaine F50 sprzedawana przez firmę Goldschmidt. iv) Kationowe środki powierzchniowo czynne Spośród kationowych środków powierzchniowo czynnych można wymienić w szczególności: sole amin tłuszczowych pierwszorzędowych, drugorzędowych lub trzeciorzędowych ewentualnie polioksyalkilenowanych, czwartorzędowe sole amoniowe, jak chlorki lub bromki tetraalkiloamoniowe, alkiloamidoalkilotrialkiloamoniowe, trialkilobenzyloamoniowe, trialkilohydroksyalkiloamoniowe lub alkilopirydyniowe, pochodne imidazoliny lub tlenki amin o charakterze kationowym. Należy zauważyć, że kationowe środki powierzchniowo czynne, których użycie nie jest wykluczone, nie stanowią środków powierzchniowo czynnych zalecanych do stosowania w niniejszym wynalazku. B. Ciekłe estry Niezbędnym składnikiem kompozycji według wynalazku jest co najmniej jeden ciekły ester kwasu karboksylowego o 4-6 atomach węgla i alkoholu o atomach węgla. Te estry są nierozpuszczalne w wodzie w stężeniach wyższych od 0,1% w temperaturze 25 C. Są one ciekłe w temperaturze otoczenia poniżej 30 C. Ciekłe estry w kompozycji według wynalazku określone są następującym wzorem: R 1 COOR 2 w którym R 1 i R 2 mają znaczenia określone powyżej. Szczególnie zalecanymi ciekłymi estrami są neopentanian izostearylu (wzór (I), w którym R 1 = tert-butyl i R 2 = izostearyl), neopentanian tridecylu, neopentanian izocetylu i neopentanian izoarachidylu. Ciekły ester lub estry określone wyżej można stosować w kompozycjach według wynalazku w stężeniach wynoszących generalnie 0,1-20%, korzystnie 0,2-10% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji, a jeszcze korzystniej 0,5-5% wagowych. Środowisko wodne dopuszczalne kosmetycznie może być wytworzone jedynie z wody lub mieszaniny wody i rozpuszczalnika dopuszczalnego kosmetycznie, jak niższy alkohol o C 1 -C 4, w szczególności etanol, izopropanol, tert-butanol, n-butanol, glikole alkilenowe, jak glikol propylenowy, etery glikoli. Kompozycje detergentowe według wynalazku mają końcowe ph generalnie wynoszące Korzystnie to ph wynosi 5-8. Doprowadzenie ph do żądanej wartości można klasycznie wykonać przez dodanie do kompozycji zasady (organicznej lub mineralnej) np. wody amoniakalnej lub (poli) aminy pierwszorzędowej, drugorzędowej lub trzeciorzędowej, jak monoetanoloamina, dietanoloamina, trietanoloamina, izopropanoloamina lub 1,3-propanodiamina, albo też przez dodanie kwasu mineralnego lub organicznego, korzystnie kwasu karboksylowego, jak np. kwas cytrynowy. Kompozycje według wynalazku mogą zawierać dodatkowo regulatory lepkości, takie jak elektrolity lub zagęstniki. W szczególności można wymienić chlorek sodu, ksylenosulfonian sodu, skleroglukany, gumy ksantanowe, alkanoloamidy kwasu tłuszczowego, alkanoloamidy kwasu alkiloeterokarboksylowego ewentualnie oksyetylenowane przy użyciu do 5 moli tlenku etylenu, takie jak produkt sprzedawany pod nazwą Aminol A15 przez firmą Chem Y, usieciowane kwasy poliakrylowe i usieciowane kopolimery kwas akrylowy/akrylany C 10 -C 30 alkilu. Te regulatory lepkości stosuje się kompozycjach według wynalazku w ilości, mogącej dochodzić do 10% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji. Kompozycje według wynalazku mogą też zawierać do 5% środków nadających perłowy połysk lub środków mącących, dobrze znanych w technice, jak np. wyższe alkohole tłuszczowe o C 16, palmityniany sodu lub magnezu, stearyniany lub hydroksystearyniany sodu lub magnezu, pochodne acylowe (I)

6 6 PL B1 z łańcuchem tłuszczowym, takie jak monostearyniany lub distearyniany glikolu etylenowego lub glikolu polietylenowego, etery z łańcuchami tłuszczowymi, takie jak np. eter distearylowy lub 1-(heksadecyloksy)-2-oktadekanol. Kompozycje według wynalazku mogą ewentualnie zawierać ponadto inne czynniki, mające działanie polepszające właściwości kosmetyczne włosów lub skóry, jednakże bez pogarszania stabilności kompozycji. Można tu wymienić kationowe środki powierzchniowo czynne, polimery anionowe, niejonowe, kationowe lub amfoteryczne, białka, hydrolizaty białek, ceramidy, pseudoceramidy, kwasy tłuszczowe o łańcuchach prostych lub rozgałęzionych o C 16 -C 40, jak kwas 