WYTYCZNE DLA WNIOSKODAWCY

Transkrypt

1 Wytyczne dla Wnioskodawcy Programu Interreg V-A RCz-RP edycja 2. maj 2016 r. WYTYCZNE DLA WNIOSKODAWCY Fundusz Mikroprojektów Euroregionu Śląsk Cieszyński - Těšínské Slezsko w ramach Programu INTERREG V-A Republika Czeska Polska Edycja 2. maj 2016 r.

2 Wytyczne dla Wnioskodawcy Programu Interreg V-A RCz-RP edycja 2. maj 2016 r. SPIS TREŚCI 1. Wykaz skrótów i słowniczek pojęć Informacje podstawowe dotyczące Interreg V-A Republika Czeska Polska Historia Programu Zasięg terytorialny Podstawowe dokumenty programowe oraz akty prawne Funduszu Mikroprojektów Cele Programu Instrukcje dla Wnioskodawcy Opis osi priorytetowych Wykaz osi priorytetowych Fundusz Mikroprojektów Zasady ogólne Podstawowe działania Zarządzający FM oraz zasięg terytorialny Zarządzający FM w Euroregionie Śląsk Cieszyński - Těšínské Slezsko i ich rola Ramy finansowe FM Zasady współpracy oraz odziaływanie transgraniczne Typy projektów Określenie kwalifikowalnych partnerów Miejsce realizacji FM Kwalifikowane działania w ramach FM, opis wybranych osi priorytetowych Specyficzne priorytety FM Euroregionu Śląsk Cieszyński Przygotowanie projektu Realizacja projektu Czas trwania projektów Zasady realizacji projektu Zasady dotyczące oceny wydatków kwalifikowalnych Wydatki kwalifikowalne Projekty generujące dochód Pomoc publiczna Wskazówki dotyczące wypełniania formularza wniosku projektowego Wskazówki ogólne Przygotowanie i złożenie wniosku o dofinansowanie Rozpoczęcie FM i ogłoszenie naboru projektów Udzielanie informacji i konsultacji Przygotowanie wniosku o dofinansowanie Składanie wniosków o dofinansowanie Obowiązkowe załączniki do wniosku o dofinansowanie Kontrola, ocena i wybór projektów Kontrola formalna i kontrola kwalifikowalności Ocena jakości projektu, współpracy transgranicznej oraz wpływu transgranicznego Umowa o dofinansowanie Zmiana projektu Realizacja projektu Zakończenie realizacji oraz Raport końcowy z realizacji projektu Płatności Kontrole Promocja Archiwizacja dokumentów Trwałość projektu Wykaz załączników... 92

3 Wytyczne dla Wnioskodawcy Programu Interreg V-A RCz-RP edycja 2. maj 2016 r. 1. Wykaz skrótów i słowniczek pojęć BP Budżet państwa CRR RCz Centrum Rozwoju Regionalnego Republiki Czeskiej EIA Ocena oddziaływania na środowisko (ang. Environmental Impact Assessment ) EFRR Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego EKS Euroregionalny Komitet Sterujący ERŚC-TS Euroregion Śląsk Cieszyński - Těšínské Slezsko FM Fundusz Mikroprojektów EFSI Europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne IK Instytucja Krajowa Interreg V-A RCz-RP Program Interreg V-A Republika Czeska Polska, zwany dalej Programem IZ Instytucja Zarządzająca KE Komisja Europejska MRR RCz Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Republiki Czeskiej MR RP Ministerstwo Rozwoju Rzeczypospolitej Polskiej NGO Pozarządowe organizacje non-profit NUTS Statystyczne jednostki terytorialne - Nomenklatura Jednostek Terytorialnych do celów statystycznych (ang. Nomenclature of Territorial Units for Statistics ) NUTS III kraj, podregion podstawowa jednostka terytorialna dla Programu OP Oś priorytetowa PP Partner projektu PW Partner wiodący RCz Republika Czeska RP Rzeczpospolita Polska Rozporządzenie Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 481/2014 z dnia 4 marca 2014 r. delegowane KE uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1299/2013 w odniesieniu do przepisów szczególnych dotyczących kwalifikowalności wydatków w ramach programów EWT Rozporządzenie EWT Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1299/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu Europejska współpraca terytorialna Rozporządzenie EFRR Rozporządzenie ogólne UE VAT WE Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1301/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i przepisów szczególnych dotyczących celu Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia oraz w sprawie uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 Unia Europejska Podatek od towarów i usług Wspólnota Europejska

4 Wytyczne dla Wnioskodawcy Programu Interreg V-A RCz-RP edycja 2. maj 2016 r. DEFINICJE STOSOWANYCH POJĘĆ Decyzja w sprawie udzielenia dofinansowania z budżetu państwa Rzeczpospolitej Polskiej Decyzja w sprawie udzielenia dofinansowania z budżetu państwa (zwana dalej Decyzją z BP) wydana przez Ministra Finansów RP wszystkim polskim partnerom (PW i PP), którzy uczestniczą w realizacji projektów zatwierdzonych przez EKS, a w ramach wniosku projektowego wnioskowali o dofinansowanie ze środków budżetu państwa. Na podstawie tej Decyzji z BP przyznawane jest dofinansowanie z budżetu państwa. Decyzja z BP określa warunki i zasady dotyczące realizacji właściwej części projektu i wypłacenia dofinansowania, jak również sankcje za ich niedotrzymanie. Dofinansowanie Środki finansowe EFRR oraz budżetu państwa Rzeczpospolitej Polskiej (w przypadku polskiego Partnera Wiodącego oraz innych polskich partnerów) wykorzystywane na realizację projektu. EIA ocena oddziaływania na środowisko Ocena oddziaływania na środowisko to badanie wpływu na środowisko będącego wynikiem realizacji zaplanowanych działań, przeprowadzane wg przepisów prawa krajowego, zgodnie z dyrektywami: Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne (EIA), Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (SEA), Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dyrektywa siedliskowa). To ważny element systemu profilaktycznych instrumentów ochrony środowiska oraz jednocześnie ważny element polityki środowiskowej. Ekspert regionalny Zarządzający FM mianują ekspertów regionalnych i ich zastępców w celu dokonywania oceny projektu pod kątem jakości i wpływu transgranicznego. Osoby oceniające nie mogą być członkami Euroregionalnego Komitetu Sterującego. W przypadku obu wyżej wymienionych etapów oceny, mogą jej dokonywać te same osoby. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) jest jednym z głównych instrumentów finansowych europejskiej polityki spójności. Służy on złagodzeniu dysproporcji w poziomie rozwoju europejskich regionów i zmniejszeniu braków w zakresie rozwoju regionów znajdujących się w najmniej korzystnej sytuacji. Jego działalność jest ukierunkowana w szczególności na regiony dotknięte poważnymi i trwałymi trudnościami naturalnymi lub demograficznymi. Euroregionalny Komitet Sterujący Jest wspólnym polsko-czeskim organem dokonującym oceny i wyboru projektów złożonych na obszarze Euroregionu ŚC-TS w ramach Funduszu Mikroprojektów Programu Interreg V-A Republika Czeska Polska (dalej FM). Fundusz Mikroprojektów (FM) Fundusz Mikroprojektów to instrument wsparcia projektów o znaczeniu lokalnym wykazujących oddziaływanie transgraniczne. Realizowany jest w formie 6 projektów parasolowych, pokrywających łącznie cały obszar wsparcia i jest zarządzany przez euroregiony (dalej jako: Zarządzający FM): Nisa Nysa, Glacensis Glacensis, Praděd Pradziad, Silesia Silesia, Těšínské Slezsko Śląsk Cieszyński, Beskydy Beskidy. Każdy Fundusz Mikroprojektów stanowi samodzielny projekt parasolowy, na którego realizację składają się poszczególne mikroprojekty realizowane przez Mikrobeneficjentów.

5 Wytyczne dla Wnioskodawcy Programu Interreg V-A RCz-RP edycja 2. maj 2016 r. Instytucja Krajowa Instytucją Krajową Programu Interreg V-A RCz-RP jest w RP minister właściwy ds. rozwoju regionalnego. Instytucja Krajowa odpowiada za realizację Programu na obszarze wsparcia na terytorium Polski. Realizację zadań Instytucji Krajowej zapewnia Departament Współpracy Terytorialnej Ministerstwa Rozwoju RP. Instytucja Zarządzająca Instytucją Zarządzającą jest MRR RCz. Komitet Monitorujący Komitet Monitorjący Programu Interreg V-A RCz-RP, na podstawie art. 47 Rozporządzenia ogólnego, jest powołany przez oba państwa członkowskie i jest odpowiedzialny przede wszystkim za wybór projektów, monitorowanie postępów osiąganych w ramach realizacji osi priorytetowych oraz celów Programu, oraz pozostałe funkcje określone w Rozporządzeniu ogólnym (art. 49 i in.) i Rozporządzeniu EWT. Kontroler Kontroler to podmiot powołany w celu sprawdzania zgodności z prawem i prawidłowości wydatków wykazywanych przez każdego partnera uczestniczącego w realizacji projektu. Funkcję Kontrolera na terenie RCz pełni Centrum Rozwoju Regionalnego RCz a na terenie Polski urzędy wojewódzkie. Nieprawidłowość (naruszenie przepisów) Każde naruszenie przepisów UE, RCz lub RP (w tym warunków dla partnerów określonych w Umowie o dofinansowanie projektu, aktualnych dokumentach programowych, zasadach i wytycznych), wynikające z działania lub zaniechania podmiotu zaangażowanego we wdrażanie Programu lub Partnera, które ma lub może mieć szkodliwy wpływ na budżet Unii, RCz lub RP poprzez obciążenie budżetu Unii, RCz lub RP nieuzasadnionym wydatkiem. NUTS Klasyfikacja Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych, NUTS (ang. Nomenclature of Territorial Units for Statistics) standard geokodowania rozwinięty w Unii Europejskiej na potrzeby identyfikowania statystycznych jednostek terytorialnych. Obszar wsparcia Programu jest, co do zasady, zdefiniowany na poziomie NUTS3 (podregiony). Mikrobeneficjent Podmiot, który składa i realizuje mikroprojekt w ramach Funduszu Mikroprojektów. Na realizację tego projektu uzyskuje dofinansowanie od Zarządzającego FM (euroregionu). Okres realizacji projektu Przez rozpoczęcie rzeczywistej realizacji projektu rozumie się datę rozpoczęcia działań ukierunkowanych na realizację przedmiotu oraz celów projektu (np. rozpoczęcie prac budowlanych itp.). Przez zakończenie projektu rozumie się datę zakończenia rzeczywistej realizacji projektu, np. oddanie obiektu budowlanego, zakończenie imprezy kulturalnej, opracowanie studium, itp. Jest to data, kiedy Partner Wiodący (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partner (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C) planuje zakończenie wszelkich działań związanych z samą realizacją projektu. Wszystkie projekty realizowane w ramach FM Interreg V-A RCz-RP muszą być w Euroregionie Śląsk Cieszyński-Těšínské Slezsko zakończone najpóźniej do dnia 30 czerwca 2023 r. a końcowe Zestawienie dokumentów powinno być złożone najpóźniej do dnia 31 lipca 2023 r. Data zakończenia projektu jest dla partnera wiążąca, a więc określając swój harmonogram czasowy powinien on uwzględnić odpowiednią rezerwę czasową.

6 Wytyczne dla Wnioskodawcy Programu Interreg V-A RCz-RP edycja 2. maj 2016 r. Oś priorytetowa Program składa się z osi priorytetowych. Oś priorytetowa odpowiada celowi tematycznemu (wg rozporządzenia ogólnego) i obejmuje co najmniej jeden priorytet inwestycyjny tego celu tematycznego zgodnie z art. 6 i 7 Rozporządzenia EWT. Każda z osi priorytetowych posiada cel szczegółowy, powiązany z priorytetem inwestycyjnym, do realizacji którego się przyczynia. Partner projektu (dotyczy projektów bez Partnera Wiodącego) Jakikolwiek partner uczestniczący w realizacji projektu dotyczy projektu partnerskiego lub projektu samodzielnego. Podmiot realizujący projekt współfinansowany z budżetu UE. Partner projektu W przypadku projektów wspólnych z Partnerem Wiodącym (typu A) każdy partner uczestniczący w realizacji danego projektu inny niż Partner Wiodący. Odpowiedzialny jest za realizację swojej części projektu, przy czym odpowiedzialność za realizację całego projektu ponosi Partner Wiodący. Od PW na podstawie Porozumienia o współpracy otrzymuje w formie refundacji część środków finansowych z EFRR na dofinansowanie swojej części projektu. Partner Wiodący (dla projektów typu A) Partner składający wniosek projektowy, w którego zakresie odpowiedzialny jest za prawidłowość i zgodność z prawdą danych w nim wymienionych. Do czasu podpisania Umowy PW postrzegany jest jako wnioskodawca, zaś po podpisaniu Umowy jako Mikrobeneficjent. Po zatwierdzeniu projektu przez EKS podpisywana jest z nim Umowa, na podstawie której jest on upoważniony do otrzymania dofinansowania ze środków UE i ponosi całkowitą odpowiedzialność za realizację projektu. Środki otrzymane na podstawie Umowy od właściwego Zarządzającego FM przelewa następnie na rachunki Partnerów projektu. Pomoc publiczna Rozumie się przez to jakąkolwiek formę wsparcia udzielaną w sposób, który narusza lub stanowi zagrożenie naruszenia zasad konkurencji poprzez to, że stwarza przywileje dla pewnych rodzajów działalności lub branż produkcyjnych w stopniu, który może wpłynąć na handel między Republiką Czeską, Rzeczpospolitą Polską a krajami członkowskimi Unii Europejskiej. Wobec projektów, które otrzymają wsparcie ze środków Programu, a w których występują znamiona pomocy publicznej, zostaną zastosowane właściwe przepisy UE dotyczące pomocy de minimis (Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis) lub wyłączenia blokowego określonego w Rozporządzeniu (UE) nr 651/2014 z dnia r., w którym, zgodnie z artykułami 107 i 108 Traktatu, wybrane kategorie pomocy zostały uznane za niewykluczające się z zasadami rynku wewnętrznego. Program Interreg V-A Republika Czeska Polska Podstawowy dokument przygotowany wspólnie przez oba państwa członkowskie w celu określenia przedmiotu tego Programu w okresie Dokument zawiera analizę i opis sytuacji obszaru, strategię Programu określoną w postaci osi priorytetowych, indykatywne alokacje finansowe oraz ramowy opis wdrażania Programu. Dokument zatwierdzają rządy obu państw partnerskich oraz Komisja Europejska. Stanowi warunek rozpoczęcia Programu. Projekt (równoważne: mikroprojekt) Zespół czynności realizowany przez Partnera Wiodącego i partnerów projektu (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) albo partnerów (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C). System monitorujący MS2014+ System informatyczny służący do przygotowania wniosku projektowego oraz monitorowania wdrażania programów współfinansowanych ze środków pochodzących z budżetu UE.

7 Wytyczne dla Wnioskodawcy Programu Interreg V-A RCz-RP edycja 2. maj 2016 r. Umowa o dofinansowanie projektu Umowa o dofinansowanie projektu (zwana dalej Umową) zawarta między polskim lub czeskim Zarządzającym FM oraz polskim lub czeskim Partnerem Wiodącym (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) albo polskim lub czeskim partnerem (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C), którego projekt został zatwierdzony przez EKS. Na podstawie tej umowy udzielane jest dofinansowanie z budżetu UE na dany projekt. Umowa określa podstawowe warunki i zasady dotyczące realizacji projektu i wypłacenia dofinansowania, jak również sankcje za ich niedotrzymanie. Wdrażanie Proces zarządzania i realizacji Programu, obejmujący następujące czynności: ogłoszenie Programu; przygotowanie, ocena, wybór i realizacja projektów, kontrola, certyfikacja i realizacja płatności, monitorowanie projektów oraz ocena oddziaływania. Wkład niepieniężny Przez wkład niepieniężny rozumie się użyczenie gruntu, budowli, urządzeń lub surowców, świadczenie pracy badawczej/fachowej lub nieodpłatnej pracy ochotniczej bez prawa do wynagrodzenia. Właściwy Zarządzający FM Jest to Zarządzający FM z właściwej strony narodowej (polskiej lub czeskiej). Współfinansowanie Poziom udziału poszczególnych źródeł finansowania składających się na finansowanie projektu. Wydatki kwalifikowalne Wydatki poniesione na określony cel oraz w trakcie okresu określonego w Umowie o dofinansowanie projektu, które są zgodne z właściwymi przepisami UE, zasadami określonymi w dokumentacji Programu oraz przepisami właściwego prawa krajowego. Wydatki niekwalifikowalne Wydatki, które nie mogą być współfinansowane z funduszy strukturalnych. Jeżeli takie wydatki powstaną w trakcie realizacji projektu, nie mogą zostać wliczone do podstawy, z której wylicza się wysokość dofinansowania z funduszy strukturalnych. Wytyczne dla Wnioskodawcy FM Euroregionu Śląsk Cieszyński - Těšínské Slezsko Wytyczne zawierają informacje na temat kryteriów uzyskania dofinansowania, składania wniosków projektowych, odpowiedzialności partnerów, oceny i wyboru projektów. Zarządzający FM Funkcję Zarządzającego FM pełnią poszczególne euroregiony. Zarządzający FM zapewnia zarządzanie środkami finansowymi z FM na powierzonym mu obszarze oraz jednocześnie zapewnia wdrażanie tych środków zgodnie z zasadami Programu.

8 2. Informacje podstawowe dotyczące Interreg V-A Republika Czeska Polska 2.1. Historia Programu Program Interreg V-A Republika Czeska Polska uwzględnia wieloletnie starania Unii Europejskiej podejmowane na rzecz rozwoju obszarów przygranicznych oraz przełamywania granic pomiędzy poszczególnymi państwami. Te dążenia UE mają swoje odbicie również w długookresowym wspieraniu współpracy transgranicznej ze środków Funduszy Strukturalnych. Interreg V-A Republika Czeska Polska nawiązuje w ten sposób do doświadczeń zdobytych w poprzednich programach realizowanych przy wsparciu środków UE, którymi były Program Phare CBC, Inicjatywa Wspólnotowa Interreg IIIA oraz Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska Program Phare CBC rozpoczęto na pograniczu polsko-czeskim w 1999 roku i jego realizacja trwała aż do 2006 roku. Był ukierunkowany przede wszystkim na wspieranie dużych projektów inwestycyjnych, niemniej jednak wspierane były również małe projekty nieinwestycyjne typu people-to-people w ramach tzw. Wspólnego Funduszu Małych Projektów. Od 2004 roku na pograniczu polsko-czeskim trwała realizacja Programu Inicjatywy Wspólnotowej Interreg IIIA. W ramach tego Programu były realizowane zarówno projekty inwestycyjne w dziedzinie transportu, środowiska, turystyki, wspomagania przedsiębiorczości, jak również projekty nieinwestycyjne ukierunkowane na rozwój współpracy i struktur sieciowych podmiotów sektora publicznego. Element Programu stanowił również Fundusz Mikroprojektów. Środki finansowe Programu Inicjatywy Wspólnotowej Interreg III A Czechy Polska były alokowane do 176 wybranych projektów. Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska był ukierunkowany w szczególności na regionalne i lokalne projekty o mniejszym zakresie i o znaczeniu transgranicznym. Przy wyborze projektów duży nacisk był kładziony przede wszystkim na ich faktyczną współpracę transgraniczną wraz z oddziaływaniem transgranicznym, tj. na elementy zbliżania ludzi oraz instytucji w czasie przygotowania i późniejszej realizacji projektów. W ramach tego Programu realizowany był także Fundusz Mikroprojektów Zasięg terytorialny Obszar wsparcia Programu Obszar wsparcia Programu obejmuje następujące terytorium na poziomie NUTS III. Po stronie czeskiej obszar wsparcia obejmuje pięć krajów: liberecki (powiaty: Liberec, Jablonec nad Nisou, Semily i Česká Lípa), královéhradecki (powiaty Trutnov, Náchod, Rychnov nad Kněžnou, Hradec Králové i Jičín), pardubicki (powiaty Ústí nad Orlicí, Svitavy, Pardubice i Chrudim), ołomuniecki (powiaty Šumperk, Jeseník, Olomouc, Přerov i Prostějov) oraz morawskośląski (powiaty Bruntál, Karviná, Frýdek-Místek, Ostrava, Opava i Nový Jičín). Po stronie polskiej, obszar wsparcia Programu obejmuje sześć podregionów: bielski i rybnicki (województwo śląskie), jeleniogórski i wałbrzyski (województwo dolnośląskie), nyski i opolski (województwo opolskie). Do obszaru wsparcia po stronie polskiej należy ponadto powiat strzeliński (podregion wrocławski w województwie dolnośląskim) i powiat pszczyński (podregion tyski w województwie śląskim). 8

9 2.3. Podstawowe dokumenty programowe oraz akty prawne Funduszu Mikroprojektów Do podstawowych dokumentów niezbędnych dla realizacji Programu oraz FM należą: Dokument Programowy Interreg V-A Republika Czeska Polska, Wytyczne dla Wnioskodawcy FM Euroregionu Śląsk Cieszyński - Těšínské Slezsko w ramach Programu Interreg V-A Republika Czeska Polska, Podręcznik dla Partnerów FM w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Interreg V-A Republika Czeska Polska. Podstawowe europejskie akty prawne Programu oraz FM to: - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 roku ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 ( Rozporządzenie Ogólne"), - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1301/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i przepisów szczególnych dotyczących celu Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia oraz w sprawie uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 ( Rozporządzenie w sprawie EFRR ), - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1299/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu "Europejska współpraca terytorialna" ( Rozporządzenie w sprawie EWT ). - Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 481/2014 z dnia 4 marca 2014 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1299/2013 w odniesieniu do przepisów szczególnych dotyczących kwalifikowalności wydatków w ramach programów EWT Cele Programu Cel globalny Programu to: Wspieranie rozwoju społeczno-gospodarczego obszaru pogranicza polsko-czeskiego poprzez wzmacnianie jego konkurencyjności i spójności oraz poprzez promowanie partnerskiej współpracy jego mieszkańców. Program ukierunkowany jest w szczególności na regionalne i lokalne projekty o mniejszym zakresie i o znaczeniu transgranicznym. Przy wyborze projektów duży nacisk kładziony jest przede wszystkim na ich faktyczną współpracę transgraniczną wraz z oddziaływaniem transgranicznym, tj. na elementy zbliżania ludzi oraz instytucji w czasie przygotowania i późniejszej realizacji projektów. Wybierane są tylko te projekty, które mają wpływ transgraniczny po obu stronach granicy. Ogólne cele Programu Interreg V-A Republika Czeska Polska bazują na specyficznym zapotrzebowaniu obszaru i są ukierunkowane na: - podnoszenie integracji gospodarczej polsko-czeskiego obszaru przygranicznego; 9

10 - poprawę warunków w zakresie wzrostu gospodarczego obszaru przygranicznego; - poprawę warunków w zakresie rozwoju zrównoważonego środowiska naturalnego i/lub regeneracji obszaru przygranicznego; - inną społeczną integrację polsko-czeskiego obszaru przygranicznego. 3. Instrukcje dla Wnioskodawcy 3.1. Opis osi priorytetowych Każdy projekt złożony w ramach Programu musi się odnosić tylko do jednej osi priorytetowej. Projekt jest składany w ramach osi priorytetowej, która zgodna jest z jego charakterem. Projekt musi spełniać jeden spośród celów osi priorytetowej, w ramach której jest składany. Struktura wspieranych osi priorytetowych jest następująca: Wykaz osi priorytetowych Oś priorytetowa 1. Wspólne zarządzanie ryzykiem Oś priorytetowa 2. Rozwój potencjału przyrodniczego i kulturowego na rzecz wspierania zatrudnienia Oś priorytetowa 3. Edukacja i kwalifikacje Oś priorytetowa 4. Współpraca instytucji i społeczności Oś priorytetowa 5. Pomoc techniczna Pomoc techniczna jest przeznaczona tylko dla podmiotów uczestniczących we wdrażaniu Programu, tzn. służy ona do zapewnienia sprawnej realizacji Programu Fundusz Mikroprojektów Zasady ogólne Fundusz Mikroprojektów (FM) jest instrumentem przeznaczonym do wspierania projektów o mniejszym zakresie finansowym, oddziałujących na obszar pogranicza na poziomie lokalnym. Mikroprojekty są ukierunkowane przede wszystkim na sfery rozwoju międzyludzkich stosunków transgranicznych, działań oświatowych i kulturalnych oraz inicjatyw społecznych. Możliwe jest również wspieranie mikroprojektów mających na celu poprawę infrastruktury danego obszaru, w szczególności w zakresie infrastruktury turystycznej o oddziaływaniu transgranicznym. Obszar wsparcia Funduszu Mikroprojektów pokrywa się z obszarem wsparcia Programu Interreg V-A Republika Czeska Polska. Fundusz Mikroprojektów przeznaczony jest przede wszystkim dla wdrożenia 2., 3. i 4. osi priorytetowej Programu (w zależności od euroregionu). Wsparcie nie może zostać przyznane mikroprojektom powtarzanym bez elementów innowacyjnych, mikroprojektom powielającym finansowanie bieżącej działalności Mikrobeneficjentów, itp Podstawowe działania FM jest oddzielnym narzędziem w ramach Programu. W związku z tym istnieje także oddzielny system wdrażania. Podstawową różnicą, w porównaniu ze standardowym systemem wdrażania jest delegowanie odpowiedzialności za rzetelne wdrażanie bezpośrednio poszczególnym Partnerom FM a także wprowadzenie oddzielnych struktur wdrażania (Euroregionalny Komitet Sterujący, instytucja Zarządzającego FM itp.). 10

11 Zarządzający FM oraz zasięg terytorialny Wsparcie z FM powinno być przydzielane poszczególnym mikroprojektom przy znajomości lokalnego zapotrzebowania w zakresie rozwoju obszaru i kontaktów. Z tego powodu dla FM stworzono odrębne warunki, umożliwiające realizację tych zamierzeń w jak najlepszy sposób. Z tego powodu zarządzanie FM zostaje przekazane poszczególnym instytucjom euroregionalnym działającym wiele lat na rzecz rozwoju współpracy transgranicznej, tj. euroregionom funkcjonującym na całej granicy polsko-czeskiej (tzw. Zarządzający FM). Wykaz Zarządzających FM i obszar ich działalności terytorialnej przedstawione zostały w poniższej tabeli: OBSZAR ADMINISTRACYJNY POWIATÓW DLA POSZCZEGÓLNYCH ZARZĄDZAJĄCYCH FM ( ) Zarządzający FM Obszar administracyjny powiatów Euroregion Nisa czeska część Euroregion Nysa polska część Euroregion Glacensis czeska część Euroregion Glacensis polska część Česká Lípa, Liberec, Jablonec nad Nisou, Semily powiaty: bolesławiecki, jaworski, jeleniogórski, kamiennogórski, lubański, lwówecki, złotoryjski, zgorzelecki, grodzki Jelenia Góra Jičín, Trutnov, Náchod, Hradec Králové, Rychnov nad Kněžnou, Pardubice, Chrudim, Ústí nad Orlicí, Svitavy, Šumperk i kataster gminy Bílá Voda powiaty: dzierżoniowski, kłodzki, strzeliński, świdnicki, wałbrzyski, ząbkowicki Euroregion Praděd czeska część Jeseník (z wyjątkiem katastru gminy Bílá Voda), Bruntál, Olomouc, Přerov, Prostějov Euroregion Pradziad polska część Euroregion Silesia czeska część Opava, Nový Jičín, Ostrava Euroregion Silesia polska część Euroregion Těšínské Slezsko czeska część Euroregion Śląsk Cieszyński polska część Euroregion Beskydy czeska część powiaty: brzeski (śląski), kędzierzyńsko-kozielski, kluczborski, krapkowicki, namysłowski, nyski, oleski, opolski, prudnicki, strzelecki, miasto Opole powiaty: głubczycki, raciborski, rybnicki, część powiatu wodzisławskiego (Pszów, Radlin, Rydułtowy, Wodzisław Śląski, Gorzyce, Lubomia, Marklowice, Mszana) powiaty grodzkie Rybnik i Żory powiat Karviná, wybrane gminy powiatu Frýdek-Místek: Bocanovice, Bukovec, Bystřice, Dolní Lomná, Horní Lomná, Horní Tošanovice, Hrádek, Hrčava, Jablunkov, Komorní Lhotka, Košařiska, Milíkov, Mosty u Jablunkova, Návsí, Nýdek, Písečná, Písek, Ropice, Řeka, Smilovice, Střítež, Třanovice, Vělopolí, Vendryně, Třinec, Hnojník części powiatu wodzisławskiego: gmina Godów, miasto Jastrzębie Zdrój, powiat cieszyński, część powiatu bielskiego: gminy Jasienica, Jaworze teren administracyjny gmin: Albrechtice, Baška, Bílá, Bruzovice, Brušperk, Dobrá, Dobratice, Dolní Domaslavice, Dolní Tošanovice, Čeladná, Frýdek - Místek, Frýdlant nad Ostravicí, Fryčovice, Hnojník, Horní Bludovice, Horní Domaslavice, Horní Tošanovice, Hukvaldy, Janovice, Kaňovice, Kozlovice, Krásná, Krmelín, Kunčice pod Ondřejníkem, Lhotka, Lučina, Malenovice, Metylovice, Morávka, Nižní Lhoty, Nošovice, Ostravice, Palkovice, Paskov, Pražmo, Pržno, Pstruží, Raškovice, Sedliště, Smilovice, 11

12 Soběšovice, Stará Ves nad Ondřejnicí, Staré Hamry, Staré Město, Staříč, Střítež, Sviadnov, Těrlicko, Třanovice, Václavovice, Vělopolí, Vojkovice, Vratimov, Vyšní Lhoty, Šenov, Žermanice, Řeka, Řepiště, Kateřinice, Komorní Lhotka, Havířov, Ropice, Pazderná, Žabeň Euroregion Beskidy polska część powiaty: żywiecki, pszczyński, miasto Bielsko-Biała, część powiatu bielskiego: miasto Szczyrk, gminy Bestwina, Buczkowice, Czechowice-Dziedzice, Kozy, Porąbka, Wilamowice, Wilkowice Miejsce realizacji mikroprojektów jest ograniczone do obszaru wsparcia Programu. Możliwa jest jednak realizacja mikroprojektów poza obszarem wsparcia, o ile przynosi to wyraźną korzyść dla obszaru wsparcia. Możliwa jest realizacja działań poza obszarem wsparcia Programu lub na terytorium państwa trzeciego w takim przypadku chodzi o wydatki z tzw. puli 20% wydatków realizowanych poza obszarem wsparcia Zarządzający FM w Euroregionie Śląsk Cieszyński - Těšínské Slezsko i ich rola Zarządzający FM Partner Wiodący: Regionální sdružení územní spolupráci Těšínského Slezska Hlavní 1a Český Těšín tel: fax: Zarządzający FM Partner: Stowarzyszenie Rozwoju i Współpracy Regionalnej "Olza" Rynek Cieszyn tel.: f-aks: Rola Zarządzającego FM FM będzie zarządzany przez Partnerów FM, którzy w funkcji Partnera Wiodącego FM i Partnera FM ponoszą całkowitą odpowiedzialność za FM. Partnerami FM są narodowe części euroregionów. Partnerzy FM i zakres ich działalności terytorialnej został określony w drodze porozumienia właściwych organów regionalnych i terytorialnych z IZ/IK. Do podstawowych ich obowiązków należą: Partnerzy FM (wspólnie) 1. sporządzenie dokumentacji euroregionalnej (Podręcznik dla Partnerów FM, Wytyczne dla wnioskodawcy i projekt regulaminu obrad EKS) i jej złożenie IZ/IK do zatwierdzenia; 2. zawarcie Porozumienia o współpracy w zakresie projektu FM; 3. złożenie wniosku o dofinansowanie na projekt FM (Partner Wiodący FM), którego załącznik będzie stanowiła zatwierdzona dokumentacja euroregionalna i podpisane Porozumienie o współpracy w zakresie projektu FM; 4. zapewnienie współfinansowania projektu FM w wysokości min. 15% i przejęcie odpowiedzialności za przyznane środki FM (w przypadku wykonywania funkcji Partnera 12

13 Wiodącego FM. W przypadku Partnera FM przejęcie odpowiedzialności stanowi element Porozumienia o współpracy); 5. złożenie regulaminu obrad EKS własnym organom wykonawczym w celu zatwierdzenia; 6. zapewnienie administrowania FM za pośrednictwem własnej wykwalifikowanej kadry 7. powołanie EKS; 8. ogłoszenie naboru dla składania wniosków o dofinansowanie z FM; 9. udzielanie informacji potencjalnym wnioskodawcom wraz z terminami posiedzeń EKS; 10. przyjmowanie wniosków o dofinansowanie na mikroprojekty z obszaru przynależnego do poszczególnych Partnerów FM; 11. kontrola kryteriów formalnych i kwalifikowalności wniosków; 12. kontrola wydatków kwalifikowalnych na etapie oceny; 13. zapewnienie oceny mikroprojektów według kryteriów wymienionych w dokumentacji euroregionalnej; 14. przygotowanie materiałów i posiedzenia EKS; 15. sporządzenie protokołu z posiedzenia EKS 1 ; 16. opracowanie Planu wizyt monitorujących mikroprojekty na miejscu (monitoring mikroprojektów przez Partnera FM w miejscu realizacji mikroprojektu); 17. przygotowanie i podpisywanie Umów o dofinansowanie mikroprojektów, które zostały zatwierdzone; 18. przyjmowanie i przeprowadzanie procedury administracyjnej ewentualnych wniosków o zmianę mikroprojektu; 19. opracowanie formatu Raportu końcowego z realizacji mikroprojektu dla mikrobeneficjentów; 20. przyjmowanie Raportów końcowych za mikroprojekt lub jego części (typ projektów z PW) od mikrobeneficjentów rozliczenia 21. sporządzenie rozliczenia projektu FM administracja (zestawienie dokumentów) 22. sporządzenie Wniosku o płatność za narodową część projektu FM administracja, Oświadczenia o zrealizowanych wydatkach za narodową część projektu FM administracja, Oświadczenia o zrealizowanych wydatkach za narodową część projektu FM mikroprojekty 23. sporządzenie Raportu z bieżącej realizacji narodowej części projektu FM; 24. opracowanie Raportu końcowego z realizacji narodowej części projektu FM, 25. zapewnienie promocji FM; 26. określenie kryteriów wyboru ekspertów do oceny mikroprojektów oraz ich wybór; 27. pełnienie funkcji instytucji odwoławczej od decyzji EKS w sprawie mikroprojektu; 28. przekazywanie IZ/IK proponowanych zmian Podręcznika dla Partnerów FM i Wytycznych dla wnioskodawcy do zatwierdzenia 29. realizacja kolejnych czynności związanych z obsługą administracyjną FM. Partner Wiodący FM (czeska część Euroregionu): 1. kontrola i zatwierdzanie rozliczenia mikroprojektu w ramach Zestawienia Dokumentów dot. mikroprojektu; 2. kontrola i zatwierdzanie Raportów końcowych za mikroprojekt lub jego części (typ projektów z PW); 3. przeprowadzanie bieżącej merytorycznej, finansowej i formalnej kontroli mikroprojektów, kontroli na miejscu, kontroli dokumentacji mikrobeneficjentów dla wybranej próbki mikroprojektów, wprowadzanie Raportów z przeprowadzonych kontroli do MS ; 4. sporządzanie Wniosków o płatność za projekt FM - mikroprojekty i projekt FM - administracja (łącznie za polską i czeską część); 1 Załącznikiem będzie także Informacja o potencjalnym konflikcie interesów mikrobeneficjenta z Zarządzającym FM i lista mikroprojektów z informacją, które z nich będą podlegały wizytom monitorującym. 13

