DLACZEGO POLKI NIE ROBIĄ BADAŃ PROFILAKTYCZNYCH? WHY POLISH WOMEN DO NOT ATTEND PREVENTIVE EXAMINATIONS?
|
|
- Henryka Jarosz
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Nowiny Lekarskie 2012, 81, 3, AGNIESZKA DYZMANN-SROKA, MACIEJ TROJANOWSKI DLACZEGO POLKI NIE ROBIĄ BADAŃ PROFILAKTYCZNYCH? WHY POLISH WOMEN DO NOT ATTEND PREVENTIVE EXAMINATIONS? Zakład Epidemiologii i Profilaktyki Nowotworów Wielkopolskie Centrum Onkologii Kierownik: dr Agnieszka Dyzmann-Sroka Streszczenie Wstęp. Najważniejszym sposobem walki z rakiem piersi są profilaktyczne badania mammograficzne, mające na celu wczesne wykrycie choroby. Jak potwierdziły badania, skuteczne programy w ciągu 8 10 lat mogą obniżyć umieralność z przyczyn raka piersi o 25 40%. Tymczasem wiele kobiet nie decyduje się na udział w takich badaniach. Ważne staje się zatem znalezienie odpowiedzi na pytanie dlaczego Polki nie chcą się badać? Cel pracy. Celem pracy jest znalezienie odpowiedzi na dwa pytania: Dlaczego Polki nie robią badań profilaktycznych? Co trzeba zrobić, aby to zmienić? Materiał i metody. Materiał badawczy oparto na wynikach pięciu badań ankietowych (PBS DGA-2006; Ex MBA-2008; PAB ; Millward Brown-2010; SIMP-2007/2010) oraz badania jakościowego (PAB-2009). Wyniki i omówienie. Polska jest krajem średniego ryzyka zachorowania na raka piersi, niemniej liczba nowych przypadków stale wzrasta i szacuje się, że w 2020 roku rozpoznanych zostanie około 19 tysięcy raków piersi. Tym, co niekorzystnie wyróżnia Polskę na tle innych krajów UE jest niski wynik przeżyć 5-letnich chorych, co wskazuje na niską wyleczalność raka. Jak wykazały badania ankietowe, na niską zgłaszalność Polek na badania profilaktyczne mają wpływ zarówno przyczyny społeczne, psychologiczne, ekonomiczne, jak i organizacyjne. Mimo, iż Polki reprezentują wysoki poziom wiedzy o profilaktyce i leczeniu raka piersi, wiedza ta wymaga usystematyzowania, a promocja badań i edukacja powinny zostać oparte na innych sposobach motywowania. Część kobiet nie bada się, ponieważ nie czują żadnych dolegliwości oraz uważają, że nie są w grupie ryzyka; część słyszała, że badania takie jak: mammografia i USG mogą wywołać raka. Nieskuteczne wydają się również próby oddziaływania na Polki poprzez podwyższanie poczucia ryzyka kobiety nie zgłaszają się na badania ze strachu przed diagnozą rak. Kobiety chcą, by przekonać je, że rak wcześnie wykryty jest naprawdę wyleczalny, chcą także potwierdzenia, że w razie wykrycia choroby zapewniona zostanie im dalsza diagnostyka i leczenie. Polki oczekują także lepszej organizacji badań (terminu badania wyznaczonego na konkretny dzień godzinę), miłej i fachowej obsługi, zapewnienia o sprawności sprzętu i kwalifikacjach kadry. Wyniki. Jak wykazują dane, odsetek wczesnych raków piersi (tj. stopień 0 i I) wykrytych u kobiet w skryningu w Wielkopolsce oscyluje około 80%. Jeżeli badaniami profilaktycznymi uda się objąć 70% populacji, to można oczekiwać w ciągu 10 lat efektu populacyjnego w postaci obniżenia umieralności Polek z przyczyn raka piersi trzeba tylko przekonać Polki, że warto się badać. Bardzo ważna staje się zmiana stereotypów i postaw funkcjonujących w społeczeństwie, poprzez nacisk na pozytywne statystyki w połączeniu z racjonalną kampanią oświatową, co usystematyzuje wiedzę o raku piersi. Nie do przecenienia jest tu rola lekarza POZ, bowiem pomimo braku zaufania do Służby Zdrowia Polki zachowały zaufanie do lekarza rodzinnego. Kobiety chcą, aby to lekarze rodzinni pilnowali terminarza ich badań profilaktycznych i podpisywali zaproszenia. Bardzo ważnym elementem kampanii staje się przekonanie Polek, że o sukcesie leczenia raka piersi decyduje przede wszystkim jego wczesne wykrycie (najlepiej w fazie bezobjawowej-wykrywalnej, a więc zanim choroba ujawni się klinicznie). Należy zapewnić masowość i powtarzalność skryningu (system zaproszeń imiennych), wysoką jakość badań (regularne kontrole), utrzymać wysoką dostępność do badań, poprawić organizację. SŁOWA KLUCZOWE: profilaktyka raka piersi, wczesne wykrycie raka piersi, bariery w profilaktyce. Summary Introduction. The most important way to fight breast cancer is preventive mammography, aimed at early detection. As confirmed by research, effective programs within 8 10 years can reduce mortality from breast cancer by about 25 40%. Yet many women do not choose to participate in such examinations. Thus, it becomes important to answer the question why Polish women do not want to attend preventive examinations? Aim of the study. The aim of this study is to find the answers to two questions: Why do Polish women do not do examinations? What must be done to change this? Material and methods. The study material was based on five surveys (PBS DGA-2006, Ex-MBA-2008; PAB-2009, Millward Brown 2010; SIMP-2007/2010) and one qualitative study (Millward Brown 2010). Results and discussion. Poland is a country with a medium risk of breast cancer, but the number of new cases is increasing and it is estimated that in 2020 approximately breast cancers will be identified. What distinguishes Poland unfavorably compared to other EU countries is low, 5-year survival rates of patients, indicating a low curability of cancer. As demonstrated by surveys, the low attendance in examinations is influenced by social causes, psychological, economic and organizational reasons. Although Polish women represent a high level of knowledge about prevention and treatment of breast cancer, this knowledge needs to be systematized as well as preventive examinations promotion and education should be based on other ways to motivate. Some women
2 Dlaczego Polki nie robią badań profilaktycznych? 259 will not be examined because they do not feel any pain and think that they are not at risk, some have heard that examinations such as mammography and ultrasound can cause cancer. Also, it seems ineffective to impact the Polish women by increasing the sense of risk women do not attend for examinations of fear of the cancer diagnosis. Women want to convince themselves that cancer detected early is curable, they want to also confirm that in the event of detection the disease further diagnosis and treatment will be provided to them. Polish women also expect better organization of examinations (the mammogram designated for a particular day and hour), a friendly and professional service, ensuring the efficiency of equipment and skilled personnel. Conclusions. As the cancer statistics show the percentage of early breast cancers (ie, grade 0 and I) found in women screened in Greater Poland oscillates around 80%. If preventive examinations will cover 70% of the population we can expect within 10 years the effect of reducing population mortality among Polish women from the causes of breast cancer, Poles just have to be convinced that it is worthwhile to examine. Is very important to change the stereotypes and attitudes in society, by emphasizing the positive statistics, combined with a rational educational campaign, which systematize knowledge about breast cancer. Not to overestimated is the role of the