(96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (13) T3 (1) Int. Cl. C22C38/00 (06.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 06/39 EP B1 (4) Tytuł wynalazku: Przedmiot ze stali na narzędzia do pracy na zimno (30) Pierwszeństwo: AT (43) Zgłoszenie ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 04/44 (4) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 02/07 (73) Uprawniony z patentu: BÖHLER Edelstahl GmbH, Kapfenberg, AT PL/EP T3 (72) Twórca (y) wynalazku: Schemmel Ingrid, Oberaich, AT Marsoner Stefan, Graz, AT Liebfahrt Werner, Parschlug, AT (74) Pełnomocnik: Polservice Kancelaria Rzeczników Patentowych Sp. z o.o. rzecz. pat. Edward Buczyński Warszawa skr. poczt. 33 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 OK II-12/P946PL00 EP B1 Przedmiot ze stali na narzędzia do pracy na zimno Wynalazek dotyczy przedmiotu ze stali na narzędzia do pracy na zimno. Precyzując bliżej wynalazek obejmuje przedmiot ze stali na narzędzia do pracy na zimno o polepszonym profilu właściwościowym, zwłaszcza o wysokiej wytrzymałości oraz wysokiej ciągliwości. Dla objętościowej obróbki plastycznej na zimno, przykładowo za pomocą osnów prasy do wyciskania i stempli do wytwarzania elementów konstrukcyjnych, a także dla narzędzi skrawających o dodatkowo wysokich wymaganiach wobec wiązkości materiałów, takich jak gwintowniki i im podobne, stają się w nowoczesnej technice potrzebne przedmioty o ogólnie biorąc wysokim poziomie właściwości materiałowych. Takie stale na narzędzia do pracy na zimno są znane np. z opisu JP Wynika to także z nakładów, które powstają przy wytwarzaniu narzędzi, ponieważ skomplikowaną geometrię sporządzanego elementu konstrukcyjnego przeważnie warunkują wysokie koszty na wytwarzanie narzędzi. Potrzebę tę należy przede wszystkiem widzieć ze względu na polepszoną ekonomiczność w przypadku wielkoseryjnego wytwarzania elementów konstrukcyjnych lub części składowych. Aby łączne koszty utrzymać na niskim poziomie, należy dla danego przypadku zapotrzebowania dokonać wyboru materiału na tę część, który to wybór na podstawie właściwości materiałowych pozwoliłby na osiągnięcie możliwie najwyższej trwałości tej części. W celu polepszenia żywotności przedmiotu ze stali na narzędzia do pracy na zimno w zastosowaniu o ogólnie biorąc wysokich obciążeniach należy jednakowo nastawić na wysoki poziom właściwości materiałowe: ciągliwość dla udaremnienia złamania narzędzia i wytrzymałość dla zapewnienia

3 zachowywania wymiarów i zminimalizować ścieranie się. Podwyższoną odporność na abrazyjne ścieranie wykazują materiały na bazie żelaza o wysokim udziale węglika, zwłaszcza o wysokim udziale monowęglika w twardej osnowie. Tego rodzaju stale wykazują przeważnie wysoką zawartość węgla co najwyżej 2,% wagowych przy stężeniu pierwiastków tworzących monowęglik co najwyżej 1% wagowych, czyli wykazują wysoki udział pierwotnego węglika, jednak mają małą wiązkość materiału w stanie ulepszonym cieplnie. Dzięki wytwarzaniu drogą metalurgii proszkowej można polepszać budowę strukturalną, zwłaszcza wielkość węglika i rozproszenie węglika w materiale przedmiotu, wielokroć jednak nie można osiągnąć potrzebnej wiązkości materiału. Polepszone właściwości wiązkości można osiągać przy typowo wysokostopowych materiałach ze stali szybkotnącej, np. według normy DIN materiał nr w przypadku sporządzania części metodą metalurgii proszkowej, jednak to podwyżdzenie wiązkości materiału nie wystarcza dla szczególnie obciążonych przedmiotów, toteż w długotrwałym użytkowaniu wielokrotnie następuje ich awaria wskutek złamania. Celem wynalazku jest zatem opracowanie przedmiotu ze stali na narzędzia do pracy na zimno, którego materiał przy wysokiej odporności na ścieranie i twardości miałby podwyżdzoną ciągliwość oraz taką samą wytrzymałość na ściskanie i wykazywałby polepszoną wytrzymałość zmęczeniową. Mówiąc innymi słowy: zadaniem wynalazku jest nacechowanie przedmiotu ze stali na narzędzia do pracy na zimno równocześnie wysokimi wartościami wytrzymałości i ciągliwości, który to przedmiot, zwłaszcza w postaci wykonania jako matryce i stemple, przynosiłby wysoką opłacalność w przypadku wielkoseryjnego sporządzania części. Ten cel osiąga się według wynalazku za pomocą przedmiotu ze stali na narzędzia do pracy na zimno o chemicznym składzie tego materiału w % wagowych: węgiel (C) więcej niż 0,6 i mniej niż 1,0 krzem (Si) więcej niż 0,3 i mniej niż 0,8 mangan (Mn) więcej niż 0,2 i mniej niż 1, fosfor (P) maksimum 0,03