18-metyloeikozanowy, hydroksykwasy, witaminy, pantenol, silikony lotne lub nielotne, które mogą być rozpuszczalne lub nierozpuszczalne w środowisku, oleje roślinne, oleje syntetyczne typu polimerów kationowych nadające się do użycia, zgodne z niniejszym wynalazkiem można wybrać spośród wszystkich już znanych jako takie, które polepszają właściwości kosmetyczne włosów traktowanych kompozycjami detergentowymi, a mianowicie zwłaszcza tych, które są opisane w zgłoszeniu patentowym EP-A i we francuskich zgłoszeniach patentowych FR-A , , , i Dla celów niniejszego wynalazku określenie polimer kationowy oznacza każdy polimer zawierający grupy kationowe i/lub grupy zdolne do jonizacji z wytworzeniem grup kationowych. Wśród tych kationowych polimerów, nadających się do zastosowania w niniejszym wynalazku, zaleca się czwartorzędowe pochodne eteru celulozy, takie jak produkty sprzedawane pod nazwą JR 400 przez firmę Union Carbide Corporation, cyklopolimery, w szczególności homopolimery soli diallilodimetyloamoniowej i kopolimery soli diallilodimetyloamoniowej i akrylamidu, w szczególności chlorków, sprzedawane pod nazwami Merquat 100, Merquat 550 i Merquat S przez towarzystwo Merck, kationowe polisacharydy, a zwłaszcza gumy guarowe, modyfikowane chlorkiem 2,3-diepoksypropylotrimetyloamoniowym, sprzedawane np. pod nazwą Jaguar C13S przez firmę Meyhall. Według wynalazku polimer lub polimery kationowe mogą stanowić 0,001-10% wagowych, korzystnie 0,005-5% wagowych, a jeszcze korzystniej 0,01-3% wagowych całkowitego ciężaru końcowej kompozycji. Kompozycje według wynalazku mogą również zawierać synergiczne czynniki pianotwórcze, takie jak 1,2-alkanodiole o C 10 -C 18 atomach węgla lub alkanoloamidy tłuszczowe, pochodne mono- lub dietanoloaminy. Oczywiście specjalista będzie w stanie dobrać te ewentualne związki uzupełniające i ich ilości, aby korzystne właściwości charakteryzujące kombinację według wynalazku (system myjący + estry według wynalazku) nie pogorszyły się po ich dodaniu w zasadniczy sposób. Kompozycje te mogą mieć postać płynów mniej lub bardziej gęstych, kremów lub żeli i nadają się przede wszystkim do mycia, do pielęgnacji włosów. Gdy kompozycje według wynalazku są stosowane jako klasyczne szampony, nakłada się je zwykle na wilgotne włosy i pianę wytworzoną przez masaż lub tarcie rękami usuwa się następnie po ewentualnym okresie przerwy, przez spłukanie wodą, przy czym tę operację można powtarzać jeden lub kilka razy. Sposób mycia i kondycjonowania przy zastosowaniu kompozycji według wynalazku, polega na nałożeniu na zwilżone włókna keratynowe skutecznej ilości kompozycji, jak określona powyżej, a następnie spłukaniu wodą po ewentualnym okresie przerwy. Obecnie zostaną podane konkretne przykłady, ilustrujące wynalazek, ale nie ograniczające jego zakresu. P r z y k ł a d 1 Sporządzono dwie kompozycje szamponu, jedną zgodną z wynalazkiem (kompozycja A) i drugą porównawczą (kompozycja B): A B Wynalazek Porównanie - Lauryloeterosiarczan sodu (C12/C14 w stosunku 70/30) 12,6 g SA 12,6 g SA zawierający 2,2 mola tlenku etylenu (jako roztwór wodny zawierający o 70% SA) (SA = składnik aktywny) - Kokoamfodioctan disodowy 2,7 g SA 2,7 g SA (Miranol C2M conc. NP (*) (jako roztwór wodny zawierający 38% SA) - Neopentanian izostearylu 1 g - - Kationowa guma celulozowa 0,2 g 0,2 g

7 PL B1 7 (Polimer JR 400 z Union Carbide) - Distearynian glikolu etylenowego 1,5 g 1,5 g - NaCl 1,1 g 1,1 g - Cetoarylosiarczan sodu (90% SA) 0,7 g SA 0,7 g SA - Monoizopropanoloamid kwasu kokosowego 1,5 g 1,5 g - Środek zapachowy, konserwant q. s. q. s. - Kwas cytrynowy 0,6 g 0,6 g - Woda demineralizowana q. s. 100 g 100 g (*) Miranol C2M Conc. sprzedawany przez Rhodia Chimie CH 2 -COOM RCO-NH-CH 2 -CH 2 -N CH 2 CH 2 OCH 2 -COOM R oznacza mieszaninę grup C 8 -C 18 alkilowych pochodzącą z oleju kokosowego, M oznacza Na. Przeprowadzono mycie szamponem, nakładając około 12 g kompozycji A na włosy wrażliwe, uprzednio zwilżone. Wytworzono pianę z szamponu, po czym spłukano obficie wodą. Postępowano według tej samej procedury jak wyżej, stosując kompozycję porównawczą B. Zespół ekspertów ocenił właściwości pienienia i właściwości