Wielkie odkrycia geograficzne przyniosły korzyści także w innych dziedzinach życia, na przykład w handlu i żegludze.

Transkrypt

1 Wielkie odkrycia geograficzne przyniosły korzyści także w innych dziedzinach życia, na przykład w handlu i żegludze. udoskonalenie i upowszechnienie map poszerzenie wiedzy geograficznej poznanie nowych kultur zdobycie cennych przypraw Znaczenie odkryć geograficznych rozpowszechnienie roślin uprawnych, np. ziemniaków rozwój handlu zamorskiego rozwój żeglugi morskiej Powtórzenie podsumowanie Wielkie odkrycia geograficzne nastąpiły na przełomie XV i XVI wieku. dkrywcami byli przede wszystkim żeglarze portugalscy i hiszpańscy. Do największych odkrywców należą Bartolomeu Dias, Vasco da Gama, Amerigo Vespucci, Krzysztof Kolumb i Ferdynand Magellan. Wielkie odkrycia przyczyniły się do poszerzenia wiedzy geograficznej Europejczyków. zadania domowe 1. Wymień największych odkrywców z przełomu XV i XVI wieku i przedstaw ich osiągnięcia. 2. Porównaj mapę świata z 1507 roku ze współczesną mapą w atlasie geograficznym. Wymień cztery różnice dotyczące położenia oraz wyglądu kontynentów. 3. a podstawie dostępnych ci źródeł informacji przygotuj notatkę o życiu i osiągnięciach wybranego żeglarza odkrywcy _095_dzial_2_indeks.indd :56

2 8 dkrywanie Ziemi największe wyprawy odkrywcze Do największych wypraw odkrywczych należały wyprawy Krzysztofa Kolumba do Ameryki oraz wyprawa Ferdynanda Magellana dookoła świata Wyprawy Krzysztofa Kolumba Krzysztof Kolumb w poszukiwaniu drogi do Indii zorganizował w latach cztery wyprawy. W czasie pierwszej dopłynął do wysp na Morzu Karaibskim, odkrył wyspy Bahamy, Kubę i Haiti. Podczas następnych wypraw odkrywał kolejne wyspy w tym rejonie, między innymi Małe Antyle, Dominiia nd l a Południowej. kanę i Jamajkę, a także stały ląd Ameryki n e G r P ł w. Trasy czterech wypraw Krzysztofa Kolumba Labrador w rejon Morza Karaibskiego Bristol PÓŁCA P A R U E Mi ssi si p i Lizbona Bahamy S a h a r a Dominikana Haiti Jamajka Haiti Morze Karaibskie Małe Antyle Panama wyprawy Krzysztofa Kolumba: I ( ) II ( ) onka Quito Amaz III ( ) IV ( ) i l Kuba W-y Zielonego Przylądka A F R Y K A r ige dszukaj rejon Morza KaraKongo ibskiego na globusie. Jaką nazwą określa się część Ameryki, do której dotarł Kolumb Mozambik _095_dzial_2_indeks.indd :56

3 dkrycie owego Świata przez Krzysztofa Kolumba było najbardziej doniosłym wydarzeniem w historii odkryć geograficznych. Jednak Kolumb błędnie uważał, że odnalazł drogę do Indii. Dlatego też pierwotnych mieszkańców Ameryki nazwał Indianami. ciekawostka Wprawdzie odkrytego kontynentu nie nazwano imieniem Krzysztofa Kolumba, ale na mapie świata możemy odnaleźć nazwy nadane na cześć wielkiego odkrywcy. Kolumbia rzeka w Ameryce Północnej. Kolumbia państwo w Ameryce Południowej Pierwsza wyprawa dookoła świata ajwiększą wyprawą w epoce wielkich odkryć geograficznych była wyprawa Ferdynanda Magellana dookoła świata. a tę wyprawę wyruszyło w 1519 roku z Hiszpanii pięć statków i 265 ludzi. Trwała ona trzy lata i przyniosła bardzo wiele ofiar. W XVI wieku nieznane były dzisiejsze sposoby konserwacji żywności, która podczas długiej podróży się psuła. Brakowało świeżych warzyw i owoców. Ludzie umierali z powodu chorób i wycieńczenia. Sam Magellan nie doczekał końca wyprawy zginął w potyczce z tubylcami na Filipinach. Do Hiszpanii powrócił jeden statek z 18-osobową załogą pod dowództwem kapitana El Cano. Statek przywiózł ładunek korzeni i przypraw. Ich wartość była tak olbrzymia, że pokryła koszty wyprawy. Wyprawa Ferdynanda Magellana dookoła świata A Z J A I E A C miejsce śmierci Magellana A F R Y K A Filipiny P P e S PŁU DIWA C E A ru AU S T RA L IA C Y I D Y J S K I E A K J S P K J Y A T L A T Y C K PÓŁCA A C E P A R E U Zat. La Plata ago nia 054_095_dzial_2_indeks.indd 90 Pat km Zat. San Julian :57

