Kodeks postępowania w dziedzinie umów o poprawę efektywności energetycznej. Wersja z dnia 11 lipca 2014 r.

Transkrypt

1 dziedzinie umów o poprawę Wersja z dnia 11 lipca 2014 r.

2 Projekt Transparense Niniejszy dokument został przygotowany w ramach projektu Transparense zwiększenie przejrzystości rynku usług energetycznych, współfinansowanego przez program UE Inteligentna energia - Europa Uwaga dotycząca tłumaczenia Dokument ten jest wiernym tłumaczeniem Europejskiego Kodeksu Postępowania dla kontraktów EPC. Dokument w wersji oryginalnej angielskiej znajduje się na stronie i jest wiarygodnym źródłem odniesienia. Data 11 lipiec 2014 Miejsce Ljubljana, Słowenia Autorzy Damir Staničić Jana Szomolányiová Instytut Jozefa Stefana, Michaela Valentová Centrum Efektywności Energetycznej Vladimír Sochor damir.stanicic@ijs.si Potwierdzenie Jaroslav Maroušek SEVEn, The Energy Efficiency Center Czech Republic code@svn.cz Europejskie Stowarzyszenie Przedsiębiorstw Usług Energetycznych (eu.esco) oraz Europejska Federacja Usługodawców w zakresie popierają Europejski Kodeks Postępowania w dziedzinie umów EPC przy jego stosowaniu podczas realizacji projektów EPC. Podziękowania Dziękujemy członkom zespołu projektu Transparense jak również członkom Komitetu Sterującego a w szczególności Europejskim ESCO stowarzyszeniom eu.esco i EFIEES oraz koordynatorowi projektu z ramienia EASME, Timothée Noël za cenne uwagi wniesione do tekstu niniejszego kodeksu. Wyłączenie odpowiedzialności Wyłączną odpowiedzialność za treść niniejszego raportu ponoszą jego autorzy. Treść ta nie musi odzwierciedlać opinii Unii Europejskiej. Ani EACI, ani Komisja Europejska nie ponoszą odpowiedzialności za jakiekolwiek wykorzystanie informacji zawartych w niniejszym raporcie.

3 dziedzinie umów o poprawę efektywności energetycznej 1 WSTĘP Europejski Kodeks postępowania w efektywności energetycznej ( ang. Energy Performance Contracting Code of Conduct) (zwany dalej Kodeksem EPC ) jest zbiorem wartości i zasad, uważanych za kluczowe dla pomyślnego, profesjonalnego i przejrzystego wdrażania w krajach europejskich projektów EPC (-ang. Energy Performance Contracting). Kodeks EPC określa zasady zachowań w głównej mierze przedstawicieli firm oferujących klientom usługi energetyczne w oparciu o EPC. Kodeks postępowania EPC jest ponadto znakiem jakości dla Klientów wskazuje im, czego mogą oczekiwać i wymagać od dostawców usług energetycznych, a jednocześnie jakich zasad powinni sami przestrzegać, aby ich projekt EPC został zrealizowany zgodnie z oczekiwaniami wszystkich zaangażowanych stron i dzięki temu osiągnął maksymalną skuteczność środków poprawy efektywności energetycznej pod względem uzyskanych oszczędności energii i korzyści. Kodeks EPC jest zobowiązaniem o charakterze dobrowolnym, tak więc jego przestrzeganie nie jest formalnie wymagane prawem. Naruszenie zasad Kodeksu EPC może jednak podważyć dobre imię firm typu ESCO lub klientów oraz skutkować podjęciem działań prawnych lub dyscyplinarnych. Zgodnie z Dyrektywą o Efektywności Energetycznej 2012/27/EU (EED), kontrakt o poprawę określa umowne ustalenia pomiędzy beneficjentem a dostawcą usługi o poprawę, które będą weryfikowane i monitorowane przez cały okres obowiązywania umowy przy czym wszelkie działania inwestycyjne ( prace wykonawcze, dostawy czy usługi) są finansowane w określonym stosunku do osiąganego poziomu oszczędności energetycznych względnie w innym uzgodnionym wymiarze osiąganej efektywności takiej jak np. oszczędności ekonomiczne. Projekty EPC mogą dotyczyć również dodatkowych usług związanych np. z dostawami energii. W niniejszym tekście, dostawca usługi energetycznej 1 na podstawie umowy EPC oznacza, dostawcę usług energetycznych 2 w formule EPC. Klient natomiast jest osobą prawną lub fizyczną, której dostawca usług EPC realizuje tą usługę w formule EPC 1 Dyrektywa EED definiuje dostawcę usługi energetycznej jako osobę fizyczną lub prawną, która realizuje usługi energetyczne lub inne działania poprawy na rzecz odbiorcy końcowego energii. Nazwa Przedsiębiorstwo usług energetycznych (ESCO) jest synonimem nazwy dostawca usług energetycznych 1