kosmetyczne obu kompozycji. Eksperci wskazali, że zapoczątkowanie pienienia jest bardzo łatwe i piana zawiera więcej powietrza przy kompozycji A według wynalazku. Włosy zwilżone traktowane kompozycją A rozczesuje się łatwiej i są one bardziej miękkie. Włosy suche są gładsze, bardziej puszyste i podatne na układanie. P r z y k ł a d 2 Sporządzono kompozycję szamponu według wynalazku: - Lauryloeterosiarczan sodu (C12/C14 w stosunku 70/30) 12,6 g SA zawierający 2,2 mola tlenku etylenu (jako roztwór wodny zawierający 70% SA) (SA = składnik aktywny) - Kokoamfodioctan disodowy 2,7 g SA (Miranol C2M conc. NP (*)(jako roztwór wodny zawierający 38% SA) - Neopentanian tridecylu 1,5 g - Kationowa guma celulozowa (Polimer JR 400 z Union Carbide) 0,2 g - Distearynian glikolu etylenowego 1,5 g - Cetoarylosiarczan sodu (90% SA) 0,7 g SA - Monoizopropanoloamid kwasu kokosowego 4 g - Środek zapachowy, konserwant q. s. - NaOH 0,1 g - Kwas cytrynowy 0,55 g - Woda demineralizowana q.s 100 g (*) Miranol C2M Conc. sprzedawany przez Rhodia Chimie. CH 2 -COOM RCO-NH-CH 2 -CH 2 -N CH 2 CH 2 OCH 2 -COOM R oznacza mieszaninę grup C 8 -C 18 e alkilowych pochodzącą z oleju kokosowego, M oznacza Na. Przeprowadzono mycie szamponem, nakładając około 12 g kompozycji A na włosy wrażliwe, uprzednio zwilżone. Wytworzono pianę z szamponu, po czym spłukano obficie wodą. Zapoczątkowanie pienienia jest bardzo łatwe i piana zawiera dużo powietrza. Włosy zwilżone traktowane kompozycją rozczesuje się łatwo i są miękkie. Włosy suche są gładkie, puszyste i podatne na układanie.

8 8 PL B1 Zastrzeżenia patentowe 1. Detergentowa i kondycjonująca kosmetyczna kompozycja do włosów, znamienna tym, że w środowisku wodnym dopuszczalnym kosmetycznie zawiera (A) system myjący i (B) co najmniej jeden ciekły ester kwasu karboksylowego o 4-6 atomach węgla i alkoholu o atomach węgla, określony wzorem ogólnym R 1 COOR 2 w którym: R 1 oznacza rozgałęzioną grupę węglowodorową, ewentualnie mono- lub polihydroksylowaną, o 3-5 atomach węgla, R 2 oznacza liniową lub rozgałęzioną grupę węglowodorową, ewentualnie mono- lub polihydroksylowaną, o atomach węgla; przy czym system myjący obejmuje jeden lub więcej środków powierzchniowo czynnych wybranych spośród anionowych, amfoterycznych i niejonowych środków powierzchniowo czynnych oraz ich mieszanin; i jest obecny w ilości 4-50% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji. 2. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że system myjący jest obecny w ilości 6-35% wagowych, a korzystniej 8-25% wagowych. 3. Kompozycja według zastrz. 1, albo 2, znamienna tym, że R 1 oznacza rozgałęzioną grupę alkilową o 3-5 atomach węgla, R 2 oznacza grupę alkilową o atomach węgla, zwłaszcza rozgałęzioną. 4. Kompozycja według zastrz. 3, znamienna tym, że R 1 oznacza grupę tert-butylową. 5. Kompozycja według zastrz. 1, albo 2, znamienna tym, że podstawnik R 2 jest wybrany spośród grup: tridecylowej, izocetylowej, izostearylowej, oktylododecylowej i izoarachidylowej. 6. Kompozycja według zastrz. 1, albo 2, znamienna tym, że wymieniony ester jest obecny w stężeniach w zakresie 0,1-20% wagowych, korzystnie 0,2-10% wagowych w stosunku do całkowitego ciężaru kompozycji. 7. Kompozycja według zastrz. 1, albo 2, znamienna tym, że zawiera ponadto jeden lub więcej środków pomocniczych wybranych z grupy obejmującej kationowe środki powierzchniowo czynne, polimery anionowe, niejonowe, kationowe lub amfoteryczne, białka, ceramidy, pseudoceramidy, silikony, oleje roślinne, oleje syntetyczne, hydroksykwasy, witaminy, pantenol oraz ich mieszaniny. 8. Kompozycja według zastrz. 7, znamienna tym, że polimer kationowy jest wybrany z grupy obejmującej czwartorzędowe pochodne eteru celulozy, homopolimery soli diallilodimetyloamoniowej, kopolimery soli diallilodimetyloamoniowej i akrylamidu, kationowe polisacharydy. 9. Kompozycja według zastrz. 7, albo 8, znamienna tym, że polimer kationowy stanowi 0,001-10% wagowych, korzystnie 0,005-5% wagowych, a jeszcze korzystniej 0,01-3% wagowych całkowitego ciężaru kompozycji. (I) Departament Wydawnictw UP RP Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.