PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

Transkrypt

1 ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DEPARTAMENT STATYSTYKI PROGNOZA WPŁYWÓW I WYDATKÓW FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH NA LATA WARSZAWA, GRUDZIEŃ 2005

2 SPIS TREŚCI Spis treści...2 Wstęp...3 Najważniejsze informacje o modelu FUS Zakres prognozy...5 Założenia i parametry modelu...5 Prognoza wpływów i wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na lata Zastrzeżenie...6 Parametry...6 Prognoza demograficzna...9 Uwagi do wyników prognozy...9 Wyniki...10 Analiza wrażliwości

3 Wstęp Zakład Ubezpieczeń Społecznych oprócz szerokiego spektrum zadań realizowanych z zakresu pozarolniczych ubezpieczeń społecznych jest także instytucją opracowującą prognozy z tego obszaru. Na mocy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest zobowiązany do sporządzania co trzy lata długoterminowej prognozy wpływów i wydatków funduszu emerytalnego oraz corocznie - średnioterminowej prognozy wpływów i wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Do końca 2005 r. w Departamencie Statystyki sporządzone zostały dwie długoterminowe (do roku 2050) prognozy wpływów i wydatków funduszu emerytalnego oraz pięć średnioterminowych (pięcioletnich) prognoz wpływów i wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Prognozy, o których mowa powyżej, uzyskiwano w efekcie przeliczeń aktuarialnych modeli wpływów i wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W latach w Wydziale Aktuarialnym Departamentu Statystyki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stworzono pięć takich modeli. Pierwszy z nich, zbudowany w latach , obejmował horyzont czasowy do 2006 r., kolejne cztery modele obejmują okres do 2050 r. Ostatnim modelem, stworzonym w 2005 r., jest model FUS05. W kolejnych edycjach modeli FUS uwzględniano najnowsze dane oraz zmiany przepisów; udoskonalano również stosowane metody matematyczne oraz implementacyjne. Publikacja prezentuje wyniki prognozy wpływów i wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z uwzględnieniem jego podziału na poszczególne fundusze: emerytalny, rentowy, wypadkowy i chorobowy; bez funduszy rezerwowych. Prezentowane wyniki obejmują okres od roku 2007 do 2011 i są efektem przeliczeń modelu FUS05. Najważniejsze informacje o modelu FUS05 Model FUS05 sporządzony został zgodnie z zasadami nauk aktuarialnych. Jest to model prognostyczny o charakterze długoterminowym w oparciu o dane historyczne i parametry wejściowe prognozuje do 2050 roku wpływy i wydatki czterech funduszy 3

4 wchodzących w skład Funduszu Ubezpieczeń Społecznych: funduszu emerytalnego, rentowego, wypadkowego i chorobowego. W modelu wykorzystywana jest Prognoza demograficzna na lata sporządzona przez Główny Urząd Statystyczny. Starsze wersje modelu prognostycznego wpływów i wydatków FUS (model FUS03 oraz FUS02_50.v1) zasilane były Prognozą ludności Polski do 2050 roku autorstwa I.E. Kotowskiej i R. Serka. W tegorocznej edycji modelu, podobnie jak w ubiegłorocznej, pozostawiono możliwość wykorzystania tej ostatniej prognozy. Zastosowane w modelu metody obliczeniowe szacują osobno wydatki na poszczególne świadczenia wypłacane z funduszy: emerytalnego, rentowego, wypadkowego i chorobowego. Wpływy prognozowane są również w podziale na poszczególne fundusze uwzględniając przy tym różne liczby osób objętych ubezpieczeniami: emerytalno-rentowymi, wypadkowym oraz chorobowym. Metoda prognozowania wpływów uwzględnia między innymi: odpływ części składek do Funduszu Rezerwy Demograficznej, odpływ części składek do otwartych funduszy emerytalnych, ograniczenie rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe do trzydziestokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia oraz różnicowanie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w zależności od zagrożeń zawodowych (dla grup działalności). Model wykonuje większość obliczeń w podziale na kohorty wiekowo-płciowe stosując klasyczne metody aktuarialne. Przy szacowaniu liczby emerytów i rencistów zastosowano model szkodowości wielorakiej (ang. multiple decrement model) uwzględniający różne możliwości utraty statusu pobierającego dane świadczenie. W modelu FUS05 w porównaniu do poprzedniej, ubiegłorocznej edycji modelu (FUS04) uwzględniono zmiany przepisów wprowadzone ustawami: - ustawą z dnia 16 grudnia 2004 r. o rekompensacie przysługującej w związku z odstąpieniem w roku 2002 od waloryzacji dodatku kombatanckiego (Dz. U. Nr 281 poz. 2779, 2004 r.) - ustawą z dnia 17 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 10 poz. 71, 2005 r.) - ustawą z dnia 15 kwietnia 2005 r. o rekompensacie przysługującej w związku z odstąpieniem w roku 2002 od waloryzacji świadczeń pieniężnych przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych oraz osobom 4