4 siarka (S) mniej niż 0, chrom (Cr) więcej niż 4,0 i mniej niż 6,2 molibden (Mo) więcej niż 1,9 i mniej niż 3,8 nikiel (Ni) mniej niż 0,9 wanad (V) więcej niż 1,0 i mniej niż 2,9 wolfram (W) więcej niż 1,8 i mniej niż 3,4 miedź (Cu) mniej niż 0,7 kobalt (Co) więcej niż 3,8 i mniej niż,8 glin (Al) mniej niż 0,04 azot (N) mniej niż 0,2 tlen (O) maksimum 0,012 żelazo (Fe) oraz uwarunkowane wytapianiem pierwiastki towarzyszące i zanieczyszczające, którego materiał jest wytworzony sposobem metalurgii proszków i przy twardości 64 HR w skali C wykazuje pracę udarową na zginanie w temperaturze pokojowej większą od 40,0 dżuli (J). Zalety osiągnięte za pomocą wynalazku polegają zasadniczo na tym, że skład materiału w wąskich granicach oraz wytwarzanie metodą metalurgii proszkowej stanowią synergetycznie przesłanki dla przedmiotu ze stali na narzędzia do pracy na zimno, który po cieplnym ulepszeniu wykazuje żądany profil właściwościowy. W chemicznym składzie tego materiału są z uwagi na kinetykę oddziaływania zharmonizowane ze sobą aktywności pierwiastków stopowych pod względem ukształtowania struktury w stanie ulepszonym i pod względem żądanych właściwości materiałowych. Zawartość węgla jest nakierowana na sumę substancji węglikotwórczych w stopie, dla po pierwsze formowania węglików a po drugie dla określania hartowności i żądanych właściwości osnowy. Stężenia węgla powyżej 0,6% wagowych są potrzebne, aby przy przewidzianych zawartościach maksymalnych pierwiastków węglikotwórczych osiągać podczas ulepszania wysokie wartości twardości osnowy, natomiast zawartości mniejsze niż 1% wagowy są ważne, aby nastawiać żądaną ilość węglika i morfologię węglika. Węglikotwórcze pierwiastki chrom (Cr), molibden (Mo),