14 5. złożenie (podpisanych przez statutowego przedstawiciela Partnera FM) Wniosków o płatność za projekt FM mikroprojekty zazwyczaj raz na 3 miesiące lub w przypadku przekroczenia kwoty euro maksymalnie raz w miesiącu oraz Wniosków o płatność za projektu FM administracja (do zatwierdzenia Kontrolerowi Partnera Wiodącego); 6. przelewanie środków EFRR otrzymanych od Jednostki ds. finansów na rzecz Partnera FM i mikrobeneficjentów (CZ); 7. składanie wniosków o wypłatę dofinansowania z BP na obsługę administracyjną FM (Partner Wiodący FM); 8. zgłaszanie nieprawidłowości dotyczących mikroprojektów mikrobeneficjentów CRR i IZ/IK; 9. złożenie Rocznych raportów FM, 10. opracowanie (podpisanych przez przedstawiciela statutowego Partnera FM): Podsumowania etapu projektu FM na dzień i Raportu końcowego z realizacji projektu FM (Partner Wiodący FM); 11. zapewnienie kontroli ex-post trwałości mikroprojektów. Partner FM (polska część Euroregionu): 1. sprawdzenie poprawności rozliczenia mikroprojektu w ramach Zestawienia Dokumentów mikroprojektu; 2. sprawdzenie poprawności raportu końcowego za mikroprojekt lub jego część (typ projektów z PW); 3. przelewanie środków z EFRR mikrobeneficjentom; 4. zapewnienie monitoringu i kontroli ex-post trwałości mikroprojektów Ramy finansowe FM Dla projektów FM przeznaczono 20% środków Programu, czyli łączna kwota dla wszystkich Euroregionów na polsko-czeskiej granicy wynosi ,00 EUR (tylko środki z EFRR) na cały okres programowania. Wysokość środków FM przypadająca na Mikrobeneficjentów w Euroregionie Śląsk Cieszyński - Těšínské Slezsko na okres wynosi: wysokość środków FM przypadająca na Mikrobeneficjentów w Euroregionie Śląsk Cieszyński - Těšínské Slezsko ,00 EUR Wysokość dofinansowania z EFRR Minimalne dofinansowanie (w ramach wszystkich przedmiotowych OP) na mikroprojekt bez PW wynosi EUR EFRR, na mikroprojekt z PW: EUR EFRR na każdego partnera. Ze względu na różnorodny charakter mikroprojektów, wprowadzono zróżnicowanie maksymalnej wartości dofinansowania z EFRR w poszczególnych osiach priorytetowych. W ramach OP 3 i OP 4 maksymalne dofinansowanie dla mikroprojektów bez PW wynosi EUR EFRR, natomiast w ramach mikroprojektów z PW: EUR EFRR (po EUR EFRR na część narodową). Całkowite wydatki mikroprojektu mogą osiągnąć maksymalnie dwukrotność dofinansowania (odpowiednio EUR dla mikroprojektów bez PW i EUR dla mikroprojektów z PW). W ramach OP 2 maksymalne dofinansowanie na mikroprojekt bez PW wynosi EUR EFRR, na mikroprojekt z PW EUR EFRR (maks EUR EFRR na część narodową). Całkowite wydatki mikroprojektu mogą osiągnąć maksymalnie dwukrotność 14

15 dofinansowania (odpowiednio: EUR dla mikroprojektów bez PW lub EUR dla mikroprojektów z PW). Maksymalna wysokość dofinansowania jest określona dla partnera mikroprojektu (w przypadku mikroprojektów z PW: także dla części narodowej mikroprojektu) i jest nieprzekraczalna. Dla mikroprojektów z PW możliwe jest otrzymanie dofinansowania również na wydatki na przygotowanie projektu: w wysokości maksymalnie 1% całkowitych wydatków kwalifikowalnych mikroprojektu, o ile powstaną w okresie od r. do momentu zaewidowania projektu w systemie monitorującym i zostaną uznane za kwalifikowalne. Mikrobeneficjent powinien zapewnić pełne finansowanie realizacji mikroprojektu, przy czym po rozliczeniu właściwy Zarządzający FM przekaże mu zwrotnie kwotę odpowiadającą udziałowi współfinansowania z EFRR w wydatkach kwalifikowalych (maksymalnie do wysokości dofinansowania wskazanego w umowie). Finansowanie mikroprojektu wynosi: po stronie czeskiej: po stronie polskiej: maks. 85% całkowitych kosztów kwalifikowalnych dofinansowane z EFRR min. 15% z własnych źródeł Mikrobeneficjentów maks. 85% całkowitych kosztów kwalifikowalnych dofinansowane z EFRR maks. 5% całkowitych kosztów kwalifikowalnych dofinansowywane z budżetu państwa RP (zgodnie z możliwościami budżetu państwa polskiego na dany rok) min. 10% z własnych źródeł Mikrobeneficjentów W sytuacji, gdy Partner Wiodący (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partner (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C) wnioskuje o dofinansowanie z EFRR mniejsze niż 85% całkowitych wydatków kwalifikowanych, dofinansowanie z BP wylicza się przyjmując, że dofinansowanie z EFRR stanowi 85% całkowitych wydatków kwalifikowanych (w przypadku polskich Mikrobeneficjentów). Jako wkład własny Wnioskodawcy można zaliczyć także przychody z mikroprojektu do wysokości wkładu własnego. Powyżej tej wartości przychody odlicza się od środków EFRR. Dofinansowanie udzielone z FM każdorazowo wypłacane jest w formie refundacji. Jeżeli projekt zostanie wybrany do dofinansowania z EFRR, partnerzy muszą najpierw zapewnić we własnym zakresie pokrycie kosztów projektu w całej wysokości. Dopiero po złożeniu opłaconych dokumentów (faktur itp.) są na rachunek Partnera Wiodącego (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partnera (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C), na podstawie złożonego Wniosku o płatność za projekt i jego późniejszej kontroli, wypłacone środki EFRR, ewentualnie BP (w przypadku polskich Mikrobeneficjentów). Dofinansowanie z EFRR zostanie udzielone Partnerowi Wiodącemu (w przypadku projektu wspólnego z Partnerem Wiodącym typ A) lub partnerowi (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C) na podstawie Umowy o dofinansowanie projektu. Umowa zawiera wskazanie Mikrobeneficjenta dofinansowania, przeznaczenie dofinansowania i opisuje całościowo warunki udzielenia dofinansowania, których należy przestrzegać w celu zapewnienia kwalifikowalności wydatków do refundacji. Jednocześnie w sposób jednoznaczny określa wszystkie źródła finansowe i wiążącą wysokość ich udziału we współfinansowaniu projektu. Zapewnienie środków z publicznych źródeł finansowania (wkład własny) 15

16 Współfinansowanie projektów z czeskich krajowych źródeł publicznych jest zapewnione zgodnie z obowiązującym prawodawstwem Republiki Czeskiej, w szczególności z ustawą nr 218/2000 Dz.U., o zasadach budżetowych i ustawą nr 250/2000 Dz.U., o zasadach budżetowych budżetów terytorialnych. Finansowanie budżetu państwa RCz (z części MRR RCz) Współfinansowanie mikroprojektów: nie przewiduje się udziału budżetu państwa RCz. Dofinansowanie z budżetu państwa RP Przewiduje się możliwość współfinansowania projektów z budżetu państwa RP do 5% wysokości całkowitych wydatków kwalifikowalnych (zgodnie z możliwościami budżetu państwa polskiego). Zakaz podwójnego finansowania Projekt finansowany z FM nie może uzyskać dofinansowania z innego programu finansowanego ze źródeł Wspólnot Europejskich. Wraz z wnioskiem o dofinansowanie dany partner musi złożyć oświadczenie (patrz Załączniki nr 10 i 11), że projektowi nie została przyznana pomoc finansowa z innego programu dofinansowanego ze źródeł Wspólnot Europejskich. Jednocześnie obowiązuje zasada, że nie może dojść do podwójnego finansowania wydatków projektu, tj. każdy wydatek może być finansowany tylko z jednego źródła. W przypadku, gdy nastąpi podwójne finansowanie, jest to uważane za nieprawidłowość i następuje zwrot dofinansowania Zasady współpracy oraz odziaływanie transgraniczne Zasady współpracy W Rozporządzeniu w sprawie EFRR określono kryteria, które należy spełnić w ramach każdego projektu. Mikroprojekty samodzielne (typ C) i partnerskie (typ B) muszą spełniać minimalnie 3 kryteria współpracy, natomiast projekty wspólne z PW (typ A) 4 kryteria współpracy. Minimalne wymogi w zakresie spełnienia kryteriów przedstawione są poniżej. Stanowią one jednak tylko wskazówkę, w jaki sposób można osiągnąć obowiązkowe kryteria współpracy: - wspólne przygotowanie projektu z partnerem z drugiego państwa Wspólne przygotowanie polega na tym, że partnerzy z obu krajów uczestniczą w planowaniu projektu. Partnerzy uczestniczą w całym procesie przygotowania projektu od powstania idei projektu po złożenie wniosku o dofinansowanie. - wspólna realizacja projektu z partnerem z drugiego państwa Partnerzy z obu stron granicy uczestniczą w realizacji celów projektu. W ramach projektu opracowany jest wspólny plan działań wraz z uzupełniającym harmonogramem oraz jest on wspólnie promowany. Wspólne działania są ze sobą powiązane pod względem czasowym i merytorycznym oraz się odpowiednio uzupełniają. Partnerzy aktywnie uczestniczą w działaniach partnera/partnerów z drugiej strony granicy. Projekt jest wspólnie promowany. 16

17 - wspólny personel Wspólny personel dla obu stron uczestniczy w istotnych działaniach projektu, np. specjaliści ds. projektu wskazani przez partnerów z obu krajów tworzą wspólny zespół mający określone zasady współpracy mianują oni kierownika zespołu, wskażą zasady wzajemnego komunikowania się i spotkań itp. Zespół ten wspólnie realizuje projekt przez cały okres jego realizacji. - wspólne finansowanie projektu przez obie strony Wspólne finansowanie uważane jest za spełnione przy założeniu, że udział partnera z drugiego kraju wynosi co najmniej 10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych projektu. Odziaływanie transgraniczne Wspólny projekt musi mieć oddziaływanie po obu stronach granicy i przynosić korzyści mieszkańcom obszaru wsparcia. Oddziaływanie transgraniczne projektu będzie przedmiotem odrębnej oceny zgodnie z wcześniej określonymi warunkami (patrz Załącznik nr 9 Wytycznych) a następnie będzie na bieżąco kontrolowane przez właściwego Zarządzającego FM. Wspólny projekt jest zwykle realizowany przez partnerów po obu stronach granicy i powinien rozwiązywać przede wszystkim ich wspólny problem lub rozwijać ich wspólny potencjał (a nie tylko ich indywidualne problemy lub potencjały). Projekt powinien przyczyniać się do usuwania przeszkód i łączenia pogranicza, przyczyniać się do rozwoju transgranicznych powiązań i kontaktów oraz łączyć grupy celowe z obu stron granicy. Jednocześnie efekty projektu powinny być wykorzystywane przez grupy docelowe z drugiej strony granicy i to również po zakończeniu fizycznej realizacji projektu. W ramach programu również można realizować projekt jedynie w jednym kraju w takim przypadku jest jednak konieczne zgodnie z art. 12(2) Rozporządzenia nr 1299/2013 jasno wykazać oddziaływanie transgraniczne i korzyści wynikające z jego implementacji Typy projektów a) projekt typu A projekt wspólny z Partnerem Wiodącym Zasada Partnera Wiodącego polega przede wszystkim na składaniu wspólnego wniosku i realizacji wspólnego projektu transgranicznego. Z zasady tej wynika, że jeden spośród partnerów przejmuje odpowiedzialność za projekt jako całość wobec Instytucji Zarządzającej Programu, stając się tzw. Partnerem Wiodącym projektu. Partner Wiodący ponosi odpowiedzialność za ogólną koordynację realizacji projektu i oprócz obowiązków wynikających z Umowy o dofinansowaniu projektu oraz zatwierdzonego wniosku projektowego ma ponadto obowiązek: - informować pozostałych partnerów o zatwierdzeniu projektu przez EKS i ewentualnych zmianach z niego wynikających, - zawrzeć Umowę o dofinansowaniu projektu z Zarządzającym FM, - składania w z góry ustalonym terminie właściwemu Zarządzającemu FM Raportu z realizacji projektu sporządzonego na podstawie Raportów z realizacji części projektu, otrzymanych od partnerów projektu, - gromadzenia od poszczególnych partnerów projektu z obu stron granicy zatwierdzonych Zestawień dokumentów jako podstawy dla opracowania Wniosku o płatność za projekt, który następnie jest przekazywany właściwemu Zarządzającemu FM, 17

18 - do bezzwłocznego przekazania środków poszczególnym partnerom projektu według udziałów określonych we Wniosku o płatność za projekt po ich otrzymaniu z EFRR. Partnerzy projektu zobowiązują się do pełnienia wszystkich obowiązków wynikających z Umowy o dofinansowanie projektu oraz zatwierdzonego wniosku projektowego. Poza tymi obowiązkami muszą oni: - w należytym terminie realizować część działań, za które są odpowiedzialni, zgodnie z opisem projektu zatwierdzonego przez Euroregionalny Komitet Sterujący; - sporządzać i składać właściwemu Zarządzającemu FM Raporty z realizacji części projektu, - sporządzać i składać właściwemu Zarządzającemu FM Zestawienia dokumentów wraz z towarzyszącymi dokumentami księgowymi. Partnerzy odpowiadają za swój budżet do wysokości, w jakiej uczestniczą w projekcie. Partnerzy realizują działania promocyjne zgodnie z wymogami określonymi w Umowie o dofinansowanie projektu. Inne obowiązki Partnera Wiodącego oraz jego partnerów projektu określone są w Umowie o dofinansowanie projektu oraz w Porozumieniu o współpracy w ramach projektu, które partnerzy podpisują i w którym wzajemnie określają wszelkie prawa i obowiązki wobec siebie. Porozumienie stanowi obowiązkowy załącznik wniosku projektowego (patrz Załącznik nr 6 niniejszych Wytycznych) i zawiera minimalne uzgodnienia, które powinno zawierać Porozumienie o współpracy. Partnerzy mogą dobrowolnie rozszerzać warunki tego Porozumienia pod warunkiem, że wprowadzą je jako dodatkowy artykuł Porozumienia, a uzupełnione warunki nie będą zmieniać ani naruszać minimalnych postanowień. W ramach FM nie można składać projektów typu A z partnerami z innych polsko-czeskich Euroregionów niż ER ŚC-TS. Sposób spełnienia tych kryteriów partnerzy opisują we wniosku. W celu zweryfikowania realizacji i stopnia współpracy partnerzy mogą zostać w razie potrzeby poproszeni o przedstawienie odpowiedniej dokumentacji np. protokoły spotkań, przykłady korespondencji owej itd. Rzeczywiste zrealizowanie kryteriów opisanych we wniosku projektowym sprawdzane jest także na końcu projektu. W przypadku, gdy nie zostanie zrealizowane któreś spośród kryteriów, do EKS należy podjęcie decyzji, czy doszło do naruszenia obowiązków wynikających z Umowy i jej załączników. W sytuacji, gdy doszło do naruszenia tych obowiązków, dofinansowanie nie zostanie wypłacone. Zasada Partnera Wiodącego nie jest na poziomie poszczególnych mikroprojektów czyli projektów składanych przez Mikrobeneficjentów w ramach FM wymagana w sposób wiążący. Celem ogólnym w Euroregionie ŚC-TS jest jednak przede wszystkim wspieranie projektów wspólnych z Partnerem Wiodącym. b) projekt typu B projekt partnerski (projekt komplementarny, każdy partner składa odrębny wniosek projektowy) Wnioskodawcy z obu stron granicy złożą wspólnie lub z opóźnieniem w czasie (tzn. że projekt partnera został złożony wcześniej o jedno posiedzenie EKS lub później o jedno posiedzenie EKS) wnioski projektowe związane z realizacją jednego projektu z oddzielnym źródłem finansowania. Projekty 1) mają jeden wspólny cel; 2) mają jedną grupę docelową; 18

19 3) ich działania/zadania oraz wydatki są rozdzielone pomiędzy jednego lub więcej partnerów, przy czym jeden partner musi mieć swoją siedzibę po drugiej stronie granicy; 4) ich przygotowanie realizacji po przeciwnych stronach wspólnej granicy zawsze przebiega równolegle lub w uzgodniony sposób bezpośrednio nawiązuje; 5) są dofinansowane z FM Interreg V-A RCz-RP po obu stronach granicy (na etapie składania wniosku projektowego); 6) każdy z partnerów jest odpowiedzialny za rzetelne wdrażanie swoich działań/zadań. Żeby projekt był uważany za partnerski, muszą być w obu wnioskach wprowadzone co najmniej poniższe informacje: 1) taki sam tytuł projektu; 2) wszystkie działania/zadania składające się na projekt partnerski są opisane w obu wnioskach projektowych; 3) podział zadań pomiędzy partnerami musi być widoczny; 4) właściwa część budżetu dla każdego partnera musi zostać załączona do obu wniosków projektowych (więcej 1Załącznik nr 4 Szczegółowy budżet projektu). Szczególna uwaga będzie poświęcana budżetom poszczególnych części realizowanych partnerskich projektów w trakcie oceny i zatwierdzania projektu, projektu Umowy o dofinansowanie projektu, realizacji projektu oraz jego kontroli. Trzeba uważać na pokrywanie się budżetów. W obu Umowach o dofinansowanie projektu oraz przy realizacji obu projektów musi być całkowicie przejrzyste, które koszty powstały po której stronie granicy. W przypadku, gdy jedna z części projektu partnerskiego nie uzyska dofinansowania, EKS podejmie decyzję o zmianie typu projektu z B projekt partnerski na typ C projekt samodzielny pod warunkiem, że Partner projektu zobowiąże się do zrealizowania przynajmniej części zaplanowanych działań tak, aby zostały osiągnięte cele projektu. W przypadku, gdy Partner jednej z części projektu partnerskiego zrezygnuje z dofinansowania po podpisaniu Umowy o dofinansowanie, druga część projektu może uzyskać dofinansowanie pod warunkiem, że zostanie zrealizowania przynajmniej część zaplanowanych działań oraz zostały osiągnięte cele projektu. c) projekt typu C projekt samodzielny (projekt realizowany bez udziału finansowego partnera zagranicznego) Wnioskodawca z jednej strony granicy realizuje projekt, druga strona występuje tylko jako partner. Wysokość dofinansowania z EFRR może wynosić maks. 85 % całkowitych kosztów kwalifikowanych projektu. Mikroprojekty samodzielne i partnerskie muszą spełniać minimalnie 3 kryteria współpracy, natomiast projekty wspólne z PW 4 kryteria współpracy (opisane w pkt ) Określenie kwalifikowalnych partnerów Kwalifikowanymi partnerami (wnioskodawcami) są osoby prawne, tzn.: publicznoprawne lub prowadzone przez publicznoprawne osoby prawne lub nie założone w celu osiągnięcia zysku (non-profit). Ogólnie obowiązującą zasadą jest, iż FM jest przeznaczony dla podmiotów o charakterze non -profit i/lub o charakterze publicznoprawnym. Z punktu widzenia formy prawnej lista kwalifikowalnych partnerów zawarta jest w Załączniku nr 21 i 22 (lista ta obowiązuje dla wszystkich osi priorytetowych i dziedzin wsparcia). 19

20 Wyjątek stanowią jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej, które są jednostkami instytucji mających siedzibę poza obszarem działania danego Zarządzającego FM, ale na terenie danego Zarządzającego FM prowadzą działalność. W szczególności dotyczy to administracji publicznej (policja, straż pożarna), uczelni wyższych oraz działających na terenie całego kraju organizacji pozarządowych. Instytucje takie mogą być kwalifikowalnymi wnioskodawcami ich wykaz stanowi Załącznik nr 21 i 22. Kwalifikowalny wnioskodawca może realizować projekt samodzielnie, względnie za pośrednictwem swoich wyodrębnionych jednostek organizacyjnych podmiotów realizujących, które nie mogą samodzielnie występować o dofinansowanie (np. szkoły, przedszkola, itp.). Poniższe zasady określenia kwalifikowalności partnerów odnoszą się zarówno do Partnera Wiodącego (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partnera (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C), jak i wszystkich partnerów, którzy uczestniczą w nim także finansowo. Pod względem korzystania z FM decydująca jest siedziba partnerów. Partner Wiodący (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partner (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C) składa wniosek projektowy według właściwego obszaru działalności terytorialnej (więcej tabela Obszar administracyjny powiatów dla poszczególnych Zarzadzajacych FM). Kwalifikowalny partner musi także spełniać następujące warunki: - w okresie ostatnich 10 lat nie był ani obecnie nie jest w stanie upadłości lub zadłużenia, nie ogłoszono jego upadłości, ani sąd nie odrzucił wniosku o ogłoszenie upadłości ze względu na niewystarczającą wartość składników majątku, nie jest w stosunku do niego prowadzona prawomocnie ustanowiona egzekucja a jego majątek nie jest zarządzany przez sąd lub na mocy ustawy, postanowienia sądowego lub administracyjnego przez osobę do tego wskazaną, - nie był prawomocnie skazany za wykroczenie lub podobny czyn o charakterze lub istocie majątkowej, - nie ma zaległości w płatnościach składek na ubezpieczenia społeczne, składek na państwową politykę zatrudnienia oraz składek na powszechne ubezpieczenie zdrowotne lub z podobnych tytułów oraz ma uregulowane wszelkie swoje zobowiązania wobec RCz, ewentualnie RP i wobec wszystkich pozostałych państw członkowskich UE, - nie ma zaległości podatkowych; - nie był i nie jest zaangażowany w nielegalną działalność na niekorzyść lub zagrażającą interesom finansowym RCz, ewentualnie RP, innego państwa członkowskiego UE lub Wspólnot Europejskich, - nie dopuścił się naruszenia obowiązków nałożonych na mocy umowy lub powszechnie obowiązujących przepisów prawa w związku z postępowaniem przetargowym lub pokrewnym albo w związku z udzielaniem, przyznawaniem pomocy, dotacji, subwencji itp., - spełnia wszelkie warunki kładzione na partnerów zdefiniowane w Wytycznych dla Wnioskodawcy. Partner musi wraz z wnioskiem złożyć oświadczenie, że nie jest objęty żadną z powyżej wymienionych kategorii (patrz rozdział Wykaz obowiązkowych załączników do wniosku o dofinansowanie). Wydatki na rzecz uczestników mikroprojektów spoza RCz i RP w przypadku, gdy ich udział jest niezbędny dla osiągnięcia celu mikroprojektu a wydatki na ich udział zostały ujęte we wniosku, 20

21 są kwalifkowalne w pełnej wysokości (koszty podróży, zakwaterowanie itp). Mikroprojekty z udziałem finansowym Mikrobeneficjenta z kraju trzeciego nie są możliwe Miejsce realizacji FM Środki projektu FM można wykorzystać wyłącznie na wspieranie mikroprojektów, które swoim charakterem wchodzą w zakres osi priorytetowych i dziedzin wsparcia, które wymienione są w Dokumencie Programowym oraz w Wytycznych dla Wnioskodawcy. Miejsce realizacji mikroprojektów jest ograniczone do obszaru wsparcia Programu. Możliwa jest jednak realizacja mikroprojektów poza obszarem wsparcia, o ile przynosi to wyraźną korzyść dla obszaru wsparcia. Możliwa jest realizacja działań poza obszarem wsparcia Programu lub na terytorium państwa trzeciego w takim przypadku chodzi o wydatki z tzw. puli 20% wydatków realizowanych poza obszarem wsparcia Kwalifikowane działania w ramach FM, opis wybranych osi priorytetowych Środki projektu FM przeznaczone na dofinansowanie mikroprojektów można wykorzystać wyłącznie na dofinansowanie mikroprojektów Wnioskodawców kwalifikowalnych (Mikrobeneficjentów), na mikroprojekty, które swoim charakterem realizują priorytety inwestycyjne i osie priorytetowe, które wymienione są we właściwym Dokumencie Programowym i Wytycznych dla Wnioskodawcy. Możliwe jest dofinansowanie mikroprojektów, które realizują OP 2, 3, 4. OP 2 mikroprojekty realizowane w celu zwiększenia inicjatyw rozwoju lokalnego oraz wsparcia podmiotów wspierających usługi lokalne ukierunkowane na tworzenie nowych miejsc pracy, zwiększenie mobilności siły roboczej, działania mające na celu promocję i poprawę dostępności dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, w tym odnowę atrakcji kulturowych i przyrodniczych. OP 3 mikroprojekty ukierunkowane na edukację, kompetencje oraz kształcenie ustawiczne w formie rozwijania infrastruktury edukacyjnej i przygotowania zawodowego; chodzi o mikroprojekty mające na celu podnoszenie kwalifikacji, a tym samym zwiększanie szans absolwentów na rynku pracy. OP 4 wzmacnianie integracji na poziomie lokalnym poprzez zwiększanie zdolności instytucjonalnych, wspieranie współpracy między obywatelami, instytucjami, itp. w formie krótkoterminowych szkoleń i kursów, spotkania organizacji celowych, nawiązywanie nowych kontaktów i powiązań itp. Wskaźniki realizacji OP Wskaźniki w ramach FM wpisują się w kryteria określone dla Programu Interreg V-A Republika Czeska Polska i stanowią jego część. Produkty mikroprojektów stanowią uzupełnienie wartości wskaźników ustalonych dla poszczególnych OP. Do wskaźników dla poszczególnych OP zostały określone przez Zarządzających FM alokacje finansowe. Dla OP 2 wskaźnikiem jest: Liczba elementów wspólnego bogactwa kulturowego/ przyrodniczego, których stan uległ poprawie i/lub większemu wykorzystaniu, Realizacja elementów infrastruktury udostepniającej/ zwiększającej wykorzystanie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego, 21

22 Liczba zrealizowanych wspólnych transgranicznych mechanizmów/działań zmierzających do wspólnego zarządzania powiązanych elementów i/lub reagujących na wspólne wyzwania w zakresie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, Całkowita długość zbudowanych lub zmodernizowanych ścieżek rowerowych, szlaków rowerowych oraz ścieżek pieszych. Dla OP 3 wskaźnikiem jest Liczba uczestników wspólnych programów edukacyjnych oraz przygotowania zawodowego w celu transgranicznego wspierania zatrudnienia młodzieży, zwiększania możliwości edukacyjnych, kształcenia wyższego i przygotowania zawodowego, a dla OP 4 Liczba partnerów włączonych we wspólne działania (z reguły 2 na mikroprojekt). Realizacja określonych wskaźników będzie przez Zarzadzajacych FM śledzona na bieżąco, przede wszystkim po posiedzeniach EKS. Zatwierdzone mikroprojekty w zależności od ich charakteru zostaną przez Zarzadzajacych FM wewnętrznie przydzielone do danej kategorii (OP) oraz zostanie zaewidencjonowana zakładana wartość wskaźników i na podstawie przebiegu osiągania wskaźników Zarządzający FM mogą (w razie potrzeby) ukierunkować tematykę mikroprojektów (składanych na kolejne EKS-y). Szczegółowy opis wybranych osi priorytetowych Oś priorytetowa 2 W ramach OP2, w uzasadnionych przypadkach, mogą być wspierane jako działania uzupełniające także systemy służące do monitorowania liczby odwiedzających. Nazwa Osi priorytetowej: OP2 Rozwój potencjału przyrodniczego i kulturowego na rzecz wspierania zatrudnienia Cel szczegółowy: Zwiększenie odwiedzalności regionu poprzez większe wykorzystanie potencjału zasobów przyrodniczych i kulturowych Alokacja EFRR: ,00 Kwalifikowalni Władze publiczne, ich związki i stowarzyszenia, Organizacje wnioskodawcy: powołane przez władze publiczne, Organizacje pozarządowe, Europejskie Ugrupowania Współpracy Terytorialnej, Kościoły i związki wyznaniowe, Stowarzyszenia i związki działające w obszarze turystyki Grupy docelowe: mieszkańcy wspólnego regionu, odwiedzający region, samorządy obszarów znaczących pod względem turystycznym, podmioty gospodarcze w turystyce i branżach z nią powiązanych Działanie Poddziałanie Uszczegółowienie 1. Zachowanie i odnowa atrakcji kulturowych i przyrodniczych, ukierunkowane na ich wykorzystanie dla zrównoważonego rozwoju wspólnego rekonstrukcje, rewitalizacje i inne działania służące do zachowania i odnowie atrakcji przyrodniczych i kulturowych 22 Wspierane będą inwestycje w atrakcje kulturowe i przyrodnicze, przyczyniające się do poprawy warunków rozwoju turystyki na obszarze transgranicznym i tworzące tym samym warunki do wzrostu zatrudnienia na poziomie lokalnym.

