Historia malarstwa cz2

Transkrypt

1 Historia malarstwa cz2

2 Akademizm to kierunek w sztuce europejskiej rozwijający się w XIX wieku, przede wszystkim w malarstwie i rzeźbie. Polegał na odwoływaniu się do zasad i ideałów sztuki antycznej oraz renesansowej, a także naśladowaniu dzieł uznanych za doskonałe, preferujący tematykę, historyczną, religijną i mitologiczną. Propagowany głównie przez Akademie Sztuk Pięknych.

3 Henryk Siemiradzki Dirce chrześcijańska

4 Henryk Siemiradzki Pochodnie Nerona

5 Thomas Couture Rzymianie w okresie upadku

6 Realizm -styl w malarstwie europejskim drugiej połowy XIX wieku; zapoczątkowany we Francji, szybko został podchwycony na całym kontynencie. Obrazy realistyczne to głównie sceny rodzajowe z życia prostych ludzi, namalowane przy pomocy uproszczonych środków wyrazu, o spokojnej palecie i kompozycji. Najważniejszą postacią realizmu był Francuz Gustave Courbet. Po francuskiej rewolucji w 1848 roku, gdy coraz więcej malarzy odwróciło się od romantyzmu i akademizmu, objął nieformalne przywództwo nad grupą tych artystów. On też użył po raz pierwszy terminu "realizm" w odniesieniu do współczesnego mu prądu artystycznego. Realiści przedstawiali zwykłych ludzi, pogrążonych w codziennej, męczącej pracy, a więc żniwiarzy, kamieniarzy czy robotników.

7 Gustave Courbet Kamieniarze

8 Jean François Millet - Zbierające kłosy

9 François Millet Anioł Pański

10 Ilia Riepin Burłacy na wołdze

11 Impresjonizm W tych samych latach grupa francuskich malarzy rozwinęła impresjonizm, którego naczelną ideą była obserwacja otaczającej rzeczywistości pod kątem światła i koloru. Impresjoniści rozbijali obraz na plamy światła, malowali szybkimi pociągnięciami pędzla, zapisując ich chwilowe wrażenie impresję którego doznali w danym miejscu przy konkretnym stanie atmosfery. Ideę tę rozwinęli puentyliści, malując przy pomocy olbrzymiej ilości maleokich plamek, które dopiero oglądane z daleka tworzyły właściwy obraz. Za początek impresjonizmu uznaje się I wystawę grupy artystów zorganizowaną w 1874 roku.

12 Impresja, wschód słońca, 1872, olej na płótnie, 48 Musée Marmottan Monet Paris 63 cm,

13 Maki 1873,

14 Katedra w Rouen,1893 olej na płótnie,107 Musée d'orsay Paris 73 cm

15 Postimpresjonizm (czyli sztuka po impresjonizmie) - terminem tym określa się różne zjawiska w sztuce francuskiej na przełomie XIX i XX wieku, wywodzące się z impresjonizmu, ale w dużej mierze odrzucające go. Ramy czasowe określa się też bardziej precyzyjnie jako czas od ostatniej wystawy impresjonistów w roku do pierwszej wystawy fowistów w 1905 r. Postimpresjoniści kontynuowali kolorystyczne poszukiwania, a zarazem odrzucili wiele zasad pierwotnego impresjonizmu. Starali się uwolnić obraz od naśladownictwa natury, czyli koncepcji mimesis, kładli nacisk na autonomiczność dzieła malarskiego. Dla wielu artystów postimpresjonizm był punktem wyjściowym w dążeniu do własnego stylu. Wybitni przedstawiciele tego nurtu to Vincent van Gogh, Paul Gauguin,Paul Cezanne i Henri Toulouse-Lautrec.

16 PAUL CÉZANNE Martwa natura z zasłoną i dzbankiem w kwiaty 1889

17 Autoprtret, 1889, olej na płótnie, cm, Musée d'orsay Paris

18 Słoneczniki, 1888, olej na płótnie, 92 x 73 cm, Nowa Pinakoteka, Monachium

19 Symbolizm i Prerafaelici Równocześnie z realizmem wielu artystów zaczęło sięgad do mitologii, Biblii i własnej wyobraźni w poszukiwaniu symboli odzwierciedlających ich przekonania. Ogólnym określeniem tej tendencji jest symbolizm, a jednym z przejawów tej tendencji byli prerafaelici. Częste u symbolistów są odwołania do postaci biblijnych, religijne napomnienia, złożone obrazy-zagadki i wyraźne podkreślanie intelektualnego charakteru sztuki. Pierwsza fala symbolizmu miała miejsce w latach Charakterystyczną cechą kierunku była forma wyrazu, którą stanowił szeroko rozumiany "symbol". Tyczyło się to w równiej mierze malarstwa i literatury.