4 Jednak nie zyski materialne były najważniejsze, lecz zdobycze w dziedzinie odkryć geograficznych. Po raz pierwszy opłynięto Ziemię dookoła był to dowód jej kulistego kształtu. Przekonano się o faktycznych rozmiarach Ziemi, o tym, jak wielki jest ocean rozciągający się między Ameryką a wschodnią Azją. Dzięki wyprawie Magellana poznano w zarysach całościowy obraz Ziemi. 1. a podstawie mapy omów przebieg wyprawy Ferdynanda Magellana. 2. S prawdź, jakie lądy oddziela od siebie cieśnina, przez którą przepłynął Magellan z Atlantyku na Pacyfik. ciekawostka Czy cean Spokojny jest rzeczywiście spokojny Ferdynand Magellan przez ponad trzy miesiące podróży przez ten ocean nie napotkał ani jednej burzy. Dlatego nazwał go ceanem Spokojnym. Statek Magellana na ceanie Spokojnym Czy znamy już wszystkie zakątki Ziemi W okresie wielkich odkryć geograficznych nie poznano całkowicie Ziemi. Wiele pozostało jeszcze do odkrycia i zbadania. Poznawanie Ziemi trwało więc przez następne stulecia. Początkowo przybywano do nieznanych lądów, potem je badano, odkrywano rzeki i ich źródła, jeziora, wodospady, wreszcie zdobywano bieguny Ziemi i najwyższe szczyty. Docierano do najdalszych zakątków świata, do miejsc zamieszkałych przez pierwotne ludy, niedotknięte współczesną cywilizacją. Dzisiaj możemy powiedzieć, że to, co znajduje się na powierzchni Ziemi, znamy dosyć dobrze. Jednak pozostają jeszcze mało zbadane głębiny morskie. Stale prowadzi się badania na obszarach pokrytych lodem, na przykład na Antarktydzie. Ciągle odkrywamy nieznane dotąd organizmy. Ziemia skrywa jeszcze wiele tajemnic _095_dzial_2_indeks.indd :57

5 James Cook [czyt. kuk] w XVIII wieku trzykrotnie opłynął świat, badał Australię i ową Zelandię, odkrył Hawaje; Wielkie zasługi w dziedzinie odkryć geograficznych mają także: Fabian Bellingshausen [czyt. belingshauzen] w 1820 roku dotarł do wybrzeży Antarktydy; David Livingstone [czyt. liwingston] badał Afrykę, odkrył jezioro iasa; Robert Peary [czyt. piri] w 1909 roku zdobył biegun północny; Roald Amundsen w 1911 roku dotarł na biegun południowy; Edmund Hillary i Tenzing orgay [czyt. norgej] w 1953 roku jako pierwsi zdobyli najwyższy szczyt świata Mount Everest. azwiska niektórych odkrywców można odnaleźć na mapie świata. Ich imionami nazwano cieśniny, wyspy, przylądki. dszukaj na mapie świata obiekty geograficzne, których nazwy pochodzą od nazwisk sławnych odkrywców. Powtórzenie podsumowanie Wyprawy Krzysztofa Kolumba i Ferdynanda Magellana były przełomowe w historii odkryć geograficznych. Krzysztof Kolumb przetarł drogę na zachód, przez Atlantyk i odkrył nowy kontynent Amerykę. Wyprawa Ferdynanda Magellana dookoła świata dostarczyła dowodów na kulistość Ziemi i dała pojęcie o jej faktycznych rozmiarach. dkrycia geograficzne z przełomu XV i XVI wieku były kontynuowane w następnych wiekach. zadania domowe 1. Wymień nazwy wysp, które odkrył Krzysztof Kolumb, i wskaż je na mapie świata. 2. Jakie jest twoim zdaniem znaczenie wypraw Kolumba i Magellana dla rozwoju geografii 3. a mapie świata można odnaleźć polskie nazwy, takie jak Góry Czerskiego w Azji i Góra Strzeleckiego w Australii. dszukaj je na mapie i przygotuj informacje o ich pochodzeniu. 92