5 wanad (V) i wolfram (W) należy odnośnie techniki stopowej traktować wspólnie, gdyż ich aktywność węglową, jak się o- kazało, określają w sumie skład austenitowych bądź regularnych płaskocentrycznych struktur atomowych w temperaturze hartowania a w następstwie właściwości osnowy i wtórne wydzielenia węglika po co najmniej jednorazowym odpuszczeniu. Przy tym ważnym jest, żeby zawartość wanadu w stopie w % wagowych była większa niż 1,0 ale mniejsza niż 2,9, by otrzymać po pierwsze wystarczająco monowęgliki a po drugie dostatecznie poterncjał hartowania wtórnego. Ten potencjał hartowania wtórnego nelleży przy tym traktować wraz z resztkowym wanadem i zawartościami pierwiastków molibdenu (Mo) i wolframu (W), ponieważ wskutek stężeń w % wagowych rzędu 3,8 molibdenu (Mo) oraz 3,4 wolframu (W) i więcej powoduje się już pogorszenie ciągliwości osnowy, gdzie natomiast są potrzebne większe zawartości niż 1,9 molibdenu (Mo) i 1,8 wolframu (W) dla korzystnego maskowania wanadu w celu uniknięcia wielkich, ostrokrawędziowych monowęglików. Dla tych wzajemnych oddziaływań pierwiastków może być też ważne, żeby zawartość molibdenu była o co najwyżej % większa niż zawartość wolframu (W). Dla przyjęcia hartowania i hartowności skrośnej materiału mają znaczenie pierwiastki chrom (Cr), krzem (Si), mangan (Mn) i w niewielkim wymiarze nikiel (Ni) oraz kobalt (Co). Zawartości krzemu powyżej 0,3% wagowych są potrzebne dla zapewnienia niższych zawartości tlenu w materiale. Mniej niż 0,8% wagowych krzemu w stopie powinno być przewidziane po to, żeby przeciwdziałać działaniu stabilizującemu ferryt i obniżaniu przez ten pierwiastek przyjmowania hartowania osnowy. Mangan jako ważny, potrzebną szybkością schładzania przy hartowaniu przedmiotu sterujący pierwiastek powinien według wynalazku wykazywać zawartości w materiale w % wagowych poniżej 1,. Ponieważ jednak dla związania resztkowej siarki w stopie są potrzebne też małe stężenia manganu, przewidziano wartość minimalną powyżej 0,2% wagowych. Aby nie wywierać niepożądanego wpływu na tworzenie

6 się martenzytu podczas schładzania od temperatury hartowania, nastawia się zawartości niklu w materiale poniżej 0,9% wagowych. Kobalt jest wprawdzie też czynny odnośnie stosowanej technologii ulepszania, jednak z uwagi na technikę stopową działanie to uwzględniono według wynalazku. Dla otrzymania wysokiej twardości poprzez umocnianie roztworowe doniosłe znaczenie ma stężenie w osnowie więcej niż 3,8% i mniej niż,8% wagowych kobaltu. W granicach według wynalazku kobalt wywiera pod względem właściwości materiałowych korzystny wpływ na kinetykę i wielkość wtórnych wydzieleń węglika. Tworzą się bardzo drobne, wtórną twardość stanowiące węgliki i zmniejszają ich skłonność do pogrubiania, dzięki czemu następuje znacznie opóźniony zanik umocnienia ulepszonego stopu wskutek podwyższonych temperatur. Mniejsze zawartości kobaltu niż 3,6% wagowych obniżają twardość oraz wytrzymałość trwałą materiału. Wartości kobaltu,8% wagowych i więcej znów obniżają zwłaszcza ciągliwość materiału. Wiadomo, że glin częściowo może funkcjonować jako pierwiastek podstawiający kobalt i w przypadku stali szybkotnących podwyższa sprawność cięcia. Z uwagi na skłonność do tworzenia azotków oraz z powodu prostej technologii dyszowego rozpylania i niskiego stężenia azotu w metalu poniżej 0,2% wagowych miałaby zawartość glinu w stopie wynosić mniej niż 0,04% wagowych. Stężenia tlenu powyżej 0,012% wagowych obniżają, jak stwierdzono, także w przypadku wytwarzania metodą metalurgii proszkowej mechaniczne właściwości materiału o składzie według wynalazku. Przez zawartości fosforu powyżej 0,03% wagowych pogarsza się zdolność wytwarzania. Dla osiągnięcia szczególnie korzystnych, mechanicznych właściwości materiałowych, zwłaszcza wysokiej wytrzymałości i ciągliwości, jest ważne według wynalazku wytwarzanie metodą metalurgii proszkowej przedmiotu ze stali na narzędzia do pracy na zimno. Dzięki techniką stopową spowodowanemu uformowaniu zasadniczo kolistych, pierwotnych węglików o małej średnicy i o wysokim stopniu czystości przy