20 Orfeusz, Prometeusz Gustave Moreau

21 Arnold Böcklin

22 W końcu XIX wieku secesja reprezentowała nowatorskie i rewolucyjne tendencje w sztuce. Jej nazwa pochodząca od łacińskiego secessio oznacza: "oddzielenie", "odejście". W funkcjonujących jeszcze kilkunastu innych jej określeniach podkreśla się nowość lub młodość tej sztuki Jugendstil (Niemcy), Modern Style (Anglia). Secesja ukształtowała się równocześnie w kilku ośrodkach Europy około I890 roku. Styl ten miał wiele inspiracji: angielski ruch Arts and Crafts (Sztuki i Rzemiosła), malarstwo prerafaelitów, modną wówczas sztukę Dalekiego Wschodu, drzeworyt japoński. Wchłonął także elementy rokoka i tradycji regionalnych. Apogeum jego popularności przypadło na rok 1900 i Wystawę Światową w Paryżu. Najważniejszymi ośrodkami były: Anglia, Francja, Belgia, Niemcy i Austria. Schyłek secesji nastąpił po roku 1905, kiedy zaczęła być wypierana przez kierunki awangardowe.

23 GUSTAVE KLIMT

24

25 ALFONS MUCHA

26

27 Ekspresjonizm, fowizm Pod koniec XIX wieku wielu malarzy skierowało się również w stronę własnej psychiki, obrazując mroczne strony ludzkiej duszy. Tak narodził się ekspresjonizm, akcentujący osobowośd artysty i wyrazisty sposób przelania jej na płótno. Charakterystyczne dla tego kierunku są żywe, zniekształcone formy, liczne przedstawienia śmierci i cierpienia oraz samotności twórcy. Jednym z ważniejszych odłamów ekspresjonizmu jest fowizm, który rezygnuje z problemów metafizycznych, ale pozostaje przy ekspresyjnej barwie obrazu.

28 Ekspresjonizm W Niemczech nie rozwinął się ani kubizm ani futuryzm. Na ogół sztuka niemiecka szła dalej po drodze realizmu lub symbolizmu. Rozwinął się tam styl opozycyjny dla impresjonizmu, kubizmu i futuryzmu ekspresjonizm. Malarstwo ekspresjonistyczne twardo i traktuje temat związany z postacią ludzką. Ekspresjoniści swobodnie operują kolorem nie zwracając uwagi na harmonię, proporcje czy rysunek. Chcieli wyrażać uczucia wewnętrzne drażniąc wzrok i emocje. Kierunek ten wyraźnie podkreślać miał różnice między łacińskim a germańskim temperamentem.

29 ANDRE DERAIN

30

31 FRANZ MARC

32 Błękitne konie

33 Fowizm, kierunek ekspresyjnego koloryzmu w malarstwie francuskim początku XX w., reprezentowany głównie przez H. Matisse'a. Stanowił reakcję na impresjonizm i symbolizm. Salę z płótnami fowistów wystawionymi w Salonie Jesiennym(1905) krytycy nazwali klatką dzikich bestii, (z języka francuskiego cage de fauves), stąd późniejsza nazwa kierunku. Cechy formalne: czysta nasycona plama barwna, ostre, dysonansowe zestawienia kolorystyczne, płaska kompozycja, silnie uproszczony i graniczący z deformacją rysunek.