4 2 WARTOŚCI Kodeks postępowania EPC odzwierciedla wartości rozpowszechnione wśród europejskich dostawców usług energetycznych typu EPC, których przestrzeganie czyni umowę o poprawę szczególnie godną uwagi. Te wartości przedstawiają skuteczne, profesjonalne i przejrzyste podejście do zarządzania projektami EPC i są to: Skuteczność oszczędności energii efektywność ekonomiczna trwały charakter Profesjonalizm wiedza wysoka jakość pracy troska o zdrowie i bezpieczeństwo troska o dobre imię firmy w branży i podczas każdego projektu rzetelność odpowiedzialność szacunek dla innych zaangażowanie obiektywność Przejrzystość uczciwość otwartość długoterminowy efekt działań przejrzystość na każdym etapie działania jasne i uczciwe informowanie 2 Dyrektywa EED definiuje usługę energetyczną jako "fizyczne korzyści, lub pożytki pochodzące z zasatosowania energooszczędnych technologii w obiektach energetycznych lub działania, które mogą obejmować czynności operacyjne, konserwację i nadzór, niezbędne przy wykonywaniu usługi energetycznej wykonywanej na podstawie umowy, gdzie w normalnych okolicznościach ma doprowadzić do weryfikowalnych i wymiernych lub możliwych do oszacowania rezultatów poprawy lub oszczędności energii pierwotnej ". 2

5 3 ZASADY Kodeks EPC obejmuje zestaw dziewięciu przewodnich zasad postępowania przy wdrażaniu projektów typu EPC dla utrzymania wysokiej jakości i przejrzystości europejskich rynków EPC. W zasadach tych określenie oszczędności odnoszą się zarówno do oszczędności energetycznych jak i kosztów Usługodawca EPC zapewnia uzyskanie efektywnych ekonomicznie oszczędności Dostawca usługi energetycznej wg EPC zapewnia w drodze ekonomicznie efektywnej konfiguracji efektyne energetycznie usprawnienie. Ta konfiguracja maksymalizuje wartość bieżącą netto projektu EPC klienta definiując ją jako sumę wszystkich zdyskontowanych kosztów i zysków (w szczególności zmniejszenie kosztów operacyjnych) związanych z wdrożeniem projektu. 2. Dostawca usługi energetycznej EPC przyjmuje na siebie ryzyko uzyskania wyniku Dostawca usługi energetycznej EPC przyjmuje na siebie uzgodnione umownie ryzyka realizacji projektu w trakcie całego okresu trwania danej umowy EPC. Są to ryzyka braku osiągnięcia uzgodnionych umownie oszczędności w sposób jaki jest opisany w danej umowie, jak również ryzyka realizacji projektu, ryzyka zagrożeń związanych z funkcjonowaniem zastosowanych instalacji. 3. Oszczędności są gwarantowane przez dostawcę usług energetycznych i sprawdzane prze niezależnego weryfikatora Dostawca gwarantuje, że poziom oszczędności ustalony w umowie EPC będzie osiągnięty. Jeśli w trakcie realizacji projektu EPC określone w umowie oszczędności energetyczne nie są osiągane Dostawca usług energetycznych, zgodnie z zawartą umową zobowiązany jest do pokrycia powstałych różnic w oszczędnościach w okresie trwania umowy ze środków własnych. Natomiast powstały w wyniku niedoszacowania nadmiar oszczędności powinien być dzielony pomiędzy zleceniodawcę i dostawcę usługi w sposób sprawiedliwy, zgodnie z metodologią określoną w umowie. 3 Oszczędności finansowe zawierają zmniejszenie kosztów eksploatacyjnych dostaw energii oraz zmniejszenie innych kosztów operacyjnych takich jak koszty utrzymania i zatrudnienia. 3