GP despite the lack of confidence in the health care Poles retained confidence in the GP. Women want GPs to watch their examinations schedule and sign the named invitations. A very important element of the campaign is to convince Poles, that the success of treatment of breast cancer is determined mainly by its early detection (preferably in the asymptomatic phase and therefore before the disease manifest itself clinically), provide mass-screening and named invitations, high-quality examinations (regular inspections), maintain high availability for examinations, improve the organization. KEY WORDS: breast cancer prevention, breast cancer early diagnosis, barriers in the cancer prevention. Wprowadzenie Do połowy lat 80., na podstawie badań randomizowanych wykazano, że badania przesiewowe (skryning) prowadzone w populacji z zapewnieniem masowości i powtarzalności obniżają umieralność z powodu raka piersi u kobiet o 25 45% [1]. Badania prowadzone w Holandii, Włoszech i Szwecji wykazały, że dzięki badaniu mammograficznemu rak piersi może być wykryty jeszcze przed klinicznym ujawnieniem się, w związku z czym możliwe jest poprawienie długości przeżycia chorych. Oceniono, że po upływie 5 lat od rozpoczęcia skryningu liczba zgonów z powodu raka piersi obniża się o około 1000 rocznie. W krajach skandynawskich wykazano, że koszty prowadzenia skryningu nie są wysokie, a koszt przedłużenia 1 roku życia kobiety jest bardzo niski, bo wynosi poniżej 1000 $ [2, 5]. Biorąc pod uwagę, iż w przypadku raka piersi trudno jest mówić o skutecznej profilaktyce pierwotnej, wykazano natomiast, iż badania mammograficzne realizowane z zapewnieniem masowości i powtarzalności pozwalają na wykrycie raka piersi przed jego klinicznym ujawnieniem się, kiedy chorobę można skutecznie leczyć. Dlatego też Polska, podobnie jak większość krajów Unii Europejskiej, przystąpiła do realizacji Populacyjnego Programu Wczesnego Wykrywania Raka Piersi [2, 7]. Cel pracy Celem pracy jest znalezienie odpowiedzi na dwa pytania: Dlaczego Polki nie robią badań profilaktycznych? Co trzeba zrobić, aby to zmienić? Pracę oparto na doświadczeniach z realizacji Populacyjnego Programu wczesnego Wykrywania Raka Piersi. Materiał i metodyka Praca powstała na podstawie analizy wyników 6 badań, tj.: B.1. Badania ankietowego kobiet w zakresie wykonywania profilaktyki nowotworu piersi przeprowadzonego przez słuchaczy studiów Executive MBA (Ex MBA) w Wyższej Szkole Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego w Warszawie na zlecenie NFZ. Kwestionariusz ankietowy, który zawierał 25 pytań rozesłano do 2500 kobiet w wieku lat, wybranych losowo, które mimo otrzymania zaproszenia nie zgłosiły się na badanie profilaktyczne. Wysyłka ankiet odbywała się w okresie , spływ odpowiedzi trwał do 30 maja 2008 r. Otrzymano zaledwie 429 odpowiedzi (17,2%), co daje pewien obraz skali problemu [6]. B.2. Badania jakościowego i ilościowego pt. Okresowe badania mammograficzne przeprowadzonego przez Polską Agencję Badawczą na zlecenie COK. Zogniskowane wywiady grupowe zrealizowano w okresie r. na próbie 90 kobiet w wieku lat z trzech województw (śląskie, łódzkie, warmińsko- -mazurskie), spośród których 50% wykonało badania profilaktyczne [6]. B.3. Badanie ankietowe przeprowadzone przez Polską Agencję Badawczą na zlecenie COK; w okresie r.; na próbie 1000 kobiet w wieku lat z 16 województw (spośród których 64% wykonało badanie mammograficzne wciągu ostatnich 2 lat). Ankieta zawierała pytania zamknięte, otwarte oraz część metryczkową [6]. B.4. Badania typu Capibus pt.: Program profilaktyki raka piersi dlaczego nie wszystkie kobiety poddały się badaniu mammograficznemu w ramach programu? Jak zwiększyć efektywność programu w przyszłości? przeprowadzonego przez Millward Brown na zlecenie COK. Ankiety do samodzielnego wypełnienia rozesłano w okresie styczeń luty 2010 r. do 318 kobiet w wieku lat [6]. B.5. Dane z Systemu Informatycznego Monitorowania Profilaktyki (SIMP) zawierające odpowiedzi na ankietę wypełnioną przez kobiet, które zgłosiły się na badanie profilaktyczne w okresie rok w Wielkopolsce. B.6. Badanie ankietowe przeprowadzone przez Pracownię Badań Społecznych DGA w 2006 roku na grupie
3 260 Agnieszka Dyzman-Sroka, Maciej Trojanowski 508 Wielkopolan w wieku lat, wylosowanych według numerów PESEL. W badaniu ankieterzy dodatkowo przeprowadzali ważenie i mierzenie respondentów [4]. Wyniki i omówienie Rak piersi stanowi wśród nowotworów złośliwych u kobiet na świecie pierwszą przyczynę zachorowań i zgonów. Standaryzowane na wiek współczynniki zachorowalności różnią się w poszczególnych regionach świata. Najniższe zarejestrowano w Mongolii (8/ ) najwyższe w Belgii (109/ ) (Rycina 1) [8]. Tak niskie odsetki przeżyć pacjentek z rakiem piersi rozpoznanym w latach nie wynikają z braku specjalistycznego sprzętu czy wysokokwalifikowanej kadry, lecz są w dużej mierze efektem irracjonalnej niechęci Polaków do profilaktyki pierwotnej i wtórnej, co powodowało, że 70 80% przypadków trafiało do onkologa, gdy choroba nowotworowa była już zaawansowana [9]. Dlatego też uruchomienie Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych z tak szerokim zakresem celów i działań oraz zapleczem ekonomicznym do ich realizacji stało się kluczowym krokiem w efektywnej walce z rakiem. W 2011 roku badaniami profilaktycznymi w Programie Profilaktyki Raka Piersi objęto zaledwie 40% Polek (Rycina 3), aby po 8 10 latach realizacji programu osiągnąć obniżenie umieralności kobiet z przyczyn raka piersi objęcie populacji powinno wynosić minimum 70%. Rycina 1. Współczynnik standaryzowany zachorowalności na raka piersi dla wybranych krajów. Figure 1. Standardized rates for breast cancer in chosen countries. Źródło: opracowanie własne na podstawie GLOBOCAN Polska (49/ ) należy do krajów osiągających średni poziom współczynników zachorowalności tym co wyróżnia niekorzystnie Polskę na tle innych krajów Europy są jedne z najniższych odsetki 5-letnich przeżyć (Rycina 2) [8]. Rycina 3. Objęcie populacji programem profilaktyki raka piersi. Średnia dla Polski 40,32%. Figure 3. Population coverage by screening mammography in Poland as of , Polish mean 40.32%. Źródło: SIMP, data generacji W tej sytuacji niezwykle ważnym pytaniem stało się: Dlaczego Polki nie robią badań profilaktycznych? Co trzeba zrobić, aby to zmienić? Nie ma jednej wspólnej odpowiedzi dla wszystkich Polek. Wśród różnych przyczyn niskiej frekwencji należy wyróżnić 4 główne, tj. społeczne, ekonomiczne, psychologiczne i organizacyjne. Rycina 2. Odsetki przeżyć 5-letnich; Europa kobiety; rak piersi. Figure 2. 5-year survival rates for breast cancer patients, women. Źródło: opracowanie własne na podstawie Eurocare-4 [3]. Przyczyny społeczne. Jak potwierdziło badanie Millward Brown, Polki reprezentują wysoki poziom wiedzy w zakresie profilaktyki i leczenia raka piersi (Rycina 4 i 5) [6]: 98% ankietowanych uważa, że rak piersi jest groźną chorobą 97% słyszało o możliwości bezpłatnego wykonania badania mammograficznego 91% wie, że mammografia jest najlepszym sposobem wczesnego wykrycia raka piersi.
