Wpływ skryningu na przeŝycia pacjentów. Polska na tle wybranych krajów Impact of screening on cancer patient survival. Poland vs. selected countries

Transkrypt

1 Wpływ skryningu na przeŝycia pacjentów. Polska na tle wybranych krajów Impact of screening on cancer patient survival. Poland vs. selected countries Urszula Wojciechowska Krajowy Rejestr Nowotworów Centrum Onkologii Instytut, Warszawa, Polska National Cancer Registry of Poland Cancer Center and Institute,, Warsaw, Poland Wskaźniki przeŝyć Wskaźniki przeŝyć określają prawdopodobieństwo przeŝycia określonego czasu (np.: 1 rok, 3 lata, 5 lat, 10 lat itp.) Wskaźniki przeŝyć mogą być oszacowane w oparciu o określony zbiór r chorych: ocena jakości leczenia w wybranych ośrodkach medycznych w oparciu u o przypadki leczone w tych ośrodkach ocena długości Ŝycia pacjentów leczonych wybraną metodą ocena długości Ŝycia pacjentów mieszkających na określonym terenie Najbardziej miarodajnym wskaźnikiem oceniającym długość Ŝycia pacjentów onkologicznych są populacyjne wskaźniki Survival rates Survival rates represent probability of life for specify time (1,, 3, 5, 10 years) Survival rates can be estimate for selected aims: survival of patients cured in selected medical centre survival of patient treated with selected methode Survival of patients living in selected area The best indicator assessing life expectancy of cancer patients are population based survival rates. 1

2 Populacyjne wskaźniki Populacyjne wskaźniki przeŝyć szacowane są na podstawie danych gromadzonych przez rejestry nowotworów obejmujące rejestracją konkretną populację Wskaźniki względne liczone są w oparciu o tablice trwania Ŝycia przypisane danej populacji. Są więc dobrym narzędziem do oceniania róŝnic między populacjami Population-based relative survival rates Population-based relative survival rates are estimated basing on data gathered by the cancer registries, which collect data from particular population Relative rates are calculated basing on life tables for given population, therefore they are a good tool for assessing differences between populations. RóŜnice w długości Względne wskaźniki przeŝyć na ogół róŝnią się pomiędzy krajami. Dzieje się tak w wyniku róŝnic w funkcjonowaniu systemów ochrony zdrowia. Krótsze przeŝycia pacjentów są na ogół wynikiem późnej diagnozy, nierównego dostępu do opieki medycznej oraz nowoczesnych standardów leczenia jak równieŝ braku programów profilaktyki zdrowotnej. Difference in relative survival Survival rates vary between countries. It is because differences, which exist in functioning of health care systems. Shorter survival val is consequence of late diagnosis, inequality in access to health care and newest treatment as well as lack of primary prevention programmes. 2

3 Przyczyny poprawy wskaźników przeŝyć Wskaźniki przeŝyć poprawiają się, po wprowadzeniu programów edukacji zdrowotnej powiązanych z populacyjnymi programami profilaktyki zdrowotnej oraz umoŝliwienie osobom chorym szybkiego dostępu do systemu opieki zdrowotnej i skutecznych metod leczenia. Najskuteczniejszymi działaniami profilaktyki zdrowotnej są programy przesiewowe w kierunku wykrywania wybranych nowotworów. Reasons for improvement of survival rates Survival rates improve after implementing health education programmes, which are connected with population primary prevention programmes and through enabling patients fast access to health care c system and effective treatment methods. The most effective interventions of primary prevention are screenings towards chosen cancer sites. Populacyjne programy skriningowe w Polsce (rozpoczęte w połowie 2006 roku) Skrining raka piersi u kobiet w wieku lat Skrining raka szyjki macicy u kobiet w wieku lata Skrining raka jelita grubego u osób w wieku lata Population screening programs in Poland (bigining in 2006) Brest cancer screening for woman at age Cervical cancer screening for woman at age Large bowel cancer screening for persons at age

4 Cel skriningu Wykrycie choroby we wczesnym stadium Skuteczne leczenie Efekt skriningu Unikniecie zgonu z powodu nowotworu ObniŜenie wskaźników umieralności DłuŜsze przeŝycia. Aim of screening Detection in early stage Effective treatment Goals of screening Avoidance of death caused by cancer Decrease of death rates Longer survivals Rejestracja nowotworów w Polsce W Polsce rejestracja nowotworów złośliwych prowadzona jest od 1963 roku. Przez wiele lat jakość i kompletność zbiorów pozostawała na dosyć niskim poziomie utrudniając systematyczne liczenie wskaźników przeŝyć. Pierwsze populacyjne wskaźniki przeŝyć oszacowane zostały w Krajowym Rejestrze Nowotworów w 2008 roku. Analiza oparta została na przypadkach zdiagnozowanych w Polsce w latach , 2002, zgłoszonych do 16 wojewódzkich rejestrów nowotworów. Analizowany zbiór liczył ponad 308 tysięcy przypadków. Cancer registration in Poland National Cancer Registry was established in For many years quality and completeness of data was at quite low level, what made calculating survival rates difficult. First population based survival rates were estimated by National Cancer Registry in The analysis was based on cases diagnosed in Poland in years The analysed set counted 308 thousand cases. 4