7 - 6 - korzystnym ukształtowaniu struktury materiału możliwe było uniknięcie inicjowania rys, wywoływanego zwykle przez ostrokrawędziowe cząstki węglika i zanieczyszczeń. Do tego stopnia jest przy wysokiej twardości materiału osiągalna wysoka praca udarowa na zginanie tego materiału oraz korzystna wytrzymałość zmęczeniowa przedmiotu stalowego w używaniu. Właściwości użytkowe przedmiotu ze stali na narzędzia do pracy na zimno według wynalazku można dalej podwyższać, gdy jeden lub wiele pierwiastków w materiale występują w stężeniu w % wagowych: węgiel (C) więcej niż 0,7 i mniej niż 0,94 zwłaszcza więcej niż 0,8 i mniej niż 0,9 krzem (Si) więcej niż 0,3 i mniej niż 0,7 zwłaszcza więcej niż 0,4 i mniej niż 0,6 mangan (Mn) więcej niż 0,2 i mniej niż 0,9 zwłaszcza więcej niż 0,3 i mniej niż 0, fosfor (P) maksimum 0,02 siarka (S) mniej niż 0,34 zwłaszcza maksimum 0,02 chrom (Cr) więcej niż 4,0 i mniej niż,9 zwłaszcza więcej niż 4,1 i mniej niż 4, molibden (Mo) więcej niż 2,2 i mniej niż 3,4 zwłaszcza więcej niż 2, i mniej niż 3,0 nikiel (Ni) mniej niż 0, wanad (V) więcej niż 1, i mniej niż 2,6 zwłaszcza więcej niż 1,8 i mniej niż 2,4 wolfram (W) więcej niż 2,0 i mniej niż 3,0 miedź (Cu) mniej niż 0,4 zwłaszcza maksimum 0,3 kobalt (Co) więcej niż 4,0 i mniej niż,0 zwłaszcza więcej niż 4,2 i mniej niż 4,8 glin (Al) mniej niż 0,06 zwłaszcza więcej niż 0,01 i mniej niż 0,0 azot (N) więcej niż 0,01 i mniej niż 0,1 zwłaszcza więcej niż 0,0 i mniej niż 0,08 tlen (O) maksimum 0,01 zwłaszcza maksimum 0,009.

8 Szczególną korzyścią dla wysokiej wartości ciągliwości i dla dobrych właściwości długotrwałych przedmiotu jest, jeśli jeden lub wiele pierwiastków zanieczyszczających w materiale wykazuje stężenie w % wagowych: cyna (Sn) maksimum 0,02 antymon (Sb) maksimum 0,022 arsen (As) maksimum 0,03 selen (Se) maksimum 0,012 bizmut (Bi) maksimum 0,01. Czystość a zatem także właściwości mechaniczne materiału, zwłaszcza ciągliwość, można podnieść, jeśli sposób metalurgii proszkowej obejmuje dyszowe rozpylanie stopu azotem o wysokim stopniu czystości na proszek metalu o u- ziarnieniu proszku co najwyżej 00 µm i w następstwie zasadniczo wprowadzenie tego proszku do naczynia wobec wykluczenia dostępu tlenu i termoizostatyczne prasowanie tego proszku metalu w zamkniętym naczyniu w celu sporządzenia półfabrykatu. Dla ekonomicznego sporządzania przedmiotu ze stali na narzędzia do pracy na zimno ale także z powodu właściwości materiałowych może być korzystne, jeśli termoizostatycznie wyprasowany półprodukt poddaje się dalszej obróbce na drodze plastycznego kształtowania na gorąco. Jeżeli, jak można przewidzieć, przedmiot ze stali na narzędzia do pracy na zimno wykazuje granicę płynięcia przy ściskaniu większą niż 2700 MPa, zmierzoną przy twardości 61 HR w skali C, to można wytwarzać najbardziej spolegliwe matryce do wyciskania na zimno ze skomplikowanymi drobnoczłonowymi częściami formy, które nawet w długotrwałej eksploatacji wykazują nikłe zużycie powierzchni i takież niebezpieczeństwo pęknięcia. Za korzyść dla twardej wkładki wgłębiającej o udaropodobnym obciążeniu w eksploatacji długotrwałej można według wynalazku przewidywać to, że przedmiot ze stali na narzędzia do pracy na zimno po cieplnym ulepszaniu wykazuje przy twardości 64 HR w skali C pracę udarową na zginanie w temperaturze pokojowej większą od 80,0 dżuli (J), korzystnie większą od 0 dżuli (J).