5 deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz. U. Nr 85 poz. 725, 2005 r.) - ustawą z dnia 1 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 169 poz. 1412, 2005 r.) - ustawą z dnia 1 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 150 poz. 1248, 2005 r.) - ustawą z dnia 27 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy - Karta Nauczyciela (Dz. U. Nr 167 poz. 1397, 2005 r.) - ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 169 poz. 1421, 2005 r.) Ponadto uwzględniono pełne dane statystyczne z 2004 r. Zakres prognozy Model po stronie wpływów uwzględnia wpływy składkowe (w tym przekazywane z budżetu państwa składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopach wychowawczych i pobierających zasiłek macierzyński) oraz celową dotację budżetową na pokrycie świadczeń refundowanych z budżetu państwa. Po stronie wydatków uwzględnione zostały wszystkie świadczenia wypłacane z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w tym również świadczenia zlecone do wypłaty Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych refundowane z budżetu państwa dotacją celową. W wydatkach, obok świadczeń, uwzględniono odpis na działalność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a także koszty prewencji rentowej i wypadkowej. Założenia i parametry modelu Poniżej wypunktowano najważniejsze założenia modelowe: 1. dla każdego rodzaju świadczenia emerytalno-rentowego: jednostajne rozkłady prawdopodobieństwa utraty w ciągu roku statusu uprawnionego do tego świadczenia z powodu: dokonania zamiany, utraty uprawnień i śmierci, pod warunkiem, że dane zdarzenie nastąpi; 2. rozłączność zdarzeń, o których mowa w punkcie 2; 3. prawdopodobieństwo, że osoba w wieku stu lat przeżyje jeszcze rok wynosi zero; zatem 101 lat jest w modelu nieprzekraczalnym wiekiem; 5

6 4. dla każdego rodzaju świadczenia emerytalno-rentowego: jednostajny rozkład przejścia na to świadczenie w ciągu roku pod warunkiem, że przejście w danym roku nastąpi; 5. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych zasilany jest wyłącznie wpływami składkowymi i dotacją celową na świadczenia podlegające refundacji z budżetu państwa zlecone do wypłaty Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych; 6. dla potrzeb wyliczania wysokości nowoprzyznanej emerytury z tzw. nowego systemu zakłada się, że składka płacona jest raz w roku (jednorazowa składka roczna); 7. jednostajny rozkład urodzeń w ciągu roku. Wyniki uzyskane w efekcie przeliczenia modelu FUS05 zależą w sposób zasadniczy od parametrów scenariusza takich jak: stopa bezrobocia, wskaźnik wzrostu wynagrodzeń, wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, ściągalność składek i inne. Oprócz wymienionych powyżej, model zasilany jest przez szereg parametrów o charakterze technicznym, których przybliżenie Czytelnikowi nie jest możliwe bez uprzedniego poznania modelu od strony matematycznej. Prognoza wpływów i wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na lata Zastrzeżenie Model prognostyczny opracowany został zgodnie z metodami matematyki aktuarialnej. Generowane przez niego wyniki bardzo silnie zależą od przyjętych założeń oraz od jakości dostępnych danych. Odchylenia przyszłych realizacji od prognozy będą konsekwencją przyjętych założeń oraz będą wynikały z istoty zjawisk losowych. Parametry Założenia makroekonomiczne na lata przyjęto w oparciu o prognozę Ministerstwa Finansów. Szczegółowe informacje zawierają Tabele od 1.1 do 1.3. W wariancie nr 1 założono utrzymanie częstości przyznawania rent z tytułu niezdolności do pracy na poziomie zbliżonym do zaobserwowanego w latach z silniejszą wagą położoną na dane z roku W wariancie nr 2 założono zwiększenie częstości przyznawania rent z tytułu niezdolności do pracy do średniego poziomu zaobserwowanego w latach Wariant nr 3 zakłada zmniejszenie (w porównaniu z wariantem nr 1) częstości przyznawania rent z tytułu niezdolności do pracy. Ponadto w 6