4 Dlaczego Polki nie robią badań profilaktycznych? 261 Rycina 4. Postawy kobiet wobec raka piersi i badań profilaktycznych. Figure 4. Women attitude to breast cancer and prophylaxi. Źródło: Badanie MillwardBrown; N=318 kobiet (mamm. 50%). Rycina 6. Powody rezygnacji z badań, u kobiet które nie wzięły udziału w badaniu profilaktycznym z własnego wyboru, odpowiedzi wielokrotne. Figure 6. The reasons for the resignation of mammography in women who did not take part in the preventive examination of their own choice, multiple response. Źródło: badanie MillwardBrown; n = 170 kobiet Również w badaniu Millward Brown 47 kobiet, które deklarują, że w przyszłości również nie chcą brać udziału w programie zapytane o argumenty, które przekonałyby je do badań mówią o gwarancji (Rycina 7 odpowiedzi wielokrotne): 32% rak wcześnie wykryty jest naprawdę wyleczalny 32% dostęp do leczenia 28% szybki dostęp do dalszej diagnostyki. Rycina 5. Postawy kobiet wobec raka piersi i badań profilaktycznych. Figure 5. Women attitude to breast cancer and prophylaxi. Źródło: Badanie MillwardBrown; N=318 kobiet (mamm. 50%). Jednocześnie regularnie (to jest co dwa lata) badania profilaktyczne wykonuje 40% (deklaruje 47%). Wiedza większości kobiet, zwłaszcza tych o niższym statusie społecznym, opiera się w dużej mierze na stereotypach funkcjonujących w społeczeństwie. Spośród 170 kobiet, które nie wzięły udziału w badaniu profilaktycznym (Rycina 6 odpowiedzi wielokrotne): 45% nie zbadało się bo Myśli, że jest zdrowa 26% dodatkowo bało się diagnozy 24% uważa, że Lepiej nie wiedzieć 24% Lepiej nie wywoływać wilka z lasu 21% Lepiej nie ruszać [6]. wywołany stereotypami funkcjonującymi w społeczeństwie jest równie silny jak strach przed zdiagnozowaniem raka i przekonanie o bolesności badania. Rycina 7. Argumenty, które przekonałyby kobiety do badań odpowiedzi wielokrotne. Figure 7. The arguments that would convince women to mammography multiple response. Źródło: badanie MillwardBrown; (n = 47). Nie ma wątpliwości, iż najefektywniejszym źródłem informacji o bezpłatnych badaniach profilaktycznych są zaproszenia imienne. Jak wynika z badania ankietowego przeprowadzonego na grupie ponad kobiet ok. 60% z nich zgłosiło się na badanie po otrzymaniu drogą pocztową spersonalizowanego zaproszenia (Rycina 8).
5 262 Agnieszka Dyzman-Sroka, Maciej Trojanowski Tabela 1. Emocje związane z badaniami profilaktycznymi Table 1. Emotions associated with preventive examinations Źródło: Badanie MillwardBrown. N = 318 (ranking według częstości wskazań). Rycina 8. Źródła informacji o programie profilaktyki raka piersi. Figure 8. Sources of information about breast cancer prevention. Źródło: opracowanie własne na podstawie SIMP; n = Jak wynika z badania jakościowego przeprowadzonego przez PAB, pomimo krytycznej opinii ankietowanych na temat systemu opieki zdrowotnej, kobiety zachowały zaufanie do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej [6]. W ich opinii lekarz POZ powinien kontrolować z własnej inicjatywy ich zdrowie oraz dbać o przestrzeganie terminarza koniecznych badań. W opinii zespołu PAB, która zrealizowała badanie nałożenie na lekarzy POZ obowiązku kierowania na badania mammograficzne zostałoby przez kobiety przyjęte życzliwie. Przyczyny psychologiczne Przeprowadzone badania wskazują na konieczność pilnego uruchomienia w skali całego kraju i wszelkimi możliwymi kanałami kampanii oświatowej, która zwiększy wiedzę Polek o raku piersi i wpłynie na zmianę postaw wobec badań profilaktycznych. W Polsce ciągle diagnoza rak utożsamiana jest z wyrokiem śmierci: Lepiej nie wiedzieć Lepiej nie wywoływać wilka z lasu Lepiej nie ruszać lub Nie należy zbyt często chodzić do lekarzy, bo oni tylko wynajdują choroby (Rycina 6 badanie Millward Brown ). Skoro 39% ankietowanych (badanie Millward Brown) nie obawia się raka, bo nie jest w grupie ryzyka, 28% wierzy, że na raka piersi chorują tylko kobiety obciążone genetycznie, co czwarta uważa, że mammografia i USG mogą wywołać raka piersi (Rycina 5), to należy w sposób szczególny skupić się na tej grupie Polek i doprowadzić do wytworzenia połączenia badań profilaktycznych z pozytywnymi emocjami. Jak wynika z badań, emocje odgrywają ogromny wpływ na to, czy kobieta zgłosi się na badanie czy nie (badanie Millward Brown). Kobiety, które nie zgłaszają się na badania mówią o strachu, niepokoju, zagrożeniu. Te, które zgłaszają się regularnie na badania mówią o szansie, nadziei, spokoju, radości (Tabela 1). Przeprowadziły badanie Nadzieja Spokój Radość Zagrożenie Z własnego wyboru Zdenerwowanie Zagrożenie Wstyd Złość Obojętność Nie przeprowadziły badania Z powodów niezależnych Kłopot Nadzieja Przyczyny ekonomiczne Z innych powodów Zdenerwowanie Spokój W badaniu przeprowadzonym przez Pracownię Badań Społecznych DGA w III kwartale 2006 roku spośród 508 ankietowanych Wielkopolan zaledwie 12,3% uważa, że żyje dobrze, ponad połowa (53%) żyje średnio, aż 29% skromnie, 3 osoby odmówiły odpowiedzi (Tabela 2) [4]. Tabela 2. Warunki materialne Table 2. Social status Źródło: PBS DGA; n = 505 Wielkopolan. warunki materialne liczba osób odsetek żyjemy biednie 26 5,1% żyjemy skromnie ,9% żyjemy średnio ,9% żyjemy dobrze 62 12,3% żyjemy bardzo dobrze 4 0,8% % W sytuacji, gdy kobiety w wieku lat osiągają niskie dochody bo są przeważnie emerytkami lub rencistkami uczestnictwo w programie profilaktycznym może być problemem, nie tylko ze względu na brak wiary, że badanie jest całkowicie bezpłatne (to znaczy finansuje je NFZ i nie ma tu żadnych ukrytych kosztów), lecz również koszty dodatkowe (dojazd do miejsca, gdzie wykonywane są badania). W sytuacji gdy aż 46% kobiet, aby wykonać badanie profilaktyczne gotowych jest przejechać nie więcej niż 10 km (badanie Ex MBA), niezwykle pomocnymi w zwiększaniu zgłaszalności kobiet na badania są pracownie mobilne, tzw. mammobusy (Rycina 9).