9 Następnie wynalazek ma być w porównaniu i wnioskach końcowych objaśniony za pomocą naukowych doświadczeń i wyników doświadczeń. W celu scharakteryzowania przedmiotu według wynalazku określono pracę udarową na zginanie w temperaturze pokojowej według normy DIN 1222 próbek bez karbu 7 mm, ponieważ tego rodzaju wartości umożliwiają dokładną ocenę zachowania się ciągliwości. Dla określenia wydłużenia przy zerwaniu i plastycznej pracy z jednoosiowej próby rozciągania stosowano specjalne próbki do próby rozciągania o w średnicy przebiegającej, powiększonej głowicy uchwytowej w postaci kuli, przy czym urządzenie uchwytowe w maszynie do badań brało w rachubę geometrię głowicy kulistej. Tego rodzaju badania są opisane w literaturze (6th International Tooling Conference, The Use of Tool Steels: Experience and Research, Karlstad University -13 wrzesień 02, Material Behaviour of Powder- Metallurgically Processed Tool Steels in Tensile and Bending Tests, strony ). 0,2%-ową granicę plastyczności przy ściskaniu określono w temperaturze pokojowej w próbie ściskania według normy DIN 06. Badanie ścierania abrazyjnego następowało za pomocą ściernego papieru o nazwie SiC-Schleifpapier P 1. Badanie materiałowe stosuje różne metody scharakteryzowania wsytrzymałości i ciągliwości materiałów metalicznych. Najważniejszą próbą jest jednoosiowa próby rozciągania. Za pomocą tej próby można określić istotne wartości wytrzymałości i ciągliwości. Ponadto próby ta pozwala na wypowiedzenie się o zachowaniu się umocniania tego materiału w warunkach jednoosiowego obciążenia rozciągającego. W fig. 1 przedstawiono wydłużenie przy zerwaniu materiału według wynalazku w porównaniu ze stalą szybkotnącą HS-6--4 w zależności od twardości materiału, nastawionej za pomocą cieplnego ulepszania, przy czym badanie to następowało z zastosowaniem wyżej omówionych próbek. Wydłużenie przy zerwaniu stopu według wynalazku plasuje się w całym zakresie tego materiału wyżej niż wydłuże-

10 nie stali porównawczej i wykazuje zwłaszcza w górnym zakresie twardości od 8 HR do 62 HR w skali C aż do 4-krotnie większe wydłużenie przy zerwaniu. Korzystna względem stanu techniki kombinacja właściwości wysokiej wytrzymałości i wysokiej ciągliwości materiału według wynalazku okazje się szczególnie wyraźna w porównaniu pracy plastycznej, którą określa się ze statycznej, jednoosiowej próby rozciągania. Przy zasadniczo jednakowym stanie rozruchowym określono na materiale według wynalazku w temperaturze pokojowej o około % wyższą pracę plastyczną w próbie rozciągania przy twardości materiału 63 HR w skali C. Przy twardości materiału 61, HR w skali C stwierdzono podwyższenie pracy plastycznej o około 0%, przy czym jako materiał porównawczy stosowano wytworzone metodą metalurgii proszkowej stale szybkotnące HS PM i HS-6--3-PM. Obok znakomitej kombinacji właściwości: wytrzymałości i ciągliwości, którą ukazano wyżej, stop według wynalazku dysponuje bardzo dobrą wytrzymałością na ścieranie abrazyjne, którą określono w teście z papierem ściernym o nazwie SiC-Schleifpapier. Właściwość tę uzyskano mimo zawartości pierwotnego węglika, zmniejszonej w porównaniu ze standartowymi stopami, wytworzonomi metodą metalurgii proszkowej, stosowanymi w tym zakresie użytkowym. Średnia wartość zużycia dla podanych stopów wynosi 7g -1 przy twardości 61 HR w skali C. BÖHLER Edelstahl GmbH 30 Zastępca:

