- X-XIV Szybki rozwój technik żeglarskich spowodowany między innymi wielkimi wyprawami krzyżowymi oraz konkurencją Genui i Wenecji..

Transkrypt

1 - X-XIV Szybki rozwój technik żeglarskich spowodowany między innymi wielkimi wyprawami krzyżowymi oraz konkurencją Genui i Wenecji Flavio Gioja opisuje konstrukcję i działanie kompasu magnetycznego wynalezionego w III wieku przez Chińczyków skąd wynalazek przywieźli Arabowie. - XI-XII w Pierwsza wzmianka o sterze zawiasowym opisana przez arabskiego pisarza Al-Hariri`ego. W manuskrypcie pojawiają się miniatury statków ze sterem zawiasowym. Powstanie nowych typów okrętów - kogi,nefy, holki, nawy. Pojawia się bukszpryt.poszycie zakładkowe wypiera dotyczasowe stykowe z wpustami Na pieczęci Elbląga pojawiła się koga z pierwszym w Europie sterem zawiasowym - XIII w. W Barcelonie wydano pierwszy zbiór przepisów prawa morskiego Consolato del Mare (opartego na prawie rodyjskim), który zastąpił prawodawstwo poszczególnych państw miast. Opracowanie mapy portolanowej - kompasowej. Udoskonalenie arabskiego astrolabium do pomiarów w nawigacji. Opracowano nową konstrukcję małego okrętu - karaweli karabos (pochodzącego od północnoeuropejskiego -korab-). Poszycie zakładkowe zostaje wypierane przez nowy typ poszycia karawelowego Genueńczycy odkrywają jedną z Wysp Kanaryjskich, którą nazwali Lancelote - ok Genueńczycy odkrywają Wyspy Azorskie Francuz Betencourt odkrywa Wyspy Kanaryjskie Portugalczycy ponownie odkrywają Wyspy Kanaryjskie Portugalski książę Henryk Żeglarz inicjuje epokę odkryć organizując morskie wyprawy w poszukiwaniu nowych terytoriów Odkrycie Madery i Porto Santo Ponowne odkrycie Azorów książę Henryk Żeglarz w swym zamku Sagres zakłada szkołę nawigatorów Portugalczycy docierają do półwyspu Bojador Odkrycie przylądka Bianco Nuno Tristao odkrywa osadę Maurów na wyspach Arguin, biorąc ich za Murzynów chwyta kilku a po powrocie sprzedając rozpoczyna pierwszy europejski handel niewolnikami. Na Arguin założono obóz do handlu niewolnikami. 1 / 5

2 (46) Dinis Diaz odkrywa Zielony Przylądek, Senegalu i Gambii Nuno Tristao dopłynął do Gwinei Aloise Ca da Mosto ( lub Cadamosto) wenecjanin odkrywa Wyspy Zielonego Przylądka Umiera książę Henryk Żeglarz Lopo Gonsalves i Fernando Po dotarli do Zatoki Gwinejskiej, Nigru, Kamerunu, odkrywają wyspy Książęcą i Św. Tomasza Diego Cao odkrywa ujście Kongo i Angolę Diego Cao dociera do Namibii Drogą Diega Cao wyrusza Bartolomeo Diaz i dociera do zatoki Św. Heleny a gnany silnym sztormem omija południowy kraniec Afryki i wypływa na Ocean Indyjski. Zawracając odkrywa Przylądek Burz zwany później Przylądkiem Dobrej Nadziei Równolegle do Diaza drogą lądową wyrusza Covillaho docierając do Abisynii a żeglując po akwenach arabskich dociera do Madagaskaru potwierdzając relację Diaza o morskiej drodze do Indii wokół Afryki Z Palos pod komendą Kolumba wypływają "Santa Maria", "Pinta" i "Ninia" w poszukiwaniu zachodniej drogi do Indii Kolumb odkrywa Watling Island, zwaną przez tubylców Guanachani a przez Kolumba nazwaną San Salvador. - X-XII 1492 Odkrycie Kuby i Hispanioli. Ze szczątków rozbitej "Santa Marii" powstaje pierwsza europejska osada Fuerte de la Navidad Kolumb powraca z I wyprawy dobijając do Palos Papież Aleksander IV podpisuje Bullę "Inter caetera" pod naciskiem hiszpańskiej pary królewskiej Ferdynanda i Izabeli tym samym anulując bullę "Aeterni Regis" oddającą Portugalii nowo odkryte ziemie na południe od Wysp Kanaryjskich Układ w Tordesillas o ponownym podziale świata między Hiszpanię i Portugalię Kolumb wyrusza w II wyprawę Ekspedycja Kolumba odkrywa Dominikę i Małe Antyle; Monserrat, Antiguę, Nevis, San Cristobal, San Eustasio, Santa Cruz i Wyspy Dziewicze.Kilka dni później odkryto 2 / 5