23 pogranicza Głównym celem interwencji nie jest poprawa stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego na obszarze programowym, ale zwiększenie dzięki takim działaniom atrakcyjności pogranicza i w konsekwencji ruchu turystycznego na obszarze wsparcia. Do głównych wspieranych działań należy przeprowadzanie remontów i rewitalizacji: atrakcyjnych turystycznie obiektów (nieruchomości) przede wszystkim prawnie chronionych obiektów dziedzictwa kulturowego (zabytków), o ile inwestycje te przyczynią się do zwiększenia liczby odwiedzin obszaru pogranicza; atrakcyjnych turystycznie obiektów innych niż nieruchomości w tym tworzenie i rewitalizacja ekspozycji muzealnych lub wystawowych o charakterze transgranicznym; atrakcyjnych turystycznie obiektów dziedzictwa przyrodniczego. Jako działania towarzyszące kwalifikowane są również działania promocyjne dot. oferty turystycznej odnoszące się do danego obiektu dziedzictwa kulturowego/ przyrodniczego. działania zmierzające do większego włączenia atrakcji kulturowych i przyrodniczych do zrównoważonego ruchu turystycznego Wspierane są takie działania, których realizacja umożliwia wykorzystanie w większym stopniu istniejących obiektów dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego stanowiących atrakcje turystyczne, dostosowanie infrastruktury obiektów dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego na rzecz rozszerzenia oferty turystycznej w celu: zwiększenia zdolności do przyjmowania turystów; rozszerzenia kręgu potencjalnych odwiedzających; wydłużenia sezonu turystycznego. Jako działania towarzyszące kwalifikowane są również działania promocyjne dot. oferty turystycznej danego obiektu dziedzictwa kulturowego/ przyrodniczego. 23

24 2.Wspieranie wykorzystania niematerialnego dziedzictwa kulturowego 3. Działania w zakresie infrastruktury w celu transgranicznego udostępnienia i wykorzystania kulturowego i przyrodniczego dziedzictwa regionu przygranicznego budowa, rekonstrukcja, przebudowa, modernizacja ogólnie dostępnej infrastruktury udostępniającej i zwiększającej wykorzystanie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego w branży turystycznej (np. ścieżki rowerowe, ścieżki edukacyjne itp.), w tym uzupełniająca infrastruktura turystyczna, ułatwiająca korzystanie z atrakcji kulturowych i przyrodniczych (np. stojaki na rowery, tablice informacyjne itp.) 24 Wsparcie jest przeznaczane na rozwój i odnowę lokalnych tradycji folklorystycznych i innych form niematerialnego lokalnego lub regionalnego dziedzictwa kulturowego, pod warunkiem możliwości ich wykorzystania w celu zwiększenia ruchu turystycznego na obszarze pogranicza. Wspierane będą w szczególności: budowa ścieżek rowerowych i tras rowerowych, łącznie z uzupełniającą i powiązaną infrastrukturą (stojaki na rowery, tablice informacyjne i in.), realizacja szlaków pieszych, tematycznych, ścieżek dydaktycznych lub specyficznych ścieżek i tras wykorzystywanych do turystyki sportowej w atrakcyjnym turystycznie środowisku przyrodniczym (trasy rolkowe, trasy narciarskie, szlaki wodniackie itp.), realizacja miejsc widokowych i infrastruktury widokowej (wieże widokowe, pomosty widokowe itp.), budowa lub powiększenie parkingów przy ważnych celach turystycznych, pod warunkiem jednoznacznego wykazania braku miejsc na istniejących parkingach i wynikającego z tego bezpośredniego negatywnego wpływu (zmniejszenie liczby odwiedzin) na wykorzystanie potencjału turystycznego danej lokalizacji czy atrakcji i pod warunkiem jednoznacznie dominującego wykorzystania miejsc parkingowych przez turystów, tworzenie i rozbudowa ośrodków informacji turystycznej lub innych sposobów informowania o atrakcjach turystycznych w regionie (turystyczne punkty informacyjne, stoiska informacyjne, miejskie systemy informacji turystycznej i in.), jako działania uzupełniające: realizacja infrastruktury i wyposażenia/małej architektury, ograniczających negatywny wpływ realizowanych działań na środowisko w danej lokalizacji (zadaszenia z miejscami do

25 odpoczynku, ławeczki, kosze na śmieci itp.). 4. Wspólne działania informacyjne, marketingowe i promocyjne w dziedzinie wykorzystania zasobów przyrodniczych i kulturowych budowa, rekonstrukcja, przebudowa, modernizacja infrastruktury umożliwiającej lub ułatwiającej dostęp do atrakcji kulturowych i przyrodniczych przez odwiedzających ze specjalnymi potrzebami (niepełnosprawni, rodziny z dziećmi, seniorzy itp.) wykorzystanie technologii mobilnych do wspólnej prezentacji i promocji atrakcji przyrodniczych i kulturowych wspólnego pogranicza (np. strony internetowe, portale społecznościowe, aplikacje mobilne, wykorzystanie kodów QR itp. wspólne kampanie 25 W ramach działania będą wspierane inwestycje (budowa, rekonstrukcje, modernizacje infrastruktury), które umożliwią lub ułatwią dostęp do atrakcji kulturowych i przyrodniczych wykorzystywanych w branży turystycznej dla osób ze specjalnymi potrzebami (turystów niepełnosprawnych, rodzin z dziećmi, seniorów itp.), np. elementy infrastrukturalne pozwalające na dostęp bezbarierowy dla osób o ograniczonej możliwości poruszania się (np. systemy dźwiękowe, graficzne), budowa wydzielonych miejsc parkingowych dla osób niepełnosprawnych i innych grup ze specjalnymi potrzebami (np. rodzin z dziećmi, seniorów). Wsparcie jest ukierunkowane na wykorzystanie technologii mobilnych i innych podobnych przy realizacji promocji, prezentacji i przekazywaniu informacji o atrakcjach kulturowych i przyrodniczych na wspólnym pograniczu, w celu zwiększenia ich włączenia (wykorzystania) w branży turystycznej i zwiększenia w nich liczby odwiedzin. Wspierane będą takie działania jak np. wykorzystanie do prezentacji i promocji atrakcji turystycznych regionu narzędzi takich jak: przewodniki audio, technologia i narzędzia GPS, wykorzystanie kodów QR, realizacja promocji za pomocą stron internetowych, sieci społecznościowych i innych, w tym nowo powstających / innowacyjnych sposobów promocji, działanie uzupełniające: zakup technologii ICT (sprzęt i oprogramowanie), o ile w sposób udokumentowany jest niezbędna do wdrożenia i stosowania ww. działań promocyjnych skierowanych do turystów. Wsparcie jest ukierunkowane na działania

26 promujące atrakcje przyrodnicze i kulturowe wspólnego obszaru wspólny udział w targach i podobnych turystycznych wydarzeniach promocyjnych w tym nabycie niezbędnych materiałów promocyjnych o charakterze długotrwałym, potrzebnych do tego rodzaju promocji (bannery, namioty promocyjne itp.) związane ze wspólnymi kampaniami regionalnymi lub tematycznymi, realizowanymi w celu promocji atrakcji przyrodniczych i kulturowych wspólnego pogranicza i zwiększenia liczby ich odwiedzin, na przykład: zakup i dystrybucja materiałów promocyjnych i narzędzi informacyjnych przeznaczonych dla szerokiej publiczności lub adresowanych do specyficznej grupy docelowej (ulotki informacyjne, mapy, publikacje, itp.), realizacja wspólnych produktów medialnych, promujących wspólny obszar i jego atrakcje, przygotowanie i wdrożenie specyficznych narzędzi wsparcia turystyki np. karty turystyczne, paszporty rodzinne, itp., organizacja akcji promujących wspólny obszar jako cel turystyczny i wspierających rozwój turystyki na tym obszarze. Będzie wspierany udział w targach i podobnych imprezach promocyjnych w branży turystycznej, realizowanych jednoznacznie w celu wsparcia ruchu turystycznego na obszarze transgranicznym i w przypadku których można przewidywać, że będą mieć wpływ na grupy docelowe odwiedzające obszar Programu. Oprócz sfinansowania własnego udziału w imprezie promocyjnej częścią wsparcia może być też nabycie niezbędnych przedmiotów promocyjnych o charakterze trwałym, potrzebnych do tego rodzaju promocji (bannery, namioty promocyjne itp.). Wsparty zostanie udział zwłaszcza w imprezach w RCz i w Polsce, w przypadku których ze względu na ich charakter i ukierunkowanie można przewidywać, że będą miały wpływ na grupę docelową potencjalnych odwiedzających wspólnego pogranicza i że udział ten przyczyni się do zwiększenia liczby odwiedzin atrakcji na czesko-polskim pograniczu. 26

27 5. Ewaluacje, opracowania studyjne, strategie, plany zmierzające do wykorzystania zasobów przyrodniczych i kulturowych Przedmiotem działania jest przygotowanie wspólnych dokumentów koncepcyjnych strategii, studiów i analiz, planów, ewaluacji itp. (dalej tylko koncepcje ), realizowanych w celu większego lub lepszego wykorzystania wspólnych zasobów przyrodniczych i kulturowych w branży turystycznej oraz do zwiększenia liczby odwiedzin wspólnego regionu. Wspierane będą m.in.: koncepcje tematyczne (poświęcone np. szczególnemu segmentowi turystyki lub wydzielonej grupie atrakcji lub ukierunkowane na specyficzną grupę docelową), koncepcje terytorialne (poświęcone całościowemu wykorzystaniu zasobów przyrodniczych i kulturowych na wyznaczonym obszarze), koncepcje marketingowe. Wspierane będzie przygotowanie tylko takich dokumentów i rozwiązań koncepcyjnych, w przypadku których istnieje jasny dowód lub udokumentowana przesłanka co do ich rzeczywistego wykorzystania w ramach zrównoważonego rozwoju wspólnego obszaru. Oś priorytetowa 3 Ogólne zasady kwalifikowalności w ramach OP3: 1. W ramach działań 1 i 2 kwalifikowalnymi beneficjentami nie są szkoły elementarne (w RCz: szkoły podstawowe, w RP: podstawowe i gimnazja) 2. Dofinansowywane będzie przygotowanie tylko takich opracowań studyjnych, strategii, planów i podobnych materiałów koncepcyjnych i rozwiązań, w przypadku których istnieje jednoznaczny dowód lub uzasadnione założenie ich realnego wykorzystania w zrównoważonym rozwoju wspólnego obszaru, 3. ocenie będzie podlegała (w adekwatnych przypadkach), zgodność celów projektu z obiektywnym zapotrzebowaniem regionu, jego struktury gospodarczej oraz wspólnego rynku pracy, zidentyfikowanymi na podstawie analizy wspólnego rynku pracy na poziomie Programu. 4. Działania inwestycyjne (zakup wyposażenia, przystosowanie pomieszczeń itp.) będą finansowane jako wydatki kwalifikowalne jedynie przy spełnieniu następujących kryteriów: a. są one bezpośrednio powiązane z działaniami edukacyjnymi, będącymi przedmiotem projektu, b. są jednoznacznie niezbędne do osiągnięcia celów projektu, c. nie stanowią większości działań projektu ani większości wydatków w ramach budżetu projektu. 27

28 5. Pomoc publiczna: Wobec projektów, które otrzymają wsparcie ze środków Programu, a w których występują znamiona pomocy publicznej, zostaną zastosowane właściwe przepisy UE dotyczące pomocy de minimis (Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis) lub wyłączenia blokowego określonego w Rozporządzeniu (UE) nr 651/2014 z dnia r., w którym, zgodnie z artykułami 107 i 108 Traktatu, wybrane kategorie pomocy zostały uznane za niewykluczające się z zasadami rynku wewnętrznego. 6. W ramach tej OP nie będą wspierane: a. działania placówek oświatowych mające na celu poznawanie, wzajemne zrozumienie, nawiązywanie kontaktów itp.(w tym przykładowo pobyty krótkookresowe, wizyty itp.).tego typu działania będą realizowane w ramach OP 4; b. kursy o charakterze uczenia się przez całe życie (kształcenia ustawicznego). Nazwa Osi priorytetowej: OP3 Edukacja i kwalifikacje Cel szczegółowy: Zwiększenie poziomu zatrudniania absolwentów Alokacja EFRR: ,00 Kwalifikowalni władze publiczne, ich związki i stowarzyszenia, organizacje wnioskodawcy: powołane przez władze publiczne, instytucje systemu oświaty i szkoły wyższe, izby, stowarzyszania, związki i organizacje samorządu gospodarczego i zawodowego, organizacje pozarządowe, Europejskie Ugrupowania Współpracy Terytorialnej Grupy docelowe: uczniowie szkół podstawowych, średnich (i policealnych) oraz studenci szkół wyższych, pracownicy pedagogiczni, pracodawcy i ich organizacje, instytucje rynku pracy Działanie Poddziałanie Szczegółowy opis 1. Przygotowanie i realizacja wspólnego kształcenia przygotowanie (lub przystosowanie), koordynacja i realizacja wspólnych kursów, zajęć praktycznych, programów nauczania i innych form wspólnego kształcenia (będą to krótkoi długookresowe cykle edukacyjne, w których wezmą udział zarówno uczniowie szkół ponadgimnazjalnych, studenci, jak i pracownicy pedagogiczni) 28 W ramach działania będą wspierane: 1. wspólne przygotowanie (lub przystosowanie istniejących) kursów, cykli, programów edukacyjnych, zajęć praktycznych i innych form kształcenia dla uczniów, studentów z obu stron granicy, w celu wykorzystania zdobytej wiedzy i umiejętności na wspólnym rynku pracy. Do działań podlegających dofinansowaniu zalicza się w szczególności: - działania zmierzające do przygotowania wspólnych form nauczania; - wykorzystanie przygotowanych wspólnych form nauczania (np. warsztaty dla uczniów i studentów, lekcje próbne, wspólna praca uczniów/studentów, wspólne prezentacje wyników prac), - e-learning.

29 realizacja transgranicznych wymian uczniów szkół ponadgimnazjalnych, studentów i pracowników pedagogicznych między placówkami oświatowymi. Wymiany umożliwiające pobyt uczniów szkół ponadgimnazjalnych, studentów i pracowników pedagogicznych w sąsiednim kraju realizowane przez placówki oświatowe, w tym wraz z włączeniem innych partnerów. działania systemowe w dziedzinie edukacji - opracowania studyjne, strategie, wymiana informacji i doświadczeń, wzajemne uznawanie kwalifikacji, wzajemne uznawanie kwalifikacji zawodowych (przede wszystkim tych, które wymagają realizacja wspólnych działań edukacyjnych zarówno przygotowanych poza projektem jak i przygotowywanych i realizowanych w ramach jednego projektu. 3. jako działanie uzupełniające: - ewaluacja efektywności programów kształcenia, - przygotowanie wspólnych materiałów edukacyjnych, - działania promocyjne skierowane do szerokiej opinii publicznej lub do specyficznej grupy docelowej (potencjalnych uczniów i studentów oraz ich rodziców), np. dni otwartych drzwi, otwarte warsztaty. Celem dofinansowanych działań musi być każdorazowo podniesienie kompetencji uczestników wymiany lub stażu. Realizowane wymiany mogą przybierać różne formy:od udziału w standardowych zajęciach w kraju partnera, przez specjalistyczne seminaria i staże w terenie itp. Wymiany mogą dotyczyć zarówno uczniów oraz studentów, jak i pracowników dydaktycznych. Do opisanych działań dot. wymiany mogą być włączeni także inni partnerzy, jeżeli ich włączenie przyczyni się do podniesienia kompetencji uczestników wymiany, poprawiając tym samym ich pozycję na transgranicznym rynku pracy. Elementem projektu mogą być także pomoce, względnie wyposażenie niezbędne do realizacji wymian, działań przeprowadzanych w ich ramach oraz osiągania ich celów. W ramach działania będzie wspierane: - przygotowanie materiałów analitycznych lub koncepcyjnych w zakresie edukacji, których efekty są skierowane/możliwe do wykorzystania w celu poprawy pozycji absolwentów na transgranicznym rynku pracy, - działania skierowane na usunięcie barier w zakresie uznawania kwalifikacji pomiędzy oboma państwami członkowskimi oraz usuwanie

30 2. Współpraca między instytucjami edukacyjnymi a instytucjami na rynku pracy specjalistycznych uprawnień i certyfikatów do ich wykonywania, itp., zmierzające do zwiększenia mobilności pracowników, szczególnie osób wchodzących na rynek pracy w regionie wspólnego pogranicza, oraz ich szans na rynku pracy w obu państwach inicjowanie i promowanie nowych oraz rozwijanie (adaptacja) istniejących ofert i programów, w tym realizacja kursów pilotażowych/cyklów edukacyjnych, tworzonych w szczególności w ramach współpracy pomiędzy instytucjami edukacyjnymi i instytucjami rynku pracy realizacja staży zawodowych i praktyk w podmiotach gospodarczych, organach administracji i innych organizacjach, w których uczniowie szkół ponadgimnazjalnych 30 dyskryminacji na rynku pracy w kraju partnerskim wynikającej z braku uznania kwalifikacji, - działania promocyjne, informacyjne oraz oświatowe skierowane do pracodawców we wspólnym regionie. W ramach działania będzie dofinansowywane opracowanie nowych lub modyfikacja istniejących ofert edukacyjnych (programów, kursów, itp.), której celem jest ich dostosowanie do aktualnej sytuacji (popytu) na transgranicznym rynku pracy, w szczególności: - działania edukacyjne realizowane przez instytucje edukacyjnie we współpracy z instytucjami rynku pracy, - wspólne przygotowanie koncepcji zajęć praktycznych w przedsiębiorstwach lub instytucjach o podobnym charakterze (np. koncepcje tzw. dualnego kształcenia), - analizy, opracowania studyjne i materiały o podobnym charakterze w zakresie zbliżenia oferty edukacyjnej do zapotrzebowania rynku pracy pod warunkiem, że istnieje jednoznaczny dowód lub uzasadnione założenie ich realnego wykorzystania w sferze edukacji w powiązaniu z rynkiem pracy na wspólnym pograniczu. Ze względu na cele priorytetu inwestycyjnego dofinansowywane będą tylko przedsięwzięcia placówek w ramach systemu oświaty, których grupą docelową (czyli uczestnikami opracowanych ofert edukacyjnych) są uczniowie i studenci tych placówek. W ramach działania będą dofinansowywane: różne formy transgranicznych staży i praktyk, realizowanych przez szkoły dla własnych uczniów i studentów u potencjalnych pracodawców (np. podmiotów gospodarczych, jak i organów administracji publicznej,

31 3. Rozwój kształcenia językowego w ramach systemu oświaty i studenci mogą podnieść kwalifikacje i wykorzystać wiedzę teoretyczną w praktyce nauka języka partnera zagranicznego (języka czeskiego lub polskiego) organizacji non-profit itp.). Przynajmniej część stażu/praktyki każdego z uczestników musi się odbyć po drugiej stronie granicy, w charakterze działań uzupełniających (nie jako samodzielne działania) można w ramach projektu dofinansować: nabycie niezbędnych materiałów dydaktycznych, działania przygotowawcze do realizacji staży. W ramach działania będą dofinansowywane różne formy i instrumenty nauki języka partnera, realizowane w ramach systemu oświaty dla uczniów/studentów podmiotów będących kwalifikowalnymi beneficjentami w ramach Programu. Dofinansowana będzie w szczególności: 1. nauka: w szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych, w szkołach wyższych i na uniwersytetach. 2. Kursy stacjonarne oraz w formie nauki języka na odległość (e-learning, itp.). 3. Wymiana uczniów i studentów w celu nauki języka. 4. Jako działanie towarzyszące do programów nauczania: nabycie materiałów dydaktycznych. Oś priorytetowa 4 Ogólne zasady kwalifikowalności dla działań w ramach OP 4: W ramach projektu mogą być realizowane przedsięwzięcia inwestycyjne towarzyszące działaniom nieinwestycyjnym, które mają charakter uzupełniający i są niezbędne do realizacji celów projektu. Uwaga: działania inwestycyjne nie mogą być realizowane samodzielnie w ramach projektu. 31

32 Nazwa Osi priorytetowej: Cel szczegółowy: Alokacja EFRR: Kwalifikowalni wnioskodawcy: Grupy docelowe: Działanie OP4 Współpraca instytucji i społeczności Zwiększenie intensywności współpracy instytucji i społeczności w regionie przygranicznym ,00 Władze publiczne, ich związki i stowarzyszenia, Organizacje powołane przez władze publiczne, Izby, stowarzyszania, związki i organizacje reprezentujące interesy przedsiębiorców i pracowników oraz samorządu gospodarczego i zawodowego, Organizacje pozarządowe, Instytucje edukacyjne, w tym uczelnie wyższe, Europejskie Ugrupowania Współpracy Terytorialnej, Kościoły i związki wyznaniowe mieszkańcy wspólnego regionu, samorząd, organizacje pozarządowe, odwiedzający region, podmioty gospodarcze Uszczegółowienie 1. Inicjatywy zmierzające do wzmacniania integracji na poziomie lokalnym, współpraca społeczeństwa obywatelskiego i inne działania przyczyniające się do spójności na poziomie lokalnym 2. Rozwój współpracy instytucji administracji publicznej W ramach działania będą dofinansowywane projekty Funduszu Mikroprojektów zmierzające do wzmacniania integracji na poziomie lokalnym, współpraca społeczeństwa obywatelskiego i inne działania przyczyniające się do spójności na poziomie lokalnym. W ramach działania będą dofinansowane projekty współpracy instytucji administracji publicznej z obu stron granicy, mające na celu wspólne rozwiązywanie problemów i wykorzystywanie potencjałów, w celu poprawy efektywności pracy administracji na wspólnym obszarze oraz realizacji optymalnych rozwiązań w dziedzinach znajdujących się w kompetencjach administracji publicznej oraz w dziedzinie usług publicznych na rzecz mieszkańców po obu stronach granicy. Wsparcie ukierunkowane jest na rozwijanie i tworzenie sieci współpracujących instytucji publicznych, w tym samorządów terytorialnych i powołanych przez nie jednostek, które są odpowiedzialne za realizację polityk publicznych i świadczenie usług publicznych. Inicjowana jest wymiana doświadczeń i promowanie dobrych praktyk w zakresie wypracowania rozwiązań wspólnych problemów i wykorzystywania potencjałów oraz wypracowanie wspólnych koncepcji, programów i projektów rozwojowych w obszarze pogranicza polsko-czeskiego. 32

33 3. Tworzenie i rozwój transgranicznych sieci współpracy, w tym współpracy pozarządowych organizacji oraz partnerami społeczno-gospodarczymi W ramach działania będą dofinansowywane projekty dot. rozwoju sieci współpracy instytucji administracji publicznej, organizacji pozarządowych i pozostałych kwalifkowalnych Wnioskodawców, które realizują działania przyczyniające się do rozwoju wspólnego pogranicza. W ramach wszystkich głównych działań osi priorytetowej 4 kwalifikowalne są w szczególności następujące poddziałania: 2 w zakresie podnoszenia poziomu wiedzy o wspólnym obszarze i. promowanie współpracy transgranicznej oraz wspólnego obszaru (np. przygotowanie wspólnych publikacji, stron internetowych), również poza obszarem wsparcia, ii. tworzenie platform informacyjnych, iii. rozwój systemów informacyjnych i komunikacyjnych (np. kioski i boksy informacyjne, tworzenie wspólnych baz danych), iv. tworzenie kanałów i mechanizmów wymiany i współdzielenia informacji i danych, w tym realizacja wspólnych lub łączenie istniejących systemów informatycznych, baz danych i innych narzędzi pracy z informacjami i danymi administrowanych przez kwalifikowalnych Wnioskodawców, w celu poprawy zarządzania i dalszego rozwoju wspólnego pogranicza, w zakresie transportu, w tym: i. wspólne planowanie, optymalizacja, zapewnianie bezpieczeństwa i promowanie publicznego transgranicznego transportu we wszystkich dziedzinach transportu, w tym transportu intermodalnego, ii. wspólne planowanie, optymalizacja, zapewnianie bezpieczeństwa, i promowanie transgranicznego transportu niesilnikowego, w tym ścieżek i szlaków pieszych i rowerowych, w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego i przygotowania wspólnych projektów infrastrukturalnych, w tym: i. wspólne przygotowanie planów i dokumentacji wspólnych projektów, o ile planowane w nich działania są komplementarne po obu stronach granicy lub przyczyniają się do integracji infrastruktury pogranicza, ii. wsparcie działań zmierzających do identyfikacji i rozwoju transgranicznych regionów funkcjonalnych. 2 w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu, w tym: i. działania na rzecz odnowy ekosystemów i cech krajobrazowych, zachowania różnorodności biologicznej, monitoringu środowiska, m.in. wspólne przygotowanie planów i dokumentacji wspólnych projektów, ii. wykorzystanie i tworzenie narzędzi informacyjnych (np. bazy danych) w obszarach ważnych z punktu widzenia środowiska, iii. działania edukacyjne z zakresu przyrody i krajobrazu (np. wykłady, seminaria), iv. podnoszenie umiejętności i kwalifikacji pracowników instytucji publicznych działających w dziedzinie ochrony przyrody i krajobrazu, Regiony funkcjonalne są strukturą przestrzenną charakteryzującą się swoistym profilem zagospodarowania (wyodrębniającym daną jednostkę z otoczenia), posiadającą odpowiednie dla tego profilu związki i powiązania funkcjonalno-przestrzenne. 33

34 Obj: Jeżeli głównym celem projektu dot. ochrony przyrody i krajobrazu, lub dziedzictwa przyrodniczego, jest ich wykorzystanie w branży turystycznej, działania takie będą wspierane w ramach osi priorytetowej 2. w zakresie edukacji w ramach tego działania będą wspierane przykładowo kooperacyjne działania szkół i instytucji edukacyjnych, których głównym celem jest wymiana doświadczeń i dobrych praktyk, wzajemne poznawanie, wzajemne wizyty dzieci i kadry dydaktycznej, realizacja zajęć pozaszkolnych i kółek zainteresowań dla dzieci prowadzonych przez szkoły, realizacja oświaty i edukacji pozaszkolnej w najróżniejszych dziedzinach oraz inne działania, Obj: Jeżeli głównym celem projektu w tym zakresie jest podnoszenie kompetencji i umiejętności, działania takie będą wspierane w ramach osi priorytetowej 3. w zakresie kultury, sportu i animacji czasu wolnego: i. wspieranie wspólnych projektów w dziedzinie społecznej, kulturalnej i rekreacyjno -edukacyjnej, ii. wspomaganie działań podtrzymujących tożsamość i tradycje, w zakresie świadczenia usług publicznych (w tym tworzenia sieci kooperacyjnych): iii. wspólne rozwiązania w zakresie służby zdrowia i usług socjalnych na rzecz podnoszenia efektywności i jakości świadczonych usług przy wykorzystaniu elementu transgranicznego, iv. współpraca instytucji i organizacji działających na rynku pracy w celu poprawy warunków w zakresie zatrudnienia we wspólnym regionie oraz wykorzystanie atutów wspólnego rynku pracy (np.: tworzenie transgranicznych baz danych), v. współpraca w celu rozwoju gospodarczego pogranicza polsko-czeskiego, vi. współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa realizowana przez służby ratownicze i porządkowe, obejmująca działania inne niż ich przygotowanie do udziału w rozwiązywaniu sytuacji nadzwyczajnych i kryzysowych, które są przedmiotem OP 1. w zakresie tworzenia sieci kooperacyjnych: i. tworzenie, wzmacnianie, utrwalanie i rozszerzanie transgranicznych partnerstw z udziałem instytucji publicznych, organizacji pozarządowych i innych kwalifikowalnych podmiotów w obszarze usług publicznych i obszarach przynoszących korzyści dla ogółu społeczeństwa (stałe grupy robocze, konferencje, panele dyskusyjne i inne), ii. współdzielenie dobrych praktyk i nowych rozwiązań do wykonywania zadań publicznych oraz działań przynoszących korzyści dla ogółu społeczeństwa przyczyniających się do rozwoju wspólnego pogranicza (np. wdrożenie nowych procedur, zmiany w organizacji realizacji zadań danej instytucji dzięki transferowi know -how itp.), iii. działania wspierające budowanie zdolności absorpcyjnej w zakresie współpracy transgranicznej oraz działania zmierzające do usuwania barier we wdrażaniu współpracy na pograniczu polsko-czeskim, iv. opracowanie analiz, studiów, strategii, programów itd. w ramach rozwoju społeczno -gospodarczego obszaru pogranicza, o ile przedstawiony zostanie plan ich wykorzystania w praktyce/wdrożenia. W przypadku mikroprojektu własnego złożonego przez Zarządzającego FM zgodność mikroprojektu z warunkami FM oraz zdolność Wnioskodawcy do zapewnienia pełnego finansowania mikroprojektu w okresie jego realizacji sprawdzą kontrolerzy lub IZ/IK. W przypadku zatwierdzenia mikroprojektu złożonego przez Zarządzającego FM umowę dodatkowo potwierdza IZ/IK. Kontrolę realizacji mikroprojektów Zarządzających FM 34

35 przeprowadzają kontrolerzy zgodnie z narodową właściwością w zakresie kontroli wynikających z analizy ryzyka (ponad ramy analizy w zakresie uzgodnionym z IZ/IK). Nie będą wspierane projekty powtarzające się, nie mające charakteru innowacyjnego. Za innowacyjność (wartość dodaną) we współpracy terytorialnej uważa się realizację takich samych wizji innymi (nowymi) celami, metodami i działaniami oraz zadaniami. Za innowacyjne nie uważa się zmiany uczestników projektu czy też zmiany miejsca jego realizacji (tego jednak nie można w całości jednoznacznie odnieść do projektów szkół, w tych przypadkach trzeba profesjonalnie i elastycznie oceniać, czy są powtarzające się działania skierowane do różnych kategorii wiekowych uczniów w taki sposób, by nie mogło dojść do ich powtarzającego się udziału w takich samych, powtarzających się działaniach projektu). Zmiany innowacyjne w przypadku powtarzających się mikroprojektów będą wymagane w przypadku projektów po raz kolejny dofinansowanych w ramach Programu Interreg V-A Republika Czeska Polska Specyficzne priorytety FM Euroregionu Śląsk Cieszyński Projekty rozwiązujące problem wyrównanej pod względem terytorialnym dystrybucji środków finansowych FM do Mikrobeneficjentów (Wnioskodawców) zwłaszcza z obszarów położonych z dala od dużych skupisk ludności: rozwój gospodarczy wraz z jego integralną częścią, tj. rozwojem turystyki i ruchu turystycznego, wspólne transgraniczne studia planistyczne i rozwojowe wraz z adekwatnymi przedsięwzięciami w obszarze środowiska naturalnego, demokracja lokalna i zasoby ludzkie w zakresie wspólnych projektów rozwiązujących skutki przekształcania regionu wraz z zapoznaniem się ze wspólnym rozwojem w przeszłości z akcentem na integrację europejską, działania zmierzające do wzmacniania integracji na poziomie lokalnym, wspólne przedsięwzięcia kulturalne i sportowe Przygotowanie projektu Przez rozpoczęcie przygotowania projektu rozumie się rozpoczęcie opracowywania Wniosku o dofinansowanie oraz obowiązkowych załączników. Data rozpoczęcia przygotowania projektu nie jest w żaden sposób ograniczona. Jeżeli partnerzy rozpoczęli projekt (jego przygotowywanie) przed dniem 1 stycznia 2014 r., wydatki powstałe przed tą datą będą niekwalifikowalne do finansowania (patrz rozdział Zasady dotyczące oceny wydatków kwalifikowalnych) Realizacja projektu Projekt musi być realizowany zgodnie z opisem wymienionym w Umowie o dofinansowanie projektu. Partner Wiodący projektu (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) ponosi całkowitą odpowiedzialność za realizację projektu, przy czym relacje z pozostałymi partnerami projektu określa w Porozumieniu o partnerstwie zawieranym w ramach projektu. W przypadku projektu partnerskiego typ B oraz projektu samodzielnego typ C całkowitą odpowiedzialność za realizację projektu ponosi każdy partner samodzielnie. Jednocześnie zwracamy szczególną uwagę na przestrzeganie zasad zlecenia zamówień publicznych łącznie z zasadami obowiązującymi dla zamówień, których zlecenie nie jest 35

36 określone w ramach przepisów krajowych (dotyczy partnerów czeskich) więcej patrz pkt Wytycznych: Wybór dostawców, zamówienia publiczne - Postępowanie na czeskiej stronie Programu). Przez rozpoczęcie rzeczywistej realizacji projektu rozumie się datę rozpoczęcia działań ukierunkowanych na realizację przedmiotu oraz celów projektu (np. rozpoczęcie prac budowlanych itp.). Wydatki związane z realizacją projektu są kwalifikowalne od następnego dnia po zaewidencjonowaniu wniosku projektowego w systemie informatycznym (patrz rozdział 3.5.4). Przez zakończenie rzeczywistej realizacji projektu rozumie się datę, kiedy partnerzy planują zakończenie wszelkich działań związanych z samą realizacją projektu, np. oddanie obiektu budowlanego, zakończenie imprezy kulturalnej, opracowanie studium itp. Data zakończenia rzeczywistej realizacji projektu będzie określona w Umowie. Data ta jest dla Partnera Wiodącego (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partnera (w przypadku projektu partnerskiego typ B oraz projektu samodzielnego typ C) wiążąca. Partner Wiodący lub partner powinien więc określając harmonogram czasowy uwzględnić wystarczającą rezerwę czasu (np. na wypadek opóźnienia prac budowlanych). W uzasadnionych przypadkach możliwe jest przedłużenie okresu realizacji w drodze zmiany Umowy, jednak zakończenie projektu musi nastąpić do 30 czerwca 2023r. oraz złożenie Wniosku o płatność musi nastąpić najpóźniej do 31 lipca 2023 r. (w tym przypadku nie można już bardziej przesunąć realizacji projektu, zaleca się więc zaplanowanie zakończenia projektów wcześniej aniżeli dzień 30 czerwca 2023 r.) Czas trwania projektów Zalecany okres realizacji projektu (czyli okres od rozpoczęcia rzeczywistej realizacji projektu do jego zakończenia) powinien być uzasadniony z punktu widzenia zakresu i charakteru projektu. Okres realizacji projektu (np. w przypadku nieuzasadnionego czasu trwania projektu) może stanowić przedmiot konsultacji w ramach przygotowania projektu i być brany pod uwagę przy rozpatrywaniu projektu na posiedzeniu EKS. Czas trwania projektu stanowi co do zasady 12 miesięcy. Maksymalny czas trwania może wynosić w przypadku bardziej złożonych mikroprojektów maksymalnie 18 miesięcy. Konkretny termin zakończenia zatwierdzonego projektu będzie zawarty w Umowie o dofinansowanie projektu Zasady realizacji projektu Zasady dotyczące oceny wydatków kwalifikowalnych Wydatkami kwalifikowalnymi są te wydatki projektu, które mogą być współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). Można je zdefiniować jako wydatki, które ponoszone są na określony cel projektu i powstały w okresie określonym w Umowie o dofinansowanie projektu oraz są zgodne z właściwymi przepisami UE, zasadami określonymi na poziomie Programu i zasadami krajowymi i innymi. Kwalifikowalność wydatków poniesionych w czasie realizacji projektu oceniania jest indywidualnie pod kątem tego, czy wydatek kwalifikowalny poniesiony był w związku z osiągnięciem celu projektu. 36

37 W trakcie oceny i kontroli projektu sprawdzane jest, czy zaplanowane wydatki wymienione w budżecie wniosku o dofinansowanie są kwalifikowalne do finansowania z EFRR i czy są, między innymi, adekwatne i określone zgodnie z zasadą gospodarności, celowości i efektywności. Kwalifikowalność poniesionych wydatków podlega kontroli przeprowadzanej przez czeskiego Zarządzającego FM, a w przypadku polskiego Zarządzającego FM sprawdzana jest ich poprawność w trakcie realizacji projektu na podstawie składanych Zestawień dokumentów/wniosków o płatność i związanych z nimi dowodów księgowych i dokumentów. W związku z tym kwalifikowalność poszczególnych wydatków może zostać przewartościowana w porównaniu ze złożonym wnioskiem projektowym. Kwalifikowalność wydatków wymienionych we wniosku i zatwierdzonych przez Euroregionalny Komitet Sterujący nie jest automatyczna. Decydująca jest ocena przeprowadzona przez Zarządzających FM oraz polskiego kontrolera - ŚUW w czasie realizacji projektu oraz poświadczanie zgodności z prawem i prawidłowości poniesionych wydatków. Wydatki niezgodne z wytycznymi i zasadami kwalifikowalności wydatków projektu określonymi w niniejszym rozdziale lub wydatki zaistniałe w czasie realizacji projektu wykraczające poza ramy wydatków ujętych w budżecie projektu objętych Umową o dofinansowaniu projektu, Partner Wiodący (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partner (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C) powinien pokryć z własnych środków. W razie wystąpienia wydatków, których nie można było w sposób obiektywny z góry oszacować w momencie przygotowania wniosku projektowego, o zwiększeniu budżetu projektu może, na podstawie złożonego wniosku Partnera Wiodącego (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partnera (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C), postanowić wyłącznie Euroregionalny Komitet Sterujący. PRZEPISY REGULUJĄCE KWALIFIKOWALNOŚĆ WYDATKÓW Art. 18 Rozporządzenia (UE) nr 1299/2013 określa hierarchię przepisów, które regulują kwalifikowalność wydatków w programach EWT. Na najwyższym poziomie wydatki kwalifikowalne określają: Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 roku ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 ( Rozporządzenie Ogólne"); Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1301/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i przepisów szczególnych dotyczących celu Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia oraz w sprawie uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1080/2006; Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1299/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu "Europejska współpraca terytorialna"; Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 481/2014 z dnia 4 marca 2014 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1299/2013 w odniesieniu do przepisów szczególnych dotyczących kwalifikowalności wydatków w ramach programów EWT. 37