6 Dlaczego Polki nie robią badań profilaktycznych? 263 Populacyjny Program Profilaktyki Raka Piersi jest programem stosunkowo młodym, bo realizowanym bez ograniczeń w postaci limitów badań i w połączeniu z wysyłką zaproszeń zaledwie od 2007 roku. Każda społeczność jest inna, dlatego też każda ma inne problemy i wymaga indywidualnego podejścia. W Szwecji, w której objęcie populacji wynosi około 80% badania profilaktyczne są płatne. W innym kraju skandynawskim, jeżeli kobieta nie zgłosi się na badanie wraz z trzecim zaproszeniem, otrzymuje informację o podwyższeniu składki zdrowotnej. Informacja o programie profilaktyki raka piersi skutecznie dotarła do grupy kobiet w wieku lat, a jednak nie wpłynęła na zgłaszalność. Przyczyn tego zjawiska należy upatrywać w nastawieniu mediów na negatywne statystyki oraz bezosobowość komunikatów. Znacznie częściej do wykonania badania zachęciło imienne zaproszenie czy namowa lekarza, koleżanki. Warto pamiętać, że 72% Polek w wieku lat przynajmniej raz w roku korzysta z porad lekarza rodzinnego (badanie Ex MBA rycina 10). Rycina 9. Akceptowalna do przebycia odległość miejsca zamieszkania od pracownii mammograficznej. Figure 9. Acceptable distance from home to screening mammography unit. Źródło: badanie Ex MBA; n = 295 kobiet. Przyczyny organizacyjne W badaniach profilaktycznych, mamy do czynienia z osobami znajdującymi się w grupie najwyższego ryzyka, ale potencjalnie zdrowymi. Każda kobieta zgłaszająca się na badanie powinna się czuć długo oczekiwanym gościem a nie niechcianym petentem. Bardzo ważne jest tu pierwsze wrażenie, jeżeli będzie dobre po upłynięciu dwóch lat kobieta zgłosi się ponownie na badanie. W badaniu jakościowym PAB część kobiet skarży się na złą organizację badań, ból fizyczny, brak komfortu. Zastrzeżenia zgłosiły również do kompetencji lekarzy, sposobu traktowania pacjenta, sprawności sprzętu. Kobiety oczekują także precyzyjnie określonej daty i godziny badań. Dlatego niezwykle ważne jest, aby świadczeniodawcy byli regularnie kontrolowani pod względem doświadczenia kadry i jakości sprzętu i zdjęć, a wyniki tych kontroli były ogólnie dostępne. W ustalaniu terminu badań konieczne jest precyzyjne ustalenie godziny, a nie informacja, że oczekujemy pani w poniedziałek pomiędzy godziną 8.00 a 10.00! Wnioski Rycina 10. Jak często bywa Pani u lekarza pierwszego kontaktu? Figure 10. How often do you visit your GP? Źródło: badanie Ex MBA; n = 295 kobiet. Kobiety ufają lekarzom i chciałyby, aby to oni kontrolowali z własnej inicjatywy ich zdrowie i dbali o terminarz badań dlatego warto zwiększyć udział lekarzy rodzinnych w działaniach na rzecz oświaty i promocji badań profilaktycznych. Ponadto należy kontynuować wysyłkę zaproszeń imiennych, pod zaproszeniem powinien podpisywać się lekarz np. kierownik WOK, przez który generowana jest wysyłka. Bezsprzecznie nie należy straszyć kobiet, trzeba akcentować pozytywne statystyki, przykłady i emocje, a przede wszystkim edukować kobiety w zakresie bezpieczeństwa i łatwości wykonania badań. Biorąc pod uwagę, iż 41% ankietowanych w badaniu Millward Brown deklaruje, że nie wykonało badania z własnego wyboru, potrzeba edukacji w zakresie możliwości skutecznego leczenia wcześnie wykrytego raka piersi dotyczy zwłaszcza tej grupy. Kobiety te potrzebują również informacji o możliwości łatwego dostępu do opieki medycznej w przypadku wykrycia raka. Należy przekonać kobiety, że na badania profilaktyczne zgłaszamy się wtedy, gdy czujemy się zdrowe, to znaczy zanim choroba ujawni się klinicznie, a zmianę można już wykryć poprzez badanie mammograficzne. O sukces Populacyjnego Programu Profilaktyki Raka Piersi warto walczyć, bowiem dobrze przeprowadzony program przyniesie korzyści nie tylko jednostkom, ale i całej społeczności. Jak wykazał profesor Wronkowski [5], koszt przedłużenia 1 roku życia kobiety, u której wykryto raka piersi w skryningu jest bardzo niski i wynosi poniżej 1000 $ i jest równocześnie 7-krotnie niższy od kosztu przedłużenia 1 roku życia kobiet, u których został on wykryty w wyniku rutynowych badań, czyli
7 264 Agnieszka Dyzman-Sroka, Maciej Trojanowski najczęściej po wystąpieniu objawów choroby nowotworowej. Poza tym leczenie wcześnie wykrytego raka jest również mniej obciążające i kobieta szybciej powraca do pełnej sprawności i normalnego życia [5] Piśmiennictwo Boyle P., Lewin B.: World Cancer Report 2008, World Health Organization, Lyon 2008, 12-16; 24-25; 42-43; ; 418. Perry N., Broeders M., de Wolf C.: European guidelines for quality assurance in breast cancer screening and diagnosis; fourth edition, European Comission, Belgia 2006, Verdecchia A., Francisci S., Brenner H., Gatta G., Micheli A., Mangone L., Kunkler I.: Recent: cancer survival in Europe: a period analysis of EUROCARE-4 data. Lancet Oncol. 2007, 8: Dyzmann-Sroka A., Jędrzejczak A., Kubiak A., Trojanowski M.: Wiedza o nowotworach i profilaktyce. Raport dla województwa wielkopolskiego. Wielkopolskie Centrum Onkologii. Poznań 2008, Wronkowski Z., Zwierko M., Nowacki M.P.: Zasady i wyniki programu modelowego skryningu raka piersi i raka szyjki macicy w Polsce, Nowotwory, Warszawa 2002, 52, Dyzmann-Sroka A., Jędrzejczak A., Trojanowski M., Kubiak A.: Przyczyny niskiej zgłaszalności Polek na badania profilaktyczne. Zeszyty naukowe. 2010, Suplement nr 1, tom 7, Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych. Dz. U Dyzmann-Sroka A., Myśliwska W., Olenderczyk W., Plucińska A., Rymarczyk-Wciorko M., Szczęch B., Trojanowski M., Wosicka T.: Nowotwory złośliwe w Wielkopolsce w 2009 roku. Biuletyn nr 8. Wielkopolskie Centrum Onkologii, Poznań 2010, Adres do korespondencji: Agnieszka Dyzmann-Sroka Wielkopolskie Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie ul. Garbary 15, Poznań, Tel , faks , mail: agnieszka.dyzmann-sroka@wco.pl
629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UŚWIADOMIENIE I ZACHOWANIA ZDROWOTNE KOBIET W ZAKRESIE PROFILAKTYKI RAKA PIERSI I SZYJKI MACICY
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET: http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoNiektóre problemy bioetyczne w zwalczaniu nowotworów złośliwych
Niektóre problemy bioetyczne w zwalczaniu nowotworów złośliwych Prof. dr hab. med. Magdalena Bielska-Lasota Wiedza i innowacyjność w zdrowiu publicznym SGH Warszawa 25 września 2017 Primum non nocere Ustawa
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 4 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi
Program profilaktyki raka piersi 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Rak piersi jest najczęściej występującym
Bardziej szczegółowoNajważniejszym czynnikiem w istotny sposób wpływającym na wyniki leczenia jest wykrycie nowotworu w jak najwcześniejszym stadium rozwoju.