3 obecne Puerto Rico V odkrycie Guantanamo, 4 dni później Jamajki, 12.VI Kolumb popełnia fałszerstwo zmuszając załogę do zaprzeczania, iż opłynięta Kuba jest wyspą Izabela i Ferdynand wydają edykt zezwalający każdemu Hiszpanowi na dokonywanie odkryć na obszarze Nowego Świata.Tym samym łamią podpisane z Kolumbem warunki w "Kapitulacji" Powrót Kolumba z II wyprawy Giovanni Caboto wenecjanin osiadły w Anglii zwany tam Johnem Cabotem wyrusza na statku "Matthew" 24 VI dociera do Labradoru lądując na stałym lądzie ameryki przed Kolumbem! Vasco da Gama wyrusza do Indii drogą wokół Afryki aby zabezpieczyć interesy Portugalii w Indiach Wschodnich. Z portu Rastello wypływają 4 statki -"Sao Rafael", "Sao Gabriel", "Berrio" oraz statek transportowy - IV Z Bristolu wyrusza druga wyprawa Cabota docierając do Nowej Funlandii Vasco da Gama dociera do Zambezi a 20.V dopływa do portu Kalikut. W lipcu 1499 zdziesiątkowana wyprawa powraca do Portugalii Kolumb wyrusza w trzeci rejs Odkrycie Trynidadu Kolumb dostrzega z zatoki Erin brzeg kontynentu Ameryki Południowej! Kolumb ląduje na kontynencie Ameryki na półwyspie Paria i odkrywa ujście Orinoko. Wysnuwa fałszywy wniosek ze swego odkrycia! - dotarł do nie znanej części starego (innego) świata - Azji. W drodze na Hispaniolę odkrywa Margaritę Alonzo da Hojeda i Peralonso Nino wypływają na zachód po blisko miesiącu docierając do Gujany Holenderskiej, odkrywają Arubę i Curacao, zatokę Maracaibo a Hojeda nadaje krainie nazwę Wenezuela Vincente Pinzon wyrusza z Wysp Zielonego Przylądka i dociera do ujścia Amazonki i Parany. W drodze powrotnej odkrywa Tobago Gaspar Cortereal wypływa na północny Alantyk docierając do Labradoru. Aresztowany Kolumb wraca do Hiszpanii Z Lizbony wypływa eskadra Pedro Cabrala z zamiarem odebrania arabom kontroli nad handlem na Oceanie Indyjskim. 3 / 5