11 OK II-12/P946PL00 EP B1 Zastrzeżenia patentowe 1. Ulepszony cieplnie przedmiot ze stali na narzędzia do pracy na zimno o składzie chemicznym tego materiału w % wagowych: węgiel (C) więcej niż 0,6 i mniej niż 1,0 krzem (Si) więcej niż 0,3 i mniej niż 0,8 mangan (Mn) więcej niż 0,2 i mniej niż 1, fosfor (P) maksimum 0,03 siarka (S) mniej niż 0, chrom (Cr) więcej niż 4,0 i mniej niż 6,2 molibden (Mo) więcej niż 1,9 i mniej niż 3,8 nikiel (Ni) mniej niż 0,9 wanad (V) więcej niż 1,0 i mniej niż 2,9 wolfram (W) więcej niż 1,8 i mniej niż 3,4 miedź (Cu) mniej niż 0,7 kobalt (Co) więcej niż 3,8 i mniej niż,8 glin (Al) mniej niż 0,04 azot (N) mniej niż 0,2 tlen (O) maksimum 0,012 do wyboru cyna (Sn) maksimum 0,02 antymon (Sb) maksimum 0,022 arsen (As) maksimum 0,03 selen (Se) maksimum 0,012 bizmut (Bi) maksimum 0,01 reszta żelazo (Fe) oraz uwarunkowane wytapianiem pierwiastki towarzyszące i zanieczyszczające, którego materiał jest wytworzony sposobem metalurgii proszków i przy twardości 64 HR w skali C wykazuje pracę udarową na zginanie w temperaturze pokojowej większą od 40,0 dżuli (J). 2. Przedmiot ze stali na narzędzia do pracy na zimno według

12 - 2 - zastrzeżenia 1, przy czym jeden lub wiele pierwiastków w materiale wykazuje stężenie w % wagowych: węgiel (C) więcej niż 0,7 i mniej niż 0,94 zwłaszcza więcej niż 0,8 i mniej niż 0,9 krzem (Si) więcej niż 0,3 i mniej niż 0,7 zwłaszcza więcej niż 0,4 i mniej niż 0,6 mangan (Mn) więcej niż 0,2 i mniej niż 0,9 zwłaszcza więcej niż 0,3 i mniej niż 0, fosfor (P) maksimum 0,02 siarka (S) mniej niż 0,34 zwłaszcza maksimum 0,02 chrom (Cr) więcej niż 4,0 i mniej niż,9 zwłaszcza więcej niż 4,1 i mniej niż 4, molibden (Mo) więcej niż 2,2 i mniej niż 3,4 zwłaszcza więcej niż 2, i mniej niż 3,0 nikiel (Ni) mniej niż 0, wanad (V) więcej niż 1, i mniej niż 2,6 zwłaszcza więcej niż 1,8 i mniej niż 2,4 wolfram (W) więcej niż 2,0 i mniej niż 3,0 miedź (Cu) mniej niż 0,4 zwłaszcza maksimum 0,3 kobalt (Co) więcej niż 4,0 i mniej niż,0 zwłaszcza więcej niż 4,2 i mniej niż 4,8 glin (Al) mniej niż 0,06 zwłaszcza więcej niż 0,01 i mniej niż 0,0 azot (N) więcej niż 0,01 i mniej niż 0,1 zwłaszcza więcej niż 0,0 i mniej niż 0,08 tlen (O) maksimum 0,01 zwłaszcza maksimum 0, Przedmiot ze stali na narzędzia do pracy na zimno według zastrzeżeń 1 albo 2, przy czym sposób metalurgii proszkowej obejmuje dyszowe rozpylanie stopu azotem na proszek metalu o uziarnieniu proszku co najwyżej 00 µm i w następstwie zasadniczo wprowadzenie tego proszku do naczynia wobec wykluczenia dostępu tlenu i termoizostatyczne prasowanie tego proszku metalu w zamkniętym naczyniu w celu sporządzenia półfabrykatu.

13 Przedmiot ze stali na narzędzia do pracy na zimno według jednego z zastrzeżeń 1-3, przy czym termoizostatycznie wyprasowany półprodukt poddaje się dalszej obróbce na drodze plastycznego kształtowania na gorąco.. Przedmiot ze stali na narzędzia do pracy na zimno według jednego z zastrzeżeń 1-4, który wykazuje granicę płynięcia przy ściskaniu większą niż 2700 MPa, zmierzoną przy twardości 61 HR w skali C. 6. Przedmiot ze stali na narzędzia do pracy na zimno według jednego z zastrzeżeń 1-, który przy twardości 64 HR w skali C wykazuje pracę udarową na zginanie w temperaturze pokojowej większą od 80,0 dżuli (J), korzystnie większą od 0 dżuli (J). BÖHLER Edelstahl GmbH Zastępca:

14

15