38 Wymienione przepisy prawa należy stosować w obowiązującym brzmieniu, poszczególne nowelizacje nie będą w tym miejscu podawane. W celu określenia kwalifikowalności wydatków należy ponadto stosować inne związane z tym zagadnieniem unijne przepisy. Kolejnym poziomem określającym wydatki kwalifikowalne są zasady przyjęte przez Komitet Monitorujący Programu Interreg V-A Republika Czeska - Polska, prezentowane w niniejszym dokumencie. Ostatnim poziomem regulującym zasady kwalifikowalności wydatków jest poziom krajowy, na którym rozpatrywane są specyficzne kwestie krajowe oraz te, które nie podlegają regulacjom na poziomie przepisów unijnych i zasad przyjętych przez Komitet Monitorujący. Krajowe wytyczne kwalifikowalności: a) załącznik nr 23 dla partnerów z RCz, który oparty jest na treści obowiązującej Instrukcji metodycznej dotyczącej kwalifikowalności wydatków i ich wykazywania w okresie programowania " wydanej przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego RCz oraz b) załącznik nr 24 dla partnerów z RP. Powyższe wytyczne w zakresie kwalifikowalności wydatków określają podstawowe zasady i warunki dotyczące kwalifikowalności. Wymogi w zakresie dokumentowania poszczególnych typów wydatków, w tym formularze itp., są wymienione dla czeskich mikrobeneficjentów w dokumencie Náležitosti dokladování opublikowanym na stronach internetowych Programu oraz Zarządzających FM. Wytyczne dotyczą wszystkich partnerów, którzy korzystają z dofinansowania w ramach Programu i obowiązują dla wszystkich osi priorytetowych dofinansowanych z Programu Wydatki kwalifikowalne SPOSOBY WYKAZYWANIA WYDATKÓW W ramach Programu będą możliwe dwa sposoby wykazywania wydatków: - rzeczywiste wykazywanie wydatków; - uproszczone wykazywanie wydatków. Rzeczywiste wykazywanie wydatków Wydatki są wykazywane na podstawie faktycznie poniesionych i zapłaconych kosztów kwalifikowalnych, które są udokumentowane dowodem księgowym lub innym dokumentem oraz dokumentem potwierdzającym zapłatę (szczegóły dotyczące wymogów, jakie mają spełniać te dokumenty opisano w załączniku nr 23 dla czeskich wnioskodawców i w załączniku nr 24 dla polskich wnioskodawców). Przez faktycznie poniesione i zapłacone koszty rozumie się wydatek poniesiony pod względem kasowym, tzn. wydanie środków finansowych z kasy lub konta bankowego mikrobeneficjenta. Wyjątkiem od tej zasady są: a) świadczenia niepieniężne, b) odpisy amortyzacyjne, c) rozliczenia przeprowadzane na podstawie wewnętrznego dokumentu księgowego, 38

39 d) potrącenie należności (kompensata) 3. Dla wydatków wykazywanych w ten sposób mikrobeneficjent prowadzi wyodrębnioną ewidencję księgową lub stosuje oddzielny kod księgowy dla wszystkich transakcji związanych z projektem. Niespełnienie tego warunku oznacza, że dany wydatek nie będzie uznany za kwalifikowalny. Jeżeli projekt jest realizowany wyłącznie zgodnie z przepisami zamówień publicznych, wydatki na wykonanie robót budowlanych, dostawę towarów lub świadczenie usług rozliczać można wyłącznie na podstawie faktycznie ponoszonych wydatków 4. Uproszczone wykazywanie wydatków W ramach Programu umożliwia się stosowanie tzw. finansowania stawką ryczałtową, która określana jest w drodze zastosowania udziału procentowego w jednej lub kilku określonych kategoriach kosztów. Zastosowanie stawki ryczałtowej potwierdzone jest w Umowie o dofinansowaniu projektu. Zastosowanie finansowania stawką ryczałtową na poziomie Programu ustala się: a) obowiązkowo: dla wykazywania kosztów pośrednich (ogólnych), b) fakultatywnie: dla wykazywania kosztów personelu sposób wykazywania wydatków jest wybierany każdorazowo na poziomie konkretnego Partnera projektu. Jeżeli koszty personelu u danego Partnera projektu nie przekraczają 20% sumy pozostałych kosztów bezpośrednich w jego części projektu, stosowanie stawki ryczałtowej jest obowiązkowe. Jeżeli dla danego Partnera projektu wskazane we wniosku projektowym koszty personelu przekraczają 20% kosztów bezpośrednich w jego części projektu, Partner projektu ten może albo zdecydować się na wykorzystanie 20% stawki ryczałtowej albo na realne wykazywanie kosztów personelu. W przypadku uproszczonego wykazywania wydatków mikrobeneficjent nie musi dokumentować wydatków. W ten sposób wykazywane wydatki nie będą też przedmiotem późniejszych kontroli przeprowadzonych przez Kontrolerów lub Instytucję Audytową. To jednak nie zwalnia mikrobeneficjenta z obowiązku prawidłowego prowadzenia ksiąg rachunkowych/ uproszczonej ewidencji księgowej. Koszty pośrednie (ogólne) Koszty pośrednie (ogólne) to koszty, które powstały podczas realizacji projektu bądź w jego efekcie, ale ich wysokość jest określona pośrednio na podstawie wyliczenia. Za koszty pośrednie uważa się wszystkie koszty, które wchodzą w zakres wydatków biurowych i administracyjnych: a) czynsz za biuro; b) ubezpieczenia i podatki związane z budynkami, w których znajduje się personel, wraz z wyposażeniem biura (np. ubezpieczenie od pożaru, kradzieży); c) rachunki (np. za elektryczność, ogrzewanie, wodę); 3 Potrącenie należności (kompensata) jest dozwolona w wypadku, gdy rozliczenie jest prawidłowo udokumentowane, włącznie z podaniem, których należności dotyczy to rozliczenie. Po stronie czeskiej tę problematykę reguluje ustawa nr 89/2012 Dz. U. (kodeks cywilny) w , a bardziej szczegółowe informacje są podane w załączniku nr 29. Po stronie polskiej zasady dokonywania potrąceń uregulowane są w art. 498 Kodeksu cywilnego. 4 Np. jeżeli celem projektu jest wybudowanie trasy rowerowej, nie można wykorzystać finansowania stawką ryczałtową, odwrotnie jeżeli np. projekt ma na celu szkolenie, a w ramach projektu jest realizowane zamówienie dotyczące zakupu artykułów papierniczych, możliwe jest zastosowanie uproszczonego wykazywania wydatków. 39

40 d) materiały biurowe; e) ogólna księgowość prowadzona w obrębie organizacji będącej mikrobeneficjentem; f) archiwa; g) konserwacja, sprzątanie i naprawy; h) ochrona; i) systemy informatyczne dotyczy to systemów, które nie były nabyte w bezpośrednim związku z realizacją projektu i z których mikrobeneficjent korzysta bez względu na realizację projektu; j) komunikacja (np. telefon, fax, Internet, usługi pocztowe, wizytówki); k) opłaty bankowe za otwarcie i prowadzenie rachunku lub rachunków, jeżeli realizacja projektu wymaga otwarcia osobnego rachunku (w przypadku rachunku w EUR dla projektu wspólnego z PW typ A); l) opłaty z tytułu transnarodowych transakcji finansowych. Kwalifikowalne mogą być koszty pośrednie (ogólne) w wysokości 15% kwalifikowalnych bezpośrednich kosztów personelu (patrz rozdz. Koszty personelu) 5. Koszty personelu W ramach uproszczonego wykazywania wydatków kwalifikowalne mogą być koszty do wysokości maksymalnie 20% pozostałych kosztów bezpośrednich. Konkretna wysokość stawki ryczałtowej zostanie ustalona po zatwierdzeniu projektu a przed zawarciem Umowy o dofinansowanie projektu. Będzie ona oparta na stosunku kosztów personelu zatwierdzonych przez Euroregionalny Komitet Sterujący do pozostałych bezpośrednich kosztów projektu. Partner może podjąć decyzję czy wykorzysta stawkę ryczałtową także w przypadku, gdy w taki sposób wyliczony stosunek kosztów personelu będzie większy niż 20 %, aczkolwiek wysokość stawki ryczałtowej nie może przekroczyć 20 %. W trakcie realizacji projektu stawka ryczałtowa wyliczana jest na podstawie rzeczywiście poniesionych pozostałych bezpośrednich wydatków zatwierdzonych przez czeskiego Zarządzającego FM lub polskiego Kontrolera (po wcześniejszym sprawdzeniu poprawności przez polskiego Zarządzającego FM). Przykład: Sposób wyliczenia wysokości kosztów personelu i wydatków ogólnych wykazywanych w formie uproszczonej: W celu wyliczenia wysokości kosztów personelu oraz wysokości kosztów pośrednich należy najpierw określić wysokość pozostałych kosztów bezpośrednich projektu, czyli kosztów w poniższych kategoriach: - koszty podróży i zakwaterowania - koszty ekspertów zewnętrznych i koszty usług zewnętrznych - wydatki na wyposażenie - wydatki na nabycie nieruchomości i roboty budowlane. Poniższy przykład przedstawiony w tabeli pokazuje algorytm wyliczenia: 5 Kwalifikowalny koszt bezpośredni to koszt personelu związanego bezpośrednio z realizacją projektu, nie obejmuje kosztów personelu zapewniającego bieżącą działalność organizacji i w ramach tego wykonującego również działania związane z projektem, przykładowo: księgowości instytucji, personelu sprzątającego (są one ujęte w kosztach pośrednich (ogólnych)). Nie jest przy tym istotne, czy ten bezpośredni koszt personelu wykazywany jest w formie rzeczywistej czy uproszczonej (stawką ryczałtową). 40

41 Numer porządkowy Kategoria kosztów Kwota 1 Koszty podróży i zakwaterowania Koszty ekspertów zewnętrznych i koszty usług zewnętrznych Wydatki na wyposażenie Wydatki na nabycie nieruchomości i roboty budowlane = Razem = 20 % z wiersza 5 Koszty personelu = 15 % z wiersza 6 Wydatki biurowe i administracyjne (wydatki pośrednie) = Budżet projektu łącznie ASPEKTY KWALIFIKOWALNOŚCI WYDATKÓW Zakres przedmiotowy kwalifikowalności wydatku Wydatki muszą być zgodne z przepisami prawa Unii Europejskiej oraz przepisami prawa Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Czeskiej oraz zgodne z zasadami Programu i warunkami dofinansowania określonymi w Umowie o dofinansowaniu projektu. Współmierność wydatków Wydatki muszą odpowiadać cenom przyjętym zwyczajowo w miejscu i czasie, muszą być niezbędne do osiągnięcia celów projektu i muszą być poniesione w taki sposób, aby osiągnięto optymalną relację pomiędzy ich gospodarnością, celowością i efektywnością. Przez gospodarność rozumie się wykorzystanie środków publicznych na zapewnienie określonych zadań przy jak najniższym poniesieniu tych środków, przy zachowaniu odpowiedniej jakości realizowanych zadań. Przez efektywność rozumie się takie wykorzystanie środków publicznych, które pozwoli na osiągnięcie najwyższego możliwego zakresu, jakości i korzyści realizowanych zadań w porównaniu z wartością środków poniesionych na ich realizację. Przez celowość rozumie się takie wykorzystanie środków publicznych, które zapewni optymalny stopień osiągnięcia celów przy realizacji określonych zadań. Horyzont czasowy kwalifikowalności wydatków Pod względem aspektu czasu wydatki projektu są kwalifikowalne od daty rozpoczęcia projektu zawartej w umowie, najwcześniej jednak od dnia następującego po dniu zaewidencjonowania wniosku projektowego w systemie informatycznym, co oznacza, że data sprzedaży/data wystawienia dokumentu i zapłata wydatku ma miejsce najwcześniej od dnia następującego po dniu zaewidencjonowania wniosku projektowego w systemie informatycznym. Na poziomie mikroprojektów wydatki na przygotowanie projektu są kwalifikowalne wyłącznie w mikroprojektach, które są oparte na zasadzie Partnera Wiodącego i tylko do wysokości 1% całkowitych wydatków kwalifikowalnych projektu w Umowie. Ostateczny termin kwalifikowalności wydatków jest w przypadku każdego projektu określony terminem zakończenia realizacji (wskazanym w Umowie) i terminem złożenia 41

42 końcowego Zestawienia dokumentów (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub Wniosku o płatność (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C). Aby dany wydatek był kwalifikowalny, musi: w RCz to być wydatek, którego data przekazania świadczenia i data sprzedaży (ewentualnie data wystawienia) nie może być późniejsza aniżeli dzień zakończenia realizacji projektu określony w Umowie a jednocześnie musi być zapłacony do dnia złożenia końcowego Zestawienia dokumentów (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub Wniosku o płatność (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C), czyli maksymalnie w ciągu 30 dni od zakończenia realizacji projektu. Wydatki muszą być należycie udokumentowane. w RP to być wydatek, który został poniesiony w ciągu 30 dni od zakończenia realizacji projektu i dotyczy działań zrealizowanych w okresie realizacji projektu określonym w Umowie. Wydatki muszą być należycie udokumentowane. Termin zakończenia realizacji projektu nie może być w przypadku żadnego projektu późniejszy aniżeli 30 czerwca 2023 roku. Do tego dnia jednak wszystkie wydatki, aby były kwalifikowalne, muszą być także zapłacone, z wyjątkiem tych do których zapłaty nie dochodzi (patrz rozdz. Rzeczywiste wykazywanie wydatków). Kwalifikowalność wydatków wg lokalizacji Projekt musi być, poza wyjątkami, realizowany na obszarze wsparcia Programu. Projekt lub jego część może być realizowany poza obszarem wsparcia tylko przy założeniu, że: - przedmiotowe działania zostały wskazane we wniosku projektowym jako działania realizowane poza obszarem wsparcia Programu i zatwierdzone przez Euroregionalny Komitet Sterujący; - przynoszą korzyść dla obszaru wsparcia Programu; - na poziomie Programu łączna suma tych wydatków nie przekroczy 20% całkowitego dofinansowania z EFRR dla Programu; - na poziomie Programu zapewniona jest kontrola wydatków w myśl art. 125 ust. 4 lit. a) rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 oraz audyt. W ramach wykazywania wydatków mikrobeneficjent musi wskazać wydatki, które poniesiono poza obszarem wsparcia Programu. W przypadku wydatków na podróże i zakwaterowanie pod względem kwalifikowalności wg lokalizacji obowiązują poniższe zasady: - wydatki na zakwaterowanie i wyżywienie w obiektach znajdujących się poza obszarem wsparcia i koszty podróży w miejscu działania poza obszarem wsparcia uważane są za wydatki poniesione poza obszarem wsparcia Programu; - wydatki na podróże i zakwaterowanie pracowników mikrobeneficjentów, którzy znajdują się poza obszarem wsparcia Programu podczas ich wyjazdów na obszar wsparcia uważane są za wydatki poniesione poza obszarem wsparcia Programu; - wydatki na podróże i zakwaterowanie pracowników mikrobeneficjentów, którzy znajdują się na terenie obszaru wsparcia Programu, podczas ich wyjazdów na działania i wydarzenia na terenie obszaru wsparcia lub poza nim uważane są za wydatki poniesione na terenie obszaru wsparcia Programu. W przypadku projektów, które dotyczą działań promocyjnych i budowania potencjału, warunki dotyczące kwalifikowalności wydatków poza obszarem wsparcia Programu ogranicza się do 42

43 zachowania warunku, że są one korzystne dla obszaru wsparcia Programu i musi być zapewniona kontrola i audyt tych wydatków. Zakaz podwójnego finansowania Wydatek lub jego część nie może być finansowany dwukrotnie ze środków publicznych. O ile w finansowaniu wydatku lub jego części bierze udział więcej środków publicznych, ich suma nie może przekroczyć 100% wartości wydatku. ZASADY KWALIFIKOWALNOŚCI DLA KONKRETNYCH KATEGORII WYDATKÓW Określenie poszczególnych kategorii wydatków oparte jest na rozporządzeniu Komisji Europejskiej nr 481/2014. W porównaniu z tym rozporządzeniem dodatkowo uzupełniono kategorię dotyczącą wydatków budowlanych. Koszty personelu Wydatki na koszty personelu składają się z kosztów zatrudnienia brutto personelu zatrudnionego przez mikrobeneficjenta w jeden z następujących sposobów: a) w pełnym wymiarze czasu pracy; b) w niepełnym wymiarze czasu pracy przy stałej liczbie godzin pracy w miesiącu; c) w niepełnym wymiarze czasu pracy z elastyczną liczbą godzin pracy w miesiącu; lub d) na zasadzie pracy liczonej na godziny. Kwalifikowalne są wyłącznie koszty personelu wykonującego działania, których podmiot by nie wykonywał, gdyby nie realizowano danego projektu lub jego części. Działania te muszą być określone w umowie o pracę/umowie zlecenie/umowie o dzieło, decyzji o mianowaniu (zwanych dalej "dokumentami zatrudnienia") lub w przepisach prawa. Po stronie polskiej wydatki poniesione na wynagrodzenie osoby zaangażowanej do projektu na podstawie umowy zlecenia, która jest jednocześnie pracownikiem mikrobeneficjenta, są niekwalifikowalne. Podstawowym kosztem kwalifikowalnym są koszty wynagrodzeń pracowników pracujących w projekcie wraz z obowiązkowymi kosztami pracodawcy ponoszonymi z tytułu zatrudnienia pracownika, jeżeli są zgodne z właściwymi krajowymi przepisami prawa. Szczegółowe uregulowania wynikające z przepisów krajowych znajdują się w załączniku nr 23 dla czeskich wnioskodawców i w załączniku nr 24 dla polskich wnioskodawców. Kwalifikowalne są również dodatki, nagrody (z wyłączeniem nagrody jubileuszowej) lub nagrody o ile są spełnione następujące warunki: a) zostały przewidziane w regulaminie pracy lub regulaminie wynagradzania danej instytucji lub też przepisach krajowych; b) zostały wprowadzone w danej instytucji w okresie przynajmniej 6 miesięcy przed złożeniem wniosku o dofinansowanie projektu; c) potencjalnie obejmują wszystkich pracowników danej instytucji. W sytuacji, gdy pracownik nie uczestniczy w realizacji projektu w całym wymiarze czasu pracy, kwalifikowalna jest stosowna część kosztów wynagrodzeń, jego ustawowych obciążeń i obowiązkowych kosztów pracodawcy odprowadzanych za pracownika odpowiadająca stopniowi zaangażowania pracownika w realizację projektu. 43

44 W sytuacji, kiedy pracownik uczestniczy w realizacji projektu w całym wymiarze czasu pracy, nie musi wypełniać wykazów czasu pracy. Z dokumentów dotyczących zatrudnienia pracownika pracującego na pełen etat (na podstawie umowy o pracę/ bądź innej formy umowy itp.) musi jasno wynikać, że pracownik wykonuje czynności związane wyłącznie z projektem. Koszty personelu mogą być rozliczane: w formie ich pełnego wykazywania tj. na podstawie rzeczywiście poniesionych wydatków (dokumentem potwierdzającym poniesienie wydatku jest m.in.: dokument zatrudnienia, lista płac, potwierdzenie przelewu bankowego); na podstawie uproszczonych kosztów w formie stawki ryczałtowej szczegóły patrz rozdz. Uproszczone wykazywanie wydatków. W przypadku pełnego wykazywanie koszty personelu dotyczące osób, które pracują w projekcie w niepełnym wymiarze czasu pracy, są obliczane jako: stały odsetek kosztów zatrudnienia brutto 6 proporcjonalny do stałego odsetka godzin przepracowanych przy danym projekcie, bez obowiązku ustanawiania oddzielnego systemu rejestracji czasu pracy (karta czasu pracy). W takim przypadku w dokumencie wydanym przez pracodawcę (np. umowa o pracę/umowa zlecenie/umowa o dzieło, zakres obowiązków służbowych, opis stanowiska pracy) musi być wskazany udział procentowy czasu pracy, który pracownik ma poświęcić pracy nad projektem, lub zmienny odsetek kosztów zatrudnienia brutto proporcjonalny do zmieniającej się z miesiąca na miesiąc liczby godzin przepracowanych przy danym projekcie, na podstawie systemu rejestrowania pracy obejmującego 100% czasu pracy danego pracownika. Zwrot kosztów jest obliczany na podstawie stawki godzinowej ustalonej: o w wyniku podzielenia miesięcznych kosztów zatrudnienia brutto przez określony w dokumencie zatrudnienia miesięczny czas pracy wyrażony w godzinach, albo o w wyniku podzielenia ostatnich udokumentowanych rocznych kosztów zatrudnienia brutto (czyli kosztów zatrudnienia za ostatnie 12 idących po sobie miesięcy) przez 1720 godzin zgodnie z art. 68 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013. Tej metody nie można zastosować, jeżeli dla danego stanowiska pracy lub dla podobnego stanowiska pracy nie można udokumentować kosztów wynagrodzeń za ostatnie 12 następujących po sobie miesięcy. Mikrobeneficjent powinien wybrać, w przypadku wydatków na pracowników pracujących przy projekcie w niepełnym wymiarze godzin ze zmiennym odsetkiem kosztów zatrudnienia brutto dla każdego pracownika biorącego udział w realizacji projektu, jedną z tych dwóch opisanych metod i wykorzystać ją przez cały czas realizacji projektu. Koszty osobowe nie mogą przekroczyć wysokości obowiązującej zwyczajowo w organizacji na danym stanowisku. W przypadku nowo stworzonego stanowiska bazuje się na wartości kosztów osobowych obowiązujących na podobnym stanowisku pracy. W przypadku, gdy w organizacji nie ma podobnego stanowiska, określając wysokość maksymalnych kosztów osobowych bazuje się na wysokości kosztów osobowych zwyczajowo przyjętych w danej branży, czasie i miejscu. 6 Koszty zatrudnienia brutto stanowi wynagrodzenie zasadnicze, premie indywidualne, dodatki, premie i nagrody, kompensata wynagrodzenia i ustawowe potrącenia (zaliczka na podatek dochodowy, składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne). Dotyczy kosztów płacy brutto związanych z projektem, nie biorąc pod uwagę niekwalifikowalnych części kosztów. 44

45 W takim przypadku określono maksymalne limity dotyczące podstawowego typowego stanowiska bez względu na rodzaj umowy 7. W przypadku, gdy koszty personelu wykazywane są na podstawie faktycznie poniesionych kosztów, niezbędne jest, aby mikrobeneficjent prowadził ewidencję kosztów osobowych w sposób umożliwiający mu oddzielenie wydatków związanych wyłącznie z projektem i księgowanie tych wydatków na podstawie odpowiednich dokumentów. Ze złożonych dokumentów (ich forma i treść może być różna w poszczególnych podmiotach prowadzących ewidencję księgową) dokumentujących wysokość kwalifikowalnych kosztów osobowych musi każdorazowo jednoznacznie wynikać całkowita wartość kwalifikowalnych kosztów osobowych, powiązanych wyłącznie z danym projektem. Zgodnie z powyższym do udokumentowania całkowitych kwalifikowalnych kosztów osobowych w ramach projektu mogą służyć przykładowo: listy płac i dokumentacje obrachunkowe do listy płac, które są sporządzane za okres 1 miesiąca i zazwyczaj zawierają dane nt. wynagrodzenia brutto za dany okres (wraz z poszczególnymi elementami), dokumenty dotyczące składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz dotyczące innych potrąceń (oszczędzanie, raty pożyczek itp.) oraz pozostałych elementów, które nie podlegają opodatkowaniu (świadczenia z ubezpieczenia chorobowego) itp. Z tych dokumentów księgowych musi wynikać wysokość kosztów osobowych w powiązaniu z danym projektem. raporty płacowe lub inne odpowiednie formy dokumentujące całkowite kwalifikowalne koszty wynagrodzeń pracowników (np. wykaz kosztów wynagrodzeń) za dany okres. Dokumentując koszty osobowe należy koniecznie uwzględnić wymóg w zakresie ochrony danych osobowych pracowników zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Jeżeli nastąpi zbieg stosunków pracy dwóch pracowników uczestniczących w realizacji projektu w celu zastąpienia jednego pracownika przez drugiego (odchodzący pracownik szkoli pracownika rozpoczynającego pracę), koszty osobowe obu tych pracowników można uważać za kwalifikowalne najwyżej przez okres 2 miesięcy. Do niekwalifikowalnych wydatków osobowych należą: a) wynagrodzenia członków organów statutowych wynikające z tytułu ich funkcji, tzn. z tytułu wykonywania czynności organu statutowego / wynagrodzenia i premie nie powiązane z projektem, b) zwiększenie wynagrodzenia ponad ramy wynagrodzeń zwykle stosowanych w organizacji, c) odprawa, d) ekwiwalent pieniężny na niewykorzystany urlop w przypadku zakończenia stosunku pracy i w dalszych przypadkach określonych przepisami krajowymi. Wydatki biurowe i administracyjne Ta kategoria wydatków stosowana jest w ramach stawki ryczałtowej dla wydatków pośrednich (patrz rozdz. Uproszczone wykazywanie wydatków). Wydatki objęte tą kategorią nie mogą być wykazywane w inny sposób aniżeli w drodze określonej stawki ryczałtowej. 7 Zgodnie z czeskimi przepisami prawa: główny stosunek pracy, umowa zlecenie (wg kodeksu pracy), umowa o dzieło (wg kodeksu pracy), patrz załącznik nr 23 dla czeskich mikrobeneficjentów. 45

46 Koszty podróży i zakwaterowania To koszty podróży i zakwaterowania własnych pracowników mikrobeneficjenta. Wydatki są ograniczone wyłącznie do następujących elementów: a) koszty podróży (np. bilety, ubezpieczenie na podróż, paliwo, stawka za przebieg 8, opłaty za przejazd i opłaty parkingowe), b) koszty posiłków (o ile pracownik nie otrzymał diety) maksymalnie do wysokości odpowiadającej dziennej diecie 9, c) koszty zakwaterowania 10 ; d) koszty wiz; e) diety dzienne 11 nie wyższe niż w wysokości określonej po stronie polskiej w Rozporządzeniu w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w sferze budżetowej z tytułu podróży służbowej, a po stronie czeskiej zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Spraw Społecznych RCz (diety delegacji krajowych) i zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów RCz (diety zagraniczne), dla mikrobeneficjentów czeskich kieszonkowe w przypadku podróży służbowych określa ogólnie 180 Kodeksu Pracy. Żaden z powyższych kosztów, pokrywany z diety dziennej, nie może być refundowany dodatkowo oprócz diety dziennej (np. jeżeli koszty wyżywienia są refundowane w formie diety dziennej, nie można dodatkowo wykazywać do tego wydatków na wyżywienie, ponieważ ono jest już ujęte w kwocie diety dziennej). Wydatki związane z przejazdem samochodem prywatnym, służbowym lub taksówką oraz koszty przelotów samolotem mogą być w całości zadeklarowane jako wydatki kwalifikowalne, za zgodą instytucji delegującej, pod warunkiem, że wykorzystanie takiego środka transportu jest najbardziej efektywne i uzasadnione ekonomicznie. Kwalifikowalne są wydatki na bilety w klasie ekonomicznej. Wydatki na bilety w klasie business są kwalifikowalne tylko w uzasadnionych przypadkach, kiedy skorzystanie z klasy business jest korzystniejsze cenowo lub jeśli w danym przypadku nie była możliwa podróż klasą ekonomiczną. Za kwalifikowalne mogą zostać uznane wydatki poniesione przez mikrobeneficjenta w związku z organizacją podróży służbowych, które nie zostały odbyte, pod następującymi warunkami: do podróży służbowej nie doszło nie z winy mikrobeneficjenta (np. odwołana została konferencja, w której pracownik mikrobeneficjenta miał wziąć udział, pracownik zachorował), 8 Kwalifikowalna jest również rekompensata ryczałtowa za używanie drogowych pojazdów silnikowych według liczby przejechanych kilometrów dla mikrobeneficjentów czeskich wg zasad z rozporządzenia Ministerstwa Pracy i Spraw Społecznych Republiki Czeskiej według 157 ust. 4 ustawy nr 262/2006 Dz. U., a dla mikrobeneficjentów polskich wg zasad z rozporządzenia w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w sferze budżetowej z tytułu podróży służbowej. 9 Określonej dla strony polskiej w Rozporządzeniu w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w sferze budżetowej z tytułu podróży służbowej, a dla strony czeskiej w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Spraw Społecznych RCz zgodnie z 189 ust. 1 ustawy nr 262/2006 Dz. U. (zryczałtowane stawki diet krajowych), zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów RCz na podstawie 189 ust. 4 ustawy nr 262/2006 Dz. U. (zryczałtowane stawki diet zagranicznych), zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów RCz na podstawie 180 ustawy nr 262/2006 Dz. U. (diety zagraniczne). 10 Jedynie w uzasadnionych przypadkach można uznać za kwalifikowalne wydatki przekraczające stawki określone dla strony polskiej w Rozporządzeniu w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w sferze budżetowej z tytułu podróży służbowej). 11 Dieta w przypadku RCz i RP obejmuje wydatki na wyżywienie i inne drobne wydatki. 46

47 oraz jednocześnie mikrobeneficjent udowodni brak możliwości odzyskania poniesionych kosztów (np. za bilet samolotowy, w związku z tym, że termin anulowania/zwrotu biletu minął przed oficjalnym odwołaniem ww. konferencji itp.). Wydatki na podróż i zakwaterowanie zewnętrznych ekspertów i dostawców usług są zaliczane do kosztów ekspertów zewnętrznych i kosztów usług zewnętrznych (outsourcing). Bezpośrednie pokrycie wydatków przez pracownika mikrobeneficjenta musi być udokumentowane dowodem zwrotu tej kwoty przez mikrobeneficjenta temu pracownikowi. Pod względem kwalifikowalności wydatków wg lokalizacji dla kosztów podróży i zakwaterowania obowiązują zasady, o których mowa w rozdz. Kwalifikowalność wydatków wg lokalizacji. Koszty ekspertów zewnętrznych i koszty usług zewnętrznych Wydatki na pokrycie kosztów ekspertów zewnętrznych i kosztów usług zewnętrznych są ograniczone do następujących usług i ekspertyz dostarczanych przez podmioty prawa publicznego lub prywatnego bądź osoby fizyczne, inne niż mikrobeneficjent: Kwalifikowalne są wyłącznie: a) opracowania lub badania (np. ewaluacje, strategie, dokumenty koncepcyjne, projekty, podręczniki); b) szkolenia i przygotowanie zawodowe (np. zapłacenie stypendium na studia itp.); c) tłumaczenia; d) systemy informatyczne 12, opracowywanie, modyfikacja i aktualizacja stron internetowych 13 ; e) działania promocyjne i komunikacyjne, reklama i informacje związane z projektem lub programem współpracy jako takim; f) zarządzanie finansowe (np. realizacja transakcji finansowych w ramach projektu itd.); g) usługi związane z organizacją i realizacją imprez lub spotkań (w tym wynajem, catering 14 lub tłumaczenie); h) uczestnictwo w wydarzeniach (np. opłaty rejestracyjne); i) opłaty za doradztwo prawne, opłaty notarialne, koszty ekspertów technicznych i finansowych, pozostałe opłaty za usługi doradcze i księgowe; j) prawa własności intelektualnej; k) gwarancje udzielone przez banki lub inne instytucje finansowe, w przypadku gdy takie gwarancje są wymagane na podstawie prawa unijnego lub krajowego bądź dokumentu programowego przyjętego przez Komitet Monitorujący; 12 W tej kategorii wydatków są to systemy informatyczne, które są wykorzystywane bezpośrednio do realizacji projektu (w odróżnieniu od systemów informatycznych wchodzących w zakres kategorii wydatków biurowych i administracyjnych). Zarazem dotyczy to systemów do realizacji projektu, które są rozwijane/zmieniane/aktualizowane, czyli nie chodzi o zakup wyrobu gotowego (w odróżnieniu od oprogramowania objętego kategorią wydatków na wyposażenie). 13 Do tego włączone jest uzupełnianie baz danych. 14 Wydatkiem kwalifikowalnym w ramach tej kategorii wydatków są również bezpośrednie zakupy wyżywienia na posiedzenia, spotkania czy wydarzenia realizowane przez mikrobeneficjenta. 47

48 l) podróż i zakwaterowanie ekspertów zewnętrznych, prelegentów, przewodniczących posiedzeń i dostawców usług; m) inne specyficzne ekspertyzy i usługi niezbędne dla projektów (np. honoraria dla prelegentów, umowy cywilnoprawne). W ramach Programu nie są kwalifikowalne: ekspertyzy, doradztwo w zakresie odwołań mikrobeneficjenta od decyzji Zarządzającego FM, kontrolera narodowego, decyzji IZ itp.; wydatki na przedsięwzięcia kulturalne i artystyczne ponad 500 EUR na 1 wykonawcę 15 lub 2000 EUR na projekt. Wydatki na wyposażenie Wydatki na wyposażenie mogą być wynikiem zakupu, wynajmu, dzierżawy, leasingu 16 lub amortyzacji. Wydatki na wyposażenie, inne niż wymienione (w rozdz. Wydatki biurowe i administracyjne), są ograniczone do następujących pozycji: a) sprzęt biurowy; b) sprzęt komputerowy i oprogramowanie 17 ; c) meble i instalacje; d) sprzęt laboratoryjny; e) maszyny i urządzenia; f) narzędzia lub przyrządy; g) pojazdy (oprócz zakupu i amortyzacji samochodów osobowych /w RCz pojazdów kategorii M1 i N1/ ); h) inny sprzęt niezbędny dla projektów (np. pomoce niezbędne do realizacji projektu, takie jak publikacje fachowe, podręczniki itp.). Wydatki są kwalifikowalne tylko wówczas, gdy wyposażenie wykorzystywane jest bezpośrednio do realizacji projektu. Koszty zakupu sprzętu używanego mogą być kwalifikowalne tylko wówczas, gdy nie otrzymano na ten cel żadnej innej pomocy z EFSI (Europejskie Fundusze Strukturalne i Inwestycyjne), jego cena nie przekracza ceny ogólnie przyjętej na rynku tych produktów, sprzęt posiada właściwości techniczne niezbędne dla projektu i odpowiada obowiązującym normom i standardom. Wydatki na wyposażenie nie są kwalifikowalne w ramach wydatków na przygotowanie projektu (patrz rozdz. Horyzont czasowy kwalifikowalności wydatków). UWAGA! W każdych okolicznościach mikrobeneficjent powinien przestrzegać zasad efektywności ponoszonych wydatków i z tego powodu w konkretnych przypadkach należy rozważyć, czy naprawdę konieczny jest zakup danego wyposażenia lub urządzenia i czy bardziej efektywny nie byłby przykładowo wynajem. W konkretnych przypadkach można rozważyć także skorzystanie z formy odpisów amortyzacyjnych (patrz rozdz. Odpisy amortyzacyjne), ewentualnie uznanie tylko adekwatnej części kosztów nabycia wyposażenia w przypadku, gdy wyposażenie to nie jest w pełni wykorzystywane tylko do celów projektu. 15 Pod pojęciem wykonawca rozumie się zarówno jedną osobę jak i grupę/zespół. 16 Zgodnie z zasadami określonymi w rozdz Leasing. 17 Dotyczy to nabycia produktu gotowego (czyli nie dotyczy to rozwoju, zmiany lub aktualizacji), który wykorzystywany jest bezpośrednio do realizacji projektu. 48