34 HENRY MATISSE

35

36

37 Kubizm Ojcem kolejnego kierunku jest Pablo Picasso. W 1907 roku Picasso wystąpili z obrazem Panny z Awignionu, wizji pięciu nagich postaci oddanych w żywym geście. Odrzucił w tym obrazie wszelki naturalizm, wystąpił z brutalną siłą karykaturalną. Zgeometryzował postaci, uprościł ich kształty tym samym stwarzając zasady kubizmu. Kubizm powstał z obserwacji. Obserwowano zarówno naturę jaki i naturę rzeczy, człowieka w świecie i przedmioty w pracowni. Historia kubizmu to dzieje sztuki Picassa i jego przyjaciół. Kierunek rozbił się na trzy fazy: okres wpływów i form Cezanne a oraz na tzw. okres analityczny i syntetyczny. W roku 1914 kubizm skończył się, a sam jego ojciec nigdy do niego nie wrócił. Najważniejsi przedstawiciele kubizmu: George Braqu, Juan Gris, Andre Derain, Amadeo Ozefant, Fernand Leger, Andre Lhotse, Eduard Jeanneret. Na podobnych do francuskiego kubizmu zasadach opierał się futuryzm włoski. Wydobywał on nie tyle analizę formy co dynamizm ruchu, dźwięku i działania, szybkość i postęp techniczny jaki zawładnąć miał przyszłością. Miedzy futurystami a kubistami często rodziły się spory o pierwszeństwo pomysłów i rozwiązań.

38

39

40

41 GEORGE BRAQUE

42 Dadaizm W Szwajcarii, podczas pierwszej wojny światowej powstał szokujący dziwactwami ruch zwany dada. Pozornie będący bez sensu, bez teorii, w rzeczywistości wyzwalał z więzów klasycznej estetyki. Dadaiści organizowali najdziwniejsze imprezy i uprawiali skandalizującą literaturę. Zrywali z porządkiem i sensem. Wprowadzali nonsens i anarchię, czasem naruszając prawa etyki. W roku 1922 ruch dadaistów przyniósł manifest stwierdzając w nim, że surrealizm rozszerza poznanie i pokazuje to co znajduje się w głębiach umysłu, co jest od nas niezależne, co jest snem lub marzeniem. Surrealiści naturalistycznie traktowali szczegóły, pozornie bez związku tematycznego, lecz wzbudzające u widza lęk i obrzydzenie, wstręt, wzruszenia, skojarzenia senne i jak sen plastyczne. Najwybitniejszymi przedstawicielami surrealizmu są: G. Chirico, S. Dali i C. Carra. Artyści ci uznali, że cywilizacja europejska i układ społeczny zostały skompromitowane przez bezsens wojny. Stąd ich negacja estetyzmu, prowokacyjny, mistyfikacyjny, a niekiedy obraźliwy, charakter wystaw i zdarzeń artystycznych, np. wygaszenie świateł podczas zapowiedzianego kongresu z udziałem Ch. Chaplina, wystawienie muszli klozetowej Duchampa, eksponowanie reprodukcji najsłynniejszych obrazów z wulgarnymi zniekształceniami.

43 MARCEL DUCHAMP

44

45 Abstrakcjonizm W pierwszych latach XX wieku coraz śmielsze eksperymenty z porzuceniem naturalizmu doprowadziły w koocu do powstania malarstwa abstrakcyjnego. Abstrakcjoniści nie przedstawiali na swoich obrazach obiektów realnie istniejących, lecz skupiali się na konstruowaniu kompozycji obrazu jedynie z plam barwnych. Abstrakcjonizm charakteryzuje się wyeliminowaniem wszelkich przedstawieo mających bezpośrednie odniesienie do form lub przedmiotów obserwowanych w rzeczywistości. Jest to sztuka abstrakcyjna, bezprzedmiotowa. Malarze abstrakcyjni szukali nowych form tj.: linia plama, pion poziom, odrzucając figuratywnośd na rzecz wewnętrznej konstrukcji obrazu układu linii barwnych plam, prostych form geometrycznych.

46 Wassily Kandinsky, Akwarela abstrakcyjna

47 Piet Mondrian, Broadway Boogie Woogie,

48 Surrealizm Z podobnych poszukiwao powstał surrealizm, jeden z najważniejszych kierunków dwudziestowiecznej sztuki. Surrealiści również uznali, że świat widzialny jest niewystarczający dla bogatych możliwości artysty, i skupili się na świecie rzeczy nieistniejących. W przeciwieostwie jednak do abstrakcjonistów, nie były to nie przypominające niczego kształty (zazwyczaj geometryczne), lecz najczęściej znane nam przedmioty umieszczone w nietypowych okolicznościach lub o zmienionych właściwościach.