Warunki finansowania programu profilaktyki raka piersi I. Część A. 1. Opis problemu zdrowotnego. Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Stanowi około 23% wszystkich zachorowań
Bardziej szczegółowoAudyt społeczny narodowych programów profilaktyki nowotworowej
Audyt społeczny narodowych programów profilaktyki nowotworowej Warszawa, 25.04.2016 O audycie społecznym Cel: ocena skuteczności realizacji narodowych programów profilaktyki nowotworów piersi i szyjki
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ KOBIETY O PROFILAKTYCE RAKA PIERSI I RAKA SZYJKI MACICY BS/57/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MARZEC 2002
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoZachorowalność i zgony na nowotwory złośliwe w powiecie szczecineckim w latach
Zachorowalność i zgony na nowotwory złośliwe w powiecie szczecineckim w latach 1999-2013 Działania Powiatu z zakresu promocji i ochrony zdrowia Wszelkie działania z zakresu promocji i ochrony zdrowia realizowane
Bardziej szczegółowo25 maja 2013 Piknik. Zdrowa Mama to szczęśliwa rodzina!
Tematyka: Profilaktyka choroby nowotworowej piersi Dlaczego postanowiliśmy poruszyć temat raka piersi u kobiet? Rak piersi jest jednym z najważniejszych problemów zdrowotnych u kobiet w Polsce. Z obecnie
Bardziej szczegółowoWojewódzki Ośrodek Koordynujący Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi dla Wielkopolski i części Ziemi Lubuskiej (Wielkopolskie Centrum
Program Profilaktyki Raka Piersi Wojewódzki Ośrodek Koordynujący Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi dla Wielkopolski i części Ziemi Lubuskiej (Wielkopolskie Centrum Onkologii) 13.06.2006
Bardziej szczegółowoProgramy przesiewowe w onkologii. Badam się więc mam pewność
Programy przesiewowe w onkologii Badam się więc mam pewność Badanie przesiewowe zorganizowane przeprowadzenie testu medycznego lub wywiadu u osób, które nie zgłaszają się po pomoc kwalifikowaną w związku
Bardziej szczegółowoWczesny i zaawansowany rak piersi
Warszawa, 14.12.2017 Wczesny i zaawansowany rak piersi Dr n. med. Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld 1 Breast Cancer (C50): 1971-2011 Age-Standardised One-Year Net Survival, England and Wales Please include
Bardziej szczegółowoAspekty systemowe opieki nad chorymi na raka piersi w Polsce - kluczowe raporty
Aspekty systemowe opieki nad chorymi na raka piersi w Polsce - kluczowe raporty Dr n. med. Jakub Gierczyński, MBA Doradztwo i ekspertyzy, IZWOZ UŁa, HEN Warszawa, 25.10.2018 r. Wprowadzenie Rak piersi
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 30/2012 z dnia 12 marca 2012 o projekcie programu zdrowotnego Edukacyjno profilaktyczny program wczesnego wykrywania
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ WIEDZA O PROFILAKTYCE RAKA PIERSI BS/161/2001 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LISTOPAD 2001
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-58 - 95, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoSłużba Zdrowia nr 24-26 z 23 marca 2000. Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi. Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk
Służba Zdrowia nr 24-26 z 23 marca 2000 Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk Korzystny wpływ skryningu na zmniejszenie umieralności z powodu raka
Bardziej szczegółowoProblemy screeningu raka piersi w Polsce
Problemy screeningu raka piersi w Polsce Barriers for breast cancer screening in Poland Wprowadzenie Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet w Polsce. Zgodnie ze statystykami
Bardziej szczegółowoScreening raka piersi
OCENA SCREENINGU RAKA PIERSI W POLSCE Radosław Tarkowski Katedra Onkologii A.M. we Wrocławiu Polska: 14 482 zachorowania 5 255 zgonów (na podstawie danych Centrum Onkologii w Warszawie) 137,8 78 61.2 Zapadalność
Bardziej szczegółowoWpływ skryningu na przeŝycia pacjentów. Polska na tle wybranych krajów Impact of screening on cancer patient survival. Poland vs. selected countries
Wpływ skryningu na przeŝycia pacjentów. Polska na tle wybranych krajów Impact of screening on cancer patient survival. Poland vs. selected countries Urszula Wojciechowska Krajowy Rejestr Nowotworów Centrum
Bardziej szczegółowoKto powinien zajmować się promocją skriningowego Populacyjnego Programu Wczesnego Wykrywania Raka Piersi?
Dyzmann-Sroka Probl Hig Epidemiol A i wsp. 2009, Kto 90(4): powinien 621-626 zajmować się promocją skriningowego Populacyjnego Programu Wczesnego... 621 Kto powinien zajmować się promocją skriningowego
Bardziej szczegółowoEPIDEMIOLOGIA. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne
EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH EPIDEMIOLOGIA prof. dr hab. med. Jan Kornafel Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM we Wrocławiu Mierniki epidemiologiczne Mierniki epidemiologiczne
Bardziej szczegółowo(Nie)przychodzi Polka do lekarza
()przychodzi Polka do lekarza Wyniki badania Kontakt: Aneta Jaworska Tel. +48 +48 (22) 592 63 00 e-mail: aneta.jaworska@grupaiqs.pl Z badania omnibusowego IQS96, przeprowadzonego przez instytut badawczy
Bardziej szczegółowoTychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition)
Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000 (Polish Edition) Poland) Przedsiebiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne (Katowice Click here if your download doesn"t start automatically Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000
Bardziej szczegółowoProgramy zdrowotne w praktyce. Współpraca z placówkami medycznymi Małgorzata Stelmach - Fundacja MSD dla Zdrowia Kobiet Warszawa, 21 kwietnia 2015
FORUM INNOWACYJNA OCHRONA ZDROWIA Programy zdrowotne w praktyce. Współpraca z placówkami medycznymi Małgorzata Stelmach - Fundacja MSD dla Zdrowia Kobiet Warszawa, 21 kwietnia 2015 Fundacja MSD dla Zdrowia
Bardziej szczegółowoZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI
I. CZĘŚĆ A. Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 57/2009/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 29 października 2009 r. ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI 1. Opis problemu zdrowotnego.
Bardziej szczegółowoZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI
Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 81/2013/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 17 grudnia 2013r. ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI I. CZĘŚĆ A. 1. Opis problemu zdrowotnego.
Bardziej szczegółowoRola prewencji pierwotnej (szczepień) w budowaniu zdrowia Polaków
Rola prewencji pierwotnej (szczepień) w budowaniu zdrowia Polaków Witold Zatoński Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie Seminarium edukacyjne pt.: Innowacje w systemie szczepień
Bardziej szczegółowoStudium Doktoranckie przy Samodzielnej Pracowni Epidemiologii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie 3
PRACA ORYGINALNA Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2015, Tom 21, Nr 3, 235 239 www.monz.pl Epidemiologiczna ocena zachorowalności i umieralności na raka piersi w województwie lubelskim w latach 2000 2011,
Bardziej szczegółowoCZY WARTO ORGANIZOWAĆ W POLSCE AKCJE PROFILAKTYCZNE? IS IT WORTH TO ARRANGE HEALTH PROMOTION INITIATIVES IN POLAND?
Nowiny Lekarskie 2012, 81, 3, 244 250 AGNIESZKA DYZMANN-SROKA 1, MACIEJ TROJANOWSKI 1, DANIEL KAŹMIERCZAK 2 CZY WARTO ORGANIZOWAĆ W POLSCE AKCJE PROFILAKTYCZNE? IS IT WORTH TO ARRANGE HEALTH PROMOTION
Bardziej szczegółowoAll.Can: Stan polskiej onkologii na tle wybranych krajów europejskich
All.Can: Stan polskiej onkologii na tle wybranych krajów europejskich Letnia Akademia Onkologiczna 11 sierpnia 2017 1 Przeżywalność Polska ma znacznie niższe wskaźniki przeżywalności dla większości typów
Bardziej szczegółowoKoszty leczenia nowotworów złośliwych szyjki macicy w Polsce w latach na przykładzie województwa śląskiego
Koszty leczenia nowotworów złośliwych szyjki macicy w Polsce w latach 2011-2012 na przykładzie województwa śląskiego Treatment costs of malignant cervical cancer in Poland in 2011-2012 the case of Silesian
Bardziej szczegółowoNOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA. Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r.
NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r. Najczęstsza postać raka trzustki Gruczolakorak przewodowy trzustki to najczęstsza
Bardziej szczegółowoZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( )
ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ (2015-08-03) PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA ADRESACI - Osoby zadeklarowane do lekarza POZ, w wieku 35, 40, 45,
Bardziej szczegółowoWojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)
Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:
Bardziej szczegółowoZakopane, plan miasta: Skala ok. 1: = City map (Polish Edition)
Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1:15 000 = City map (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1:15 000 = City map (Polish Edition) Zakopane,
Bardziej szczegółowoWarunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy dla konkursu RPSW IZ /17 w ramach RPOWŚ
Załącznik nr X Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy dla konkursu RPSW.08.02.03-IZ.00-26-081/17
Bardziej szczegółowoU Z A S A D N I E N I E
U Z A S A D N I E N I E Nowelizacja art. 7 ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych (Dz. U. Nr 143, poz. 1200), zwana dalej,,ustawą,
Bardziej szczegółowoWarsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją
Warsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją Ocena wiarygodności badania z randomizacją Każda grupa Wspólnie omawia odpowiedź na zadane pytanie Wybiera przedstawiciela, który w imieniu grupy przedstawia
Bardziej szczegółowoSzczegółowy opis przedmiotu zamówienia na wykonanie badania postaw wobec zachowań zdrowotnych w zakresie profilaktyki nowotworowej
Załącznik nr 1 Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia na wykonanie badania postaw wobec zachowań zdrowotnych w zakresie profilaktyki nowotworowej I. Określenie przedmiotu zamówienia Przedmiotem zamówienia
Bardziej szczegółowoKrzysztof Krzemieniecki. Konsultant Wojewódzki w dziedzinie Onkologii Klinicznej. Szpital Uniwersytecki w Krakowie
Nowotwory wyzwanie globalne Krzysztof Krzemieniecki Konsultant Wojewódzki w dziedzinie Onkologii Klinicznej Szpital Uniwersytecki w Krakowie 1 Dlaczego onkologia jest tak ważna? Nowotwory zjawisko masowe
Bardziej szczegółowoNowotwory gruczołu krokowego skala problemu. Dr n med. Urszula Wojciechowska
Nowotwory gruczołu krokowego skala problemu Dr n med. Urszula Wojciechowska Rak gruczołu krokowego na świecie Rak gruczołu krokowego jest drugim najczęściej diagnozowanym rakiem i piątą co do częstości
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY - etap podstawowy - liczba świadczeniodawców, którzy podpisali umowę w latach (ŁOW NFZ)
PROGRAM PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY - etap podstawowy - liczba świadczeniodawców, którzy podpisali umowę w latach 2005-2008 (ŁOW NFZ) 2008 r. _ 37 _ nie podjęło realizacji 2005-65 2006-68 2008-153
Bardziej szczegółowoPASZPORT ZDROWEJ KOBIETY W PROFILAKTYCE CHORÓB NOWOTWOROWYCH
PASZPORT ZDROWEJ KOBIETY W PROFILAKTYCE CHORÓB NOWOTWOROWYCH II Ogólnopolska Konferencja Medycyny Pracy Zadania pielęgniarki służby medycyny pracy Współczesne wyzwania w ochronie zdrowia pracujących Mgr
Bardziej szczegółowoRak płuca wyzwania. Witold Zatoński Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie
Rak płuca wyzwania Witold Zatoński Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie Innowacje w leczeniu RAKA PŁUC ocena dostępności w Polsce Warszawa, 1 marca 14 Nowotwory główna przyczyna
Bardziej szczegółowoProgramy Profilaktyczne w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych. Departament Zdrowia UMWP rok
Programy Profilaktyczne w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych Departament Zdrowia UMWP 14.12.2016 rok Zdrowie w RPO WP 2014 2020 Działanie 5.4. Zdrowie na rynku pracy Regionalny
Bardziej szczegółowoMaPlan Sp. z O.O. Click here if your download doesn"t start automatically
Mierzeja Wislana, mapa turystyczna 1:50 000: Mikoszewo, Jantar, Stegna, Sztutowo, Katy Rybackie, Przebrno, Krynica Morska, Piaski, Frombork =... = Carte touristique (Polish Edition) MaPlan Sp. z O.O Click
Bardziej szczegółowoProfilaktyka Raka Piersi i Raka Szyjki Macicy prezentacja dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
Profilaktyka Raka Piersi i Raka Szyjki Macicy prezentacja dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych 2015-02-03 1 opracowała: Agnieszka Podlaszczak Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
Bardziej szczegółowoWybierz Życie Pierwszy Krok
Wybierz Życie Pierwszy Krok Spotkanie dla Koordynatorów Szkolnych Leszno, 12 października 2015 Rak szyjki macicy w Polsce RSM to drugi co do częstości występowania nowotwór złośliwy narządów rodnych u
Bardziej szczegółowoOCENA SKUTECZNOŚCI POPULACYJNEGO PROGRAMU WCZESNEGO WYKRYWANIA RAKA PIERSI WŚRÓD KOBIET W POLSCE
Pielęgniarstwo Polskie 2013, 1(47), 18 22 OCENA SKUTECZNOŚCI POPULACYJNEGO PROGRAMU WCZESNEGO WYKRYWANIA RAKA PIERSI WŚRÓD KOBIET W POLSCE ASSESSMENT OF THE EFFECTIVENESS OF POPULATION-BASED BREAST CANCER
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 4 do zarządzenia Nr 86/2005 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi
Program profilaktyki raka piersi 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Rak piersi jest najczęściej występującym
Bardziej szczegółowoZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY
Załącznik nr 3 do zarządzenia nr 66/2007/DSOZ ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY 1. Opis problemu zdrowotnego Rak szyjki macicy jest szóstym*, co do częstości, nowotworem u kobiet
Bardziej szczegółowoPopulacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi - co koniecznie musisz o nim wiedzieç?
Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi - co koniecznie musisz o nim wiedzieç? 2 Komu potrzebne jest badanie przesiewowe piersi? Rak piersi to problem wszystkich Polek! Każdego dnia rak ten
Bardziej szczegółowoTabela Nr 1. Rozliczenie środków finansowych z Wojewódzkiego Programu Profilaktyki Gruźlicy Płuc i Nowotworów Układu Oddechowego
Informacja dla Zarządu Województwa Łódzkiego na temat realizacji w 2004 roku Wojewódzkiego Programu Profilaktyki Gruźlicy Płuc i Nowotworów Układu Oddechowego Wojewódzki Program Profilaktyki Gruźlicy Płuc
Bardziej szczegółowoU C H W A Ł A nr XLII/ 291 /2014 RADY GMINY BIERAWA z dnia 27 marca 2014 r.
U C H W A Ł A nr XLII/ 291 /2014 RADY GMINY BIERAWA z dnia 27 marca 2014 r. W sprawie: przyjęcia Programu szczepień profilaktycznych przeciwko wirusowi HPV wywołującego raka szyjki macicy na lata 2014-2016
Bardziej szczegółowoSytuacja w zakresie zachorowań na raka szyjki macicy w woj. dolnośląskim w latach 2005-2011
Sytuacja w zakresie zachorowań na raka szyjki macicy w woj. dolnośląskim w latach 25-211 Ostatnie, opublikowane w roku 212 dane dla Polski [1] wskazują, że w latach 28-29 w woj. dolnośląskim stwierdzano
Bardziej szczegółowoStrategia Walki z Rakiem w Polsce:
Strategia Walki z Rakiem w Polsce: gdzie jesteśmy? Jacek Jassem Letnia Akademia Onkologiczna dla Dziennikarzy 2017 Prognoza zachorowań na nowotwory w Polsce 175,000 5-letnie przeżycia w onkologii: Polska
Bardziej szczegółowoKoncepcja Breast Units (skoordynowane leczenie raka piersi) w Polsce i na świecie. Jacek Jassem Gdański Uniwersytet Medyczny
Koncepcja Breast Units (skoordynowane leczenie raka piersi) w Polsce i na świecie Jacek Jassem Gdański Uniwersytet Medyczny Odsetek 5-letnich przeżyć w raku piersi w krajach Unii Europejskiej 100 90 80
Bardziej szczegółowoNARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH.