7 wariantach nr 2 i 3 odpowiednio zmniejszono lub zwiększono - w porównaniu z wariantem nr 1 - estymator prawdopodobieństwa utraty uprawnień do tych rent. W wariancie nr 2 przyjęto dodatkowo wzrost częstości przyznawania rent rodzinnych. W wariancie nr 1 założono utrzymanie częstości przyznawania emerytur górniczych na poziomie zbliżonym do zaobserwowanego w latach z najsilniejszą wagą położoną na dane z roku 2004 i przy minimalnej wadze na rok W wariantach nr 2 i 3 odpowiednio zwiększono lub zmniejszono częstości przyznawania emerytur górniczych. We wszystkich wariantach wskaźnik waloryzacji świadczeń został zwiększony ponad skumulowany wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych o 5% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia. Liczba dni absencji chorobowej przypadających na jednego ubezpieczonego została w wariantach nr 2 i 3 skorygowana odpowiednio in plus lub in minus w stosunku do wartości w wariancie nr 1. Analogiczną korektę przyjęto dla świadczeń rehabilitacyjnych, jednorazowych odszkodowań wypadkowych oraz zasiłków wyrównawczych i opiekuńczych. W poniższych tabelach zestawiono najważniejsze parametry poszczególnych wariantów: założenia makroekonomiczne i ściągalność składek. 7

8 Tabela 1.1 Wybrane parametry - wariant nr 1 wersja prognozy demograficznej: Prognoza demograficzna na lata , GUS (scenariusz podstawowy) stopa bezrobocia 17,9% 16,9% 14,9% 14,7% 14,3% 13,9% 13,5% 2. wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych 102,2% 101,5% 101,9% 102,5% 102,0% 102,0% 102,0% 3. wskaźnik realnego wzrostu wynagrodzeń 101,9% 102,0% 101,7% 102,1% 102,0% 102,0% 102,0% 4. ściągalność składek na ubezpieczenia społeczne 98,4% 98,4% 98,4% 98,4% 98,4% 98,4% 98,4% Tabela 1.2 Wybrane parametry - wariant nr 2 wersja prognozy demograficznej: Prognoza demograficzna na lata , GUS (scenariusz podstawowy) stopa bezrobocia 18,0% 17,8% 17,6% 17,4% 17,2% 17,0% 16,8% 2. wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych 102,2% 102,0% 102,4% 103,0% 102,5% 102,5% 102,5% 3. wskaźnik realnego wzrostu wynagrodzeń 101,9% 101,0% 100,7% 101,1% 101,0% 101,0% 101,0% 4. ściągalność składek na ubezpieczenia społeczne 98,4% 97,4% 97,4% 97,4% 97,4% 97,4% 97,4% Tabela 1.3 Wybrane parametry - wariant nr 3 wersja prognozy demograficznej: Prognoza demograficzna na lata , GUS (scenariusz podstawowy) stopa bezrobocia 17,9% 16,8% 14,8% 14,0% 13,5% 13,0% 12,5% 2. wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych 102,2% 101,0% 101,4% 102,0% 101,5% 101,5% 101,5% 3. wskaźnik realnego wzrostu wynagrodzeń 101,9% 103,0% 102,7% 103,1% 103,0% 103,0% 103,0% 4. ściągalność składek na ubezpieczenia społeczne 98,4% 99,0% 99,0% 99,0% 99,0% 99,0% 99,0% 8

