Przeciwdziałanie Szarej Strefie

Transkrypt

1 Program Przeciwdziałanie Szarej Strefie ( )

2 Według raportu UN ECE Non-observed economy z 2008 roku w Polsce: osób pracuje w szarej strefie wytwarzając 26,56 mld zł dochodu; 1,09 mld zł generują zyski z przemysłu 9,05 mld zł zysku przynosi branża budowlana 8,85 mld zł wynosi wartość handlu 1,82 mld zł pochodzi z transportu 0,74 mld zł nielegalnego dochodu generuje branża nieruchomości 5,01 mld zł tworzą inne formy działalności

3 Artykuły UNCAC Konwencja Narodów Zjednoczonych na rzecz przeciwdziałania korupcji Art.15 Przekupstwo krajowych funkcjonariuszy publicznych Tak Art.16 Art.17 Przekupstwo zagranicznych funkcjonariuszy publicznych i międzynarodowych organizacji publicznych Malwersacja, sprzeniewierzenie lub inne nadużycie mienia przez funkcjonariusza publicznego Tak Czy wdrożono w Polsce? Częściowo Art.18 Handel wpływami Częściowo Art.19 Nadużycie funkcji Tak Art.20 Nielegalne wzbogacenie NIE Art.21 Przekupstwo w sektorze prywatnym Częściowo Art.22 Malwersacja mienia w sektorze prywatnym Częściowo Art.23 Pranie dochodów z przestępstwa Tak Art.24 Zatajenie Tak Art.25 Obstrukcja wymiaru sprawiedliwości Tak Art.26 Odpowiedzialność osób prawnych NIE Art.31 Zakaz obrotu, zajęcie i konfiskata Częściowo Art.33 Ochrona osób zgłaszających (sygnalistów) NIE Art.36 Wyspecjalizowane organy Częściowo

4 Zakres działań W ramach Programu najważniejsze synergiczne działanie instytucji państwowych i branż zagrożonych nieetycznymi bądź przestępczymi praktykami biznesowymi. Działania wstępne skupiały się na analizie zakresu problemu szarej strefy i zdefiniowaniu przyczyn istnienia w poszczególnych branżach - przedstawione w Raporcie Zadaniem Global Compact w Polsce jest praca w ramach koalicji instytucji centralnych i firm na rzecz wymiany wiedzy i praktyk z zakresu przeciwdziałania korupcji

5 Cele programu Wspieranie Rządu RP, instytucji i firm działających w Polsce w pracach na rzecz ograniczania zjawiska szarej strefy i przestępczości gospodarczej poprzez analizę stanu obecnego na rzecz: Poprawy jakości i efektywności działań organów administracji publicznej w realizacji celów rozwojowych Poprawy jakości i efektywności stanowionego prawa w zapobieganiu patologiom gospodarczym Rozpowszechnianie i implementację odpowiedzialnej polityki korporacyjnej (w tym zasad etyki w biznesie, implementowania i weryfikowania stosowania kodeksów etycznych firm)

6 Główne tematy Wielkość i przejawy szarej strefy i jej wpływ na konkurencyjność i kondycję gospodarki Luka podatkowa VAT w Polsce i UE Mechanizmy walki z szarą strefą w ujęciu horyzontalnym i branżowym Rozwiązania stosowane w innych krajach i możliwe do wprowadzenia w Polsce Potencjalna skuteczność oraz koszty wybranych rozwiązań Społeczna świadomość problemu szarej strefy

7 PRACE KONSULTACYJNE 30 czerwca 2015 w w siedzibie Business Centre Club, debata z udziałem Ministerstwa Finansów i Gospodarki, CBA, CBŚ, KG Policji nt. określenia głównych obszarów problemowych, patologii i branż szczególnie wrażliwych na penetrację org. przestępczych 12 października 2015 w Berlinie z udziałem szefowej UNGC L. Kingo oraz Dyrektora Transparency International C. De Swardt, dla określenia obszarów priorytetowych dla Programu w Polsce i regionie 23 listopada / 15 grudnia 2015 / 15 stycznia 2016 w Najwyższej Izbie Kontroli cykl spotkań z Prezesem K. Kwiatkowskim i zespołem prowadzący kontrole i raporty NIK w obszarze Szarej strefy dla określenia obszarów szczególnie wrażliwych i dotychczasowych wyników procedur kontrolnych.