6 Zgodność określonych w umowie oszczędności oraz oszczędności uzyskanych w wyniku wdrożenia rozwiązań energoszczędnych jest weryfikowana przez niezależną instytucję Pomiarowo - weryfikacyjną (M & V) w sposób jednoznaczny i przejrzysty przy zastosowaniu odpowiedniej metodologii (jak na przykład : IPMVP), zgodnie z zapisami kontraktu. Określone w umowie oszczędności są ustalane w oparciu o rzeczywiste i realne dane dostarczone przez Klienta/Zleceniodawcę. Uzyskane oszczędności powstałe w wyniku zastosowania rozwiązań energooszczędnych są obliczane jako różnica pomiędzy zużyciem energii i / lub związanych z nimi kosztów, przed i po wdrożeniu danych środków poprawy. 4. Wsparcie ze strony dostawcy usługi energetycznej EPC przy długofalowym zarządzaniu energią Dostawca usługi energetycznej EPC aktywnie wspiera Klienta/ Zleceniodawcę przy wdrażaniu systemu zarządzania energią w okresie obowiązywania umowy jak i ewentualnie po zakończeniu umowy w drodze odrębnego porozumienia. To pomaga uzyskać dodatkowe korzyści z projektu, nawet po wygaśnięciu umowy. 5. Relacje między dostawcą usług energetycznych EPC a Klientem są długookresowe, uczciwe i przejrzyste Dostawca usług energetycznych EPC ściśle współpracuje z Klientem jako partnerem o wspólnym celu uzyskania określonego w umowie poziom oszczędności. Dostawca usługi EPC dąży do utrzymania tych długoterminowych relacji, w sposób uczciwy i przejrzysty. Zarówno dostawca usługi energetycznej EPC jak i Klient zapewnią w sposób jednoznaczny dostęp do posiadanych informacji istotnych dla realizacji projektu przez co wypełnią swoje zobowiązania wynikające z warunków umowy. Na przykład dostawca usługi EPC zobowiązuje się do informowania klienta o wynikach wykonanych pomiarów i weryfikacji uzyskiwanych oszczędności, natomiast Klient zobowiązuje się do informowania dostawcy usługi EPC o wszelkich zmianach w technologicznych i eksploatacyjnych urządzeń wpływających na zapotrzebowanie na energię w okresie obowiązywania umowy. 6. Wszelkie kroki podejmowane przy realizacji projektu EPC powinny być zgodne z prawem i uczciwe. 4

7 W kraju w którym realizowany jest dany projekt EPC, dostawca usługi energetycznej EPC oraz klient postępują zgodnie z wszelkimi przepisami i obowiązującym w danym kraju prawem. Zarówno dostawca usługi EPC jak i Klient powinni unikać sytuacji konfliktowych i prowadzić politykę zerowej tolerancji dla działań korupcyjnych i we własnym interesie. 7. Dostawca usługi EPC wspiera Klienta w finansowaniu projektu EPC Dostawca usługi energetycznej EPC wykazuje wsparcie klienta w znalezieniu najbardziej korzystnego sposobu finansowania projektu przy uwzględnienu obopulnych korzyści dla stron kontraktu. Środki niezbędne do sfinansowania projektu EPC mogą pochodzić ze środków własnych Klienta lub być zapewnione przez dostawcę usługi EPC lub też pochodzić od osób trzecich. Zapewnienie finansowania przez dostawcę usługi EPC jest rozwiązaniem opcjonalnym, niekoniecznie określonym w warunkach projektu EPC. 8. Dostawca usługi EPC zapewnia wykwalifikowany personel do realizacji projektu EPC Dostawca usługi energetycznej EPC zapewnia wykwalifikowany personel o odpowiednim poziomie wiedzy i umiejętności w celu wykonania projektu EPC zgodnie z obowiązującymi normami technicznymi, prawem handlowym i finansowym. To gwarantuje, że specjaliści dostawcy usługi posiadają odpowiednie kwalifikacje i zdolności związane z przygotowaniem i realizacją Projekt EPC. Mniejsze doświadczenie ze strony klienta może być zrównoważone poprzez wyspecjalizowaną firmę doradczą (taką jak koordynator projektów EPC), dla prawidłowej realizacji i spełnienia warunków projektu EPC. 9. Dostawca usługi energetycznej EPC powinien koncentrować się na wysokiej jakości swojej pracy jak również zapewnić nadzór na wszystkich etapach realizacji projektu Dostawca usługi energetycznej EPC powinien wykorzystywać przy realizacji projektu EPC wzorcowe procedury, świadczące o wysokiej jakości jego pracy, niezawodności stosowanych urządzeń oraz produktów we współpracy z niezawodnymi poddostawcami. Zgodnie z etycznymi zasadami postępowania w biznesie, dostawca usługi energetycznej wypełnia zobowiązania wobec podwykonawców oraz zachowuje się odpowiedzialnie w stosunku do Klienta i jego przedstawicieli. 5