9 Prognoza demograficzna W Tabeli 2 przedstawiono prognozę liczby osób w podziale na ekonomiczne grupy wieku: przedprodukcyjny (poniżej 18 lat), produkcyjny (mężczyźni od 18 do 64 lat, kobiety od 18 do 59 lat) i poprodukcyjny (mężczyźni powyżej 64 lat, kobiety powyżej 59 lat) są to wyniki Prognozy demograficznej na lata sporządzonej przez Główny Urząd Statystyczny (scenariusz podstawowy). Tabela 3 ukazuje udziały grup ekonomicznych w całej populacji. Tabela 2. Populacja w podziale na ekonomiczne grupy wieku (w tysiącach); stan na koniec roku Populacja ogółem , , , , , ,2 z tego: -w wieku przedprodukcyjnym 7 604, , , , , ,8 -w wieku produkcyjnym , , , , , ,2 -w wieku poprodukcyjnym 5 975, , , , , ,1 źródło: Prognoza demograficzna na lata , Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2004 Tabela 3. Udziały poszczególnych grup ekonomicznych w całej populacji; stan na koniec roku Populacja: w wieku przedprodukcyjnym 20,0% 19,4% 18,9% 18,4% 18,0% 17,6% -w wieku produkcyjnym 64,3% 64,6% 64,8% 65,0% 65,1% 64,9% -w wieku poprodukcyjnym 15,7% 16,0% 16,3% 16,6% 17,0% 17,5% Uwagi do wyników prognozy 1. Saldo roczne jest różnicą wpływów i wydatków w danym roku, jest to zatem wynik finansowy z wyłącznie rocznej działalności funduszu. 2. W wynikach prognozy po stronie wpływów do funduszy emerytalnego, wypadkowego i chorobowego uwzględniono wyłącznie wpływy składkowe. We wpływach do funduszu rentowego uwzględniono ponadto celową dotację budżetową na pokrycie świadczeń budżetowych. 9

10 3. We wpływach do funduszy emerytalnego i rentowego uwzględniono przekazywanie z budżetu państwa składek za osoby przebywające na urlopach wychowawczych i pobierające zasiłki macierzyńskie. 4. W wydatkach funduszu emerytalnego, rentowego, wypadkowego i chorobowego obok wydatków na świadczenia uwzględniono odpis na działalność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. 5. W wydatkach funduszu rentowego obok wydatków na świadczenia i odpisu uwzględniono koszty prewencji rentowej. 6. W wydatkach funduszu wypadkowego obok wydatków na świadczenia i odpisu uwzględniono koszty prewencji wypadkowej. 7. Wydolność systemu zdefiniowano jako iloraz wpływów i wydatków. 8. Przy obliczaniu wydolności systemu dla funduszu rentowego celowo nie uwzględniono wydatków na świadczenia podlegające refundacji z budżetu państwa oraz dotacji na te świadczenia, gdyż nie mają one charakteru ubezpieczeniowego. 9. Jako stopę dyskontową przyjęto stopę inflacji (vide wyniki w kwotach zdyskontowanych na 2004 rok). 10. Wydatki i wpływy do funduszu rentowego prezentowane jako procent sumy rocznych podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia rentowe nie zawierają (odpowiednio) świadczeń podlegających refundacji z budżetu państwa i dotacji celowej na te świadczenia (z uwagi na nieskładkowy sposób finansowania). Wyniki Wyniki prognozy wpływów i wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na lata prezentowane są w trzech wariantach. Przedstawione wyniki obejmują: saldo roczne Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz funduszy: emerytalnego, rentowego, wypadkowego i chorobowego (saldo roczne rozumiane jako różnica wpływów i wydatków, czyli wynik finansowy z wyłącznie rocznej działalności funduszu), wpływy do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz do każdego z funduszy: emerytalnego, rentowego, wypadkowego i chorobowego, wydatki Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz każdego z funduszy: emerytalnego, rentowego, wypadkowego i chorobowego, 10

11 wydolność systemu rozumianą jako iloraz wpływów i wydatków. Saldo roczne, wpływy i wydatki prezentowane są nominalnie w złotych oraz w kwotach zdyskontowanych 1 na 2004 r., a funduszy wchodzących w skład Funduszu Ubezpieczeń Społecznych także jako procent sumy rocznych podstaw wymiaru składek na odpowiednie ubezpieczenie. 1 Jako stopę dyskontową przyjęto założoną uprzednio stopę inflacji. 11

12 Tabela 4.1 Prognoza wpływów, wydatków i salda rocznego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zestawienie wyników dla wariantu nr 1. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych Saldo roczne [mln zł] Wpływy [mln zł] Wydatki [mln zł] Wydolność 70% 73% 73% 75% 79% Fundusz emerytalny Saldo roczne [mln zł] Wpływy [mln zł] Wydatki [mln zł] Wydolność 51% 52% 52% 54% 57% Fundusz rentowy Saldo roczne [mln zł] Wpływy [mln zł] Wydatki [mln zł] Wydolność 99% 106% 106% 109% 113% Fundusz wypadkowy Saldo roczne [mln zł] Wpływy [mln zł] Wydatki [mln zł] Wydolność 102% 109% 110% 114% 121% Fundusz chorobowy Saldo roczne [mln zł] Wpływy [mln zł] Wydatki [mln zł] Wydolność 117% 117% 118% 118% 118% 12