Załącznik nr 1a Opis programu Nazwa programu: NARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH. Nazwa zadania: PROGRAM OPIEKI NAD RODZINAMI WYSOKIEGO, DZIEDZICZNIE UWARUNKOWANEGO RYZYKA ZACHOROWANIA NA
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 4 do zarządzenia Nr 38/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi
Program profilaktyki raka piersi 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Rak piersi jest najczęściej występującym
Bardziej szczegółowoARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL
Read Online and Download Ebook ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL DOWNLOAD EBOOK : ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA Click link bellow and free register
Bardziej szczegółowoRAK PIERSI JAKO WYZWANIE ZDROWIA PUBLICZNEGO
mgr Paweł Koczkodaj RAK PIERSI JAKO WYZWANIE ZDROWIA PUBLICZNEGO. EPIDEMIOLOGIA CHOROBY ORAZ PROFILAKTYKA CZYNNIKÓW RYZYKA WŚRÓD KOBIET W WIEKU OKOŁOMENOPAUZALNYM I POMENOPAUZALNYM Wstęp Zarówno na świecie,
Bardziej szczegółowoERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS.
ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS. Strona 1 1. Please give one answer. I am: Students involved in project 69% 18 Student not involved in
Bardziej szczegółowoNajbardziej obiecujące terapie lekami biopodobnymi - Rak piersi
Warszawa, 27.02.2018 MEDYCYNA XXI wieku III EDYCJA Leki biopodobne 2018 Najbardziej obiecujące terapie lekami biopodobnymi - Rak piersi Dr n. med. Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld 1 Breast Cancer (C50.0-C50.9):
Bardziej szczegółowoWpływ skrinigu na trendy zachorowalności i umieralności. Polska na tle wybranych krajów Europy
Kobieta w XXI wieku wyzwania programy screeningowe Wpływ skrinigu na trendy zachorowalności i umieralności. Polska na tle wybranych krajów Europy Joanna Didkowska Wrocław 12-13 października 21 PREWENCJA
Bardziej szczegółowoWPŁYW BADAŃ PRZESIEWOWYCH W ZAKRESIE RAKA PIERSI NA POPRAWĘ EFEKTYWNOŚCI FINANSOWEJ SYSTEMU OPIEKI MEDYCZNEJ W POLSCE
MANAGEMENT SCIENCES NAUKI O ZARZĄDZANIU No. 3(32), Year 2017 ISSN 2080-6000 e-issn 2449-9803 WPŁYW BADAŃ PRZESIEWOWYCH W ZAKRESIE RAKA PIERSI NA POPRAWĘ EFEKTYWNOŚCI FINANSOWEJ SYSTEMU OPIEKI MEDYCZNEJ
Bardziej szczegółowoKRAJOWY REJESTR NOWOTWORÓW ZINTEGROWANY SYSTEM REJESTRACJI NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH W POLSCE
KRAJOWY REJESTR NOWOTWORÓW ZINTEGROWANY SYSTEM REJESTRACJI NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH W POLSCE Urszula Wojciechowska, Joanna Didkowska Krajowy Rejestr Nowotworów Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie
Bardziej szczegółowoPolska Liga Walki z Rakiem. Międzynarodowe inspiracje
Polska Liga Walki z Rakiem Międzynarodowe inspiracje Stowarzyszenie Europejskich Lig Walki z Rakiem (ECL) www.europeancancerleagues.org Bruksela, Belgia info@europeancancerleagues.org ECL WIZJA: Europa
Bardziej szczegółowoPAMIĘTAJ O ZDROWIU! ZBADAJ SIĘ
PAMIĘTAJ O ZDROWIU! ZBADAJ SIĘ Przewodnik po programach profilaktycznych finansowanych przez NFZ Lepiej zapobiegać niż leczyć Program profilaktyki chorób układu krążenia Choroby układu krążenia są główną
Bardziej szczegółowoGmina Bierawa Zdrowa Gmina - program profilaktyki nowotworowej
Gmina Bierawa Zdrowa Gmina - program profilaktyki nowotworowej Gala finałowa II edycji konkursu Zdrowa Gmina w Warszawie Nagroda za zajęcie drugiego miejsca w konkursie Zdrowa Gmina Gmina Bierawa Działania
Bardziej szczegółowoSfinansowano ze środków Gminy Miasta Gdańska INFORMACJA DLA RODZICÓW. Zgoda rodziców na udział w programie Ankieta przesiewowa dla rodziców
Sfinansowano ze środków Gminy Miasta Gdańska INFORMACJA DLA RODZICÓW Zgoda rodziców na udział w programie Ankieta przesiewowa dla rodziców Drodzy Rodzice! Zdrowie jest dobrem, które można chronić, przywracać,
Bardziej szczegółowoOgólnopolski Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Nowotworów Głowy i Szyi
Konferencja Komisji Stomatologicznej Naczelnej Rady Lekarskiej 17.10. 2013. 2013 rokiem walki z nowotworami głowy i szyi Ogólnopolski Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Nowotworów Głowy i Szyi
Bardziej szczegółowodokształcającego prowadzonego przez Centralny Ośrodek Koordynujący lub wojewódzki ośrodek koordynujący w latach 2007 2010 w zakresie
Dziennik Ustaw Nr 52 3302 Poz. 271 2. Program profilaktyki raka szyjki macicy macicy etap podstawowy pobranie materiału z szyjki macicy do przesiewowego badania cytologicznego. macicy etap diagnostyczny
Bardziej szczegółowoSpotkanie z fizjoterapeutką - Badanie piersi
1 / 5 Rozpoczęliśmy kolejny cykl spotkań. Tym razem artykuły dla Państwa przygotowywać będzie Paulina Frajtag, która jest fizjoterapeutą. Pracuje w Stowarzyszeniu Pniewskich Amazonek "Razem Raźniej". Doświadczenia
Bardziej szczegółowoMiedzy legenda a historia: Szlakiem piastowskim z Poznania do Gniezna (Biblioteka Kroniki Wielkopolski) (Polish Edition)
Miedzy legenda a historia: Szlakiem piastowskim z Poznania do Gniezna (Biblioteka Kroniki Wielkopolski) (Polish Edition) Piotr Maluskiewicz Click here if your download doesn"t start automatically Miedzy
Bardziej szczegółowoNARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH.