8 PRACE KONSULTACYJNE Debata 16 listopada 2015 w siedzibie Business Centre Club: Zwalczanie luki w podatku VAT - różnica między tym, co hipotetycznie z tego podatku powinno wpłynąć do budżetu państwa, a tym, co do niego wpływa, urosła w tym roku do 53 mld zł. To 3% polskiego PKB 25 stycznia 2016 w siedzibie Ministerstwa Rozwoju, konsultacje z p. Min. M. Haładyjem, w sprawie koordynacji prac Ministerstwa i UNGC w zakresie przeciwdziałania szarej strefie oraz wspólnych działań na rzecz transparentności funkcjonowania podmiotów gospodarczych oraz procedur przetargowych 28 stycznia 2016, w siedzibie Ministerstwa Finansów konsultacje z p. Min. W. Jasińskim w zakresie szacowania i przeciwdziałania nieprawidłowościom finansowym w branżach wrażliwych na infiltrację podmiotów z szarej strefy oraz strategii MF w wykrywaniu i zwalczaniu przestępczości finansowej 2 luty / 19 luty w siedzibie Ministerstwa Rozwoju, konsultacje z p. Min. M. J. Kwiecińskim, w zakresie powiązania Planu Odpowiedzialnego Rozwoju z działaniami w ramach Programu Przeciwdziałania Szarej Strefie (m.in. w obszarach cash-less economy, odejścia od tzw. Polski resortowej )

9 PRACE KONSULTACYJNE 18 luty 2016 w Ministerstwie Skarbu Państwa, konsultacje z p. Min. M. Zagórskim, w zakresie ekspozycji spółek państwowych na szarą strefę i oszustwa podatkowe, możliwe działania systemowe 11 lutego 2016 w Ministerstwie Finansów, z p. Min. Filipem Grzegorczykiem i p. Min. W. Jasińskim j/w. Debata 11 lutego 2016 w siedzibie Ministerstwa Rozwoju: Przeciwdziałanie Szarej Strefie w Polsce - słabe egzekwowanie prawa, brak koordynacji organów władzy, częste kontrole, przeszkadzające normalnej pracy przedsiębiorcy, niedostateczna analiza poprzedzająca kontrolne. Wyjątkiem od reguły są tu przepisy o odwróconym podatku VAT w sektorze stalowym Debata 2 marca 2016 w siedzibie Business Centre Club: Szara strefa w Polsce: szacunki i metodologia badawcza - Oszacowania centralnych urzędów statystycznych są dużo bliższe wynikom w raporcie Global Compact i znacząco niższe, niż wyniki Schneidera. W 2012 roku szara strefa w Polsce wg Schneidera wynosiła ok. 24% PKB. W raporcie szacuje się szarą strefę na poziomie 13,2 % wartości niezarejestrowanych transakcji gotówkowych to około 215 mld. zł. w 2014 r., przy czym utracone dochody z tytułu VAT i CIT ok. 40 mld. zł.

10 PRACE KONSULTACYJNE Działanie koalicji biznesowej na rzecz walki z szarą strefą, wspieranie strategii rządowej i prac zaangażowanych ministerstw Akumulacja danych sektorowych i analitycznych, katalogowanie doświadczeń Partnerów i case studies przejawów szarej strefy i działalności przestępczej. Przegląd nieszczelności w systemie prawa podatkowego i poza podatkowego, systemu monitorowania nieprawidłowości oraz koordynacji działań poszczególnych organów i służb Wskazanie przyczyn różnic w szacunkach w opisie i wielkości szarej strefy jak i poszczególnych obszarach problemowych Rekomendacje jak zwiększyć skuteczność podejmowanych działań, wraz ze stopniowaniem ich poziomu skomplikowania, ryzyk towarzyszących i efektów poza-branżowych

11 PRACE KONSULTACYJNE: Analizy branżowe i Raport Partnerzy Główni Partnerzy Wspierający Partner Realizujący Badanie

12 Dane przedstawione w Raporcie nie pozostawiają złudzeń: Szara strefa w Polsce rozwijała się do tej pory prężnie i stanowi poważny hamulec rozwojowy polskiej gospodarki jednocześnie znaczący rezerwuar możliwych do odzyskania środków budżetowych W 2014 r. szara strefa w Polsce stanowiła aż 12,4% PKB tj. 214 mld złotych Eliminowanie nadużyć wiąże się z automatycznie ze wzrostem dochodów sektora finansów publicznych - tylko z tytułu samych podatków CIT i VAT wyniósłby w 2014 r. co najmniej 40,3 mld złotych Szara Strefa oraz wyłudzenia VAT odpowiadały w Polsce za ponad 90% luki VAT

13 Z analiz branżowych: Szara strefa i wyłudzenia na rynku paliw są szczególnie duże, przekraczając 18,3% i przynajmniej 4 mld złotych. Rynek zakładów wzajemnych i gier hazardowych, obliczany na 5,3 mld PLN prowadzony jest przez operatorów wśród których tylko 9% ma pozwolenie MF. Potencjalny wzrost dochodów z podatków nałożonych na internetowych operatorów offshore szacowany jest na 300 mln PLN Szara strefa na rynku tytoniowym sięgnęła co najmniej 24% rynku Szacowana strata budżetu na rynku spirytusowym to ok. 2,26 mld PLN z akcyzy i 0,8 mld PLN z VAT Szacowany wzrost płatności kartami płatniczymi o 100% mógłby zwiększyć dochody budżetu o przynajmniej 0,4%, a wyeliminowanie szarej strefy zw. z płatnościami gotówkowymi zwiększyłoby dochody państwa z VAT i CIT o najmniej 34,1 mld złotych

14