15 Tabela 5.1 Prognoza wpływów, wydatków i salda rocznego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w kwotach zdyskontowanych na rok Zestawienie wyników dla wariantu nr 1. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych Saldo roczne [mln zł] Wpływy [mln zł] Wydatki [mln zł] Fundusz emerytalny Saldo roczne [mln zł] Wpływy [mln zł] Wydatki [mln zł] Fundusz rentowy Saldo roczne [mln zł] Wpływy [mln zł] Wydatki [mln zł] Fundusz wypadkowy Saldo roczne [mln zł] Wpływy [mln zł] Wydatki [mln zł] Fundusz chorobowy Saldo roczne [mln zł] Wpływy [mln zł] Wydatki [mln zł]

18 Tabela 6.1 Prognoza wpływów, wydatków i sald rocznych funduszy: emerytalnego, rentowego, wypadkowego i chorobowego. Wyniki wyrażone jako procent sumy rocznych podstaw wymiaru składek na odpowiednie ubezpieczenie. Zestawienie wyników dla wariantu nr 1. Fundusz emerytalny Saldo roczne -13,55% -12,73% -12,60% -11,57% -10,29% Wpływy 13,87% 13,66% 13,86% 13,73% 13,60% Wydatki 27,42% 26,38% 26,46% 25,30% 23,89% Fundusz rentowy Saldo roczne -0,09% 0,73% 0,68% 1,03% 1,50% Wpływy*) 12,79% 12,79% 12,79% 12,79% 12,79% Wydatki**) 12,89% 12,07% 12,11% 11,76% 11,29% Fundusz wypadkowy Saldo roczne 0,04% 0,13% 0,15% 0,21% 0,29% Wpływy 1,65% 1,64% 1,64% 1,64% 1,64% Wydatki 1,61% 1,51% 1,50% 1,43% 1,36% Fundusz chorobowy Saldo roczne 0,36% 0,36% 0,36% 0,37% 0,37% Wpływy 2,41% 2,41% 2,41% 2,41% 2,41% Wydatki 2,05% 2,05% 2,05% 2,04% 2,05% *) bez dotacji na świadczenia refundowane z budżetu państwa **) bez świadczeń refundowanych z budżetu państwa 18

19 Tabela 6.2 Prognoza wpływów, wydatków i sald rocznych funduszy: emerytalnego, rentowego, wypadkowego i chorobowego. Wyniki wyrażone jako procent sumy rocznych podstaw wymiaru składek na odpowiednie ubezpieczenie. Zestawienie wyników dla wariantu nr 2. Fundusz emerytalny Saldo roczne -15,22% -14,92% -15,36% -14,51% -14,40% Wpływy 13,72% 13,50% 13,70% 13,57% 13,43% Wydatki 28,95% 28,42% 29,06% 28,08% 27,83% Fundusz rentowy Saldo roczne -0,92% -0,30% -0,62% -0,40% -0,51% Wpływy*) 12,66% 12,66% 12,66% 12,66% 12,66% Wydatki**) 13,59% 12,97% 13,29% 13,06% 13,17% Fundusz wypadkowy Saldo roczne -0,08% 0,00% -0,01% 0,04% 0,07% Wpływy 1,63% 1,63% 1,63% 1,63% 1,63% Wydatki 1,71% 1,62% 1,63% 1,58% 1,56% Fundusz chorobowy Saldo roczne 0,22% 0,22% 0,23% 0,24% 0,24% Wpływy 2,39% 2,39% 2,39% 2,39% 2,39% Wydatki 2,16% 2,16% 2,16% 2,15% 2,15% *) bez dotacji na świadczenia refundowane z budżetu państwa **) bez świadczeń refundowanych z budżetu państwa 19