49 Koszty związane z wyposażeniem stanowiska pracy bezpośredniego personelu projektu są kwalifikowalne w pełnej wysokości wyłącznie w przypadku wyposażenia stanowiska pracy personelu projektu zatrudnionego na podstawie umowy o pracę w wymiarze co najmniej ½ etatu. W przypadku wykonywania przez pracownika pracy na rzecz projektu w wymiarze mniejszym niż ½ etatu 18, wyposażenie stanowiska pracy jest niekwalifikowalne. Wydatki na nabycie nieruchomości i roboty budowlane 19 W ramach wydatków na nabycie nieruchomości ogólnie obowiązuje zasada, że wartość nieruchomości jest potwierdzana przez niezależnego wykwalifikowanego rzeczoznawcę lub przez uprawniony organ urzędowy i nie może przekroczyć cen zwykle spotykanych na danym rynku (dotyczy to również prac budowlanych). Wydatkiem niekwalifikowalnym jest zakup niezabudowanych i zabudowanych gruntów za kwotę przewyższającą 10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych na dany projekt. W przypadku byłych obszarów przemysłowych i opuszczonych działek ten limit wynosi 15%. Do zwiększenia tego limitu może dojść przy projektach związanych z ochroną środowiska naturalnego decyzja w tej sprawie należy do IZ i zostanie podjęta najpóźniej w fazie oceny wniosku o dofinansowanie. Instytucja Zarządzająca we współpracy z Instytucją Krajową może w wyjątkowych i należycie uzasadnionych przypadkach zezwolić na zakup budowli, które są dla celów projektu przeznaczone do rozbiórki. Warunkiem jest, aby fakt ten został wskazany we wniosku projektowym. Obowiązuje jednak zasada, że budowy można finansować jedynie maksymalnie w wysokości 10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych danego projektu. Bardziej szczegółowe warunki, pod którymi zakup nieruchomości i wydatki na prace budowlane są wydatkiem kwalifikowalnym, są ustalone na poziomie krajowym i opisane w załączniku nr 23 dla czeskich partnerów projektowych i w załączniku nr 24 dla polskich partnerów projektowych. SPECYFICZNE RODZAJE WYDATKÓW W niniejszym rozdziale opisano wydatki, które są specyficzne ze względu na ich powstanie i dokumentowanie. Nie są to odrębne kategorie wydatków opisanych w rozdziale ZASADY KWALIFIKOWALNOŚCI DLA KONKRETNYCH KATEGORII WYDATKÓW, ale wydatki, które mogą się pojawiać w jednej lub kilku kategoriach wydatków, o których mowa w rozdziale ZASADY KWALIFIKOWALNOŚCI DLA KONKRETNYCH KATEGORII WYDATKÓW. Świadczenia niepieniężne Świadczenia niepieniężne w formie świadczenia robót budowlanych, przekazania towarów, usług, gruntów, nieruchomości/budowli oraz bezpłatnego wolontariatu, w przypadku których nie dokonano płatności gotówkowej udokumentowanej na podstawie faktur lub dokumentów o takiej samej wartości dowodowej, mogą być kwalifikowalne, jeżeli spełnione są wszystkie poniższe kryteria: a) wsparcie ze źródeł publicznych przekazane na projekt, którego elementem są świadczenia niepieniężne, nie może - po doliczeniu świadczeń niepieniężnych - przekroczyć całkowitych wydatków kwalifikowalnych pod koniec projektu (finansowanie ze źródeł publicznych nie może na końcu projektu przekraczać 18 Po stronie czeskiej dotyczy także Dohody o provedení práce (DPP) i Dohody o pracovní činnosti (DPČ). 19 Jeżeli nie będzie możliwe przyporządkowanie 1 faktury/ 1 zamówienia do dwóch kategorii budżetu, to o przyporządkowaniu do konkretnej kategorii budżetu zdecyduje przeważająca część zamówienia. 49

50 faktycznie poniesionych i zapłaconych wydatków, czyli kwoty bez wydatków kwalifikowalnych w postaci świadczeń niepieniężnych), tj. świadczenie niepieniężne nie może przekroczyć wysokości wkładu własnego mikrobeneficjenta; b) wartość przypisywana świadczeniom niepieniężnym nie przekracza cen ogólnie przyjętych na danym rynku; c) wartość i przekazanie świadczenia można niezależnie ocenić i sprawdzić; d) w przypadku przekazania nieruchomości jednocześnie obowiązują warunki dotyczące kwalifikowalności nieruchomości opisane w rozdz. Wydatki na nabycie nieruchomości i roboty budowlane. W celu udokumentowania wydatków kwalifikowalnych należy udokumentować zarówno własność, jak i wartość świadczenia niepieniężnego. W RCz prawo własności nieruchomości dokumentowane jest zazwyczaj wyciągiem z katastru nieruchomości. W przypadku, gdy prawo własności nie jest jeszcze wpisane do katastru nieruchomości, własność można udokumentować za pośrednictwem wniosku o wpis do katastru nieruchomości potwierdzonego przez urząd katastralny oraz umowy o nabyciu prawa własności (np. umowa zakupu lub umowa darowizny). Wycenę nieruchomości należy udokumentować opinią rzeczoznawcy majątkowego. Opinia ta nie może być sporządzona wcześniej niż 6 miesięcy przed datą nabycia nieruchomości. Własność innego składnika majątku (nie podlegającego ewidencji w katastrze nieruchomości) należy udokumentować na przykład inwentarzowymi/magazynowymi kartami majątku. Wartość wniesionych materiałów powinna zostać także udokumentowania i wyceniona w drodze opinii rzeczoznawcy majątkowego, która nie może być sporządzona wcześniej niż 6 miesięcy przed datą nabycia materiałów. Wartość bezpłatnego wolontariatu (lub działalności badawczej/specjalistycznej) należy określić na podstawie poniesionego czasu i ogólnie stosowanej stawki godzinowej i dziennej za wykonaną pracę w miejscu realizacji projektu. W RP: W przypadku świadczeń wykonywanych przez wolontariuszy, powinny zostać spełnione następujące warunki: a) należy zdefiniować rodzaj wykonywanych przez wolontariusza świadczeń (określić jego stanowisko w projekcie); zadania wykonywane i wykazywane przez wolontariusza muszą być zgodne z tytułem jego świadczeń (stanowiska), b) w przypadku wniesienia nieodpłatnej pracy, jej wartość określa się z uwzględnieniem ilości czasu poświęconego na jej wykonanie oraz średniej wysokości wynagrodzenia (wg stawki godzinowej lub dziennej) za dany rodzaj pracy u danego mikrobeneficjenta/ w danym regionie. Wycena nieodpłatnej dobrowolnej pracy może uwzględniać wszystkie koszty, które zostałyby poniesione w przypadku jej odpłatnego wykonywania przez podmiot działający na zasadach rynkowych; wycena uwzględnia zatem koszt składek na ubezpieczenia społeczne, podatki itp., c) nie mogą być wykonywane jako wolontariat świadczenia wykonywane przez personel projektu. Odpisy amortyzacyjne Amortyzacja rzeczowego majątku trwałego (wyposażenia, nieruchomości) lub wartości niematerialnych wykorzystywanych do celów projektu jest wydatkiem kwalifikowalnym w czasie trwania projektu o ile zakup takiego składnika majątku nie stanowi elementu wydatków kwalifikowalnych projektu. 50

51 Kwalifikowalne są odpisy amortyzacyjne wyliczone z kwalifikowalnej ceny początkowej składnika majątku. Jeżeli składnik majątku wykorzystywany jest w celach realizacji projektu tylko częściowo, do wydatków kwalifikowalnych zalicza się tylko adekwatną część wymienionych odpisów amortyzacyjnych. Odpisy amortyzacyjne można uznać za kwalifikowalne, jeżeli spełnione są poniższe warunki: a) ich wysokość udokumentowana jest dowodami księgowymi, których wartość dowodowa do celów kwalifikowalności kosztów jest równoważna z fakturami (np. karta inwentarzowa składnika majątku); b) koszty dotyczą wyłącznie okresu, w którym dany projekt ma dofinansowanie; c) na nabycie amortyzowanego składnika majątku nie wykorzystano grantów ze środków publicznych. Bardziej szczegółowe informacje dotyczące warunków kwalifikowalności odpisów amortyzacyjnych są podane dla czeskich partnerów w załączniku nr 23 i dla polskich partnerów w załączniku nr 24. Leasing Dla czeskich i polskich mikrobeneficjentów kwalifikowalny jest leasing operacyjny. Warunkiem wykorzystania leasingu operacyjnego jest to, żeby przedmiot leasingu był niezbędny do realizacji projektu. Kwalifikowalne są jedynie raty leasingowe, które obejmują okres realizacji projektu i jednocześnie okres, w którym przedmiot leasingu był w danym projekcie wykorzystywany. Jeśli przedmiot leasingu nie jest wykorzystywany wyłącznie do celów projektu, kwalifikowalna jest proporcjonalna część rat leasingowych za dany okres. Przy umowach leasingowych kwota kwalifikowalna do współfinansowania z EFRR i krajowych źródeł publicznych nie może przewyższyć wartości rynkowej inwestycji, będącej przedmiotem leasingu. Podatki i inne opłaty finansowe leasingobiorcy związane z umową leasingową (np. marże, opłaty związane z ubezpieczeniem) nie są wydatkami kwalifikowalnymi. W przypadku umowy dotyczącej leasingu operacyjnego odbiorca musi być w stanie udowodnić, że umowa była najbardziej gospodarną metodą pozyskania sprzętu, czyli wykorzystanie leasingu operacyjnego musi być najkorzystniejszą pod względem finansowym opcją dla projektu. W związku z powyższym, wydatkiem kwalifikowalnym z tytułu leasingu nie jest ta część wydatków, o jaką wydatki z tytułu leasingu przewyższają wartość wydatków, na jakie opiewałoby zwykłe wynajęcie tego samego przedmiotu w danym czasie i miejscu. Bardziej szczegółowe warunki dla uznania leasingu operacyjnego w RCz są opisane w załączniku nr 23. W Polsce oprócz leasingu operacyjnego kwalifikowalny jest również leasing finansowy i leasing zwrotny. Bardziej szczegółowe warunki są opisane w załączniku nr 24. Wydatki niekwalifikowalne Do wydatków niekwalifikowalnych zalicza się: - podatek od towarów i usług za wyjątkiem sytuacji, gdy na podstawie krajowych przepisów prawa nie podlega odliczeniu oraz świadczenie, którego dotyczy jest także wydatkiem kwalifikowalnym, - koszty związane ze zmiennością kursów walut (różnice kursowe), 51

52 - odsetki od zobowiązań (kredytów, pożyczek itp.), - kary, sankcje finansowe i wydatki na spory prawne oraz spory sądowe, - koszty darowizn, za wyjątkiem tych, których wartość nie przekracza 20 EUR na darowiznę, jeżeli związane są z promocją, komunikacją, reklamą i informowaniem, - nagrody w konkursach, których wartość przekracza 50 EUR za sztukę, - krajowe transakcje finansowe. Konflikt interesów Partner zobowiązuje się do podjęcia wszelkich niezbędnych działań profilaktycznych, by zapobiec powstaniu konfliktów interesów (w szczególności w zakresie zlecania zamówień publicznych) i naruszeniu tych zasad oraz powinien bezzwłocznie poinformować Zarządzającego FM o każdej sytuacji, stanowiącej konflikt interesów, lub takiej, która może prawdopodobnie do konfliktu interesów doprowadzić. Konflikt interesów ma miejsce wówczas, gdy zagrożone zostanie niezależne i obiektywne wykonywanie funkcji przez jakąkolwiek osobę związaną Umową, czy to z powodów rodzinnych, życia uczuciowego, przynależności politycznej lub państwowej, interesów ekonomicznych lub jakichkolwiek innych interesów dzielonych z inną osobą Projekty generujące dochód W projektach, w których całkowite wydatki kwalifikowalne nie przekraczają sumy EUR (włącznie), przychody mogą stanowić źródło własnego współfinansowania. Jeżeli przychody przekroczą wartość własnego współfinansowania, to dofinansowanie z EFRR zostanie zmniejszone o daną różnicę. Obowiązuje ogólna zasada, że dochód projektu wygenerowany po jego zakończeniu w myśl art. 61 Rozporządzenia Ogólnego oraz inne przychody projektu wygenerowane w trakcie jego realizacji w myśl 65 ust. 8 Rozporządzenia Ogólnego (dotyczy jednak tylko projektów, w których wartość całkowitych wydatków kwalifikowalnych przekracza EUR) powinny być uwzględnione już w momencie zatwierdzania projektu a przyznawane dofinansowanie powinno być z góry pomniejszone o te przychody. W przypadku projektów generujących dochód należy uzupełnić Załącznik nr 26 Tabela do realnej kalkulacji dochodów w projekcie Pomoc publiczna Każdy wnioskodawca, zanim złoży wniosek projektowy, powinien zadać sobie pytanie, czy działania objęte jego projektem mogą pociągać za sobą ryzyko wystąpienia pomocy publicznej. Projekt podlega objęciu pomocą publiczną, jeżeli narusza lub może naruszyć zasady uczciwej konkurencji, co oznacza, że na skutek udzielenia dofinansowania mikrobeneficjent uzyskałby nieuzasadnione korzyści w zakresie działalności gospodarczej (tzn. oferowania towarów i/lub usług na wolnym rynku), w porównaniu z pozostałymi podmiotami gospodarczymi aktywnymi na wspólnym rynku UE. Przypadki pomocy publicznej, które naruszają lub mogłyby naruszyć zasady uczciwej konkurencji na wolnym rynku UE, są zakazane i wykluczone na mocy przepisów prawa UE. Dlatego Zarządzający FM podczas weryfikacji kwalifikowalności projektu ocenia, czy udzielenie dofinansowania na konkretny projekt może prowadzić do naruszenia wolnej i uczciwej 52

53 konkurencji, zaś w przypadkach, w których dofinansowanie faktycznie narusza te zasady, Zarządzający FM ocenia, czy w przypadku jego udzielenia, zastosować można jeden z wyjątków określonych przez przepisy prawa UE. Jeżeli nie można zastosować żadnego z wyjątków, oznacza to, że projekt nie spełnia wymagań kwalifikowalności w ramach FM i zostaje zdyskwalifikowany już w fazie kontroli kwalifikowalności. Jeżeli można zastosować jeden z wyjątków, ale nie zostało to uwzględnione w złożonym wniosku projektowym, Wnioskodawca zostaje wezwany do wniesienia poprawek do projektu. Dlatego też konieczne jest, aby partnerzy projektu zajęli się kwestią pomocy publicznej już w fazie przygotowania projektu. Dzięki temu w odpowiednim momencie będzie można zweryfikować, czy działania przygotowywanego projektu mogą być objęte pomocą publiczną, oraz wybrać najbardziej odpowiednie rozwiązanie. W razie wątpliwości lub konieczności uzyskania bardziej szczegółowych informacji na temat tego, czy planowane działania mogą dotyczyć pomocy publicznej, należy zwrócić się do pracowników Zarządzających FM w ramach konsultacji, albo do Instytucji Zarządzającej. W przypadku czeskich partnerów projektu Instytucja Zarządzająca może się zwrócić z wnioskiem o wydanie opinii do Urzędu Ochrony Konkurencji RCz, a w przypadku polskich partnerów projektu do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta. Prawo do wydania ostatecznej wiążącej decyzji o zaistnieniu lub braku pomocy publicznej ma jednak wyłącznie Komisja Europejska. W jakich przypadkach (w jakich typach projektów) występuje ogólne ryzyko pomocy publicznej? Są to przypadki, w których działania realizowane w ramach projektu stanowią działalność gospodarczą (tj. działalność polegającą na oferowaniu towarów lub usług na określonym rynku), przy czym nie ma znaczenia, czy działania takie (działalność gospodarcza) oferowane są w ramach projektu odpłatnie czy nieodpłatnie, i które to działania jednocześnie są lub mogłyby być oferowane przez inne podmioty gospodarcze na wolnym rynku. W oparciu o ustaloną praktykę decyzyjną organów i instytucji UE ustalone zostały 4 kryteria pomocy publicznej, na podstawie których podejmowane są decyzje odnośnie tego, czy dane działania w ramach projektu mogą zostać objęte zasadami udzielania pomocy publicznej, czy też nie. Aby mówić o pomocy publicznej, projekt musi spełnić wszystkie 4 kryteria jednocześnie. Jeżeli chociaż jedno z kryteriów nie jest spełnione, pomoc publiczna w takim projekcie nie występuje. Ocenie poddawany jest projekt jako całość, nie zaś pojedyncze części składowe realizowane przez poszczególnych partnerów. Kryteria pomocy publicznej są następujące: 1) dofinansowanie udzielone zostało przez państwo lub ze środków publicznych; 2) dofinansowanie preferuje pewne przedsiębiorstwa lub określone gałęzie gospodarki i jest selektywna; 3) zasady uczciwej konkurencji zostały naruszone lub mogą zostać naruszone; 4) dofinansowanie wywiera wpływ na handel między państwami członkowskimi. Jeżeli wnioskodawca sam, w ramach przygotowania projektu lub po konsultacji z wyznaczonymi pracownikami Zarządzającego FM, dojdzie do wniosku, że w przypadku planowanych działań nie sposób wykluczyć pomocy publicznej, do wyboru są dwie opcje postępowania: 1) projekt można skorygować i usunąć działania pociągające za sobą pomoc publiczną z projektu. W praktyce często może być tak, że pomocą publiczną objęte są tylko niektóre z działań planowanego projektu. 2) można zastosować jeden z wyjątków (wyłączeń) z ogólnego zakazu wsparcia publicznego. W ramach Programu Interreg V-A Republika Czeska Polska możliwe jest zastosowanie zasady de minimis lub wyłączenia blokowego, dotyczącego wsparcia kultury i zachowania dziedzictwa kulturowego, zdefiniowanego w art. 53 rozporządzenia ogólnego o wyłączeniach 53

54 blokowych. Pomoc de minimis wykorzystać można we wszystkich osiach priorytetowych i w przypadku wszystkich działań Programu. Wyłączenie blokowe dla wsparcia kultury i zachowania dziedzictwa kulturowego zastosować można w przypadku działań w osi priorytetowej 2 i 4. Inne kategorie pomocy nie są w Programie dopuszczalne. W przypadku działań zakładających pomoc publiczną o innym niż wskazane powyżej lub projektu złożonego w osi priorytetowej 3, możliwe jest zastosowanie zasady de minimis, albo usunięcie danych działań z projektu. W ramach programu nie jest możliwa kumulacja powyższych wyłączeń. Pomoc de minimis Pomocy de minimis nie uznaje się za pomoc publiczną. Ze względu na niewielką kwotę dotacji Komisja Europejska uznała, że nie spełnia ona ostatnich dwóch kryteriów definicyjnych pomocy publicznej w związku z minimalną wysokością nie powinna mieć ona wpływu na handel ani naruszać zasad uczciwej konkurencji między państwami członkowskimi. Ten rodzaj pomocy może zostać udzielony zarówno w przypadku pomocy inwestycyjnej, jak i operacyjnej. Pomoc de minimis jest ograniczona limitem, maks EUR dla jednego przedsiębiorstwa w okresie trzech lat (aktualny okres rozliczeniowy i dwa poprzednie, stosowane przez mikrobeneficjenta w celach rozliczenia podatku). W praktyce oznacza to, że partner sumuje wszystkie kwoty otrzymanej pomocy de minimis za poprzednie 2 lata fiskalne i za aktualny rok, otrzymaną kwotę odlicza od maksymalnego dopuszczalnego limitu, tzn. od EUR, zaś otrzymana różnica stanowi maksymalną wartość pomocy ze środków publicznych (środków pomocy z EFRR, z budżetu państwa lub ewentualnie innych budżetów publicznych i funduszy) dla projektu. Limit ustalany jest dla państwa, które udziela pomocy de minimis (nawet jeżeli działania przedsiębiorstwa, którym udzielono wsparcia, realizowane są na terytorium innego państwa członkowskiego). Pomoc de minimis udzielona czeskim i polskim partnerom projektu w ramach Programu Interreg V-A Republika Czeska Polska będzie ewidencjonowana w rejestrze de minimis w Republice Czeskiej. Nowe rozporządzenie regulujące udzielanie pomocy de minimis wprowadza specyficzny termin jedno przedsiębiorstwo. Termin ten obejmuje grupę, tzw. przedsiębiorstw powiązanych, które na potrzeby pomocy de minimis uznawane są za jedno przedsiębiorstwo. Termin przedsiębiorstwo powiązane odpowiada sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstw, które tworzą grupę przedsiębiorstw w oparciu o bezpośrednie lub pośrednie zarządzanie większością praw głosu w przedsiębiorstwie przez inne przedsiębiorstwo, lub możliwość wywarcia decydującego wpływu na inne przedsiębiorstwo. Typowym przykładem jest spółka-córka ze 100% prawem własności spółki-matki. W przypadku przedsiębiorstw powiązanych, należy wziąć pod uwagę wszystkie przypadki pomocy de minimis otrzymanej przez poszczególne przedsiębiorstwa z grupy. Powiązanie przedsiębiorstw analizowane jest wyłącznie w przypadku przedsiębiorstw mających siedzibę na terytorium tego samego państwa członkowskiego. Przedsiębiorstw, które są bezpośrednio powiązane z tą samą instytucją administracji publicznej (tj. gmina, województwo/kraj itp.), nie posiadają jednak żadnych wzajemnych relacji, nie uznaje się za przedsiębiorstwa powiązane. Zasadę de minimis zastosować można we wszystkich osiach priorytetowych i w przypadku wszystkich działań Programu. Zastosowanie wyłączenia blokowego Kolejną możliwością rozwiązania problemu pomocy publicznej jest zastosowanie tzw. wyłączenia blokowego. Pod pojęciem wyłączenia blokowego rozumiany jest zbiór przepisów prawnych, możliwych do zastosowania w określonym zakresie dopuszczalnych typów pomocy publicznej (tzw. wyłączeń blokowych), przy przestrzeganiu których dany typ pomocy publicznej uznaje się za zgodny z rynkiem wewnętrznym UE. Wyłączenia blokowe i ich aplikacja 54

55 regulowane są w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 651/2014, tzw. rozporządzeniu ogólnym o wyłączeniach blokowych (GBER General Block Exemption Regulation). W ramach Programu wyłączenie blokowe na wsparcie kultury i zachowania dziedzictwa kulturowego, zgodnie z art. 53 rozporządzenia ogólnego o wyłączeniach blokowych, zastosować można wyłącznie w przypadku działań w osi priorytetowej 2 Rozwój potencjału przyrodniczego i kulturowego na rzecz wspierania zatrudnienia oraz osi priorytetowej 4 Współpraca instytucji i społeczności. Pozostałe kategorie wyłączeń blokowych zdefiniowane w rozporządzeni ogólnym o wyłączeniach blokowych nie są w przypadku Programu stosowane Wskazówki dotyczące wypełniania formularza wniosku projektowego Wskazówki ogólne Formularz Wniosku projektowego w ramach FM musi zostać wypełniony przy wykorzystaniu aplikacji internetowej MS2014+ ( w której Partner Wiodący (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) wraz z partnerami projektu lub partner (w przypadku projektu partnerskiego typ B oraz projektu samodzielnego typ C) wypełnia wszystkie informacje właściwe dla danego projektu. Instrukcja obsługi portalu internetowego MS2014+ jest do pobrania ze strony internetowej Zarządzającego FM Przygotowanie i złożenie wniosku o dofinansowanie Rozpoczęcie FM i ogłoszenie naboru projektów Powiadomienie o rozpoczęciu FM było umieszczone na stronach internetowych właściwego Zarządzającego FM: oraz na wspólnej stronie obu Zarządzających FM: Udzielanie informacji i konsultacji Partnerzy mają możliwość zwracania się w trakcie całego okresu przygotowania projektu do pracowników właściwego Zarządzającego FM. Pracownicy właściwego Zarządzającego FM nie mogą, z powodu możliwego uprzywilejowania niektórych partnerów i możliwego konfliktu interesów, opracowywać wniosku projektowego lub któregoś z jego obowiązkowych załączników. Mogą tylko udzielać wszelkich niezbędnych informacji (ewentualnie konsultacji) przy opracowywaniu wniosku projektowego (ewentualnie któregoś z jego obowiązkowych załączników) w taki sposób, aby wniosek projektowy (ewentualnie jego załącznik) spełniał kryteria formalne i by był on zgodny z ukierunkowaniem Programu i FM. Zaleca się wszystkim Partnerom Wiodącym (w przypadku projektu z PW typ A) lub partnerom (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C), konsultowanie Wniosku o dofinansowanie z pracownikami właściwego Zarządzającego FM. U podstaw takiego zalecenia leży w szczególności: 55

56 - w trakcie takich konsultacji prowadzonych na bieżąco projekt powinien być przygotowany w postaci, która odpowiada wymaganiom stawianym pod względem rozpatrzenia go przez EKS, - w przypadku niekompletnego czy w inny sposób niekwalifikującego się wniosku projektowego, który został do właściwego Zarządzającego FM doręczony przed terminem określającym zakończenie przyjmowania wniosków na dane posiedzenie EKS, grozi poślizg w czasie związany z administrowaniem wniosku o dofinansowanie i może dojść do przesunięcia rozpatrzenia wniosku dopiero na kolejne posiedzenie EKS. Udzielanie informacji i konsultacji jest dla partnerów bezpłatne. Konsultacje mogą być udzielane również telefoniczne, jednak w ten sposób uzyskane odpowiedzi na pytania nie są wiążące. Z tego powodu zaleca się partnerom składanie zapytań na piśmie przesłanych em, ewentualnie konsultacje osobiste. Często zadawane pytania, które mają charakter ogólny i mogłyby zainteresować większą liczbę partnerów, będą umieszczane na stronach internetowych właściwego Zarządzającego FM Przygotowanie wniosku o dofinansowanie Propozycje projektów, ewentualnie kompletny wniosek o dofinansowanie partnerzy przygotowują samodzielnie lub przy pomocy prywatnego lub innego podmiotu specjalizującego się w danej dziedzinie i funkcjonującego na rynku. Zarządzający FM nie udzielają rekomendacji, do którego podmiotu się zwracać (w formie opracowywania jakichkolwiek list podmiotów certyfikowanych lub polecanych itp.). Ewentualne zapewnienie wsparcia z zewnątrz przy przygotowaniu projektu leży w całkowitej odpowiedzialności każdego partnera. Uwaga: Wydatki związane z samym wypełnieniem wniosku projektowego nie są wydatkami kwalifikowanymi (w przypadku polskich Wnioskodawców). Partner Wiodący (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partner (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C) wspólnie z pozostałymi partnerami wypełnia wniosek w formie elektronicznej w aplikacji internetowej MS Link na strony internetowe z aplikacją MS2014+ znajduje się na stronach internetowych Zaleca się wszystkim Wnioskodawcom, żeby przed opracowaniem wniosku projektowego, zapoznali się z siatką oceny (patrz Załącznik nr 9) tak, aby wniosek projektowy korespondował z zawartością siatki oceny Składanie wniosków o dofinansowanie Wnioski o dofinansowanie są przyjmowane w sposób ciągły, to znaczy nie na podstawie ograniczonego w czasie Ogłoszenia naboru projektów. Wnioski o dofinansowanie można składać na bieżąco w trakcie całego okresu realizacji FM u właściwego Zarządzającego FM. W zakresie składania wniosków o dofinansowanie obowiązuje zasada, iż dla każdego posiedzenia EKS 20, który postanawia o przyznaniu dofinansowania, będzie określony termin (data i godzina), przed upływem, którego należy kompletny wniosek o dofinansowanie sfinalizować i podpisać kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Tylko pod warunkiem dotrzymania tego terminu, Partner Wiodący (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partner (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C) będzie miał gwarancję, że jego projekt będzie na tym posiedzeniu EKS rozpatrywany. Termin ten będzie z reguły ustalony 14 tygodni przed planowanym posiedzeniem EKS. 20 Posiedzenia EKS będą się odbywały, w zależności od zapotrzebowania, zazwyczaj 2-4 razy w roku. 56

57 W momencie ustalenia terminu posiedzenia EKS oraz terminu, przed upływem którego wnioski powinny być sfinalizowane, aby mogły być na tym posiedzeniu rozpatrzone, terminy te będą umieszczone na odpowiednich stronach internetowych właściwego Zarządzającego FM. W przypadku, że wniosek projektowy (wraz z wszystkim wymaganymi załącznikami) nie zostanie sfinalizowany we wskazanym terminie, właściwy Zarządzający FM nie może zagwarantować jego rozpatrzenia na najbliższym posiedzeniu EKS. Odnośnie każdego posiedzenia EKS właściwy Zarządzający FM będzie posiadał informacje dotyczące stanu wykorzystania środków. Propozycja projektu Uwaga: Możliwość złożenia Propozycji projektu dotyczy wyłącznie Wnioskodawców ze strony polskiej Euroregionu, możliwość bezpłatnych konsultacji dotyczy wszystkich Wnioskodawców. Każdy wnioskodawca wraz z partnerem z drugiej strony granicy, może złożyć do Zarządzającego FM wyłącznie drogą elektroniczną na adres: biuro@olza.pl (zeskanowaną najlepiej w wersji czarno-białej, podpisaną przez osobę odpowiedzialną do zaciągania zobowiązań w imieniu Partnera Wiodącego (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partnera (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C) Propozycję projektu na formularzu będącym Załącznikiem nr 2 niniejszych Wytycznych. Propozycja projektowa musi: być podpisana w imieniu Partnera Wiodącego (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partnera (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C) projektu przez osoby statutowo upoważnione do zaciągania zobowiązań lub osoby przez nie upoważnione; być wypełniona dwujęzycznie (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) po polsku i po czesku (obie wersje językowe jednobrzmiące); być wypełniona w całości tj. wszystkie pola formularza muszą być wypełnione. Uwaga: W przypadku niespełnienia ww. minimalnych wymogów propozycja projektu nie będzie administrowana. Każdy wnioskodawca ma prawo do odbycia bezpłatnych konsultacji u Zarządzającego FM w każdej fazie przygotowania propozycji projektu i pełnego wniosku projektowego. Konsultacje u Zarządzającego FM odbywają się co do zasady przy udziale przedstawicieli wszystkich partnerów zaangażowanych w przygotowanie projektu, zawsze projektu jako całości (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A). Możliwe jest jednak konsultowanie części narodowych projektu. Propozycja projektu musi zostać przesłana do Zarządzającego FM najpóźniej 8 tygodni przed zakończeniem naboru pełnych wniosków projektowych. Propozycje złożone po tym terminie nie będą administrowane. Zarządzający FM po otrzymaniu Propozycji projektu w ciągu 10 dni roboczych odeśle em opinię ws. otrzymanej Propozycji. Opinia nie ma charakteru wiążącego dla Wnioskodawcy i stanowi rekomendacje mające na celu podnieść jakość przygotowywanego projektu. Formularz opinii Zarządzającego FM do propozycji projektu Załącznik nr 3 do Wytycznych dla Wnioskodawcy. Uwaga: Zaleca się składanie Propozycji projektu z odpowiednim wyprzedzeniem tak, aby wszyscy partnerzy projektu mogli ewentualnie przeprowadzić konsultacje i wdrożyć zmiany w ramach przygotowania pełnego wniosku projektowego. 57

58 Po otrzymaniu opinii Zarządzającego FM Wnioskodawcy mogą skonsultować z Zarządzającym FM rekomendacje zawarte w opinii. Pełny wniosek projektowy Po otrzymaniu opinii Zarządzającego FM ws. propozycji projektu lub z pominięciem tej procedury, wnioskodawca może przystąpić do wypełniania pełnej wersji wniosku projektowego. W tym celu konieczne jest założenie konta na i wypełnienie wszystkich niezbędnych danych identyfikacyjnych. Następnie wnioskodawca może przystąpić do wypełniania pełnej wersji wniosku projektowego. Elektroniczny obieg dokumentów i stosowanie podpisu elektronicznego W Programie obowiązuje elektroniczny obieg dokumentów tj. całość korespondencji dot. projektu, od momentu złożenia wniosku projektowego aż do zakończenia i rozliczenia projektu, odbywa się za pomocą systemu monitorującego/. Uwaga: Wniosek projektowy składa się za pomocą /systemu monitorującego w wersji elektronicznej. Do Zarządzającego FM nie składa się wniosków w wersji papierowej. Do złożenia wniosku niezbędne jest podpisanie go kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Stosowanie kwalifikowalnego podpisu elektronicznego jest niezbędne do podpisania wniosku projektowego jak również, w wypadku wybrania projektu do dofinansowania przez EKS, będzie konieczne w okresie jego realizacji, np. do wnioskowania o zmiany, składania raportów i wniosków o płatność. Uwaga: W systemie monitorującym/ wniosków mogą być stosowane zarówno czeskie, jak i polskie kwalifikowane podpisy elektroniczne. Uzasadnione koszty związane z zakupem kwalifikowalnego podpisu elektronicznego są kosztem kwalifikowalnym. W wyjątkowych przypadkach dla polskich Wnioskodawców istnieje możliwość złożenia projektu bez stosowania kwalifikowanego podpisu elektronicznego. W takim przypadku konieczne jest przeprowadzenie następującej procedury: 1. Wnioskodawca zakłada konto w systemie informatycznym. 2. Wnioskodawca wypełnia formularz wniosku projektowego, wgrywa obowiązkowe dla danego projektu załączniki, a następnie finalizuje projekt. Do kroków 1-2 nie jest wymagany podpis elektroniczny. 3. Sfinalizowany projekt w trybie tylko do odczytu zostaje udostępniony w systemie pracownikowi Zarządzającego FM. 4. Wnioskodawca składa upoważnienie do popisania wniosku projektowego w jego imieniu i na jego odpowiedzialność u Zarządzajacego FM. Wzór upoważnienia do podpisywania wniosku za pomocą kwalifikowanego podpisu elektronicznego przez Zarządzajacego FM Załącznik nr 14 do Wytycznych. 5. Zarządzajacy FM sprawdza poprawność upoważnienia (zgodność ze wzorem, poprawność danych, podpisy, tytuł projektu, numer projektu itp.). 6. Pracownik Zarządzajacego FM podpisuje wniosek projektowy w imieniu i na odpowiedzialność Wnioskodawcy. Dzięki temu wniosek zostaje złożony i może być dalej administrowany. Uwaga: jest to czynność administracyjna, mająca na celu zapewnienie równego dostępu Wnioskodawców do Programu. Pracownik Zarządzajacego FM nie ma możliwości wprowadzania żadnych zmian we wniosku projektowym sfinalizowanym przez wnioskodawcę. 58