49 MAX ERNST

50 RENE MAGRITTE

51 SALVADOR DALI

52

53

54

55 Socrealizm Jednocześnie pojawia się z powrotem malarstwo realistyczne. Jego tradycje, silnie zakorzeniły się zwłaszcza w sztuce rosyjskiej. Dało ono początek kierunkowi wyodrębniającemu się w sztuce Związku Radzieckiego po zakończeniu drugiej wojny światowej. Sztuka ta, na usługach ZSSR miała oddawać i kształtować myśl społeczną. Abstrakcjonizm i Konstruktywizm Już w roku 1912 Kandinsky zaczął tworzyć obrazy pozbawione treści literackiej. Również wśród kubistów pojawiły się podobne tendencje abstrakcyjne. Abstrakcjonizm jest wypadkową zasad rosyjskiego suprematyzmu i kubistycznego orfizmu oraz konstruktywizmu. Cechą wspólną tych wszystkich programów było silne geometryzowanie form, łączenie ich z konstrukcja maszyny, stosowanie się do wzrastającej industrializacji życia. Po drugiej wojnie światowej tendencje te przybrały na sile. Łączyły elementy rzeźby, malarstwa, dekoracji, nawet ruchu, dźwięku i zapachów w całość integrując sztukę w dziele plastycznym.

56 IZAAK BRODSKY

57

58 Informel Informel lub art informel (fr. art informel sztuka bezkształtna) termin z zakresu historii sztuki, odnoszący się do europejskiego malarstwa lat 50., równoległego wobec amerykańskiego abstrakcyjnego ekspresjonizmu i charakteryzującego się dążeniem do swobodnej ekspresji poprzez stosowanie barwnych plam, linii itp, nie poddanych żadnym rygorom kompozycyjnym, które mogłyby ograniczyć dramatyzm dzieła sztuki.

59

60

61

62 Taszyzm W latach w Europie rozwinął się taszyzm. Taszyści swobodnie operowali rzekomo przypadkową plamą barwną. Wybitni przedstawiciele tego kierunku to Fr. Bores, M. Rothko, G. Singer, M. Carletti, S. Policoff. Pop-Art i Op-Art W latach sześćdziesiątych w Stanach Zjednoczonych rozwijały się dwa prądy o podobnych nazwach, lecz różniące się programami. Pop-Art, czyli Popular Art korzystał z gotowych elementów nawet nierealistycznych. Kierunek ten jest bliski dadaizmowi i czasom pierwszej wojny światowej. Ma zadziwiać, wywoływać wstrząs u widza przez antyestetyzm i wzburzenie. Najwybitniejszymi przedstawicielami Pop-Artu są R. Rauschenberg i S. Steinberg. Op-Art., czyli Optical Art. Wykorzystuje zjawiska fizyczne, złudzenie kolorów i form dla wywołania ruchliwych, drgających efektów. Oba kierunki są bardziej dekoracyjne niż malarskie. Pomimo, iż XX wiek jest już przeszłością, dorobek jego artystów będą mogli oceniać dopiero nasi potomkowie urodzeni w końcu XXI wieku.

63 RICHARD HAMILTON 1922

64

65 ANDY WARHOL

66

67 R. Rauschenberg

68 M. Rothko

69 Hiperrealizm, superrealizm lub fotorealizm kierunek w malarstwie XX wieku, którego celem jest przedstawianie rzeczywistości z jak największą precyzją. 6 kryteriów hiperrealizmu: prawie zawsze wzorem jest zdjęcie lub diapozytyw; tradycyjną kompozycję zastępuje wybrany wzór fotograficzny przenoszony przez projekcję na powierzchnię obrazu; specyficzne cechy indywidualnego warsztatu twórczego są całkowicie odrzucone; przedstawiany przedmiot jest ukazany precyzyjnie i zgodnie ze wzorem; tematy i motywy są czerpane z życia codziennego lub otoczenia artysty; fotografia nie jest traktowana jako środek pomocniczy, ale jako świadomie wybrana sytuacja wyjściowa dla przedstawienia obrazu.

70 Gilles Paul Esnault, 2009 r., Taxis, Paris 16, olej na płótnie, 130 x 81 cm

71 Duane Hanson, 1973 r., Young Shopper, skala 1:1, poliester i włókno szklane pomalowane farbami olejnymi, Saatchi Gallery, Londyn

72 WILLEM DE KOONING