4 W wyniku sztormu eskadra Pedro Cabrala została zagnana do brzegów Brazylii, nie wiedząc o doniosłości odkrycia Cabral nazywa kraj Vera Cruz Ponowna wyprawa Gaspara Cortereala ponownie dociera do Ameryki lecz tym razem bardziej na południe. Odkrytą ziemię nazywa "Terra Verde". Ginie w drodze powrotnej Rodrigo de Bastias bada północny kraniec Ameryki Południowej aż do Przesmyku Panamskiego Amerigo Vespucci wypływa aby zbadać ląd odkryty przez Cabrala Vespucci dociera do przylądka Św. Rocha i płynąc dalej odkrywa rzekę, którą nazywa Rio de Janeiro. Odkrywane tereny nazywa Nowym Światem nie mającym nic wspólnego z Indiami i Azją Miguel Cortereal wypływa na poszukiwania brata Gaspara i odkrytej przez niego ziemi.ginie bez śladu jak jego brat Vespucci dociera do obecnego Urugwaju, kontynuując podróż w kwietniu dociera do Georgii Południowej. We wrześniu wyprawa powraca do Portugalii Wypływa czwarta wyprawa Kolumba Kolumb dociera do Hondurasu kolejno odkrywając Nikaraguę, Kostarykę i Panamę Kolumb wraca do Hiszpanii Kolumb umiera w Valladolid prawdopodobnie Gonzalo Coehl opływa Ziemię Ognistą odnajdując przejście z Oceanu Atlantyckiego na Pacyfik - brak potwierdzenia faktu Niemiecki kartograf Martin Waldseemuller w swym dziele "Wstęp do kosmografii" oraz na wykreślonej mapie używa po raz pierwszy określenia Ameryka jako nazwy dla kontynentu Ameryki Południowej. W 1541 flamandzki kartograf Gerard Kremer czyli Merkator nazwą Ameryka oznacza oba kontynenty amerykańskie Ponce de Leon odkrywa Florydę - przyszłą pierwszą hiszpańską kolonię w Ameryce Północnej a w drodze powrotnej Golfsztrom - ciepły Prąd Zatokowy Juan Diaz de Solis i Pinzon odkrywają ujście La Platy poszukując drogi do Indii wokół południowego krańca kontynentu jednak wyprawa zawraca.spod La Platy. - do 1511 Portugalczycy przejmują kontrolę nad handlem na Oceanie Indyjskim docierając 4 / 5

5 do Jawy Vasco Nunez Balboa drogą lądową dociera na wysokości Panamy do brzegów Pacyfiku nadając mu nazwę Mar del Sur. Potwierdza tym sposobem, iż odkryte ziemie nie stanowią wschodniej części Azji Juan Diaz de Solis bada ujście La Platy sądząc, iż jest to droga do Mar del Sur Wyprawa Sebastiana Cabota, syna Johna Cabota, dociera do Zatoki Hudsona "Trinidad", "San Antonio","Concepcion","Victoria" i "Santiago" pod dowództwem Magellana wypływa z Sewilli w rejs do Indii wokół południowego krańca Ameryki Magellan dociera do cieśniny zwanej obecnie jego imieniem Magellan wpływa na wody Pacyfiku Ekspedyca Magellana dociera do wyspy Św. Pawła Magellan odkrywa Islas Ladrones - Wyspy Złodziejskie obecnie Mariany a w kilka dni później Filipiny W czasie potyczki z tubylcami na wyspie Mactan, Magellan ginie Niedobitki wyprawy Magellana docierają do Tidore na Molukach Jedyna ocalała "Victoria" mija Przylądek Dobrej Nadziei i po 3 miesiącach powraca do sewilskiego portu San Lucar kończąc pierwszy rejs dookoła świata Król Francji Franciszek I wysyła wyprawę pod dowództwem byłego pirata Giovanniego Verrazano który na statku "Dauphine" dociera do Ameryki na wysokości Północnej Karoliny, płynąc na północ dociera do Nowej Funlandii W Saragossie podpisano układ dzielący Pacyfik między Hiszpanię i Portugalię - granica przebiegała przez 17 stopnień na wschód od Molukków Jakub Cartier dociera do Zatoki Św. Wawrzynca, w 1535 dociera do Wielkich Jezior gdzie zakłada pierwszą francuską osadę nie daleko od obecnego Quebecu 5 / 5