59 Upoważnienie dla pracownika Zarządzajacego FM jest czasowo ograniczone do czasu (ewentualnego) wyboru projektu do dofinansowania przez EKS, zawsze w trybie tylko do odczytu, bez możliwości edycji wniosku projektowego. Dotyczy wyłącznie podpisania wniosku (lub skorygowanego wniosku) w imieniu i na odpowiedzialność Wnioskodawcy. Wszyscy Mikrobeneficjenci będą zobowiązani do posiadania kwalifikowalnego podpisu elektronicznego niezbędnego do realizacji i rozliczenia projektu. Po wypełnieniu wniosku projektowego i skompletowaniu wszystkich niezbędnych załączników zaleca się sprawdzenie kompletności projektu i załączników Obowiązkowe załączniki do wniosku o dofinansowanie Wraz z wnioskiem o dofinansowanie należy złożyć wszystkie wymagane załączniki. W przypadku, gdy któregoś ze wskazanych załączników będzie brak, Partner Wiodący (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partner (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C) będzie wezwany do jego uzupełnienia. Załączniki składane są w wersji elektronicznej i wgrywane na konto projektu w systemie informatycznym (jeżeli plik jest większy niż 500 MB, istnieje możliwość złożenia go na CD/DVD osobiście w biurze Zarządzającego FM). W przypadku, gdy jest niezbędne, aby Partner Wiodący (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partner (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C) udokumentował dla Zarządzajacego FM inne informacje niezbędne dla przeprowadzenia oceny projektu, Partner Wiodący (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partner (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C) zobowiązany jest do bezzwłocznego przekazania tych informacji dotyczących projektu do Zarządzającego FM w terminie wskazanym przez Zarządzającego FM, w przeciwnym wypadku nie będzie możliwe przeprowadzanie dalszej oceny projektu w celu rozpatrzenia go na najbliższym posiedzeniu Euroregionalnego Komitetu Sterującego. Poniżej znajduje się lista załączników obowiązkowych. Dla niektórych typów projektów wymagane są dodatkowe załączniki. Uwaga: w przypadku projektów typu A załączniki oznaczone (*) należy złożyć dwujęzycznie, także wszystkie dodatkowe nieobowiązkowe załączniki mogące mieć wpływ na kontrolę i ocenę projektu powinny być złożone dwujęzycznie. Pod listą znajduje się szczegółowy opis wymagań dotyczących poszczególnych dokumentów. Załączniki do wniosku projektowego zostały podzielone na: A.1. Załączniki ogólne dotyczą wszystkich projektów bez względu na OP i typ projektu wraz z podziałem na partnerów czeskich i polskich A.1.1 Załączniki ogólne A.1.2 Podział załączników według kraju pochodzenia partnera A.2. Załączniki specyficzne dla projektów obejmujących prace budowalne A dla projektów obejmujących prace budowalne w Republicze Czeskiej A dla projektów obejmujących prace budowalne w Polsce A.3. Załączniki specyficzne dla poszczególnych typów projektów A.3.1 Załączniki specyficzne dla projektów typu A A.3.2 Załączniki specyficzne dla projektów typu B, C A. 4 Załączniki do przygotowywania projektu Umowy. 59

60 A.1. Załączniki ogólne dotyczą wszystkich projektów bez względu na OP i typ projektu projektu wraz z podziałem na partnerów czeskich i polskich A.1.1 Załączniki ogólne A Szczegółowy budżet projektu* Formularz szczegółowego budżetu projektu stanowi Załącznik nr 4 Wytycznych dla Wnioskodawców. A Zobowiązanie wnioskodawcy do zapewnienia praktycznego wykorzystania studiów, strategii, planu lub podobnych materiałów koncepcyjnych* Jeżeli przedmiotem projektu jest wytworzenie opracowania, strategii, planu lub podobnych materiałów koncepcyjnych, wnioskodawca wraz z wnioskiem projektowym przedstawi: - Informację o planowanym sposobie zapewnienia praktycznego wykorzystania opracowania, strategii, planu lub podobnych materiałów koncepcyjnych powstałych w ramach projektu (wzór zawiera Załącznik nr 15 do Wytycznych dla Wnioskodawców). - w przypadku, gdy rezultaty projektu zostaną wykorzystane przez inny podmiot, niż wnioskodawca, należy również przedstawić potwierdzenie tego podmiotu, iż jest on zainteresowany opracowaniem, strategią, planem lub podobnymi dokumentami koncepcyjnymi wraz ze wskazaniem, w jaki sposób zostaną one wykorzystane. A Dokumenty potwierdzające spełnienie kryteriów współpracy transgranicznej Dotyczy potwierdzenia spełnienia kryterium wspólnego przygotowania projektu, np. listy obecności, protokoły, harmonogramy czasowe itp. A Tabela do realnej kalkulacji dochodów w projekcie W przypadku projektów generujących dochód należy uzupełnić Załącznik nr 26 Tabela do realnej kalkulacji dochodów w projekcie. A.1.2. Podział załączników według kraju pochodzenia partnera A ZAŁĄCZNIKI DLA CZESKICH PARTNERÓW PROJEKTOWYCH A Dokumenty dotyczące kwalifikowalności partnerów w Republice Czeskiej: Załącznik ten dotyczy wszystkich czeskich i polskich partnerów każdego typu projektu. W przypadku następujących podmiotów udokumentowanie ani ocena odpowiedniości partnerów nie są konieczne: - państwo, jednostka organizacyjna państwa, - Gmina lub dzielnica miasta statutarnego, województwo, - Instytucje publiczne (telewizja i radio publiczne, Czeska Agencja Prasowa), - Organ przedstawicielski innego państwa, - Správa železniční dopravní cesty, státní organizace (polski odpowiednik PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.), - publiczna lub państwowa uczelnia wyższa (podmiotowość prawna zostanie zweryfikowana przez Zarządzającego FM, w oparciu o załącznik nr 1 do ustawy nr 111/1998 Dz. U. Republiki Czeskiej w obowiązującym brzmieniu). 60

61 W przypadku innych form prawnych będzie przedstawiany następujący dokument potwierdzający posiadanie osobowości prawnej (dokument potwierdzający kwalifikowalność partnerów przedkłada się i ocenia w przypadku następujących podmiotów): - spółka akcyjna z udziałem środków publicznych - wypis z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, - organizacje kościelne i zarejestrowane kościelne osoby prawne - wypis z ewidencji osób prawnych prowadzonej przez Ministerstwo Kultury, - europejskie celowe zrzeszenia gospodarcze - wypis z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, - Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej - wypis z Rejestru Europejskich Ugrupowań Współpracy Terytorialnej, - izba (za wyjątkiem izb zawodowych) - wypis z rejestru przedsiębiorców KRS, - fundacja lub fundusz wypis z Rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej w KRS, - organizacja pożytku publicznego wyciąg z wykazu organizacji pożytku publicznego, - jednostka organizacyjna stowarzyszenia wypis z Krajowego Rejestru Sądowego i statut zatwierdzony przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych/w Polsce przez KRS, - jednostki organizacyjne stowarzyszeń w Rejestrze stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej w KRS, - zakłady budżetowe - wypis z rejestru przedsiębiorców KRS lub postanowienie organu założycielskiego wraz aktem założycielskim, - stowarzyszenie (związek, organizacja, towarzystwo, klub itp.) - wypis z rejestru stowarzyszeń KRS, - organizacja społeczna - wypis z rejestru stowarzyszeń KRS, - spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ze udziałem środków publicznych - wypis z rejestru przedsiębiorców KRS, - przedsiębiorstwo państwowe - wypis z rejestru przedsiębiorców KRS, - organizacja zawodowa - izba zawodowa - wypis z rejestru przedsiębiorców KRS, - związek kościołów lub związków wyznaniowych - wyciąg z rejestru związków wyznaniowych, - związek gmin - wpis z rejestru przedsiębiorców lub z rejestru stowarzyszeń KRS, - osoba prawna prowadząca działalność edukacyjną - wypis z Rejestru Szkół i Placówek Oświatowych, - zakład opieki społecznej - wypis z rejestru zakładów opieki zdrowotnej, - instytut odpis z rejestru instytutów, - publiczna instytucja badawcza - wypis z rejestru jednostek naukowych, - stowarzyszenie celowe - wypis z rejestru stowarzyszeń KRS, - stowarzyszenie celowe osób prawnych - wypis z rejestru stowarzyszeń KRS. 61

62 A Dokument upoważniający do reprezentowania podmiotu Należy udokumentować w przypadku osoby, która podpisuje wniosek o dofinansowanie lub oświadczenia. Składa się w przypadku, gdy upoważnienie do reprezentowania podmiotu nie wynika z dokumentu dotyczącego osobowości prawnej. Dokumentem upoważniającym do reprezentowania podmiotu może być np. protokół posiedzenia rady, statut, protokół nominowania lub wyboru organu statutowego, uwierzytelnione notarialnie pełnomocnictwo. W przypadkach, w których jednoznaczna identyfikacja osoby uprawnionej do występowania w umieniu partnera możliwa jest na podstawie dokumentów składanych jako część wniosku projektowego, taki dokument nie jest wymagany. Załącznik ten dotyczy wszystkich czeskich i polskich partnerów każdego typu projektu. A Oświadczenie partnerów z RCz Oświadczenie podpisywane jest przez każdego partnera projektu w przypadku projektu wspólnego z PW typ A. Natomiast w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C oświadczenie podpisywane jest tylko przez Wnioskodawcę. Wzór oświadczenia dla partnerów czeskich stanowi załącznik nr 10, wzór oświadczenia dla partnerów polskich stanowi załącznik nr 11 niniejszych Wytycznych. Oświadczenie składa się z kilku części, partner zakreśla, te części, które dotyczą jego części projektu: a) oświadczenie ogólne - ta część jest obowiązkowa dla wszystkich partnerów projektu i zawiera oświadczenie o zapewnieniu współfinansowania oraz finansowaniu swojej części projektu oraz finansowaniu środków niekwalifikowalnych, oświadczenie o nie zaleganiu z płatnościami, o niekaralności itp. oświadczenie, że projekt nie otrzymał wsparcia finansowego z innego programu finansowanego z budżetu państwa, funduszy państwowych lub z innego programu finansowanego ze środków Wspólnoty Europejskiej, oświadczenie o zgodności z obowiązującym prawodawstwem oraz zasadami ustalonymi przez IZ/IK (składa je wyłącznie Partner Wiodący (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partner (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C) projektu), pozostałe informacje i wiadomości dotyczące projektu, b) oświadczenie dotyczące struktury własności i zarządzania osoby prawnej - również ta część jest obowiązkowa dla wszystkich partnerów projektu. Chodzi o oświadczenie wynikające z 14 ust. 3 punktu e) ustawy nr 218/2000 Dz.U., o zasadach budżetowych, c) oświadczenie związane z pracami budowlanymi - ta część musi być obowiązkowo wypełniona, jeżeli partner w ramach projektu wykonuje prace budowlane, w następujący sposób: - część c 1), która dotyczy prawa własności do nieruchomości wypełnia się zawsze. Wszelkie nieruchomości (grunty, budynki), na których będą wykonywane prace budowlane, muszą stanowić za podanym poniżej wyjątkiem - własność partnera. Nie dotyczy to projektów ukierunkowanych na drogi 2. i 3. klasy oraz drogi lokalne, w przypadku których prawo własności wynika automatycznie z 9 ustawy nr 13/1997 Dz. U., a więc nie ma potrzeby dokumentowania tego faktu. Wyjątek od obowiązku posiadania nieruchomości, na której będą prowadzone prace budowlane, na własność dotyczy: projektów mających na celu budowę/modernizację/rekonstrukcję tras rowerowych, oznaczeń tras narciarskich, ścieżek turystycznych, kanalizacji, 62

63 prac budowlanych mających na celu przyprowadzenie sieci inżynierskich (wodociąg, kanalizacja, gaz ziemny, przewody elektryczne), jeśli są do realizacji projektu niezbędne, pozostałych projektów, w przypadku których właścicielem nieruchomości jest jeden z następujących podmiotów: skarb państwa, gmina, kraj, przez nie założone lub powołane instytucje, przedsiębiorstwo państwowe lub kościół. W takich przypadkach partner opisuje w swym oświadczeniu (Załącznik nr 10, punkt c1) istnienie innego prawa niż prawo własności do nieruchomości (np. umowa dzierżawy, służebność, zgoda właściciela na używanie nieruchomości w konkretnym celu oraz w konkretny sposób) umożliwiającego nieruchomość używać przez okres trwałości projektu (tj. przez okres realizacji projektu i kolejne pięć lat od zakończenia realizacji projektu). Dokumentów tych nie trzeba składać w przypadku, gdy projekt dotyczy dróg II, III kategorii i lokalnych. Nieruchomości, na których będą projekt realizowany, nie mogą być obciążone prawem rzeczowym osób trzecich, łącznie z prawem zastawu. Wyjątek mogą tworzyć jedynie przypadki, gdy będzie obciążony prawem zastawu na korzyść banku celem zabezpieczenia kredytu na współfinansowanie projektu - część c 2) wypełnia się wyłącznie w przypadku, gdy planowane prace budowlane nie podlegają planowi zagospodarowania przestrzennego, ani nie wymagają wydania zgody urbanistycznej. Partner uzupełnia odniesienia do odpowiednich postanowień prawa budowlanego. d) oświadczenie - obszaru NATURA tę część wypełnia się obowiązkowo wyłącznie w przypadku, gdy projekt lub jego część nie jest realizowany na terenie obszaru NATURA 2000, a realizacja projektu nie może mieć wpływu na obszar NATURA Jeżeli projekt jest realizowany na terenie obszaru NATURA 2000 lub realizacja projektu może oddziaływać na taki obszar, to partner nie wypełnia tej części oświadczenia, ale przedstawia opinię właściwego organu (urząd wojewódzki, Dyrekcja Ochrony Środowiska lub zarząd obszaru chronionego patrz niżej, pkt Dokumenty potwierdzające, że projekt nie ma negatywnego oddziaływania na specjalne obszary ochrony siedlisk lub obszary specjalnej ochrony ptaków (Natura 2000). Na zakończenie oświadczenia partner potwierdza zgodność i kompletność danych. Treści oświadczenia nie można zmieniać. A Oświadczenie o niezłożeniu projektu równocześnie do FM Euroregionu Beskidy Wnioskodawcy, którzy mają siedzibę na obszarze gminy, która jednocześnie jest częścią Euroregionu Beskidy czeska część, mogą wnioskować o dofinansowanie realizacji mikroprojektu w obu euroregionach. W trakcie składania wniosku muszą jednak dołączyć Oświadczenie, że nie złożyli ani nie złożą tego wniosku w drugim Euroregionie. Wzór Oświadczenia stanowi Załącznik nr 16 do Wytycznych. 63

64 A ZAŁĄCZNIKI DLA POLSKICH PARTNERÓW PROJEKTOWYCH A Dokumenty dotyczące kwalifikowalności partnerów: Aktualny 21 wypis z Rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych lub innego właściwego rejestru Statut, akt założycielski lub inny właściwy dla danego partnera dokument zawierający informacje dotyczące celu danego podmiotu, zakresu działalności i zasad reprezentacji (jeśli nie są wskazane w wypisie z rejestru) dotyczy partnerów, którzy nie są jednostkami sektora finansów publicznych i nie podlegają wpisowi do KRS nie dotyczy jednostek samorządu terytorialnego (JST) i innych jednostek sektora finansów publicznych, o ile posiadają osobowość prawną Załącznik ten dotyczy wszystkich polskich i czeskich partnerów każdego typu projektu. A Dokument upoważniający do reprezentowania podmiotu Załącznik ten dotyczy wszystkich polskich i czeskich partnerów każdego typu projektu. Obowiązkowy, o ile upoważnienie do reprezentowania podmiotu nie wynika z dokumentów dot. kwalifikowalności partnera. 1. Przykładowo: zaświadczenie PKW o wyborze (wójt, burmistrz, prezydent miasta), protokół z posiedzenia rady, protokół nominowania lub wyboru organu statutowego, pełnomocnictwo wydane przez właściwy organ JST. 2. Pełnomocnictwo/upoważnienie do zaciągania zobowiązań w sferze prawa cywilnego jeśli wniosek projektowy lub/i załączniki podpisuje osoba upoważniona. A Oświadczenie partnerów RP Oświadczenie podpisywane jest przez każdego partnera projektu z RP w przypadku projektu wspólnego z PW typ A. Natomiast w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C oświadczenie podpisywane jest tylko przez Wnioskodawcę. Wzór oświadczeń stanowi załączniki nr 11 niniejszych Wytycznych. Oświadczenie obejmuje m.in. oświadczenie o nie zaleganiu z płatnościami i o tym, że mikrobeneficjent dofinansowania nie znajduje się w upadłości; charakterze non-profit projektu; tym, że projekt będzie wykorzystany do celów publicznych; tym, iż na projekt nie przyznano pomocy finansowej z innego programu finansowanego z budżetu państwa, funduszu państwa lub innego programu finansowanego ze źródeł Wspólnot Europejskich; tym, iż projekt jest zgodny z odpowiednim ustawodawstwem krajowym i wspólnotowym oraz zasadami określonymi przez IZ/IK. Treści oświadczenia nie można zmieniać. 21 Aktualny wypis z właściwego rejestru nie może być sporządzony wcześniej niż 3 miesiące od złożenia wniosku projektowego w systemie informatycznym. 64

65 A Oświadczenie o prawie dysponowania nieruchomością na cele realizacji projektu Generalną zasadą w przypadku projektów zawierających wydatki inwestycyjne lub związane z zakupem wyposażenia trwale związanego z terenem (obiektem) jest, że dofinansowaniu mogą podlegać jedynie projekty realizowane na terenie (w obiekcie) należącym lub będącym w dyspozycji mikrobeneficjenta. W przypadku projektów nie będących projektami budowlanymi obowiązkowe jest przedstawienie przez mikrobeneficjenta oświadczenia o prawie dysponowania nieruchomością na cele realizacji projektu (Załącznik nr 12 niniejszych Wytycznych). A Specyfikacja zakupów i usług Jeśli w ramach projektu partner przewiduje zakup sprzętu lub urządzeń, jako załącznik należy dołączyć specyfikację zakupywanego sprzętu (urządzeń) - Załącznik nr 5 niniejszych Wytycznych. Wyciąg ten powinien zawierać następujące elementy: - ilość, rodzaj, typ, główne parametry, odniesienie do cen jednostkowych w formie kosztorysu, - rozmieszczenie zakupywanego sprzętu (miejsce usytuowania go z podaniem dokładnego adresu). Jeśli w ramach projektu przewidywany jest zakup usługi, należy dołączyć jej specyfikację, która powinna zawierać: - ilość, rodzaj, charakter usługi, zakres usługi przewidzianej do realizacji w ramach projektu i cenę usługi. Powyższe zapisy dotyczą również projektów, w których usługi są jedynie dodatkowym elementem towarzyszącym realizacji projektu, np. promocja projektu, menadżer projektu, inspektor nadzoru, itp. A.2. Załączniki specyficzne dla projektów obejmujących prace budowlane A.2.1 Projekty, w których skład wchodzi kupno nieruchomości W przypadku, gdy wnioskodawca ma zamiar zakupić nieruchomość, która jest niezbędna do realizacji projektu, w czasie jego realizacji dopiero ma obowiązek złożyć jako obowiązkowy załącznik: - wyciąg z katastru nieruchomości (nie starszy jak 3 miesiące), wypisany na nazwisko pierwotnego właściciela, - przedwstępna umowa kupna lub umowa kupna zawarta między poprzednim właścicielem a wnioskodawcą jako nabywcą przedmiotowej nieruchomości. A.2.2. DLA PROJEKTÓW OBEJMUJĄCYCH PRACE BUDOWLANE W REPUBLICE CZESKIEJ A zezwolenie wydane przez właściwy urząd ds. budownictwa Projekty, w których występują roboty budowlane muszą spełniać wymogi ustawy nr 183/2006 Dz.U. o planowaniu przestrzennym i prawie budowlanym (zwanej dalej ustawą Prawo budowlane). W praktyce chodzi w szczególności o to, że partner wykonujący w ramach projektu roboty budowlane, musi mieć na to stosowne zezwolenie, o ile wymagane jest dla danej budowy na mocy ustawy Prawo budowlane. Z punktu widzenia prawa budowlanego należy rozróżnić 2 podstawowe fazy procesu udzielania zezwoleń budowlanych i odpowiadające im akty administracyjne: 65

66 - niezbędne w fazie podejmowania decyzji na danym obszarze (decyzja przestrzenna, ewentualnie plan zagospodarowania przestrzennego, zgoda przestrzenna, umowa publiczno-prawna); - niezbędne w fazie udzielania zezwoleń na budowę (zezwolenie na budowę, ewentualnie zgłoszenie robót budowlanych z certyfikatem autoryzowanego inspektora). Do celów oceny wniosków projektowych należy, jako załącznik wniosku projektowego, złożyć pierwszy rodzaj z powyższych dwóch kategorii dokumentów, czyli akt administracyjny udzielający zezwolenia na budowę. Jeżeli dla danego projektu aktu administracyjnego nie wydano, należy wypełnić odpowiednią część oświadczenia honorowego (załącznik nr 10, część c2) Wytycznych dla Wnioskodawców).W związku z zakresem i trudnością robót budowlanych chodzi o jeden z poniższych dokumentów, - ważna decyzja przestrzenna z określeniem dnia uprawomocnienia się 22, - Plan regulacyjny jeżeli stanowi podstawę dla podjęcia decyzji na podstawie 61 Prawo budowlane. W tym przypadku wnioskodawca składa potwierdzenie Urzędu Budownictwa, z powołaniem się na wyżej wymieniony paragraf i z ujęciem następujących danych: nazwą organu, który wydał Plan regulacyjny (wydaje go w formie dokumentu o charakterze ogólnym Rada Gminy lub Rada Kraju); sygnaturą i dniem wejścia w życie; wykazem decyzji przestrzennych, które zastępuje; oświadczeniem, że składane przedsięwzięcie zgodne jest w tym planem regulacyjnym. - Ważna i obowiązująca umowa publicznoprawna na podst. 78a ustawy Prawo budowlane 23 ; - zgoda przestrzenna na podstawie 96, ust. 2 ustawy Prawo Budowlane 24. W przypadku, że prace budowalne nie podlegają procesowi lokalizacyjnemu, ani wydaniu zgody zagospodarowania przestrzennego (w przypadku mniejszych zakresów prac budowlanych oraz drobnych rekonstrukcji w myśl paragrafu Prawa budowalnego) partner wypełnia część c 2) Oświadczenia Partnera (patrz powyżej Oświadczenie partnera wiodącego/partnera projektu) ze wskazaniem odpowiedniego paragrafu i jego litery. W przypadku, gdy Plan regulacyjny nie zastępuje wszystkich decyzji przestrzennych niezbędnych do zrealizowania przedsięwzięcia, pozostałe decyzje przestrzenne są jednocześnie składane przez wnioskodawcę wraz z określeniem ich uprawomocnienia, z odniesieniem do odpowiedniego paragrafu i jego podpunktu. 22 W przypadku, gdy postępowanie przestrzenne przeprowadzone zostało na podstawie ustawy nr 50/1976 Dz.U. można złożyć również ważną decyzję przestrzenną wydaną na podstawie tej ustawy. 23 Zgodnie z zasadą subsydiarności, w przypadku zawarcia umowy publicznoprawnej obowiązują ustalenia kodeksu postępowania administracyjnego Republiki Czeskiej ( ). Umowa musi być udokumentowana m.in. głosami wszystkich uczestników postępowania o podjęciu decyzji przestrzennej. 24 Pozwolenie przestrzenne wydawane jest w przypadkach wyszczególnionych w ustawie (tzn. prostsze, niekonfliktowe plany zabudowy, które nie podlegają ocenie z punktu widzenia oddziaływania na środowisko (EIA) zgodnie z ustawą nr 100/2001 Dz. U. Republiki Czeskiej, znajdują się na terenie już zabudowanym lub przenaczonym do zabudowy, zasadniczo nie zmieniają stosunków na danym obszarze itp.). 66

67 W przypadku, gdy Plan regulacyjny nie zastępuje wszystkich decyzji przestrzennych niezbędnych do zrealizowania przedsięwzięcia, pozostałe decyzje przestrzenne są jednocześnie składane przez wnioskodawcę wraz z określeniem ich uprawomocnienia. - ważna umowa publicznoprawna w przypadku, gdy taka umowa została zawarta zamiast wydania decyzji przestrzennej na podst. 78a ustawy Prawo budowlane, - zgoda przestrzenna na podstawie 96, ust. 2 ustawy Prawo Budowlane, - informacja przestrzenno-planistyczna, - wydaje urząd ds. budownictwa na podstawie 21, ust. 1 lit. d) ustawy Prawo budowlane i to w sprawie warunków przeprowadzenia prostych budowli ( 104 ust. 1 ustawy Prawo budowlane) bez uprzedniej decyzji przestrzennej lub bez zgody przestrzennej. W niektórych przypadkach może nastąpić połączenie postępowania przestrzennego i budowlanego, ewentualnie połączenie zgody przestrzennej ze zgodą na wykonanie zgłoszonej budowy. W tym przypadku partner wraz z wnioskiem projektowym składa jeden z poniższych dokumentów: - ważna decyzja urzędu ds. budownictwa wydana w połączonym postępowaniu przestrzennym i budowlanym budownictwa na podstawie 94a ustawy Prawo budowlane z określeniem dnia uprawomocnienia się, - Zbiorowa zgoda przestrzenna i zgoda na realizację zgłoszonego planu zabudowy wydawane są w przypadku mniej skomplikowanych obiektów, kiedy wnioskodawca równocześnie złożył wniosek o wydanie zgody przestrzennej oraz zgłosił budowę, zgodnie z 96a ustawy o budownictwie. W przypadku, gdy partner ma już dla danych robót budowlanych wydane zezwolenie na przeprowadzenie robót budowlanych, może je złożyć wraz z wnioskiem projektowym zamiast wyżej wymienionych dokumentów. A dokumentacja projektowa 1) W przypadku, gdy w celu wykonania prac budowlanych zostało wydane pozwolenie zgodnie z powyższym punktem a): partner złoży kompletną dokumentację projektową wynikającą z planu zagospodarowania przestrzennego w zakresie zgodnym z obwieszczeniem nr 499/2006 Dz.U., w obowiązującym brzmieniu. 2) W przypadku, gdy w celu wykonania prac budowlanych nie jest wymagane wydanie pozwoleń wymienionych w punkcie a) (dotyczy to przede wszystkim zmiany budów): partner złoży dokumentację projektową, z której będzie jasno wynikać zakres i właściwe rozwiązanie planowanych zmian i na podstawie której będzie można ocenić przedsięwzięcie pod kątem wykonalności oraz ocenić zaprojektowane rozwiązania techniczne, aspekty ekonomiczne budowy itd. Wymogi dotyczące dokumentacji projektowej zostały określone zależnie od charakteru budowy: 2a. Zmiany w budowlach naziemnych - ich przebudowy oraz pozostałe rodzaje zmian budowlanych niewymagające decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu a) Część tekstowa W części tekstowej powszechnie wymagany opis techniczny budowy, którego częścią będą przede wszystkim: 67

68 - Podstawowe dane identyfikacyjne, wraz z podstawowymi danymi dotyczącymi danych wielkościowych zaplanowanego przedsięwzięcia. - Opis rozwiązań budowlano-technicznych, konstrukcyjnych oraz materiałowych tak, aby były, jeśli to możliwe, jednoznacznie określone. Zawsze jednak należy uwzględniać ewentualne obostrzenia przepisów (zabytek kultury, teren chroniony lub zabytkowy, obszar chroniony, pasmo ochronne, teren zalewowy, teren dotknięty szkodami górniczymi, stare obciążenia ekologiczne, zbiegnięcie się realizacji z równoczesnym użytkowaniem budowli, itp.). - Podstawowy schemat systemu zabezpieczeń przeciwpożarowych budynku oraz ocena wszystkich oddziaływań planowanych zmian na pozostałą część budynku lub na inne budynki (zarówno pod kątem technicznych, jak i pod kątem przepisów prawnych). - Konkretny opis nowego sposobu wykorzystania budynku lub jego części, jeżeli został zaprojektowany, należy uwzględniać wpływ planowanych zmian na charakterystykę energetyczną budynku, usunięcie barier architektonicznych itp.). - Ocena zgodności zaprojektowanego rozwiązania z planem zagospodarowania przestrzennego dotyczącym tej lokalizacji. - W przypadku zabudowanych urządzeń technicznych i technologicznych zostanie podana ich podstawowa specyfikacja. Zalecenia: Nie wolno zapominać o całym zakresie budowy lub jej zmiany, który może obejmować kilka obiektów budowlanych oraz budowlanych i technicznych. b) Część zawierająca rysunki techniczne - Ogólny plan sytuacyjny - określający obecne usytuowanie budynku, z zaznaczeniem jego usytuowania w terenie i lokalizacji. Skala najczęściej 1:1000 lub 1:500, w bardziej skomplikowanych przypadkach 1:200 (w uzasadnionych przypadkach inna). - Podstawowe obrysy charakterystyczne (poszczególne kondygnacje lub fundamenty, bądź dach zależnie od potrzeb) - udokumentowanie wewnętrznego rozplanowania budynku oraz jego plan sytuacyjny. Skale najczęściej 1:100, w przypadku większych mniej skomplikowanych obiektów 1:200 lub 1:50 zależnie od potrzeb w bardziej skomplikowanych przypadkach (inne skale w uzasadnionych przypadkach). - Podstawowe przekroje charakterystyczne - tak, żeby zostały wystarczająco udokumentowane stosunki wysokościowe budowy. Skale w większości 1:100, w przypadku większych mniej skomplikowanych obiektów 1:200 lub 1:50 zależnie od potrzeb w bardziej skomplikowanych przypadkach (inne skale w uzasadnionych przypadkach). - Podstawowe rzuty charakterystyczne - specyfikacja zewnętrznego wyglądu budynku wraz z przedstawieniem jego płaszczyzn zewnętrznych. Skale w większości 1:100, w przypadku większych mniej skomplikowanych obiektów 1:200 lub 1:50 zależnie od potrzeb w bardziej skomplikowanych przypadkach (inne skale w uzasadnionych przypadkach). 2b. Zmiany w budowlach technicznych/inżynierskich (drogi itp.) - ich rekonstrukcja i pozostałe rodzaje zmian budowlanych nie wymagające posadowienia. Pomimo że dla tych typów budów najczęściej również w przypadku ich zmian wymagana jest decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, bierze się pod uwagę również przypadki, kiedy decyzja ta nie będzie wymagana i wówczas wymagania dotyczące dokumentacji projektowej będą następujące. Wymagania dotyczące dokumentacji wynikają z warunków podanych powyżej w punkcie 2a dla budowli naziemnych, w tym przypadku jednak z naciskiem na przeważnie liniowy charakter tych dzieł oraz w większości istotne oddziaływanie 68

69 na otoczenie. Minimalne wymagania dotyczące treści dokumentacji są w takich przypadkach następujące: a) Część tekstowa Zgodnie z powyżej opisanymi wymaganiami dotyczącymi budowli naziemnych (patrz powyżej w punkcie 2a.), które będą dotyczyły także tego rodzaju budowli podanych w części tekstowej, należy opisać również: - Kategorię dzieła budowlanego a następnie jego dane bilansowe/kosztorysowe i dotyczące wielkości, w nawiązaniu do specjalnego charakteru tych obiektów oraz szczegółowych przepisów prawnych. - Podstawowy wykaz oraz specyfikację zabudowanych maszyn i urządzeń technologicznych. - W przypadku tych obiektów w większości będą konieczne podstawowe dane wstępne (charakterystyki) geologiczne, hydrogeologiczne lub hydrotechniczne. Powinny one zostać podane w części tekstowej. b) Cześć złożona z rysunków technicznych - Ogólny plan sytuacyjny - określający obecne usytuowanie budynku, z zaznaczeniem jego wkomponowania w otoczenie i lokalizacji z określeniem zaplanowanych przeróbek i zmian. Skala najczęściej 1:500 do 1:5000, w bardziej skomplikowanych przypadkach 1:200 (w uzasadnionych przypadkach inna). - Podstawowe charakterystyczne przekroje poziome i profile podłużne tak, żeby zostały wystarczająco udokumentowane stosunki wysokościowe budowy. Skale w większości 1:100-1:1000, lub 1:50 zależnie od potrzeb w bardziej skomplikowanych przypadkach, należy określić elementy składowe konstrukcji, roboty ziemne itp. - Podstawowe schematyczne rysunki techniczne zabudowywanych urządzeń technicznych i technologicznych (np. specjalne urządzenia transportowe w przypadku obiektów transportowych, urządzenia oczyszczające w przypadku budowli wodnych itp.). A Kosztorys budowy Równocześnie z dokumentacją projektową wnioskodawca ma obowiązek w przypadku wszystkich projektów, których częściami są prace budowlane, złożyć również kosztorys budowy. Kosztorys ten sporządzany jest na podstawie przygotowanej dokumentacji projektu oraz łącznej dokumentacji przygotowawczej projektu w czasie składania wniosku. Minimalne wymogi dotyczące kosztorysu budowy są następujące: Wnioskodawca składa kosztorys podzielony zgodnie z rozdziałami. Budowa zostanie podzielona na poszczególne obiekty budowlane, które następnie zostaną podzielone na poszczególne kategorie budżetowe, zgodnie z niektórymi stosowanymi cennikami (cennik usług budowlanych, cennik prac budowlanych itp.). Do wnioskodawcy należy decyzja, w jaki sposób oszacuje koszty poszczególnych konstrukcji (będzie to uzależnione przede wszystkim od stopnia przygotowania dokumentacji projektowej w czasie składania wniosku o dofinansowanie). Ustalony w ten sposób kosztorys prac budowlanych zostanie wykorzystany podczas sporządzania łącznego budżetu projektu, a także podczas oceny projektu. Z tego powodu należy poświęcić szczególną uwagę jego przygotowaniu. Zgodnie z właściwym i kompletnym podziałem budowy na obiekty budowlane należy we właściwy oraz kompletny sposób wyspecyfikować wszystkie konstrukcje oraz pozostałe części każdego z tych obiektów. 69