8 Definicje i glosariusz Termin Klient Dyrektywa efektywności energetycznej (EED) Przedsięwzięcie efektywności energetycznej* Efektywność energetyczna* System zarządzania energią* umowa o poprawę efektywności energetycznej*(epc) oszczędność energii* Definicja oznacza osobę fizyczną lub prawną na rzecz której dostawca usługi energetycznej świadczy usługę w oparciu o kontrakt z gwarancją uzyskania oszczędności (EPC). oznacza Dyrektywę 2012/27/EU Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej z dnia 25 października 2012 dot. efektywności energetycznej działanie polegające na wprowadzeniu zmian lub usprawnień w obiekcie, urządzeniu technicznym lub instalacji, w wyniku których uzyskuje się oszczędność energii; stosunek uzyskanej wielkości efektu użytkowe-go danego obiektu, urządzenia technicznego lub instalacji, w typowych warunkach ich użytkowania lub eksploatacji, do ilości zużycia energii przez ten obiekt, urządzenie techniczne lub instalację, niezbędnej do uzyskania tego efektu; oznacza zbiór wzajemnie powiązanych lub wzajemnie oddziałujących elementów planu, który wyznacza cel w zakresie oraz strategię osiągnięcia tego celu oznacza umowę pomiędzy beneficjentem a dostawcą realizującym środek poprawy, weryfikowaną i monitorowaną w trakcie całego okresu jej obowiązywania, zgodnie z którą inwestycje (roboty, dostawa lub usługa) w ten środek są spłacane w relacji do uzgodnionego w umowie poziomu poprawy lub innego uzgodnionego kryterium charakterystyki energetycznej, na przykład oszczędności finansowych oznacza ilość zaoszczędzonej energii ustaloną w drodze pomiaru lub oszacowania zużycia przed wdrożeniem środka mającego na celu poprawę i po jego wdrożeniu, z jednoczesnym zapewnieniem normalizacji warunków zewnętrznych wpływających na zużycie energii 6

9 usługa energetyczna* dostawca usług energetycznych* energia finalna* usługa poprawy efektywności energetycznej* (EPC) Oszczędności energii* Międzynarodowa Instytucja Pomiaru i weryfikacji (IPMVP) oznacza fizyczną korzyść, udogodnienie lub pożytek pochodzące z połączenia zużycia energii z wykorzystywaniem technologii energooszczędnych lub działania, które mogą obejmować czynności, utrzymanie i kontrolę niezbędne do świadczenia danej usługi, która jest świadczona na podstawie umowy i która w normalnych okolicznościach prowadzi do sprawdzalnej i wymiernej lub możliwej do oszacowania poprawy efektywności energetycznej lub do oszczędności energii pierwotnej oznacza osobę fizyczną lub prawną, która świadczy usługi energetyczne lub realizuje inne środki mające na celu poprawę w obiekcie lub w lokalach odbiorcy końcowego energię lub paliwa w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, z wyłączeniem paliw lotniczych i paliw w zbiornikach morskich, zużyte przez odbiorcę końcowego oznacza uzgodnione zadanie lub zestaw zadań mających na celu doprowadzenie do poprawy i innych uzgodnionych wyników ilość energii stanowiącą różnicę między energią po-tencjalnie zużytą przez obiekt, urządzenie techniczne lub instalację w da-nym okresie przed zrealizowaniem jednego lub kilku przedsięwzięć służą-cych poprawie a energią zużytą przez ten obiekt, urządzenie techniczne lub instalację w takim samym okresie, po zre-alizowaniu tych przedsięwzięć i uwzględnieniu znormalizowanych warun-ków wpływających na zużycie energii; Ogólno dostępne zasady wykonywania pomiarów energetycznych i oszczędności wody i weryfikacji wyników umieszczone na stronie Uwaga: *Definicje określone wg nomenklatury Dyrektywy i ustawy o efektywności energetycznej. 7