MINISTERSTWO ZDROWIA DEPARTAMENT POLITYKI ZDROWOTNEJ Nazwa programu: NARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH. Nazwa zadania: PROGRAM PROFILAKTYKI RAKA PIERSI CZĘŚĆ ADMINISTRACYJNO LOGISTYCZNA
Bardziej szczegółowoPatients price acceptance SELECTED FINDINGS
Patients price acceptance SELECTED FINDINGS October 2015 Summary With growing economy and Poles benefiting from this growth, perception of prices changes - this is also true for pharmaceuticals It may
Bardziej szczegółowoPopulacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi. Pierwszy rok działalności w województwie pomorskim
NOWOTWORY Journal of Oncology 009 volume 59 Number 8 86 Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi. Pierwszy rok działalności w województwie pomorskim Iwona Chruścicka, Janusz Jaśkiewicz, Piotr
Bardziej szczegółowoAnkiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl. magda.szewczyk@slo-wroc.pl. Twoje konto Wyloguj. BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to students
Ankiety Nowe funkcje! Pomoc magda.szewczyk@slo-wroc.pl Back Twoje konto Wyloguj magda.szewczyk@slo-wroc.pl BIODIVERSITY OF RIVERS: Survey to students Tworzenie ankiety Udostępnianie Analiza (55) Wyniki
Bardziej szczegółowoKodeks Profilaktyki Raka Szyjki Macicy
Kodeks Profilaktyki Raka Szyjki Macicy Spis treści Wstęp 3 Cele Kodeksu Profilaktyki RSM 4 Zasady skutecznej komunikacji z kobietami 5 Czynniki ryzyka rozwoju raka szyjki macicy 6 Badanie cytologiczne
Bardziej szczegółowoStargard Szczecinski i okolice (Polish Edition)
Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition) Janusz Leszek Jurkiewicz Click here if your download doesn"t start automatically Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition) Janusz Leszek Jurkiewicz
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR IV/21/14 RADY GMINY WIDAWA z dnia 30 grudnia 2014 r.
UCHWAŁA NR IV/21/14 RADY GMINY WIDAWA z dnia 30 grudnia 2014 r. w sprawie uchwalenia Programu Zdrowotnego ZDROWA GMINA na lata 2015-2016 oraz udzielenia dotacji dla Samodzielnego Publicznego Zakładu Podstawowej
Bardziej szczegółowoW Gminnym Ośrodku Zdrowia w Konopiskach prowadzone są aktualnie trzy programy profilaktyczne finansowane przez NFZ:
W Gminnym Ośrodku Zdrowia w Konopiskach prowadzone są aktualnie trzy programy profilaktyczne finansowane przez NFZ: "Profilaktyka raka szyjki macicy"- dla wszystkich Pań w wieku 25-59 lat, które nie miały
Bardziej szczegółowoZadania zdrowia publicznego w strukturze systemu opieki zdrowotnej
Zadania zdrowia publicznego w strukturze systemu opieki zdrowotnej Olga Partyka Zakład Organizacji i Ekonomiki Ochrony Zdrowia oraz Szpitalnictwa Kierownik: prof. Andrzej M. Fal Co to jest zdrowie publiczne?
Bardziej szczegółowoZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY
Załącznik nr 3 do zarządzenia Nr 57/2009/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 29 października 2009 r. I. CZĘŚĆ A. ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY 1. Opis problemu
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia
Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia
Bardziej szczegółowoSztum, dnia 10 lutego 2015r.
Konferencja inaugurująca projekt pn. Uprzedź nowotwór i ciesz się życiem - efektywna profilaktyka chorób nowotworowych oraz promocja zdrowego stylu życia w powiecie sztumskim finansowany w ramach Programu
Bardziej szczegółowoKatowice, plan miasta: Skala 1: = City map = Stadtplan (Polish Edition)
Katowice, plan miasta: Skala 1:20 000 = City map = Stadtplan (Polish Edition) Polskie Przedsiebiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera Click here if your download doesn"t start automatically
Bardziej szczegółowoAngielski bezpłatne ćwiczenia - gramatyka i słownictwo. Ćwiczenie 4
Angielski bezpłatne ćwiczenia - gramatyka i słownictwo. Ćwiczenie 4 Przetłumacz na język angielski.klucz znajdziesz w drugiej części ćwiczenia. 1. to be angry with somebody gniewać się na kogoś Czy gniewasz
Bardziej szczegółowoNASTĘPNY KROK W WALCE Z RAKIEM PŁUCA
NASTĘPNY Z RAKIEM PŁUCA Czy wiedzą Państwo, że: Rak płuca, z szacunkową liczbą 353 000 zgonów każdego roku, to niekwestionowany lider pod względem liczby zgonów spowodowanych przez choroby nowotworowe
Bardziej szczegółowoUratuj swoje zdrowie i życie!
PRZECZYTAJ, PRZEKONAJ SIĘ! Zrób badanie cytologiczne. Uratuj swoje zdrowie i życie! MATERIAŁY INFORMACYJNE NA TEMAT PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY www.wok.wroclaw.pl W wielu krajach dzięki zorganizowanym,
Bardziej szczegółowoDoświadczenia Wojewódzkiego Ośrodka Koordynującego województwa warmińsko-mazurskiego
Wojewódzki Ośrodek Koordynujący w Olsztynie Populacyjny Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy Wybierz Ŝycie Doświadczenia Wojewódzkiego Ośrodka Koordynującego województwa warmińsko-mazurskiego
Bardziej szczegółowoDlaczego Pomoc na Raka w ofercie AXA?
1 Dlaczego Pomoc na Raka w ofercie AXA? Dlaczego Pomoc na Raka w ofercie AXA? 1 2 Z perspektywy klienta i rynku Nowotwory są obecnie uznawane za chorobę cywilizacyjną: z roku na rok wzrasta liczba zachorowań.
Bardziej szczegółowo- o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego "Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych".
SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Prezes Rady Ministrów RM 10-175-07 Druk nr 80 Warszawa, 8 listopada 2007 r. Pan Bronisław Komorowski Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art.
Bardziej szczegółowoSpis treści. Podstawowe dane. Historia Działalność. Prognozy. Plany Podsumowanie. Adres Zarząd Akcjonariat. Poradnie Mammobus
1 Spis treści Podstawowe dane Adres Zarząd Akcjonariat Historia Działalność Poradnie Mammobus Prognozy otoczenie prognozy finansowe Plany Podsumowanie POZNAŃ 2015 2 Podstawowe dane http://www.open.poznan.pl/
Bardziej szczegółowoSTANDARD USŁUG DOTYCZĄCY REALIZACJI PROJEKTÓW W RAMACH PROFILAKTYKI RAKA PIERSI
Załącznik nr 13a do Regulaminu konkursu nr RPMP.08.06.02-IP.02-12-031/18 STANDARD USŁUG DOTYCZĄCY REALIZACJI PROJEKTÓW W RAMACH PROFILAKTYKI RAKA PIERSI 1 Cel Programu Celem Narodowego Programu Zwalczania
Bardziej szczegółowoTrendy umieralności na nowotwory złośliwe. szyjki macicy w wybranych krajach
Program aktywnej powszechnej profilaktyki raka szyjki macicy w Polsce Marek Spaczyński, Witold Kędzia, Marcin Przybylski, Grażyna Malinger Uzasadnienie rozpoczęcia programu powszechnego i aktywnego skryningu
Bardziej szczegółowoSytuacja ginekologii onkologicznej w Polsce. Prof. dr hab. Zbigniew Kojs
Sytuacja ginekologii onkologicznej w Polsce Prof. dr hab. Zbigniew Kojs CONCORD Globalny nadzór nad przeżyciami chorych na raka w latach 1995 2009: analiza indywidualnych danych dla 25 676 887 pacjentów
Bardziej szczegółowoKOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 22.12.2008 COM(2008) 882 wersja ostateczna SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA RADY, PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, EUROPEJSKIEGO, KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU
Bardziej szczegółowoWarunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy
Załącznik nr XI Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy Program jest skierowany
Bardziej szczegółowoAnna Kłak. Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę
Anna Kłak Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę STRESZCZENIE ROZPRAWY DOKTORSKIEJ Wstęp: Świadomość pacjentów
Bardziej szczegółowoWojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)
Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:
Bardziej szczegółowo