70 Uwaga: Opisane powyżej wymagania dotyczące dokumentacji projektu w przypadku poszczególnych rodzajów budów należy traktować jako minimalne. Każdy wyższy stopień dokumentacji oraz odpowiadający mu bardziej szczegółowy kosztorys/budżet jest pozytywnie postrzegany podczas oceny projektu. W przypadku, kiedy wnioskodawca dysponuje już w czasie składania wniosku o dofinansowanie bardziej zaawansowaną dokumentacją lub dokładniejszym kosztorysem/ budżetem budowy, składa je już wraz z wnioskiem o dofinansowanie. A Mapa ewidencyjna lub katastralna z kolorowym oznaczeniem przedmiotowych nieruchomości W przypadku projektów inwestycyjnych realizowanych w terenie (tj. takich, gdy realizowana inwestycja związana jest z konkretnymi działkami lub budynkami) wnioskodawca dodatkowo dołącza mapę ewidencyjną lub katastralną z kolorowo oznaczonymi przedmiotowymi nieruchomościami (działkami, budynkami). Umożliwi ona lepsze zapoznanie się z uwarunkowaniami przestrzennymi, a w połączeniu z wypisami (lub oświadczeniem) również w stosunki własnościowe dotyczące przedmiotowych nieruchomości. Wystarcza mapa ewidencyjna zamieszczona pod adresem lub w skali odpowiednio przedstawiającej usytuowanie budowy i jej szersze powiązania. Pozyskana w ten sposób i wydrukowana mapa zostanie podpisana i opieczętowana przez przedstawiciela statutowego wnioskodawcy. Alternatywą jest oryginał mapy sporządzonej przez miejscowo właściwy Urząd Geodezji i Kartografii./ Wydział Geodezji. A Dokumenty potwierdzające, że projekt nie ma negatywnego oddziaływania na specjalne obszary ochrony siedlisk lub obszary specjalnej ochrony ptaków (Natura 2000) W przypadku, kiedy projekt jest realizowany na terenie obszaru NATURA 2000 lub może oddziaływać na ten obszar (np. projekt jest realizowany w bezpośrednim sąsiedztwie obszaru NATURA 2000 a zwiększony ruch spowodowany przez realizację projektu może negatywnie oddziaływać na teren obszaru NATURA 2000, partner składa wraz z wnioskiem o dofinansowanie opinię właściwego organu (urząd wojewódzki lub Dyrekcja Ochrony Środowiska). Dokument ten należy obowiązkowo składać, jeżeli dla projektu zostało wydane pozwolenie podane w punkcie A (np. zgoda urbanistyczna) lub opinia na temat oddziaływania na teren obszaru NATURA 2000 była częścią postępowania, mającego na celu wydanie pozwolenia. W przypadku, gdy projekt nie jest realizowany na terenie obszaru NATURA 2000 (obszary ochrony siedliskowej lub obszary ochrony ptaków o znaczeniu europejskim) oraz jeżeli równocześnie realizacja projektu nie oddziałuje na tereny obszarów NATURA 2000, wnioskodawca dokumentuje tę okoliczność składając oświadczenie (patrz powyżej punkt A lit. d) oraz załącznik nr 10 niniejszych Wytycznych). A.2.3. DLA PROJEKTÓW OBEJMUJĄCYCH PRACE BUDOWLANE W POLSCE Dla projektów obejmujących działania inwestycyjne o charakterze budowlanym konieczne jest złożenie dodatkowych załączników. Zależnie od stanu przygotowania inwestycji do realizacji, wnioskodawcy są zobowiązani do złożenia określonych załączników wraz z wnioskiem projektowym, a pozostałych przed podpisaniem umowy o dofinansowaniu projektu (po decyzji EKS). W poniższej tabeli znajduje się przegląd załączników obowiązkowych wraz z określeniem momentu ich składania. Pod tabelą znajduje się szczegółowy opis załączników. 70

71 TYP PROJEKTU/ ZAŁĄCZNIK Posiadam Pozwolenie na budowę nie starsze niż 3 lata, zgłoszenie lub rozpocząłem już budowę Posiadam tylko dokumentację techniczną Nie posiadam żadnych dokumentów do realizacji inwestycji Realizuję projekt w formule Zaprojektuj i wybuduj Moja inwestycja nie wymaga żadnego pozwolenia/zgł oszenia oraz przygotowania dokumentacji technicznej Oświadczenie o prawie dysponowania nieruchomości ą na cele budowlane z wnioskiem z wnioskiem z wnioskiem z wnioskiem z wnioskiem Dokumentacja techniczna z wnioskiem z wnioskiem przed podpisaniem umowy Załącznik - opis techniczny inwestycji (zał. Nr 17.WW) z wnioskiem z wnioskiem Pozwolenie na budowę, zgłoszenie budowy lub ostatnia strona dziennika budowy z wnioskiem przed podpisaniem umowy przed podpisaniem umowy przed podpisaniem umowy Oświadczenie RDOŚ dot. wpływu projektu na obszary NATURA2000 Program funkcjonalno -użytkowy z wnioskiem z wnioskiem z wnioskiem z wnioskiem z wnioskiem Szczegółowy opis załączników budowlanych: Oświadczenie o prawie dysponowania nieruchomością na cele budowlane Oświadczenie to jest wymagane dla wszystkich projektów budowlanych już na etapie składania wniosku projektowego. Formularz Oświadczenia stanowi załącznik nr 13 do Wytycznych dla Wnioskodawców. W tabeli należy wskazać wszystkie nieruchomości (w tym działki), których dotyczy inwestycja, podać informacje dotyczące właścicieli poszczególnych nieruchomości oraz podstawę prawną dysponowania każdą z nieruchomości. Jeżeli Partner Wiodący/Partner nie jest właścicielem przedmiotowej/-ych 71

72 nieruchomości konieczne jest dostarczenie dokumentu potwierdzającego prawo dysponowania nieruchomością na cele budowlane (dotyczy m.in.: najmu, dzierżawy, użyczenia itp.) co najmniej na okres trwania projektu + 5 lat po jego zakończeniu. Uwaga: W przypadku posiadania przez Partnera Wiodącego/ Partnera jedynie ograniczonego prawa dysponowania nieruchomością, właścicielem nieruchomości, na której mają być realizowane działania budowlane, nie może być podmiot wykraczający poza katalog kwalifikowalnych wnioskodawców (patrz zał. 21, 22 Wykaz kwalifikowanych wnioskodawców w ramach Programu Interreg V-A Republika Czeska Polska do Wytycznych dla Wnioskodawców). Dokumentacja techniczna Załącznik - opis techniczny inwestycji (zał. nr 17 WW) Pozwolenie na budowę, zgłoszenie budowy lub ostatnia strona dziennika budowy Oświadczenie RDOŚ dot. wpływu projektu na obszary NATURA2000 Decyzja dot. Raportu OOŚ/Raport OOŚ Jeżeli w momencie składania wniosku projektowego Partner Wiodący/ Partner posiada już dokumentację techniczną dotyczącą inwestycji (o ile przepisy prawa jej wymagają), zobowiązany jest do jej złożenia wraz ze wnioskiem projektowym. Niezłożenie dokumentacji technicznej może mieć wpływ na proces oceny projektu z powodu nieudokumentowania zakresu, efektywności i zasadności danej inwestycji. Dostarczenie dokumentacji technicznej jest obowiązkowe przed podpisaniem umowy o dofinansowaniu projektu, o ile jest wymagana prawem (nie dotyczy inwestycji realizowanych w trybie Zaprojektuj i wybuduj). Dla projektów inwestycyjnych, dla których wnioskodawca nie ma jeszcze przygotowanej dokumentacji technicznej niezbędne jest złożenie załącznika obowiązkowego Opis techniczny inwestycji, którego formularz stanowi zał. nr 17 do Wytycznych dla Wnioskodawców. W załączniku tym należy rzetelnie i dokładnie opisać główne parametry techniczne inwestycji, tryb ich realizacji oraz planowane do zastosowania technologie. Nierzetelne lub niekompletne wypełnienie poszczegółnych pól załącznika może mieć wpływ na proces oceny projektu poprzez nieudokumentowanie zakresu, efektywności i zasadności danej inwestycji. Jeżeli w momencie składania wniosku projektowego Partner Wiodący/ Partner posiada już prawomocne pozwolenie na budowę, zgłoszenie budowy lub rozpoczął już inwestycję w oparciu o ww. dokumenty, należy je złożyć, wraz z dokumentacją techniczną w momencie złożenia wniosku projektowego. W pozostałych przypadkach, o ile prawomocne pozwolenie na budowę lub zgłoszenie budowy jest wymagane prawem, niezbędne jest jego dostarczenie przed podpisaniem umowy o dofinansowaniu. Pozwolenie/zgłoszenie budowy nie może być starsze niż 3 lata, chyba, że w ciągu ostatnich 3 lat rozpoczęto prace budowlane w takim przypadku Partner Wiodący/ Partner jest zobowiązany do złożenia dodatkowo kopii ostatniej strony dziennika budowy. Złożenie Oświadczenia Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (właściwej dla miejsca realizacji inwestycji) dotyczącej wpływu inwestycji na obszary Natura 2000 jest obowiązkowe razem z wnioskiem projektowym wyłącznie dla projektów, dla których Partner Wiodący/ Partner posiada w chwili złożenia wniosku tylko dokumentację techniczną projektu. W przypadku wszystkich projektów inwestycyjnych konieczne jest złożenie Decyzji potwierdzającej brak konieczności sporządzenia Raportu OOŚ. Dla projektów, w stosunku do których podjęto decyzję o obowiązku sporządzenia Raportu OOŚ niezbędne jest złożenie Raportu OOŚ z wnioskiem projektowym (jeżeli jest dostępny) lub przed podpisaniem umowy. 72

73 Program funkcjonalnoużytkowy Załącznik ten, opracowany zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U j.t.) i Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno -użytkowego (Dz.U j.t.), jest obowiązkowy dla działań inwestycyjnych, które mają być sfinansowane ze środków programowych, realizowanych przez Partnera Wiodącego/ Partnera w trybie Zaprojektuj i wybuduj. Uwaga: Jeżeli działania inwestycyjne są realizowane w tym trybie, przed podpisaniem umowy o dofinansowaniu projektu konieczne jest złożenie pozwolenia na budowę oraz dokumentacji technicznej. A.3. Załączniki specyficzne dla poszczególnych typów projektów A.3.1 Załączniki specyficzne dla projektów typu A A Porozumienie o współpracy w ramach projektu* Porozumienie o współpracy w ramach projektu stanowi załącznik nr 6 niniejszych Wytycznych. Partnerzy mogą rozszerzać zapisy zawarte w Porozumieniu pod warunkiem wprowadzenia kolejnego artykułu Porozumienia (który znajduje się w 9 Wybór prawodawstwa) z zastrzeżeniem, że rozszerzone zapisy nie będą naruszać zapisów określonych w załączniku nr 6. W ramach projektu zawierane jest tylko jedno Porozumienie pomiędzy Partnerem Wiodącym a wszystkimi partnerami, nie zaś kilka porozumień między Partnerem Wiodącym a poszczególnymi partnerami. A.3.2 Załączniki specyficzne dla projektów typu B, C A Oświadczenie o partnerstwie Wzór Oświadczenia stanowi Załącznik nr 7 do Wytycznych. A Krótki opis projektu w języku partnera Wzór stanowi Załącznik nr 18 do Wytycznych. Chodzi o opis projektu realizowanego przez Wnioskodawcę w języku partnera. A.4. Załączniki do przygotowywania projektu Umowy Jeżeli Państwa projekt zostanie rekomendowany do dofinansowania przez EKS, właściwy Zarządzajacy FM będzie upoważniony do zawarcia z Partnerem Wiodącym (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partnerem (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C) umowy o dofinansowanie projektu. Przed zawarciem umowy będą Państwo zobowiązani do dostarczenia dodatkowych dokumentów, opisanych poniżej. A.4.1 Identyfikacja rachunku bankowego W przypadku projektu typu A - projekt wspólny z Partnerem Wiodącym Partner Wiodący na etapie przygotowania Umowy o dofinansowanie nie musi dokładać potwierdzenia o posiadaniu rachunku bankowego w EUR. Jednakże zobowiązuje się dołączyć taki dokument najpóźniej co najmniej 14 dni przed złożeniem Zestawienia dokumentów. Nie ma konieczności zakładania specjalnego rachunku dla projektu (w tym przypadku opłaty za prowadzenie rachunku są niekwalifikowalne, kwalifikowalne są tylko 73

74 A.4.2 Dokument upoważniający do wykonywania robót budowlanych W REPUBLICE CZESKIEJ Partner w przypadku projektu budowlanego powinien przed zawarciem umowy również udokumentować, że jest upoważniony do wykonywania robót budowlanych. W zależności od zakresu i trudności robót budowlanych, może to udokumentować jednym z poniższych dokumentów: - ważne zezwolenie na budowę z określeniem uprawomocnienia się, o ile dla wykonania robót budowlanych na mocy ustawy Prawo budowlane jest wymagane a nie zostało złożone wraz z wnioskiem projektowym; - umowa publicznoprawna zgodnie z 116 ustawy nr 183/2006 Dz.U.; - ważne zgłoszenie zamiaru budowy zatwierdzone przez autoryzowanego inspektora w rozumieniu 117 ustawy Prawo budowlane z wyznaczeniem daty udzielenia uprawnień do prowadzenia zamiarów budowlanych wraz z certyfikatem autoryzowanego inspektora - Ważna zgoda na przeprowadzenie zamiaru budowlanego z datą uprawomocnienia się (składa wnioskodawca/partner w przypadku prostszych budów, prac terenowych, wyposażenia i utrzymywania prac wymienionych w 104 prawa budowalnego); - oświadczenie, że przedsięwzięcie budowlane nie wymaga zezwolenia na budowę ani zgłoszenia urzędowi ds. budownictwa wnioskodawca dokumentuje, jeżeli w ramach projektu będą przeprowadzone roboty budowlane, które nie wymagają zezwolenia na budowę ani zgłoszenia na podstawie 103 ustawy Prawo budowlane. Ponadto konieczne jest przedłożenie kompletnej dokumentacji, która stanowiła podstawę wydania odpowiedniego dokumentu-zezwolenia na przeprowadzenie prac budowlanych (jeżeli dokumentacja ta nie została już przez wnioskodawcę złożona wcześniej). A.4.3 Wykazanie prawa własności do nieruchomości, które częściowo wynika z oświadczenia honorowego w sprawie projektów budowlanych wypisy z ewidencji gruntów i budynków, umowy najmu, zgoda właściciela na użytkowanie nieruchomości w ustalonym celu i w ustalony sposób itp. Wszelkie nieruchomości (grunty, budynki), na których będą wykonywane prace budowlane, muszą stanowić za podanym poniżej wyjątkiem - własność partnera. Nie dotyczy to projektów ukierunkowanych na drogi 2. i 3. klasy oraz drogi lokalne, w przypadku których prawo własności wynika automatycznie z 9 ustawy nr 13/1997 Dz. U., a więc nie ma potrzeby dokumentowania tego faktu. W przypadkach, do których odnosi się wyjątek od obowiązkowego stosunku własności do nieruchomości (zob. Punkt A powyżej), na której przeprowadzane będą prace, partner przedkłada dokumenty, które uwzględnione zostały w oświadczeniu (załącznik nr 10, część c1) Wytycznych dla Wnioskodawców). opłaty za operacje). W przypadku prowadzenia odrębnego rachunku opłaty związane z jego prowdzeniem są kwalifikowalne. 74

75 3.6. Kontrola, ocena i wybór projektów Kontrola i ocena wniosków projektowych odbywa się w dwóch etapach. W ramach pierwszego etapu przeprowadzana jest kontrola kwalifikowalności projektu, jako niezbędny warunek dla przeprowadzania dalszej oceny. Następnie projekt podlega ocenie jakościowej (m.in. pod kątem zgodności z logiką interwencji Programu, jakości technicznej i finansowej, zgodności ze strategiami regionalnymi i transgranicznymi, politykami horyzontalnymi UE oraz trwałości) oraz jest oceniany z punktu widzenia wpływu transgranicznego i poziomu współpracy transgranicznej. Część czynności kontrolnych i oceny przeprowadzają pracownicy obu Zarządzajacych FM (1 CZ i 1 PL) a część eksperci regionalni z obu stron granicy. W przypadku, gdy konieczne jest, aby Partner Wiodący (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partner (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C) udokumentował w trakcie przeprowadzania kontroli, inne informacje niezbędne dla oceny projektu (np. co do budżetu projektu, opisu projektu itp.), Partner Wiodący (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partner (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C) ma obowiązek przekazania w wyznaczonym terminie tych informacji odnoszących się do projektu za pomocą systemu monitorującego/ we wskazanym przez właściwego Zarządzajacego FM terminie, w przeciwnym wypadku nie będzie możliwe przeprowadzanie oceny projektu Kontrola formalna i kontrola kwalifikowalności Projekt będzie dalej administrowany, tzn. jego ocena będzie kontynuowana tylko w przypadku, gdy spełni on wymogi kontroli kwalifikowalności. Uwaga: w celu zminimalizowania ryzyka konieczności uzupełniania/poprawniania wniosku należy zwrócić uwagę na wymogi dot. projektów składanych w poszczególnych osiach priorytetowych oraz rzetelnie przeprowadzić kontrolę wniosku projektowego za pomocą wykazu kontroli kwalifikowalności stanowiącego Załącznik nr 8. Wezwanie do uzupełnienia wniosku projektowego W przypadku, gdy we wniosku projektowym lub jego załącznikach w trakcie przeprowadzania kontroli kryteriów kwalifikowalności stwierdzone zostaną braki, Zarządzajacy FM wezwie Wnioskodawcę, za pomocą systemu monitorującego/, do usunięcia uchybienia. Uchybienia te wnioskodawca musi usunąć w nieprzekraczalnym terminie 10 dni roboczych określonym w wezwaniu, w innym wypadku dany projekt nie będzie dalej administrowany. Wezwanie do uzupełnienia wniosku (wezwanie) to zawiera: listę nieprawidłowości stwierdzonych w trakcie kontroli kwalifikowalności wniosku projektowego, listę wymaganych brakujących dokumentów, termin złożenia zmienionej/uzupełnionej dokumentacji przez Partnera Wiodącego (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partnera (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C). Uwaga: złożenie uzupełnionego wniosku wymaga ponownego podpisania wniosku. Polscy Wnioskodawcy, którzy korzystają z możliwości upowiażnienia pracownika Zarządzajacego FM do podpisania w ich imieniu i na ich odpowiedzialność wniosku projektowego, uzupełniając wniosek, muszą brać pod uwagę czas potrzebny Zarządzajacemu FM na ponowne podpisanie wniosku projektowego. 75

76 Wniosek projektowy może być uzupełniony/poprawiony jedynie w zakresie wskazanym w wezwaniu do uzupełnienia. Jakiekolwiek inne zmiany czy uzupełnianie wniosku projektowego oraz jego załączników nie są dopuszczalne. Wraz z wezwaniem zostanie Partnerowi Wiodącemu (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partnerowi (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C) przesłane Oświadczenie, w którym Partner Wiodący (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partner (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C) zobowiązuje się, że nie będzie uzupełniał we wniosku projektowym nic ponad braki lub błędy wymienione w wezwaniu (patrz Załącznik nr 25). Oświadczenie PW (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partnera (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C) ws. uzupełnienia wniosku Załącznik nr 25 do Wytycznych. Możliwość uzupełniania lub zmieniania wniosku projektowego i jego załączników na podstawie wezwania jest tylko jedna. W przypadku, gdy Wnioskodawca uzupełni wszystkie opisane w wezwaniu braki w terminie wskazanym w wezwaniu, a w ten sposób wniosek spełni wszystkie wymogi kwalifikowalności, jego projekt będzie poddany dalszej ocenie oraz będzie rozpatrywany na najbliższym posiedzeniu EKS. W przypadku, gdy Partner Wiodący (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partner (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C) we wskazanym terminie nie usunie wszystkich nieprawidłowości, jego projekt zostanie wykluczony z dalszego procesu oceny. Informacja ta będzie przekazana Partnerowi Wiodącemu (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partnerowi (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C) za pomocą systemu monitorującego/. Wykaz kontrolny do kontroli kwalifikowalności Załącznik nr 8 do Wytycznych. Procedura uzupełniania wniosku projektowego opisana powyżej, obowiązuje wyłącznie w przypadku uzupełniania kryteriów kwalifikowalności, których charakter pozwala na ich uzupełnianie. W przypadku stwierdzenia braków lub błędów w pozostałych kryteriach kwalifikowalności nie ma możliwości dokonania zmiany bez znacznego wpływu na istotę projektu. Z tego powodu niespełnienie tych kryteriów oznacza natychmiastowe usunięcie projektu z dalszej oceny. W sytuacji kiedy specyficzne kryterium kwalifikowalności wymienione w części 1.2 dotyczy jedynie części wydatków i ta część wydatków nie przekracza 50% wydatków kwalifikowalnych projektu, niespełnienie kryterium nie będzie oznaczało wykluczenia projektu z dalszej części oceny, ale obniżenie budżetu projektu o przedmiotowe wydatki. Procedura odwoławcza/ skargowa Prawa do dofinansowania mikroprojektów z FM nie można dochodzić prawnie. Mikrobeneficjent ma prawo odwołać się/złożyć skargę od każdej decyzji (w trakcie kontroli, oceny, wyboru, rozliczenia) dotyczącej mikroprojektu. Odwołanie/skarga jest składana do odpowiedniego Zarządzającego FM w terminie 5 dni roboczych od wydania danej decyzji. Odwołanie przedłożone po tym terminie nie będzie rozpatrywane. Decyzję o uznaniu lub odrzuceniu odwołania podejmuje organ odwoławczy właściwy Zarządzający FM lub EKS (w przypadku procesu kontroli i oceny oraz odwołania od decyzji EKS w sprawie wyboru projektów), w zależności od etapu cyklu projektowego. Możliwość odwołania jest tylko jedna od każdej poszczególnej decyzji, a decyzja organu odwoławczego jest ostateczna. O decyzji w sprawie odwołania Wnioskodawca/ Mikrobeneficjent zostanie poinformowany za pomocą systemu monitorującego/ 76

77 Ocena jakości projektu, współpracy transgranicznej oraz wpływu transgranicznego Ocena jakości projektu Ocenę jakości projektu przeprowadza się poprzez ekspertów regionalnych. Każdy projekt jest wspólnie oceniany przez dwóch ekspertów: mikroprojekty wspólne (z Partnerem Wiodącym - typu A) - 2 ekspertów: 1 PL + 1 CZ mikroprojekty samodzielne i partnerskie (projekty typu B i C) 2 ekspertów: 1 PL + 1 CZ. Na tym etapie oceny można łącznie zdobyć maks. 50 punktów. Ocena współpracy transgranicznej Ocena współpracy transgranicznej polega na ocenie spełnienia poszczególnych kryteriów współpracy (por. część A.3.D. Wytycznych dla Wnioskodawcy). Partnerzy projektów wspólnych z PW (typ A) muszą spełnić następujące 4 kryteria współpracy, natomiast partnerzy w projektach partnerskich (typu B) oraz samodzielnych (typu C) minimalnie 3 kryteria współpracy: wspólne przygotowanie projektu, wspólna realizacja projektu, wspólny personel, wspólne finansowanie projektu. Każdy projekt jest wspólnie oceniany przez dwóch ekspertów: mikroprojekty wspólne z Partnerem Wiodącym (typ A) - 2 ekspertów: 1 PL + 1 CZ (pracownicy Zarządzającego lub eksperci regionalni) mikroprojekty samodzielne i partnerskie (typ B i C) 2 ekspertów: 1 PL + 1 CZ (pracownicy Zarządzającego lub eksperci regionalni). W ocenie współpracy transgranicznej projekt może otrzymać maks. 20 punktów. Ocena efektu transgranicznego Każdy projekt jest wspólnie oceniany przez dwóch ekspertów: mikroprojekty wspólne z Partnerem Wiodącym (typ A) - 2 ekspertów: 1 PL + 1 CZ (pracownicy Zarządzającego lub eksperci regionalni) mikroprojekty samodzielne i partnerskie (typ B i C) 2 ekspertów: 1 PL + 1 CZ (pracownicy Zarządzającego lub eksperci regionalni). Ocenę wpływu transgranicznego przeprowadzają Zarządzający FM przy udziale ekspertów. Na tym etapie można łącznie zdobyć maks. 30 punktów. Siatka oceny stanowi Załącznik nr 9 do Wytycznych. W razie dużej różnicy punktów (20 i więcej punktów) występującej pomiędzy dwoma ekspertami, dla danego mikroprojektu należy przeprowadzić ocenę weryfikacyjną, która przebiega w sposób następujący: 1) jakość mikroprojektu mikroprojekty wspólne ( z Partnerem Wiodącym - typu A) - 2 ekspertów: 1 PL + 1 CZ mikroprojekty samodzielne i partnerskie (typu B i C) co najmniej 1 ekspert 77

78 2) współpraca i wpływ transgraniczny: mikroprojekty wspólne z Partnerem Wiodącym (typ A) - 2 ekspertów: 1 PL + 1 CZ (pracownicy Zarządzającego lub eksperci regionalni) mikroprojekty samodzielne i partnerskie (typ B i C) 2 ekspertów: 1 PL + 1 CZ (pracownicy Zarządzającego lub eksperci regionalni). Wybór projektów do dofinansowania Każdy projekt może otrzymać w ramach oceny maks. 100 punktów. Wyboru projektów do dofinansowania dokonuje EKS na podstawie łącznej oceny każdego z projektów. EKS obraduje zgodnie z Regulaminem obrad EKS. EKS rekomenduje projekty do finansowania na podstawie konsensusu czeskich i polskich członków EKS z prawem głosu. EKS ma co do projektu możliwość jego: zarekomendowania projekt spełnia wszystkie kryteria i będzie rekomendowany do dofinansowania z EFRR, zarekomendowania z warunkiem projekt spełnia większość wymogów, ale zawiera pewne braki; projekt jest rekomendowany pod warunkiem, że nieprawidłowości te zostaną usunięte i dopiero potem zostanie podpisana Umowa o dofinansowanie projektu. Za usunięcie nieprawidłowości odpowiedzialny jest Wnioskodawca. Kontrolę wprowadzonych warunków przeprowadzają Zarządzający FM. Projekt nie będzie ponownie rozpatrywany przez EKS. W przypadku, gdy Wnioskodawca nie zgadza się na warunki określone przez EKS, przyjmuje się, iż nie zostały spełnione warunki w zakresie dofinansowania projektu i z tego względu projekt jest odrzucany. wstrzymania projekt zawiera nieprawidłowości, które uniemożliwiają jego zatwierdzenie z warunkiem. Rozpatrywanie projektu zostanie wstrzymane. Właściwy Zarządzający FM informuje Partnera Wiodącego (w przypadku projektu wspólnego z PW typ A) lub partnera (w przypadku projektu partnerskiego typ B lub projektu samodzielnego typ C), że powinien we współpracy z Zarządzającym FM projekt skorygować. Po wprowadzeniu określonych zmian projekt będzie rozpatrywany na kolejnym posiedzeniu EKS. niezarekomendowania - projekty, które zawierają istotne nieprawidłowości lub nie spełniają kryteriów, są na EKS składane, przy czym Zarządzający FM ich nie rekomendują do dofinansowania z Programu. EKS jest informowany o przyczynach braku rekomendacji i jeżeli zgadza się z nimi, projektu nie rekomenduje. Projekt może nie zostać zarekomendowany przykładowo również z powodu, iż złożono wiele wysokiej jakości wniosków i alokowane środki nie wystarczą na dofinansowanie wszystkich projektów. zarekomendowania jako projekt rezerwowy projekt, który jest przez EKS rekomendowany do dofinansowania z EFRR, przy czym Umowa o dofinansowanie projektu zostanie podpisana tylko w przypadku, gdy będą dostępne środki na współfinansowanie (np. w wyniku powstałych oszczędności w projektach realizowanych w FM). EKS ma możliwość zaopiniowania budżetu lub treści projektu, ewentualnie zaproponowania zmian w tym zakresie. 78

79 O decyzji EKS Wnioskodawca zostanie poinformowany za pomocą systemu monitorującego/. Od decyzji EKS przysługuje odwłanie do IZ/IK. Jeżeli IZ/IK uzna skargę za zasadną, IZ/IK przedłoży dany projekt właściwemu Zarządzającemu FM, wraz z uzasadnionym stanowiskiem IZ/IK, do ponownej decyzji EKS Umowa o dofinansowanie Po decyzji EKS o przyznaniu dofinansowania właściwy Zarządzający FM zaproponuje Mikrobeneficjentowi podpisanie umowy o dofinansowanie projektu. W umowie o dofinansowanie znajdują się warunki, na jakich projekt będzie realizowany. Umowę o dofinansowanie podpisuje z Mikrobeneficjentem właściwy Zarządzający FM. Ostateczna wysokość dofinansowania Maksymalna wysokość dofinansowania zostanie ustalona w umowie, przy czym ta kwota opiera się o oceniony budżet. Ostateczna wysokość dofinansowania zostanie ustalona dopiero po zakończeniu projektu i złożeniu końcowego wniosku o płatność, przy czym maksymalna wysokość zatwierdzonego dofinansowania nie może zostać przekroczona. Wcześniejsze zakończenie umowy o dofinansowanie projektu Wcześniejsze zakończenie umowy ze strony Mikrobeneficjenta Mikrobeneficjent może rozwiązać umowę o dofinansowanie kiedykolwiek poprzez złożenie wypowiedzenia w formie pisemnej z dwumiesięcznym wyprzedzeniem. W przypadku rozwiązania umowy Mikrobeneficjent nie ma prawa do wypłacenia jakiegokolwiek dofinansowania. Wcześniejsze zakończenie umowy ze strony właściwego Zarządzającego FM Właściwy Zarządzający FM odstąpi od umowy bez wypłacenia jakiegokolwiek dofinansowania, jeżeli Mikrobeneficjent: nie dopełni bez uzasadnienia niektórych z obowiązków określonych w umowie o dofinansowanie a po pisemnym wezwaniu, aby te obowiązki spełnił, nie uczyni tego ani nie poda wystarczającego wyjaśnienia w ciągu 30 dni kalendarzowych od daty wysłania wezwania; jest przedmiotem postępowania o ogłoszeniu bankructwa, likwidacji, nadzoru sądowego, postępowania z wierzycielami, lub jakiegoś podobnego postępowania przewidzianego w krajowym porządku prawnym lub w Wytycznych; zmieni swoją formę prawną, jeżeli w związku z tym nie został przygotowany aneks do umowy; udzieli cesji lub przekaże umowę o dofinansowanie oraz płatności z nią związane stronie trzeciej bez uzyskania od udzielającego wsparcia wcześniejszej zgody na piśmie; dopuści się korupcji (dotyczy to też partnerów Mikrobeneficjenta); nie spełni podstawowych warunków kontroli finansowej i rzeczowej projektu; w celu uzyskania wsparcia poda nieprawdziwe lub niepełne dane albo składa sprawozdania, które nie odpowiadają stanu rzeczywistemu; dopuści sie oszustwa finansowego. Właściwy Zarządzający FM ma prawo odstąpić od umowy również w innych rzetelnie uzasadnionych przypadkach, kiedy grozi to niewypełnieniem celów projektu. 79

80 Zmiana projektu Zmiana projektu w przypadku projektu z Partnerem Wiodącym (projekt wspólny z Partnerem Wiodącym typ A) Partner Wiodący składa wniosek o zmianę projektu każdorazowo w systemie informatycznym do swojego właściwego Zarządzającego FM. Zmiany nieistotne (podlegające zgłoszeniu) Zgoda właściwego Zarządzającego FM lub EKS nie jest wymagana w przypadku następujących zmian projektu: przesunięcie środków między liniami budżetowymi do 15% pierwotnej wartości (na poziomie danej linii budżetowej, której przesunięcie dotyczy) którejkolwiek spośród objętych zmianą linii budżetowych w przypadku, gdy nie wpływa to na główne ukierunkowanie projektu, całkowitą wartość budżetu projektu ani na role partnerów w projekcie. Ograniczenie to nie obowiązuje dla przesunięć w ramach linii budżetowej między kategoriami, gdzie przesunięcia są dopuszczalne bez ograniczeń pod warunkiem, że nie wpłynie to na główne ukierunkowanie projektu, zmiana rachunku bankowego Partnera Wiodącego, zmiana osób upoważnionych do zaciągania zobowiązań w imieniu partnerów itp., nie mają wpływu na treść i cele projektu (np. zmiana adresu, zmiana rachunku bankowego itp.), mają niewielki wpływ na treść lub cele projektu (np. zmiana terminu czy miejsca realizacji działania w ramach projektu itp.), W takich przypadkach Partner Wiodący zobowiązany jest zgłosić zmianę bezzwłocznie (najpóźniej do 7 dni kalendarzowych) poprzez system informatyczny właściwemu Zarządzającemu FM. Właściwy Zarządzający FM przekazuje informację o zmianie właściwemu Zarządzającemu FM po drugiej stronie granicy, któremu przesyła protokół o zmianie oraz ewentualnie nowy aneks do Umowy. Jakakolwiek inna zmiana projektu wymaga zgody obu Współprzewodniczących EKS lub EKS oraz zmiany Umowy. Zmiany projektu, wymagające zatwierdzenia przez obu Współprzewodniczących EKS oraz zmiany Umowy Dotyczy to następujących zmian: zmiany nazwy partnerów, przedłużenia okresu realizacji projektu, przesunięcia środków między liniami budżetowymi o ponad 15% pierwotnej kwoty (na poziomie danej linii budżetowej, której przesunięcie dotyczy) którejkolwiek z linii budżetowej w przypadku, gdy nie ma to wpływu na główne ukierunkowanie projektu, całkowitą wysokość budżetu projektu ani role partnerów w projekcie, przesunięcia środków między budżetami poszczególnych partnerów, jeżeli przesunięcie to nie ma wpływu na spełnienie warunków, na jakich projekt zatwierdzono (w szczególności kryterium wspólnego finansowania) i jednocześnie w jego wyniku nie nastąpi zmiana roli partnera w projekcie, zmiany działań projektu, jeżeli nie wpływa to na cele projektu, itp. W tym przypadku Partner Wiodący musi złożyć wniosek o zatwierdzenie zmiany przez współprzewodniczących za pośrednictwem swojego właściwego Zarządzającego FM poprzez system informatyczny najpóźniej 30 dni przed jej planowanym/oczekiwanym wejściem w życie. Złożony wniosek jest sprawdzany przez Zarządzającego FM Partnera Wiodącego 80