20 Tabela 6.3 Prognoza wpływów, wydatków i sald rocznych funduszy: emerytalnego, rentowego, wypadkowego i chorobowego. Wyniki wyrażone jako procent sumy rocznych podstaw wymiaru składek na odpowiednie ubezpieczenie. Zestawienie wyników dla wariantu nr 3. Fundusz emerytalny Saldo roczne -12,80% -11,67% -11,01% -9,84% -8,53% Wpływy 13,96% 13,75% 13,96% 13,82% 13,70% Wydatki 26,77% 25,42% 24,96% 23,67% 22,22% Fundusz rentowy Saldo roczne 0,26% 1,20% 1,40% 1,84% 2,35% Wpływy*) 12,87% 12,87% 12,87% 12,87% 12,87% Wydatki**) 12,61% 11,67% 11,47% 11,03% 10,52% Fundusz wypadkowy Saldo roczne 0,10% 0,20% 0,24% 0,31% 0,40% Wpływy 1,66% 1,65% 1,65% 1,65% 1,65% Wydatki 1,56% 1,45% 1,41% 1,34% 1,26% Fundusz chorobowy Saldo roczne 0,46% 0,46% 0,46% 0,47% 0,47% Wpływy 2,43% 2,43% 2,43% 2,43% 2,43% Wydatki 1,97% 1,96% 1,96% 1,96% 1,96% *) bez dotacji na świadczenia refundowane z budżetu państwa **) bez świadczeń refundowanych z budżetu państwa 20

21 Analiza wrażliwości Przeprowadzona analiza wrażliwości wykazała silne zróżnicowanie wpływu, jaki na wyniki modelu wywierają zmiany poszczególnych parametrów. Obok parametrów, których nawet bardzo małe odchylenia powodują istotne zmiany wyników (na przykład wskaźnik realnego wzrostu wynagrodzeń), istnieją parametry o marginalnym wpływie na ostateczny wynik generowanej prognozy. Na podstawie zamieszczonych poniżej tabel A.1 i A.2 można prześledzić fluktuacje wpływów i wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zależności od zmian wartości najważniejszych parametrów o charakterze gospodarczoekonomicznym. Liczby umieszczone w tabelach należy rozumieć jako procentowe odchylenia zdyskontowanych na 2004 r. wpływów i wydatków od odpowiednich wartości uzyskanych dla wariantu nr 1. Zdecydowano się na wartości zdyskontowane a nie nominalne, aby zapewnić porównywalność z wariantami, gdzie analizie podlegał wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych. Tabela A.1 Analiza wrażliwości - wpływy zmiana względem wariantu nr stopa inflacji większa o 1 pp stopa inflacji mniejsza o 1 pp stopa bezrobocia większa o 1 pp stopa bezrobocia mniejsza o 1 pp realny wzrost wynagrodzeń większy o 1 pp realny wzrost wynagrodzeń mniejszy o 1 pp ściągalność składek większa o 1 pp ściągalność składek mniejsza o 1 pp -0,07% 0,03% -0,10% -0,01% -0,01% 0,08% 0,10% 0,05% 0,06% 0,07% -0,88% -0,89% -0,89% -0,90% -0,90% 0,88% 0,89% 0,89% 0,90% 0,90% 2,85% 3,83% 4,83% 5,84% 6,87% -2,80% -3,72% -4,65% -5,56% -6,48% 0,98% 0,99% 0,98% 0,98% 0,98% -0,98% -0,99% -0,98% -0,98% -0,98% 21

22 Tabela A.2 Analiza wrażliwości - wydatki zmiana względem wariantu nr stopa inflacji większa o 1 pp stopa inflacji mniejsza o 1 pp stopa bezrobocia większa o 1 pp stopa bezrobocia mniejsza o 1 pp realny wzrost wynagrodzeń większy o 1 pp realny wzrost wynagrodzeń mniejszy o 1 pp ściągalność składek większa o 1 pp ściągalność składek mniejsza o 1 pp -1,81% 1,58% -3,21% -0,02% 0,04% 1,87% 2,75% 1,33% 1,79% 2,67% -0,05% -0,05% -0,06% -0,06% -0,07% 0,05% 0,05% 0,06% 0,06% 0,07% 0,29% 0,44% 0,70% 0,90% 1,14% -0,29% -0,43% -0,68% -0,87% -1,09% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% Akceptowała: Hanna Zalewska, Dyrektor Departamentu Statystyki Opracowanie modelu prognostycznego FUS05: Tomasz Mazur, Aktuariusz Zakładu Paweł Nasiński, Główny Specjalista w Wydziale Aktuarialnym 22