5 Porównanie przeŝyć dla Polski ze wskaźnikami EUROCARE-4 Comparison of survival rates in Poland with average survival rates for European countries reported by EUROCARE-4 Standaryzowane wskaźniki 5-letnich * Age-adjusted 5-year relative survival rates* Polska Europa (średnia/average)** Europa (średnia/average)** Ogółem (C00-C96) All cancers Jelito grube (C18-C21) Large bowel Szyjka macicy (C53) Cervix uteri Pierś (C50) Breast * Standaryzacja przy uŝyciu standardu ICSS / International Cancer Survival Standard Corazziari I. at al. Standard cancer patient population for age standardising survival ratios. Eur J Cancer ** EUROCARE Standaryzowane wskaźniki 5-letnich 5 u kobiet chorych na raka piersi* Age-standardized 5-years 5 relative survival rates for women with breast cancer* Sweden France Italy Norway Netherlands Austria Europe (average) Denmark Slovenia Poland** Czech Republic * Eurocare-4, patient diagnosed Sant M. EUROCARE-4. Survival of cancer patients diagnosed in Results and commentary. Eur J Cancer ** Natonal Cancer Registry of Poland, patient diagnosed

6 Umieralność i zachorowalność na raka piersi Breast cancer incidence and mortality wskaźniki standaryzowane standardized rates incidence UK - incidence Czech Rep. - incidence Poland incidence UK - mortality Czech Rep. - mortality - mortality Poland mortality Wskaźniki 5-letnich 5 u kobiet chorych na raka piersi 5-years relative survival rates for women with breast cancer * Poland * Source: Poland: National cancer Registry, : Cancer in , UK: Cancer Research UK 6

7 Standaryzowane wskaźniki 5-letnich 5 u kobiet chorych na raka szyjki macicy* Age-standardized 5-years relative survival rates for women with cervical cancer* France Norway Netherlands Sweden Italy Denmark Austria Czech Republic Slovenia Europe (average) Poland** * Eurocare-4, parient diagnosed Sant M. EUROCARE-4. Survival of cancer patients diagnosed in Results and commentary. Eur J Cancer ** Natonal Cancer Registry of Poland, patient diagnosed Umieralność na raka szyjki macicy Cervical cancer mortality wsp. standaryzowane (ASW) standardized rates Screening Screening Screening Bez wprowadzenia screeningu Without screening program 2 1 Po 35 latach skryningu? After 35 years of screening? Poland - mortality UK - mortality - mortality 7

8 Standaryzowane wskaźniki 5-letnich 5 u kobiet chorych na raka szyjki macicy Age-standardized 5-years 5 relative survival rates for women with cervical cancer * Poland * Source: Poland: National cancer Registry, : Cancer in , UK: Cancer Research UK Standaryzowane wskaźniki 5-letnich 5 u osób chorych na raka jelita grubego* Age-standardized 5-years relative survival rates for patients with large bowel cancer* Sweden Norway Austria France Netherlands Italy Europe (average) Denmark Slovenia Czech Republic Poland* * Eurocare-4, parient diagnosed Sant M. EUROCARE-4. Survival of cancer patients diagnosed in Results and commentary. Eur J Cancer ** Natonal Cancer Registry of Poland, patient diagnosed

9 Umieralność na nowotwory jelita grubego Colorectal cancer mortality wskaźniki standaryzowane standardized rates wskaźniki standaryzowane standardized rates UK - mortality - mortality UK - mortality - mortality Poland mortality Norway - mortality Poland mortality Norway - mortality Wnioski Wskaźniki 5-letnich 5 przeŝyć u chorych na nowotwory są znacząco niŝsze niŝ w populacjach innych krajów Europy Poprawa długości przeŝyć nie jest moŝliwa bez kontynuowania populacyjnych programów przesiewowych Skuteczność programów skriningowych w Polsce zaleŝy w duŝym stopniu od dobrej ich organizacji Efekty skriningów będą widoczne po wielu latach ciągłego ich działania Conclusions 5-year survival rates in cancer patients are appreciably lower in Poland than in other European populations Improvement of survival rates is not possible without continuing population based screenings Effectiveness of screening programs in Poland depends very strongly on their good organization Effects of screenings will be visible after many years of their continuous functioning 9