81 i przekazywany współprzewodniczącym EKS, którzy w przypadku tego rodzaju zmian podejmują ostateczną decyzję. W przypadku zgodnego stanowiska obu współprzewodniczących EKS na złożony wniosek wydawany jest Aneks do umowy o dofinansowanie projektu w takiej samej liczbie egzemplarzy co pierwotna Umowa, który następnie jest przekazywany Partnerowi Wiodącemu. W przypadku odmownego stanowiska współprzewodniczący EKS informują za pośrednictwem właściwego Zarządzającego FM Partnera Wiodącego oraz podają mu przyczyny odrzucenia. Właściwy Zarządzający FM Partnera Wiodącego może także dojść do wniosku, że zmiana projektu podlega zatwierdzeniu przez EKS. W tej sytuacji informuje o tym współprzewodniczących EKS, którzy postanowią co do dalszego postępowania w sprawie zmiany projektu. Zmiany projektu wymagające zatwierdzenia przez EKS i zmiany Umowy Dotyczy to następujących zmian: zwiększenia wartości dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, działań projektu, która wpłynie na cel projektu, lokalizacji projektu, roli partnera zagranicznego w projekcie, zakres wskaźników czy produktów, innych istotnych zmian wpływających na cele projektu. Partner Wiodący musi w tej sytuacji złożyć wniosek o zmianę poprzez system informatyczny najpóźniej w terminie 4 tygodni przed planowanym posiedzeniem EKS. Właściwy Zarządzający FM informuje Partnera Wiodącego o decyzji podjętej przez EKS. W przypadku odrzucenia wniosku przez EKS, właściwy Zarządzający FM informuje Partnera Wiodącego o powodach odrzucenia. W przypadku, gdy nastąpi inna zmiana w projekcie, która nie jest wymieniona w powyższych punktach, współprzewodniczący EKS podejmują decyzję co do dalszej procedury. W zależności od wagi zmiany może być podjęta decyzja o konieczności jej rozpatrzenia przez EKS. Złożenie i administrowanie wniosku o zmianę odbywa się zgodnie z wyżej wymienioną procedurą. Zmiana projektu w przypadku projektu partnerskiego (typ B) oraz projektu samodzielnego (typ C) Zamiany nieistotne (niepodlegające zgłoszeniu) Za nieistotne uważa się zmiany, które: nie mają wpływu na treść i cele projektu (np. zmiana adresu, zmiana rachunku bankowego itp.), mają niewielki wpływ na treść lub cele projektu (np. zmiana terminu czy miejsca realizacji działania w ramach projektu itp.), przesunięcie środków między liniami budżetowymi do 15% pierwotnej wartości (na poziomie danej linii budżetowej, której przesunięcie dotyczy) którejkolwiek spośród objętych zmianą linii budżetowych w przypadku, gdy nie wpływa to na główne ukierunkowanie projektu, całkowitą wartość budżetu projektu ani na role partnerów w projekcie. Ograniczenie to nie obowiązuje dla przesunięć w ramach linii budżetowej między kategoriami, gdzie przesunięcia są dopuszczalne bez ograniczeń pod warunkiem, że nie wpłynie to na główne ukierunkowanie projektu, zmiana osób upoważnionych do zaciągania zobowiązań w imieniu partnerów itp. 81

82 W takich przypadkach Mikrobeneficjent zobowiązany jest zgłosić zmianę bezzwłocznie (najpóźniej do 7 dni kalendarzowych) poprzez system informatyczny właściwemu Zarządzającemu FM. Zmiany istotne Za istotne uważa się zmiany, które: mają wpływ na treść, cele lub czas trwania projektu (np. obniżenie liczby działań w ramach projektu, przedłużenie czasu trwania projektu itp.), przesunięcia środków między liniami budżetowymi o ponad 15% pierwotnej kwoty (na poziomie danej linii budżetowej, której przesunięcie dotyczy) którejkolwiek z linii budżetowej w przypadku, gdy nie ma to wpływu na główne ukierunkowanie projektu, całkowitą wysokość budżetu projektu ani role partnerów w projekcie. Istotne zmiany w projekcie wymagają zatwierdzenia przez właściwego Zarządzającego FM oraz zmiany umowy o dofinansowanie w formie aneksu do oryginalnej umowy. Wniosek o zmianę umowy musi zostać złożony u właściwego Zarządzającego FM poprzez system informatyczny z odpowiednim wyprzedzeniem w czasie. Istotne zmiany zmieniające charakter, strukturę lub (wskaźników, produktów) mikroprojektu muszą zostać zatwierdzone przez EKS na jego najbliższym posiedzeniu. Właściwy Zarządzający FM zawiadomi Wnioskodawcę poprzez system informatyczny o terminie posiedzenia. Bez zatwierdzenia przez EKS zmiana ta nie może zostać dokonana Realizacja projektu Mikrobeneficjent ponosi odpowiedzialność za realizację projektu. Podpisując umowę o dofinansowanie Mikrobeneficjent zobowiązuje się realizować projekt zgodnie z opisem w niej przedstawionym. Mikrobeneficjent realizuje projekt własnymi zasobami, we współpracy z partnerami lub też może część działań realizować na podstawie umów zawartych z wykonawcami. Mikrobeneficjent powinien powiadomić właściwego Zarządzającego FM z wystarczającym wyprzedzeniem czasowym o wszystkich terminach działań przeprowadzanych w ramach realizacji projektu. Wybór dostawców, zamówienia publiczne W przypadku, gdy część działań nie będzie świadczona przez Mikrobeneficjenta ani jego partnera (partnerów), ale będzie realizowana na podstawie jednej lub więcej umów o dostarczenie towarów, usług czy prac budowlanych, Mikrobeneficjent musi przy zawieraniu takich umów postępować zgodnie z prawem krajowym. Sposób wyboru wykonawców zostanie krótko opisany także w Raporcie końcowym z realizacji projektu. Postępowanie na czeskiej stronie Programu: Biorąc pod uwagę ograniczenia finansowe projektów dofinansowanych z FM, które są niższe niż ograniczenia określone w decyzji 12 art. 6 ustawy Dz.U. nr 137/2006, o zamówieniach publicznych, Mikrobeneficjent postępuje według Procedury udzielania zamówień publicznych małego zakresu. Procedura ta ma swoje źródło w Metodologii udzielania zamówień publicznych według ustawy Dz.U. nr 137/2006 o zamówieniach publicznych oraz Metodologii udzielania zamówień dofinansowanych ze środków Unii Europejskiej, opracowanej przez Ministerstwo 82

83 Rozwoju Regionalnego RCz. Obie metodologie są do dyspozycji na stronach internetowych Programu oraz na stronach właściwego Zarządzającego FM. W trakcie udzielania wszelkich zamówień Mikrobeneficjent powinien respektować i przestrzegać zasad przejrzystości, zakazu dyskryminacji i równego traktowania. Partnerzy projektu nie mają obowiązku samodzielnej realizacji wszystkich działań; mogą oni wykorzystać poddostawców. Jeżeli część działań nie będzie realizowana bezpośrednio przez partnera, lecz w oparciu o jedną lub kilka umów poddostawczych z podmiotami zewnętrznymi (umowy dostawy towaru, usług lub prac budowlanych), przy zawieraniu tego rodzaju umów partner musi postępować zgodnie z ustawodawstwem krajowym lub innymi przepisami regulującymi zasady udzielania zamówień publicznych (zob. dalej), co obowiązuje również w przypadku zamówień publicznych zlecanych jeszcze w fazie przygotowania projektu i wniosku projektowego. Celem regulacji procedur udzielania zamówień jest zapewnienie równego dostępu wszystkich potencjalnych dostawców do zamówienia, a zwłaszcza zagwarantowanie gospodarnego wykorzystania środków publicznych. Dlatego też konieczne jest nie tylko przestrzeganie samych procedur, ale również podkreślanie zasady gospodarności. Partnerzy czescy, wybierając dostawcę zamówienia publicznego, mają obowiązek postępować w zgodzie z: ustawą nr 137/2006 Dz. U. Republiki Czeskiej, o zamówieniach publicznych i powiązanymi ustawami, zarządzeniami i procedurami; w przypadku zamówień publicznych, których udzielania niniejsza ustawa nie reguluje (zwłaszcza zaś zamówień publicznych o małym zasięgu) partner ma obowiązek postępować zgodnie z Wytycznymi w zakresie udzielania zamówień publicznych w okresie programowania ( Jeżeli w organizacji partnera obowiązują wewnętrzne przepisy regulujące udzielanie zamówień publicznych, partner może je zastosować, pod warunkiem, że spełniają one minimalne wymagania ustawowe lub też minimalne wymagania zawarte w Wytycznych w zakresie udzielania zamówień publicznych w okresie programowania (w takim wypadku zalecamy uprzednie skonsultowanie procedury z odpowiednim Kontrolerem, który zadecyduje, czy procedury wewnętrzne stosowane w organizacji partnera spełniają minimalne wymagania ustawowe lub minimalne wymagania zawarte w Wytycznych w zakresie udzielania zamówień publicznych w okresie programowania ). Zaznaczamy, że procedura wyboru dostawcy musi być zrealizowana tak, aby umożliwiała równy dostęp wszystkich potencjalnych dostawców do zamówienia, zapewniła gospodarne wykorzystanie środków publicznych oraz prowadziła do wyboru takiej oferty, która przestrzega zasad gospodarności, efektywności i celowości, zgodnie z definicją powyższych pojęć zawartą w 2 ustawy nr 320/2001 Dz. U. Republiki Czeskiej (ustawa o kontroli skarbowej) w obowiązującym brzemieniu 26 oraz zasadami zawartymi w 6 ustawy nr 137/2006 Dz. U. Republiki Czeskiej (ustawa o zamówieniach publicznych) w obowiązującym brzmieniu 27. Dlatego też konieczne jest nie tylko przestrzeganie samych procedur, ale również powyższych zasad i reguł. Zasady transparentności, równego traktowania i zakazu dyskryminacji oraz zasada gospodarności, efektywności i celowości odnoszą się do wszystkich zamówień publicznych, bez 26 Ustawa definiuje zasadę gospodarności jako wykorzystanie środków publicznych w celu realizacji zadań przy jak najniższych kosztach, przy jednoczesnym utrzymaniu ich zadowalającej jakości; zasadę efektywności jako takie wykorzystania środków publicznych, dzięki któremu uzyskać można maksymalny zasięg, jakość i efekt realizowanych zadań w stosunku do ilości środków wykorzystanych w celu ich realizacji; następnie zasadę celowości jako takie wykorzystanie środków publicznych, które zapewnia optymalny stopień osiągnięcia celów przy realizacji zadań. 27 Postępując w zgodzie z niniejszą ustawą, zleceniodawca ma obowiązek przestrzegania zasady transparentności, równego traktowania oraz zakazu dyskryminacji. 83

84 względu na to, czy sposób ich udzielania regulowany jest bezpośrednio przez ustawę nr 137/2006 Dz. U. Republiki Czeskiej o zamówieniach publicznych, czy też przez inne zasady, zaś ich przestrzeganie w ramach procedury wyboru dostawcy stanowi przedmiot oceny Kontrolera. Postępowanie po polskiej stronie Programu: Przygotowanie i przeprowadzenie postępowania, a także udzielenie zamówienia w ramach projektu odbywa się w sposób zapewniający zachowanie zasady transparentności, uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców 28, w tym wykonawców potencjalnych. W celu realizacji zasad, o których mowa powyżej, zamówienia w ramach projektu są udzielane zgodnie z unijnymi lub krajowymi przepisami dotyczącymi udzielania zamówień publicznych w przypadku obowiązku zastosowania tych przepisów przy udzielaniu danego zamówienia. Dodatkowo w odniesieniu do wszystkich zamówień udzielanych w ramach projektu, niezależnie od ich wartości, trybu wyłonienia wykonawcy jak i podmiotu udzielającego zamówienie, wymagane jest przestrzeganie zasady należytego zarządzania finansami, a mianowicie przestrzeganie zasady gospodarności, efektywności i skuteczności a także racjonalności wydatkowania środków publicznych oraz pozostałych warunków kwalifikowalności wydatków ustanowionych w programie. Polscy partnerzy projektu zobowiązani są stosować zasady dotyczące zamówień opisane w załączniku nr 20 Zasady szczegółowe dotyczące udzielania zamówień w projekcie dla polskich Partnerów Wiodących i Partnerów. W przypadku naruszenia przepisów lub zasad dotyczących udzielania zamówień publicznych albo zasad specyficznych, o których mowa w załączniku Zasady szczegółowe dotyczące udzielania zamówień w projekcie dla polskich Partnerów Wiodących i Partnerów, odpowiednie wydatki związane z zamówieniem są uznawane w całości lub w części za niekwalifikowalne. Ustalenie wysokości wydatków niekwalifikowalnych następuje zgodnie z polskimi przepisami i procedurami. Pomocniczo do określenia wysokości wydatków niekwalifikowalnych zastosowanie ma dokument wydany przez Komisję Europejską dotyczący określania korekt finansowych dla wydatków finansowanych przez Unię w przypadku nieprzestrzegania przepisów dotyczących zamówień 29, w wersji aktualnej na dzień stwierdzenia nieprawidłowości. Za nienależyte wykonanie zamówienia, np. z tytułu opóźnień z winy wykonawcy, nieprawidłowej realizacji zamówienia, niekompletnego wykonania zamówienia stosowane są kary, wskazane w umowie zawieranej z wykonawcą, o ile zostały przewidziane. W przypadku niezastosowania przez zamawiającego kar umownych, część wydatków związanych z tym zamówieniem jest uznawana za wydatki niekwalifikowalne. Wysokość wydatków niekwalifikowalnych jest w tym przypadku równa wysokości niezastosowanych przez zamawiającego kar wynikających z umowy zawartej z wykonawcą. Uwaga: Najczęściej naruszenia w obszarze udzielania zamówień publicznych dotyczą m.in.: a) podziału lub zaniżenia szacunkowej wartości zamówienia w celu ominięcia stosowania przepisów, 28 Więcej informacji w Komunikacie wyjaśniającym Komisji dotyczącym prawa wspólnotowego obowiązującego w dziedzinie udzielania zamówień, które nie są lub są jedynie częściowo objęte dyrektywami w sprawie zamówień publicznych (2006/C 179/02). 29 Decyzja KE z 19 grudnia 2013 r. w sprawie określenia i zatwierdzenia wytycznych dotyczących określania korekt finansowych dokonywanych przez Komisję w odniesieniu do wydatków finansowanych przez Unię w ramach zarządzania dzielonego, w przypadku nieprzestrzegania przepisów dotyczących zamówień publicznych, nr C(2013)

85 b) przeprowadzenia postępowania w niewłaściwym trybie (np. udzielanie zamówień w trybach niekonkurencyjnych w sytuacji braku spełnienia przesłanek do zastosowania takich trybów; w przypadku usług o charakterze priorytetowym stosowanie trybu jak dla usług o charakterze niepriorytetowym), c) niekonkurencyjnego opisu przedmiotu zamówienia poprzez nieuzasadnione wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia towarów, bez dopuszczenia składania ofert równoważnych i opisu równoważności, d) ustalenia nieprawidłowych terminów składania ofert lub nieuprawnionego skracania terminów składania ofert, e) ustalenia nieprawidłowych warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzących do dyskryminacji wykonawców, f) ustalenia warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego przewyższających potrzeby niezbędne do osiągnięcia celów projektu, g) żądania od członków konsorcjum spełnienia wszystkich warunków udziału w postępowaniu łącznie, h) żądania przez zamawiającego przedłożenia przez wykonawców dokumentów nie wymaganych przepisami, i) żądania przez zamawiającego wykazania przez wykonawcę doświadczenia w realizacji zamówień współfinansowanych ze środków UE lub krajowych w sytuacji kiedy nie jest to niezbędne do potwierdzenia zdolności wykonawcy do realizacji zamówienia, j) nieprzestrzeganie przepisów dotyczących publikacji ogłoszeń o zamówieniu lub ich zmian, k) nieuprawnione ograniczanie podwykonawstwa, l) ustalenie nieprawidłowych kryteriów oceny ofert, m) prowadzenia postępowania z naruszeniem zasady transparentności, uczciwej konkurencji lub równego traktowania wykonawców, n) nieuprawniona zmiana treści umowy zawartej z wykonawcą. Najczęściej naruszenia w obszarze udzielania zamówień zgodnie z zasadą konkurencyjności dotyczą m.in.: a) podziału lub zaniżenia szacunkowej wartości zamówienia w celu ominięcia stosowania zasady konkurencyjności, b) nie upublicznienie zapytania ofertowego na wyodrębnionym portalu internetowym w sytuacji gdy taki portal został utworzony, c) w przypadku braku utworzenia wyodrębnionego portalu internetowego do umieszczania zapytań ofertowych - nie wysłania zapytania ofertowego do wymaganej liczby potencjalnych wykonawców lub nie opublikowanie zapytania ofertowego na stronie internetowej zamawiającego, o ile posiada taką stronę, d) nie określenia kryteriów oceny ofert, e) określenia terminu składania ofert w sposób uniemożliwiający potencjalnym wykonawcom złożenie ofert, f) zawarcia umowy z podmiotem powiązanym osobowo lub kapitałowo jeśli na rynku istnieje inny potencjalny wykonawca danego zamówienia publicznego. g) nieupublicznienia lub nieprawidłowego upublicznienia informacji o wyborze najkorzystniejszej oferty, h) zawarcia umowy ustnej. 85

86 Zakończenie realizacji oraz Raport końcowy z realizacji projektu Przez zakończenie mikroprojektu rozumie się udokumentowane zakończenie wszystkich działań projektu zgodnie z Umową o dofinansowanie Mikrobeneficjent sporządzi i przekaże właściwemu Zarządzającemu FM Zestawienie dokumentów/ z Raportem końcowym za mikroprojekt oraz rozliczenie z załącznikami najpóźniej przed upływem 30 dni kalendarzowych od zakończenia realizacji mikroprojektu według Umowy o dofinansowanie mikroprojektu. Zestawienie dokumentów zawiera zestawienie poniesionych wydatków za monitorowany okres (Wykaz wydatków), ewentualnie również zestawienie wygenerowanych dochodów (Wykaz dochodów dotyczący tzw. Innych dochodów), jeżeli są one obowiązujące dla projektu, a także odpowiednie dokumenty księgowe. Formularz odpowiedniego raportu z realizacji projektu i Zestawienia wypełniane są przez partnerów projektu bezpośrednio w systemie informatycznym. Wykaz wydatków, wykaz dochodów i odpowiednie dokumenty księgowe oraz pozostałe dokumenty wgrywane są do systemu informatycznego w formie załączników. Właściwy Zarządzający FM w ciągu 60 dni kalendarzowych po otrzymaniu Raportu końcowego za mikroprojekt przeprowadzi jego kontrolę wraz z rozliczeniem mikroprojektu (CZ). W PL Zarządzający FM po otrzymaniu Zestawienia dokumentów z Raportem zapewnia poprawność rozliczenia a następnie przekazuje odpowiednią dokumentację do kontroli Kontrolerowi Krajowemu (60 dni). W przypadku nieprawidłowości właściwy Zarządzający FM zwróci się do Mikrobeneficjenta poprzez system informatyczny o uzupełnienie lub poprawienie dokumentów, które powinien dostarczyć przed upływem 30 dni kalendarzowych od dnia wysłania wezwania przez właściwego Zarządzającego FM. W tym przypadku zostaje przerwany bieg okresu dla przeprowadzenia kontroli Raportu końcowego. Jeżeli Mikrobeneficjent nawet po upływie 30 dni kalendarzowych od wysłania 1. wezwania przez właściwego Zarządzającego FM nie złoży wymaganych dokumentów, właściwy Zarządzający FM wyśle drugie wezwanie w celu uzupełnienia dokumentów. Jeżeli ani w ciągu 20 dni kalendarzowych od wysłania 2. wezwania Mikrobeneficjent nie dostarczy niezbędnych dokumentów, będą w rozliczeniu mikroprojektu zostaną ujęte tylko wydatki kwalifikowalne zawarte w złożonych dokumentach bez możliwości dalszego uzupełniania dokumentów do rozliczenia po tym okresie. Zarządzający FM (CZ) po przeprowadzonej kontroli Raportu końcowego za mikroprojekt i rozliczenia zatwierdza Zestawienie dokumentów potwierdzające rzetelność i prawidłowość poniesionych przez partnera wydatków. Na podstawie zatwierdzonego Zestawienia dokumentów Mikrobeneficjent sporządzi Wniosek o płatność za mikroprojekt. Mikrobeneficjent ma obowiązek złożenia właściwemu Zarządzającemu FM po ukończeniu mikroprojektu (w przypadku Zarządzającego FM występującego w roli Mikrobeneficjenta Raporty końcowe za mikroprojekt własny są składane Kontrolerom) Raportu końcowego za mikroprojekt wsystemie informatycznym. Chodzi o krótki raport, w którym Mikrobeneficjent opisze przebieg mikroprojektu oraz rezultaty i osiągniecie celu mikroprojektu (struktura raportu jest określona przez właściwego Zarządzającego FM i stanowi element dokumentacji euroregionalnej). Na realizację zatwierdzonych projektów nie udziela się zaliczek, Mikrobeneficjent realizuje projekt w całości ze środków własnych. Wkład finansowy z FM zostanie zrefundowany Mikrobeneficjentowi dopiero po zakończeniu realizacji projektu na podstawie Wniosku o płatność za mikroprojekt oraz dołączonych dokumentów (kopii dokumentów księgowych 30 oraz innych uzupełniających dokumentów). 30 Zarządzający będzie wymagał dołączenia do kopii dokumentów Oświadczenia o zgodności kopii złożonych dokumentów księgowych z ich originałami zaksięgowanymi analitycznie w księgowości Mikrobeneficjenta. 86

87 Płatności Płatności Właściwy Zarządzający FM wystawia Oświadczenie o zrealizowanych wydatkach za narodową część projektu FM mikroprojekty, którego elementem jest lista Wniosków o płatność za mikroprojekty (zakończone i skontrolowane).. Po przeprowadzeniu kontroli kontrolerzy krajowi poświadcząoświadczenie o zrealizowanych wydatkach za narodową część projektu FM - mikroprojekty. Zarządzający FM, który pełni funkcję Partnera Wiodącego (tj. RSTS, pkt ), złoży następnie razem za czeską i polską stronę Wniosek o płatność za projekt FM mikroprojekty. Po zatwierdzeniu wniosku przez CRR RCz a następnie przez IZ (MMR RCz), Instytucja Płatnicza i Certyfikująca (Národní fond Ministerstva financí RCz) przeprowadzi kontrolę oraz dokona przelewu płatności na rachunek Jednostki ds. finansów MMR RCz a ta dokona przelewu na rachunek Zarządzającego FM, który pełni funkcję Partnera Wiodącego (RSTS). Ten następnie przekaże do 5 dni roboczych od otrzymania płatności odpowiednią płatność na rachunek polskiego Zarządzającego FM (Stowarzyszenia Rozwoju i Współpracy Regionalnej Olza ) a zarazem na rachunki czeskich Mikrobeneficjentów. Polski Zarządzający FM również do 5 dni roboczych od otrzymania zbiorczej płatności od czeskiego Zarządzającego FM przeleje płatności na rachunki polskich Mikrobeneficjentów. Refundacja wypłacana jest w EUR Kontrole Przedmiotem kontroli jest proces stwierdzenia stanu faktycznego i sprawdzenia przestrzegania określonych przepisów i zasad, porównanie stanu faktycznego ze stanem deklarowanym i wymaganym. Ten stopień kontroli finansowej, czyli kontrola merytoryczna, formalna i finansowa będzie w ramach FM przeprowadzana przez czeskiego Zarządzającego FM, kontrolerów części narodowych i IZ/KK. Zarządzający FM sprawdzają, czy zobowiązania, które stanowią element umowy o finansowanie mikroprojektu, zostały spełnione. Zarządzający FM Przed zawarciem umowy Zarządzający FM może przeprowadzić kontrolę projektu na miejscu (w przypadku czeskiego Zarządzającego FM) lub wizytę monitorującą (w przypadku polskiego Zarządzającego FM) w ramach tzw. wstępnej kontroli (dotyczy ona wszystkich projektów, których rzeczywista realizacja zostanie zakończona jeszcze przed podpisaniem Umowy o dofinansowanie). Jej celem jest sprawdzenie, czy są spełnione przesłanki do udzielenia projektowi dofinansowania, w szczególności warunki wynikające z unijnych przepisów prawa, ustawodawstwa krajowego oraz warunków określonych przez Zarządzającego FM. Wybrani partnerzy mają obowiązek umożliwienia przeprowadzenia kontroli lub monitoringu. Przeprowadza bieżącą kontrolę (monitoring rzeczowy, tzw. wizyta monitorująca) mikroprojektów na miejscu i z każdej przeprowadzonej kontroli sporządzają Notatkę z wizyty monitorującej, którą wprowadzają do MS Notatki z wizyty monitorującej zawierają ocenę zgodności z umową o dofinansowanie mikroprojektu i działania zaproponowane w celu usunięcia ewentualnych nieprawidłowości. Przeprowadza także wizyty sprawdzające, z których nie są sporządzane notatki. Ponadto przeprowadza kontrolę (w przypadku czeskich Zarządzających FM) lub sprawdza poprawność (w przypadku polskich Zarządzajacych FM) Zestawienia wydatków, Raportu z realizacji części projektu, Wniosku o płatność za projekt wraz z załącznikami (wniosek o płatność, dokumenty księgowe). 87

88 Kontroler Funkcję kontrolera po stronie czeskiej pełni Centrum Rozwoju Regionalnego RCz (dalej CRR ), po stronie polskiej urzędy wojewódzkie w Katowicach, Wrocławiu i Opolu (KK). W ramach FM kontrolerzy realizują w szczególności następujące czynności: CRR przeprowadza kontrolę merytoryczną, finansową i formalną mikroprojektów Mikrobeneficjentów wybranych na podstawie analizy ryzyka (w ramach próbki 5%) w ramach części narodowych, przeprowadza kontrolę merytoryczną, finansową i formalną mikroprojektów własnych Zarządzających FM jako mikrobeneficjentów na podstawie analizy ryzyka (w ramach próbki 5%) a ponad te ramy w zakresie uzgodnionym z IZ, przeprowadza ocenę mikroprojektów własnych Zarządzających FM jako mikrobeneficjentów przed ich złożeniem na posiedzenie EKS, w tym ewentualnych zmian, kontroluje i wystawia Zarządzającym FM poświadczenie dla narodowych części Oświadczenia o zrealizowanych wydatkach za narodową część projektu FM mikroprojekty wydanych przez Zarządzających FM dla mikroprojektów oraz kontroluje i poświadcza Zestawienia Dokumentów za narodową część projektu FM administracja, Wnioski o płatność za narodową część projektu FM - administracja i Oświadczenia o zrealizowanych wydatkach za narodową część projektu FM administracja, wprowadza niezbędne dane do MS2014+, kontroluje i potwierdza Wniosek o płatność za narodową część projektu FM mikroprojekty oraz Wniosek o płatność za projekt FM administracja na podstawie poświadczonych przez kontrolerów krajowych Oświadczeń o zrealizowanych wydatkach za część narodową projektu FM - mikroprojekty oraz Oświadczeń o zrealizowanych wydatkach za narodową część projektu FM administracja, kontroluje i zatwierdza Raporty Roczne Funduszu, Podsumowanie etapu projektu Funduszu (spełnienie wskaźników na r.) i Raporty Końcowe z realizacji FM. UW przeprowadzają kontrolę merytoryczną, finansową i formalną mikroprojektów wybranych na podstawie analizy ryzyka (10% liczby mikroprojektów typu B i C z poszczególnych Zestawień Dokumentów, z których dobierana jest próbka 10% wartości wydatków) w ramach części narodowych, przeprowadzają kontrolę merytoryczną, finansową i formalną mikroprojektów typu A i własnych Zarządzających FM jako mikrobeneficjentów - minimum 20% wartości wydatków danego mikroprojektu z Zestawień Dokumentów, przeprowadzają kontrolę finansową i formalną administrowania FM - minimum 20% wartości wydatków z danego Zestawienia Dokumentów, kontrolują i poświadczają Zarządzającym FM części narodowych Oświadczenia o zrealizowanych wydatkach za narodową część projektu FM mikroprojekty wydane przez Zarządzających FM za mikroprojekty oraz kontrolują i poświadczają Zestawienia Dokumentów za narodową część projektu FM administracja, Wnioski o płatność za narodową część projektu FM- administracja i Oświadczenie o zrealizowanych wydatkach za narodową część projektu FM administracja, 88

89 poświadczają Zestawienie Dokumentów mikroprojektu, kontrolują i zatwierdzają także narodową część częściowego raportu końcowego z realizacji części projektu typu A oraz wszystkie raporty końcowe z mikroprojektów polskich mikrobeneficjentów, poświadczają Wniosek o płatność za mikroprojekt, potwierdzają wnioski o dofinansowanie z budżetu państwa na mikroprojekty i obsługę administracyjną FM, zawierają umowy z Zarządzającymi FM o przekazanie środków z rezerwy budżetu państwa, przekazują Zarządzającym FM środki budżetu państwa, zgłaszają nieprawidłowości, odzyskują środki budżetu państwa od Zarządzających FM. Mikrobeneficjent Przed dokonaniem zapłaty Mikrobeneficjent ma obowiązek przeprowadzenia rzeczowej i formalnej kontroli każdej faktury. Audytorzy, inne organy kontrolne Mikrobeneficjent i jego partnerzy mają obowiązek umożliwić audytorom oraz organom kontrolnym dostęp do wszelkiej dokumentacji związanej z projektem Promocja Promocja Przyznanie dofinansowania z EFRR powinno być w wystarczający sposób uwidocznione. Mikrobeneficjent ma obowiązek zapewnić wystraczającą promocję projektu oraz informować społeczeństwo w odpowiedni sposób o tym, że dany projekt uzyskał wsparcie w ramach Programu Interreg V-A i był dofinansowany z EFRR. Zasady w zakresie promocji projektów finansowanych w ramach Programu wynikają z art. 115 Rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 oraz załącznika nr XII niniejszego Rozporządzenia. Problematykę promocji reguluje również Rozdział II rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 821/2014 i załącznik nr II do tego Rozporządzenia.. Sposób prowadzenia działań promocyjnych zależny jest od rodzaju projektu. Obowiązki Mikrobeneficjenta odnoszące się do zapewnienia promocji, zostaną ściśle określone w umowie o dofinansowanie. Obowiązki zawarte w umowie są dla Mikrobeneficjenta obowiązujące a następstwem ich niespełnienia mogłoby być wcześniejsze zakończenie umowy o dofinansowanie (więcej pkt Wcześniejsze zakończenie umowy o dofinansowanie). Działania informacyjne i promocyjne powinny zawierać następujące informacje: logo Programu (logo Programu jest umieszczone na stronach internetowych Programu): wymogi według art. Rozporządzenia Wykonawczego (logo UE obejmujące te wymogi umieszczone jest na stronach internetowych Programu): symbol Unii Europejskiej zgodnie ze standardami graficznymi dotyczącymi symbolu Unii, określonymi w załączniku II do rozporządzenia wykonawczego Komisji (EU) nr 821/2014, 89

90 ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013, wraz z odniesieniem do Unii Europejskiej); powołanie się na Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR); logo Euroregionu Śląsk Cieszyński - Těšínské Slezsko W przypadku małych przedmiotów promocyjnych nie ma obowiązku umieszczania powołania się na EFRR. Na tych przedmiotach należy umieścić logo Programu oraz symbol i powołanie się na Unię Europejską. Wydatki na promocję są kwalifikowalne do dofinansowania z FM, jeśli zostały one ujęte w budżecie projektu. Co do zasady wydatki związane z produktami projektu, które nie będą prawidłowo oznaczone zgodnie z regułami zasad Unii Europejskiej dotyczących wizualnego oznaczenia projektów nie będą uważane za koszt kwalifikowalny projektu. Produkty zatwierdzone w budżecie, dla których realizacja tych zasad nie jest możliwa, podlegają uzgodnieniu z właściwym Zarządzającym FM. W przypadku braku spełnienia zasad promocji na danego partnera mogą zostać nałożone sankcje, które dotyczą wydatku na konkretny produktu projektu (przykładowo: publikacja, mapa, impreza kulturalna, szkolenie, wyposażenie). Sankcje mogą być również nałożone na wydatek dotyczący środka/nośnika promocji (plakaty, ulotki, zaproszenia) lub przedmiotu promocji (nie są niezbędne do realizacji projektu, ale ich wartość dodana powoduje wzmocnienie świadomości o projekcie przykładowo: długopisy, koszulki, torby, słodycze) Archiwizacja dokumentów Mikrobeneficjent oraz Zarządzający FM mają obowiązek archiwizacji całej dokumentacji związanej z projektem do 31 grudnia 2027 r. O ile inne prawo przewiduje dla określonych dokumentów dłuższy czas, Mikrobeneficjent archiwizuje dokumenty do terminu przewidzianego w tym prawie. Dokumentacja projektu jest prowadzona w osobnej teczce oznaczonej numerem rejestracyjnym oraz tytułem projektu. Archiwizacja dokumentacji oraz odpowiedzialność za jej prowadzenie podlega kontrolom przeprowadzanym przez organy włączone we wdrażanie Programu. 90